Con nhà nghèo, quê ở miền Trung, thời đi học phổ thông, Sài G̣n với tôi... xa tít.
Ngáy xưa c̣n bé, Sài G̣n với tôi xa tít, một Sài G̣n tráng lệ, nơi những con người cao vời vợi sinh sống và làm việc ẢNH: Thiên Anh
Trong tôi, một Sài G̣n tráng lệ, nơi những con người cao vời vợi sinh sống và làm việc. Ḥn ngọc Viễn Đông chỉ là những hiểu biết của tôi qua sách vở, qua bài giảng của thầy cô, qua một số ca khúc viết về Sài G̣n.
Tốt nghiệp ĐH Sư phạm Huế, tôi được phân công vào Tây Nguyên, dạy học tại một trường huyện (cấp 3). Lúc về trường, tôi - giáo viên trẻ, em - học lớp 12; ba em nhận tôi là đồng hương. Giáo viên lúc ấy nghèo xác xơ, nhà em hay mời tôi về ăn cơm cùng gia đ́nh trong những ngày cuối tuần, em và tôi thân thiết. Một chút nhớ, một chút thương; cô chủ nhiệm nhắc em; “lo học đi, sắp thi rồi”; đám bạn lớp em, mỗi lần tôi đi ngang qua lớp, ầm ĩ gọi thầy +... . Tốt nghiệp 12, em về học Trường Tài chính - Kế toán IV (TP.HCM), ngày em đi học, tôi và em buồn da diết. Thư nào gửi, em đều nhắc về thăm em.
Sài G̣n, nơi em yêu anh
Lần đầu tiên trong đời tôi về thành phố này, đường Tôn Đức Thắng - nơi trường em học, tôi hồi hộp đi trên con đường rợp bóng “cây cao hàng gầy”
Một sáng nọ, không có giờ dạy, tôi đón xe... than (hồi ấy nhiều ô tô chạy bằng than) về Sài G̣n thăm em. Lần đầu tiên trong đời tôi về thành phố này, đường Tôn Đức Thắng - nơi trường em học, tôi hồi hộp đi trên con đường rợp bóng “cây cao hàng gầy”. Gặp tôi, em cười vui; đưa em đi ăn ḅ bía (một loại bánh cuốn, ít thịt, nhiều rau, nước chấm ngon), rồi đi uống nước. Hơn 9h tối, em nói; “giờ thầy đi đâu?”, tôi cười, “thầy ra bến xe miền Đông, thuê nhà nghỉ, mai về sớm”. Tháng 12, đêm Sài G̣n trời lành lạnh, em tần ngần một lúc, “thầy..., anh về nghe”. Em ra trường, hai đứa nên chồng vợ, 32 năm, giờ tôi và em đă “ông bà anh”.
Sài G̣n, tôi đi học
Năm ấy, tôi có quyết định đi học tại Trường Cán bộ Quản lư Giáo dục (cơ sở 2, số 7, Nguyễn Bỉnh Khiêm, TP.HCM). Con đường Nguyễn Bỉnh Khiêm song song với đường Tôn Đức Thắng (trường em học trước đây). Tôi đi học, em ở nhà tất bật với công việc và hai con nhỏ. Nhớ em, nhớ con thật nhiều; mỗi chiều, tôi quanh quẩn qua những con đường Lê Duẩn, Nguyễn Đ́nh Chiểu, Nguyễn Thị Minh Khai, Đinh Tiên Hoàng..., lâu dần thành thân thuộc, tôi nhớ từng gốc cây, mỗi ổ gà nhỏ trên từng con phố tôi qua.
Mảnh đất, con người Sài G̣n luôn rộng mở
ẢNH: NGỌC DƯƠNG
Đi học, buổi sáng là xôi hoặc bánh ḿ, trưa đĩa cơm với trà đá, tối... đặc sản ba miền (học viên trong lớp từ nhiều địa phương khác nhau về học). Tôi nhớ măi cô hàng cơm trước trường quản lư, cơm cho học viên nghèo nên cơm thêm và trà đá... thoải mái, không tính thêm tiền. Mảnh đất, con người Sài G̣n luôn rộng mở. Chủ nhật muốn về thăm em và con, phần v́ đi lại khó khăn, phần ngại tốn kém, nên tôi thường ở lại. Mấy anh em chung pḥng với tôi, lúc đạp xe ra Thủ Đức, lúc về măi Tân B́nh đến nhà người quen, một bữa “thịnh soạn”. Có lúc, được ít tiền, anh em rủ nhau ra quán bia hơi cuối đường Tôn Đức Thắng, chuyện tṛ, tranh luận học hành rôm rả. Lớp học rồi qua, ngày nhận chứng chỉ anh em bồi hồi tạm biệt nhau, tạm biệt Sài G̣n. Với tôi, Sài G̣n tôi được yêu, được học.
Sài G̣n, tôi thêm hai tổ ấm
Hai con tôi xong phổ thông là về Sài G̣n học tiếp đại học, tốt nghiệp, hai cháu làm việc tại đây luôn. Mảnh đất Sài G̣n không chỉ đáng yêu mà c̣n dễ sống đến lạ lùng, dễ đến mà khó chia xa. Sài G̣n nắng, Sài G̣n mưa, Sài G̣n bộn bề công việc, Sài G̣n vẫn đong đầy yêu thương.
Ngày tổ chức báo hỷ lần lượt cho hai con tôi tại Sài G̣n, tôi và em sánh đôi lên chào bạn bè con ḿnh. Phút đó, tôi nhớ em ngày ấy, nhớ về ngày tháng tôi đi học tại Sài G̣n, mong ước các con được hạnh phúc. Tổ ấm B’lao của tôi, giờ thêm hai tổ ấm của hai con trai tại Sài G̣n; đứa nhà riêng, đứa sống chung cư trong sự bảo bọc của mảnh đất ấm áp t́nh người.
Sài G̣n, tôi vẫn đi về...
Vợ chồng tôi, một hai tháng về thăm con, thăm cháu một lần; có lúc tranh thủ chữa bệnh. Sài G̣n yêu thương là thế, vun đắp t́nh yêu của tôi, nơi con cái tôi trưởng thành và giờ là nơi ôm ấp niềm vui gia đ́nh. Anh em đồng nghiệp hỏi tôi, về hưu rồi có về Sài G̣n ở với hai cháu không ? Tôi man mác - Sài G̣n để yêu, Sài G̣n để phát triển, Sài G̣n để sống với, Sài G̣n để nghĩ về, và, Sài G̣n c̣n để tôi cùng em thong dong măi măi...
Sài G̣n ơi, tôi măi nhớ, măi thương.