Phó giáo sư, tiến sĩ Hoàng Thị Lâm, Trưởng bộ môn Dị ứng Miễn dịch lâm sàng, Đại học Y Hà Nội, cho biết không phải ai cũng bị dị ứng vaccine, chỉ những người cơ địa dị ứng mới có nguy cơ dị ứng vaccine.
Ví dụ, bản thân hoặc thành viên trong gia đ́nh mắc các bệnh dị ứng như dị ứng thuốc, dị ứng thức ăn, dị ứng vaccine, hen phế quản, viêm mũi dị ứng...
Hiện, tỷ lệ dị ứng vaccine và phản vệ do vaccine rất thấp. Tuy nhiên, khi nước ta đang trong chiến dịch tiêm chủng đại trà vaccine Covid-19, mối quan tâm đến các phản ứng sau tiêm, đặc biệt là dị ứng, nhiều hơn.
Vaccine cũng giống như các thuốc khác, đều có khả năng gây dị ứng và bất kỳ thành phần nào của vacine cũng có thể đóng vai tṛ là một dị nguyên (gây dị ứng). Dị ứng vaccine có thể là dị ứng type nhanh xảy ra trong ṿng vài phút hoặc vài giờ với các biểu hiện như mày đay, phù quincke (sưng nề đột ngột), khó thở, phản vệ...
Dị ứng hoặc dị ứng type chậm (qua trung gian IgE hoặc không) xảy ra sau vài giờ đến vài ngày, thậm chí là vài tuần sau khi dùng vaccine. Trong đó cấp tính và nguy hiểm nhất vẫn là phản ứng phản vệ, đặc biệt là sốc phản vệ, có nguy cơ đe dọa tính mạng.
Khoảng 80% trường hợp phản vệ do vaccine xảy ra trong ṿng 30 phút đầu sau tiêm. Các triệu chứng có thể có là mày đay mẩn ngứa, ban đỏ, hoa mắt chóng mặt, mệt mỏi, xuất hiện nhanh sau tiêm vaccine. Sau đó các triệu chứng tiếp tục tiến triển như khó thở, choáng váng, ngất suy hô hấp, trụy tim mạch... Nếu không cấp cứu kịp thời người bệnh có thể tử vong.
Thành phần gây dị ứng trong vaccine rất đa dạng, tùy từng loại vaccine. Đó có thể là do gelatin (có trong vaccine sởi, rubela, thủy đậu...), protein trứng (vaccine sốt vàng, sởi, rubella, vaccine dại ...), protein sữa (bạch hầu, ho gà, uốn ván....).
Một số chất bảo quản trong vaccine như thimerosal, aluminum, và phenoxyethanol cũng có thể gây dị ứng. PEG và Polysorbate là hai thành phần có trong vaccine Covid-19 cũng được liệt kê là các dị nguyên tiềm năng.
Nhân viên y tế tại Hà Nội tiêm vaccine AstraZeneca. Ảnh:Giang Huy.
Nhân viên y tế tại Hà Nội tiêm vaccine AstraZeneca. Ảnh:Giang Huy.
Hiện nay, có nhiều hướng dẫn cách tiếp cận và chẩn đoán dị ứng vaccine ở những người cơ địa dị ứng. Điều quan trọng nhất vẫn là thăm khám lâm sàng. Một số hướng dẫn đề nghị test để nhận biết nguy cơ dị ứng vaccine, tuy nhiên cách này đang gây nhiều ư kiến trái chiều. Bộ Y tế cũng không khuyến cáo test dị ứng trước khi tiêm vaccine.
Theo quan điểm của tiến sĩ Lâm: "Người cơ địa dị ứng có thể test, c̣n trường hợp không thuộc cơ địa dị ứng không khuyến cáo test dị ứng vaccine Covid-19".
Một số pḥng xét nghiệm có thể xác định được mức kháng thể dị ứng với vaccine, thông thường là kháng thể IgE đặc hiệu với vaccine hoặc thành phần vaccine. Test da cũng là phương pháp được sử dụng. Tuy nhiên test da cũng có thể gây phản ứng phản vệ, nên chỉ được thực hiện tại các đơn vị có trang bị đầy đủ phương tiện cấp cứu và được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa hoặc có chứng chỉ về việc thực hiện test này.
Ngoài ra, c̣n có xét nghiệm IgE đặc hiệu với dị nguyên (vaccine) như protein trứng, protein sữa, gelatin, latex và nấm mốc hoặc kháng sinh (thành phần của vaccine).
Trong một số trường hợp đặc biệt, các bác sĩ sẽ sử dụng test kích thích để chẩn đoán người bệnh có dị ứng với vaccine hay không. Tuy nhiên, đây là thủ thuật có tính nguy hiểm cao, chỉ nên tiến hành tại các cơ sở y tế có trang bị đầy đủ phương tiện cấp cứu và được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa dị ứng.
Tiến sĩ Lâm đánh giá, với các phương pháp tiếp cận và chẩn đoán dị ứng vaccine, người có cơ địa dị ứng có thể thêm cơ hội yên tâm tiêm vaccine, giúp tăng thêm số lượng cá nhân tiêm vaccine, góp phần nhanh chóng tạo nên miễn dịch cộng đồng, đẩy lùi đại dịch.
Chiến dịch tiêm chủng vaccine Covid-19 toàn dân tại Việt Nam bắt đầu hôm 10/7, kéo dài đến tháng 4/2022. Mục tiêu là tiêm miễn phí hàng năm cho nhân dân để đạt được sự miễn dịch cộng đồng trên toàn quốc. Chiến lược tiêm chủng là "tiêm đến đâu an toàn đến đấy", đảm bảo an toàn cho người được tiêm, hạn chế đến mức thấp nhất trường hợp phản vệ.
Cách y học Ấn Độ sử dụng thực phẩm để tăng cường hệ miễn dịch
MICHAEL WING • Thứ Sáu, 19/06/2020
Trong y học truyền thống cổ xưa, thực phẩm ngay từ đầu đă đóng vai tṛ chính trong việc tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể và ngăn ngừa bệnh tật, từ trước cả khi con người phải dùng đến thuốc men hay các phương pháp phẫu thuật mổ xẻ.*
Ngày nay, trong bối cảnh người dân toàn thế giới đang vật lộn với nỗi sợ hăi về các trận đại dịch th́ có những “bộ óc hiếu kỳ” cũng đang t́m cách nghiên cứu lại một cách tỉ mỉ các “thần tích” của y học cổ xưa, với mong muốn khám phá sự thật về cách con người trang bị cho cơ thể và hệ miễn dịch của họ nhằm chống lại bệnh tật.
Tiến sĩ Shiva Ayyadurai từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) là người tiên phong trong lĩnh vực sinh học hệ thống; ông cũng đă dành 2 năm ở Ấn Độ để nghiên cứu về y học cổ truyền dựa trên quan điểm kỹ thuật hệ thống, và từ đó có được cái nh́n sâu sắc về một hệ thống y học đă tồn tại qua hàng ngàn năm.*
Tiến sĩ Shiva Ayyadura. (Ảnh: Shutterstock)
Khám phá của Tiến sĩ Shiva thật sự là một bước đột phá: ông nhận thấy rằng cách các thầy lang Ấn Độ thời cổ đại nh́n nhận cơ thể người quả thật không khác mấy so với các kỹ sư hệ thống ngày nay. Thay v́ tập trung vào những kỹ thuật mổ xẻ và phương pháp trị liệu khi bệnh đă đến giai đoạn cuối, y học cổ truyền Ấn Độ nhấn mạnh vào việc pḥng ngừa bằng cách duy tŕ một thể chất khỏe mạnh. Và một trong những biện pháp chủ yếu chính là thông qua các chế độ dinh dưỡng.
Các nguồn vitamin từ thực phẩm
Tiến sĩ Shiva cho biết, hầu hết các bác sĩ y khoa không được dạy về cách thức hoạt động hay các cơ chế để tăng cường hệ miễn dịch. Quá tŕnh nhiễm bệnh bắt đầu bằng việc virus sẽ xâm nhập từ bên ngoài bề mặt của một tế bào cơ thể, chiếm quyền điều khiển tế bào ấy và sau đó kiểm soát bộ máy vận hành của tế bào để sản sinh ra nhiều virus hơn. Tuy nhiên, vẫn có một phương thuốc tự nhiên có thể ngăn chặn quá tŕnh lây lan này, đó chính là vitamin.
Gia vị và thảo mộc Ấn Độ. (Ảnh: Shutterstock)
Vitamin A
Tiến sĩ Shiva giải thích, vitamin A giúp “choàng” lên các tế bào trong cơ thể một “chiếc áo khoác keratin”, bảo vệ chúng khỏi sự xâm nhập của virus. Mặc dù bạn có thể bổ sung vitamin A từ các loại thực phẩm chức năng nhưng ông ấy khuyên bạn nên tận dụng các nguồn thức ăn.*
Cải xoăn chứa nhiều vitamin A. (Ảnh: Shutterstock)
Tiến sĩ đề xuất một số loại rau có lá xanh đậm như cải xoăn, rau bina, rau dền, hoặc các loại rau và trái cây màu tím đậm là những nguồn cung cấp vitamin A dồi dào. Ngoài ra, theo Community Eye Health Journal, cà rốt, bí, xoài và đu đủ cũng là các loại thực phẩm giàu vitamin A.
Vitamin C
Cho đến ngày nay, y học hiện đại đang nghiên cứu về một căn bệnh gọi là scurvy, căn bệnh này đă từng gây ra chứng rụng răng khiến các thủy thủ một thời phải khốn khổ. Hóa ra scurvy lại là một loại bệnh do thiếu hụt vitamin C. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Epoch Times, tiến sĩ Shiva cho biết: “Một số thuyền trưởng đă nhận ra điều này, và họ đă đưa cho các thuyền viên của ḿnh những quả chanh (lime), đó chính là lư do v́ sao các thủy thủ c̣n được gọi là ‘limey’.”
Vitamin C ngăn chặn sự nhân lên của virus và phản ứng viêm. Nó cũng là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ và giúp điều chỉnh hệ thống miễn dịch.
Vitamin C có tác dụng ngăn chặn sự nhân rộng của virus và hội chứng đáp ứng viêm. Nó cũng là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ và giúp điều chỉnh hệ thống miễn dịch.
Ớt chứa nhiều vitamin C. (Ảnh: Shutterstock)
Các loại trái cây giàu vitamin C nhất gồm ổi, kiwi, ớt chuông, dâu tây và cam. Theo báo cáo của My Food Data, các loại thực phẩm chứa vitamin C khác là ớt, húng tây, cải xoăn, chanh và bông cải xanh.
Vitamin D
Mặc dù không được bổ sung từ thức ăn mà được tổng hợp từ ánh nắng mặt trời, vitamin D cũng là một trong những nhân tố đóng vai tṛ chính trong hệ miễn dịch và có lợi cho tuổi thọ của con người. Tiến sĩ Shiva cho biết thêm, vitamin D không chỉ vừa là một chất kháng khuẩn, vừa là một loại hoóc-môn mà c̣n là một “hiện tượng” đối với cơ thể.
Vi khuẩn đường ruột và hệ vi sinh vật
Không phải tất cả các vi khuẩn đều có tác dụng xấu. Trên thực tế, hệ vi sinh vật trong đường ruột là một phần quan trọng đối với sức khỏe hệ miễn dịch của cơ thể, v́ chúng góp phần chiết xuất chất dinh dưỡng từ thực phẩm mà chúng ta ăn hằng ngày.
Trong nhiều nền văn hóa truyền thống, c̣n có một phương thức hỗ trợ khác góp phần duy tŕ tuổi thọ con người, đó là người ta thường dùng một số loại thức uống địa phương được lên men như rượu vang hoặc rượu gạo. Tiến sĩ Shiva chia sẻ: “Trong văn hóa Ấn Độ, chúng tôi thường ngâm nước gạo qua đêm (lên men) và có thể uống vào ngày hôm sau. Điều này giúp hỗ trợ hệ vi khuẩn và vi sinh vật đường ruột.”*
Dưa cải bắp tốt cho tiêu hóa.* (Ảnh: Shutterstock)
Theo Science Focus, sử dụng các loại thực phẩm lên men như sữa chua, dưa cải bắp, kim chi, và các thực phẩm giàu chất xơ như hành tây, tỏi và đậu cũng có lợi cho hệ tiêu hóa.
Các loại thảo mộc và gia vị
Tiến sĩ Shiva chia sẻ, trong nền văn hóa truyền thống hàng ngàn năm qua, các loại dược liệu đă được tích hợp hoàn toàn vào chế độ ăn uống của người Ấn Độ và các nền văn hóa khác. Những bà mẹ sẽ truyền lại cho con gái họ một bộ công thức gia vị khi chúng kết hôn và về nhà chồng.
Những gia vị này bao gồm đinh hương, thảo quả, nghệ, hoa hồi và a ngùy. Người ta phát hiện rằng củ nghệ có tác dụng giúp ngăn ngừa ung thư gan. Tiến sĩ Shiva cho biết: “Số lượng người Ấn Độ bị ung thư gan chỉ bằng 1/3 so với người Trung Quốc. Kết quả dịch tễ học cho thấy điều này là nhờ mức tiêu thụ nghệ cao… và có khoảng 6.000 bài báo đă viết về nó.” Ông cho biết thêm, đinh hương cũng có công dụng kháng khuẩn tuyệt vời.
Đinh hương là chất kháng khuẩn tuyệt vời. (Ảnh: Shutterstock)
Trà hỗn hợp trộn gia vị cũng là một loại thức uống ngon giúp tiêu thụ các loại thảo mộc trên và những loại khác như quế và gừng.
Loại bỏ dư lượng đường và chất độc
Việc loại bỏ những thực phẩm độc hại cũng không kém phần quan trọng so với việc tiêu thụ những thực phẩm có lợi cho sức khỏe.
Thói quen ăn uống nhiều đường ở những quốc gia như Hoa Kỳ có tác dụng gây hại cho hệ miễn dịch, và cắt giảm bớt lượng đường tiêu thụ là điều mà tất cả chúng ta đều có thể làm. Tiến sĩ Shiva cho biết: “Đường tạo ra nấm candida, và loại nấm này về cơ bản tạo ra gliotoxin, làm suy giảm hệ miễn dịch, đại thực bào và tế bào lympho T của bạn.”
Ngũ cốc làm từ lúa ḿ chứa nhiều đường. (Ảnh: Shutterstock)
Ngoài ra, các thực phẩm phi hữu cơ như lúa ḿ, đậu, mật ong, trà và các sản phẩm khác – thường được phun glyphosate (một hóa chất được t́m thấy trong thuốc diệt cỏ Roundup) đóng vai tṛ như một chất hút ẩm, và không rửa trôi được. Điều này có thể dẫn đến nhiễm khuẩn đường ruột và nhiễm trùng nấm, từ đó có thể gây viêm năo, các vấn đề về hành vi và các triệu chứng nghiêm trọng của bệnh tự kỷ.
Kết nối xă hội
Dù không liên quan đến thực phẩm, trong các nền văn hóa truyền thống, t́nh bạn và các mối quan hệ xă hội chính là nhân tố “số một” giúp con người sống lâu hơn. Việc có những kết nối xă hội, t́nh bằng hữu, và quan hệ cộng đồng sâu sắc là điều cần thiết cho sức khỏe hệ miễn dịch. Ngược lại, tiến sĩ Shiva cho biết: “Sự cô lập xă hội dẫn đến hậu quả c̣n tồi tệ hơn cả bệnh cao huyết áp, hút thuốc và béo ph́.”
Kết nối xă hội giúp tăng cường hệ miễn dịch. (Ảnh: Shutterstock)
Ông chia sẻ thêm rằng: “Kết nối xă hội c̣n thúc đẩy khả năng kháng virus của cơ thể; khi bạn có bạn bè ở bên, khi bạn cảm thấy an toàn, hội chứng đáp ứng viêm được giảm thiểu. Điều này đă được nhắc đi nhắc lại và cũng đă được khoa học Tây phương chứng minh.”
6 loại thực phẩm lành mạnh sẽ gây hại nếu bạn ăn quá nhiều
6 loại thực phẩm lành mạnh sẽ gây hại nếu bạn ăn quá nhiều
Minh Minh • Thứ Sáu, 03/12/2021
Ngay cả những món ăn lành mạnh nhất cũng có thể gây hại cho sức khỏe nếu bạn ăn quá nhiều. Bạn có đang lầm tưởng trái cây và rau quả là những món ăn vô hại? Thực tế th́ không phải vậy. Bạn chỉ có thể tránh tất cả các tác dụng phụ của chúng bằng cách ăn uống điều độ.
Dưới đây là 6 loại thực phẩm mà bạn không nên ăn quá nhiều:
1. Chuối
(Ảnh: _Alicja_ / Pixabay)
Tương tự như đường, chuối cũng có đặc tính tạo ra vi khuẩn gây hại, khiến men răng bị tổn thương. Ăn quá nhiều chuối sẽ làm bạn bị sâu răng. Nhưng bạn đừng quá lo lắng v́ lượng đường trong chuối ít cô đặc hơn. Ngoài ra, tyramine trong chuối chín có thể là tác nhân gây ra chứng đau nửa đầu. Lời khuyên cho bạn là chỉ nên ăn 2-3 quả chuối mỗi ngày.
2. Yến mạch
(Ảnh: Pexels)
Ăn quá nhiều yến mạch có thể khiến bạn bị đầy hơi và gặp các vấn đề về chuyển động ruột. Một nghiên cứu cho thấy các triệu chứng táo bón có thể giảm xuống đáng kể nếu bạn giảm lượng chất xơ ăn vào. Hơn nữa, ăn quá nhiều yến mạch sẽ làm bạn khó hấp thụ canxi, magie và kẽm.*
Yến mạch nổi tiếng là thực phẩm dùng để ăn kiêng nhưng ăn quá nhiều lại làm bạn bị tăng cân, đặc biệt là khi bạn ăn kèm với nhiều thứ khác. Nh́n chung, bạn nên ăn 85-170 gam yến mạch mỗi ngày để đảm bảo sức khỏe.**
3. Phô mai
(Ảnh: Africa Studio/Shutterstock)
Ăn quá nhiều phô mai khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn. Phô mai là loại thực phẩm chứa nhiều chất béo băo ḥa, nổi tiếng là nguyên nhân gây ra bệnh tim mạch vành.*
Phô mai cũng thường gây ra chứng ợ nóng do hormone cholecystokinin được giải phóng trong khi ăn.
4. Cơm (gạo)
(Ảnh: Evan Lorne/Shutterstock)
Cơm là món không thể thiếu trong bữa ăn của người Việt nhưng chúng chứa rất ít vitamin. Nếu ăn quá nhiều cơm, bạn sẽ mất cơ hội nạp thêm vitamin từ các loại thực phẩm khác.*
Cơm cũng làm cho mức insulin của bạn tăng đột biến. Ngoài ra, nó có thể gây ra hiệu suất tinh thần kém do mức asen thấp. Định mức tiêu thụ an toàn cho bạn là khoảng 90 gram gạo chưa nấu chín.
