Phó giáo sư, tiến sĩ Hoàng Thị Lâm, Trưởng bộ môn Dị ứng Miễn dịch lâm sàng, Đại học Y Hà Nội, cho biết không phải ai cũng bị dị ứng vaccine, chỉ những người cơ địa dị ứng mới có nguy cơ dị ứng vaccine.
Ví dụ, bản thân hoặc thành viên trong gia đ́nh mắc các bệnh dị ứng như dị ứng thuốc, dị ứng thức ăn, dị ứng vaccine, hen phế quản, viêm mũi dị ứng...
Hiện, tỷ lệ dị ứng vaccine và phản vệ do vaccine rất thấp. Tuy nhiên, khi nước ta đang trong chiến dịch tiêm chủng đại trà vaccine Covid-19, mối quan tâm đến các phản ứng sau tiêm, đặc biệt là dị ứng, nhiều hơn.
Vaccine cũng giống như các thuốc khác, đều có khả năng gây dị ứng và bất kỳ thành phần nào của vacine cũng có thể đóng vai tṛ là một dị nguyên (gây dị ứng). Dị ứng vaccine có thể là dị ứng type nhanh xảy ra trong ṿng vài phút hoặc vài giờ với các biểu hiện như mày đay, phù quincke (sưng nề đột ngột), khó thở, phản vệ...
Dị ứng hoặc dị ứng type chậm (qua trung gian IgE hoặc không) xảy ra sau vài giờ đến vài ngày, thậm chí là vài tuần sau khi dùng vaccine. Trong đó cấp tính và nguy hiểm nhất vẫn là phản ứng phản vệ, đặc biệt là sốc phản vệ, có nguy cơ đe dọa tính mạng.
Khoảng 80% trường hợp phản vệ do vaccine xảy ra trong ṿng 30 phút đầu sau tiêm. Các triệu chứng có thể có là mày đay mẩn ngứa, ban đỏ, hoa mắt chóng mặt, mệt mỏi, xuất hiện nhanh sau tiêm vaccine. Sau đó các triệu chứng tiếp tục tiến triển như khó thở, choáng váng, ngất suy hô hấp, trụy tim mạch... Nếu không cấp cứu kịp thời người bệnh có thể tử vong.
Thành phần gây dị ứng trong vaccine rất đa dạng, tùy từng loại vaccine. Đó có thể là do gelatin (có trong vaccine sởi, rubela, thủy đậu...), protein trứng (vaccine sốt vàng, sởi, rubella, vaccine dại ...), protein sữa (bạch hầu, ho gà, uốn ván....).
Một số chất bảo quản trong vaccine như thimerosal, aluminum, và phenoxyethanol cũng có thể gây dị ứng. PEG và Polysorbate là hai thành phần có trong vaccine Covid-19 cũng được liệt kê là các dị nguyên tiềm năng.
Nhân viên y tế tại Hà Nội tiêm vaccine AstraZeneca. Ảnh:Giang Huy.
Nhân viên y tế tại Hà Nội tiêm vaccine AstraZeneca. Ảnh:Giang Huy.
Hiện nay, có nhiều hướng dẫn cách tiếp cận và chẩn đoán dị ứng vaccine ở những người cơ địa dị ứng. Điều quan trọng nhất vẫn là thăm khám lâm sàng. Một số hướng dẫn đề nghị test để nhận biết nguy cơ dị ứng vaccine, tuy nhiên cách này đang gây nhiều ư kiến trái chiều. Bộ Y tế cũng không khuyến cáo test dị ứng trước khi tiêm vaccine.
Theo quan điểm của tiến sĩ Lâm: "Người cơ địa dị ứng có thể test, c̣n trường hợp không thuộc cơ địa dị ứng không khuyến cáo test dị ứng vaccine Covid-19".
Một số pḥng xét nghiệm có thể xác định được mức kháng thể dị ứng với vaccine, thông thường là kháng thể IgE đặc hiệu với vaccine hoặc thành phần vaccine. Test da cũng là phương pháp được sử dụng. Tuy nhiên test da cũng có thể gây phản ứng phản vệ, nên chỉ được thực hiện tại các đơn vị có trang bị đầy đủ phương tiện cấp cứu và được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa hoặc có chứng chỉ về việc thực hiện test này.
Ngoài ra, c̣n có xét nghiệm IgE đặc hiệu với dị nguyên (vaccine) như protein trứng, protein sữa, gelatin, latex và nấm mốc hoặc kháng sinh (thành phần của vaccine).
Trong một số trường hợp đặc biệt, các bác sĩ sẽ sử dụng test kích thích để chẩn đoán người bệnh có dị ứng với vaccine hay không. Tuy nhiên, đây là thủ thuật có tính nguy hiểm cao, chỉ nên tiến hành tại các cơ sở y tế có trang bị đầy đủ phương tiện cấp cứu và được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa dị ứng.
Tiến sĩ Lâm đánh giá, với các phương pháp tiếp cận và chẩn đoán dị ứng vaccine, người có cơ địa dị ứng có thể thêm cơ hội yên tâm tiêm vaccine, giúp tăng thêm số lượng cá nhân tiêm vaccine, góp phần nhanh chóng tạo nên miễn dịch cộng đồng, đẩy lùi đại dịch.
Chiến dịch tiêm chủng vaccine Covid-19 toàn dân tại Việt Nam bắt đầu hôm 10/7, kéo dài đến tháng 4/2022. Mục tiêu là tiêm miễn phí hàng năm cho nhân dân để đạt được sự miễn dịch cộng đồng trên toàn quốc. Chiến lược tiêm chủng là "tiêm đến đâu an toàn đến đấy", đảm bảo an toàn cho người được tiêm, hạn chế đến mức thấp nhất trường hợp phản vệ.
6 loại rau củ tăng dinh dưỡng và dễ hấp thụ hơn khi nấu chín
Nhiều loại rau củ quả thường bị mất đi hương vị, kết cấu, sự sống động và cả chất dinh dưỡng do tác dụng của nhiệt độ trong quá tŕnh nấu nướng.*Nhưng một số loại khi nấu chín lại có thể giữ được hàm lượng dưỡng chất hoặc giúp cơ thể chúng ta dễ hấp thụ hơn.
Dưới đây là 6 loại rau củ*mà các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng sẽ giải phóng nhiều chất dinh dưỡng hơn khi được nấu chín.
1. Bí đỏ và các loại bí đao khác
(Ảnh: Shutterstock)
Thông thường trái bầu, bí ít khi được các bà nội trợ lựa chọn làm món chính trong thực đơn. Nhưng nếu bạn quyết định nấu chín món khác thay v́ bí ngô (bí đao) v́ nghĩ rằng nó có ít chất dinh dưỡng hơn, th́ bạn cần cân nhắc lại.
Bên cạnh đó, chất beta-carotene cùng với các hoạt chất chống oxy hóa khác trong bí đỏ giúp ngăn ngừa phát triển tế bào ung thư và vitamin A giúp sáng mắt, dễ được cơ thể hấp thụ hơn khi được nấu chín. Mỗi tuần chúng nên dùng bí đỏ 2 lần trong thực đơn dinh dưỡng. Đặc biệt, ăn bí đỏ thường xuyên c̣n giúp chúng ta tăng cường hệ miễn dịch và có được trái tim khỏe mạnh.
2.*Măng tây
(Ảnh: Pixabay)
Măng tây được biết là món ăn có hàm lượng dinh dưỡng cao và có nhiều dược tính, thậm chí c̣n là một trong những*bài thuốc chống bệnh ung thư. Nhưng những hợp chất làm nên tác dụng này chỉ được phát huy tốt nhất đối với cơ thể nếu nó được nấu chín.
Theo Tạp chí Prevention, thành tế bào dày của măng tây sẽ được phá vỡ sau khi nấu chín, giúp cơ thể dễ hấp thụ*các chất dinh dưỡng như vitamin A, C, E và folate có trong măng tây hơn. Đồng thời giúp tăng cường hoạt tính chống oxy hóa, đặc biệt là axit ferulic.
3. Cà chua
(Ảnh: Shutterstock)
Cà chua có nhiều lợi ích cho sức khỏe, bổ dưỡng và có nhiều tác dụng như*thanh nhiệt, giải độc, lương huyết, tăng tân dịch, chống khát nước, lợi tiểu và tiêu hóa tốt,… ngoài ra cà chua c̣n có tác dụng ngăn chặn hiện tượng tắc nghẽn ở gan, pḥng chống bệnh xơ gan.
Nhiều người thích ăn cà chua sống, tuy nhiên, ăn chín sẽ tốt hơn. Khi cà chua được nấu chín, thành tế bào của cà chua sẽ được phá vỡ, giúp cơ thể dễ dàng hấp thụ lycopene có trong loại quả này hơn. V́ vậy, nấu chín là phương pháp giúp bạn khai thác tối đa nguồn dưỡng chất trong cà chua.
Nhưng lưu ư không nên nấu quá kỹ hoặc để trong thời gian dài, bởi khi đó dinh dưỡng và hương vị sẽ bị giảm đi.
4.*Cà rốt
Một nghiên cứu khoa học của Mỹ cho thấy cà rốt khi được nấu chín có hàm lượng beta-carotene rất cao. Beta-carotene thuộc nhóm chất chống oxy hóa được gọi là carotenoids có chứa trong các loại trái cây và rau có màu sắc đỏ, vàng và cam. Hoạt chất này sẽ tự nhiên biến đổi thành vitamin A trong cơ thể chúng ta. Loại vitamin này đóng vai tṛ rất quan trọng trong quá tŕnh sinh sản, tăng trưởng xương và điều ḥa hệ miễn dịch.
Beta-carotene trong cà rốt cũng chính là nguồn sinh ra vitamin A, tuy nhiên, cơ thể rất khó hấp thu loại chất này. V́ vậy, nếu ăn sống phần lớn chất này không được dạ dày hấp thu.
5. Nấm
Bác sĩ Andrew Weil cho hay, về cơ bản th́ nấm sẽ rất khó tiêu hóa nếu bạn không nấu chúng, hơn nữa, nhiệt độ sẽ giúp giải phóng các chất dinh dưỡng chứa trong đó, bao gồm protein, vitamin B và khoáng chất, cũng như một loạt các hợp chất mới không thể t́m thấy ở các thực phẩm khác.*Nấm c̣n được sử dụng như một thành phần chủ yếu trong chế độ ăn chay hoặc thuần chay.
Trong truyền thống Á Đông, nấm được xem là thực phẩm và dược phẩm bởi v́ nó có thể tăng cường hệ miễn dịch để hỗ trợ hệ thống đề kháng tự nhiên của cơ thể.
6. Rau bina (rau chân vịt)
(Ảnh: Shutterstock)
Rau chân vịt rất tốt cho sức khỏe, nó cũng được biết đến là một vị thuốc.*Rau bina sống hoặc được nấu chín đều mang lại sự cân bằng dưỡng chất cho cơ thể. Theo Vegetarian Times, rau bina sống có chứa rất nhiều hoạt chất folate, vitamin C, niacin, riboflavin và kali. Ngoài ra, lượng vitamin A, E, protein, chất xơ, kẽm, thiamin, canxi và sắt cũng gia tăng dưới tác dụng của nhiệt.
Folate trong rau bina là một vitamin nhóm B rất cần thiết cho sự phát triển của tế bào và hệ sinh sản. Rau chân vịt hầm sẽ giúp giữ ổn định hàm lượng folate.*Hơn nữa, hoạt chất carotenoids cũng đóng vai tṛ rất quan trọng và chất beta-carotene, lutein và zeaxanthin cũng được hấp thu dễ dàng hơn khi bina được nấu chín.
Uống đủ nước mỗi ngày có lợi cho sức khỏe như thế nào?
Hơn 60% cơ thể chúng ta là nước và tất cả các cơ quan cũng được tạo ra từ nước. Phổi chứa 85% nước, cơ và thận 79% nước, năo và tim 73%, xương chứa 32% nước. Uống đủ nước mỗi ngày sẽ giúp nhu động ruột hoạt động đều đặn, giảm chứng đau nửa đầu và ngăn ngừa sự xuất hiện của nhiều căn bệnh khác.
Dưới đây là 6 lợi ích sức khỏe bạn nhận được nếu uống đủ lượng nước mỗi ngày:
(Ảnh: silviarita/Pixabay)
1. Các khớp của bạn sẽ được bôi trơn tốt hơn
Sụn (nằm trong đĩa đệm của cột sống và khớp giúp xương chuyển động mượt mà hơn) được tạo thành từ 80% là nước. Đó là lư do tại sao uống không đủ nước có thể làm giảm khả năng hấp thụ sốc của khớp và khiến bạn mắc bệnh đau khớp.*
Uống đủ nước mỗi ngày c̣n giúp cơ thể đào thải các chất độc gây viêm khớp, về lâu dài thói quen này sẽ giúp bạn ngăn chặn bệnh gút (một t́nh trạng đau khớp).
2. Ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu và sỏi thận
Thận có nhiệm vụ loại bỏ chất thải ra khỏi máu. V́ vậy, nếu bạn không uống đủ nước th́ chất thải sẽ ḥa với axit sinh ra myoglobin (một loại protein) gây tắc nghẽn thận. Ngoài ra, mất nước cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến sỏi thận và nhiễm trùng đường tiết niệu.
(Ảnh: Photo Mix / Pixabay)
3. Tâm trạng, trí nhớ và sự tập trung của bạn sẽ được cải thiện
Mức độ hydrat hóa có tác động lớn đến năo của chúng ta. Cho dù bạn chỉ mất nước nhẹ (ví dụ như bạn uống khoảng 1/2 lượng nước cần thiết mỗi ngày) cũng đủ gây ra sự suy giảm của một số chức năng năo.*
Theo một nghiên cứu, phụ nữ mất 1,4% chất lỏng có thể dẫn đến t́nh trạng giảm khả năng tập trung và tâm trạng, thậm chí làm tăng tần suất đau đầu. Mặt khác, ở nam giới, mất 1,6% chất lỏng có thể gây hại cho trí nhớ và gây ra mệt mỏi, lo lắng.
4. Tim của bạn sẽ hoạt động tốt hơn
Uống đủ nước là cách đơn giản mà bạn có thể làm để giảm áp lực lên tim. Mất nước nhẹ có thể dẫn đến t́nh trạng giảm lượng máu trong cơ thể, làm tăng nhịp tim và hạ huyết áp, khiến cơ thể có nguy cơ bị sốc.
(Ảnh: Shutterstock)
5. Bạn có thể ít bị đau đầu hơn
Một nghiên cứu được thực hiện trên 102 người đàn ông cho thấy uống thêm 1,5 lít nước mỗi ngày giúp cải thiện thang điểm MSQOL (Migraine-Specific Quality of Life – hệ thống tính điểm của các triệu chứng đau nửa đầu).*
47% số người uống nhiều nước hơn cho biết chứng đau đầu của họ được cải thiện đáng kể, trong khi nhóm đối chứng chỉ có 25% người được cải thiện.
