Sài G̣n xưa: Đọc “Túi bạc Sài G̣n” - Phạm Công Luận - VietBF
 
 
 

HOME

NEWS 24h

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Breaking
News Library Technology Giải Trí Portals Tin Sốt Home

Go Back   VietBF > Other News|Tin Khác > Nice Pictures | Tranh Ảnh Đẹp


Reply
 
Thread Tools
  #1  
Old  Default Sài G̣n xưa: Đọc “Túi bạc Sài G̣n” - Phạm Công Luận
Click image for larger version

Name:	Sai-Gon-00.jpg
Views:	0
Size:	34.1 KB
ID:	1514173  
Một buổi chiều ở những năm của thập niên 1930 trước cuộc khủng hoảng kinh tế, có những anh thanh niên mới chân ướt chân ráo từ miền Bắc hay miền Trung vào Sài G̣n. Các anh chưa kiếm ra việc làm, thỉnh thoảng ra đứng hóng gió trên bến Nhà Rồng hay Lăng-tô vùng Khánh Hội, do người Pháp gọi trại chữ Láng Thọ. Tuy chỉ để tha thẩn cho mát người, các anh có thể sẽ gặp một anh “cặp-rằng” cai rủ đi làm việc trên tầu. Nếu anh từ chối v́ không có sổ b́a xanh (livret marin indigenes), người cai sẽ năn nỉ mời anh ta cứ đi cho “đủ đầu người”, chuyến sau sẽ lấy sổ cho.

Những năm đó, các ông chủ xưởng ở Sài G̣n, Gia Định hay Chợ Lớn thường phải nhờ người t́m thợ ở ngoài Bắc đưa vào làm cho ḿnh. Giữa các tiệm có sự giành giật thợ của nhau. Khi thợ từ miền Bắc đi tàu vào, có những ông chủ phải thân chinh đem xe hơi ra tận bến tàu đón thợ. Trong nghề làm thuê làm mướn ở Sài G̣n, thợ thuyền rất được biệt đăi v́ thợ ở Sài G̣n thời đó hiếm.







Cho đến những người phu xe kéo cũng được coi là có giá. Phần nhiều họ là dân nghèo ở Quảng B́nh vào Nam. Họ kiếm ăn rất phát đạt, hàng năm gửi bạc trăm về nhà. Khi gặp những lần tàu ngoại quốc đến cảng, các phu xe trở nên no đủ. Mấy chiếc tàu của Hoa Kỳ ghé bến Sài G̣n, những người lính thủy bảnh bao trả năm đồng bạc tiền xe, c̣n cho thêm phu xe năm đồng nữa để ăn cơm v́ phải gác đê mất nửa giờ.

Đó là vài câu chuyện kể trong cuốn “Túi bạc Sài G̣n” của một kư giả gốc miền Bắc, Vũ Xuân Tự ,viết về đời sống xă hội thành phố này trước năm 1945.

Buổi sáng cuối năm ở Sài G̣n, dậy sớm uống ly cà phê pha chút sữa đặc hiệu Ông Thọ như cha anh hồi xưa, tôi đọc cuốn sách xưa này mà như xem lại cuốn phim phong tục cũ kỹ nhưng đầy hào hứng. Giống như tâm trạng bao người Sài G̣n, càng lúc càng đông, luôn cảm thấy “Ở Sài G̣n mà nhớ Sài G̣n”, tôi nhớ hoài những h́nh bóng cũ dù ḿnh chưa bao giờ thấy, những cung cách sống cũ ḿnh chỉ nghe kể, nhưng chúng giúp tôi vượt thoát khỏi tâm trang đang sống trong một thành phố của tuổi thơ ngày càng không nhận ra v́ mức độ xô bồ, ô nhiễm của nó.

Trên đất nước Việt này, từ trăm năm trước, nơi đâu c̣n tạo chút hy vọng trong cuộc sống cùng quẫn hoặc bị o ép ngay nơi quê hương ḿnh, chính là Sài G̣n. Ở đó, trừ khi có chiến tranh hay bị chính sách ḱm hăm, việc làm ăn luôn phát triển, giới chủ sản xuất hay kinh doanh luôn cần nhân công, ai có nghề chuyên môn càng được quư, nên có nhiều chỗ làm ăn cạnh tranh nhau để thu hút thợ giỏi bằng cách trả lương cao. Nhờ vậy, tuy làm công ăn lương, người thợ không bị coi nhẹ, hưởng lương cao hơn vùng khác, nhiều nơi không dám bạc đăi, v́ bạc đăi là thợ bỏ đi, có nơi khác hứng ngay.