5. Bông cải xanh
(Ảnh: Pixabay)
Thiocyanat trong bông cải xanh có thể là nguyên nhân khiến cơ thể sản xuất thừa hormone tuyến giáp. Kết quả là bạn sẽ bị rụng tóc, mặt phù lên và da xuất hiện vết rạn.*
Bông cải xanh cũng có thể gây ngạt mũi và gây dị ứng (phát ban hoặc ngứa da). Tốt hơn hết là bạn không nên ăn quá nhiều bông cải xanh mỗi ngày.
6. Quả việt quất
(Ảnh: Shutterstock)
Quả việt quất có thể làm giảm lượng glucose trong máu xuống dưới mức b́nh thường, gây nguy hiểm cho bệnh nhân tiểu đường.
*Quả việt quất cũng có khả năng làm loăng máu nên bạn cần cẩn thận khi đang phải uống thuốc. Lượng lớn vitamin K trong loại quả này cũng có thể làm bạn bị khó thở hoặc thở không đều. Lời khuyên cho bạn là chỉ nên ăn 1 cốc quả việt quất mỗi ngày.*
5 loại thực phẩm giúp bổ thận dành cho nam giới
Minh Ngọc • Thứ Năm, 21/10/2021
Thận là bộ phận quan trọng ở nam giới, Đông y cho rằng: thận chứa “tinh”, khi thận khỏe, nam giới cũng sẽ khỏe mạnh hơn. Nam giới khi đến tuổi trung niên, do các cơ quan trong cơ thể thoái hóa nên chức năng của thận cũng dần suy giảm, v́ thế mỗi ngày nên kiên tŕ ăn 5 loại thực phẩm sau đây để giúp bổ thận, tăng cường sinh lực.
1. Dâu tằm
(Ảnh: zhengchengbao/Shutterstock)
Dâu tằm sấy khô có giá trị dinh dưỡng rất cao, có thể ăn trực tiếp, cũng có thể ngâm lấy nước hoặc ngâm rượu. Dâu tằm giàu các loại vitamin, giúp kích thích niêm mạc ruột và thúc đẩy nhu động ruột, nhờ đó hỗ trợ ngăn ngừa táo bón. Dâm tằm sấy có tác dụng bổ thận rất tốt, nam giới nên thường xuyên ăn.
2. Nấm mèo (mộc nhĩ)
(Ảnh: Shutterstock)
Nấm mèo là loại thực phẩm thuộc họ nấm thường gặp trong cuộc sống hàng ngày. Đông y cho rằng hắc tố bổ thận, cũng có nghĩa là các loại thực phẩm có màu đen như nấm mèo có tác dụng bổ thận, nam giới thận không khỏe nên thường xuyên ăn.
3. Đậu phộng (lạc)
(Ảnh: Shutterstock)
Đậu phộng rất giàu dinh dưỡng, có tác dụng rất tốt trong việc bổ máu, dưỡng nhan, kiện tỳ dưỡng vị, bổ thận. (Ảnh: Adobe Stock)
Đậu phộng là một loại thực phẩm rất phổ biến được nhiều người yêu thích, có nhiều cách ăn, có thể ăn sống hoặc nấu chín, cũng có thể nấu thành sữa đậu.
Đậu phộng có giá trị dinh dưỡng cao, giàu chất sắt, vitamin, khoáng chất, nguyên tố vi lượng và các chất dinh dưỡng khác. Đậu phộng có tác dụng tốt trong việc bổ máu, dưỡng nhan, kiện tỳ dưỡng vị và bổ thận. Nam giới thường xuyên ăn, thận sẽ ngày càng khỏe.
4. Gạo đen
(Ảnh: Cecep Risnandar / Pixabay)
Giá trị dinh dưỡng của gạo đen cao hơn các loại gạo thông thường khác, rất giàu chất béo, protein, canxi, sắt, kẽm, khoáng chất và các chất dinh dưỡng khác. Phụ nữ sau khi bị bệnh hoặc sau sinh thường xuyên ăn gạo đen có tác dụng bổ hư rất tốt, c̣n nam giới thường xuyên ăn th́ có công dụng bổ thận.
5. Mè đen
(Ảnh: MYCCF / Pixabay)
Hạt mè đen có vị ngọt, bùi, tính b́nh quy thận, gan và ruột già. Mè đen chứa rất nhiều dầu có tác dụng nhuận tràng, những người hay bị táo bón nên ăn thường xuyên.
Mè đen là một món ăn bổ dưỡng, có tác dụng bổ gan và thận, hỗ trợ rất tốt đối với các triệu chứng do thận hư như chóng mặt, rụng tóc, tóc bạc sớm, yếu chân tay, lưng và đầu gối đau nhức khác.
3 biểu hiện thận không khỏe ở nam giới
1. Đau thắt lưng
Thận nằm ở thắt lưng, vị trí này cần được thận nuôi dưỡng. Khi thận khí kém, thắt lưng sẽ dễ bị đau nhức. Nếu bạn không làm công việc nặng, không hoạt động thể chất nhiều mà lưng thường xuyên đau nhức th́ có thể là do thận không khỏe.
(Ảnh: TB studio/Shutterstock)
2. Tay chân lạnh
Thông thường thân nhiệt ở nam giới cao hơn nữ giới, nếu tay chân luôn bị lạnh, làm cách nào cũng không ấm được th́ có khả năng là do thận khí kém, dẫn đến khí huyết trong cơ thể lưu thông không được thuận lợi, khiến tay chân bị lạnh.
3. Khó ngủ
Nếu buồn ngủ nhưng không thể nào ngủ được th́ có thể là do thận bị tổn thương, cần kịp thời kiểm tra thận.
Mùa đông “Dưỡng thận pḥng hàn” là yếu tố tiên quyết
Minh Ngọc • Thứ Ba, 12/02/2019
Vào mùa đông, có rất nhiều người bị lạnh tay chân và đặc biệt là dễ bị cảm lạnh. Tay chân lạnh chủ yếu là do khí huyết kém, Đông y gọi đây là “thận dương hư”.
Mùa đông chủ khí hàn, thiên về âm tà, dễ gây tổn hại dương khí của cơ thể, những người dương khí yếu, các chức năng sinh lư bị ức chế sẽ sinh ra hàn tượng. Thận là nội tạng trong cơ thể ứng với mùa đông, là nguồn của sự sống, chức năng thận khỏe mạnh có thể điều ḥa để thích nghi với sự thay đổi nhiệt độ vào mùa đông, nếu không sẽ khiến quá tŕnh trao đổi chất trong cơ thể mất cân bằng và gây bệnh. V́ vậy, dưỡng sinh vào mùa đông cần chú ư “dưỡng thận pḥng hàn”.
(Ảnh: Shutterstock)
Điều chỉnh ăn uống: Dưỡng thận pḥng hàn, giảm mặn thêm đắng
Điều chỉnh ăn uống là điều vô cùng quan trọng đối với việc dưỡng thận pḥng hàn, vào mùa đông nên lựa chọn những loại thực phẩm ấm thận tráng dương, sinh nhiệt lượng cao, rất có lợi cho người bệnh hư hàn.
Nên ăn những loại thực phẩm bổ thận như quả óc chó, hạt dẻ, nhăn v.v… Các loại thực phẩm có màu đen như gạo đen, đậu đen, mè đen, nấm mèo có tác dụng bổ thận. Nếu nấu các loại nêu trên với cháo, vừa giúp khứ hàn, lại vừa bổ thận.
Các chuyên gia cho rằng do sự khác biệt về thể chất và độ tuổi của mỗi người nên khi ăn cũng có những điều nên tránh mà chúng ta cần hiểu rơ.
1. Thận dương hư
Những người thận dương hư cần bổ thận dương, nên ăn các loại thực phẩm ấm dễ tiêu bổ thận như thịt heo nạc, thịt gà v.v…
2. Tinh khí suy
Đối với những người lớn tuổi tinh khí suy, vào mùa đông nên ăn kỷ tử, củ mài, nấm mèo để dưỡng âm.
3. Không ăn quá mặn
Vào mùa đông không nên ăn quá mặn, v́ vị mặn sẽ vào thận, khiến thận thủy càng hàn, gây ảnh hưởng đến tâm dương. Ngoài ra cần tránh thực phẩm hàn nhằm tránh khiến cơ thể càng thêm lạnh sẽ hại dương khí. Các chuyên gia cho rằng mùa đông là mùa cất giữ tinh khí, lúc này nên chú ư đến thận khí, ăn uống cần giảm mặn thêm đắng, đồng thời cũng nên ăn những loại thực phẩm có vị đắng như rau cần, rau diếp ngồng, rau sống, cúc đắng, măng, củ cải, tỏi v.v… Trái cây th́ nên ăn nhiều táo, cam, chà là v.v… Đồng thời nên ăn các loại hạt cứng như quả óc chó, hạt dẻ, hạnh nhân v.v… Ngoài ra, hải sản nên ăn rong biển, sứa để dưỡng tâm khí.
Bên cạnh đó, chúng ta thường ăn nhiều thực phẩm dạng thịt để giải hàn, điều này sẽ gây tổn thương tỳ vị, ngăn cản chức năng vận chuyển của hệ tiêu hóa. V́ vậy, vào mùa đông cần chú ư ăn các loại thực phẩm bảo vệ đường ruột, thúc đẩy tiêu hóa như sơn dược, sơn tra, bưởi v.v… Ngoài ra cũng có thể ăn cháo kê, cháo kiện tỳ khứ thấp.
4. Nên ăn nhiều cháo thuốc bắc
Ăn nhiều cháo thuốc bắc có công dụng hành khí hoạt huyết, khứ thấp trục hàn, pḥng ngừa bệnh tật, bảo vệ sức khỏe. ((Ảnh: Shutterstock)
Quả óc chó, hạt dẻ, nhăn nhục giúp thúc đẩy tuần hoàn máu trong cơ thể, hành khí hoạt huyết, khứ thấp trục hàn, pḥng ngừa bệnh tật, bảo vệ sức khỏe, có thể dùng nấu thành cháo, bên cạnh đó nên kiêng ăn thực phẩm có tính hàn.
Cách dưỡng sinh tốt nhất và đơn giản nhất nhằm bổ thận, bảo vệ dương khí vào mùa đông là ăn thực phẩm có màu đen như gạo đen, đậu đen, mè đen, nấm mèo đen.
5. Chăm sóc thận dương hàng ngày
Khi vào mùa đông, “ngủ sớm dậy muộn để đợi ánh nắng mặt trời” là phương pháp dưỡng sinh quan trọng. Ngủ sớm để dưỡng dương khí trong cơ thể, giữ nhiệt độ của cơ thể. Phơi nắng là cách đơn giản nhất và hữu hiệu để gia tăng sức sống.
Vận động vừa sức có thể làm tăng dương khí, nâng cao mức trao đổi chất trong cơ thể, tăng cường khả năng khứ hàn. Đồng thời nên mặc quần áo dày để giữ ấm.
6. Giữ ấm vào mùa đông
(1) Giữ ấm đầu
Nếu phần đầu bị lạnh, các mạch máu sẽ co lại và các cơ đầu bị căng dễ gây đau đầu, cảm lạnh, thậm chí c̣n khiến dạ dày khó chịu.
(2) Giữ ấm lưng
Khí lạnh có thể ảnh hưởng đến các cơ *và nội tạng thông qua các huyệt vị ở lưng, từ đó gây hại cho cơ thể. Ngoài gây đau lưng, lưng bị lạnh c̣n ảnh hưởng đến cơ ở tay chân và các khớp, nội tạng thông qua đốt sống ở cổ và lưng, gây khó chịu cho cả cơ thể.
(Ảnh: Shutterstock)
(3) Giữ ấm chân
Người ta thường nói “Lạnh bắt đầu từ bàn chân”. Vào mùa đông, có rất nhiều người bị lạnh tay chân, chủ yếu là do khí huyết không thông, khi chân bị lạnh có thể sẽ khiến các mao mạch ở niêm mạc đường hô hấp co lại, lông mũi dao động chậm hơn, sức đề kháng suy giảm. Hậu quả là các loại vi khuẩn, virus sẽ tấn công, sinh sôi với số lượng lớn khiến chúng ta bị cảm. V́ vậy, mỗi tối trước khi đi ngủ nên ngâm chân bằng nước nóng khoảng 45-50 độ C. Giữ ấm chân bằng cách đeo thêm tất ấm, giày khi ra ngoài.
Thận là cái gốc của cơ thể: Cách cân bằng và duy tŕ tinh khí để sống thọ
Thiện Tâm • Thứ Bảy, 14/01/2017
V́ sao thận đóng vai tṛ quan trọng đối với sức khỏe và tuổi thọ của bạn? Dưới đây là lời khuyên từ các chuyên gia Trung y và Tây y, những điều bạn cần biết về cân bằng và duy tŕ tinh khí của cơ thể.
(ảnh: Chinnapong/Shutterstock)
Thời khắc cận kề năm mới đang đến gần, đây là thời điểm chúng ta suy nghĩ về quá khứ và và mong ước cho tương lại. Đây cũng là thời điểm tốt để bạn nghỉ ngơi, xác định một số mục tiêu về thể chất cũng như tinh thần và sự cân bằng trong cuộc sống.
Để luôn tràn đầy năng lượng trong năm tới, t́m về với thiên nhiên là phương thức bạn nên hướng tới. Ví dụ, đối với một cái cây, để có thể sinh trưởng lâu dài, nó cần có một bộ rễ tốt để hút dinh dưỡng và nước từ môi trường, đồng thời giữ cho cây được vững chắc.
Trong y học cổ truyền, gốc của cơ thể người chính là thận.
Khoa học nhân thể hiện đại nh́n nhận rằng chức năng chủ yếu của thận là lọc máu và thải các chất cặn bă qua nước tiểu. Trung y cũng công nhận chức năng lọc máu của thận, nhưng cho rằng thận có vai tṛ quan trọng hơn thế rất nhiều đối với cơ thể người, đó là lưu trữ và bảo vệ tinh khí của con người, là cái gốc của sinh mạng.
Theo ông Bradon LaGreca, một chuyên gia châm cứu và thầy thuốc Đông y ở East Troy, Wisconsin, Mỹ, quan điểm về vai tṛ của thận có nhiều điểm tương đồng với hiểu biết hiện đại về các tuyến thượng thận, các tuyến nhỏ nhưng rất quan trọng nằm phía trên hai quả thận. Các tuyến thượng thận sản xuất hơn 50 loại hormon thúc đẩy tăng trưởng, phát triển, sinh sản, sự khích động, huyết áp, đường huyết và gần như tất cả các quá tŕnh khác trong cơ thể.
Các tuyến thượng thận được y học phương Tây cho là một phần của hệ thống nội tiết v́ chúng sản xuất ra các hormon. Nhưng khái niệm thận trong Trung y cũng bao hàm một số quá tŕnh h́nh thành bệnh tương tự.
“Một số người bị thận khí hư sẽ cảm thấy thiếu năng lượng. Điều này có sự tương đồng với những người bị suy tuyến thượng thận”, ông LaGreca cho biết.
Sức khỏe của bạn ví như 2 tài khoản ngân hàng
Ngũ hành và ngũ tạng
Các tài liệu cổ nhất của Trung y mô tả bản chất cuộc sống của con người liên quan đến “tinh khí”. Các các thầy thuốc thời cổ đại tin rằng có thể kéo dài thọ mệnh của con người thông qua việc bảo quản loại vật chất quư giá này.
Có hai loại tinh khí: trước khi sinh và sau khi sinh. Bạn có thể đơn giản h́nh dung chúng như hai tài khoản ngân hàng. Tinh khí sau khi sinh là thứ mà bạn có được thông qua việc ăn, uống, thở. Đây là tài khoản thanh toán mà bạn thường xuyên gửi và rút ra để đáp ứng cho các nhu cầu của cuộc sống.
Tinh khi trước khi sinh là một tài khoản tiết kiệm, thực chất đó là khoản thừa kế bạn được hưởng từ cha mẹ. Đây là phần năng lượng dự trữ ẩn sâu mà bạn chỉ sử dụng khi thật sự cần thiết. Không giống như tài khoản thanh toán vốn có thể được bổ sung khi số dư quá thấp, những khoản rút ra từ tài khoản tiết kiệm sẽ mất đi măi măi.
“Nếu bạn có thói quen tốt và có thể ngủ ngon mỗi ngày th́ bạn đang chỉ gửi tiền và rút tiền khỏi tài khoản thanh toán”, LaGreca nói, “Nhưng nếu bạn thức khuya dậy sớm và ăn uống nghèo nàn, nghĩa là bạn đang bắt đầu tiêu đến tài khoản tiết kiệm và rút ra nhiều hơn. Nếu vấn tiếp tục chi tiêu theo cách này, khi tài khoản tiết kiệm trở về 0, cuộc sống của bạn sẽ kết thúc”.
Không phải tất cả chúng ta đều bắt đầu cuộc sống với gia sản lớn. Những người có gen cá thể mạnh mẽ có nhiều tinh khí hơn khi chào đời, trong khi những người khác th́ có ít hơn. Nhưng bất kể là bạn bắt đầu cuộc sống với tài sản ra sao, mọi người đều có thể học để giữ ǵn và bảo vệ tinh khí đă có của ḿnh.
>>*Như thế nào là bảo dưỡng tinh, khí, thần? Tu luyện là cách dưỡng sinh tốt nhất
Bảo tồn năng lượng cho mùa đông
Trong Trung y, mùa đông gắn liền với thận v́ nó cho người ta thấy tầm quan trọng trong việc bảo tồn năng lượng của cơ thể. Không giống như sự ấm áp và phong phú của mùa xuân và mùa hè, mùa đông lạnh, khắc nghiệt và khan hiếm tài nguyên.
Nếu chúng ta có đủ tinh khí vào thời kỳ khó khăn này, chúng ta có thể khôi phục trở lại. Tuy nhiên, nếu tinh khí của bạn thấp và sự căng thẳng (stress) bắt đầu tiêu đến khoản tiết kiệm của bạn, phục hồi trở nên khó hơn và các dấu hiệu tuổi tác bắt đầu xuất hiện. Các triệu chứng điển h́nh của tuổi già như mệt mỏi, rụng tóc, đau lưng và gịn xương là dấu hiệu của sự cạn kiệt tinh khí.
Hăy h́nh dung sự mất mát của tinh khí giống như h́nh ảnh trước và sau của một người nghiện ma túy đá – một loại thuốc kích thích tuyến thượng thận tiết ra liều lượng cao các hormon gây căng thẳng trong khoảng thời gian dài. Chỉ trong ṿng vài tháng, bạn có thể thấy tuổi trẻ và sức sống bị phá hủy giống như những người nghiện ma túy hủy hoại thân thể của họ.
Ví dụ trên có vẻ cực đoan, nhưng trong thực tế vẫn có nhiều thói quen đang bào ṃn tinh khí của chúng ta.