6. Ngăn ngừa táo bón
Thói quen uống nhiều nước sẽ giúp bạn giảm và ngăn ngừa bệnh táo bón. Nước khoáng là lựa chọn có lợi nhất v́ natri và magiê trong nó có thể cải thiện tần suất chuyển động của ruột.
Để biết cơ thể bạn cần nạp bao nhiêu (lít) nước mỗi ngày, bạn hăy lấy cân nặng (kg) nhân với 0,033.
V́ sao người Nhật thường không uống nước trong khi ăn?
Uống đủ nước rất quan trọng đối với sức khỏe chúng ta, nhưng uống nước trong khi ăn lại có thể gây hại hơn là có lợi. Người Nhật tin rằng nước sẽ gây cản trở cho quá tŕnh tiêu hóa khiến cơ thể khó tiêu hóa bữa ăn hơn.
(Ảnh: Shutterstock)
Dưới đây là những lư do tại sao người Nhật không uống nước trong khi ăn:
1. Có thể gây hại cho hệ tiêu hóa
Nếu uống nước trong bữa ăn, nước bọt của bạn sẽ bị loăng. Điều này lại ảnh hưởng đến việc tiết ra dịch vị liên quan đến quá tŕnh tiêu hóa thức ăn. Kết quả là dạ dày sẽ hiểu tín hiệu đó nghĩa là không cần vội vă tiêu hóa thức ăn và bạn có thể bị đầy hơi.
2. Làm chậm quá tŕnh hấp thụ chất dinh dưỡng
Uống nước trong bữa ăn làm loăng dịch tiêu hóa, nên sẽ gây ảnh hưởng đến nồng độ axit tự nhiên trong dạ dày của bạn. Điều này khiến hệ tiêu hóa làm việc chậm chạp hơn và cơ thể hấp thụ ít vitamin, chất dinh dưỡng hơn.
Uống nước trong khi ăn lại có thể gây hại hơn là có lợi. (Ảnh: Nishihama/Shutterstock)
3. Gây khô miệng
Nghe có vẻ mâu thuẫn nhưng uống một cốc nước trong bữa ăn có thể làm bạn bị cạn nước bọt. Nếu cho một lát chanh vào cốc, thức uống của bạn sẽ chuyển thành loại có axit gây ảnh hưởng đến việc tiết nước bọt. Thực tế là nước bọt đóng vai tṛ như một “thức uống lành mạnh” trong môi trường miệng, nên khô miệng có thể dẫn tới một số triệu chứng khó chịu, như hôi miệng. Nước chanh cũng có thể dẫn đến trào ngược axit và làm hỏng men răng.
4. Có thể khiến bạn bị ợ chua
Uống nước trong lúc ăn sẽ làm tăng khối lượng cho dạ dày của bạn và làm tăng áp lực lên nó. Dạ dày phải chịu áp lực cao sẽ gây ảnh hưởng liên đới đến một số t́nh trạng sức khỏe và làm tăng nguy cơ trào ngược axit. Uống nước trong bữa ăn khiến cơ thể tiết ra ít enzyme tiêu hóa hơn, từ đó dẫn đến một chuỗi phản ứng phụ, trong đó có chứng ợ chua.
Người Nhật thường không uống nước trong khi ăn. (Ảnh: Shutterstock)
5. Uống nước trong khi ăn có thể gây tăng cân
Khi cơ thể không thể tiêu hóa thức ăn theo cách tốt nhất, nó sẽ chuyển hóa chúng thành chất béo, khiến bạn bị tăng cân. Uống nước trong bữa ăn làm cơ thể tiết ra nhiều insulin hơn vào máu, từ đó tăng khả năng tích trữ chất béo trong cơ thể.
Vậy phải làm thế nào để tránh uống nước trong lúc ăn?
Hạn chế các món ăn mặn và thực phẩm chứa nhiều natri v́ chúng làm bạn khát nước.
Nhai kỹ thức ăn để cơ thể tiết ra nhiều nước bọt hơn, làm giảm nhu cầu uống nước.
Uống nước trước bữa ăn 30 phút. Nước c̣n có tác dụng làm cho bạn cảm thấy no nên sẽ ăn ít calo hơn.
Không vội vàng ăn trên đường đi làm. Bạn sẽ cảm thấy cần phải uống nước liên tục để thức ăn trôi nhanh xuống dạ dày.*
Bạn có uống nước trong khi ăn không? Và bạn có thể ăn cả bữa mà không uống một cốc nước nào không?*
Truyền thống ngủ trên sàn nhà đă tồn tại suốt nhiều thế kỷ ở Nhật Bản. Hóa ra, thói quen tưởng như “khổ cực” này lại mang đến rất nhiều lợi ích sức khỏe cho họ.
1. Giúp giảm đau lưng
Ngủ trên mặt phẳng cứng tốt cho lưng của bạn, nó có thể làm giảm bớt cơn đau lưng đă đeo bám bạn trong nhiều năm. Ngủ trên chiếc giường mềm mại quả thực rất thoải mái, nhưng nệm sẽ bị lún xuống theo thời gian, khiến cột sống của bạn bị cong, dẫn đến chứng đau lưng.*
Trên thực tế, các chuyên gia y tế c̣n khuyên chúng ta nên đặt ván ép dưới nệm nếu nệm quá mềm. Ngủ trên sàn cũng làm cho cột sống của bạn giữ nguyên một tư thế cố định và hạn chế các tư thế ngủ vặn vẹo thiếu tự nhiên.
(Ảnh: Shutterstock)
2. Giúp cải thiện tư thế
Nếu bạn nằm ngủ với tư thế chuẩn xác th́ ngày hôm sau bạn sẽ dễ dàng ngồi, đứng thẳng lưng. Ngủ trên sàn giúp bạn cải thiện tư thế, khi lưng không bị đau, bạn sẽ không cần phải c̣ng xuống nữa.
3. Giúp cải thiện lưu thông máu
Ngủ trên sàn giúp tăng cường lưu lượng máu v́ trọng lượng của bạn được phân bổ đều và bớt gây áp lực lên các bộ phận trên cơ thể. Ngủ theo tư thế tự nhiên cũng có tác dụng ngăn ngừa t́nh trạng tê và ngứa ran do máu lưu thông kém. Ví dụ, nếu bạn nằm cuộn tṛn khi ngủ, máu lưu thông rồi chảy ngược về tim, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, như cục máu đông và giăn tĩnh mạch.
4. Giúp bạn dậy đúng giờ
Ngủ dưới sàn nhà không thoải mái đến mức khiến bạn muốn nằm cả ngày. V́ thế rời xa chiếc giường êm ái có thể là cách hay giúp bạn thức dậy đúng giờ.
5. Tiết kiệm tiền
Một người (Mỹ) b́nh thường chi khoảng 1.000 USD cho một chiếc nệm. Nếu chọn sai kích cỡ, kiểu dáng, chất liệu, việc thay mới sẽ làm bạn tốn sức lực và tiền bạc. Ngủ trên sàn nhà sẽ giúp bạn tiết kiệm hàng ngh́n USD, v́ bạn không cần phải mua khung giường hoặc tấm nền để lắp đệm lên.
Những ai không nên ngủ dưới sàn nhà?
Người bị dị ứng: V́ sàn nhà chứa nhiều bụi bẩn, những người dễ bị dị ứng có thể bị ho và sổ mũi.
Người mắc bệnh về xương khớp: Ngủ dưới sàn sẽ gây áp lực lớn lên khớp của bạn.
Người cao tuổi: Càng lớn tuổi, khả năng vận động càng giảm. V́ thế người cao tuổi sẽ gặp khó khăn khi đứng lên, nằm xuống dưới sàn nhà.*
Người có thói quen ngủ lạnh: Nếu bạn thường thức dậy giữa đêm và thấy ḿnh đă đạp chăn sang một bên, có thể bạn thuộc tuưp người thích ngủ lạnh. Bạn nên tránh ngủ trên sàn v́ thói quen này sẽ khiến bạn càng lạnh hơn.
Minh Minh (Theo Bright Side)
4 nguyên nhân phổ biến khiến bạn đổ mồ hôi trộm vào ban đêm
Đă bao giờ bạn thức dậy vào nửa đêm và thấy mồ hôi nhễ nhại như thể bạn vừa chạy marathon? Nếu không phải do pḥng của bạn quá nóng th́ nguyên nhân gây ra hiện tượng này thường là do sự biến động nội tiết tố trong cơ thể hoặc là tác dụng phụ của thuốc.
Đổ mồ hôi trộm sẽ làm bạn thao thức, ngủ không ngon, gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và sức khỏe của bạn sau này.
(Ảnh: Antonio Guillem/Shutterstock)
Dưới đây là những điều bạn cần biết về hiện tượng đổ mồ hôi trộm khi ngủ:
Nguyên nhân
1. Rối loạn nội tiết tố
Rối loạn nội tiết tố khiến cơ thể bạn khó điều chỉnh nhiệt độ nên có thể gây ra hiện tượng đổ mồ hôi ban đêm. Nhiệt độ cơ thể được điều chỉnh bởi vùng dưới đồi (một khu vực sản xuất hormone trong năo). Khi nội tiết tố của bạn mất cân bằng th́ vùng dưới đồi cũng không thể điều chỉnh nhiệt độ một cách chính xác.*
Các loại rối loạn nội tiết tố có thể ảnh hưởng đến nhiệt độ cơ thể và gây đổ mồ hôi ban đêm gồm:
Cường giáp: Đây là hiện tượng hormone tuyến giáp được sản xuất quá mức gây tăng tiết mồ hôi.
U tủy thượng thận: Tuyến thượng thận sẽ sản xuất nhiều hormone hơn khi bị mọc khối u. Bạn sẽ thấy đổ mồ hôi ban đêm và nhịp tim tăng cao.
Hội chứng carcinoid: Đây là một căn bệnh hiếm có liên quan đến các khối u trong hệ thống nội tiết. Trong một số trường hợp, nó có thể dẫn đến hiện tượng sản xuất dư thừa chất dẫn truyền thần kinh serotonin. Một trong những triệu chứng của t́nh trạng này là đổ nhiều mồ hôi.
Nếu bạn gặp các triệu chứng khác của sự mất cân bằng nội tiết tố như thay đổi cân nặng hoặc đau đầu, hăy đến gặp bác sĩ.
2. Nhiễm trùng
Khi bị bệnh do nhiễm vi rút hoặc vi khuẩn, cơ thể sẽ tự tăng nhiệt độ bên trong để chống lại nhiễm trùng, đây là nguyên nhân khiến bạn bị sốt. Sự gia tăng nhiệt độ cơ thể có thể dẫn đến hiện tượng đổ mồ hôi, đặc biệt là vào ban đêm khi bạn bị sốt.*
“Các bệnh nhiễm trùng như HIV, bệnh lao và bệnh bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng có thể gây đổ mồ hôi ban đêm. Những t́nh trạng này tạo ra các hóa chất cytokine chống lại sự nhiễm trùng. Cytokine sẽ gây sốt và đổ mồ hôi vào ban đêm” – Soma Mandal, MD, bác sĩ nội trú được hội đồng quản trị chứng nhận tại Summit Medical Group, ở Berkeley Heights, New Jersey cho biết.
4 nguyên nhân phổ biến khiến bạn đổ mồ hôi trộm vào ban đêm. (Ảnh: Viacheslav Nikolaenko/Shutterstock)
3. Thuốc
Một số loại thuốc có thể gây đổ mồ hôi ban đêm như thuốc chống trầm cảm cho chứng trầm cảm hoặc lo lắng. Một nghiên cứu năm 2018 cho thấy 14% số người sử dụng thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI) – dạng thuốc chống trầm cảm phổ biến nhất – bị đổ mồ hôi nhiều và đổ mồ hôi ban đêm. Các tác giả nghiên cứu kết luận rằng những loại thuốc này có ảnh hưởng đến các khu vực năo sản xuất hormone giúp kiểm soát nhiệt độ và đổ mồ hôi.
Các loại thuốc dưới đây cũng có thể gây đổ mồ hôi ban đêm:
Thuốc trị đau nửa đầu Triptan, như Relpax hoặc Frova.
Thuốc ngăn chặn hormone, như Arimidex hoặc Femara.
Thuốc trị tiểu đường, như Metformin hoặc Insulin (nếu đang dùng những loại thuốc này, bạn nên kiểm tra lượng đường trong máu để đảm bảo rằng nó không quá thấp, sẽ gây đổ mồ hôi ban đêm).
Nếu bạn bị đổ mồ hôi do thuốc th́ hăy mặc quần áo mỏng hoặc hạ nhiệt độ pḥng khi đi ngủ. Nếu hiện tượng này khiến bạn mất ngủ thường xuyên th́ hăy đến gặp bác sĩ.
4. Thời kỳ măn kinh
Đổ mồ hôi ban đêm thường liên quan đến sự dao động nội tiết tố trong thời kỳ măn kinh và tiền măn kinh. Hơn 80% phụ nữ bước vào giai đoạn tiền măn kinh và măn kinh sẽ cảm thấy nóng đột ngột trong người. Nếu cơn nóng đến vào ban đêm, chúng sẽ khiến bạn bị đổ mồ hôi.*
Phụ nữ thường bắt đầu giai đoạn măn kinh khi bước vào độ tuổi từ 45 đến 55. Tiền măn kinh sẽ diễn ra trong 7 đến 14 năm trước khi bạn hoàn toàn măn kinh. Cụ thể, sự sụt giảm hormone estrogen trong thời kỳ tiền măn kinh có ảnh hưởng đến sự điều ḥa nhiệt độ của cơ thể nên sẽ làm bạn bị đổ mồ hôi vào ban đêm. Nếu đây là nguyên nhân khiến bạn bị đổ mồ hôi th́ không có ǵ đáng ngại. Lời khuyên cho bạn là hăy nói chuyện với bác sĩ để dùng các loại thuốc thay thế estrogen.
(Ảnh: Shutterstock)
Khi nào th́ bạn cần quan tâm đến hiện tượng đổ mồ hôi vào ban đêm?
Theo bác sĩ Mandal, hiện tượng này không phải lúc nào cũng đáng lo ngại. Bạn không cần phải lo lắng nếu đang trải qua thời kỳ măn kinh hoặc đang dùng SSRI. Tuy nhiên, nếu bạn gặp thêm nhiều các triệu chứng khác (như sốt, giảm cân, khó chịu trong người, thèm ăn) th́ nên đến gặp bác sĩ.
Thường xuyên đổ mồ hôi có thể là dấu hiệu của bệnh tật
Thời tiết mùa hè nóng bức nên chỉ cần vận động nhẹ cũng sẽ đổ mồ hôi. Tuy nhiên, nếu bạn luôn đổ mồ hôi nhiều hơn người khác dù ở trong cùng không gian với cùng nhiệt độ th́ cần lưu ư có thể đây là dấu hiệu cảnh báo một căn bệnh nào đó.