Nhà nghiên cứu Lư Lược Tam lúc c̣n sống kể với tôi rằng phở từ miền Bắc đi theo các phu cao su gốc Bắc vào Nam làm nghề trồng cao su ở các đồn điền miền Đông. Khi bị người Pháp ở vùng đó đàn áp truy lùng để bắt buộc trở về cố hương, những người này trốn về Sài G̣n. Họ thấy nơi này dễ sống, dễ trà trộn, dễ ḥa nhập mà không bị kỳ thị nếu thật thà lương thiện, dễ kiếm sống nếu có thể mở được một cái quán nhỏ b́nh dân đủ bày bán một món ăn mới ở trong một con hẻm, như hẻm Casino. Từ đó, món phở Bắc được chấp nhận và dễ dàng bắt rễ trên thành phố này.


Sài G̣n dễ ở khó về,
Giai đi có vợ gái về có con.


Vũ Xuân Tự dẫn câu ca dao trên, rồi lư giải:

“Có rất nhiều người mưu sinh lâu năm ở Sài G̣n nhất là dân nghèo bỏ đi xứ khác làm ăn nhưng chẳng bao lâu lại phải quay về. V́ người ta đă quen thở cái không khí Sài G̣n nó dễ chịu hơn; sự mưu sinh thích hợp với cảnh ngộ hơn. Nếu bạn nghèo và thất nghiệp, bạn sẽ thấy thế rơ rệt lắm”.

Tôi đọc tiếp:

“Người đời có hai cái lo nhất: đói và rét. Ở đây, người ta chỉ phải phấn đấu với cái đói thôi. Người ta khỏi lo cái rét v́ quanh năm nóng nực – tuy vậy đêm khuya vẫn có gió biển hơi lành lạnh thường phải đắp chăn đơn. Hơn nữa, dân chúng không hề chú trọng đến cái mặc quá. Có lắm kẻ, bề ngoài trông xuềnh xoàng mà trong túi có rất nhiều tiền”.







Tác giả kể một câu chuyện, phảng phất những câu chuyện do vài tác giả khác kể về sự coi thường vẻ bề ngoài xuề x̣a của người thành phố này:

Một ông lăo nhà quê vào xem và hỏi giá mấy chiếc ô-tô trong một hăng xe hơi ở Sài G̣n. Trông bộ quần áo cũ kỹ của ông ta, người thư kư bán hàng vừa đáp vừa có ư khinh khi: “Năm trăm một cái đấy, ông mua không?” ông lăo lấy ngay ra một tập giấy “săng” và nhất định đ̣i mua chiếc xe ấy cho bằng được. Sau người chủ hăng phải xin lỗi măi mới thôi. Rồi ông ta cũng thuận mua cho một cái xe sáu ngàn giả tiền ngay. Bài học ấy, đă khiến nhiều kẻ không dám vội xét người ở y phục.

Ít nhất tôi đă đọc hai lần khác về chuyện người Sài G̣n đi mua hàng hóa cao cấp với bề ngoài xuề x̣a và ban đầu bị coi thường. Một chuyện của nhà văn Thiếu Sơn và của một tác giả người Pháp. Điều rút ra là ở Sài G̣n trước hết không nên đánh giá bề ngoài, sau nữa quan trọng hơn, là người mới nhập cư không cần phải lo nếu anh không có bộ cánh đàng hoàng. Hăy cư xử tốt, lương thiện sẽ được tin cậy v́ ở Sài G̣n “chiếc áo không làm nên thầy tu”.

Đến cái ăn ở. Ăn uống rất dễ dàng. Có bao nhiêu ăn bấy nhiêu, hoàn toàn theo ư muốn và túi tiền. Người ta không v́ bộ cánh mà phải ăn uống bất đắc dĩ. Với lối bán hàng “nghe chửi lấy tiền” của khách trú (người Hoa), người ta có thể thản nhiên vào hiệu, chỉ ăn bát “cháo trắng” một xu. C̣n cái ở th́ tối đâu là nhà, ngă đâu là giường. Bạn đi chơi khuya về, sợ gọi cửa động đến giấc ngủ của hàng xóm th́ bạn cứ ra ghế xanh mà thiu thiu. Gió đêm đă mát, giời đêm không sương, c̣n cái ǵ phiền nhiễu nữa!