Ông LaGreca cho biết, “Trong Trung y, làm việc quá sức về trí óc được coi là làm tổn hại đến lá lách, nhưng tôi nh́n thấy là nó cũng làm tổn hại đến thận trong thời kỳ hiện đại; tổn hại lớn hay nhỏ phụ thuộc vào bạn lao động ít quá sức ít hay nhiều”.
Giấc ngủ cũng là một yêu tố quan trọng để duy tŕ tinh khí. Nghỉ ngơi sẽ nạp lại năng lượng cho cơ thể bạn. Điều này cũng tương tự với việc*trí năo được ngủ đông hoặc năng lượng của một cái cây được đưa xuống rễ sau khi lá rụng.
Bảo tŕ sinh mệnh
Phần lớn các công việc chăm sóc trẻ em là việc của người mẹ (ảnh: Inarik / iStock)
Sinh sản là chức năng quan trọng của thận trong Trung y. Khả năng sinh sản cho thấy dấu hiệu của tinh khí tốt, nhưng các y học gia thời cổ đại đă đưa ra lời cảnh báo nghiêm khắc về việc lăng phí thứ vật chất quư vốn là nguồn gốc của sinh sản này. Các y thư cổ và thậm chí các câu chuyện trăng hoa thời xưa của Trung Quốc đều cảnh báo mạnh mẽ về sự ham mê quá mức trong t́nh dục, đặc biệt đối với nam giới.
Trong khi một số nền văn hóa không khuyến khích hành vi như vậy từ quan điểm đạo đức, y thư cổ lại đề cập đến nó v́ các lư do rất thực tế.
“Hăy thử suy nghĩ xem, việc sản xuất tinh trùng lấy đi rất nhiều thứ từ cơ thể bạn”. LaGreca nói. “Bạn đang lấy đi dự trữ dinh dưỡng của cơ thể để tạo ra các tinh trùng tốt nhất và khỏe nhất, cho cơ hội sinh sản cao nhất. Xuất tinh nhiều lần hơn khả năng hoạt động của thận sẽ bắt đầu ăn ṃn dự trữ trong cơ thể bạn.”
Trung y tin rằng, bằng cách giảm thiểu xuất tinh, người đàn ông có thể bảo quản tinh khí của họ. Đây là lư do tại sao lương y Trương Hoàng thời nhà Minh viết:
“Nếu bạn muốn bảo vệ nguồn gốc của tuổi thọ, không có cách nào tốt hơn là hăy bảo vệ bản thân trước những ham muốn t́nh dục.”
Chúng ta phải hy sinh tinh khí của cơ thể để tạo ra thế hệ tiếp theo, và các bà mẹ cũng phải hy sinh nhiều thứ của họ khi mang thai. Y học hiện đại thừa nhận rằng phụ nữ cần thêm thời gian nghỉ ngơi và dinh dưỡng khi họ mang thai, nhưng những thầy thuốc Trung y cho rằng các bà mẹ cần thêm vài tháng nghỉ ngơi với chế độ ăn dinh dưỡng đặc biệt sau khi sinh th́ mới giúp họ khôi phục được sinh lực dự trữ.
>>*Dưỡng sinh không bằng dưỡng tính
Chăm sóc xương của bạn
Chúng ta ăn để bổ sung năng lượng cho cơ thể, nhưng theo Mary Rogel, một chuyên gia châm cứu và là biên tập viên của tạp chí Y học Phương Đông, chất lượng của tinh khí phụ thuộc vào chất lượng của nguồn thức ăn.
Rogel cho rằng: “Thực phẩm dinh dưỡng, nước sạch, không khí sạch là rất quan trọng để điều trị bệnh thận yếu”
Trong Trung y, sức khỏe bên trong của cơ thể sẽ phản ánh ra bề mặt. Sức khỏe của thận có thể được đánh giá thông qua chất lượng của xương, răng và tóc. Tư thế thẳng, mạnh mẽ, nụ cười tươi sáng và tóc dày là dấu hiệu của tinh khí tốt.
Đây là lư do tại sao khi bồi bổ thận, ưu tiên hàng đầu của Rogel là các thực phẩm chế biến từ xương như canh xương.
“Canh xương cung cấp các chất dinh dưỡng cho xương, sụn và hoạt dịch ở các khớp xương của chúng ta”, Rogel cho biết. Cô cũng cho biết các loại rau lá xanh thẫm cũng cung cấp các vitamin quan trọng và khoáng chất cho sức khỏe của bộ xương. “Hai thứ này giúp hồi phục sức khỏe của thận tốt hơn nhiều so với các loại thực phẩm khác”.
Ngày nay người nói rằng dùng muối nhiều gây bệnh, nhưng cơ thể của chúng ta cần rất nhiều khoáng chất do muối cung cấp.
Muối là một thành phần quan trọng khác trong dinh dưỡng thận trong Trung y. Mặc dù ngày nay người ta nói rằng dùng muối nhiều gây bệnh, tuy nhiên cơ thể chúng ta cần rất nhiều khoáng chất do muối cung cấp. Rogel khuyến cáo mọi người sử dụng các thực phẩm có nhiều muối khoáng có nguồn gốc từ biển như rong biển và muối biển.
Có một số loại thảo mộc được cho là bổ thận, có tác dụng tăng cường tinh khí trong Trung y. Các loại thảo mộc được phân loại là thảo mộc “thích nghi”- adaptogen v́ chúng giúp cơ thể thích nghi với stress. Các thảo mộc như nhân sâm, cam thảo và địa hoàn được các nhà nghiên cứu thảo mộc hiện đại đặc biệt sử dụng để hỗ trợ tuyến thượng thận (thảo mộc “thích nghi” adaptogen là một thuật ngữ được sử dụng bởi y học để chỉ một loại thảo mộc tự nhiên giúp tăng sức đề kháng của cơ thể đối với stress, chấn thương, lo lắng và mệt mỏi).
Loại thảo mộc giúp tăng cường tinh khí được Rogel ưa thích sử dụng là nấm dược liệu. Các loại nấm phổ biến ở châu Á như linh chi, nấm hương và nấm maitake và một loại nấm người Mỹ bản địa gọi là Agaricus blazei được Rogel khuyên dùng.
“Tôi khuyên những người đang cảm thấy thiếu năng lượng nên sử dụng nấm. Nấm là nguồn cung cấp năng lượng cho thận tốt nhất”, Rogel nói.
Một đĩa trứng tráng nấm là một khởi đầu tốt, nhưng nếu bạn đang cố gắng khôi phục tinh khí vốn đă cạn kiệt, bạn sẽ cần một thực đơn với nhiều loại nấm hơn. Các loại trà nấm, chiết xuất hoặc bột nấm là lựa chọn tốt nhất để có thể đưa nhiều năng lượng hơn vào cơ thể.
Thận là cái gốc của cơ thể: Cách cân bằng và duy tŕ tinh khí để sống thọ (P2)
Thiện Tâm • Chủ Nhật, 15/01/2017
Trong y học cổ truyền, gốc của cơ thể người chính là thận. Nó có chức năng lọc máu, nhưng cũng có vai tṛ quan trọng hơn thế rất nhiều đối với cơ thể người, đó là lưu trữ và bảo vệ tinh khí của con người, là cái gốc của sinh mạng.
Tiếp theo phần 1.
Lư thuyết Trung y về cách sống thọ trăm tuổi
Hoàng Đế nội kinh là tác phẩm kinh điển của nền y học Đông phương và là quyển sách gối đầu giường của các bậc danh y từ cổ chí kim (Ảnh: Internet)
Nhiều lư thuyết Trung y xuất phát từ cuốn Hoàng đế nội kinh, một cuốn sách có từ năm 240 trước Công Nguyên. Mà cuốn sách này thậm chí lại tham chiếu đến các kiến thức từ thời đại xa xưa hơn nữa. Tại chương 1, Hoàng đế hỏi Kỳ Bá, ngự y của ḿnh, v́ sao người cổ đại có thể sống lâu đến vậy. Kỳ Bá nói rằng người xưa sống trong sự ḥa hợp với các mùa, v́ vậy họ dễ dàng sống đến trên 100 tuổi. Nhưng qua thời gian, thói quen của con người thay đổi.
Kỳ Bá nói: “Ngày nay, con người đă thay đổi cách sống của họ. Họ uống rượu như nước, lạm dụng quá nhiều các hoạt động hủy hoại và hao tổn tinh khí được lưu trong thận. Họ không biết những bí mật của việc bảo tồn năng lượng và sức sống. Họ kiếm t́m các hưng phấn cảm xúc và những thú vui nhất thời. Mọi người bỏ qua nhịp điệu tự nhiên của vũ trụ. Họ không thể kiếm soát được phong cách sống, ăn kiêng và ngủ không hợp lư. V́ vậy, không có ǵ là lạ khi họ nh́n trông rất già ở tuổi 50 và chết sớm sau đó”
Luyện tập theo nguyên lư của vũ trụ
Luyện tập khí công, hay bất kỳ loại vận động nào cũng có tác dụng. (ảnh: Wiki)
Một phương pháp tốt để duy tŕ tinh khí trong Trung y là các bài tập đặc biệt có tên gọi là khí công. Môn khí công nổi tiếng nhất là thái cực quyền. Đă từ rất lâu, người ta luyện tập các chuyển động chậm và thiền định để kéo dài tuổi thọ và tăng cường sức khỏe của cơ thể từ gốc rễ. Theo các văn bản y học cổ đại, các bài tập này cho phép chúng ta ḥa ḿnh với ḍng chảy tự nhiên của vũ trụ.
“Chúng tôi có những nghiên cứu lớn cho thấy thái cực quyền ảnh hưởng đến sự cân bằng và thậm chí có thể ảnh hưởng đến mật độ của xương”, Lagreca nói. “Nó có thể làm cho con người trở nên dễ thích nghi và mạnh mẽ hơn. Hoặc cũng có quan điểm cho rằng nó thu nạp năng lượng từ vũ trụ xung quanh bạn”.
Rogel cũng khuyến khích những người yếu thận luyện tập khí công, nhưng bất kỳ loại vận động nào cũng có tác dụng.
“Để giữ cho xương chắc khỏe, bạn phải di chuyển”, Rogel cho biết.
>>*“10 điều không nên quá” trong dưỡng sinh theo Đạo gia
Sợ hăi là kẻ thù
Theo quan điểm của Trung y, cảm xúc là nguyên nhân quan trọng của bệnh tật, và sự sợ hăi là cảm xúc mà thận nhạy cảm nhất.
Khi tinh khí ít, lo lắng có xu hướng gia tăng. Khi tinh khí nhiều, ư chí và quyết tâm của người ta cũng sẽ mạnh mẽ.
Y học hiện đại cũng có quan điểm tương tự. Một trong những hormon sản xuất bởi các tuyến thượng thận là adrenalin. Chất hóa học này tăng cao khi chúng ta cảm thấy nguy hiểm, gây ra phản ứng chiến đấu hoặc chạy trốn.
Cơ chế này hoạt động tuyệt vời nếu nó chỉ được kích hoạt cho các t́nh huống nghiêm trọng liên quan đến sự sống hoặc cái chết, nhưng nếu chúng ta sống trong sợ hăi và lo lắng không ngừng, nồng độ adrenaline sẽ không bao giờ đi xuống. Nếu bạn luôn cảm thấy lo lắng, bạn sẽ nhanh chóng mệt mỏi.
Thận âm và dương
Bên cạnh việc lưu trữ tinh khí, thận cũng là gốc rễ âm và dương của cơ thể – 2 sức mạnh đối lập và tương tác với nhau (lư tưởng là ở trạng thái cân bằng) trong khắp vũ trụ.
Để có thể hiểu được vai tṛ của các năng lượng này, Rogel gợi ư chúng ta có thể h́nh dung rằng thận như chiếc ḷ hơi của cơ thể, âm là nước, dương là lửa. Đây là năng lượng quyết định sự tăng trưởng, phát triển và sinh sản của con người.
“Lửa là lực đẩy chúng ta trong cuộc sống, nó cho phép chúng ta tiêu thụ thực phẩm ăn vào cơ thể. Nước là cân bằng với lửa. Sự cân bằng giữa hai yếu tố này giữ chúng ta khỏe mạnh trong cuộc sống”, cô nói.
Nếu không đủ lửa (thận dương yếu), sẽ dẫn đến các triệu chứng như lưng dưới yếu, tay chân lạnh, hen suyễn và viêm phế quản măn tính.
“Hăy h́nh dung về một người đàn ông lớn tuổi lưng c̣ng và chống gậy”, LaGreca nói. “Ông ta không c̣n chút dương khí nào để khiến ông ta đứng thẳng lên. Đặc biệt nếu ông ta đă từng phải lao động rất nặng nhọc trong cuộc đời, th́ những công việc đó hẳn đă lấy đi một phần dương khí của ông.”
Không đủ nước (thận âm yếu) dẫn đến các triệu trứng như khô da, nhiều nếp nhăn, rụng tóc, thiếu tinh dịch và xương dễ găy. “Chúng tôi thấy phụ nữ có tuổi thiếu thận âm nhiều hơn. Nó diễn ra với các triệu chứng măn kinh như các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm”, LaGreca nói.
>>*10 loại “thần dược b́nh dân” giúp cơ thể đạt được âm dương cân bằng
Cổ học tinh hoa cho cuộc sống hiện đại
Một năm mới lại đến, chúng ta đang bước vào một thế giới mà sự thách thức dường như không bao giờ chấm dứt, chúng ta có thể t́m đến trí tuệ cổ xưa đă dẫn dắt nhân loại trong nhiều thế kỷ.
Khi tinh khí tràn đầy, âm dương cân bằng, chúng ta sẽ đủ sức mạnh để đối phó bất kỳ khó khăn nào xuất hiện trong cuộc sống. Đây là bí mật về “sự bất tử” trong những câu chuyện thần thoại cổ đại của phương Đông. Và những những lời khuyên để bảo vệ thận – cái gốc của sinh mệnh – từ thời xa xưa vẫn c̣n nguyên giá trị.
Những lời khuyên ngắn gọn về dưỡng thận:
1. Những điều quan trọng cần biết về thận
Mùa đông là mùa quan trọng nhất đối với việc nâng cao năng lượng cho thận.
Hăy tránh các loại thức ăn chưa chế biến trong mùa đông.
Các đồ nướng, quay, hầm và thức ăn nấu chậm là tốt nhất cho mùa đông.
Sự sợ hăi quá mức làm thận căng thẳng
Thận lưu trữ tinh khí, là gốc của sự sống
Suy giảm tinh khí dẫn đến tăng nhanh lăo hóa
2. Những điều làm tổn hại đến thận
Quá nhiều muối hoặc đường
Không uống đủ nước
Các thói quen vô độ
Với đàn ông, xuất tinh quá nhiều
Với phụ nữ, mang thai liên tục nhiều lần
Sợ hăi kéo dài
Căng thẵng
3. Thận tương ứng với
Âm trong âm dương
Thủy trong ngũ hành
Màu đen
Mùa đông
Vị mặn, đắng
Cảm xúc sợ hăi
Hướng Bắc
Giác quan: thính giác
Mô – Xương
Môi trường – Lạnh
Thời gian mỗi ngày: 5.PM – 7.PM.
4 Các chức năng của thận
Lưu trữ tinh khí của sinh mệnh
Kiểm soát nước trong cơ thể
Kiểm soát việc sinh, sinh trưởng, sinh sản và phát triển
Sản xuất tế bào máu đỏ trực tiếp trong tủy xương
Xây dựng và duy tŕ hệ xương
Kiêm soát việc nhận khí
Thể hiện trạng thái sức khỏe trên mái tóc
Kiểm soát 2 lỗ niệu đạo thấp
Nơi kiểm soát ư chí của con người
Nắm giữ “cổng của sự cống” (huyệt Mệnh Môn)
Đậu thận (kidney bean) được đặt tên như vậy v́ nó có h́nh dáng giống như thận, trùng hợp thay, đây cũng là một loại thức ăn bổ thận! (ảnh: healthysupplies.co.uk)
5. Thức ăn tốt cho thận
Đậu đen, đậu thận (kidney bean), đậu adzuki và đậu hồi
Canh hầm xương
Thịt ḅ, thịt cừu, thỏ, ngỗng, vịt, gà và trứng
Quả óc chó, hạt dẻ, hạt vừng đen
Vi tảo (tảo có kích thước hiển vi, loại chlorella hay spirulina) và lá cây xanh thẫm
Lượng nhỏ sữa, bơ và bơ sữa trâu (để bảo vệ thận âm)
Theo Connan Miler, EPT
Thiện Tâm biên d
Nghiên cứu hàng ngàn trải nghiệm cận tử: Tinh thần con người độc lập với bộ năo
Dưới các hoàn cảnh cùng cực, ví như gần kề cái chết (trải nghiệm cận tử), tâm trí vẫn có thể hoạt động tốt, thậm chí tốt hơn b́nh thường, dù năo bộ bị thương tổn, đây là kết luận rút ra được từ hàng ngh́n trường hợp trải nghiệm cận tử được ghi nhận.
(Ảnh minh họa: Fran_kie/Shutterstock)
Nếu tâm trí chỉ là một chức năng của năo bộ, th́ sẽ hợp lư khi cho rằng nếu năo bộ bị tổn thương, tâm trí cũng sẽ gặp trục trặc. Hầu hết các nghiên cứu năo bộ hiện nay đều nhận định như vậy, nhưng một loạt các bằng chứng lại cho thấy điều khác hẳn.
Tâm trí có thể tồn tại độc lập với năo bộ?
TS. Alexander Batthyany là giáo sư ngành tâm lư học lư thuyết và triết học tâm thần ở Liechtenstein và tại khoa khoa học nhận thức của trường Đại Học Viên (Áo). Trong nghiên cứu gần đây trên Tạp chí Nghiên cứu Cận tử, TS Batthyany và đồng nghiệp đă khảo sát hàng ngàn trường hợp trải nghiệm cận tử (near-death experience – NDE) để biết được chất lượng h́nh ảnh và khả năng nhận biết của tâm trí trong quá tŕnh trải nghiệm.
Ông kết luận:
“Mức độ khủng hoảng sinh lư càng nghiêm trọng (càng gần cái chết), th́ những người trải nghiệm NDE càng dễ xuất hiện hoạt động nhận thức và cảm quan rơ ràng và phức tạp hơn”.
Một trong những mục tiêu của TS Batthyany là tái lập một vài nghiên cứu trước đó về chất lượng h́nh ảnh và khả năng nhận biết của tâm trí trong trải nghiệm cận tử.
TS. Batthyany tại Hội Thảo năm 2014 của Hiệp hội Quốc tế về Nghiên cứu Cận tử (IANDS). (Ảnh chụp/YouTube)
Trong một nghiên cứu năm 2007 của Đại học Virginia (Mỹ), có tiêu đề “Các trải nghiệm dị thường: Cận tử và hiện tượng liên quan”, 52,2% số người trải nghiệm NDE được hỏi đă báo cáo nh́n thấy các cảnh tượng rơ nét hơn [khi mức độ khủng hoảng sinh lư trở nên càng nghiêm trọng].
