Nhóm phụ nữ kiện Đan Mạch vì bị lén đặt vòng tránh thai

[troopy]

143 phụ nữ Greenland khởi kiện với cáo buộc chính quyền Đan Mạch đã lén đặt vòng cho họ từ năm 1966 tới 1970, khi một số người còn chưa thành niên.

Trong đơn kiện ngày 4/3, nhóm phụ nữ Greenland ngày 4/3 yêu cầu chính quyền Đan Mạch bồi thường 43 triệu kroner (6,3 triệu USD) vì hành động lén đặt vòng mà họ cho là đã vi phạm nhân quyền.

Một số người cho hay họ bị các bác sĩ Đan Mạch đặt vòng tránh thai khi mới 12 tuổi, trong chiến dịch kìm hãm đà tăng dân số ở Greenland. Có khoảng 4.500 phụ nữ và trẻ em gái là nạn nhân của chiến dịch từ năm 1966 tới 1970.

Trước năm 1953, Greenland là thuộc địa của Đan Mạch. Vùng đất này sau đó được lập chính quyền địa phương, nhưng vẫn là một phần của lãnh thổ Đan Mạch và có hai nghị sĩ trong quốc hội Đan Mạch.

Tháng 10/2023, 67 phụ nữ đã yêu cầu chính quyền Đan Mạch bồi thường, nếu không sẽ khởi kiện, nhưng Copenhagen được cho là không có hành động nào. Kể từ đó, số người yêu cầu bồi thường đã tăng gấp đôi.

Naja Lyberth, người đầu tiên lên tiếng, cho hay đã bị đặt vòng khi còn là thiếu nữ trong chiến dịch kiểm tra sức khỏe của chính quyền Đan Mạch. Bà gọi hành động đặt vòng mà không tham vấn này là "chiến dịch triệt sản có tổ chức". Lyberth cho rằng chính quyền Đan Mạch đang "câu giờ" và các nạn nhân, trong đó người nhiều tuổi nhất đã 80, không thể chờ thêm được nữa.


Naja Lyberth trả lời phỏng vấn năm 2022. Ảnh: Lemonde.fr

"Chừng nào còn sống, chúng tôi còn muốn lấy lại lòng tự trọng và sự tôn trọng đối với quyền sinh sản của mình. Chính phủ không có quyền quyết định chúng tôi nên có con hay không", bà nói.

Theo Lyberth, bà khó khăn lắm mới có con năm 35 tuổi, trong khi nhiều phụ nữ phát hiện bản thân không thể thụ thai, có người tới năm 2022 mới biết mình đã bị lén đặt vòng.

"Hành động này giống như triệt sản các thiếu nữ từ lúc mới dậy thì", Lyberth, nhà tâm lý học và nhà bảo vệ quyền phụ nữ, nói. Nhiều người cho hay họ bị đau bụng dữ dội, chảy máu trong, nhiễm trùng vùng bụng.

Lyberth chia sẻ câu chuyện của mình vài năm trước, nhưng sau một thời gian dài, vụ bê bối mới thu hút chú ý rộng rãi ở Đan Mạch.

Năm ngoái, chính phủ Đan Mạch và Greenland đã mở điều tra về chiến dịch tránh thai ở Greenland từ năm 1960 tới 1991, thời điểm vùng lãnh thổ tự trị giành lại quyền kiểm soát ngành y. Kết quả điều tra sẽ được báo cáo vào tháng 5/2025.

"Đây là thảm kịch. Chúng ta phải tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ. Đó là lý do một nhóm nghiên cứu đang tiến hành cuộc điều tra độc lập, khách quan", Bộ trưởng Nội vụ và Y tế Đan Mạch Sophie Løhde bày tỏ.

VietBF@sưu tập