Chóng mặt với cơn “lên đồng” đầy rủi ro của tiền ảo

[miro1510]

Sự lên xuống giá với tốc độ chóng mặt của nhiều loại tiền ảo đang khiến các nhà đầu tư gặp nhiều rủi ro.

Một khảo sát của hãng nghiên cứu thị trường Statista (Đức) cho thấy Việt Nam (VN) đứng thứ hai thế giới về mức độ phổ biến tiền ảo, tiền kỹ thuật số. Theo đó, hơn 20% người Việt được khảo sát sở hữu hoặc sử dụng tiền ảo. Hiện nay, hàng loạt website tiền ảo đều ghi nhận lượng truy cập lớn từ VN.

Tan giấc mơ làm giàu sau một đêm

Đồng tiền pi khiến nhiều người Việt đang ra sức “cày bừa” bị hố nặng. Vào đầu tháng 12 vừa qua, Pi Network, đơn vị phát hành tiền ảo pi, thông báo chuẩn bị chạy chính thức và sẽ được giao dịch. Trước thông tin trên, nhiều người đào tiền pi kỳ vọng tiền thật sẽ đổ về tài khoản. Thậm chí, nhiều người dự đoán đồng tiền ảo này sẽ tăng giá hàng trăm USD một khi đi vào giao dịch chính thức.

Lượng người quan tâm đến tiền ảo ngày càng gia tăng. Trong ảnh: Nhiều người trẻ hào hứng nghe giới thiệu về sách liên quan bitcoin. Ảnh: PM Hành động dứt khoát để bịt lỗ hổng

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) mới đây đã bày tỏ lo ngại về tiền ảo, tiền kỹ thuật số trong bối cảnh thị trường mới này đang phát triển với tốc độ rất nhanh nhưng lại chưa có các quy định quản lý phù hợp và kịp thời. Điều này khiến nhà đầu tư gặp nhiều rủi ro.

Vì vậy, các cơ quan quản lý quốc gia nên hành động dứt khoát, nhanh chóng để có các quy tắc chung trên toàn cầu, tăng cường giám sát xuyên biên giới, giải quyết các lỗ hổng.

Nhưng giấc mơ làm giàu sau một đêm biến mất khi chủ dự án tiền pi không có động thái nào cho thấy sẽ đưa tiền pi vào giao dịch chính thức. Điều này đồng nghĩa sau ba năm xuất hiện, đồng tiền ảo pi vẫn có giá trị bằng 0 và chưa thể giao dịch, đồng thời cũng không có lộ trình phát triển rõ ràng.

Thế nhưng, điều lạ là hiện nay VN vẫn là một trong những nước có lượng người tham gia đào pi nhiều nhất thế giới. Theo thống kê của Similarweb, lượng truy cập vào trang Pi Network tại nước ta đứng thứ tư toàn cầu, chỉ sau Mỹ, Nga và Ấn Độ.

Không chỉ đồng pi mà trên thực tế tiền ảo ngày càng thu hút sự quan tâm của người Việt, nhất là đồng bitcoin, dogecoin, shiba... Ví dụ, trong buổi ra mắt bộ sách Hiểu về bitcoin và tài chính phi tập trung được tổ chức vừa qua tại TP.HCM thu hút khá nhiều bạn trẻ đến tìm hiểu về thị trường tiền ảo, tiền số.

Ông Nguyễn Duy Quang, Giám đốc tiếp thị Công ty cổ phần OneBlock Labs, chuyên đầu tư vào các startup trong lĩnh vực blockchain, cho biết: Hiện nay, tiền ảo, tiền số được đầu tư theo xu hướng (trend) và chạy theo những người nổi tiếng (KOL) đang đầu tư vào đồng tiền này hay đồng tiền kia. Một khi trend lên là dự án tiền ảo đó hút rất nhiều tiền thật từ các nhà đầu tư. Ngoài ra, do dịch bệnh, kinh doanh gián đoạn, nhiều người bỏ tiền đầu tư vào tiền ảo với kỳ vọng trong một đêm, đồng tiền đó tăng hàng ngàn USD và mình trở thành tỉ phú.