Thường xuyên đổ mồ hôi có thể là dấu hiệu của bệnh tật. (Ảnh: Monika Wisniewska/Shutterstock)
1. Tuyến giáp “phản kháng”
Tuyến giáp giúp thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể, duy tŕ quá tŕnh trao đổi chất, đây là tuyến bài tiết quan trọng của cơ thể, thường hay đổ mồ hôi có thể gây bệnh về tuyến giáp. Một khi chức năng tuyến giáp hoạt động quá mức, hormone tuyến giáp tiết ra quá nhiều sẽ đẩy nhanh tốc độ trao đổi chất, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái tăng chuyển hóa, làm tăng mức nhiệt tỏa ra của cơ thể, dẫn đến tăng tiết mồ hôi.
Ngoài thường xuyên đổ mồ hôi, tuyến giáp hoạt động bất thường c̣n có 3 dấu hiệu sau đây:
– Rụng tóc
Rụng tóc là một hiện tượng b́nh thường. Mỗi người ít nhiều đều sẽ bị rụng tóc. Thế nhưng nếu rụng tóc quá thường xuyên th́ rất có thể là do tuyến giáp bị tổn thương và tiết ra quá nhiều hormone, từ đó dẫn đến rụng tóc.
– Bướu cổ
Phân nửa số người mắc bệnh về tuyến giáp đều xuất hiện t́nh trạng phù tuyến giáp hoặc u hạt, một khi chức năng tuyến giáp trở nên bất thường sẽ dẫn đến bướu cổ. Nếu t́nh trạng bệnh kéo dài sẽ gây nuốt khó, ảnh hưởng đến hô hấp v.v…
– Chất lượng giấc ngủ kém
Thường xuyên xuất hiện t́nh trạng mất ngủ, khó ngủ và dễ thức giấc do nằm mộng, rất có thể là do vấn đề về tuyến giáp. Khi tuyến giáp không thể tiết ra hormone sẽ gây bất thường về nội tiết, từ đó gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
2. Thời kỳ măn kinh
Hội chứng thời kỳ măn kinh làm giảm mức estrogen, đồng thời cũng kèm theo rối loạn chức năng thần kinh thực vật, cơ thể xuất hiện t́nh trạng khó chịu, thường gặp phải các vấn đề như nóng trong người, đổ mồ hôi trộm, mất ngủ v.v…
(Ảnh: Zivica Kerkez/Shutterstock)
3. Bệnh tiểu đường
Khi phát bệnh tiểu đường, đường huyết tăng cao sẽ trực tiếp cản trở quá tŕnh trao đổi chất của tế bào thần kinh cũng như khiến chức năng của tuyến mồ hôi trở nên rối loạn, do đó xuất hiện t́nh trạng đổ mồ hôi trộm bất thường. Đường huyết thấp hoặc đường huyết giảm bất ngờ cũng có thể xảy ra các vấn đề như hồi hộp, run tay và đổ mồ hôi bất thường.
4. Thận hư
Những người bị thận hư không chỉ gặp t́nh trạng rối loạn chức năng thận, mà c̣n gây mất cân bằng tinh khí và dương khí, tạo cơ hội cho âm khí xâm nhập, một khi khí hàn trong cơ thể quá nhiều sẽ khiến người bệnh xuất hiện hiện tượng liên tục đổ mồ hôi lạnh, máu huyết không thông suốt dễ bị lạnh tay chân.
5. Thiếu máu
Thiếu máu là một chứng bệnh rất thường gặp mà nhiều người hay mắc phải, phản ứng đầu tiên là hoa mắt chóng mặt, toàn thân mất sức, sắc mặt trắng bệch, cơ thể liên tục toát mồ hôi. Nguyên nhân dẫn đến t́nh trạng này là do lưu thông máu trong cơ thể trở nên bất thường và thiếu chất dinh dưỡng.
(Ảnh: Shutterstock)
Lưu ư
Chế độ ăn uống thường ngày cần lưu ư cân bằng dinh dưỡng, tránh ăn thức ăn sống hay quá cay, nên ăn nhiều thực phẩm ít calo và dễ tiêu hóa, ăn rau củ quả để bổ sung vitamin cần cho cơ thể, cũng như tránh hút thuốc và uống rượu.
Nếu móng tay xuất hiện dấu hiệu này có thể bạn đă bị nhiễm Covid
Một bác sĩ ở Anh cho biết một số dấu hiệu xuất hiện trên móng tay hoặc móng chân có thể báo hiệu rằng bạn đă bị nhiễm virus viêm phổi Vũ Hán hoặc các bệnh truyền nhiễm khác, tuy nhiên các dấu hiệu này thường ít được chú ư đến.
Bác sĩ Karan Raj thuộc Dịch vụ Y tế quốc gia Anh (NHS) là một người nổi tiếng trên mạng, anh thường chia sẻ các thông tin có liên quan đến y học hoặc sức khỏe thông qua các đoạn clip ngắn, thu hút hàng triệu người hâm mộ.
Mới đây, anh Karan có nói trong một đoạn clip rằng đôi khi chúng ta sẽ nh́n thấy những đường rănh ngang trên móng tay hoặc móng chân có tên là Beau’s Lines, đây có thể là dấu hiệu của việc cơ thể đă bị nhiễm một loại virus nào đó, ví dụ như SARS-CoV-2.
Theo anh Karan: “Các nhà khoa học đă chú ư thấy rằng sau khi người bệnh bị nhiễm Covid khỏi bệnh, trên móng tay của họ sẽ để lại đường rănh ngang rất rơ ràng hoặc có màu trắng khiến bề mặt móng trở nên lồi lơm.”
“Đây là đường rănh ngang Beau’s Lines, khi cơ thể bị nhiễm bệnh sẽ khiến móng tay tạm thời ngừng phát triển gây nên t́nh trạng này.”
(Ảnh: dr.karanr/Tiktok))
Anh nói rằng những đường rănh ngang này thường “vô hại”, khi chúng xuất hiện không hẳn sẽ chứng minh được người đó đă nhiễm virus Covid, bởi v́ có rất nhiều nguyên nhân tạo nên các đường này và Covid chỉ là một trong số đó.
“Trên thực tế th́ chúng khá vô hại, có thể là do bất cứ căn bệnh nào hoặc chấn thương nào đó trên cơ thể gây ra, không chỉ là do Covid.”
Anh nhấn mạnh rằng mặc dù các bệnh nhân bị nhiễm virus viêm phổi Vũ Hán sẽ xuất hiện đường rănh ngang trên móng tay, nhưng chúng không phải là triệu chứng đặc trưng khi nhiễm bệnh. Nếu muốn biết ḿnh có bị nhiễm bệnh hay không th́ cách tốt nhất vẫn là tiến hành xét nghiệm.
Anh Karan nói thêm rằng đường rănh ngang Beau’s Lines có thể sẽ xuất hiện trong ṿng vài tuần hoặc vài tháng sau khi nhiễm bệnh, nhưng sau đó sẽ biến mất khi móng tay phát triển.
Mới đây, Tanya Bleiker – chủ tịch Hiệp hội bác sĩ Da liễu Vương quốc Anh chỉ ra rằng các bác sĩ da liễu cũng quan sát thấy rằng trên móng tay của người bệnh nhiễm virus viêm phổi Vũ Hán có xuất hiện đường rănh ngang Beau’s Lines.
Bà Tanya nói với tờ HuffPost rằng đường rănh ngang Beau’s Lines có thể sẽ xuất hiện trên móng tay hoặc móng chân. Chúng “vô hại” và sẽ biến mất theo thời gian.
Móng tay bảo vệ làn da nhạy cảm khỏi bị hư hại khi chúng ta sử dụng tay. Hầu hết mọi người không dành nhiều thời gian để quan tâm đến móng tay, trừ lúc muốn làm đẹp. Chỉ khi mất một chiếc móng tay bạn mới nhận ra nó quan trọng như thế nào.
Bạn có biết rằng t́nh trạng móng tay nói lên rất nhiều điều về sức khỏe của bạn? Móng tay không ngừng phát triển, chúng chứa đựng cả một hành tŕnh về dinh dưỡng, bệnh tật, chấn thương, căn bệnh tiềm ẩn của chúng ta.
(Ảnh: Shutterstock)
1. Móng tay trắng hoặc nhợt nhạt
Móng tay màu rất nhạt có thể là dấu hiệu của suy dinh dưỡng hoặc thiếu máu (không đủ chất sắt) hoặc bệnh gan hoặc suy tim xung huyết. Móng tay trắng có viền sẫm màu có thể là dấu hiệu của bệnh gan. Một dải màu hồng ở đầu là dấu hiệu của lăo hóa, bệnh gan, tim, thận, tiểu đường. Nếu móng tay của bạn có màu nhợt nhạt hoặc xuất hiện đốm màu (trừ khi bạn bị chấn thương nên bầm tím) th́ nên gặp bác sĩ tư vấn.
2. Móng tay màu xanh hoặc màu vàng
Móng tay hơi xanh là dấu hiệu cơ thể đang không vận chuyển tốt oxy, có thể bạn đă mắc bệnh phổi hoặc tim nghiêm trọng. Nếu có dấu hiệu đau ngực, bạn hăy đi khám bác sĩ. Móng tay vàng thường bị nhiễm nấm. Đôi khi, móng tay màu vàng có thể là dấu hiệu của bệnh tuyến giáp nghiêm trọng, bệnh phổi (như viêm phế quản măn tính), tiểu đường, phù bạch huyết hoặc bệnh vẩy nến. Trong một số trường hợp, móng tay màu vàng có thể là dấu hiệu của bệnh vàng da, liên quan đến t́nh trạng không khỏe của gan. Móng tay của người bị bệnh sẽ có trạng thái khô và gịn.
3. Móng gợn hoặc rỗ
Móng tay bị gợn từ bên này sang bên kia (hoặc rỗ) có thể là dấu hiệu của bệnh vẩy nến hoặc viêm khớp. Đôi khi da dưới móng sẽ có màu nâu đỏ. Móng tay bị rỗ có thể chỉ ra một rối loạn mô liên kết như hội chứng Reiter (hội chứng Reiter là t́nh trạng viêm khớp (đau và sưng) thường xuyên xảy ra do nhiễm trùng ở một cơ quan khác của cơ thể, phổ biến nhất là ở hệ tiết niệu sinh dục, hệ tiêu hóa, ruột hoặc bộ phận sinh dục). Các vết gợn chạy từ bên này sang bên kia có thể là do chấn thương biểu b́ hoặc bệnh nghiêm trọng sau sốt cao. Nó cũng có thể là một dấu hiệu của bệnh tiểu đường không kiểm soát được, bệnh mạch máu ngoại biên hoặc thiếu kẽm.
4. Móng tay dùi trống (Nail Clubbing)
Nếu thấy móng tay dần dần phát triển rộng hơn, bọc quanh đầu ngón tay, có thể bạn đang bị thiếu oxy trong máu và là dấu hiệu của bệnh phổi. Clubbing cũng có thể là triệu chứng của bệnh viêm ruột, bệnh tim mạch hoặc gan và AIDS.
(Ảnh: Wikipedia)
5. Móng h́nh cái th́a
Nếu móng tay mềm và có thể giữ một giọt chất lỏng giống như chiếc th́a, cơ thể bạn đang có quá nhiều hoặc quá ít chất sắt. Hiện tượng này cũng xảy ra khi chúng ta thực hiện hóa trị, xạ trị, tiếp xúc với dầu mỏ, chấn thương móng. Nó cũng liên quan đến suy dinh dưỡng, tiểu đường, bệnh tim, thiếu vitamin B và nhiều bệnh khác. Nếu móng tay h́nh th́a không phải do di truyền hoặc do chấn thương th́ bạn nên đến kiểm tra bác sĩ.
6. Da sưng đỏ xung quanh móng tay
Da sưng đỏ xung quanh móng tay có thể là dấu hiệu của bệnh nhiễm trùng. Bạn hăy thử ngâm tay hoặc chân trong muối Epsom ḥa nước ấm một vài lần. Nếu vết đỏ không biến mất, bạn phải đi khám bác sĩ. T́nh trạng sưng đỏ xảy ra là do nhiễm trùng vi khuẩn hoặc nhiễm trùng nấm men. Đó cũng có thể là kết quả của hoạt động chân tay quá nhiều (như rửa bát đĩa).
7. Vạch đen dưới móng tay
Vạch đen sẽ xuất hiện dưới móng tay khi bạn bị chấn thương hoặc do sử dụng thuốc hóa trị. Các vạch đen cũng là dấu hiệu của các t́nh trạng rất nghiêm trọng như HIV, lupus và polyp đường tiêu hóa. Chúng cũng có thể là một dấu hiệu của khối u ác tính.
9 điều cần nhớ để có đôi bàn tay mềm mại, mịn màng
Dù là một cái bắt tay hay vẫy tay từ xa, đôi bàn tay của bạn có thể để lại ấn tượng mạnh mẽ ngay từ đầu với người khác. Chưa kể da tay và da cổ là 2 vị trí sẽ “tố cáo tuổi thật” của bạn. Đó là lư do tại sao chúng ta cần chăm sóc cho bàn tay mịn màng, mềm mại và khỏe mạnh nhất có thể.
(Ảnh: Shutterstock)
1. Giữ tay sạch sẽ
Giữ cho bàn tay sạch sẽ bằng cách rửa xà pḥng là rất quan trọng, nhưng hăy hạn chế sử dụng xà pḥng kháng khuẩn v́ dễ làm khô da. Thay vào đó, bạn hăy dùng xà pḥng dưỡng ẩm có chứa các thành phần như bơ hạt mỡ, dầu ô liu, nha đam. Cố gắng rửa tay bằng nước ấm, không nóng. Đừng lo lắng về việc rửa tay thường xuyên, quan trọng là cần giữ tay sạch sẽ, không có vi trùng.
(Ảnh: Shutterstock)
Bạn cũng nên rửa tay sau khi sờ vào động vật hoặc bất cứ lúc nào tay bị bẩn. Kể cả rửa tay thường xuyên, phần móng tay có thể vẫn bẩn. Bạn nên dùng tăm bông để lấy hết chất bẩn kẹt dưới móng tay hoặc cắt móng tay nhé.
2. Dùng kem dưỡng da
Thoa kem dưỡng da nhiều lần trong ngày sẽ giúp da tay luôn mềm mại. Trước khi thoa bạn nhớ rửa tay sạch sẽ (đặc biệt là buổi sáng và trước khi đi ngủ vào ban đêm). Nếu bạn lo lắng rằng tay sẽ bị nhờn, hăy t́m loại kem dưỡng da được thiết kế dành cho da dầu. Nó có khả năng hấp thụ vào da cực nhanh, không để lại dư lượng. Da trên tay của nam giới khác với da trên tay của phụ nữ nên đấng mày râu nhớ nh́n kỹ bao b́ trước khi sử dụng nhé.
