Đã lấy đủ chữ ký đưa ra trưng cầu dân ý nhằm sửa đổi Prop. 47 của tiểu bang California

[trungthuc]

SACRAMENTO, California

Một liên minh được hệ thống công ty bán lẻ lớn như Walmart và Target hậu thuẫn, hôm thứ Năm, 18 tháng Tư, loan báo đã lấy đủ chữ ký để đưa ra yêu cầu trưng cầu dân ý vào tháng Mười Một năm nay về việc gia tăng bản án hình sự cho tội trộm cướp cửa hàng và buôn lậu ma túy, theo ABC News.

Californians for Safer Communities, liên minh lưỡng đảng gồm giới chức trách công lực, giới chức dân cử và các doanh nghiệp, cho hay họ lấy được hơn 900,000 chữ ký ủng hộ tổ chức ra việc trưng cầu dân ý để sửa đổi lại một phần Proposition 47 (Prop. 47), đạo luật được cử tri bỏ phiếu tán thành hồi năm 2014, theo đó, giảm mức phạt đối với nhiều tội ác về trộm cắp tài sản và ma túy ở cấp độ nhẹ ở California.

Tiệm vàng The Jewelry Exchange ở Tustin bị cướp hồi tháng Tư, 2022. (Hình: Tustin Police Department)

Mấy năm gần đây, Prop. 47 bị nhiều người lên tiếng chỉ trích, cho rằng California đã quá nhẹ tay với tội ác.

Prop. 47 khi được sửa đổi lại sẽ cho các công tố viên có thêm thẩm quyền truy tố nghi can trộm cắp về tội đại hình và bắt buộc người chơi ma túy phải đi điều trị nếu không muốn ngồi tù, theo ông Greg Totten, chủ tịch Hiệp Hội Chánh Biện Lý California, nơi dẫn đầu chiến dịch vận động sửa đổi luật này.

Chiến dịch này cũng nhận được sự ủng hộ của bà London Breed, thị trưởng San Francisco, và ông Matt Mahan, thị trưởng San Jose.

Phe chỉ trích nêu ra hàng loạt vụ trộm cướp mới đây tại siêu thị và tình trạng chơi ma túy công khai ngoài đường làm bằng chứng cho thấy Prop. 47 có nhiều khuyết điểm. Hồi tháng Chín năm ngoái, Target đã cho đóng cửa ba chi nhánh ở California và sáu chi nhánh ở tiểu bang khác, lấy lý do là do bị trộm cướp quá nhiều.

Prop. 47 tuy là "sáng kiến với ý đồ tốt nhưng lại gây ra hậu quả nghiêm trọng ngoài ý muốn", ông Mahan cho hay hồi tháng Hai vừa qua. "Một số người phạm tội ác trắng trợn mà không lo sợ sẽ bị trừng phạt nặng. Có người nghiện ngập ma túy nặng đến mức không chịu đi cai nghiện mà cứ sống khổ sở ngoài đường".

Những nơi bảo trợ lớn khác cho chiến dịch này gồm Hiệp hội giới cai tù, Macy’s Inc. và ông William Oberndorf, một thương gia và nhân vật tài trợ chính trị từng đóng góp cho chiến dịch vận động truất phế thành công ông Chesa Boudin, chánh biện lý cấp tiến của San Francisco, hồi năm 2022.

Quan điểm của hai thị trưởng của San Francisco và San Jose trái với quan điểm của các vị đứng đầu Dân Chủ khác ở California, trong đó có Thống đốc Gavin Newsom.

Phe ủng hộ Prop. 47 gồm có tổ chức dân quyền, luật sư công cộng và và giới chức công lực. Họ khen đạo luật này giúp làm giảm tỷ lệ đi tù, sự chênh lệch về sắc tộc trong số những người bị bắt, và chi phí cho các nhà tù. Đạo luật này còn giúp chuyển ngân sách sang các chương trình phòng ngừa tội ác hiệu quả, họ cho biết.

Cửa hàng Apple ở Santa Rosa, California, bị cướp hôm thứ Tư, 24 tháng Mười Một, 2021. (Hình minh họa: Santa Rosa Police Department)

Hệ thông công ty bán lẻ ở Mỹ cho biết họ bị mất mát số lượng hàng hóa ngày càng nhiều, một phần do nạn trộm cướp có tổ chức, vốn nhắm đến cả sản phẩm đắt tiền lẫn đồ dùng hằng ngày như kem đánh răng và sữa bột.

Theo khảo sát năm ngoái của Liên Đoàn Bán Lẻ Quốc Gia, tổ chức thương mại bao gồm Walmart và Target, số lượng hàng hóa bị thất thoát chiếm đến 1,6% doanh số của năm 2022, tăng nhẹ so với 1,4% hồi năm 2021, nhưng bằng với hai năm trước đó. Số lượng hàng hóa đó trị giá khoảng 112 tỷ USD, mà bọn trộm cướp, cả bên ngoài lẫn nội bộ, chiếm đến gần 2/3 các vụ xảy ra. Hàng hóa cũng thất thoát do hư hại và quản trị yếu kém.

Los Angeles và San Francisco đứng đầu danh sách các đô thị lớn ở Mỹ bị thiệt hại nặng nhất do nạn trộm cướp có tổ chức, kế đến là Houston và New York, theo tổ chức này cho biết. Thủ phủ Sacramento, California, cũng nằm trong top 10 này.

Theo đề nghị của Californians for Safer Communities, công tố viên có quyền cộng dồn nhiều lần trộm cắp của bị cáo làm sao cho vượt qua số tiền 950 USD để có thể truy tố về tội đại hình. Họ cũng đề nghị nâng bản án đối với tội trộm cướp có tổ chức hoặc tội trộm cướp tài sản hơn 50,000 USD/lần. Ngoài ra, họ còn đề nghị cho phép công tố viên truy tố về tội đại hình đối với người chơi ma túy phạm tội đến lần thứ ba. Phe ủng hộ đề nghị này cho rằng làm như vậy để buộc người nghiện ma túy phải đi cai nghiện.

Tính cho đến đầu tháng Tư, chiến dịch yêu cầu đưa ra trưng cầu dân ý sửa đổi Prop. 47 đã quyên được ít nhất 5,4 triệu USD, phần lớn do hệ thông công ty bán lẻ lớn bảo trợ, như Walmart đã đóng góp 2,5 triệu USD, Home Depot 1 triệu USD và Target 500,000 USD.

Nay, giới chức tiểu bang và quận hạt có nhiệm vụ xác minh các chữ ký trước khi đề nghị này được chính thức đưa ra bỏ phiếu vào tháng Mười Một tới đây. Theo quy định, đề nghị này phải lấy được ít nhất là 546,651 chữ ký mới hội đủ điều kiện đưa ra bỏ phiếu.