Trong một cuộc khảo sát với 1.122 người trải nghiệm NDE, Bác sĩ Jeffrey Long, nhà sáng lập Tổ chức Nghiên cứu Trải nghiệm Cận tử (Near Death Experiences Research Foundation – NDERF), phát hiện rằng khoảng 74% báo cáo một “trạng thái nhận thức và tỉnh táo tăng cường”.
“Tôi cảm thấy cực kỳ tỉnh táo, sắc bén và tập trung. Hồi tưởng lại, cảm giác đó giống như nửa ngủ khi vẫn c̣n sống, và hoàn toàn tỉnh táo sau khi bị tuyên bố là đă chết”, theo chia sẻ của một người trải nghiệm NDE trong nghiên cứu của TS Batthyany.
“Tâm trí tôi rất rơ ràng, suy nghĩ của tôi nhanh chóng và quyết đoán. Tôi có một loại cảm giác giải thoát, tự do và hài ḷng khi không c̣n bị cơ thể câu thúc. Tôi cảm thấy một sự liên kết với tất cả mọi thứ xung quanh theo một cách không thể lư giải. Tôi cảm thấy dường như suy nghĩ của tôi trở nên nhanh hơn hay thời gian trôi chậm lại đáng kể”, một người trải nghiệm NDE khác nói.
Tuy rằng ở một mức độ nhất định, nghiên cứu của TS Batthyany đă xác nhận kết quả của các nghiên cứu trước đó về sự gia tăng chức năng nhận thức và cảm quan trong trải nghiệm NDE, phương pháp của ông vẫn có một vài hạn chế. Ông cho rằng những hạn chế này có thể dẫn tới một con số ước tính thấp hơn cho phần trăm những người trải nghiệm NDE xuất hiện trạng thái nhận thức tăng cường.
>>*Cựu chiến binh Mỹ kể lại trải nghiệm cận tử trong chiến tranh Việt Nam (video)
Những con số thống kê đáng lưu ư về trạng thái cận tử
Để xem xét các điểm hạn chế của phương pháp, ông đă thu thập hàng ngàn bản tường thuật viết tay từ các kho lưu trữ trên mạng, ví như trên trang mạng NDERF, rồi chạy qua một chương tŕnh máy tính để lọc các từ có liên quan đến thị giác hoặc nhận thức (ví như “nh́n” hoặc “nghĩ”).
Sau đó ông và các đồng nghiệp đă định lượng chất lượng h́nh ảnh hoặc khả năng nhận biết của tâm trí được miêu tả trong các bản tường thuật này (một mẫu có số lượng nhỏ hơn) trên một thang đo từ -2 to +2. Họ tiếp tục thu hẹp phạm vi nghiên cứu xuống những bản tường thuật kể lại chi tiết đến t́nh trạng bệnh lư theo kèm trải nghiệm NDE. Trong nghiên cứu này, họ chỉ xem xét các bệnh nhân có trải nghiệm NDE sau khi bị ngừng tim hoặc ngừng hô hấp.
Trong các nghiên cứu trước đây, các nhà nghiên cứu đă trực tiếp hỏi những người trải nghiệm NDE về chất lượng h́nh ảnh hoặc khả năng nhận biết của tâm trí trong trải nghiệm của họ. Tuy nhiên, trong nghiên cứu của ḿnh, TS Batthyany chỉ có thể phân tích các thông tin được đưa ra trong các trường hợp NDE chung chung. Nên rất có thể khi ông cho rằng không có thay đổi ǵ trong chất lượng h́nh ảnh hay khả năng nhận biết trong một số trường hợp, th́ trên thực tế lại có sự thay đổi nhưng người trải nghiệm NDE đó chưa miêu tả đủ chi tiết nên đă bị sót.
Trong số những người trải nghiệm NDE có thể nh́n thấy trong quá tŕnh, khoảng 47% nói rằng thị lực của họ được tăng cường. Và 41% có thị lực không đổi, “và đây là điều khá ấn tượng, bởi v́ những bệnh nhân này đang trong t́nh trạng nguy kịch (cận tử), và thường bị bất tỉnh”, TS Batthyany nói.
Trong số những người trải nghiệm NDE có đề cập trực tiếp đến trạng thái tâm lư và nhận thức trong quá tŕnh, khoảng 35% nói rằng họ có một trạng thái tâm lư và nhận thức tăng cường. Và khoảng 61% báo cáo có trạng thái nhận thức như b́nh thường trong quá tŕnh bị ngừng tim hoặc ngừng hô hấp.
Các hạn chế của phương pháp
TS Batthyany cũng đă cẩn thận lưu ư đến các hạn chế khác trong phương pháp của ông, ví như khả năng nhận được một số báo cáo NDE giả thông qua mạng Internet. Tuy nhiên, ông cũng lưu ư rằng những hạn chế về mặt phương pháp này có lẽ sẽ không ảnh hưởng đến kết luận tổng thể, rằng những người trải nghiệm NDE thường có thể nh́n thấy và nhận biết sự vật hiện tượng một cách rơ ràng.
Lấy ví dụ, về rủi ro gặp phải các báo cáo NDE giả, ông viết: “Trên trang NDERF, nguồn cung cấp lớn nhất các trường hợp NDE được nghiên cứu ở đây, có không đến 1% trường hợp NDE được đăng tải bị loại bỏ do lo ngại về tính xác thực của chúng. Ngoài ra, với số lượng báo cáo nhiều đến vậy, ít có khả năng các báo cáo giả có thể làm thiên lệch đáng kể các kết quả của chúng tôi theo hướng này hay hướng khác.
Giới y học đă ghi nhận được trường hợp những bệnh nhân, bị mắc chứng Alzheimer hay chứng mất trí, biểu hiện ra một tư duy rời rạc không mạch lạc và hay nói năng lảm nhảm trong rất nhiều năm, lại đột nhiên khôi phục được sự minh mẫn ngay trước khi qua đời.
Ngoài những nghiên cứu NDE kể trên, các nghiên cứu về hiện tượng minh mẫn cuối đời (terminal lucidity) và trí nhăn (mindsight) cũng đă củng cố kết luận cho rằng tâm trí vẫn có thể có các hoạt động ư thức phức tạp ngay cả khi chức năng năo bị tổn thương nghiêm trọng, TS Batthyany nói.
Hiện tượng minh mẫn cuối đời và trí nhăn
TS Batthyany đă nghiên cứu hiện tượng minh mẫn cuối đời ở các bệnh nhân Alzheimer. Đây là một hiện tượng trong đó những bệnh nhân bị mắc chứng Alzheimer hay chứng mất trí, biểu hiện ra tư duy rời rạc không mạch lạc và hay nói năng lảm nhảm trong rất nhiều năm, lại đột nhiên khôi phục được sự minh mẫn ngay trước khi qua đời.
Khi bộ năo bị thoái hóa giai đoạn cuối, người ta cho rằng khả năng thiết lập sự liên kết mạch lạc giữa kư ức và suy nghĩ-cảm xúc đă không c̣n, nên cái cá nhân “trọn vẹn” đó không thể xuất hiện lại nữa. Tuy nhiên, vào đúng thời điểm này, dường như toàn bộ tâm trí sẽ hiện lên trở lại, với tất cả các liên kết năo bộ c̣n vẹn nguyên.
Trí nhăn là khả năng người mù có thể nh́n được trong trải nghiệm NDE.
Khả năng này đă được nghiên cứu bởi nhiều người, một trong số đó là GS Kenneth Ring từ Đại học Connecticut. GS Ring phát hiện ra rằng 15 trong tổng số 21 đối tượng nghiên cứu bị mù đă báo cáo nh́n thấy một số cảnh tượng nào đó trong trải nghiệm NDE.
>>*Nghiên cứu khoa học: Thiền định có thể sản sinh siêu năng lực
Có phải là ảo giác?
TS Batthyany cho biết rằng một số nhà khoa học nh́n nhận trải nghiệm NDE là ảo giác được sản sinh trong hoạt động sinh lư thần kinh.
“Tuy nhiên, nghiên cứu này và các trường hợp minh mẫn cuối đời và trí nhăn lại cho thấy một điều khác; chúng cho thấy sự hiện diện của một trải nghiệm ư thức phức tạp và cấu trúc ngay trong quá tŕnh suy giảm, phân ly, hay thiếu vắng các yếu tố sinh học thần kinh tương liên thường được cho là nhân tố cấu thành nên trải nghiệm NDE—cũng như trải nghiệm ư thức nói chung”, ông nói.
Ông đi đến kết luận rằng ư thức—bao gồm nhận thức về cái tôi, sự tưởng tượng ra các h́nh ảnh phức tạp, và trạng thái minh mẫn—đôi lúc có thể tồn tại lâu hơn hoạt động của năo bộ, ngay cả khi sóng điện năo là một đường bằng phẳng.
Minh mẫn cuối đời và trí nhăn là các hiện tượng cực hiếm, nhưng các trải nghiệm NDE th́ lại nhiều vô kể và “kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy năng lực thị giác, suy nghĩ và nhận thức về cái tôi là một điều chắc chắn sẽ xảy ra chứ không phải ngoại lệ trong trải nghiệm NDE”.
TS Batthyany đă viết: “Các nhà nghiên cứu trong tương lai sẽ chịu trách nhiệm xác nhận hay phủ nhận quan sát không chính thức này của chúng tôi thông qua phân tích chính thức”.
Nghiên cứu của ông, “Sự tưởng tượng h́nh ảnh phức tạp và nhận thức trong các trải nghiệm cận tử”, đă được đăng trên Tập 34, số 2 của Tạp chí Nghiên cứu Trải nghiệm Cận tử.
Nghiên cứu: Tác dụng phụ của COVID-19 có thể bao gồm mất trí nhớ, sương mù năo
Tiến Minh • Thứ Tư, 27/10/2021
Theo các nhà nghiên cứu, mất trí nhớ và “sương mù năo” có thể là tác dụng phụ lâu dài của COVID-19.
Trong một nghiên cứu gần đây được công bố vào tuần trước trên tạp chí JAMA Network Open, các chuyên gia của Hệ thống Y tế Mt. Sinai đă phân tích dữ liệu từ 740 người tham gia, trong đó một số người đă nhiễm virus và một số người khác tiêm vắc-xin COVID-19.
Độ tuổi trung b́nh của bệnh nhân là 49 và 63% là phụ nữ. Những người này cũng không có tiền sử sa sút trí tuệ. Thời gian trung b́nh từ khi họ bị chẩn đoán nhiễm COVID-19 là gần tám tháng và phần lớn những người được nghiên cứu là người da trắng.
Để đo lường mức độ phổ biến của suy giảm nhận thức sau COVID-19 và mối liên quan của nó với mức độ nghiêm trọng của bệnh, nhóm đă phân tích dữ liệu bệnh nhân từ tháng 4 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021.
Những bệnh nhân đă được điều trị tại các khoa ngoại trú, khoa cấp cứu hoặc bệnh viện nội trú đă được ghi nhận các đặc điểm nhân khẩu học của riêng họ.
Chức năng nhận thức đă được kiểm tra bằng cách sử dụng “các biện pháp tâm lư thần kinh đă được kiểm chứng rơ ràng”, bao gồm đếm tiến và lùi, một bài kiểm tra ngôn ngữ và bài kiểm tra bằng lời nói Hopkins, trong đó cho bệnh nhân nh́n một loạt các từ thuộc các danh mục khác nhau và kiểm tra xem họ có thể nhớ lại bao nhiêu từ.
Tiếp theo, các nhà nghiên cứu tính toán tần suất suy giảm ở từng bài kiểm tra và họ sử dụng phương pháp hậu cần hồi quy để đánh giá mối quan hệ giữa suy giảm nhận thức và địa điểm chăm sóc COVID-19.
Nh́n chung, họ phát hiện ra rằng sự suy giảm nhận thức nổi bật nhất xảy ra ở cả chức năng mă hóa bộ nhớ và khả năng nhớ lại, lần lượt xuất hiện ở 24% và 23% số người tham gia.
Ngoài ra, những bệnh nhân nhập viện có nhiều khả năng bị suy giảm khả năng chú ư, chức năng điều hành, khả năng [nói viết] lưu loát trôi chảy, mă hóa bộ nhớ và khả năng nhớ lại nhiều hơn những người ở nhóm bệnh nhân ngoại trú. Những người được điều trị trong khoa cấp cứu cũng có nhiều khả năng bị suy giảm khả năng lưu loát và mă hóa bộ nhớ hơn những người được điều trị tại cơ sở ngoại trú.
Nhóm nghiên cứu cũng lưu ư rằng, mặc dù biết rơ những người lớn tuổi và một số nhóm nhất định đặc biệt có thể dễ bị suy giảm nhận thức sau khi mắc bệnh hiểm nghèo, nhưng một tỷ lệ đáng kể trong nhóm tương đối trẻ tham gia vào nghiên cứu cũng có biểu hiện rối loạn chức năng nhận thức vài tháng sau khi hồi phục từ COVID- 19.*
Các nhà nghiên cứu nói rằng cần có các nghiên cứu sâu hơn để xác định các yếu tố nguy cơ, cơ chế rối loạn chức năng nhận thức cơ bản và các lựa chọn để phục hồi chức năng.
COVID kéo dài” hay những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hậu COVID
Ngân Hà • Thứ Năm, 14/10/2021
Hàng triệu người mắc COVID-19 và sống sót đă phát hiện rằng họ khó có thể đạt được sự hồi phục hoàn toàn. Hàng tuần thậm chí hàng tháng sau khi dường như đă khỏi bệnh, ngay cả ở một ca bệnh nhẹ, nhiều người bệnh vẫn phải đối phó với một loạt vấn đề về sức khỏe.*
Khi các nhà nghiên cứu cố dự liệu về thời hạn và điểm tới hạn của điều được gọi là “COVID kéo dài,” các pḥng khám chuyên khoa dành cho bệnh nhân sau mắc COVID-19 đang được mở ở nhiều nơi để giúp đỡ bệnh nhân. Quy mô của đại dịch và dư lưu kéo dài của một số triệu chứng ảnh hưởng tới sức khỏe khiến bệnh nhân chưa đủ khả năng hoạt động như b́nh thường có nghĩa là các tác động bất lợi về kinh tế và y tế vẫn tiếp diễn sau khi căn bệnh chấm dứt.
Trạng thái ‘COVID kéo dài’
Phần lớn bệnh nhân mắc COVID-19 phục hồi hoàn toàn, nhưng một số mắc nhiều vấn đề liên quan tới phổi, tim mạch, và hệ thống thần kinh cũng như các tác động tâm lư. Những điều này có thể xảy ra bất kể mức độ lây nhiễm SARS-CoV-2 ban đầu nghiêm trọng đến đâu, nhưng thường xảy ra ở phụ nữ, trung niên, và những người lúc ban đầu mắc nhiều triệu chứng COVID-19 hơn.
Dù phần lớn các triệu chứng COVID-19 kéo dài dường như không đe dọa đến tính mạng, một nghiên cứu được công bố vào tháng 4/2021 trên tạp chí Nature phát hiện rằng người bệnh có nguy cơ tử vong tăng 59% trong ṿng sáu tháng sau đó. Tính ra trung b́nh có thêm khoảng tám ca tử vong trên mỗi 1.000 bệnh nhân COVID-19.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, những người bị cái gọi là “trạng thái hậu COVID-19” thường mắc triệu chứng trong ṿng ba tháng lúc mới bắt đầu mắc COVID-19 và các triệu chứng này kéo dài ít nhất hai tháng và không thể giải thích được bằng một chẩn đoán loại trừ.
Những triệu chứng phổ biến bao gồm mệt mỏi, khó thở và suy giảm nhận thức – tất cả đều ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày. Những căn bệnh này* có thể xuất hiện khi đă phục hồi sau giai đoạn COVID-19 cấp tính hoặc dai dẳng sau mắc bệnh. Các triệu chứng cũng có thể thay đổi bất thường hoặc tái phát theo thời gian.
WHO cho rằng định nghĩa này có thể thay đổi khi có bằng chứng mới, và có thể cần một định nghĩa riêng cho trẻ em. Các nhóm khác đă đề xuất nhiều định nghĩa thay thế dựa trên các triệu chứng tương tự tác động tới những người như vậy, thường được gọi những người mắc bệnh kéo dài.
*Các triệu chứng kéo dài thường thấy
Các nhà nghiên cứu chưa xem xét đầy đủ nhiều ca bệnh trong một thời hạn đủ dài để đánh giá toàn bộ tác động về tỷ lệ bệnh nhân bị mệt mỏi kéo dài và trong bao lâu. Nhiều nghiên cứu đă được công bố cho thấy rằng khoảng từ 10 đến 20% người phải chịu đựng các triệu chứng kéo dài từ nhiều tuần tới nhiều tháng sau khi mắc bệnh.*
Nhu cầu về các pḥng khám tổng quát đặc biệt để giúp những người sống sót đối phó với các triệu chứng xơ phổi, tổn hại tim măn tính, mệt mỏi và các triệu chứng khác gia tăng đáng kể. Khoảng 1,1 triệu người tại Anh báo cáo đă chịu đựng trạng thái COVID kéo dài tính đến đầu tháng Chín, theo Cơ quan Thống kê Quốc gia. Trong đó:
– * 405.000 người hoặc 37%, được xác nhận hoặc nghi ngờ mắc COVID-19 ít nhất một năm trước;
– * 706.000 người hoặc 65%, cho biết có các triệu chứng ảnh hưởng bất lợi tới hoạt động hàng ngày;*
– * 211.000 người hoặc 19%, cho biết khả năng làm các công việc hàng ngày của họ bị “hạn chế rất nhiều”.
*
Có thể đổ lỗi cho COVID-19 về những triệu chứng này hay không?
Không nhất thiết. Một nghiên cứu lớn dựa trên dữ liệu từ chương tŕnh y tế Mỹ công bố tại BMJ hồi tháng Năm phát hiện rằng 14% người bị nhiễm virus corona đă phát triển một hay nhiều biến chứng liên quan cần được chăm sóc y tế sau giai đoạn cấp tính. Nhưng trong nhóm đối chứng cũng có khoảng 9% người như vậy. Một số triệu chứng có thể xảy do do ngẫu nhiên hay bị gây ra bởi t́nh trạng căng thẳng hoặc lo âu.
Theo một nghiên cứu xuất hiện trên Lancet ngày 8/10, các hạn chế xă hội, các đợt phong toả, trường học hoặc các cơ sở kinh doanh bị đóng cửa, mất sinh kế, hoạt động kinh tế giảm, chính phủ chuyển đổi các ưu tiên, tất cả đều có khả năng tác động tới sức khoẻ tâm thần.
Nghiên cứu phát hiện đại dịch đă gây thêm 53,2 triệu ca trầm cảm nặng và thêm 76,2 triệu ca rối loạn lo âu trên toàn cầu. Trong một số ca nhiễm COVID-19 nặng, các biện pháp điều trị cứu sống có thể để lại nhiều di chứng.**
Một số nhà nghiên cứu cho rằng đại dịch có thể gây ra nhiều vấn đề kéo dài như hội chứng mệt mỏi kéo dài măn tính, sa sút trí tuệ, bệnh Parkinson, bệnh tiểu đường và suy thận. Việc gia tăng các biện pháp điều trị trầm cảm, lo âu hay đau đớn đă làm dấy lên mối quan ngại về nạn tự tử và sử dụng quá liều thuốc giảm đau đang tăng vọt.
