Giọng nói con người là thứ nhạc cụ chúng ta đều chơi, có lẽ là âm thanh quyền năng nhất trên đời. Nó là thứ duy nhất có thể gây tranh chiến hoặc nói nên lời: “ I love you”. Nhưng nhiều người trải qua t́nh huống là khi họ nói, người khác không lắng nghe. V́ sao lại thể?
Làm thế nào để chúng ta nói một cách mạnh mẽ để tạo ra thay đổi cho thế giới? Gợi ư là : có một số tật xấu mà chúng ta cần bỏ. Ở đây tôi đă tập hợp 7 lỗi chết người trong giao tiếp. Danh sách này không nói đă kể ra hết, nhưng 7 điều này là tật xấu mà ai cũng có thể mắc.
Thứ 1: Nói xấu người vắng mặt, không tốt, và chúng ta biết kẻ ngồi lê đôi mách kia năm phút sau đó sẽ tung tin đồn thổi về ta.
Thứ 2: Sự phán xét. Chúng ta biết những người như thế khi tṛ chuyện và rất khó để lắng nghe ai đó, khi biết người ta đang phán xét ḿnh và chê bai ḿnh là thiếu năng lực.
Thứ 3: Sự tiêu cực. Bạn có thể mắc phải tật này. Cụ tôi trong những năm cuối đời trở nên rất tiêu cực, nên nói cũng khó nghe, tôi nhớ có ngày tôi bảo bà: “ hôm nay là 1/10”, bà đáp : “ bà biết, điều đó không khủng khiếp sao?”. Thật khó lắng nghe người tiêu cực như thế.
Thứ 4: Một dạng khác của sự tiêu cực là than phiền. Chúng ta than về thể thao, thời tiết, chính trị, tất cả, nhưng than thở là nỗi khổ lan truyền. Nó không toả nắng và là nhẹ gánh cho ai.
Thứ 5: Sự biện hộ, chúng ta đều gặp anh chàng này. Chưa biết chừng ta đă từng là cậu ấy. Vài người có cỗ máy ném lỗi. Họ chỉ việc ném lỗi cho người khác, từ chối trách nhiệm và hành vi, thật khó lắng nghe những ai như thế.
Thứ 6: Sự tô màu, phóng đại. Thực tế là đôi khi nó hạ cấp ngôn ngữ chúng ta. Ví dụ nếu chúng ta thấy một điều thực sự tuyệt vời, tôi sẽ gọi nó là ǵ ....(?). Dĩ nhiên sự phóng đại này trở thành bịa đặt, nổ, ta không c̣n muốn nghe kẻ ta biết là đang nói dối
Thứ 7: Cuối cùng là sự giáo điều, nhầm lẫn giữa thực tế và quan điểm. Khi hai thứ đó được trộn vào nhau, bạn chỉ nghe như gió thổi. Họ công kích bạn bằng ư kiến như thế là đúng rồi, thật khó đẻ nghe những điều như thế
Đấy là 7 lỗi chết người trong nói năng, theo tôi đó là những điều chúng ta cần tránh. Những sẽ có cách tích cực để nghĩ về điều này. Tôi sẽ gợi ư, 4 viên đá góc nhà, làm nền tảng chắc chắn, để làm chỗ đứng nếu muốn lời nói của chúng ta trở nên mạnh mẽ, có sức làm thay đổi những người xung quanh. May mắn 4 điều này hợp thành một chữ. Chữ đó là: “hail”. Và chúng ta sẽ có một định nghĩa tất nhiên không phải là “mưa đá” mà là: chào, thăm hay hoan hô nồng nhiệt, chính là cách lời nói cúng ta được đón nhận nếu ta dựa và 4 điều này. Vậy chúng viết tắt cho 4 điều ǵ:
H: Honesty có nghĩa là sự trung thực, nói thẳng, nói thật và nói rơ
A: Authenticity có nghĩa là sự xác tực, hăy chính là bạn, nói những ǵ bạn tin là thật.
I: Integrity là sự chính trực, hăy là lời bạn nói, sống theo điều bạn nói, và là người đáng tin
L: chính là Love là t́nh yêu thương, không phải là t́nh yêu đôi lứa mà là cầu chúc an lành cho người khác.
Trước hết ta không muốn nói đến sự trung thực tuyệt đối. Ví như sáng nay vợ bạn mặc một bộ đồ trông thật khó nói bạn không thể thốt lên câu: “ ôi trời, sáng nay em thật xấu thật”. Có lẽ điều đó là không cần thiết. Khi được nói bằng t́nh yêu, sự trung thực ấy là đáng quư. Hơn nữa bạn thực sự mong an lành cho ai đó, th́ khó để phán xét họ. Tôi không chắc bạn có thể làm hai điều đó trong cùng một lúc. Đó là những điều mà bạn nói, nhưng như ông bà ta thường dạy, ngoài điều bạn nói, c̣n là cách bạn nói.
Bạn có một hộp dụng cụ đựng tuyệt vời. Những dụng cụ này rất hay, nhưng có ít người từng mở nó ra. Tôi muốn lục lọi chiếc hộp này cùng bạn và lấy vài món có thể bạn muốn cầm lấy và thử chơi, để tăng sức mạnh cho lời nói của bạn:
1. Âm vực, giọng nói the thé sẽ không có hiệu quả, nhưng có một khoảng âm ở giữa. Chúng ta sẽ không đi vào kĩ thuật, với các huấn luyện viên giọng nói, bạn có thể định dạng giọng nói của ḿnh. Nếu chúng ta nói ở mũi, có thể nghe thấy sự khác biệt. Nếu hạ xuống cổ, th́ giống giọng hầu hết của chúng ta. Nhưng nếu bạn muốn tăng thêm sức nặng, th́ cần hạ giọng xuống ngực. Chúng ta thưởng yêu quư những người có giọng trầm ấm v́ ta gắn độ trầm với sức mạn, quyền uy. Đó là âm vực, rồi đến âm sắc.
2. Nhiều nghiên cứu đă chứng minh chúng ta ưa chuộng chất giọng truyền cảm, mượt, ấm – như chocolate nóng. Nếu bạn không được vậy có thể luyện tập và bạn có thể làm nên điều tuyệt vời với hơi thở, tư thế, và các bài luyện giọng bạn sẽ cải thiện được âm sắc của ḿnh.
3. Ngữ điệu là lúc người ta nói như hát, đó là gốc rễ cho ư nghĩa trong hội thoại. Những ai nói đều đều, không có sự thay đổi ngữ điệu th́ rất khó để lắng nghe. Nếu bạn cứ lặp đi lặp lại sẽ gây cản trở giao tiếp. Ngoài ra việc nói rất nhanh, hoặc nói rất chậm, cũng gây cảm giác khó chịu cho người nghe.
4. Cuối cùng là im lặng, không có ǵ sai với một chút im lặng, không cần phải lấp bằng: ùm, à. Im lặng rất có quyền uy.
Một lưu ư về cao độ thường đi kèm với nhịp độ để thể hiện hứng khởi, nhưng có thể chỉ cần cao độ. Với một câu nói thay đổ nhịp độ, cường độ sẽ thay đổi sắc thái của cuộc tṛ chuyện. Không phải tự dưng có rất nhiều vụ ẩu đả v́ những câu nói không đứng nhịp độ, cường độ.
Mọi thứ sẽ ra sao nếu chúng ta nói mạnh mẽ hơn với những người lắng nghe chăm chú trong một môi trường thích hợp để tṛ chuyện?