(Ảnh: Shutterstock)
3. Trị các đốm đen
Nếu bàn tay xuất hiện đốm đen hoặc đổi màu khác, cách điều trị tốt nhất cho bạn là kem retinol. Retinol giúp kích thích sản xuất các tế bào da mới, v́ vậy nó có khả năng làm mờ các đốm đen, làm đều màu da. Bạn nên thoa kem retinol trước khi ngủ để giữ cho bàn tay được sạch sẽ và mịn màng. Các sản phẩm retinol làm cho làn da dễ bị kích ứng khi gặp ánh nắng mặt trời, v́ vậy bạn đừng quên bôi kem chống nắng khi ra đường nhé.
(Ảnh: Shutterstock)
4. Điều trị vết nứt trên tay với thuốc mỡ
Mùa đông thời tiết khô hanh, da tay cũng bị khô theo, có thể bị nứt, chảy máu. Để điều trị loại da khô đau đớn này, bạn cần sản phẩm cung cấp chất ẩm chuyên sâu hơn so với kem tay thông thường. Câu trả lời cho bạn là thuốc mỡ. Sản phẩm này có nhiều biến thể linh hoạt, bạn hăy nhờ dược sĩ tư vấn để chữa lành da tay.
(Ảnh: Shutterstock)
5. Đeo găng tay khi làm việc nhà
Rửa bát, kê đồ đạc, làm vườn, lau dọn,… dù làm bất cứ việc ǵ, bạn đều nên đeo găng tay để tránh các vết chai xấu xí và các vết thương.
Đối với các công việc đ̣i hỏi phải nhúng tay vào nước, găng tay cao su là lựa chọn tốt nhất.
Đối với công việc nhẹ hoặc làm vườn, găng tay vải sẽ giúp bảo vệ bàn tay của bạn khỏi bụi bẩn và vi khuẩn.
Đối với những công việc lao động chân tay khó khăn (làm việc với các công cụ nặng), găng tay da lộn hoặc da thường sẽ mang lại sự thoải mái nhất cho đôi tay.
Bạn cũng nên đeo găng tay khi trời trở lạnh để da không bị khô. Găng tay dễ dùng nhất vào mùa đông là loại làm từ len, da, lót lông.
(Ảnh: Shutterstock)
6. Dùng kem chống nắng
Cũng giống như tất cả các phần c̣n lại của làn da, bàn tay cũng dễ bị tổn thương bởi ánh nắng mặt trời. Các đốm đen và sự nhăn nheo khiến chúng ta trông già hơn. V́ vậy bạn hăy thoa kem chống nắng với chỉ số SPF tối thiểu 30 phút mỗi ngày. Nếu ngại bôi nhiều thứ lên tay, bạn có thể chọn loại kem dưỡng có sẵn thành phần chống nắng là được.
7. Đắp mặt nạ cho tay
Giống như da mặt, dù bạn thoa kem dưỡng ẩm mỗi ngày th́ bước đắp mặt nạ vẫn cung cấp lượng nước hơn cả. Bạn chỉ cần đắp mặt nạ cho tay mỗi tuần một lần để đảm bảo da tay luôn mềm mại và khỏe mạnh. Trước khi dùng, bạn nhớ rửa sạch tay với nước ấm, đọc kỹ thời gian sử dụng trên bao b́, đắp mặt nạ quá lâu sẽ gây phản ứng ngược (mặt nạ hút ẩm khỏi tay). Nếu bạn muốn tự chế mặt nạ tự nhiên th́ hăy dùng quả bơ trộn với ḷng trắng trứng, đắp lên tay trong 20 phút.
(Ảnh: Shutterstock)
8. Dùng dầu vitamin E
Để giữ cho lớp biểu b́ của bạn khỏe mạnh, hăy thoa dầu vitamin E lên vùng da quanh móng tay mỗi tối trước khi đi ngủ. Bước làm đơn giản này sẽ giúp ngăn ngừa da bị nứt nẻ và đau đớn. Vitamin E cũng tốt cho móng tay nên bạn hăy vừa thoa vừa mát xa đầu ngón tay một chút.
9. Che chắn bàn tay khỏi ánh nắng
Bất cứ ai, bất cứ vùng da nào đều sẽ bị cháy nắng nếu bạn không che chắn. Cố gắng giữ cho bàn tay luôn được che kín, hoặc để trong bóng râm. Khi đă bị cháy nắng, gel lô hội là sự lựa chọn kịp thời giúp làm dịu da nhanh chóng.
6 loại cây trồng mang hương thơm tự nhiên cho ngôi nhà bạn
Sử dụng b́nh xịt làm mát không khí hoặc chất tạo mùi nhân tạo trong nhà có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bạn, v́ nghiên cứu đă phát hiện ra rằng các chất hóa học trong đó có thể làm giảm chức năng phổi của con người. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc bạn không c̣n cách nào khác giúp tạo hương thơm cho không gian sống.
Những loại cây trồng có hương thơm tự nhiên dưới đây sẽ mang đến cảm giác thư giăn và an toàn cho gia đ́nh bạn.*
1. Hoya: mùi socola và bánh nướng bơ
Cây Hoya c̣n có tên gọi khác là cây sáp, lan cẩm cù. Loài hoa này có mùi thơm dịu rất dễ chịu. Nhiều người nhận thấy hoa Hoya carnosa có mùi như socola hoặc vani, c̣n mùi của hoa Hoya kentiana giống như mùi bơ butterscotch. Loài cây này rất dễ chăm sóc. Bạn chỉ cần nhớ giữ ẩm cho đất và tránh để ánh nắng chiếu trực tiếp lên lá.
(Ảnh: kawephoto/Shutterstock)
2. Hoa phong lữ thảo lá thơm: mùi chanh
Phong lữ thảo lá thơm sẽ tỏa ra nhiều mùi hương khác nhau khi bạn chạm vào chúng. Bạn sẽ ngửi thấy mùi chanh, socola, hoa hồng, gừng, v.v… Lưu ư rằng loại cây này cần nhiều ánh sáng mặt trời và đất ẩm để phát triển mạnh.
(Ảnh: Shutterstock)
3. Hoa nhài: mùi hương ngọt ngào
Những bông hoa nhỏ xinh trắng đẹp như những ngôi sao với mùi hương ngọt ngào dễ chịu, đặc biệt là vào ban đêm – hương thơm của hoa nhài đă quá quen thuộc với người Việt Nam. Hoa nhài phát triển nhanh hơn khi được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. V́ thế khi trời vào hè, bạn hăy để chậu hoa bên cạnh cửa sổ hướng Nam. Ngoài ra, bạn cần giữ cho đất ẩm, nhưng không ướt.
6 loại cây trồng mang đến hương thơm tự nhiên cho ngôi nhà bạn. (Ảnh: Sealight/Pexels)
4. Oregano Cuba: mùi bạc hà
Lá của cây Oregano Cuba đôi khi c̣n được gọi là bạc hà Mexico nhưng nó không phải là oregano cũng không phải là bạc hà. Không chỉ có thể ngửi hương thơm mát dễ chịu mùi bạc hà, bạn có thể dùng lá (tươi hoặc sấy khô) của chúng để nấu ăn. Nếu muốn trồng cây để tạo hương thơm cho ngôi nhà, bạn hăy để chậu cây bên cạnh cửa sổ đầy nắng và tưới nước khoảng một lần một tuần.
(Ảnh: Trong Nguyen/Shutterstock)
5. Cây dành dành: hương thơm ngọt ngào
Cây dành dành là một trong những loài cây có mùi thơm đặc biệt với hương hoa đặc trưng. Nó được những người làm vườn yêu thích v́ có hoa màu trắng rất xinh với những chiếc lá xanh bóng tuyệt đẹp. Nhưng loại cây này có thể khó chăm sóc, chúng cần đất có độ ẩm vừa phải, nhiệt độ mát mẻ và nhiều ánh sáng để phát triển tốt.
(Ảnh: Mary Brotherton /*Pixabay)
6. Oải hương: mùi hương nồng nàn
Mặc dù đây không phải là loại cây trồng phổ biến nhưng trồng hoa oải hương tại nhà có thể mang lại cho bạn rất nhiều lợi ích. Những bông hoa màu tím của nó trông rất mát mắt và dịu dàng, c̣n mùi hương th́ nồng nàn rất tuyệt vời. Không những thế, mùi hoa oải hương (thường dùng trong tinh dầu) c̣n được sử dụng để giảm căng thẳng và mang đến giấc ngủ ngon cho gia chủ.
(Ảnh: Anastasia Shuraeva / Pexels)
Trồng cây oải hương khá khó, chúng cần sống trong môi trường nhiều ánh sáng và lượng nước tưới vừa phải.
Đừng để virus bên ngoài phá hủy hạnh phúc bên trong
.
T́nh h́nh dịch bệnh diễn biến khó lường, chính phủ yêu cầu người dân chấp hành “giăn cách xă hội” khoảng gần 2 tháng trước. Bất ổn trong các mối quan hệ có thể sẽ lộ rơ trong lúc này.
Thường xuyên giáp mặt nhau, vợ chồng sẽ đ̣i hỏi nhiều hơn, mong đợi nhiều hơn, để ư tới từng cử chỉ của nhau nhiều hơn. Thêm vào đó, áp lực tâm lư bí bách không được ra ngoài làm cho người ta dễ nói lời cay đắng. Người ta dễ làm tổn thương nhau, lờ đi cảm xúc của nhau. V́ cảm xúc của ta dễ bị đẩy lên cao rồi lại xuống thấp, ta không c̣n tâm trí để tâm đến mọi người xung quanh nữa.
Có rất nhiều phụ nữ chia sẻ về căng thẳng xảy ra với con. Ở nhà với con hai ba tuần bỗng dưng vợ chồng tức bực nhau chuyện nhỏ nhặt. Lại thêm nỗi lo sinh kế tác động trực tiếp đến nhiều gia đ́nh, khiến họ suy yếu dần tinh thần bên trong mà khó giải tỏa. Họ không có người để chia sẻ v́ có lẽ ai cũng đang gặp khó khăn. Chỉ một thời gian nữa nếu các doanh nghiệp liên tiếp đóng cửa, mất việc xảy ra trên diện rộng, trẻ con chịu thêm áp lực v́ ở nhà quá lâu, người lớn sẽ ngày càng căng thẳng và xung đột nhiều hơn.
Vậy có phải cứ yêu nhau th́ ở bên nhau 24/7 sẽ hạnh phúc? Chưa có nghiên cứu cụ thể nào kết luận việc liệu ở bên nhau nhiều sẽ gắn kết hơn hay dễ nảy sinh xích mích hơn. Nhưng đa phần thực tế cho thấy thời gian bên nhau quá nhiều có thể là nguyên nhân lớn gây ra sự nhàm chán, buồn bực và bất đồng.
Để giảm bớt những căng thẳng không đáng có, dưới đây tôi xin gợi ư một số bí quyết nhằm giúp duy tŕ sự ḥa thuận lâu dài giữa hai vợ chồng:
Tôn trọng sự khác biệt
Dân gian có câu: “Ta với ḿnh tuy hai mà một, ḿnh với ta tuy một mà hai”. Sự khác biệt vợ chồng là lẽ tự nhiên. Vợ chồng sống chung một nhà, nhưng mỗi người là một cá thể cần có khoảng không cá nhân riêng. Đặc biệt là trong giai đoạn ở nhà nhiều này, chúng ta càng nên tôn trọng không gian riêng của nhau.
Nếu nhà bạn có nhiều pḥng, hăy ít gặp nhau thôi, coi nhau như đồng nghiệp vào ban ngày, không nên tỏ ra thân nhau quá. Người xưa đă dạy vợ chồng phải “tương kính như tân”. Hăy ngồi làm việc trong pḥng riêng, ra vào gơ cửa, có nghe “bên kia” nói ǵ cũng không nên đóng góp ǵ, trừ khi họ hỏi ư kiến.
Nên giữ khoảng cách. Nên giữ sự tôn trọng. Tránh ở cùng nhau cả ngày nh́n nhau nhiều và dễ “để ư” nhau, chê trách nhau.
Tất nhiên, hai vợ chồng cũng nên có khoảng nghỉ. Giờ ăn, nghỉ trưa và buổi tối là thời gian dành cho gia đ́nh chẳng hạn. Tránh làm cho nhau cảm thấy ngột ngạt; thỉnh thoảng hăy trêu đùa nhau cho vui vẻ, rồi hai người lại nghiêm túc như ở công ty vậy. Cẩn thận, trân trọng mối quan hệ vợ chồng, như vậy mới có thể bên nhau được lâu.
Phân công và hỗ trợ nhau việc nhà
Trong đời sống hôn nhân gia đ́nh, mối quan hệ vợ – chồng, cha mẹ – con cái mặc nhiên được xác lập; và trách nhiệm mỗi người là khác nhau. Thông thường người vợ có thể sẽ lo việc chăm sóc con cái, đảm nhận việc nhà, trong khi người chồng làm việc ngoài xă hội, kiếm tiền nuôi gia đ́nh hoặc thậm chí ngược lại.
Sự phân công là như vậy, nhưng hiện nay vào thời ‘ai cũng ở nhà’, công việc thường ngày của vợ chồng có thể không như trước nữa. Con cái cũng ở nhà; giúp việc cũng về quê tránh dịch; để tránh căng thẳng áp lực từ việc nhà, các gia đ́nh nên phân công rơ ràng nhiệm vụ từng thành viên.
Chẳng hạn, gia đ́nh nào có con nhỏ th́ có thể phân công vợ trông buổi sáng, chồng trông buổi chiều, vợ giặt quần áo th́ chồng phơi, vợ nấu cơm th́ chồng rửa bát, v.v… Mỗi người cố gắng làm tốt công việc của ḿnh, vừa vui vừa không ai bị mệt cả, và ai cũng có thời gian cho riêng ḿnh.
Khi rảnh, cả nhà có thể cùng nhau nấu ăn, cùng xem một bộ phim hài, đó là phương pháp rất tốt để giải tỏa những áp lực.
Lắng nghe và đối thoại
Các nhà tư vấn đều khẳng định rằng nghệ thuật giao tiếp ứng xử quyết định phần lớn cuộc hôn nhân hạnh phúc. Đúng vậy, “chất” luôn quan trọng hơn “lượng”. Bạn không cần nói chuyện nhiều, nhưng lúc đối thoại th́ hăy giao tiếp thực sự. Hăy lắng nghe có chủ đích điều bạn đời đang nói, trao đổi ôn ḥa khi có bất đồng, mục đích cuối cùng là thống nhất tiếng nói chung.
Khi bạn nhận thấy mối quan hệ vợ chồng trở nên căng thẳng, điều tốt nhất là nên hít thật sâu trước khi muốn phàn nàn điều ǵ đó. Với một số người, khi thấy ḿnh sắp sửa nổi giận hoặc không kiểm soát được t́nh h́nh, họ đi vào pḥng đóng cửa lại hít thở, chờ cơn tức giận qua đi. “Một điều nhịn là chín điều lành”.