Một số đồng tiền ảo phổ biến hiện nay. Ảnh: TL

Choáng váng vì biến động theo kiểu “tàu lượn siêu tốc”

Thời gian gần đây, bitcoin, đồng tiền ảo phổ biến nhất trên thị trường, đang có những cơn biến động rất mạnh gây choáng váng cho nhà đầu tư. Nhiều chuyên gia cảnh báo bitcoin đang hình thành bong bóng tài sản, mà một khi vỡ sẽ tạo ra các cơn sóng thần quét sạch tài sản của các nhà đầu tư.

Bởi giá đồng bitcoin có thời điểm lên mức kỷ lục gần 69.000 USD nhưng hiện đã giảm về quanh mốc 50.000 USD. Nếu tiếp tục biến động theo kiểu “tàu lượn siêu tốc” với biên độ lên xuống giá như “lên đồng” của bitcoin, không khó để thấy nguy cơ rủi ro luôn thường trực với các nhà đầu tư. Trong lịch sử, đồng tiền này từng rớt xuống mốc chỉ gần 3.000 USD hồi năm 2018 khiến nhiều nhà đầu tư lỗ nặng.

TS Phạm Nguyễn Anh Huy, ĐH RMIT VN, nhìn nhận giá nhiều đồng tiền ảo đã có dấu hiệu hạ nhiệt trong thời gian gần đây và điều này báo hiệu một thị trường gấu (thị trường đang xuống dốc) trong ngắn hạn. Xu hướng này diễn ra ít nhất là cho đến khi các điều luật về thị trường tiền ảo rõ ràng hơn.

Tiền ảo, tiền số hiện tại vẫn đang là tài sản đầu cơ. Đáng ngại là rất nhiều nhà đầu tư hiện tại chỉ quan tâm đến việc kiếm tiền thần tốc từ các đồng tiền ảo mà không thực sự hiểu các dự án họ đang đầu tư vào. Hiệu ứng bầy đàn mạnh mẽ vẫn đang hiện hữu trong thị trường dẫn đến việc thổi giá và thao túng các đồng tiền ảo, đặc biệt là đồng tiền có vốn hóa nhỏ và vừa.

TS Huy khuyến nghị các nhà đầu tư nên cẩn trọng khi đầu tư vào các dự án mới trong thị trường hiện tại, đặc biệt là các dự án mới chạy theo xu hướng như trò chơi NFT, Metaverse hay Web 3.0. Bởi thực tế chỉ có một phần rất nhỏ các dự án mới theo xu hướng sẽ thành công. Do đó, nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ thông tin về các dự án như sách trắng, đội ngũ sáng lập, mô hình kinh tế học của dự án; hệ sinh thái và các quỹ đầu tư để có thể đưa ra những quyết định đầu tư hợp lý.

“Các nhà đầu tư cũng nên cân nhắc phân bổ vốn một cách hợp lý, một số nghiên cứu đã chỉ ra khoản phân bổ tối ưu là 10%. Tránh đầu tư tất cả khoản tích cóp của mình vào tiền ảo vì đây vẫn là một thị trường đầy rủi ro. Hơn nữa, việc mất mát tài sản vì bất cứ lý do gì vẫn chưa được pháp luật bảo vệ” - ông Huy nói.

Xây dựng hành lang pháp lý cho tiền ảo

Tại hội nghị phòng ngừa vi phạm, tội phạm trong chuyển đổi nền kinh tế số diễn ra mới đây, ông Phạm Tiên Phong, Cục trưởng Cục Phòng chống rửa tiền (Ngân hàng Nhà nước), khẳng định: Tiền ảo không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại VN. Việc phát hành, cung ứng, sử dụng các loại tiền ảo làm phương tiện thanh toán là hành vi vi phạm pháp luật.

Tuy nhiên, có nhiều trường hợp người Việt móc nối với các đối tượng nước ngoài, sử dụng nhiều thủ đoạn để lừa đảo. Sau khi lừa tiền của người bị hại, kẻ xấu có thể chuyển tiền qua nhiều tài khoản ngân hàng khác nhau để mua bán tiền ảo trên các sàn giao dịch như Houbi, Binance rồi rút tiền ở nước ngoài để chiếm đoạt. Vì vậy, cần nghiên cứu, rà soát quy định của hệ thống pháp luật để xây dựng, hình thành hành lang pháp lý trong việc quản lý các đối tượng liên quan.