Trung tâm Pḥng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh Mỹ báo cáo năm 2020 số ca tử vong do dùng thuốc quá liều tăng mạnh. Việc giảm giờ làm được báo cáo ở 69% bệnh nhân cho thấy đại dịch có ảnh hưởng đến năng suất lao động. Với gần 240 triệu người xác nhận bị nhiễm bệnh trên toàn thế giới tính tới tháng 10, ngay cả chỉ một phần nhỏ ốm yếu kéo dài có thể gây ra những hậu quả xă hội và kinh tế to lớn. Và điều này sẽ c̣n trầm trọng hơn nếu vấn đề này kéo dài nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ.
Các loại virus khác có gây nên ốm yếu kéo dài hay không?
Có. Cái gọi là những hội chứng sau mắc virus xảy ra sau khi nhiễm bệnh gồm cảm lạnh thông thường, cúm, HIV, tăng bạch cầu đơn nhiễm, sởi, và viêm gan B. Bệnh tiểu đường và các hậu quả kéo dài khác được quan sát thấy ở những người sống sót sau hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (SARS), do virus corona liên quan tới SARS-CoV-2 gây ra.
Một nghiên cứu của Canada xác nhận 21 nhân viên viên y tế ở Toronto có những triệu chứng hậu virus kéo dài tới ba năm sau khi bị nhiễm SARS vào năm 2003 và không thể trở lại làm công việc b́nh thường của họ. Một số người nằm viện do SARS tại Hồng Công vẫn bị suy giảm chức năng phổi hai năm sau đó, nghiên cứu trên 55 bệnh nhân công bố năm 2010 cho thấy. Tuy nhiên, không rơ liệu những trải nghiệm của SARS có thể áp dụng cho COVID-19 hay không.
Tại Mỹ, Quốc hội tài trợ khoảng 1,15 tỷ đôla cho Viện Y tế Quốc gia trong ṿng 4 năm để nghiên cứu những tác động lâu dài của COVID-19. Nghiên cứu hy vọng sẽ giải quyết các vấn đề như nguyên nhân sinh học cơ bản và cách chữa trị và ngăn chặn chúng. Một số nhà nghiên cứu đă thúc giục các chính phủ không chỉ chú trọng đến t́nh trạng nhiễm bệnh và tỷ lệ tiêm chủng mà c̣n vào tổn thương cơ quan nội tạng lâu dài.
WHO lo ngại sâu sắc về việc các triệu chứng kéo dài hậu COVID-19
Lê Vy • Thứ Năm, 05/08/2021
Trong bối cảnh gần 200 triệu người được chính thức công bố đă nhiễm COVID-19 trên toàn thế giới, hôm 4/8, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết rằng họ vô cùng quan ngại về những triệu chứng kéo dài hậu COVID mà rất nhiều người đang mắc phải.
Embed from Getty Images
Tổ chức Y tế Thế giới kêu gọi những người đang vật lộn với hậu quả của virus – mặc dù đă hồi phục sau giai đoạn cấp tính – hăy t́m kiếm sự trợ giúp y tế.
Việc nhiễm COVID-19 kéo dài từ lâu vẫn là một trong những khía cạnh bí ẩn nhất của đại dịch.
Maria Van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật COVID-19 của cơ quan y tế LHQ, nói trong một cuộc họp báo: “Hội chứng sau COVID, hay COVID kéo dài, là điều mà WHO vô cùng lo ngại.”
Bà nói nhiều người bị nhiễm SARS-CoV-2 “đang phải chịu những ảnh hưởng lâu dài”.
Bà cho hay WHO đang nỗ lực để có các chương tŕnh phục hồi chức năng tốt hơn cho những người bị COVID-19 kéo dài cộng với nghiên cứu rộng hơn để hiểu rơ hơn về hội chứng là ǵ và cách điều trị hội chứng này.
WHO đă tổ chức một loạt hội thảo trong năm nay nhằm mở rộng hiểu biết về các biến chứng sau COVID-19, bao gồm việc lắng nghe ư kiến từ các nhà khoa học và bác sĩ và từ chính những người mắc bệnh.
Hiện tại, giới y khoa c̣n biết rất ít về lư do tại sao một số người sau khi trải qua giai đoạn cấp tính, lại phải vật lộn để hồi phục và gặp phải các triệu chứng dai dẳng bao gồm khó thở, cực kỳ mệt mỏi, cũng như rối loạn tim và thần kinh.
Janet Diaz, trưởng nhóm chăm sóc lâm sàng trong chương tŕnh khẩn cấp của WHO, cho biết đă có hơn 200 triệu chứng được báo cáo.
Chúng bao gồm đau ngực, ngứa ran và phát ban, cô nói tại buổi truyền thông xă hội phát trực tiếp của WHO hôm thứ Ba.
Diaz cho biết một số người có các biến chứng sau COVID-19 kéo dài trong 3 tháng, và có những người khác lên đến 6 tháng. Ngoài ra, cũng có một tỷ lệ nhỏ kéo dài lên đến 9 tháng hoặc hơn.*
Chuyên gia Mỹ cho biết họ vẫn chưa hiểu đầy đủ điều ǵ gây ra các triệu chứng sau virus. Hiện đang có giả thuyết khác nhau, bao gồm các vấn đề về thần kinh, phản ứng miễn dịch hay virus vẫn tồn tại trong một số cơ quan.
Lê Vy
Bạn đang sao chép nội dung của Trí Thức VN. Nếu là cá nhân sử dụng, vui ḷng ghi rơ nguồn trithucvn.org. Nếu là website, kênh truyền thông, vui ḷng chỉ sử dụng nội dung khi có sự cho phép của Trí Thức VN.
Biến thể Omicron có thể thống trị tại Châu Âu trong vài tháng tới
Minh Ngọc • Thứ Sáu, 03/12/2021
Ngày 2/12, Trung tâm Pḥng ngừa và kiểm soát dịch bệnh châu Âu (ECDC) dự đoán, biến thể Omicron có thể gây ra hơn một nửa số ca nhiễm COVID-19 ở châu Âu trong ṿng vài tháng tới, nhưng chưa có trường hợp bệnh nặng nào được xác định trong khu vực này.
Embed from Getty Images
Ước tính này* cho thấy thông tin sơ bộ về khả năng lây truyền rất cao của biến thể Omicron, cao hơn hẳn so với Delta, biến thể từng được coi là dễ lây lan nhất trong các chủng virus corona chính.
“Dựa trên mô h́nh toán học do ECDC thực hiện, có dấu hiệu cho thấy Omicron có thể gây ra hơn một nửa số ca nhiễm SARS-CoV-2 ở EU/EEA trong ṿng vài tháng tới,” ECDC chỉ ra trong một tuyên bố.
EU và Khu vực kinh tế châu Âu (EEA) bao gồm 27 quốc gia thành viên EU, cùng với Iceland, Liechtenstein và Na Uy.
Hiện vẫn chưa có bằng chứng thuyết phục về khả năng lây truyền của Omicron nhưng người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới về COVID-19, bà Maria van Kerkhove cho biết hôm 1/12, cơ quan này dự kiến sẽ có dữ liệu về biến thể mới trong ṿng vài ngày tới.
Ngày 2/12, cố vấn khoa học hàng đầu của chính phủ Pháp Jean-Francois Delfraissy cũng nhận định, Omicron có thể thay thế vị trí của Delta vào cuối tháng 1.
Cho đến nay, châu Âu đă ghi nhận 79 trường hợp biến thể Omicron, vốn được phát hiện lần đầu tiên ở miền Nam châu Phi vào tháng trước, ECDC tiết lộ thêm.
Một nửa số trường hợp trong số đó không có triệu chứng, và nửa c̣n lại chỉ có triệu chứng nhẹ, không có trường hợp nào có bệnh nặng, phải nhập viện hoặc tử vong.
Trong số các trường hợp có dữ liệu về tuổi và t́nh trạng tiêm chủng, phần lớn là người trẻ và đă được tiêm chủng đầy đủ.
ECDC không cung cấp thêm thông tin chi tiết, nhưng họ lưu ư rằng, những người đáng lo ngại nhiễm biến thể mới này là khách du lịch, dù vậy họ cũng có thể được coi là khỏe mạnh hơn so với mặt bằng dân số nói chung.
Giám đốc ECDC Andrea Ammon nhấn mạnh: “Việc tiêm vắc-xin cho những người chưa được tiêm chủng hoặc chưa tiêm đầy đủ, và bổ sung liều tăng cường cho những người trên 40 tuổi là điều rất cấp bách.”
Mới đây, Trung tâm Mô h́nh hóa và Phân tích Dịch tễ Nam Phi (SACEMA), Viện Các bệnh Truyền nhiễm Quốc gia Nam Phi (NICD) cho biết những phát hiện mới nhất “cung cấp bằng chứng dịch tễ học về khả năng né tránh của Omicron đối với miễn dịch từ việc lây nhiễm trước đó.”
Nhà vi sinh học Anne von Gottberg của NICD cũng từng đưa ra quan điểm tương tự tại một cuộc họp báo trực tuyến do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tổ chức. Bà khẳng định: “Số ca bệnh sẽ tăng theo cấp số nhân ở tất cả địa phương. Dù vậy, vắc-xin vẫn bảo vệ con người khỏi bệnh nặng, phải nhập viện hay tử vong.”
7 lư do tăng cân nam giới cần biết để pḥng tránh
Kiện Khang • Thứ Tư, 01/12/2021
Tích tụ mỡ trong cơ thể không chỉ là nỗi lo của chị em phụ nữ mà nam giới cũng đang ngán ngẩm với những ngấn mỡ thừa – bởi nó vừa tiềm ẩn nguy cơ bệnh tật vừa khiến cánh mày râu kém tự tin hơn.
(Ảnh: Shutterstock)
Có thể bạn sẽ cảm thấy bối rối mặc dù bản thân rất chú ư đến vấn đề ăn uống và thường xuyên đến pḥng tập thể dục, nhưng vẫn khó tránh được việc tích tụ mỡ trong cơ thể. Theo nhiều nghiên cứu trong thời gian dài cho thấy 7 nguyên do không ngờ đến sau đây đă vô t́nh khá hủy kế hoạch giảm cân của bạn.
1. Ngủ không đủ giấc
Bạn có thói quen chong đèn suốt đêm không? Theo nghiên cứu trên Tạp chí dinh dưỡng lâm sàng của Mỹ, tỉ lệ tiêu hóa của những người đàn ông ngủ không ngon vào đêm hôm trước giảm 5%.*Và không ngon sẽ dẫn đến tăng sản sinh hoóc-môn kích thích cơ chế thèm ăn, sinh ra ỷ lại vào thức ăn, vượt qua mức hấp thu tốt cho cơ thể.
2. Chất làm ngọt nhân tạo
Những người có kiến thức về sức khỏe đều biết rằng đường mới chính là nguyên nhân khiến cân nặng không giảm đi mà c̣n tăng lên*chứ không phải là mỡ.
Năm 2014, nghiên cứu của pḥng nghiên cứu khoa học Weizmann cho thấy chất làm ngọt nhân tạo sẽ khiến tế bào đường ruột phân bố lại, dẫn đến triệu chứng thời kỳ đầu của bệnh tiểu đường loại 2. V́ thế khi uống trà hoặc cà phê nóng không cho đường sẽ hỗ trợ hấp thu nhiều hơn.
Tự điều trị bệnh tiểu đường bằng chế độ ăn uống khiến giới y học phải ngạc nhiên
Nhà nghiên cứu đại học Harvard bị mua chuộc, làm sai lệch chế độ dinh dưỡng nhiều thập kỉ
3. Mất nước quá nhiều
(Ảnh: Shutterstock)
Nhiều người thích mang theo cà phê đi làm hoặc để những loại nước giải khát như Coca trên bàn làm việc để tiện uống. Sau khi tan sở lại đi uống rượu. Những loại thức uống thường uống mỗi ngày khiến người ta dường như đă quên mất tác dụng của nước lọc.
Nghiên cứu của Tạp chí trao đổi và bài tiết học lâm sàng phát hiện ra rằng chỉ với hai ly nước lọc đă có thể tăng khả năng trao đổi chất của cơ thể lên 30%, tương đương với hiệu quả sau một lần tập thể dục
Ngược lại, nếu như lượng nước thải ra khỏi cơ thể nhiều, tỉ lệ trao đổi chất sẽ chậm lại. Hăy nhớ luôn mang một chai nước theo bên ḿnh sẽ có lợi cho việc giảm sự h́nh thành “bụng mỡ”.
4. Ám ảnh do áp lực tâm lư
Nếu trong ḷng luôn giữ áp lực công việc, những cảm xúc căng thẳng này sẽ bị đẩy lên đỉnh điểm sau 11 giờ đồng hồ làm việc. Một nghiên cứu của đại học Columbia Mỹ cho thấy áp lực tâm lư là dấu hiệu rơ ràng nhất của bệnh cao huyết áp, đồng thời cũng là nguyên nhân dẫn đến nguy cơ tiềm tàng của bệnh tiểu đường.
Sau giờ làm việc, nên tránh xa máy tính và bỏ thói quen cuồng công việc. Nếu bạn thật sự muốn đạt được mục tiêu giảm mỡ trong cơ thể, th́ tốt nhất là nên thoát khỏi tâm trạng căng thẳng.
(Ảnh minh họa: Shutterstock)
5. Bỏ bữa sáng
Bạn có thói quen không ăn sáng không? Có người chỉ v́ muộn giờ đi làm nên đă để bụng rỗng đến công sở. Thật ra, dù chỉ ăn tạm trái cây thôi cũng có lợi cho sức khỏe hơn là để bụng đói. Theo Tạp chí dinh dưỡng học lâm sàng của Mỹ, cách sống bận rộn sẽ khiến cân nặng vô t́nh từ từ tăng cao.
Dù rằng ăn sáng không thể giảm cân ngay, nhưng ít nhất bữa trưa và tối cũng sẽ không ăn quá nhiều để bù cho bữa sáng. Việc này cũng có lợi cho việc giảm hấp thu. Bữa sáng có đầy đủ protein có thể đảm bảo đủ năng lượng cho đến bữa trưa. Tốt nhất nên ăn cháo vào bữa sáng, chứ không phải là bánh ḿ kẹp trứng và thịt xông khói.
Chuyên gia dinh dưỡng ăn ǵ mỗi ngày?
6 lợi ích lớn của bí ngô: Dưỡng da, sáng mắt, pḥng ung thư…
6. Chất hóa học trong các loại dung dịch tẩy rửa
Những thứ như xà pḥng, chất tẩy rửa và một phần sản phẩm công nghiệp có chứa những thành phần hóa học trong quy tŕnh sản xuất. Thường xuyên dùng những sản phẩm này, dần dần có thể thay đổi phương thức dự trữ mỡ khiến cơ thể dễ tích tụ mỡ, khó thoát khỏi sự h́nh thành mỡ bụng.
V́ thế, sau này khi mua những chất tẩy rửa th́ hăy nhớ kiểm tra thành phần trên nhăn.
7. Thường hay đi uống rượu cùng bạn bè
(Ảnh: Shutterstock)
Uống rượu cùng bạn bè quả thật là có thể thắt chặt t́nh bạn nhưng cũng gây hại đến cân nặng.
Một nghiên cứu kéo dài hơn 30 năm với sự tham gia của 12.000 người trên Tạp chí y học New England, những người có bạn bè béo ph́ có tỉ lệ tăng cân lên cao đến 171%. Ngoài ra, thói quen thích uống rượu, ăn bên ngoài và ngồi lâu cũng là nguyên nhân khiến cân nặng tăng lên.
V́ vậy hăy khuyến khích bạn bè cùng luyện tập ít nhất mỗi tuần hai lần để chuyển áp lực của việc uống rượu thành năng lượng tốt.
Không ít người, dù là đang đi làm hay đă nghỉ hưu, cảm thấy bối rối khi cân nặng tăng đều đều, mỡ bụng vẫn tích thêm dù b́nh thường cũng chú ư đến ăn uống, lại c̣n đi tập thể dục, tập gym. Nguyên nhân tăng cân có thể nằm ở chỗ bạn không ngờ đến như dưới đây.
V́ sao đă cố gắng rất nhiều mà vẫn tăng cân? (ảnh: Shutterstock)
1. Ngủ không đủ giấc
Bạn có thói quen “chong đèn” suốt đêm không? Theo cuộc nghiên cứu trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng của Mỹ, nếu đàn ông ngủ không ngon vào đêm hôm trước, khả năng tiêu hóa sẽ giảm 5%.
Đêm hôm trước ngủ không ngon sẽ dẫn đến tăng sản sinh hoóc-môn kích thích cơ chế thèm ăn, sinh ra ỷ lại vào thức ăn nóng, vượt qua mức hấp thu của cơ thể, dễ tăng cân.
2. Chất làm ngọt nhân tạo
Ư tưởng của việc sử dụng các chất ngọt nhân tạo là giảm lượng calo đưa vào cơ thể, tuy nhiên người ta nhận thấy đường nhân tạo lại khiến tăng cân. Nguyên nhân có thể là do đường nhân tạo làm gia tăng cảm giác thèm ăn đường, tăng cảm giác “háo” và thèm ăn. Một số nghiên cứu phát hiện đường nhân tạo c̣n tác động đến hệ vi sinh vật đường ruột, thay đổi các tế bào ruột.
3. Mất nước quá nhiều
Nhiều người thích mang theo cà phê đi làm hoặc để những loại nước giải khát như Coca trên bàn làm việc để tiện uống. Sau khi tan sở lại đi uống rượu. Những loại thức uống thường uống mỗi ngày khiến người ta dường như đă quên mất tác dụng của nước lọc.
Một nghiên cứu của Tạp chí trao đổi và bài tiết học*đă phát hiện ra rằng chỉ với hai ly nước lọc, người ta đă có thể tăng khả năng trao đổi chất của cơ thể lên 30%, tương đương với hiệu quả sau một lần tập gym.
Ngược lại, nếu như lượng nước thải ra khỏi cơ thể nhiều, tỉ lệ trao đổi chất sẽ chậm lại. Hăy nhớ luôn mang một chai nước theo bên ḿnh, sẽ có lợi cho việc giảm sự h́nh thành “bụng mỡ”.
Nhiều người nh́n là “béo bụng”, nhưng có thể đấy đơn giản là các chất độc hại không được đẩy ra ngoài kịp thời, tích tồn lại mà thành. Do vậy nước lọc rất cần thiết cho quá tŕnh bài độc.
>>*V́ sao nam giới thường bị mập ở bụng?
4. Ám ảnh từ áp lực tâm lư
(Ảnh: Shutterstock)
Nếu trong ḷng luôn giữ áp lực công việc, những cảm xúc căng thẳng này sẽ bị đẩy lên đỉnh điểm sau 11 giờ đồng hồ làm việc. Một cuộc nghiên cứu của Đại học Columbia Mỹ cho thấy áp lực tâm lư là dấu hiệu rơ ràng nhất của bệnh cao huyết áp, đồng thời cũng là nguyên nhân dẫn đến nguy cơ tiềm tàng của bệnh tiểu đường.
