26/07/2020
từ Bangkok – Theo các nhà hoạt động môi trường và viên chức chính quyền, sông Mekong đă trở thành mặt trận mới trong cuộc đối đầu giữa Hoa Kỳ-Trung Cộng, nhưng Bắc Kinh đang vượt mặt Washington trong cả chi tiêu và tầm ảnh hưởng đối với các quốc gia hạ nguồn sông bằng việc kiểm soát nước sông.
Cuộc đối đầu của hai cường quốc gần đây đă chuyển sang lĩnh vực khoa học, khi chính phủ Hoa Kỳ và Trung Cộng công bố các báo cáo khác nhau về việc 11 đập của Trung Cộng trên sông có gây nguy hại cho các quốc gia ở hạ lưu hay không.
Các con đập đă đem lại quyền kiểm soát cho Trung Cộng đối với lượng nước chảy xuống Lào, Myanmar, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam, vốn từ lâu đă phụ thuộc vào ḍng sông cho nông nghiệp, ngư nghiệp, đặc biệt là thủy điện ở Lào. Qua đó cho phép Trung Cộng thiết lập chương tŕnh nghị sự phát triển đường thủy và loại bỏ vai tṛ của Hoa Kỳ ở khu vực. Trung Cộng cũng đang đẩy mạnh hoạt động của nhóm Hợp tác Lancang Mekong (LMC), một cơ quan liên chính phủ tương đối mới mà một đại sứ Hoa Kỳ cho là đang cố gắng hoạt động song song với Ủy ban sông Mekong (MRC) được thành lập cách đây 25 năm.
Từ trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ đă hợp tác với chính phủ Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam để thúc đẩy chia sẻ và phát triển con sông. Hoa Kỳ đă chi 120 triệu Mỹ kim cho chương tŕnh Sáng kiến Hạ lưu sông Mekong kể từ khi thành lập 11 năm trước. Trung Cộng lại chi tiêu nhiều hơn: vào năm 2016, LMC do Bắc Kinh tài trợ đă thành lập một quỹ tài trợ nghiên cứu trị giá 300 triệu Mỹ kim cho 5 quốc gia ở hạ nguồn