Nhượng bộ là hy sinh một phần nào đó của ḿnh v́ ích lợi chung và v́ lợi ích của người khác. Trong một cuộc căi vă bất phân thắng bại, sự nhượng bộ tốt nhất chính là im lặng. Sự im lặng sẽ giúp giải tỏa những hờn giận, xung đột nào đó trong cuộc sống vợ chồng. Như một ai đó đă nói: “Phân nửa những vấn đề trong hôn nhân được giải quyết bằng cách giữ im lặng”.
Giữ tinh thần lạc quan
Hẳn ai cũng hiểu đời sống vợ chồng không thể lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió, sẽ có lúc “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt”. V́ cậy cả vợ lẫn chồng đều nên xác định, những mâu thuẫn hiện tại chỉ là nhất thời. Thay v́ tiếp tục khó chịu, hiềm khích với nhau, hăy cùng nhau tin tưởng rằng dịch bệnh rồi cũng sẽ qua, cuộc sống lại trở về như thường nhật.
Cùng nhau đối diện khó khăn cũng giống như “lửa thử vàng”, nếu nắm tay nhau cùng vượt qua, chắc chắn gia đ́nh bạn sẽ càng thêm gắn kết.
V́ thế, hăy cẩn trọng hơn khi cư xử với nhau. Trong hoàn cảnh đặc biệt này, có lẽ ai cũng phải chịu đựng căng thẳng nào đó. Hăy nghĩ đến điều đó mà đối đăi với nhau tử tế hơn ngày thường. Bạn không biết chuyện ǵ sẽ xảy ra tuần sau, tháng sau, ai rồi phải cách ly, ai rồi phải phá sản. Sự tử tế đối với người khác lúc này cần thiết hơn bao giờ hết, và hăy bắt đầu điều này với chính những thành viên trong gia đ́nh bạn.
Tôi lấy miếng gạc ướt lau vết dịch trên mặt em sau khi đợt cấp cứu cuối cùng thất bại.
Khuôn mặt đôi mươi lại trở nên b́nh thản và dễ mến như em vốn có xưa nay. Thôi, em nhé. Em không c̣n phải đau đớn nữa. Chúng tôi cũng đă cố hết sức rồi. Em cũng cố hết sức rồi.
Vào tâm dịch, tôi vỡ ra rất nhiều điều. Ngạc nhiên đầu tiên đập vào mắt tôi là người chết v́ Covid đợt dịch này chủ yếu không phải già, không phải bệnh nền. Ở bệnh viện tuyến đầu B́nh Dương chỗ chúng tôi, số đông người tử vong c̣n trẻ, chủ yếu là thừa cân và béo ph́.
Văn hóa Việt Nam vẫn dành cho những người thừa cân cái nh́n thiện cảm. B́nh thường họ là những người dễ mến, phúc hậu. Nhưng giờ th́ tôi chứng kiến rất nhiều người béo đă chết v́ Covid. Cứ từ từ, bệnh trạng họ nặng dần lên. Lúc mới vào chỉ cần thở oxy nhẹ nhàng, nhưng chỉ mấy ngày sau phải thở oxy mức cao nhất, rồi phải đặt ống thở máy, rồi một vài ngày sau ra đi.
Chăm sóc những người béo ph́, lăn trở, thay bỉm cần nhiều nhân lực hơn, việc lấy ven gần như bất khả thi, phải đặt catheter tĩnh mạch trung tâm. Họ thở khó nhọc, không thể nằm sấp được do bụng quá lớn... Và trên tất cả là xét nghiệm cho thấy phản ứng của cơn băo cytokine trong cơ thể rất mạnh, tàn phá lá phổi, tàn phá đa cơ quan.
Điều này thế giới đă biết từ lâu. Tổng thư kư Tổ chức Y tế thế giới, ông Tedros Ghebreyesus từng nói "Mối tương quan giữa béo ph́ và tỷ lệ tử vong do Covid -19 là rơ ràng và thuyết phục". Các thống kê cho thấy, trong số 2,5 triệu người tử vong do Covid, có 2,2 triệu người ở những nước có tỷ lệ người thừa cân cao. The Guardian viết, 80% bệnh nhân Covid trong pḥng chăm sóc tích cực ở Anh là thừa cân và béo ph́. Ở Mỹ, con số này thậm chí là 88%.
Việt Nam năm ngoái có tỷ lệ tử vong do Covid thấp nhất thế giới rất có thể v́ lúc đó dịch mới chỉ quét qua vùng nhiều người gầy. C̣n đợt này, dịch quét qua vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, nơi có tỷ lệ người thừa cân cao nhất cả nước. Tỷ lệ tử vong lập tức vọt lên trên 2,5% so với tỷ lệ trung b́nh của thế giới là 2,1%. Nếu tính riêng TP HCM, tỷ lệ tử vong c̣n cao hơn nữa, xấp xỉ 4%.
Cơ chế tử vong do Covid đă dần dần lộ rơ, người chết v́ Covid chủ yếu v́ cơn băo cytokine xảy ra khi cơ thể phản ứng quá mức với virus. Khoảng 80% người nhiễm Covid có hệ miễn dịch phản ứng vừa đủ để loại bỏ virus, và họ trải qua một đợt bệnh nhẹ nhàng. 20% người nhiễm c̣n lại biểu hiện khá nặng, cần nhập viện điều trị và một số trong đó đă không qua khỏi.
Tại sao người thừa cân lại dễ chết khi nhiễm Covid?
Nhiều nghiên cứu cho thấy người béo ph́ có rối loạn chuyển hóa nặng nên hệ miễn dịch dễ bị rối loạn đáp ứng. Từ mấy chục năm nay, giới y học đă thay đổi cách nh́n về mô mỡ. Tế bào mỡ và mô mỡ không c̣n chỉ được biết đến như những kho dự trữ năng lượng nữa mà một nhận thức mới đă được đưa ra: mô mỡ được coi là những cơ quan nội tiết.
Những năm 1990, khoa học đă phát hiện ra mô mỡ tiết ra Leptin - hormone điều ḥa chuyển hóa năng lượng. Tiếp theo, các nhà khoa học phát hiện mô mỡ c̣n tiết ra rất nhiều các cytokine, trong đó có những chất có hoạt tính gây viêm và phá hủy mạnh như IL6, TNFα. Các cytokine này chính là thủ phạm gây nên cơn băo cytokine ở phổi của những người mắc Covid.
B́nh thường, mô mỡ tiết ra lượng ít cytokine và cân bằng giữa các cytokine gây viêm và cytokine chống viêm nên cơ thể chúng ta khỏe mạnh. Khi nhiễm bệnh, hệ miễn dịch bị huy động, các khối mỡ khổng lồ trong cơ thể cũng bị đánh thức, và chúng đă sản xuất ra lượng cytokine vượt mức, gây hại cho cơ thể. Thêm nữa, khi bị bệnh, cơ thể có nhu cầu năng lượng cao, nhưng thường bị bỏ đói, các khối mỡ khi đó bị huy động để ly giải Triglyceride thành năng lượng cũng sinh ra các chuyển hóa xấu.
Từ kinh nghiệm điều trị cho hàng trăm bệnh nhân Covid nặng nhất những ngày qua cùng tham khảo tài liệu y khoa, tôi gần như có thể khẳng định: thừa cân rất dễ tử vong khi bị mắc Covid.
Đó c̣n là một vấn đề mới đặt ra cho sức khỏe cộng đồng. Sớm đưa ra chiến lược chăm sóc sức khỏe toàn dân và khuyến khích lối sống lành mạnh, giảm béo ph́ ở người trẻ cũng là yêu cầu quan trọng của quốc gia.
Chúng ta cùng mau chóng giảm cân, để nếu chẳng may nhiễm Covid th́ cũng bị nhẹ hơn. Và tôi cho rằng, những người thừa cân nên được khuyến khích và ưu tiên tiêm vaccine càng sớm càng tốt.
Những bộ phận của cá chứa đầy vi khuẩn, cố t́nh ăn có thể gây ung thư
.
Cá là loại thực phẩm thông dụng chứa nhiều protein, axit béo omega-3 có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, các chuyên gia đă cảnh báo rằng có một số bộ phận của cá mà bạn nên hạn chế ăn v́ chứa nhiều vi khuẩn gây hại như: ruột cá thường bị nhiễm kư sinh trùng, mật cá gây trúng độc, năo cá tiềm ẩn nguy cơ nhiễm kim loại nặng và thủy ngân.
Ruột cá
là bộ phận bẩn nhất bởi cá sống dưới nước nên dễ bị nhiễm các loại độc tố và vi sinh vật sống dưới nước hoặc kư sinh trùng như trứng sán, trứng giun và giun xoắn.
Nếu ăn ruột cá nhiễm kư sinh trùng khi bị nhiễm vào cơ thể có thể gây hại cho gan và một số cơ quan khác.
Trong trường hợp muốn ăn ruột cá mọi người nên chọn những loại ruột cá ăn được và chế biến cẩn thận. Trước khi nấu, nên rửa thật sạch bằng muối. Và đặc biệt, bạn phải nấu thật chín, tránh nguy cơ mắc các bệnh kư sinh trùng.
Mật cá
Trong dân gian lưu truyền bài thuốc ăn mật cá để thanh nhiệt giải độc, tăng cường thị lực, giúp mắt sáng, giảm ho. Tuy nhiên, theo nghiên cứu khoa học cho thấy, mật cá cung cấp các men, enzyme song cũng chứa rất nhiều độc tố như tetrodotoxin, tác hại lên hệ thần kinh gây mệt mỏi, suy hô hấp, rối loạn hành vi. Ăn mật cá cũng có thể bị trúng độc, sốc nhiễm khuẩn, chảy máu cấp thậm chí tử vong.
V́ thế, lưu ư khi chế biến nên tránh làm vỡ mật cá, tránh để dịch mật cá bắn vào mắt.
Năo cá
Trong thành phần dinh dưỡng của năo cá chứa nhiều axit béo không băo ḥa và chất photpho lipid.
Cá nuôi càng lâu th́ hàm lượng kim loại nặng trong năo càng cao. Nếu ăn năo cá, rất có thể bị ngộ độc. Các bộ phận trên ḿnh cá có hàm lượng thủy ngân cao được xếp theo thứ tự sau: Đầu cá, da cá, thịt cá, trứng cá.
Ví dụ ở cá chép, hàm lượng thủy ngân trong 200g da cá, thịt cá, trứng cá là rất thấp, nhưng với trên dưới 400g th́ so với 200g trong da cá hàm lượng thủy ngân đă tăng lên 5 lần, c̣n trong năo cá tăng 20 lần trở lên. V́ vậy những người thích ăn đầu cá cần ghi nhớ, cá càng lớn tuổi th́ không nên ăn để tránh bị ngộ độc.
Trứng cá
Trong thành phần dinh dưỡng của trứng cá chứa rất nhiều lecithin, tốt cho hệ thần kinh, nhưng rất dễ tăng cân khi ăn nhiều. Bên cạnh đó, trứng cá cũng giàu cholesterol, người mắc bệnh tim mạch và mạch máu năo nên không nên ăn nhiều kẻo rước bệnh.
Bên cạnh đó, trứng cá do có nhiều dinh dưỡng nên khi ăn dễ mắc chứng khó tiêu sau khi ăn. V́ vậy, nếu bạn muốn ăn trứng cá, hăy nhớ nấu chín kỹ và đừng ăn quá nhiều. ..
Xương cá
Xương cá giàu canxi và cũng có lượng dinh dưỡng nhất định. Ngày nay, ngày càng có nhiều món ăn được chế biến từ xương cá bằng cách nấu cháo, ninh kỹ
Mặc dù chúng có chứa canxi nhưng cơ thể hấp thụ được quá ít. Để an toàn, người già và trẻ em nên ăn ít hoặc không ăn. Một khi xương cá bị mắc kẹt trong cổ họng, thực quản hoặc dạ dày, nó có thể gây loét và thủng.
Lớp màng đen trong bụng cá
Lớp màng đen trong bụng cá thực sự là lớp bên trong phúc mạc của cá, có vai tṛ bảo vệ các cơ quan nội tạng và bôi trơn.
Đây là nơi lắng đọng của các tế bào sắc tố trong cá nên mới có màu đen và có thể ăn được.
Tuy nhiên, bản thân bộ phận này có hàm lượng chất béo cao, giá trị dinh dưỡng thấp và có nhiều khả năng làm phong phú thêm một số chất gây ô nhiễm ḥa tan trong chất béo, đây không phải là một lựa chọn lành mạnh.
Da cá
Da cá cũng dễ hấp thụ thủy ngân chỉ sau năo cá. Cá có tuổi đời càng lâu th́ sự tích lũy thủy ngân càng cao. Tuy nhiên, da cá không nhiều nên nếu tích lũy cũng chỉ là một lượng rất nhỏ. Dù vậy, bạn vẫn nên hạn chế ăn một cách chừng mực.
Mẹo chọn cá ngon
Nên chọn cá có mang đỏ tươi, sờ ḿnh cứng. Cá đă ươn th́ mang cá sẽ chuyển sang màu gạch cũ.
Nếu cá đă được cắt thành khoanh, lấy ngón tay ấn vào thớ thịt thấy cứng và dinh dính là cá tươi; ngược lại cá mềm nhũn, chảy nước là đă ươn.
Cá tươi ngon sẽ có mắt sáng và trong, vảy hoặc da sáng bóng lấp lánh như kim loại và sạch sẽ. Cá ươn, mắt chuyển sang màu xám, vảy hoặc da chuyển sang màu đục hoặc có những mảng bị biến đổi màu.
Ngoài ra, cá tươi có mùi như nước sạch hoặc cảm giác hơi mặn. Không chọn những con cá có mùi khó chịu, quá tanh.
Dị ứng, mất nước, ăn mặn, uống quá nhiều cà phê... có thể gây bọng mắt, quầng thâm mắt.
Quầng thâm và bọng mắt thường xảy ra khi căng thẳng, thiếu ngủ. Có nhiều lư do khác khiến mắt sưng húp, mệt mỏi dù đêm trước ngủ đủ 8 giờ.
Dị ứng
Khi các dị ứng nguyên như phấn hoa hoặc lông mèo tiếp xúc với mắt, cơ thể sẽ tạo ra các hóa chất gọi là histamine làm giăn các mạch máu bên trong mắt, làm tăng lưu lượng máu và gây sưng viêm.
Mất nước
Vùng da quanh mắt rất nhạy cảm, khi cơ thể thiếu nước có thể khiến mắt trông mệt mỏi. Cần uống nhiều nước dù đă ngủ đủ 7-8 giờ mỗi ngày.
Ăn mặn
Lượng muối dư thừa dễ dẫn đến giữ nước trong cơ thể, đặc biệt là xung quanh mắt, làm căng vùng da lỏng lẻo quanh mắt. Nên giảm lượng muối trong thức ăn và uống nhiều nước để giảm viêm.