Sau giờ làm việc, nên tránh xa máy tính và thói quen cuồng công việc. Nếu bạn thật sự muốn đạt được mục tiêu luyện tập, vào thời gian rảnh rỗi tốt nhất là nên thoát khỏi tâm trạng căng thẳng.
>>*5 thói quen tâm lư làm tắc nghẽn khả năng suy nghĩ của bạn
5. Bỏ bữa sáng
Bạn có thói quen không ăn sáng hay không? Có người v́ thức dậy trễ, sát giờ đi làm nên để bụng rỗng đến công sở. Thật ra, dù chỉ ăn tạm trái cây thôi cũng có lợi cho sức khỏe hơn là để bụng đói. Theo Tạp chí dinh dưỡng học lâm sàng của Mỹ, cách sống bận rộn sẽ khiến cân nặng vô t́nh từ từ tăng cao.
Dù rằng ăn sáng không thể giảm cân ngay, nhưng ít nhất bữa trưa và tối cũng sẽ không ăn quá nhiều để bù cho bữa sáng. Việc này cũng có lợi cho việc giảm hấp thu nhiệt. Bữa sáng có nhiều chất đường nguyên hạt và protein có thể đảm bảo đủ năng lượng cho đến bữa trưa. Tốt nhất nên ăn cháo vào bữa sáng, chứ không phải là bánh ḿ kẹp trứng và thịt xông khói.
6. Chất hóa học trong chất tẩy rửa
Những thứ như xà pḥng, sản phẩm tẩy rửa và một phần sản phẩm công nghiệp có chứa các thành phần hóa học trong quy tŕnh sản xuất, đặc biệt là Paraben, Phthalates, BisPhenol A… Chúng có khả năng làm rối loại các hormone trong cơ thể, khiến bạn muốn giảm cân mà không được. V́ thế, sau này khi mua những chất tẩy rửa th́ hăy nhớ kiểm tra thành phần trên nhăn.
7. Thường hay đi uống rượu cùng bạn bè
Uống rượu cùng bạn bè quả thật là có thể nâng cao t́nh bạn nhưng cũng gây hại đến cân nặng.
Một cuộc nghiên cứu kéo dài nhiều năm với sự tham gia của 12.000 người trên Tạp chí y học New England, những người có bạn bè béo ph́, có tỉ lệ tăng cân cao đến 171%. Ngoài ra, thói quen thích uống rượu, ăn bên ngoài và ngồi lâu cũng là nguyên nhân khiến cân nặng tăng lên.
V́ vậy, hăy cổ vũ bạn bè cùng luyện tập ít nhất 2 lần/tuần để hướng áp lực của việc uống rượu thành năng lượng tốt.
Trước đây khá lâu, một cư dân mạng đă chia sẻ câu chuyện “văn hóa nhậu” thế này: Anh đă từng chứng kiến một người bạn đi du lịch cùng cơ quan. Đến bữa ăn, mọi người dùng bia, anh bạn ấy nói không uống được bia rượu và xin dùng nước ngọt. Ngay lập tức một đồng nghiệp lớn tuổi trong bàn phán một câu không nể nang ǵ: “Uống nước ngọt hả, vậy đi về mặc váy với vợ cho rồi”. Anh bạn bị mất mặt giữa chốn đông người, nên ăn uống qua loa và rút nhanh ngay sau đó.
Văn hóa nhậu ở Việt Nam là: Cánh đàn ông đă ngồi vào bàn là phải uống, mà đă uống là phải cạn ly, phải 100%, phải theo bàn, phải ôm chai, v.v.. Nói chung, người ta nh́n vào cách một người uống để phán rằng người đó có hết ḿnh hay không, có nhiệt t́nh hay không, có t́nh cảm hay không, có coi thường bạn bè hay không…
(Ảnh minh họa: Duong Hoang Dinh/Shutterstock, Royalty-free stock photo)
Tất nhiên đôi khi cùng bạn bè ăn nhậu cũng là để kết nối và chung vui, điều đó là không sai. Thế nhưng nếu thực sự đối diện với “văn hóa nhậu” của người Việt, chúng ta sẽ phải công nhận một thực tế là rất nhiều trường hợp hai chữ “t́nh cảm” có vẻ hợp lư lại chỉ là cái cớ giả dối bề ngoài để che đậy cho tâm lư hiển thị, thích thể hiện bản thân, không chịu kém cạnh ai, muốn ăn miếng trả miếng ngay cả ở trên mâm cỗ.
Mặt khác, người Việt c̣n quen với việc làm ăn trên bàn nhậu. Có những lúc nếu nhậu không hết ḿnh th́ đừng ḥng công việc trôi chảy. Rất nhiều khi người ta muốn chuốc cho nhau say để “rượu vào lời ra”, để có cớ nói ra những điều “không thể nói”, để có cớ nhận những “thứ không dễ nhận”. Những ai rượu vào không đỏ mặt, uống bao nhiêu cũng không say th́ được nể phục, e dè, sợ sệt. Rượu trở thành một cái cớ để làm điều móc ngoặc như vậy đấy.
Ở đây không có ư nói rằng chúng ta không nên uống rượu hay không nên say. Nhưng hăy thử hỏi bản thân ḿnh những câu hỏi sau khi nâng ly rượu lên: Liệu ḿnh đang v́ t́nh cảm hay là đang v́ mặt mũi của bản thân? Liệu ḿnh đang chung vui hay là đang ăn miếng trả miếng? Liệu khi tàn cuộc ḿnh có phải có trách nhiệm ǵ hay không? Liệu ḿnh say có ảnh hưởng đến bạn bè hay vợ con? Liệu ḿnh làm như vậy có phải là để có một cái cớ làm điều xấu? Là t́nh cảm hay là giả dối, tự bản thân chúng ta hẳn là sẽ có câu trả lời chính xác.
Lăo Tử nói: “Ai muốn hiển thị ḿnh sẽ tự làm lu mờ bản thân”. Người ta không thể tính hết những hậu quả của thứ tâm lư giả dối đó. Nhẹ th́ ảnh hưởng đến công việc, lâu dài th́ ảnh hướng đến sức khỏe, trí năo, nặng th́ gây tai nạn cho bản thân ḿnh, bét nhất là cướp đi sinh mạng của người khác trong lúc thiếu lư trí. Có nhiều bài học mà người ta chỉ có cơ hội học một lần duy nhất nhưng phải trả cái giá quá đắt đỏ…
Gần đây chuyện uống rượu lái xe cũng bớt đi kha khá. Trên mâm cỗ cũng có khá nhiều người có đủ can đảm để nói một chữ “không”. Đa số mọi người cũng không hẳn v́ sợ bị phạt, mà là v́ ai ai cũng có chỗ dựa là “luật giao thông” rồi, nên từ chối sẽ không tổn hại mặt mũi nhiều như trước nữa. Dù v́ sao th́ cũng là điều đáng mừng. Ít nhất sẽ giảm thiểu những t́nh huống dở khóc dở cười như đức ông chồng dưới đây…
Bi hài chuyện ông chồng say xỉn bị vợ đưa ảnh lên mạng (Ảnh qua yan.vn)
Dẫu vậy, luật lệ và h́nh phạt chỉ là một khía cạnh cảnh tỉnh con người. Trời tối, đường vắng, không có ai ḱm giữ th́ người ta có lại v́ “mặt mũi” và “ăn thua” mà đưa chén hay chăng?
Thiết nghĩ người biết ước chế bản thân, biết vượt qua những sỉ nhục và cám dỗ nhất thời, mới có thể làm được việc lớn. Vậy th́ nếu cạn ly là để “hết ḿnh”, th́ biết từ chối chén rượu lúc cần mới xứng là “văn hóa nhậu”.
Chúng ta có thể bị khô mắt do nội tiết tố thay đổi, do đeo kính áp tṛng trong thời gian dài, môi trường tác động hoặc ảnh hưởng của một số loại thuốc. Nếu không điều trị hiện tượng khô mắt kịp thời th́ thị lực của bạn sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
(Ảnh: Shutterstock)
Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (National Health Service), cứ 3 người th́ có 1 người bị khô mắt ít nhất một lần trong đời. Khô mắt xảy ra khi mắt không tiết đủ nước để giữ ẩm hoặc do nước mắt bay hơi quá nhanh.*
Dưới đây là 9 biện pháp tự nhiên giúp bạn điều trị chứng khô mắt chỉ trong ṿng vài ngày.
1. Mua máy tạo độ ẩm
Máy tạo độ ẩm sẽ bổ sung độ ẩm cho căn pḥng nên nước mắt của bạn sẽ bay hơi chậm hơn, giúp mắt cảm thấy dễ chịu hơn. Tuy nhiên, khi không ở trong pḥng, bạn cần mở cửa sổ ra để giúp không khí lưu thông, ngăn ngừa nấm mốc tích tụ. Nếu bạn sống hoặc làm việc trong môi trường nhiều khói bụi th́ hăy cân nhắc mua một bộ lọc không khí.
(Ảnh: Shutterstock)
2. Đắp khăn ấm lên mắt
Nước mắt chủ yếu được tạo ra từ dầu, nước và chất nhầy với lượng tương đương nhau. Khi bị kích ứng và viêm, mắt sẽ ngừng sản xuất dầu ở các tuyến mí mắt, dẫn đến khô mắt. Để giảm bớt cảm giác khó chịu, bạn hăy thử chườm khăn ấm lên mí mắt trong vài phút. Hơi ẩm từ khăn ấm sẽ giúp làm lỏng dầu bị tắc nghẽn và giảm bớt cảm giác khó chịu.*
Cách làm như sau:
Nhúng một chiếc khăn sạch trong nước ấm.
Vắt phần nước thừa ra và đắp lên mí mắt trong 5 phút.
Nhẹ nhàng nhấn khăn lên mí mắt.
Lặp lại hàng ngày trong một tuần.
3. Uống nhiều nước hơn
Nước giúp mắt giữ ẩm, đảm bảo mắt sẽ sản xuất đủ nước mắt và ngăn không cho mắt bị khô. Bạn không nên đợi đến khi khát mới uống nước v́ lúc đó cơ thể đă bị mất nước rồi. Hăy uống ít nhất 8 cốc nước mỗi ngày. Nhớ luôn đặt chai nước bên cạnh và uống thường xuyên hơn.
(Ảnh: Shutterstock)
4. Điều chỉnh màn h́nh máy tính
Nếu bạn sử dụng máy tính thường xuyên th́ màn h́nh máy tính của bạn nên được giữ ở mức ngang tầm mắt hoặc thấp hơn một chút. Ngoài ra, bạn nên chỉnh độ sáng màn h́nh sao cho mắt cảm thấy thoải mái nhất, nhớ chớp mắt thường xuyên và nghỉ ngơi không nh́n vào máy tính 10 phút sau 1 tiếng làm việc.
(Ảnh: Shutterstock)
5. Giữ sạch mắt
Vệ sinh mắt tốt là ch́a khóa giúp bạn điều trị chứng khô mắt. Bạn nên làm sạch mí mắt để đánh bay các bụi bẩn, dầu nhờn tích tụ gây tắc nghẽn các tuyến sản xuất dầu trong mắt. Khi nói đến vệ sinh, bạn cần tuân thủ các bước sau để giữ cho mắt sạch và không bị khô:
Chuẩn bị một bát nước sôi để nguội ở mức hơi ấm.
Thêm một th́a cà phê baking soda.
Nhúng một miếng bông sạch vào dung dịch rồi lau mí mắt và lông mi.
Liên tục thay bông mới khi lau mắt.
Vệ sinh cho mắt hàng ngày.
6. Đắp dưa leo
Các nghiên cứu đă chỉ ra rằng dưa leo có thể làm giảm sưng tấy quanh mắt, cấp ẩm và khơi thông các tuyến sản xuất dầu trong mắt. Do hàm lượng nước cao, dưa leo có thể dưỡng ẩm cho mắt và thẩm thấu vào da để giữ nước và giảm khô mắt.
Cách làm rất đơn giản: Bạn chỉ cần chuẩn bị 2 lát dưa chuột tươi để đắp lên mắt trong 15 phút. Bạn nên đắp như vậy 2 lần một tuần.
(Ảnh: cottonbro / Pexels)
7. Bổ sung gấp đôi Omega-3
Các phân tử trong Omega-3 tạo nên các bộ phận của màng tế bào và chúng đóng một vai tṛ quan trọng trong việc chống lại chứng viêm và thúc đẩy sản xuất dầu tự nhiên trong các tuyến mắt.*
Theo các nghiên cứu hiện đang được tiến hành trong nhăn khoa, những bệnh nhân mắc hội chứng khô mắt bổ sung Omega-3 vào chế độ ăn đă có sự cải thiện đáng kể về bệnh.*
Bạn có thể bổ sung Omega-3 bằng cách uống thực phẩm chức năng hoặc thêm vào chế độ ăn uống các loại thực phẩm như cá hồi, cá ngừ, hạt lanh, hạt chia, đậu nành, dầu hạt cải, v.v…
(Ảnh: ShutterStock)
8. Thử dùng dầu thầu dầu
Dầu thầu dầu rất thích hợp để trị bệnh khô mắt v́ nó có thể ngăn chặn sự bay hơi của nước mắt. Chỉ cần thoa dầu lên vùng mắt bị khô, bạn sẽ thấy bớt khó chịu ngay lập tức. Dầu thầu dầu cũng sẽ làm giảm cảm giác nóng, đỏ và sưng do khô mắt.*
Nhờ đặc tính kháng khuẩn, dầu thầu dầu cũng có thể dùng để điều trị nhiễm trùng mắt và ngăn vi khuẩn xâm nhập vào mắt. Nếu muốn chăm sóc mắt với dầu thầu dầu, bạn hăy thực hiện như sau:
Trong lúc nằm trước khi đi ngủ, bạn hăy nhỏ 1-3 giọt dầu thầu dầu vào mỗi bên mắt.
Nhắm mắt, xoa bóp dầu trong mắt vài phút
Không dùng kính áp tṛng trong ít nhất 12 tiếng sau khi thoa dầu thầu dầu.
Lặp lại mỗi đêm ngay trước khi đi ngủ trong một tuần.
9. Ăn nho
Trong nghiên cứu được thực hiện bởi Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, người ta phát hiện ra rằng những người bị khô mắt ăn nho trong một tuần có triệu chứng bệnh giảm đáng kể.*
Nghiên cứu này cho thấy, một chế độ ăn nhiều nho có thể dưỡng ẩm cho mắt, hạn chế sự suy giảm vơng mạc và chăm sóc sức khỏe tổng thể cho mắt. Ngoài ra, hàm lượng chất chống oxy hóa cao trong nho sẽ làm giảm mức protein gây viêm và giảm hiện tượng mất cân bằng oxy hóa trong hệ thống. Lượng nho được khuyến nghị cho bạn là một cốc mỗi ngày.
10 loại thực phẩm bổ dưỡng nhất cho mắt người làm việc máy tính
Khi ngồi làm việc trước màn h́nh máy tính trong thời gian dài, bạn sẽ thường xuyên cảm thấy mỏi mắt, khô mắt. Hành động đầu tiên khi bạn thấy mỏi mắt đó là chớp mắt, dụi mắt hoặc nhỏ thuốc nhỏ mắt tức th́.
Các biện pháp tức thời sẽ giúp bạn cảm thấy dễ chịu ngay lập tức, nhưng chúng không thể giúp t́nh trạng mắt của bạn thực sự khỏe mạnh dài lâu.*Thực ra, bạn nên ăn thêm các loại thực phẩm tốt cho mắt như một thói quen hàng ngày để bảo vệ thị lực trong “dài hạn”.
Hăy ghi vào sổ tay các loại thực phẩm sau đây để bổ sung vào bữa ăn của bạn nhé:
1. Quả mơ
Ít ai biết rằng quả mơ chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho thị lực khỏe mạnh như: alpha-carotene, beta-carotene, lutein, rutin và zeaxanthin. Các chất này đều có tác dụng ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng do tuổi tác.
(Ảnh: Shutterstock)
2. Quả mâm xôi
Các chất dinh dưỡng như alpha-carotene và anthocyanin không chỉ tạo ra màu sắc bắt mắt cho quả mâm xôi mà c̣n có công dụng bảo vệ mắt chống lại các gốc tự do có hại. Chất dinh dưỡng rutin cải thiện sức khỏe của mắt và giúp tăng cường hoạt động của các mạch máu ở mắt.
(Ảnh: Shutterstock)
3. Quả việt quất
Thường được cho là một loại “siêu thực phẩm”, việt quất là một nguồn dồi dào vitamin, hợp chất hữu cơ có lợi và các chất chống oxy hóa. Hợp chất anthocyanin mang đến cho việt quất màu sắc xinh xắn và c̣n có khả năng bảo vệ chống lại thoái hóa điểm vàng do tuổi tác.
Quả việt quất chứa nhiều chất chống oxy hóa hơn bất kỳ loại trái cây nào khác. (Ảnh: Unsplash)
4. Bông cải xanh
Nguồn dinh dưỡng bảo vệ mắt phong phú của bông cải xanh bao gồm: alpha-carotene, beta-carotene, lutein, rutin và zeaxanthin. Bạn c̣n chần chừ ǵ nữa mà không ghi vào sổ tay nấu nướng ngay lập tức?
(Ảnh: Shutterstock)
5. Cà rốt
Nguồn dinh dưỡng dồi dào như alpha-carotene, beta-carotene, lutein và zeaxanthin là lư do cà rốt thường xuyên có mặt trong chế độ ăn uống của mọi nhà. Các loại thực phẩm có màu cam khác như xoài, đào, bí ngô, bí và khoai lang cũng rất giàu các chất dinh dưỡng này.
Cà rốt, bắp cải… có tác dụng chống ung thư. (Ảnh: Shutterstock)
6. Hạt chia và hạt lanh
Các loại hạt này giàu Omega 3 và vitamin E, những chất dinh dưỡng này giúp giảm viêm và các gốc tự do vốn là tiền chất của t́nh trạng mắt.
(Ảnh: Shutterstock)
7. Quả bưởi
Bưởi chứa nhiều chất có lợi như protein, chất béo, carbohydrate, chất xơ, hàm lượng vitamin C phong phú, vitamin B2, viatamin P, carotene, insulin… và nguyên tố vi lượng như canxi, kali, phốt pho, sắt… rất có lợi cho cơ thể. Trong vỏ quả bưởi, ngoài tinh dầu c̣n chứa các chất như naringin, pctin, các men amylaza, peroxydaza, đường ramnoza, vitamin C, A, hesperidin… nên có nhiều công dụng.
(Ảnh: Shutterstock)
8. Trà xanh
Trong trà xanh có chứa epigallocatechin gallate (EGCG) là một dược phẩm có khả năng bảo vệ mắt rất tốt. Nó c̣n c̣n tác dụng ngăn ngừa sự h́nh thành đục thủy tinh thể.