Trong Sài G̣n, chỉ đắt đỏ về nhân công, hàng hóa so với các nơi khác nhiều thứ lại rẻ hơn. Ví dụ: giá gạo hạ hơn ngoài Hà Nội nhưng một khi thổi chín th́ giá cơm lại đắt hơn cơm Hà Nội. Nhờ vậy người nghèo nếu chịu khó làm lụng là có tiền.









Điều này khuyến khích người ta làm việc, ư thức công lao động là giá trị. Cho nên sức lực làm ra tiền và trí tuệ cũng làm ra tiền. Người dân b́nh thường ở Sài G̣n nhận ra công thức kiếm tiền như vậy và ai muốn kiếm nhiều hơn phải lo rèn luyện tay nghề hay phải học hành để có chuyên môn cao. Nếp nghĩ ấy đủ cho họ an tâm tránh xa chốn quan trường đầy nguy cơ tha hóa để kiếm tiền.

Dân chúng lại biết giữ ǵn giá trị sinh hoạt. Một “xu nhỏ” là ít nhất, chỉ tiêu được một lần. Ngoài Bắc, một xu tiêu được sáu lần. Khi Sài G̣n mới có đồng nửa xu, dân chúng tiêu xài có ư miễn cưỡng. Các quán trà Huế thường bán một xu một bát nước và một quả chuối hay điếu thuốc là tùy ư. Có kẻ hà tiện uống bát nước không ăn chuối, giả nửa xu. Người bán hàng không chịu và vẫn giữ theo lệ cũ. Thành ra nhà nước phát hành đồng nửa xu, dân chúng vẫn không tiêu được món ǵ dưới một xu.

Người ta làm ra tiền tương đối dễ nên xài tiền rộng hơn. Đó là phần chừa lại cho người nhập cư ban đầu kiếm sống. Sống trong cảnh dù giầu, dù nghèo cũng sáng cà phê, trưa “nhậm sà”, tối nước đá, hỏi ai không nhớ tiếc Sài G̣n, một khi đến xứ khác kiếm đồng tiền phải gay go chật vật.

Phạm Công Luận


Phạm Công Luận là tác giả của bộ sách “Sài G̣n – Chuyện đời của phố” hiện đă xuất bản đến phần V. Từng trang sách về Sài G̣n của ông như chuyến du hành ngược ḍng thời gian, đưa độc giả về những nẻo đường Sài G̣n xưa. Đọc sách của ông mới thấm thía rằng những câu chuyện về Sài G̣n xưa sẽ chẳng bao giờ cạn kiệt. Mời độc giả t́m đọc bộ sách tại đây.


Theo Facebook Sài G̣n – Chuyện đời của phố
Bài đă đăng trên báo Trẻ với bút danh Phạm Đăng Thuyên

Thứ Tư, 01/05/2019

florida80
R11 Độc Cô Cầu Bại
florida80's Avatar
Release: 01-13-2020
Reputation: 603170


Profile:
Join Date: Aug 2007
Posts: 113,688
Last Update: None Rating: None
Attached Thumbnails
Click image for larger version

Name:	Sai-Gon-00.jpg
Views:	0
Size:	34.1 KB
ID:	1514173  
florida80_is_offline
Thanks: 7,428
Thanked 46,709 Times in 13,091 Posts
Mentioned: 1 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 511 Post(s)
Rep Power: 161 florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11
florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11florida80 Reputation Uy Tín Level 11
The Following 2 Users Say Thank You to florida80 For This Useful Post:
Haikich8 (09-20-2020), PhuongThuc (02-11-2020)
Reply

User Tag List


Facebook Comments


 
iPad Tablet Menu

HOME

Breaking News

Society News

VietOversea

World News

Business News

Other News

History

Car News

Computer News

Game News

USA News

Mobile News

Music News

Movies News

Sport News

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Thơ Ca

Help Me

Sport Live

Stranger Stories

Comedy Stories

Cooking Chat

Nice Pictures

Fashion

School

Travelling

Funny Videos

NEWS 24h

HOT 3 Days

NEWS 3 Days

HOT 7 Days

NEWS 7 Days

HOT 30 Days

NEWS 30 Days

Member News

Tin Sôi Nổi Nhất 24h Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 3 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 7 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 14 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 30 Ngày Qua
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.


All times are GMT. The time now is 22:49.
VietBF - Vietnamese Best Forum Copyright ©2006 - 2024
User Alert System provided by Advanced User Tagging (Pro) - vBulletin Mods & Addons Copyright © 2024 DragonByte Technologies Ltd.
Log Out Unregistered

Page generated in 0.05321 seconds with 13 queries