VBF-Vừa qua chính quyền VC đă yêu cầu công ty Tây Ban Nha dừng khai thác tại Biển Đông. Đây được cho là vùng nhạy cảm v́ gần đường lưỡi ḅ của TC tự vẽ ra. Hiện công ty của Mỹ cũng dễ sẽ bị phía VC đ̣i dừng thăm ḍ.
Dàn khoan dầu của PetroVietnam trên biển Đông.
HOA THỊNH ĐỐN - Sau hai lần Repsol bị nhà cầm quyền Việt Nam yêu cầu ngừng các dự án khoan dầu trên vùng biển có tranh chấp với Trung Cộng, các chuyên gia cảnh báo sẽ không có công ty nước ngoài nào c̣n muốn đầu tư vào các dự án ngoài khơi của Việt Nam nữa.
Theo tin của đài VOA tại Hoa Thịnh Đốn, đây là nhận định của hai chuyên gia về biển Đông của Mỹ, Gregory Poling của Viện Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế (CSIS) và Alexander Vuving của Trung Tâm Nghiên Cứu An Ninh Châu Á-Thái B́nh Dương Daniel K. Inouye. Họ cho rằng Việt Nam “không biết phải tiến lên phía trước như thế nào.”
Repsol, công ty năng lượng của Tây Ban Nha, được cho là đă phải dừng dự án khoan thăm ḍ dầu khí Cá Rồng Đỏ (Red Emperor) theo yêu cầu của chính phủ Việt Nam. Reuters và BBC loan tin này hôm 23/3, trong cùng tháng sau khi Mỹ đưa hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson tới thăm cảng Đà Nẵng.
Tháng 7/2017, Repsol lần đầu tiên phải ngừng khai thác một lô trong dự án Cá Rồng Đỏ ở Băi Tư Chính do sức ép của Bắc Kinh lên Hà Nội. Sau động thái này, các chuyên gia về biển Đông cho rằng lối đe dọa này của Trung Quốc là chưa từng có tiền lệ khi Trung Quốc dọa dùng vũ lực, và trong bối cảnh đó Việt Nam phải nhượng bộ để có thời gian thay đổi chiến lược đối phó với Trung Quốc.
Dự án này nằm trong khu vực mà Việt Nam nói là thuộc vùng đặc quyền kinh tế của ḿnh nhưng lại gần với đường lưỡi ḅ 9 đoạn mà Trung Quốc tuyên bố.
Tuy nhiên chỉ trong ṿng chưa đầy một năm, Việt Nam lại bắt buộc Repsol, đối tác của Tổng công ty dầu khí Việt Nam, ngừng dự án “sau áp lực từ phía Trung Quốc,” theo khẳng định của hai nguồn tin tại Repsol.
Điều này cho thấy “Việt Nam tự nhận rằng họ không có vùng đặc quyền kinh tế,” theo nhận định của Giám đốc chương tŕnh Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á của Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế CSIS, Gregory Poling.
“Repsol đă phải hai lần ngừng dự án và mất hàng trăm triệu đô la đầu tư vào việc thăm ḍ mà không được báo trước chỉ v́ áp lực của Trung Quốc," ông Poling nói với VOA. "Điều này có thể làm hỏng nhiều kế hoạch thăm ḍ ngoài khơi của Việt Nam. Không giống bất cứ nước nào khác trên thế giới, Việt Nam không thể dễ dàng và có quyền khai thác các nguồn dầu khí trên biển một cách độc lập.”
Theo báo cáo lỗ lời năm 2017 của Repsol, hăng này đă chi khoảng $41 triệu đôla cho công tác thăm ḍ dầu khí ở Việt Nam hồi năm ngoái. Nguồn tin của BBC cho biết Repsol mất khoảng $200 triệu cho dự án Cá Rồng Đỏ vừa bị ngưng lại trong tháng Ba vừa qua.
“Tôi không biết (Việt Nam) sẽ tiếp tục thế nào với các dự án thăm ḍ ngoài khơi bởi v́ không có công ty nước ngoài nào sẽ muốn đầu tư vào bất kỳ một dự án ngoài khơi nào của Việt Nam trên Biển Đông nữa,” ông Poling nhận định.
Đồng ư kiến của nhà nghiên cứu của CSIS, chuyên gia Vuving của Trung Tâm Nghiên Cứu An Ninh Châu Á-Thái B́nh Dương cũng cho rằng “việc ngưng các dự án ở Cá Rồng Đỏ rơ ràng đă gửi đi một thông điệp ớn lạnh tới các công ty dầu khí muốn đầu tư vào các dự án ngoài khơi Việt Nam.” Giáo sư này cho biết ông nghĩ rằng Việt Nam đang lúng lúng trong việc “làm thế nào để tiến lên phía trước.”
Trung Quốc trong lịch sử đă nhiều lần dùng áp lực để ngăn cản việc khai thác dầu khí trên các vùng biển có tranh chấp chủ quyền với Việt Nam và nhiều nước khác.
Cách đây hơn 10 năm, chính phủ Trung Quốc từng ép tập đoàn dầu khí BP của Anh ngừng thăm ḍ dầu khí ngoài khơi biển Việt Nam, theo nhà nghiên cứu biển Đông của Viện nghiên cứu Chatham House ở London, Bill Hayton, viết trong cuốn sách mới xuất bản gần đây có tên “Biển Nam Trung Hoa: Tranh giành quyền lực ở châu Á” (The South China Sea: The Struggle for Power in Asia).
Hà Nội chưa bao giờ công khai thừa nhận đă phải dừng các dự án thăm ḍ dầu khí với Repsol v́ áp lực từ Bắc Kinh.
Tuy nhiên, tập đoàn dầu khí quốc gia PetroVietnam đầu tháng này đă lên tiếng nh́n nhận rằng t́nh h́nh căng thẳng trên Biển Đông sẽ ảnh hưởng đến hoạt động dầu khí của họ trong năm nay. Theo bài viết đăng tải trên trang web của PetroVietnam ngày 3/4, tập đoàn dầu khí này nói “những diễn biến phức tạp (trên Biển Đông) sẽ ảnh hưởng đến việc kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư t́m kiếm thăm ḍ dầu khí ở các lô c̣n mở của tập đoàn.”
Việt Nam đang xem xét rút lại một dự án hợp đồng thăm ḍ khí đốt trị giá $4.6 tỷ Mỹ kim với tập đoàn ExxonMobil ở ngoài khơi bờ biển miền trung.
Trung Quốc cũng đă gây áp lực buộc Việt Nam tŕ hoăn dự án khí đốt nhiều tỷ đô la với tập đoàn ExoonMobil của Mỹ, theo nguồn tin từ trong nước của GS Vuving. Mỏ Cá Voi Xanh là một hợp tác của tập đoàn dầu khí Mỹ với PetroVietnam.
PetroVietnam nói rằng việc suy giảm sản lượng khai thác ở các mỏ chủ lực trong năm 2018 dự báo c̣n diễn biến bất lợi, khó lường.