Người gốc Ấn trỗi dậy trên chính trường Mỹ

[june04]

Số chính trị gia gốc Ấn tăng đáng kể và vươn lên nhiều vị trí cao trong chính trường Mỹ hơn 10 năm qua, cho thấy sự trỗi dậy của cộng đồng này.

Khi nhậm chức năm 2013, ông Ami Bera là người gốc Ấn duy nhất tại Hạ viện, cơ quan lập pháp với 435 thành viên của quốc hội Mỹ. Chính trường Mỹ khi đó không có bất cứ thượng nghị sĩ hay ứng viên tổng thống gốc Ấn nào. Cơ quan lập pháp các bang có chưa đến 10 thành viên đến từ cộng đồng này.

Nhưng một thập kỷ sau, số hạ nghị sĩ gốc Ấn tại Hạ viện Mỹ đã tăng lên gấp 5. Gần 50 người đang làm việc tại cơ quan lập pháp các bang.

"Hôm nay, tôi tự hào khi được cùng các đồng nghiệp Ro Khanna, Pramila Jayapal, Raja Krishnamoorthi và Shri Thanedar đánh dấu sự hiện diện nhiều nhất của nghị sĩ gốc Ấn tại Hạ viện Mỹ", ông Bera nói hồi tháng 1/2023.

Người gốc Ấn cũng bắt đầu ghi dấu ấn tại Thượng viện Mỹ, với việc bà Kamala Harris năm 2016 trở thành thượng nghị sĩ Mỹ đầu tiên đến từ cộng đồng này. Năm 2020, bà tranh cử cùng ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden và trở thành nữ phó tổng thống đầu tiên, phó tổng thống da màu đầu tiên tại Mỹ. Bà đang là người gốc Ấn giữ vị trí cao nhất trong chính quyền.

Cộng đồng gốc Ấn hiện có hai ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa là cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley và doanh nhân Vivek Ramaswamy. Bà Harris khả năng cao cũng sẽ sát cánh cùng Tổng thống Biden, đảng Dân chủ, tái tranh cử.

"Mọi thứ đã thay đổi", ông Bera, nghị sĩ đại diện cho bang California, nói.

"Cộng đồng gốc Ấn đã vượt qua hàng loạt trở ngại và định kiến để đến được thời khắc này", Krishnamoorthi, hạ nghị sĩ bang Illinois, nói.

Nhiều trở ngại và định kiến với người gốc Ấn đến từ chính quốc hội Mỹ. Năm 1914, Hạ viện điều trần về dự luật nhằm áp hạn chế diện rộng, ngăn người lao động Ấn Độ đến Mỹ.

Cộng đồng gốc Ấn ở Mỹ khi đó chưa đến 6.500 người, chủ yếu là lao động nhập cư, tập trung ở Bờ Tây. Dù số lượng ít, cộng đồng này vẫn đối mặt với sự công kích từ người theo chủ nghĩa bản địa tại nhiều khu vực.

Năm 1917, quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật Nhập cư nhằm hạn chế người đến từ khu vực châu Á - Thái Bình Dương, trong đó có Ấn Độ. Một đạo luật năm 1946 cho phép người nhập cư từ Ấn Độ nhập tịch Mỹ, nhưng chỉ giới hạn ở 100 người mỗi năm.

Bất chấp hàng loạt trở ngại từ các quy định của quốc hội, cộng đồng gốc Ấn tại Mỹ vẫn tồn tại và phát triển. Năm 1956, Dalip Singh Saund là người gốc Ấn đầu tiên vượt qua các rào cản và được bầu vào Hạ viện, phục vụ ba nhiệm kỳ. Hạ nghị sĩ gốc Ấn tiếp theo là Bobby Jindal, đại diện bang Louisiana năm 2004 trong ba nhiệm kỳ, trước khi trở thành thống đốc bang.

Theo giới quan sát, sự gia tăng về quy mô cộng đồng và phạm vi ảnh hưởng được cho là nguyên nhân thúc đẩy sự trỗi dậy của người gốc Ấn trên chính trường Mỹ.

"Chúng tôi đang đi đầu trong đóng góp về tạo ra việc làm, đổi mới sáng tạo, giáo dục, dịch vụ du lịch và y tế tại Mỹ", ông Khanna, nghị sĩ bang California, nói.

"Sự hiện diện ngày càng tăng của người gốc Ấn ở Washington là hệ quả từ sự trỗi dậy của người gốc Ấn trong nhiều lĩnh vực khác, như y tế, khoa học, công nghệ và kinh doanh", theo ông Krishnamoorthi.

