Học yêu một người Sài G̣n, phải biết “thương em quá” hơi khang khác người Hà Nội nói “thương quá”, rằng “quen” không chỉ là quen và “bồ” chẳng phải một điều ǵ đó nghe có phần xa lạ.
Yêu một chàng trai Sài G̣n, nhiều lúc không chỉ là 2 giờ bay hay gần 2,000 cây số - những h́nh ảnh đă gắn liền với mối t́nh yêu xa vắt ngang hai đầu đất nước. Yêu một chàng trai Sài G̣n, một cô gái Sài G̣n và nói chung cả những con người lớn lên khắp miền Nam hay miền Trung, người ta c̣n biết yêu thêm cả những câu từ nghe quen mà lạ. Quen v́ đâu đó chúng ta vẫn dùng, lạ là sắc thái khác, t́nh cảm khác - nghe đâu đó thấy thân thương, mộc mạc hơn nhiều.
QUEN
Đâu đó giữa những sự dễ thương trong t́nh yêu, người ta thấy những ngập ngừng, bẽn lẽn đi cùng với “Quen”. Sài G̣n những buổi chiều hè cuối tuần náo nhiệt tiếng cười đùa; người ta tháo xuống những gương mặt mệt mỏi, của bon chen và bận bịu. Con đường bên bờ sông Sài G̣n đông người hơn. Trong ánh chiều vàng, họ nh́n về phía thành phố đang nhuốm màu phương Đông. Trong không gian thi vị ấy, họ hỏi nhau vài câu chuyện giấu kín trong ḷng.
“Ê này, rồi ḿnh quen nhau được không?”
“Ủa, trước giờ vẫn quen nhau c̣n ǵ? Không quen nhau th́ sao nói chuyện được”, cô gái hút trà sữa cái roẹt rồi trả lời.
“Ừ th́ quen, nhưng quen kiểu khác?”, chàng trai vẫn gặng hỏi.
“Kiểu khác là kiểu ǵ? Có những kiểu quen ǵ? Quen sơ sơ? Quen thân? Biết nhau vài tháng rồi cũng tính là quen thân được chứ”.
“Quen… kiểu Sài G̣n!”
Câu chuyện nghe có vẻ “sến” nhưng đâu đó giữa những cuộc t́nh mới chớm, của một người Hà Nội với một người Sài G̣n, người ta sẽ thấy ai đó ngập ngừng nói quen nhau. Với người Hà Nội và người Bắc nói chung, quen đôi khi chỉ là một sự gặp mặt, một cuộc nói chuyện hay những người liên quan tới nhau trong công việc và cuộc sống. Lần đầu tiên nghe ai đó nói “quen kiểu Sài G̣n”, không ít người phá lên cười hoặc cau mày tự hỏi: Rồi quen như vậy là quen như nào?
Viết cho những mối t́nh Sài G̣n - Hà Nội: Yêu
nhau, yêu cả dáng h́nh ngôn ngữ - Ảnh 1.
Là t́m hiểu nhau, là đi xa hơn một chút trong t́nh bạn, là để ḿnh đưa cậu đi chơi, nhắn tin cậu mỗi tối, nếu yêu xa th́ thỉnh thoảng đáp chuyến máy bay ra Hà Nội hay làm những tṛ “gà bông” của những gă mới chập chững bước vào đường t́nh. Quen đó, nghe sao ư nhị hơn là thích, mà cũng thân thương và dịu dàng.
Lần đầu tiên yêu một chàng trai Sài G̣n, tôi đă biết “quen” nghĩa là ǵ. Ấy vậy mà, trong cái sự lúng túng của lời nói ấy, vẫn thấy những rung động nhẹ nhàng. Tôi dần nhận ra rằng ngôn ngữ không chỉ là công cụ giao tiếp; đó là công cụ của cảm xúc, phảng phất những tâm tư trong ḷng mỗi người. “Quen” không đường đột như “thích”, nghe mà bỗng thấy như b́nh yên hơn giữa những tiếng c̣i xe tấp nập nơi phố thị mỗi chiều bên sông Sài G̣n.