Uống quá nhiều cà phê
Người uống 4-5 tách cà phê một ngày có thể bị sưng mắt vào buổi sáng. Dư thừa lượng caffeine gây mất nước, khiến mắt trông buồn, mệt mỏi. Nên uống trà xanh với các chất chống oxy hóa giúp da khỏe mạnh, mắt giảm thâm quầng.
Điều tiết mắt quá nhiều
Điều tiết mắt để nh́n những vật ở xa hoặc khó đọc có thể làm căng mắt, giăn mạch máu gây quầng thâm và bọng mắt. Nên nghỉ sau khi nh́n màn h́nh máy tính liên tục trong 20 phút. Khám bác sĩ mắt để điều chỉnh kính khi cần.
3 thói quen trong bữa cơm dễ làm lây lan virus
Nguồn : Sống Khỏe Toàn Diện
3 thói quen trong bữa cơm dễ làm lây lan virus mà người Việt hay mắc phải.
Gắp thức ăn, chấm chung chén nước mắm, nói chuyện trong bữa ăn là những thói quen dễ lây lan virus.
Trước tốc độ lây lan dịch bệnh COVID-19, cũng như đảm bảo sức khỏe trong mùa dịch, các chuyên gia y tế đă chỉ ra 3 thói quen xấu trong ăn uống mà chúng ta nên từ bỏ.
1. Chấm chung chén nước mắm
Hầu hết trong mỗi bữa cơm của gia đ́nh Việt đều có một chén nước chấm dùng chung cho cả gia đ́nh. Tuy nhiên theo PGS-TS Nguyễn Hữu Đức, Khoa Dược- Đại học Y Dược TP.HCM, việc cả nhà dùng chung chén sẽ làm gia tăng nguy cơ lây lan vi khuẩn, virus, điểm h́nh như vi khuẩn Helicobacter pylori (HP), một loại vi khuẩn có nguy cơ dẫn người nhiễm bệnh đến ung thư dạ dày.
Nguyên nhân là do khi một người bị nhiễm HP dùng đũa của ḿnh gắp thức ăn, ước bọt từ miệng chuyển sang đầu đũa sẽ dính vào các phần chấm chung, từ đó tạo điều kiện lí tưởng cho vi khuẩn này lan truyền từ người này sang người khác.
Theo các chuyên gia y tế, thói quen không dùng chung chén nước chấm đang được khuyến khích, xuất phát từ trong nhu cầu cấp thiết phải giữ khoảng cách an toàn về vệ sinh, ăn uống, trước tốc độ lây lan của dịch bệnh Covid-19. Do đó, tốt nhất mỗi người nên có bát nước chấm, hoặc các gia vị khác như chén muối, tương ớt...
2. Dùng đũa gắp thức ăn cho nhau
Tương tự như chấm chung chén nước mắm, việc dùng đũa gắp thức ăn cho nhau cũng có thể dẫn đến lây các bệnh qua đường tiêu hóa như viêm gan A, vi khuẩn HP. ThS.BS Phí Thị Quang, Chuyên khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Medlatec trả lời trên Cafef rằng, việc dùng chung đũa, th́a, nước chấm là một con đường lây lan các bệnh truyền nhiễm như: cảm cúm, quai bị, Covid-19...
Điều này cũng được PGS-TS Nguyễn Hữu Đức bày tỏ: "Trong khoang miệng của mỗi người chứa gần 80 triệu vi khuẩn khác nhau trong đó có những vi khuẩn gây bệnh viêm gan A, viêm loét dạ dày... có thể lây lan qua đường ăn uống chung".
Theo chuyên gia, nên tập thói quen giữ vệ sinh cá nhân, tránh ăn chung đụng, bằng cách ăn đũa hai đầu, một đầu gắp thức ăn c̣n đầu kia để đưa cơm vào miệng. Ngoài ra, để đảm bảo vệ sinh trước khi ăn uống mỗi người nên có thói quen rửa tay bằng xà pḥng trước khi ăn uống.
3. Nói chuyện khi ăn uống
Theo Healthline, nói chuyện trong khi ăn sẽ làm cho thức ăn không được nghiền kĩ trong miệng và khi nuốt xuống dạ dày, nó có thể bị sai ống dẫn, thay v́ xuống dạ dày th́ lại qua đường phổi hay mũi, gây sặc, nghẹn... Trong trường hợp nguy hiểm, nó có thể chặn đường thở của bạn và dẫn tới tử vong.
Bên cạnh đó, trong khi ăn nếu nói chuyện rất có thể bạn sẽ vô t́nh làm rơi, hoặc bắn thức ăn, nước bọt ra ngoài, gây mất vệ sinh và làm gia tăng lây lan vi khuẩn, đặc biệt là vi khuẩn HP, trong khoang miệng phát tán ra ngoài và lây nhiễm cho người khác.
V́ vậy, khi ăn nên hạn chế nói chuyện. Kể cả khi nhai cũng cố gắng không nên há miệng quá to để bảo vệ sức của bản thân và gia đ́nh.
“Độ tuổi nguy hiểm nhất từ 70 đến 79”
Sưu Tầm
Để có được trường thọ, trong 10 năm từ 70 đến 79 tuổi thật là quan trọng !
Học giả Israel đă phát hiện ra điều đó.
70-79 tuổi là giai đoạn nguy hiểm. Trong giai đoạn này, nhiều cơ quan khác nhau của cơ thể giảm nhanh chóng. Đây là một thời kỳ thường xuyên mắc các bệnh lăo khoa khác nhau, và thông thường dễ bị tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, tăng huyết áp và tiểu đường.
Sau khi bước vào độ tuổi 80, những căn bệnh trên sẽ giảm đi, sức khỏe tinh thần và thể chất có thể trở lại ở độ 60-69 tuổi.
V́ vậy, tuổi từ 70 đến 79 tuổi được gọi là ′′nhóm tuổi nguy hiểm". Khi về già mọi người muốn có một cuộc sống khỏe mạnh. Họ nhận ra rằng ′′Sức khỏe là của cải".
Việc chăm sóc sức khỏe 10 năm từ 70 đến 79 tuổi là rất quan trọng.
Dưới đây là một số bước đơn giản được gọi là ′′Làm mười điều mỗi ngày′′Điều này sẽ giúp bạn vượt qua giai đoạn ′′nhóm tuổi nguy hiểm′′ của cuộc đời ḿnh.
1. Nước
Nước là ′′thức uống tốt nhất và rẻ nhất cho sức khỏe". 3 thời điểm quan trọng với mỗi lần 1 ly nước :
Cốc đầu tiên : Sau khi ra khỏi giường. Bạn có thể uống một ly nước trong một cái bụng rỗng. Ngay cả khi chúng ta không cảm thấy khát nước sau khi thức dậy, máu ở trạng thái bị đặc do thiếu nước. Do đó, sau khi ra khỏi giường, bạn phải từ từ bổ sung nước càng sớm càng tốt.
Cốc thứ hai : Sau khi tập thể dục. Một bài tập thể dục phù hợp là một trong những nền tảng của trường thọ. Tuy nhiên, sau khi tập thể dục, đặc biệt chú ư cần phải bổ sung và thay thế nước. Điều này đực biệt khuyến khích đối với người già.
Cốc thứ ba : Trước khi đi ngủ. Một cốc nước trước khi đi ngủ có thể làm giảm độ nhớt của máu một cách hiệu quả và làm chậm quá tŕnh lăo hóa. Giúp chống lại đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim và các bệnh khác.
2. Cháo
Trung Quốc Daily Online đă công bố một nghiên cứu 14 năm do Đại học Harvard thực hiện trên 100,000 người.
Thấy rằng mỗi ngày một bát cháo ngũ cốc nguyên hạt khoảng 28 gram giảm 5% đến 9% tử vong và giảm cơ hội mắc bệnh tim mạch. Các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, ngô và tam giác mạch dường như đă tránh được tất cả các bệnh, đặc biệt là bệnh tim.
3. Một cốc sữa
Sữa được gọi là ′′huyết trắng ′′ và có trong cơ thể con người. Giá trị dinh dưỡng của nó được biết đến với rất nhiều canxi, chất béo và protein. Sữa và các sản phẩm từ sữa được khuyến nghị dùng hàng ngày là 300 gam.
Khuyên nghị uống một hoặc hai b́nh sữa 200 ml hoặc gói sữa mỗi ngày.
4. Một quả trứng
Trứng có thể nói là loại thực phẩm thông dụng nhất của con người. Tỷ lệ hấp thụ protein trứng của cơ thể có thể cao hơn 98 %.
5. Một quả táo
Nghiên cứu hiện đại tin rằng táo có tác dụng hạ mỡ máu, giảm cân, ngăn ngừa ung thư, ngăn ngừa lăo hóa, tăng cường trí nhớ, và làm cho da mịn màng và mềm mại. Lợi ích sức khỏe của táo màu khác nhau:
Táo đỏ có tác dụng hạ lipid máu và làm mềm mạch máu
Táo xanh có tác dụng dưỡng gan và giải độc, chống trầm cảm nên thích hợp hơn cho người trẻ.
Táo vàng có tác dụng tốt trong việc bảo vệ thị giác.
6. Một củ hành
Hành có giá trị dinh dưỡng rất cao và có nhiều chức năng, bao gồm việc giúp hạ đường huyết, giảm mỡ máu, ngăn ngừa ung thư, bảo vệ tim mạch và các bệnh về năo, và chống vi khuẩn, ngăn ngừa cảm cúm, bổ sung canxi và xương. Ăn hành tây ít nhất ba hoặc bốn lần một tuần.
7. Một miếng cá
Các nhà dinh dưỡng Trung Quốc đă cảnh báo rằng ăn “bốn chân” c̣n tệ hơn ăn “hai chân”, ăn “hai chân” c̣n tồi tệ hơn ăn “không có chân”.
′Không có chân′′ chủ yếu đề cập đến cá và nhiều loại rau khác nhau. Các protein chứa trong cá dễ dàng được tiêu hóa và hấp thụ. Lượng axit béo không băo ḥa trong chất béo, đặc biệt là axit béo đa năng, tương đối tốt cho cơ thế.
8. Bước đi nhẹ nhàng
Đây có tác dụng chống lăo hóa thần kỳ. Khi người cao tuổi đi bộ (khoảng 1 km hoặc ít hơn) đều đặn trong hơn 12 tuần, sẽ đạt được hiệu quả về dáng và ṿng eo, và cơ thể trở nên dẻo dai và không dễ bị mệt mỏi. Ngoài ra, tập thể dục bằng cách đi bộ cũng có lợi cho việc chữa đau đầu, đau lưng, đau vai., và có thể thúc đẩy giấc ngủ.
Các chuyên gia tin rằng đi bộ 30 phút mỗi ngày có thể thoát khỏi nguy hiểm của ′′bệnh người cao tuổi". Những người đi 10,000 bước một ngày sẽ giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và mạch máu năo.
9. Một sở thích
Có một sở thích, dù là trông hoa, nuôi chim, sưu tầm tem, câu cá, hay vẽ tranh, hát, chơi cờ, và du lịch, đều có thể giúp người già duy tŕ sự tiếp xúc rộng răi với xă hội và thiên nhiên. Điều này làm mở rộng những thú vị của người già. Họ sẽ yêu và trân trọng cuộc sống.
10. Tâm trạng vui vẻ
Người già nên duy tŕ cảm xúc tốt v́ những điều này cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe của họ. Các bệnh măn tính thường gặp ảnh hưởng đến người già có liên quan chặt chẽ đến những cảm xúc tiêu cực của người già.
Nhiều bệnh nhân mắc bệnh tim, mạch vành, bị nhồi máu cơ tim do kích thích các cảm xúc bất lợi dẫn đến tử vong đột ngột;
Tính nóng là điều ′′xấu′′ dẫn đến huyết áp cao. Trong trường hợp kéo dài và nghiêm trọng sẽ có thể gây ra đột quỵ, suy tim, tử vong đột ngột...
Các cảm xúc tiêu cực như tức giận, lo lắng và đau buồn có thể khiến lượng đường huyết tăng lên, gây rối loạn chuyển hóa trong cơ thể.
Điều này cho thấy tâm trạng tối quan trọng như thế nào !
con người ngày nay bị quyền lực và tiền tài che mờ mắt. Chúng ta cứ đi truy cầu, t́m ṭi những thứ ở bên ngoài, mà không nh́n vào bên trong ḿnh, tâm lư bất an, nóng nảy, ham muốn, oán hận chính là căn nguyên của mọi bệnh tật.
Điều tối kỵ thứ nhất đối với tâm là: LOẠN
Tâm loạn th́ tất cả thứ khác cũng trở nên bất thường. Tâm b́nh th́ khí ḥa, khí ḥa th́ máu được lưu thông, máu lưu thông tốt th́ tinh khí đầy đủ, tinh khí đầy đủ th́ tinh thần mạnh mẽ. Con người sống th́ phải chú trọng dưỡng “tinh, khí, thần”, khi đó lực đề kháng và hệ miễn dịch của chúng ta sẽ rất mạnh mẽ. Đây không phải là duy tâm hay mê tín, mà nó được gọi là sĩ khí, giống như khi hai đội quân chiến đấu, đội quân nào có sĩ khí mạnh mẽ th́ nhất định sẽ chiến thắng. Trên thực tế, dù là bạn đánh trận, buôn bán hay bắt đầu khởi nghiệp… th́ bạn cần phải có một tâm thái cao mới có thể vượt qua được khó khăn.
V́ vậy, đối với trị bệnh th́ cần lấy Tâm làm chủ. Thực sự có những người quá yếu đuối, ví như khi họ biết ḿnh bị mắc trọng bệnh, hay ung thư, th́ ngay lúc đó tinh thần họ đă suy sụp rồi, thế th́ phiền phức rồi. Khi con người mắc bệnh, th́ không nên oán hận, trách móc Trời Đất bất công với ḿnh, phàn nàn về số phận thật quá bất hạnh, thay vào đó bạn nên tiếp nhận nó một cách b́nh tĩnh, trái tim của bạn lúc này cần ổn định, th́ những vấn đề c̣n lại không c̣n lớn nữa.
Tại sao những người hiểu thấu Đại Đạo lại có một thân thể rất khỏe mạnh? Bởi v́ họ đă thấu hiểu được sự vận hành của vạn vật, họ hiểu được rằng, đau khổ là một phần của cuộc sống, có thăng có trầm đó là trạng thái b́nh thường mà con người sẽ gặp phải, v́ vậy khi họ thất bại hay gặp khó khăn, họ sẽ không phàn nàn mà b́nh tĩnh đối mặt với nó.
