Vụ ám sát Thủ tướng Slovakia mang động cơ chính trị rõ rệt

[Romano]

Thủ tướng Slovakia, Robert Fico, đồng minh của Nga, đã phải nhập viện hôm 15/5/2024 sau khi bị bắn tới 5 phát. Vụ ám sát gây chấn động này được coi là mang động cơ chính trị rõ rệt.
Vụ ám sát Thủ tướng Fico của Slovakia xảy ra sau một cuộc họp của chính quyền ở thị trấn Handlova, miền Trung Slovakia. Tay súng nghi phạm nằm trong số đám đông nhỏ đợi chờ chào vị Thủ tướng trên phố bên ngoài trung tâm văn hóa, theo truyền thông địa phương.

Đạn xuyên vào dạ dày và khớp nạn nhân
Video ghi tại hiện trường cho thấy vị thủ tướng bị thương được các nhân viên của ông đưa lên xe rồi chiếc xe phóng vút đi. Thủ tướng Fico được đưa tới một bệnh viện địa phương, sau đó được chuyển bằng trực thăng tới một trung tâm điều trị chấn thương lớn cách đó 30km.

Cả bộ trưởng quốc phòng và bộ trưởng nội vụ của Slovakia đều tuyên bố vụ nổ súng vào Thủ tướng Fico là “mang động cơ chính trị”. Bộ trưởng Nội vụ Matúš Šutaj Eštok nhận xét “nghi phạm quyết định hành động ngay sau kỳ bầu cử tổng thống”.

Phó Thủ tướng Slovakia, Tomáš Taraba, cho hay, một viên đạn “đã xuyên qua dạ dày” của Thủ tướng, và “một viên khác trúng vào các khớp” của ông.

Tại Slovakia, thủ tướng nắm giữ nhiều quyền lực.

Thông cáo chính thức trên trang Facebook chính thức của ông Fico nói rằng vị Thủ tướng được đưa tới Banska Bystrica thay vì thủ đô vì cần phải “can thiệp khẩn cấp”.

Tổng thống Slovakia, Zuzana Čaputová, cho biết đây là một “cuộc tấn công vào nền dân chủ”.

Cả bộ trưởng quốc phòng và nội vụ Slovakia đều cho rằng các phát ngôn hận thù và tình trạng chia rẽ chính trị tại nước này là nhân tố dẫn tới cuộc ám sát trên.

Giọng run run và ngắt quãng, Bộ trưởng Quốc phòng Slovakia Kaliňák nói: “Hận thù không phải là câu trả lời cho hận thù… Việc một số người không chấp nhận được sự lựa chọn của số đông đã dẫn tới tình trạng này. Đã đến lúc một số người cần nghiêm khắc soi lại chính mình”.

Ngay sau vụ nhả đạn, Bộ trưởng Nội vụ Šutaj-Eštok nói rằng đất nước Slovakia “đang trải qua ngày tồi tệ nhất của nền dân chủ”. Ông viết: “Lần đầu tiên trong 31 năm của nước cộng hòa chúng ta, có một ai đó quyết định biểu đạt quan điểm chính trị không phải trong bầu cử mà bằng một khẩu súng trên phố”.

Ác mộng tại hiện trường
Video trên mạng xã hội cho thấy khoảnh khắc Thủ tướng Fico bị bắn. Khi ông tiến tới đám đông, một nam giới xông tới và chĩa súng vào Thủ tướng. Năm phát súng vang lên, ông Fico ngã gục xuống đất.

Một nhân chứng 66 tuổi kể lại rằng vụ tấn công diễn ra như “ác mộng” sau khi người này nghe thấy loạt 3 tiếng súng bắn liên tiếp, như một loạt pháo nổ trên mặt đất.

Nhân chứng Valkova nói trên cho biết, bà đã đợi lúc lâu để được bắt tay ông Fico. Bà khi ấy đang chụp ảnh Thủ tướng lúc ông bước ra khỏi tòa nhà ở thị trấn Handlova.

Valkova khi ấy tưởng có ai đùa và quăng pháo nổ vào đây.

Đồng minh của chính quyền Nga
Ông Fico trở thành thủ tướng Slovakia nhiệm kỳ thứ 3 vào tháng 10/2023 sau khi điều hành một chiến dịch phê phán sự ủng hộ của phương Tây dành cho Ukraine.

Với tư cách là thủ tướng, ông Fico đã xoay ngoặt 180 độ chính sách đối ngoại của Slovakia cũng như sự ủng hộ mạnh mẽ trước đó dành cho Ukraine. Thủ tướng Fico cam kết chấm dứt ngay sự ủng hộ quân sự dành cho Ukraine và hứa hẹn ngăn chặn tham vọng của Ukraine muốn gia nhập khối quân sự NATO.

Sau bầu cử Slovakia, ông Fico không úp mở về sự cảm tình mà ông dành cho Nga. Ông chỉ trích lực lượng mà ông gọi là “tân Quốc xã tại Ukraine” vì đã khiêu khích Nga phải tiến hành “chiến dịch quân sự đặc biệt”.

Ông Fico trở thành đồng minh thân cận của Thủ tướng Hungary Viktor Orban trong việc chỉ trích Liên minh châu Âu (EU).

Về đối nội, chính phủ liên minh của Thủ tướng Fico đang thúc đẩy các cải cách gây tranh cãi như xem xét lại toàn bộ hệ thống tư pháp hình sự, giảm hình phạt đối với tội tham nhũng, bãi bỏ văn phòng công tố đặc biệt.

Trước đó, ông Fico đã làm thủ tướng Slovakia trong hơn một thập kỷ, từ năm 2006-2010 rồi từ 2012-2018.

Phản ứng của thế giới
Các nhà lãnh đạo thế giới đã lập tức lên án vụ tấn công.

Tổng thống Nga Putin thông qua Telegram nói với Tổng thống Slovakia rằng “không có gì có thể biện minh cho tội ác này” và ông cầu mong Thủ tướng Fico hồi phục nhanh và hoàn toàn.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen viết trên mạng X: “Tôi cực lực lên án vụ tấn công xấu xa vào Thủ tướng Fico”.

Thủ tướng Hungary Orban bổ sung: “Tôi sốc sâu sắc trước vụ tấn công tàn ác vào người bạn của tôi, Thủ tướng Fico”.