Các cuộc biểu t́nh lần này đă phơi bày căng thẳng kéo dài xung quanh các siêu dự án của Trung Quốc trong một khu vực nhạy cảm của Pakistan.
Bắc Kinh và cả Islamabad đều lo ngại v́ làn sóng biểu t́nh quy mô lớn khiến cảng Gwadar do Trung Quốc đang xây dựng và những dự án khác có nguy cơ khó được hoàn thành.
Chính phủ Pakistan đă nỗ lực t́m cách hạ nhiệt căng thẳng liên quan một trong những dự án thuộc sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc với một cách chẳng đặng đừng: đạt được thỏa thuận với nhóm người biểu t́nh trong nhiều tuần ở thành phố cảng Gwadar, ở tỉnh Balochistan.
Người Pakistan mệt mỏi v́ Trung Quốc hứa lèo
Trong những tuần qua, nhiều ngư dân và cư dân khác của thành phố Gwadar thuộc tỉnh Balochistan, nằm phía tây nam Pakistan, đă xuống đường biểu t́nh v́ quá thất vọng trước những lời hứa hẹn suông của Trung Quốc: đó cam kết tạo sự thịnh vượng cho mọi người dân từ các dự án xây dựng và các dự án khác. Nhưng thực tế là mọi cam kết cho đến nay vẫn chỉ ở trên giấy.
Các cuộc biểu t́nh đă nổ ra ở thành phố cảng Gwadar ở tỉnh Balochistan của Pakistan rất gay gắt nhằm phản đối t́nh trạng thiếu nước và điện trầm trọng cũng như ngăn tàu Trung Quốc đánh bắt trái phép ở vùng biển gần đó.
Thậm chí, nhiều ngư dân và công nhân địa phương đă chặn các con đường ở Gwadar. Họ đốt lốp xe, hô khẩu hiệu và khiến thành phố rơi vào tê liệt. Trong vụ việc mới nhất, vào ngày 10/12 hàng chục ngàn người biểu t́nh xuống đường tuần hành trên các con phố tại Gwadar để yêu cầu chính quyền đáp ứng những yêu cầu.
Làn sóng biểu t́nh quy mô lớn đă khiến cảng Gwadar do Trung Quốc đang xây và những dự án khác trước nguy cơ khó được hoàn thành.
Hàng chục ngàn người biểu t́nh ở thành phố cảng Gwadar thuộc tỉnh Balochistan, Pakistan ngày 10/12. Ảnh: Dawn
Theo tờ FT, Pakistan và Trung Quốc đang đầu tư khoảng 500 triệu USD vào cảng này. Theo dự án, Pakistan cho một tập đoàn đa quốc gia do Trung Quốc hậu thuẫn thuê cảng Gwadar trong 40 năm.
Làn sóng biểu t́nh bùng nổ trong bối cảnh người dân địa phương ngày càng phản ứng dữ dội với các dự án và sự hiện diện của Trung Quốc ở Gwadar.
Người dân địa phương phàn nàn rằng các tàu đánh cá đang xâm phạm vùng biển của họ trong khi giới chức chính quyền đă tạo điều kiện cho Trung Quốc đầu tư hàng tỷ USD vào cơ sở hạ tầng trong khi hoàn toàn xem nhẹ các dịch vụ cơ bản, chẳng hạn như giáo dục, y tế và cung cấp nước sạch.
Phản ứng dữ dội đă thu hút sự chú ư của Thủ tướng Imran Khan. Hồi tuần trước, nhà lănh đạo này đă "lưu ư đến những yêu cầu rất chính đáng của những ngư dân chăm chỉ của Gwadar" và cam kết sẽ truy quét t́nh trạng đánh bắt bất hợp pháp.
Trước làn sóng biểu t́nh không ngừng leo thang, hôm 16/12, chính phủ Pakistan tuyên bố sẽ cấm hoạt động đánh bắt trái phép để bảo vệ các quyền đánh bắt hợp pháp của người dân địa phương cũng như đẩy nhanh các dự án cải thiện khả năng tiếp cận nước sạch và tăng cường các dịch vụ công cộng khác cho người dân.