Vạn sự vạn vật đều có quy luật, bất kể sự việc ǵ đều trải qua bốn quá tŕnh sinh, trưởng, gặt hái, cất trữ. Cũng giống như mùa xuân trồng cây, mùa hè cây cối sinh trưởng, mùa thu thu hoạch trái chín và mùa đông sẽ là cất trữ, mỗi giai đoạn đều có đặc điểm riêng. Ở giai đoạn ươm mầm, th́ hạt sẽ phải chôn vùi trong đất, rất khó khăn và khổ đau, đây cũng là lúc bạn tích lũy năng lượng cho ḿnh, chớ nên nóng vội để trở thành kẻ dẫn đầu; nếu như đột nhiên bạn gặp phải khổ nạn, th́ điều đó có nghĩa rằng sẽ có một điều vô cùng tốt đẹp đang chờ bạn ở phía trước. Nếu mọi người đều đạt đến được nhận thức như vậy, đạt tới cảnh giới đó, th́ không khó có được một tâm thái bĩnh tĩnh.
Điều tối kỵ thứ hai đối với tâm là: THAM
Làm người, tuyệt đối chớ nên tham lam với những thứ không thuộc về ḿnh, một người có tâm tham lam sẽ khiến cho tâm thần trở nên không ổn định, sẽ khiến hành vi trở nên hỗn loạn, cũng sẽ khiến cho sự vận chuyển của cơ thể trở nên rối loạn, đó quả là việc lớn rồi!
C̣n hễ tham lam là họ đă ứng trước thân thể ḿnh để t́m cầu có được nhiều thứ hơn. Đằng sau sự tham lam vô độ đó chính là sự ứng trước vô độ. Khi mới mắc bệnh th́ cơ thể không có biểu hiện rơ, nhưng khi nó có biểu hiện th́ thường là tích tụ nặng rồi, rất khó có thể phục hồi.
Tại sao trong Đông y không có khái niệm “ung thư”? Bởi v́ “Thượng công trị vị bệnh, hạ công trị dĩ bệnh”, nghĩa là: “Thầy thuốc bậc cao chữa trị khi bệnh chưa phát ra, thầy thuốc bậc thấp chữa trị khi bệnh đă phát ra”. Thầy thuốc Đông y đích thực chính là đang truyền Đạo, họ dạy chúng ta biết cách cân bằng thân thể bản thân, từ đó không nảy sinh những quả ác cực đoan.
C̣n bệnh ung thư lại chính là con người không biết tiết chế trạng thái thân tâm của ḿnh, kết quả là tích lũy rất nhiều những quả ác cực đoan. Xă hội ngày hôm nay đă phá vỡ rất nhiều những giá trị truyền thống, thậm chí c̣n đưa con người vào ma đạo.
Cái gọi là ma đạo chính là làm hàng giả, đầu cơ, lừa đảo hăm hại lẫn nhau… những thứ này càng đưa con người đến một thế giới sùng bái vật chất, đầy tham lam và dục vọng vô độ, và con người càng ngày càng xuất hiện rất nhiều bệnh nan y.
Điều tối kỵ thứ ba đối với tâm là: HẬN
Lúc đầu do không giải khai được về thù hận nên bệnh không chữa khỏi được. Nếu như một cá nhân cứ măi đổ lỗi cho hết thảy những khó khăn mà họ gặp phải là đến từ bên ngoài, chứ không phải từ bản thân họ th́ người đó sẽ măi không thể nh́n thấy được những thiếu sót của bản thân họ. Họ ghét bỏ tất cả, họ ghét người khác, ghét môi trường xung quanh, họ hận rằng ông trời bất công với họ, họ hận là đă sinh ra trên đời này, những người như thế biểu hiện ra luôn đố kỵ và hoài nghi. Trái tim của họ mất cân bằng, ngôn từ và hành vi của họ cũng mất cân bằng. Những người này thường hay trầm cảm, thời gian lâu thân thể sẽ trở nên u uất, suy nhược.
“Tâm khoan một thốn, bệnh lui một trượng” có nghĩa rằng khi trái tim của bạn khoan dung bao nhiêu th́ bệnh tật sẽ thuyên giảm đi rất nhiều, tha thứ lại chính là phương thuốc tốt nhất. Hăy buông bỏ những nghi hoặc trong cuộc đời, hăy mở rộng trái tim của ḿnh, bạn sẽ thấy rằng thế giới xung quanh bạn cũng rộng mở. Khi đó, bạn sẽ nhận ra bệnh tật của ḿnh cũng đă giảm đi rất nhiều. Đối với một người không có uất hận trong tâm, người đó sẽ có được cuộc sống thật an nhiên và tự tại.
Bí quyết tu tâm, đó chính là: TĨNH
So với nỗ lực làm việc th́ tu tâm là quan trọng hơn cả, để có được một trái tim bất động khi đối mặt với những thay đổi của thế giới bên ngoài, th́ tâm cần tĩnh tại và vô thường. Hăy để bụi trần tôi luyện trái tim bạn, hăy để những chông gai phía trước tôi luyện ư chí của bạn, khi đó, tương lai bạn trở nên rộng mở, bạn sẽ trưởng thành hơn và có năng lực hơn.
Tĩnh, đó chính là không ngừng tự đề cao năng lực thích nghi của bản thân với tự nhiên, cuối cùng đạt tới cảnh giới thiên nhân hợp nhất – con người và thiên nhiên ḥa làm một. Ví như, tu thiền của Phật gia, đó là khiến cho đại năo và toàn bộ tế bào của cơ thể đạt tới một trạng thái tĩnh cao độ, lúc đó năo của bạn sẽ giống như một thể siêu dẫn. Đạo gia “đạt đến cực độ của hư không, giữ tĩnh lặng, hiểu cội nguồn vạn vật”, đó chính là giúp cho chúng ta thể nghiệm được quy luật tuần hoàn cực độ tĩnh tại của sự vật, từ đó mà đắc đạo.
Khi đạt được trạng thái tĩnh, th́ cho dùng công việc có thuận buồm xuôi gió hay khi gặp sóng to bể cả th́ tâm t́nh vẫn tĩnh tại, không nao núng, cũng không oán hận, cũng không vọng tưởng, cũng không ám ảnh, và họ có rất ít vấn đề về thể chất. Họ khoan dung người khác, tâm t́nh rộng mở, khoáng đạt, luôn tha thứ cho người khác, khi đó khí huyết tự nhiên lưu thông tốt.
Nhân sinh độc hại nhất chính là Tam Độc: Tham – Sân – Si. Ba chất độc này chính là kẻ thù của cơ thể. Học cách tu tâm, th́ trăm thứ độc cũng không thể xâm chiếm được. Tu luyện tâm trí không liên quan ǵ đến thành tích, tiền bạc, và tŕnh độ công nghệ, nó chỉ phụ thuộc vào “ngộ tính” của mỗi người. Tu luyện tâm trí không chỉ giúp cho thân thể được khỏe mạnh, mà c̣n mở ra trí tuệ cũng như bản năng tiên thiên của chúng ta.
Cảnh giới cao nhất của dưỡng sinh chính là dưỡng tâm.
Cảnh giới cao nhất của dưỡng tâm đó là tâm từ bi.
Một người có trái tim từ bi, họ có một loại năng lượng tương thích, có khả năng làm tan chảy vạn vật một cách tường ḥa. Một người có trái tim từ bi , nó đến một cách rất tự nhiên, không hề cưỡng ép mà tự trong họ đă có được một sự tự tại. Một người từ bi, có mang theo một tâm thái tự tin, không phải họ cố ư mang cho người khác xem, mà tự tin của họ càng không cần phải chứng minh cho ai thấy.
Thực ra, bất kể là giàu sang hay nghèo hèn, th́ con người dễ nhận ra một đạo lư: Nhân sinh không dễ có được, chỉ khi trong tâm thái an ḥa th́ mới có được cuộc sống hạnh phúc. Giàu nghèo không phải là căn bản, cũng không phải là vĩnh hằng. Người giàu không tạo phúc mà cứ hưởng phúc, th́ chính là đang tiêu phúc. Người nghèo khi cần kiệm th́ chính là đang tạo phúc cho ḿnh.
Đời người là một chặng đường dài tu luyện, muốn trở thành một người chân chính, th́ Nhân, Trí, Dũng ba điều này thiếu đi một cũng không được.
Cái gọi là nhân, chính là tâm thái từ bi thiện lương.
Cái gọi là trí, chính là năng lực nh́n thấu quy luật.
Cái gọi là dũng, chính là dũng khí đối mặt trực diện với sinh tử.
Những quan niệm sai lầm về tập thể dục
Đào Duy Ḥa
Đôi khi rất khó để có thời gian chơi thể thao. Nhiều người cũng cho rằng thể thao chẳng có ích ǵ nếu không nỗ lực hoạt động thể chất cao độ, rằng chúng ta thật sự không cần nó v́ chúng ta đang khỏe khoắn, không bệnh tật ǵ…
Có rất nhiều ư kiến sai lầm để biện minh cho việc tránh né tập thể dục thể thao.
Có thể rất khó để đưa việc tập thể dục vào cuộc sống bận rộn của chúng ta. Có rất nhiều lư do để biện minh cho việc không tập thể dục.
Dưới đây là 9 quan niệm sai lầm phổ biến nhất về vấn đề này:
1- Có thể trạng tốt nên không cần tập thể dục
Lợi ích của việc tập thể dục không kéo dài nếu bạn không tuân thủ chế độ luyện tập của ḿnh. Sự giảm hay bỏ luyện tập có thể làm mất đi đáng kể những lợi ích sức khỏe ban đầu, chẳng hạn như các điều kiện thể chất tim mạch và sức bền. Liên kết các bài tập là ch́a khóa dẫn đến thành công. Hỗn hợp các bài tập khác nhau để chúng trở nên thú vị, hấp dẫn. Duy tŕ mức độ hoạt động thể chất cao trong suốt cuộc đời của bạn sẽ mang lại lợi ích sức khỏe tốt nhất.
2 - Đứng suốt ngày không mang lại lợi ích như tập thể dục
Việc đứng và di chuyển cả ngày có nghĩa là bạn có mức hoạt động thể chất cao. Điều này tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, để đạt được lợi ích cao nhất, hăy tăng mức độ tập thể dục của bạn lên ít nhất 150 phút mỗi tuần, nếu có thể, đủ để khiến bạn đổ mồ hôi.
3 - Bài tập thể dục phải từ 10 phút trở lên.
Một tin tốt là các hướng dẫn gần đây đă không c̣n bắt buộc phải hoạt động thể chất trong khoảng thời gian ít nhất là 10 phút. Không có ngưỡng tối thiểu để đạt được lợi ích sức khỏe. Năng động thực hiện các công việc hàng ngày như làm việc nhà hay làm vườn, hoặc mang những túi hàng hóa nặng đều có thể cải thiện sức khỏe của bạn. Cố gắng tập thể dục theo “nhóm thời lượng nhỏ”, ví dụ như từ 3 đến 5 khoảng thời gian hoạt động ngắn (từ nửa phút đến 2 phút) trải dài trong ngày, chẳng hạn như lên cầu thang bộ với cường độ cao đủ cho bạn thở hổn hển.
4 - Có bệnh măn tính nên tránh tập thể dục.
Đây không phải là lư do chính đáng. Việc vận động nhiều hơn sẽ có lợi với các bệnh măn tính bao gồm ung thư, bệnh tim, bệnh phổi tắc nghẽn măn tính. Hăy tích cực hoạt động nếu t́nh trạng của bạn cho phép, đặt mục tiêu hoạt động vừa phải là 150 phút mỗi tuần nếu có thể. Nếu bạn có nhu cầu hoạt động thể chất phức tạp về sức khỏe, hăy nhờ bác sĩ kiểm tra sức khỏe trước khi bắt đầu một chương tŕnh tập thể dục mới và t́m lời khuyên từ nhà vật lư trị liệu hay một chuyên gia thể dục khác.
5 - Đă quá già để tập thể dục.
Sai! Người ta đă chứng minh rằng chỉ riêng lăo hóa không phải là nguyên nhân gây ra những vấn đề lớn cho đến khi bạn bước sang tuổi 95. Sức mạnh và khối lượng cơ bắp có thể tăng lên ngay cả ở tuổi già. Tốt nhất là tập thể dục nhịp điệu, tập thăng bằng và tập sức mạnh cơ bắp nếu bạn ở tuổi từ 65 hay cao hơn.
6 - Tập thể dục giúp cơ thể thon gọn hơn
Không hẳn! Kết hợp hạn chế calo với hoạt động thể chất sẽ giúp giảm cân thành công hơn. Nhưng hăy nhớ, một chế độ ăn uống tồi có thể phá hỏng mọi thứ. Những người có mục tiêu giảm cân mạnh mẽ (hơn 5%) và những người cố gắng duy tŕ mức giảm cân đáng kể có thể phải cần đến một chế độ hoạt động vừa phải trong hơn 300 phút mỗi tuần để đạt được mục tiêu, bao gồm cả luyện tập sức bền để tạo khối lượng cơ thon thả.
7 - Chạy một lần mỗi tuần, nhưng dường như chưa đủ
Hăy yên tâm, bất kỳ thời lượng chạy bộ nào, thậm chí một lần mỗi tuần, đều mang lại lợi ích sức khỏe đáng kể. Nếu bạn không có nhiều thời gian để tập thể dục, thậm chí chỉ một lần 50 phút chạy bộ mỗi tuần với tốc độ dưới 9.65 km / giờ cũng đă được chứng minh là có thể giúp làm giảm nguy cơ tử vong sớm. Các mức độ chạy bộ cao hơn không nhất thiết sẽ làm giảm nguy cơ tử vong.
8 - Mang thai, v́ vậy cần phải nghỉ ngơi
Hoạt động thể chất ở cường độ vừa phải sẽ an toàn cho phụ nữ mang thai khỏe mạnh và không có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi. Hoạt động thể chất giúp làm giảm nguy cơ tăng cân quá mức và bệnh tiểu đường khi mang thai.
9 - Không được khỏe, nên tránh tập thể dục
Nếu bạn bị sốt, không khỏe, bị đau nhiều hay mất sức, đừng tập thể dục. Nhưng trong hầu hết các trường hợp khác, hoạt động thể chất là an toàn, nhưng hăy lắng nghe cơ thể bạn và giảm khối lượng bài tập, nếu cần. Nhưng ngay khi có thể, hăy thay quần áo và vận động để tránh bị cứng khớp.
Đào Duy Ḥa - baotreonline /Theo L’édition du soi.
Dùng Trụ Sinh Bừa Băi Làm Vi Trùng Quen Thuốc
23/01/2000
Bác Sĩ Trần Mạnh Ngô
Khi dùng trụ sinh bưà băi, vi trùng sẽ từ từ quen thuốc.
- Bốn chục năm về trước, lần đầu tiên, người ta khám phá rằng vi trùng đă quen thuốc trụ sinh trong nhà thương.
- Năm 1960, vi trùng bệnh lậu gonorrhrea (Neisseria gonorrhea) và vi trùng bệnh tiêu chảy ra máu (Shigella) được phát hiện là có quen thuốc trụ sinh.