(Ảnh: Shutterstock)
9. Rau lá xanh đậm
Khi nói đến sức khỏe của mắt, không thể không nhắc đến các loại rau lá xanh đậm. Đó là v́ chúng chứa nhiều chất dinh dưỡng bảo vệ và chữa bệnh cho mắt (như alpha-carotene, axit alpha lipoic, beta-carotene, lutein, lutein và zeaxanthin). Một số loại rau khuyên dùng: rau bina, bông cải xanh, cải bắp, cải xoăn…
(Ảnh: Shutterstock)
10. Các loại hạt
Trong hạt có nhiều vitamin E và chất rutin rất tốt cho sức khỏe mắt. Đặc biệt hạt điều và quả óc chó là nguồn dinh dưỡng số 1 giúp bảo vệ mắt chống lại các gốc tự do có hại.
Hiện nay vấn đề ô nhiễm môi trường rất nghiêm trọng, cùng với áp lực lớn trong cuộc sống và công việc, việc pḥng ngừa ung thư là một điều vô cùng quan trọng mà mọi người đang quan tâm đến.
Để pḥng tránh ung thư, điều đầu tiên đơn giản nhất mà chúng ta có thể làm đó là bắt đầu từ vấn đề ăn uống. Trong thiên nhiên không hề thiếu những chất chống ung thư có nhiều trong các loại rau củ quả tự nhiên. Dưới đây là 5 loại rau củ có tác dụng pḥng ngừa và chống ung thư đă được quốc tế công nhận.
1. Khoai lang
Trong số 20 loại rau củ quả có công dụng ức chế tế bào ung thư rơ rệt nhất, nghiên cứu cho thấy khoai lang xếp ở vị trí thứ nhất. Glycolipid trong khoai lang có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Ngoài ra trong khoai lang có chứa một loại chất hoạt tính có thể ức chế và giết chết tế bào ung thư, hơn nữa c̣n giúp phục hồi hệ miễn dịch bị suy yếu, ngăn ngừa ung thư vú và ung thư ruột kết.
khoai lang xếp ở vị trí thứ nhất trong 20 loại rau củ quả có công dụng ức chế tế bào ung thư rơ rệt nhất. (Ảnh: Shutterstock)
Ngoài chống ung thư, khoai lang c̣n có những công dụng sau:
– Giúp giảm cân
Con người hiện đại ngày nay ăn nhiều dầu mỡ, thịt cá, trứng sữa mà lại ít vận động nên dễ bị béo ph́, gây ra nhiều căn bệnh. Khoai lang chứa ít chất béo, sản nhiệt ít, chỉ bằng 1/3 so với gạo, là loại thực phẩm rất tốt để giảm cân.
– Ngăn ngừa cholesterol quá cao
Khoai lang ức chế tác dụng của cholesterol gấp 10 lần các loại thực phẩm khác. V́ vậy, nếu bạn gặp vấn đề về cholesterol cao th́ có thể ăn nhiều khoai lang.
– Hỗ trợ kiểm soát đường huyết
Nghiên cứu nhận thấy rằng mức độ nhạy cảm của insulin ở bệnh nhân tiểu đường loại 2 được cải thiện và mức đường huyết được kiểm soát sau khi ăn khoai lang vỏ trắng.
Khoai lang có rất nhiều công dụng hữu ích. (Ảnh: Shutterstock)
– Giảm nguy cơ đột quỵ
Khoai lang là “vua” của các loại thực phẩm “nhiều kali ít natri”. Nghiên cứu nhận thấy, các loại thực phẩm chứa nhiều kali như khoai lang có thể giảm 20% nguy cơ đột quỵ.
– Hỗ trợ giảm huyết áp
Công dụng hỗ trợ giảm huyết áp của khoai lang chủ yếu là do có chứa nhiều nguyên tố kali. Bởi v́ kali và natri là những nguyên tố quan trọng ảnh hưởng đến mức huyết áp, nếu cơ thể hấp thu đủ kali th́ sẽ thúc đẩy máu đào thải natri dư thừa. Những loại thực phẩm chứa nhiều kali c̣n giúp cân bằng khoáng chất trong cơ thể và có tác dụng giảm áp lực.
– Bảo vệ khớp
Chất nhầy phong phú trong khoai lang có lợi ích nhất định trong việc bảo vệ khớp.
2. Các loại nấm
Một cuộc thí nghiệm của Nhật chứng minh rằng tỷ lệ chống ung thư của polysacarit trong nấm lên đến 80-95%, nhiều loại tế bào ung thư *ác tính như bệnh máu trắng, ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư ruột, ung thư gan v.v… đều bị ức chế rơ rệt.
Nấm kim châm có chứa một loại protein kích thích cơ chế chống ung thư tự nhiên của cơ thể đối với những bệnh nhân ung thư cổ tử cung, nhờ đó khiến người bệnh dựa vào khả năng miễn dịch của cơ thể để chống lại tế bào ung thư.
Nấm kim châm có chứa một loại protein kích thích cơ chế chống ung thư tự nhiên của cơ thể. (Ảnh: Shutterstock)
3. Cà rốt
Nghiên cứu nhận thấy rằng carotene có trong cà rốt sẽ chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể có tác dụng pḥng chống ung thư. Cà rốt c̣n có chứa khá nhiều axit folic giúp chống ung thư. Ngoài ra, molypden trong cà rốt cũng có thể chống ung thư. V́ vậy, thường xuyên ăn cà rốt sẽ giúp ngăn ngừa sự sản sinh của tế bào ung thư.
Cà rốt, bắp cải… có tác dụng chống ung thư. (Ảnh: Shutterstock)
4. Bắp cải
Bắp cải chứa nhiều vitamin C, E và carotene, tổng lượng vitamin của bắp cải cao gấp 3 lần so với cà chua, vậy nên bắp cải có công dụng chống oxy hóa và chống lăo hóa rất mạnh. Axit folic phong phú trong bắp cải có tác dụng ngăn ngừa thiếu máu tế bào và dị tật thai nhi. Phụ nữ mang thai và trẻ em, thanh thiếu niên trong độ tuổi phát triển nên ăn nhiều bắp cải.
(Ảnh: Shutterstock)
Bắp cải c̣n có chứa nhiều vitamin U, có tác dụng chữa trị viêm loét rất tốt, có thể làm lành vết loét nhanh chóng, cũng như ngăn ngừa vết loét nghiêm trọng hơn.
Ngoài ra, bắp cải có thể tiêu diệt các tế bào khác thường dẫn đến bệnh máu trắng trong cơ thể, giúp ngăn ngừa ung thư ruột.
5. Rong biển
Các loại rong biển đều có tác dụng chống ung thư nhất định. Trong rong biển có chứa nhiều protein, chất béo, khoáng chất và nhiều loại chất dinh dưỡng, cũng như những chất chống ung thư có tính chọn lọc như stronti và cadimi.
Các loại rong biển đều có tác dụng chống ung thư nhất định. (Ảnh: Shutterstock)
Kiện Khang
Thực ra cơ thể chúng ta không hề muốn tích lũy mỡ. Do đó khi muốn giảm cân, bạn không cần phải thực hiện những phương pháp phức tạp. Thay vào đó, những cơn đói và giấc ngủ tự nhiên của cơ thể sẽ giúp bạn kiềm chế cảm giác thèm ăn, đốt cháy chất béo và chuyển hóa năng lượng.
(Ảnh: Pixabay)
The Belly Melt Diet giải thích dựa trên cơ sở khoa học, rằng giấc ngủ ngon sẽ giúp bạn giảm cân và ăn các loại thực phẩm phù hợp vào đúng thời điểm sẽ cung cấp năng lượng và thỏa măn khẩu vị cho bạn. Bạn biết không, các loại thực phẩm giảm mỡ bụng sẽ giúp bạn ngủ ngon và tự động giảm cân. Nhiều nghiên cứu cho thấy, đồng hồ sinh học của chúng ta chạy sai hoàn toàn v́ những thực phẩm sai và quá nhiều ánh sáng nhân tạo vào ban đêm. Kết quả là bạn bị mắc kẹt trong một “chu kỳ béo”: Một ḍng chảy liên tục của cơn đói không thể cưỡng lại. Nhưng nếu bạn theo dơi lịch ăn uống, ngủ nghỉ tự nhiên của cơ thể, bạn thực sự có thể nói tạm biệt với mỡ bụng đấy. Nghe rất hay phải không?
Những thực phẩm lành mạnh dưới đây được xây dựng cho thực đơn giảm mỡ bụng, nhưng bạn vẫn có thể kết hợp chúng vào chế độ ăn theo bất kỳ cách nào bạn muốn. Ăn những thức ăn này để ngủ ngon hơn, giảm cân nhiều hơn và làm tan mỡ bụng. Trong ít nhất 30 ngày, bạn có thể trở nên mảnh mai hơn, năng động hơn, và khỏe mạnh hơn rất nhiều chỉ bằng cách làm theo kế hoạch đơn giản, bắt đầu thôi.
1. Cá
(Ảnh: Pixabay)
Thêm một nghiên cứu nữa chỉ ra rằng ăn cá rất tốt cho sức khỏe. Qua nghiên cứu trên động vật, các nhà khoa học biết rằng khi bạn thiếu chất omega 3, nhịp điệu tự nhiên của tuyến tùng – có kích thước hạt đậu ở giữa năo của bạn – không hoạt động đúng cách dẫn đến sự thay đổi hormone ngủ của bạn. Động vật bị thiếu hụt omega-3 cũng không ngủ được trong thời gian nghỉ ngơi b́nh thường của chúng — chúng bị chóng mặt giống như lúc con người bị chứng mất ngủ.
Chế độ ăn giàu omega-3 giúp bạn tăng cường sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ mất trí nhớ và cải thiện t́nh trạng chung của cơ thể. Và với chế độ giảm cân, omega 3 chứa rất nhiều chất đạm. Các nghiên cứu đă chứng minh chất đạm sẽ làm bạn cảm thấy no bụng. Nếu bạn không ăn nhiều thực phẩm giàu omega – hăy ăn cá ṃi, cá hồi, cá bơn, quả óc chó, hạt lanh và rau có màu xanh đậm.
2. Các loại hạt
(Ảnh: Pixabay)
Nếu cần lư do để ăn các loại hạt, các loại cây họ đậu này là một nguồn magie tăng cường tâm trạng rất tốt cho bạn. Nếu không có đủ magie trong cơ thể, phần năo bộ điều chỉnh melatonin sẽ hoạt động kém đi, làm bạn thấy khó ngủ. Sự tăng cường magie trong cơ thể là tín hiệu ngủ đông cho động vật. Với chúng ta, thiếu magie gây rối loạn t́nh cảm theo mùa (SAD), trầm cảm và thèm ăn với điều kiện ít ánh sáng vào mùa đông.
Một số nghiên cứu của USDA năm 2010, phát hành trên Magnesium Research, nói rằng magie có thể giúp người mắc chứng mất ngủ ngủ ngon trở lại. Một nhóm 100 người đàn ông hơn 51 tuổi, gồm người lười vận động và người chăm vận động, được cho 320 mg magie mỗi ngày. Và một nhóm nữa cũng như vậy nhưng chỉ được cho liều giả dược. Sau 7 tuần, những người dùng magie ngủ ngon hơn, tăng cường hệ miễn dịch liên quan đến bệnh tim, ung thư, tiểu đường và bệnh Alzheimer. Các loại thực phẩm giàu magie bạn nên ăn: cá giàu protein, đậu, đậu lăng, đậu nành, đậu đen, ngũ cốc giàu chất xơ như cám.
3 loại quả càng già càng tốt cho sức khỏe
Một số loại thực phẩm tính kiềm tốt cho sức khỏe
3. Sữa
(Ảnh: Pixabay)
Sữa thực sự có ích trong việc giảm mỡ bụng (tuy nhiên cũng có nghiên cứu cho rằng sữa không có tác dụng này). Trong một nghiên cứu tại Đại học Alabama năm 2010 tiến hành trên một nhóm hơn 100 phụ nữ tiền măn kinh, kết quả cho thấy chất béo giảm đáng kể ở những người tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu canxi. Thực tế, cứ mỗi 100 mg canxi tiêu thụ mỗi ngày (tương đương 1/2 cốc sữa chua đông lạnh) sẽ làm tiêu bớt một 2,5cm chất béo trong bụng – đây chính là một trong các yếu tố gây nên bệnh tim và ung thư. Giống như magiê, canxi cũng có thể giúp bạn ngủ ngon, giảm nhức cơ bắp hoặc chuột rút trong khi ngủ. Các khoáng chất, cùng với canxi giúp thư giăn các dây thần kinh và sợi cơ.
Các loại thực phẩm nên ăn: Các thực phẩm làm từ sữa rất tốt nhưng canxi cũng có trong cá ṃi, nước cam tăng cường, đậu phụ, và rau lá xanh đậm như cải xoăn và rau bina.
4. Quả anh đào chua*(quả cherry)
(Ảnh: Pixabay)
Gần đến giờ đi ngủ, bạn hăy ăn vài quả anh đào. Những quả anh đào này là một trong các loại thực vật có chứa melatonin, hormone giúp ngủ ngon (chuối và ngô cũng có). Tuy không bằng chứng nào cho thấy loại thực vật này sẽ giúp bạn ngủ ngay, nhưng các nghiên cứu cho biết chúng có làm tăng melatonin. Melatonin không chỉ giúp bạn ngủ tốt hơn, mà c̣n là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ có thể bảo vệ tế bào của bạn khỏi các tổn thương tế bào gốc, nguyên nhân dẫn đến ung thư, bệnh Alzheimer và các bệnh khác. Ăn thế nào cho đúng? Hăy nhai hết cả quả anh đào nhé. Nếu bạn không quen ăn anh đào, bạn có thể uống nước ép. Trong một nghiên cứu gần đây, những người uống 28 gram nước ép anh đào chua vào buổi sáng, và 28 gram vào buổi tối trong 2 tuần giúp họ ngủ ngon hơn.
Khi bạn bước qua tuổi 40, những thực phẩm không lành mạnh sẽ có thể tàn phá cơ thể bạn nhiều hơn khi bạn c̣n trẻ. Thế nên hăy chú ư đến thực đơn hàng ngày của ḿnh để tránh những thức ăn không tốt cho cơ thể.
Ăn uống lành mạnh sẽ mang đến cho bạn một cơ thể khỏe mạnh, nhưng hiện nay phần lớn chúng ta lại thường hay lựa chọn những loại thức ăn làm sẵn, tiện lợi khi sử dụng.
Chuyên gia dinh dưỡng Erin Palinski-Wade, tác giả của bài viết*“Chế độ ăn uống 2 ngày cho bệnh tiểu đường”sẽ giúp chúng ta điểm lại những thực phẩm không có lợi cho sức khỏe của những người trên 40 tuổi.
1. Súp đóng hộp
Canh súp thường được xem là loại thực phẩm bổ dưỡng đối với cơ thể chúng ta, đặc biệt là hiện nay có nhiều loại súp được đóng hộp một cách tiện lợi, chỉ cần bật nắp là có ngay một chén súp cho bữa trưa hoặc bữa tối. Nhưng*thức ăn đóng hộp có xu hướng chứa rất nhiều natri, và nghiên cứu đă chỉ ra rằng những người lớn tuổi không thể lọc ra lượng natri dư thừa như khi chúng ta c̣n trẻ tuổi.
“Chế độ ăn giàu natri c̣n có thể dẫn đến tăng huyết áp, và tăng nguy cơ loăng xương”, cô Palinski-Wade cho biết , “khi chúng ta qua 40 tuổi, cơ thể cũng sẽ dễ bị giữ nước hơn, do đó giảm natri có thể giúp giảm sưng phù”, cô đưa ra giải pháp là bạn có thể tự nấu món súp của ḿnh và chia nhỏ chúng thành từng phần đặt trong tủ lạnh để ăn dần, hoặc ít nhất là chọn các các sản phẩm đóng hộp có hàm lượng natri thấp.
2. Thực phẩm chế biến sẵn
(Ảnh: Unsplash)
Sau tuổi 40 là lúc bạn nên nói lời tạm biệt với tất cả các loại thịt chế biến sẵn như thịt xông khói, xúc xích…*“Các loại thịt chế biến sẵn có chứa nhiều natri, chất béo băo ḥa và nitrat [chất bảo quản], tất cả đều có tác động tiêu cực đến sức khỏe”, Palinski-Wade cho biết. Ăn nhiều thịt chế biến sẵn dẫn đến nguy cơ phát triển bệnh tim, tiểu đường và ung thư dạ dày cao hơn – và nguy cơ mắc phải các bệnh này gia tăng khi chúng ta ở độ tuổi 40 trở đi. “Nếu bạn chọn các loại thịt chế biến, hăy chọn những loại không có nitrat và chọn các loại chất béo thấp hơn, ít chất béo nhất”, cô nói. Đây là chế độ ăn uống tốt nhất cho phụ nữ trên 40 tuổi.
9 loại thực phẩm không nên ăn vào buổi tối để có giấc ngủ ngon
9 loại thực phẩm tự nhiên giàu canxi
3. Các món nướng và gà rán
(Ảnh: Unsplash)
Không chỉ các món thịt chế biến sẵn, mà thức ăn chiên hoặc nướng cũng không tốt cho cơ thể của bạn.*Palinski-Wade cho biết*“Nấu thịt ở nhiệt độ quá cao có thể làm tăng mức độ HCA (được gọi là amin dị ṿng) trong protein, có thể gây ung thư.”*Một số các nghiên cứu đă liên kết việc tiêu thụ nhiều thịt chiên hoặc thịt nướng với ung thư đại trực tràng, tuyến tụy và tuyến tiền liệt. Mặc dù nghiên cứu vẫn đang tiến hành, nhưng tốt nhất chúng ta nên thận trọng khi nói đến các nguy cơ ung thư có xu hướng tấn công người cao tuổi nhiều hơn. “Nên giới hạn các món chiên, nướng trong phần ăn mỗi tuần, và ướp thịt trước khi nướng để giảm việc sản xuất ra các hợp chất này”, Palinski-Wade nói.
4. Các loại bánh quy
(Ảnh: Unsplash)
Thường th́ vào cuối ngày chúng ta muốn nhâm nhi một ít bánh quy ngon lành, nhưng thật ra đó không phải là một lựa chọn tốt cho sức khỏe của bạn.*“Đường dưới bất kỳ h́nh thức nào cũng có thể gây ra nhiều thay đổi từ màng tế bào và động mạch đến kích thích tố, hệ thống miễn dịch, sức khỏe đường ruột và thậm chí cả vi sinh vật của chúng ta-vi khuẩn tốt trong ruột và trên da của chúng ta”, bác sĩ da liễu Whitney Bowe, tác giả của bài viết*“Vẻ đẹp của làn da bẩn” cho biết. Ngoài việc tăng insulin và gây viêm, việc ăn quá nhiều đường có thể làm cho da của chúng ta già đi nhanh hơn thông qua quá tŕnh glycation.