Khi lănh đạo phong trào biểu t́nh kư kết một thỏa thuận với các bộ trưởng và lănh đạo tỉnh Balochistan hôm 16/12, phong trào biểu t́nh mới chấm dứt. Chính phủ đă chấp nhận tất cả yêu cầu của người biểu t́nh.
Phơi bày lỗ hổng của Trung Quốc
Các cuộc biểu t́nh lần này đă phơi bày căng thẳng kéo dài xung quanh các siêu dự án của Trung Quốc trong một vùng nhạy cảm của Pakistan.
Balochistan là quê hương của những cuộc nổi dậy lâu đời do những người ly khai lănh đạo, những người tin rằng khu vực này, một trong những nơi nghèo nhất đất nước, đang bị nhà nước khai thác để lấy nguồn tài nguyên, bao gồm khí đốt và khoáng sản.
Các vấn đề của Balochistan cũng làm lộ rơ những khó khăn mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh phải đối mặt khi thực hiện sáng kiến Vành đai và Con đường, một dự án trị giá 1 tỷ USD đầy tham vọng nhằm xây dựng cầu, cảng và những con đường qua một số quốc gia nghèo nhất trên thế giới.
"Sự bất b́nh của người dân địa phương đă có từ lâu", Ayaz Amir, cựu nghị sĩ quốc hội Pakistan, cho biết. "Người dân địa phương không có việc làm, nước sạch là một vấn đề và an ninh là một vấn đề khác nữa".
Nhiều công dân Trung Quốc và các dự án đă bị nhắm mục tiêu tấn công ở Balochistan và các nơi khác ở Pakistan. Mới đây nhất là trong một cuộc tấn công vào tháng 7 khiến 13 người thiệt mạng - trong đó có 9 người Trung Quốc - ở một tỉnh lân cận Balochistan. Theo đó, vào ngày 14/7, xe buưt của một công ty Trung Quốc chở nhân viên làm cho dự án đập thủy điện Dasu ở tỉnh Khyber Pakhtunkhwa đă bị đánh bom khi đang chở họ đến công trường. 9 công dân Trung Quốc và 3 người Pakistan thiệt mạng.
"Người Trung Quốc đang nh́n vấn đề Gwadar với sự quan tâm và thận trọng sâu sắc", ông Bilal Gilani, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn Gallup Pakistan cho biết. Theo ông, nếu chính phủ Pakistan không quản lư được th́ họ sẽ xem xét lại chính sách quan tâm dành cho Islamabad.
"Ở một khía cạnh nào đó, đây là một cuộc biểu t́nh có thể chấp nhận được đối với chính phủ Pakistan, quốc gia vốn đang chống lại những cuộc kháng chiến khác", ông nói thêm.
Nằm gần biên giới phía tây của Pakistan giáp với Iran, cảng Gwadar là điểm vào cực nam của Vành đai kinh tế Trung Quốc-Pakistan (CPEC) trị giá 60 tỷ USD. CPEC là trọng tâm của sáng kiến Vành đai và Con đường của ông Tập.
Trung Quốc có kế hoạch liên kết tỉnh Tân Cương phía Tây của ḿnh với Gwadar, cung cấp một điểm tiếp cận chiến lược quan trọng tới biển Ả Rập và Vùng Vịnh thông qua mạng lưới đường cao tốc và đường ống năng lượng.
Giới chức chính phủ Pakistan thừa nhận, phong trào biểu t́nh như trên đă phơi bày những thiếu sót trong việc lập kế hoạch và phát triển CPEC.
Ali Shah, nhà báo truyền h́nh nổi tiếng ở thành phố Quetta, thủ phủ của Balochistan, cho biết: "Chúng tôi chưa từng thấy một cuộc biểu t́nh nào tương tự như vậy trong quá khứ ở Gwadar". V́ vậy, theo ông, các cuộc biểu t́nh ở Gwadar là "một bài học cần được ghi nhớ và các yêu cầu của người dân phải được đáp ứng trước khi sự việc tương tự lại xảy ra một lần nữa".
VietBF @ Sưu tầm