- Gần đây, có hai loại vi trùng đă quen thuốc trụ sinh, đến nỗi không thể dùng thuốc để chưă bệnh được nưă. Loại thứ nhất là vi trùng lao (MDR-TB), trong thành phố New York, đă quen nhiều thứ thuốc. Phần lớn những người mắc bệnh lao ở đây là những bệnh nhân HIV, tù nhân, và một số người vô gia cư. Loại thứ hai tên là Enterocccus, cũng đă quen thuốc Vancomycine. Trong quá khứ vancomycine là thuốc tốt nhất để chưă bệnh do vi trùng enteroccocus (Pharmacy today, December 1999).
- Vi trùng Streptoccocus Pneumoniae cũng đă quen thuốc trụ sinh là một baó hiệu khẩn cấp cho chúng ta. Tại Hoa Kỳ, S. Pneumoniae đứng hàng đầu gây bệnh viêm sưng phổi. Mỗi năm có 500,000 bênh nhân bị bệnh viêm phổi. Và cũng mỗi năm, có 50,000 bệnh nhân bị vi trùng S. Pneumoniae tấn công vào máu, 7 triệu trường hợp bị nhiễm trùng tai, và 3,000 bệnh bị viêm màng óc. Cho tới bây giờ đă có 35 phần trăm vi trùng S. Pneumoniae đă quen thuốc Penicilline, và gần phân nửa quen thuốc cephalosporins. Có nghiă là tiêu chuẩn chữa trị đă không đạt được mức b́nh thường, và một ngày nào đó sẽ xuất hiện loại vi trùng S. Pneumonia quen thuốc trụ sinh (Contemporary Pediatrics, December 1999).
NGUYÊN NHÂN VI TRÙNG QUEN THUỐC
Có ba nguyên nhân làm vi trùng quen thuốc trụ sinh:
1) Nguyên nhân thứ nhất là do đột biến gen (gen mutations),
2) Nguyên nhân thứ hai là sự trao đổi thông tin gen (exchange of genetic information) giữa các vi trùng,
3) Và, nguyên nhân thứ ba là cách chọn lựa thuốc trụ sinh chữa bệnh trong nhà thương.
- Dùng trụ sinh qúa lố, hay không đúng cách trong nhà thương, trong y viện, hay trong cng đồng, sẽ tạo điều kiện cho vi trùng đă từng quen thuốc, nảy nở.
- Tuy nhiên, trong một tường tŕnh khác cho thấy có 80 phần trăm thuốc trụ sinh dùng cho ngoại chẩn, khám bệnh trong pḥng mạch, và chỉ có 20 phần trăm trụ sinh được dùng trong nhà thương. Người ta nghĩ rằng cần phải để ư đến cách dùng thuốc trụ sinh chữa bệnh ở ngọại chẩn, hay pḥng mạch, thí dụ như trị máy hô hấp bị nhiễm trùng, sưng phổi, viêm xoang, viêm cuống họng, và viêm tai, v...v...
- Trong lúc c̣n đi học hay thực tập, bác sĩ thường dùng trụ sinh kéo dài 10 (mười) ngày, cho mỗi liều thuốc. Nhưng bây giờ bác sĩ lại được khuyên:
- Phải dùng trụ sinh mạnh, tác dụng nhanh.
- Phải dùng lượng thuốc cao, giảm thời gian cho ngắn.
- Phải tránh dùng thuốc trụ sinh có nồng độ thấp, v́ sợ không đủ sức ngăn chặn vi trùng.
Theo Tiến sĩ dược khoa G.G.Zhannel th́ chính tại cách dùng thuốc trụ sinh kiểu đó có thể làm vi trùng quen thuốc. Chẳng hạn như đang chưă một bênh nhiễm trùng quen thuốc Ampicilline, mà phải thay đổi, dùng một thể loại Penicillines khác. Cũng theo Tiến sĩ Zhannel, quan niệm không phải chỉ giản dị như vậy, mà phải thận trọng thay đổi theo hoàn cảnh, tuỳ theo từng thứ bệnh nhiễm trùng, từng loại vi trùng và từng bệnh nhân (Pharmacy today, December 1999).
NHỮNG NGUYÊN NHÂN KHÁC LÀM VI TRÙNG QUEN THUỐC
1) Thuốc trụ sinh trong Nông lâm mục
- Tiến sĩ Dược khoa Steven C. Ebert ghi nhận rằng ít ra có tới 50 phần trăm thuốc trụ sinh được dùng trong các nông trại. Dùng trụ sinh để giúp xúc vật lớn mạnh, sinh sản tốt, và giảm nhiễm trùng trứng. Chính v́ vậy đă làm cho vi trùng càng ngày càng quen thuốc.
- Ở những nước đang mở mang, t́nh trạng dùng thuốc càng tệ hơn. Ở Ấn Độ, thuốc trụ sinh dùng cho nông trại nhiều hơn dùng cho bệnh nhân gấp trăm ngàn lần. Nguy hiểm là tính chất quen thuốc trụ sinh của vi trùng trong gen (genes), đă truyền từ vi trùng này qua vi trùng khác, trong súc vật, trong phân phế thải.
- Năm 1998, tại Đan Mạch, vụ trúng độc do vi trùng Salmonella enterica, huyết thanh loại DT 104, đă giết hại nhiều người, cũng là do đă dùng quá nhiều thuốc trụ sinh quinolones cho xúc vật, và v́ vậy Salmonella đă quen Quinolones.
2) Dùng thuốc trụ sinh không toa.
Ở nhiều nước khác trên thế giới, kể cả ở Việt Nam, dùng thuốc trụ sinh không cần toa bác sĩ, vi trùng cũng sẽ bị quen thuốc. Những vi trùng quen thuốc đó sẽ theo phương tiện giao thông dễ dàng trên thế giới ngày nay, di chuyển đi khắp nơi, từ chỗ này qua chỗ khác, từ nước này qua nước khác. Trong một cuộc thí nghiệm ở Đài Loan cho thấy: vi trùng đă rơ ràng quen nhiều thuốc trụ sinh, khi so sánh, thử nghiệm nước tiểu cho bệnh nhân trong pḥng cấp cứu, pḥng ngoại chẩn, hay cho hoc sinh trung học và bệnh nhân lớn tuổi.
Nói tóm lại, chúng ta đă nh́n thấy sự nguy hiểm khi dùng thuốc trụ sinh bưà băi, v́ vi trùng sẽ từ từ quen thuốc, sẽ không c̣n công hiệu khi trị bệnh hiểm nghèo cho chúng ta, cho cộng đồng, và cho cả nhân loại nữa.
Bác Sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., FAAFP; E-mail: nmtran@hotmail.com; Fax: (714)547-4968; Điện thoại: (714) 547-3915.
Chế độ dinh dưỡng giúp bạn pḥng ngừa COVID-19 như thế nào?
Grayson Jaggers • Thứ Sáu, 04/12/2020
Thực phẩm khiến chúng ta cảm thấy ngon miệng và khỏe khoắn thực ra chưa hẳn là thực phẩm an toàn. Thực phẩm an toàn phải là thực phẩm giúp duy tŕ hệ miễn dịch của chúng ta.
Giữa đại dịch và thói quen ăn uống của chúng ta có một mối quan hệ vô cùng chặt chẽ. Sự căng thẳng do cách ly xă hội, cộng với nền kinh tế đang gặp khó khăn đă khiến nhiều người t́m cách giết thời gian và giải tỏa căng thẳng bởi nào là bỏng ngô, snack, thức ăn nhanh… Nhưng lạm dụng quá nhiều những loại đồ ăn thức uống này sẽ không chỉ ảnh hưởng đến kích thước ṿng eo mà c̣n ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của bạn, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Người Mỹ thường rất quan tâm đến cân nặng của họ. Theo thống kê, có 45 triệu người Mỹ sẵn sàng chi 33 tỷ đô la hàng năm cho các sản phẩm giảm cân. Nhưng lại có đến 1/5 người Mỹ gần như không ăn rau hoặc ăn ít hơn một khẩu phần mỗi ngày.
Khi chỉ tập trung vào các sản phẩm giảm cân chứ không xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh hàng ngày, người ta thường có xu hướng xem nhẹ vai tṛ thiết yếu của dinh dưỡng trong việc giữ cho cơ thể khỏe mạnh. Tuy nhiên trong thực tế có tồn tại một mối quan hệ rơ ràng giữa chế độ ăn uống cân bằng và một hệ thống miễn dịch mạnh mẽ, hoạt động ổn định.*
Bên cạnh vắc-xin và các biện pháp cách ly xă hội, một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh chính là cách bảo vệ tốt nhất giúp chúng ta chống lại nguy cơ lây nhiễm COVID-19. Để làm được điều đó, bạn nhất định phải duy tŕ một chế độ dinh dưỡng hợp lư. Mặc dù điều này không phải lúc nào cũng có thể thay thế được thuốc chữa bệnh, nhưng khẩu phần dinh dưỡng tốt có thể bổ trợ cho thuốc và vắc xin, giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh măn tính cũng như gánh nặng cho hệ thống y tế.
(Ảnh: Standret/Shutterstock)
Ảnh hưởng của chế độ ăn uống theo kiểu phương Tây
Các nhà khoa học chỉ ra rằng những người đă gặp vấn đề về sức khỏe từ trước thường có nguy cơ bị nhiễm COVID-19 cao hơn rất nhiều. Trong đó gồm những người mắc bệnh tiểu đường, béo ph́, sỏi thận, phổi hoặc tim mạch. Nhiều trường hợp trong số này có liên quan đến việc hệ thống miễn dịch bị rối loạn chức năng.
Những bệnh nhân mắc bệnh tim mạch hoặc mắc hội chứng chuyển hóa sẽ có phản ứng miễn dịch chậm, tạo điều kiện cho virus dễ dàng xâm nhập và tấn công cơ thể. Khi đó, cơ thể sẽ kháng cự lại bằng một phản ứng viêm dữ dội hơn, và các mô vốn khỏe mạnh sẽ bị tổn thương cùng với sự xâm nhập của virus. Vẫn chưa rơ mức mức độ tổn thương này ảnh hưởng như thế nào đến tỷ lệ tử vong, nhưng đấy là một điểm cần lưu ư.
Vậy điều này có liên quan ǵ đến chế độ dinh dưỡng? Chế độ ăn của người phương Tây thường có tỷ lệ thịt cao, chất béo băo ḥa cũng như những thực phẩm giàu đường và muối trong khi lại thiếu trái cây và rau quả. Chế độ này mặc dù đáp ứng đủ lượng calo cần thiết nhưng lại không đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu mà cơ thể chúng ta cần để hoạt động b́nh thường, bao gồm vitamin A, C và D, cùng các khoáng chất sắt và kali. Và điều này góp phần tạo ra một hệ thống miễn dịch hoạt động kém: quá ít vitamin và khoáng chất trong khi có quá nhiều calo rỗng.
Ngược lại, một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh sẽ có khả năng phản ứng nhanh chóng để hạn chế hoặc ngăn ngừa nhiễm trùng trong khi vẫn tránh làm tổn thương các tế bào của cơ thể. Và đường chính là một chất phá vỡ sự cân bằng này. Một tỷ lệ đường tinh luyện cao trong chế độ ăn uống có thể gây ra chứng viêm măn tính, cùng với bệnh tiểu đường và béo ph́.*
Mặc dù hội chứng viêm là một phần tự nhiên của phản ứng miễn dịch, nhưng nó có thể gây hại khi hoạt động liên tục. Thật vậy, bản thân chứng béo ph́ có đặc trưng là t́nh trạng viêm măn tính và phản ứng miễn dịch suy giảm.
Nghiên cứu cũng cho thấy rằng vắc xin có thể kém hiệu quả hơn ở những người béo ph́. Điều tương tự cũng áp dụng cho những người thường xuyên uống quá nhiều rượu.
Tác dụng của các chất dinh dưỡng với cơ thể
(Ảnh: Shutterstock)
Các chất dinh dưỡng hay những hợp chất cần thiết giúp chúng ta phát triển đúng cách, khỏe mạnh và*duy tŕ hệ thống miễn dịch. Trái ngược với các phản ứng chậm liên quan đến việc thiếu dinh dưỡng, vitamin A chống lại nhiều bệnh truyền nhiễm, bao gồm cả bệnh sởi. Cùng với vitamin D, nó điều chỉnh hệ thống miễn dịch và giúp ngăn ngừa hệ thống hoạt động quá mức. Vitamin C, một chất chống oxy hóa, bảo vệ chúng ta khỏi những tổn thương do các gốc tự do gây ra.
Polyphenol, hoạt chất được t́m thấy trong tất cả các loại thực vật, cũng có đặc tính chống viêm. Có nhiều bằng chứng cho thấy chế độ ăn giàu polyphenol thực vật có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh măn tính, như tăng huyết áp, kháng insulin và bệnh tim mạch.
Tại sao chúng ta không ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật hơn và bớt tiêu thụ những thực phẩm giàu muối và đường lại? Đây là một vấn đề khá nan giải. Thông thường mọi người hay bị ảnh hưởng bởi lịch tŕnh công việc bận rộn và bị lôi kéo bởi các h́nh ảnh quảng cáo. Thay đổi thói quen này là một việc dài hơi và nên được bắt đầu ngay từ khi c̣n nhỏ. Giáo dục dinh dưỡng cần được chú trọng, từ mẫu giáo đến trung học phổ thông cho đến các trường y.
Chúng ta thông thường có rất nhiều lựa chọn đối với thức ăn nhanh nhưng lại gặp hạn chế trong việc tiếp cận các cửa hàng tạp hóa với thực phẩm lành mạnh Trong trường hợp này, giáo dục phải đi đôi với tiếp xúc thực tế. Những mục tiêu dài hạn này có thể mang lại lợi ích đáng kể chỉ với một khoản đầu tư tương đối nhỏ.
Bên cạnh đó, tất cả chúng ta có thể thực hiện từng bước nhỏ để dần dần cải thiện thói quen ăn uống của chính ḿnh. Không yêu cầu chúng ta phải hoàn toàn ngừng tiêu thụ bánh ngọt, khoai tây chiên hay nước có gas. Nhưng chúng ta cần phải thật sự nhận thức được rằng thực phẩm khiến chúng ta cảm thấy ngon miệng và khỏe khoắn thực ra chưa hẳn là thực phẩm an toàn.*
Đại dịch COVID-19 sẽ không phải là thử thách cuối cùng chúng ta phải đối mặt, v́ vậy, chúng ta hăy tận dụng mọi biện pháp để bảo vệ chính ḿnh. Hăy coi dinh dưỡng tốt như một tấm vé bảo hiểm an toàn cho sức khỏe của bạn; nó không đảm bảo bạn sẽ không bị ốm, nhưng nó giúp đảm bảo những ǵ bạn thu được là tốt nhất.
Tác giả:*Grayson Jaggers
Theo The Conversation
Hoài Anh biên dịch
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