“Glycation là thuật ngữ sinh hóa cho việc liên kết các phân tử đường với protein, chất béo và axit amin, một đặc điểm nổi bật của sự lăo hóa”, Tiến sĩ Bowe nói. “Các nhà nghiên cứu đă liên kết các sản phẩm cuối cùng trong quá tŕnh glycation (AGEs) với xơ cứng các động mạch, rối loạn các dây thần kinh, nếp nhăn và nhiều bệnh khác”. Thay v́ ăn đường chế biến, hăy sử dụng đường tự nhiên từ trong trái cây.
5. Thức uống dùng trong thể thao
Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đều biết rằng soda không tốt cho sức khỏe, nhưng có thể sẽ có người ngộ nhận về các loại thức uống thể thao. Thật ra th́ thức uống trong thể thao cũng không tốt cho sức khỏe của bạn,*bởi v́ trong đó có chứa rất nhiều đường. “Các loại thức uống có đường là nguồn cung cấp calo rỗng và góp một lượng lớn đường vào chế độ ăn uống”, Palinski-Wade nói. “Đường không chỉ làm tăng cân, mà c̣n tăng tốc độ lăo hóa, tăng viêm, mà c̣n có tác động tiêu cực đến trí nhớ và học tập.” Nghiên cứu đă chỉ ra rằng người lớn không cần dùng đến các loại thức uống thể thao, ngay cả khi tập thể dục – nước là tốt nhất cho cơ thể bạn.
6. Những món ăn vặt không đường
Nếu bạn hạn chế ăn đường th́ nên sử dụng những món ăn nhẹ có dán nhăn “sugar-free” đúng không? Không hẳn là như vậy, những món ăn nhẹ không đường thường thay thế đường bằng thành phần tạo ngọt nhân tạo hoặc chất béo bổ sung. Tác giả*Palinski-Wade cho hay*“Một số thức ăn nhẹ không đường và không có đường có thể có lợi cho sức khỏe – ví dụ, mận khô không chứa đường bổ sung và có thể có lợi cho sức khỏe đường huyết GI (Glycemic Index, chỉ số đường huyết)*và xương — đọc kỹ nhăn thực phẩm chế biến. Hăy xem xét kỹ lưỡng các loại thực phẩm có chứa một lượng lớn chất béo băo ḥa hoặc chất béo chuyển dạng, natri thừa hoặc bột tinh chế bổ sung để thay thế đường, v́ những chất phụ gia này có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe của bạn.”
7. Sữa hạnh nhân
(Ảnh: Unsplash)
Bạn có thể nghĩ rằng không uống sữa sẽ có lợi cho sức khỏe, nhưng đối với phụ nữ lớn tuổi, canxi trong các sản phẩm từ sữa giúp tăng cường xương để ngăn ngừa loăng xương, nhất là trong thời kỳ măn kinh gây mất một lượng xương. Uống “sữa” thay thế có thể làm bạn mất đi sự bảo vệ đó. Nếu bạn chọn một giải pháp thay thế, “hăy chắc chắn rằng bạn chọn một loại có chứa canxi và vitamin D tăng cường để thúc đẩy xương khỏe mạnh”, Palinski-Wade nói. “Ngoài ra, tránh một lượng lớn đường bổ sung trong sữa hạnh nhân có vị, và nhận lượng calo dư thừa cũng như tăng viêm – và tăng lượng đường trong máu và chất béo trung tính.”
Bạn đă biết hết về lợi ích sức khỏe của hạt hạnh nhân?
8. Tương cay
Theo Viện Quốc gia về Lăo hóa, bạn nên bắt đầu loại bỏ các loại thức ăn cay khi bước vào thời kỳ măn kinh. “Nếu bạn bị nóng hoặc trào ngược dạ dày, những chứng này phổ biến hơn ở người lớn tuổi, th́ việc dùng thức ăn cay cũng như các loại nước sốt cay vào chế độ ăn uống của ḿnh không được khuyến khích”, Palinski-Wade nói. “Nước sốt cay cũng có thể chứa hàm lượng natri cao, tác động tiêu cực đến huyết áp và sức khỏe của xương.” Thay vào đó, cô cho biết thêm ớt tươi, rất giàu capsaicin, một loại chất dinh dưỡng có thể làm giảm huyết áp và tăng sự trao đổi chất, có lợi hơn cho sức khỏe của bạn.
9. Bơ thực vật
Có thể bạn nghĩ rằng bơ thực vật th́ sẽ tốt hơn cho sức khỏe, nhưng thật ra th́ không phải thế. “Một số thương hiệu có chứa một phần dầu hydro hóa, đó là chất béo chuyển hóa”, Palinski-Wade nói. “Chỉ cần một đến hai gam chất béo chuyển hóa mỗi ngày có thể sẽ tác động tiêu cực đến cholesterol và sức khỏe tim mạch, tốt nhất là tránh dùng chúng.” Thay vào đó, hăy đọc cẩn thận nhăn của các loại bơ hoặc chọn các loại dầu thực vật cho bữa ăn của bạn. Palinski-Wade cho biết bơ tươi là một sự thay thế tuyệt vời cho bơ thực vật trong việc nướng bánh và nấu nướng, và có thể giúp giảm lượng calo, chất béo băo ḥa, natri và cholesterol.
10. Thực phẩm ít béo
Mặc dù bạn muốn tránh xa chất béo băo ḥa và chất béo chuyển hóa, nhưng đừng cắt giảm tất cả chất béo trong chế độ ăn uống hàng ngày của bạn. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, chất béo lành mạnh (mono- hoặc polyunsaturated) thực sự làm giảm các vấn đề sức khỏe liên quan đến tuổi tác, chẳng hạn như bệnh tim và cholesterol cao cũng như bệnh tiểu đường.
Ngoài ra, các loại thực phẩm “ít chất béo” thường chứa nhiều đường. “Cơ thể cần một số chất béo trong chế độ ăn uống để giúp hấp thụ các chất dinh dưỡng tan trong chất béo như vitamin A, D, K và E”, Palinski-Wade nói. Ngoài ra, chất béo lành mạnh như axit béo omega-3 c̣n đóng một vai tṛ quan trọng trong việc giữ cho bộ năo khỏe mạnh. “Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng ăn một quả bơ tươi mỗi ngày, bạn sẽ có hơn 75% chất béo lành mạnh, không băo ḥa, có thể giúp chức năng nhận thức được cải thiện ở người lớn khỏe mạnh do tăng mức lutein trong năo và mắt”, Palinski-Wade cho biết.
11. Ḿ ống
(Ảnh: Unsplash)
Carbohyrate (carb) tinh chế và qua chế biến như: ḿ ống, bánh quy, bánh ḿ tṛn, và nhiều loại ngũ cốc… thường có chỉ số đường huyết cao. Điều này có nghĩa là lượng carb cao của những món ăn này làm tăng đột biến lượng đường trong máu, và là một yếu tố góp phần gây ra bệnh tim, tăng cân và tiểu đường. Ngoài ra, những món trên c̣n làm cho làn da của bạn trở nên xấu hơn.
“Trong tất cả các thủ phạm từ chế độ ăn uống có ảnh hưởng xấu tới làn da của bạn th́ carbohydrates tinh chế xếp hạng cao nhất trong danh sách, nếu không muốn nói là ở vị trí số một”, Tiến sĩ Bowe nói. “Carbs tinh chế làm đường máu tăng vọt và cũng làm tăng kích thích tố kích thích sản xuất dầu”, cô nói. “Những kích thích tố này có thể thay đổi thành phần dầu của da bạn, làm cho nó dễ bị h́nh thành mụn, bao gồm cả mụn trứng cá khởi phát ở người lớn.”
Thức ăn có chỉ số đường huyết cao cũng gây ra sự giải phóng hormone được gọi là yếu tố tăng trưởng hormone giống insulin 1 (IGF-1). Tiến sĩ Bowe nói: “Nếu có quá nhiều, nó có thể chống lại bạn bằng cách thúc đẩy sinh học làm tăng viêm và dẫn đến một số bệnh như ung thư và rối loạn da như mụn trứng cá.”
12. Thực phẩm không chứa Gluten
Trước khi bạn muốn chuyển từ bánh ḿ trắng thành một loại thực phẩm không chứa Gluten, hăy cân nhắc lại. Thay vào đó hăy sử dụng những loại bánh ḿ làm từ ngũ cốc nguyên hạt.*“Nhiều loại ngũ cốc chứa gluten cung cấp các chất có lợi cho sức khỏe, chẳng hạn như chất xơ và magiê”, Palinski-Wade nói. Nghiên cứu cho thấy chất xơ giúp ruột kết và tiêu hóa tốt khi chúng ta có tuổi, bên cạnh đó c̣n giúp làm giảm cholesterol và làm chậm sự hấp thụ carbs để giữ vững lượng đường trong máu và giảm cân. Magiê là một chất chống viêm, và do đó có thể làm giảm nguy cơ bệnh tim, tiểu đường và ung thư; nó cũng giúp ngăn ngừa chứng loăng xương.
“Không cần phải loại bỏ gluten trong chế độ ăn uống của ḿnh trừ khi bạn bị dị ứng hoặc không dung nạp được”, Palinski-Wade nói. “Thay vào đó hăy tập trung vào việc bổ sung các loại ngũ cốc nguyên hạt cho mỗi bữa ăn để giúp đáp ứng các nhu cầu về chất xơ hàng ngày của bạn đồng thời thúc đẩy đường ruột khỏe mạnh, đó là điều cần thiết cho một hệ thống miễn dịch hoạt động tốt.”
Nước ép khoai tây có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe
13. Khoai tây chiên
(Ảnh: Unsplash)
Ở tuổi 40 trở đi, sự trao đổi chất của cơ thể chúng ta trở nên chậm chạp hơn, do đó không thể xử lư thêm lượng calo đến từ thức ăn có dầu mỡ như khoai tây chiên.*Theo “Hướng dẫn chế độ ăn uống cho người Mỹ” chúng ta cần giảm lượng calo khi qua tuổi 40, và nghiên cứu cũng đă chỉ ra rằng việc xử lư năng lượng ở các đối tượng lớn tuổi thực sự hiệu quả hơn với một lượng calo ít hơn so với người trẻ. Mặc dù Tiến sĩ Bowe cho biết một số chất béo lành mạnh là cần thiết cho làn da khỏe mạnh, trẻ trung, nhưng chất béo trong khoai tây chiên sẽ có tác dụng ngược lại. Bà nói: “Khi bạn không kết hợp đủ chất béo trong chế độ ăn, bạn sẽ bỏ đói các vi khuẩn tiêu thụ dầu tự nhiên trên da và để lại một lớp axit béo làm tăng chất béo làm đẹp da, nhưng*không phải tất cả chất béo đều được tạo ra như nhau, và chất béo trong khoai tây chiên không tốt cho làn da của bạn.”
14. Kem cà phê
(Ảnh: Unsplash)
Kem có hương vị cà phê là một sản phẩm có ảnh hưởng đến sức khỏe cho người cao tuổi gấp 3 lần: Nó có chất béo băo ḥa, đường và caffeine. Cà phê có một số lợi ích sức khỏe. Trong thực tế, khoa học nói rằng cà phê có thể bảo vệ bộ năo của bạn khỏi bệnh mất trí nhớ. Nhưng khi được tiêu thụ dưới dạng món tráng miệng sau bữa tối, nó sẽ có nguy cơ làm bạn mất ngủ vào ban đêm. Theo National Sleep Foundation, người lớn tuổi có xu hướng gặp khó khăn hơn trong việc đi vào giấc ngủ. Đối với phụ nữ, điều này có thể là một phần do những thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ măn kinh, và chính v́ vậy “Hiệp hội măn kinh Bắc Mỹ” khuyên tránh đưa caffeine vào cơ thể trong cuối ngày.
15. Hambuger
(Ảnh: Unsplash)
Nấu ăn với nhiệt độ cao có thể dẫn đến ung thư, nhưng quá tŕnh này cũng gây ra các tác dụng không mong muốn khác. “Khi bạn nấu các loại thực phẩm ở nhiệt độ cao, như nướng bánh hamburger trên bàn nướng, nó tạo ra hương vị và thay đổi màu sắc của thực phẩm. Nhưng trong giai đoạn cuối của phản ứng, các sản phẩm cuối cùng có chứa glycation có hại (advanced glycation end products – AGEs) sẽ h́nh thành”, Tiến sĩ Bowe nói. “Để biết được tác hại của AGEs, chỉ cần nh́n vào một người sớm lăo hóa – một người tương đối trẻ với rất nhiều nếp nhăn, da đổi màu, và mất rạng rỡ th́ bạn sẽ biết.”
Các món nướng có thể tăng tổng lượng AGE hàng ngày lên 25% so với lượng tiêu thụ trung b́nh của người lớn. Ngoài ra, Đại học California Berkeley cho biết AGE tích lũy trong các tế bào không chỉ liên quan đến việc lăo hóa sớm mà c̣n là nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường, bệnh tim, bệnh Alzheimer, Parkinson, đục thủy tinh thể và ung thư.
Những thói quen sống làm hại sức khỏe mà nhiều người hay mắc
Mọi người đều biết sức khỏe rất quan trọng, nhưng nhiều khi chưa hoặc không chịu từ bỏ những thói quen sống không tốt cho sức khỏe, trong đó tiêu biểu nhất có lẽ là những liệt kê dưới đây.
Phàm ăn là lư do gây béo ph́ và nhiều bệnh tật, bao gồm cao huyết áp, tiểu đường và bệnh tim mạch (Ảnh từ internet)
1. Phàm ăn
Khi cuộc sống hoặc công việc bị áp lực hoặc thấy tâm trạng chán nản, nhiều người có thói quen t́m cách giải tỏa căng thẳng bằng việc đi ăn uống thả cửa. Dù hàng ngày đều ăn ba bữa nhưng vẫn cảm thấy chưa đủ, ngoài ư thức luôn muốn t́m kiếm thứ ǵ đó để ăn, thói quen vô thức cũng gây chứng “nghiện ăn”, đặc biệt là khi làm việc hoặc xem truyền h́nh… Phàm ăn là nguyên nhân chính gây ra bệnh béo ph́, cũng là nguyên nhân của nhiều loại bệnh khác, bao gồm tăng huyết áp, tiểu đường và bệnh tim mạch.
Ăn quá nhiều có thể gây béo ph́, tiếp theo là triệu chứng cao huyết áp, đường máu cao và cao mỡ máu cao, và nguyên nhân gây ra thường liên quan đến áp lực cuộc sống. Bản thân áp lực vốn dĩ dẫn đến các bệnh đường tiêu hóa, cộng thêm ăn uống thả cửa trong một khoảng thời gian ngắn khiến việc tiêu hóa thức ăn không hết, khi đó thức ăn có thể đẩy ngược lên, gây chứng trào ngược dạ dày.
Ngoài ra, thói quen ăn đêm khiến axit dạ dày bài tiết quá mức, khi nằm xuống cũng thể bị trào ngược mang tính vật lư, nếu xuất hiện triệu chứng phụ khác như ói mửa sẽ làm cho thực quản bị thương tổn, t́nh trạng này xảy ra nhiều lần trong một thời gian dài có thể gây ung thư thực quản.
2. Vận động quá độ hoặc quá ít
Nhiều người tưởng rằng vận động càng nhiều càng tốt cho sức khỏe, không biết rằng vận động quá sức làm cho độ mệt mỏi cơ thể tăng lên, những lúc đó hệ miễn dịch cơ thể bị suy yếu, dễ nhiễm các bệnh lặt vặt chẳng hạn như cảm mạo; khi cơ bắp đă mệt mỏi mà vẫn tiếp tục vận động quá độ, cơ thể tự nhiên sẽ chống lại bằng cách không thể chuyển hóa axit lactic dẫn đến không chỉ đau mỏi cơ bắp, từ góc nh́n Đông y th́ vận động cơ thể cường độ cao trong thời gian dài bị xem là loại hành vi tổn hao khí lực, gây suy yếu hệ miễn dịch, ảnh hưởng đến tâm trạng và giấc ngủ, khiến nguy cơ chấn thương cấp tính đối với cơ bắp hoặc dây chằng tăng lên. Vận động thể dục thể thao hiển nhiên là không thể thiếu, nhưng quá nhiều hoặc quá ít đều gây ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe.
Một số người chờ đến sau tuổi 50 mới bắt đầu tạo thói quen tập thể dục, nhưng nếu vận động cơ thể không thích hợp sẽ gây ra một số bệnh tật. Các chuyên gia khuyên rằng, cách vận động tốt nhất là mang một đôi giày thoải mái để đi bộ ngoài trời trong ṿng nửa giờ, giúp cải thiện cơ bắp, tim mạch và điều tiết hơi thở dễ dàng. Tất nhiên, nếu vận động quá ít cũng dễ gây bệnh tật, như bệnh măn tính, khó thở, béo ph́, khó tiêu, đau đầu, đau lưng, lo lắng, yếu và teo cơ, cũng thúc đẩy nhanh quá tŕnh lăo hóa.
3. Không chú ư c̣i báo nguy của cơ thể
Có những người cứ động chút thấy cơ thể khó chịu là lập tức đến bệnh viện kiểm tra, trong khi trái lại có những người chờ cho đến khi t́nh trạng trầm trọng mới đến bệnh viện kiểm tra. Để pḥng ngừa trước một cách khoa học, thường ngày hăy quan tâm đến các tín hiệu của cơ thể như: thay đổi trong phân và nước tiểu, đau họng, chảy máu hoặc táo bón bất thường, khối u tại bất kỳ vị trí nào, khó tiêu hoặc khó nuốt, những thay đổi đáng kể của khối u, ho khan hoặc giọng nói bị khàn.
Nên ghi nhớ: loại bệnh càng khiến bạn không biết nguyên nhân tại sao mắc phải thường sẽ càng dễ làm hại bạn.
4. Ăn kiêng hoặc ăn chay không khoa học
Ăn kiêng để giảm cân kéo dài có thể làm tổn hại sức khỏe cơ thể, v́ hầu hết các chế độ ăn kiêng và ăn chay sẽ làm giảm các chất dinh dưỡng mà chế độ ăn uống thường ngày nên có. Khi cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng không đủ, cơ thể sẽ ưu tiên tiêu thụ protein trong cơ thể chứ không phải là chất béo. Thông thường, protein không bị phân hủy hoàn toàn sẽ chuyển thành các gốc tự do! Các gốc tự do chính là thủ phạm gây bệnh tật và lăo hóa.
Ngoài ra, ăn quá ít có nghĩa là chúng ta đang chủ động làm giảm hiệu quả trao đổi chất của cơ thể. Cơ thể đến khoảng 30 tuổi nên đạt đến giai đoạn cao điểm theo nhiều ư nghĩa khác nhau, sự hợp tác của các cơ quan khác nhau trong cơ thể cũng cần được tối ưu hóa, khi đó nếu chúng ta ăn quá ít khiến tất cả các cơ quan phải giảm tốc độ vận động, làm cho cơ thể ở tuổi 30 nhưng phải sống theo kiểu ở tuổi 50 theo cách ép buộc trước thời hạn.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
