Hạ Viện Mỹ trong tay đảng Dân Chủ đ̣i truất phế tổng thống đă phạm hai tội danh : lạm quyền và cản trở công việc điều tra của Hạ Viện, và bên kia là đảng Cộng Ḥa muốn đóng lại hồ sơ càng nhanh càng tốt., khiến việc xét xử vụ truất phế tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức bắt đầu hôm nay, 21/01/2020 tại Thượng Viện Hoa Kỳ.
Bản cáo trạng tổng thống Donald Trump được chuyển cho thư kư Thượng Viện tại Washington ngày 15/01/2020. Jose Luis Magana/ Pool via REUTERS
Các luật sư của ông Trump ngay từ hôm qua đă có quyết định đánh phủ đầu. Họ đă yêu cầu Thượng Viện tuyên bố “tha bổng” ngay lập tức thân chủ của họ : với lư do là cáo trạng do Hạ Viện thông qua đi ngược lại với thể chế “dân chủ”.
Thông tín viên RFI tại Hoa Kỳ, Eric de Salve phân tích :
"Quả đúng là bản luận tội này là một sự sỉ nhục đối với Hiến Pháp, đối với các định chế dân chủ, cho nên Thượng Viện phải bác bỏ ngay lập tức. Đây là những điều mà luật sư của ông Trump đă viết trong hồ sơ biện hộ mà họ đă chuyển vào hôm qua cho các thượng nghị sĩ, nhằm đáp trả hồ sơ luận tội của 7 dân biểu đảng Dân Chủ đă được đề cử làm công tố viên.
Luật sư của ông Trump tố cáo thẳng thừng là bản luận tội rơ ràng không có cơ sở, là kết quả của một tiến tŕnh gian lận, không chính đáng, cho nên việc xét xử là vô ích. Các luật sư đă nhắc lại quan điểm của ông Trump và của đảng Cộng Ḥa ngay từ ban đầu, theo đó tiến tŕnh luận tội để truất phế tổng thống là một hành động chính trị trơ trẽn.
Một cách cụ thể, phiên ṭa xét xử mở ra hôm nay do thẩm phán cao cấp nhất nước Mỹ chủ tŕ : Chánh án Ṭa Án Tối Cao, c̣n các thượng nghị sĩ mà đa số là thuộc đảng Cộng Ḥa, có vai tṛ hội thẩm, và sẽ quyết định với đa số 2/3 là tổng thống có lạm quyền hay không.
Vào tuần trước họ đă tuyên thệ là sẽ xét xử ông Trump một cách không thiên vị, đúng theo quy định của Hiến Pháp. Trong thực tế th́ phiên ṭa cũng sẽ không có ǵ gay cấn lắm, v́ đa số đảng Cộng Ḥa luôn đứng sau hậu thuẫn cho ông Trump.
Theo chương tŕnh được dự kiến, trong ngày đầu tiên hôm nay, phiên ṭa sẽ nêu rơ những quy định chi tiết của việc xét xử. Các thượng nghị sĩ sẽ quyết định về thời gian dành cho bên luận tội và bên bảo vệ, cũng như thời gian dành cho câu hỏi của các thượng nghị sĩ.
Một quyết định quan trọng khác là có triệu tập thêm nhân chứng hay không. Phía Dân Chủ muốn thẩm vấn những cố vấn thân cận của tổng thống, điều mà ông Trump đă từ chối lúc Hạ Viện điều tra. Nếu không hỏi thêm nhân chứng, th́ việc xét xử sẽ sớm kết thúc, chỉ kéo dài độ hai tuần. C̣n nếu có nhân chứng th́ phải tính đến một tháng.
Để truất phế ông Trump, phe Dân Chủ phải lôi kéo được 20 thượng nghị sĩ đảng Cộng Ḥa, điều rất khó xẩy ra. Tổng thống Trump kể như nắm chắc phần thắng trong tay, và hôm qua đă bay qua Thụy Sĩ tham dự Diễn Đàn Kinh Tế Davos, khai mạc hôm nay.