Ngoài ra, sự phát triển văn hóa và đa dạng nhân khẩu tại Mỹ đã dẫn đến sự công nhận rằng quan chức chính quyền và các nghị sĩ nếu xuất phát từ một cộng đồng nào đó sẽ giải quyết tốt hơn các vấn đề mà cộng đồng gặp phải.

"Đó là dấu hiệu cho thấy cử tri Mỹ đang hiểu rõ sức mạnh và tầm quan trọng của cộng đồng gốc Ấn, cũng như năng lực đáp ứng nhu cầu của mọi người mà các chính trị gia gốc Ấn có thể mang lại", ông Thanedar bổ sung.

Bà Haley, 51 tuổi, tuyên bố tranh cử hồi tháng 2/2023, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp Mỹ có ứng viên tổng thống là người gốc Ấn. Ông Ramaswamy, 38 tuổi, cùng tháng cũng tuyên bố tham gia cuộc đua, đánh dấu lần đầu tiên có hai ứng viên gốc Ấn cùng tranh cử vị trí lãnh đạo Mỹ.

"Tôi là người theo đạo Hindu. Tôi sẽ không giả mạo bản sắc của mình", Ramaswamy trả lời khi được hỏi về tôn giáo của ông tại một cuộc tranh luận ở bang Iowa. Ramaswamy còn lý giải cho cử tri ở bang nông nghiệp này về việc ông là người ăn chay như thế nào theo tôn giáo.

Bà Haley, tên khai sinh Nimarata Nikki Randhawa, cũng chia sẻ về việc cải đạo sang Cơ Đốc giáo và lấy họ của chồng.

Hai ứng viên đảng Cộng hòa đang cùng phải đối mặt một vấn đề. Nhóm cử tri gốc Ấn chiếm tỷ lệ lớn nhất trong cộng đồng gốc Á ở Mỹ, nhưng khác với hầu hết các cộng đồng còn lại, họ có xu hướng ủng hộ đảng Dân chủ.

Kết quả thăm dò cử tri gốc Á năm 2022 cho thấy 56% người được hỏi cho hay họ ủng hộ ứng viên Dân chủ, 27% độc lập và chỉ 15% ủng hộ đảng Cộng hòa. Nhưng điều này không đồng nghĩa sự hiện diện của ứng viên gốc Ấn trong đảng Cộng hòa không tạo ra ảnh hưởng.

"Theo các nghiên cứu, cá nhân tranh cử sẽ thu hút sự chú ý từ cộng đồng của mình, khiến cộng đồng đó tham gia nhiều hơn vào quá trình bầu cử", Christine Chen, giám đốc điều hành tổ chức phi lợi nhuận APIAVote, nói. "Việc cộng đồng có ủng hộ hay không còn tùy thuộc vào giá trị của ứng viên".

Dipka Bhambhani, tác giả gốc Ấn ở Washington, cho rằng có sự bất hòa giữa bà Haley và ông Ramaswamy và điều này cũng phản ánh sự chia rẽ trong cộng đồng gốc Ấn tại Mỹ. Bà Haley từng làm kế toán trong cửa hàng quần áo của bố mẹ, trong khi ông Ramaswamy tốt nghiệp trường thuộc Ivy League danh giá, là con của một kỹ sư và một bác sĩ. Ông Ramaswamy lấy vợ là bác sĩ gốc Ấn.

"Khi lần đầu thấy sự công kích từ ông Ramaswamy hướng về bà Haley, tôi hiểu đó là gì. Một số người Ấn Độ giàu có chỉ trích những đồng hương khác vì họ hướng theo tiêu chuẩn Mỹ trong chọn bạn đời hay tôn giáo", bà Bhambhani nói. "Đã có đủ mũi dùi chĩa vào cộng đồng da màu ở đất nước này. Chúng ta có cần người gốc Ấn công kích lẫn nhau hay không?".

Trên đường đua của phe Dân chủ, Tổng thống Biden được cho là sẽ đại diện đảng ra tranh cử và bà Harris tiếp tục sát cánh cùng ông. Dù khác biệt quan điểm chính trị, bà Harris, bà Haley và ông Ramaswamy vẫn đang cùng tạo ra một thời khắc đáng nhớ của người gốc Ấn trên chính trường Mỹ.

Học giả Maina Chawla Singh, Đại học American, Washington, chuyên nghiên cứu về người gốc Ấn trên chính trường Mỹ, nói các ứng viên đều đang tìm cách "định hướng" bản sắc của mình.

"Người Mỹ gốc Ấn đã khẳng định vị thế của họ trong nhiều lĩnh vực. Và đây có thể là chặng cuối cần chinh phục", bà Singh nói.