Những mảng màu trên cát

[florida80]

Tôi ra đời vào mùa gió nam riết róng - bà ngoại tôi kể thế. Cỏ cây hoa lá rũ rượi, chỉ có cát là phóng túng cùng gió mạnh mẽ táp vào vách nhà được che bằng những tấm tranh vắt lá dừa nghe rào rào…



Trọn tuổi thơ gắn bó với cát, tôi thấy cát là một sinh thể rất sống động, có hồn
ẢNH: QUẾ HÀ

Tiếng oe oe của một đứa bé nhòe trong âm thanh của gió và cát. Giấc ngủ của bé vùi trong hơi nóng hầm hập của đất trời mùa hạ, nhịp võng đưa cũng theo sự tung tẩy của từng trận gió nam già ngờm ngợp.
Rồi thì bò lê, chập chững những bước đi đầu tiên trên cát, ngã dúi dụi. Bà ngoại đỡ dậy, thấy mặt mũi cháu lấm lem, chỉ còn hai con mắt đen láy, chưa kịp lau nó lại lẫm chẫm đi tiếp. Lớn thêm tí, chân trần theo bà vượt qua những con đường cát, những gò cát để đến ruộng cát, soi cát, chợ Cát, lòng bàn chân chai một lớp dày thay dép. Và từ đó, tôi đã cảm nhận được sự vất vả của cuộc sống người dân nơi xứ cát. Điều kỳ diệu là trên cát, hoa màu như mía, mì, lang, dưa... vẫn xanh ngát bốn mùa!
Thời gian một ngày đi qua khoác trên cát những mảng màu khác nhau. Nắng sớm mai chiếu trên những giọt mồ hôi của cát li ti màu hồng nhạt như ruột dưa hấu chín háp. Buổi trưa hè trên cát như có ngàn con đom đóm nhấp nháy. Lúc mặt trời sắp lặn cát ánh vàng lóng lánh. Những đêm không trăng bóng tối cũng không đen đặc mà đục loãng lờ lờ. Mùa trăng nơi cát trắng đêm rất ngắn. Trăng đã kéo ngày dài ra và thêm vào sự mát mẻ. Lũ trẻ vui chơi say sưa dưới trăng. Có những đêm trời nóng, cả bầy lăn ra bãi cát ngủ luôn. Sáng dậy phủi phủi vài cái là người sạch trơn.
Trọn tuổi thơ gắn bó với cát, tôi thấy cát là một sinh thể rất sống động, có hồn. Cát cùng con người oằn mình gánh chịu nắng mưa. Mưa nhỏ rơi trên cát êm đềm, mưa lớn cát trôi tuột từng mảng, khi cát lắng nước trong veo. Sau cơn mưa, nắng gắt, trên cát bốc hơi từng sợi trắng lẫn với mùi khen khét. Cát âm thầm chịu đựng nhưng cũng có những ngày nổi loạn, nhất là vào mùa hè. Khi mùa gió nam già ập đến, cát trên bãi nhổm dậy, hợp sức bay thành từng đàn rờm rợp trong không gian một màu bàng bạc. Mùa cát bay nhà nhà đóng cửa, giữ bếp lửa cho cẩn thận. Ngoài trời cát mặc sức múa. Vũ điệu của cát trong cơn gió nam thật nhiều vẻ. Từng cột cát lúc đi, lúc đứng chững, bất chợt xoáy thành từng vòng tròn như những chiếc nón lá bung vành xoay tít trên bãi trống với vận tốc rất lớn, rồi từng sợi cát bật ra quất lên không ràn rạt.
Đêm mùa đông yên tĩnh. Tiếng lào xào, u u của cát đâu tự thuở xa xưa vọng về. Trong âm thanh đó, tôi nghe kể về những sự tích ở quê nửa hư nửa thực: gò Nanh Heo là nơi diễn ra “cuộc chiến sống còn” của một con heo rừng mẹ trước một con báo để bảo vệ đàn con, bầy heo thoát chết nhưng heo mẹ đã gãy mất cái nanh; hố Bảy Huyệt linh thiêng có bảy nấm mồ của người dân tha hương cầu thực đâu từ thời trước cách mạng; hố Dư Đành là nơi ông trốn quan quân triều đình và bị bắt ở đó, ông ở trong xóm, trạc tuổi ông nội tôi nhưng nghe như cổ tích...
Ngày tôi rời quê hương để đến xứ người lập nghiệp, đưa chân tôi là cát trắng. Bóng tôi quệch quạc trên cát theo nhịp của nắng và gió. Hơn nửa đời trở về thăm quê, bao người thân đã vùi trong cát! Tôi đến thăm mộ bà ngoại, trong mùi nhang khói và ngọn gió nam gắt gỏng, văng vẳng đâu đây lời kể của bà:
“Dư Đành sức mạnh như trâu
Gánh đôi bao trấu chạy thua bà già”!
Gần trưa, gió nam thổi mạnh, cát trên gò mả bay lên không trung thành từng làn. Tôi nheo mắt nhìn, bất chợt trông giống như mái tóc bạc phơ của bà tôi đang bay trong gió!