THƯƠNG
Người Sài G̣n, và người miền Nam miền Trung, nói thương nhau nghe sao như nói bằng cả tấm ḷng chứ không phải âm thanh nơi cửa miệng. Đă “lỡ” nói quen nhau, người ta sao chuyển thành “yêu” chứ, nói yêu nghe “xoàng” quá! Nói vui vậy chứ, người ta quen nhau rồi chắc sẽ thương nhau. Nghe thương nhau không dạn dĩ, ṣng phẳng như yêu; lời thương chắc hơn câu yêu đương chút đỉnh, vừa phải yêu vừa phải hiểu và chấp nhận cả những khác biệt của người kia. Nói được “Anh thương em”, phải dằn ḷng dữ lắm, thấu hiểu và quan tâm lắm luôn.
Viết cho những mối t́nh Sài G̣n - Hà Nội: Yêu nhau, yêu cả dáng h́nh ngôn ngữ - Ảnh 2.
Cái thương của người Bắc, đâu đó cũng có chút khác với sắc thái “thương nhau” trong chuyện t́nh yêu ở Sài G̣n. Ngoài này người ta thương nhau nhiều hơn là sự thương cảm. Có sự sẻ chia, cảm thông trong lời thương, như thương xót, thương hại. Đâu đó giữa những lời thương cũng có cả t́nh ư nhưng nhiều người đặt “thương” dưới “yêu” một bậc. “Anh thương em v́ cảm thông cho em, c̣n yêu nhau th́ chắc ḿnh không được”. Thương với đôi người là vậy, để rồi ôm mang cả một nỗi buồn.
Yêu thường đi với thương, nhưng trong những lời tỏ t́nh ngọt ngào mà dịu dàng, chỉ thương thôi cũng ôm trọn cơ man là cảm xúc. Tôi từng hỏi người yêu rằng “anh thương em kiểu Hà Nội hay kiểu Sài G̣n?”, như một lời nói nửa đùa nửa thật. Sự cách biệt địa lư khiến người ta xa cách nhau về mặt khoảng cách nhưng sự khác biệt về văn hóa, cuộc sống đôi khi đẩy người ta xa nhau hơn về mặt cảm xúc. Thương một người, dần dần người ta biết thương cả những tiếng nói, thương cả thành phố và những điều xa lạ.
Cách đây 3 năm, khi Tiến, bạn thân tôi vẫn đang ở Mỹ du học, mối t́nh với cô gái người Sài G̣n chớm nở trong những năm tháng học xa nhà. Kết thúc 4 năm học, Tiến trượt visa làm việc phải về Việt Nam, c̣n cô bạn gái vẫn ở Mỹ làm việc. Cũng đă được hai năm kể từ ngày hai người yêu xa, gặp nhau cách quăng mỗi lần cô về Sài G̣n. Ngần ấy thời gian là không biết bao lần bố mẹ giục cưới, hỏi rằng liệu cô có về được Việt Nam không để kết hôn. Tiến nói rồi cô ấy sẽ về, nhưng khi nào th́ không ai biết. Một đêm mùa đông, giữa quán rượu nhỏ, trong tiếng nhạc và men rượu, nó rầm ŕ những lời chưa bao giờ thổ lộ.
“Ngày về Việt Nam, tao đeo mang cả lời em nói trong balo “C̣n thương em th́ ráng chờ ngày em về”. Chỉ vài tháng nữa thôi, là hai năm lời thương cũng thành hiện thực”.
V́ c̣n thương được, nên người ta c̣n chờ nhau được. V́ đă thương được, xá ǵ không tới được với nhau?
BỒ
Tôi nghĩ ḿnh đă ngoài tuổi để nghe ai đó gọi một tiếng “bồ”. Bồ; đám học sinh với t́nh yêu gà bông hay gọi nhau là bồ, lúc nào vui vui giỡn chơi cũng gọi nhau là bồ. Nhưng cũng có nhiều “người lớn” gọi nhau là bồ, thấy dễ thương ǵ đâu. “Làm bồ tui đi” - cái câu nói nghe cũng có sự rụt rè nhưng mạnh dạn, táo bạo hơn. Người ta đi qua những năm tháng thâm trầm để nói lời thương, qua những ngày tháng tuổi trẻ để ngập ngừng nói lời quen và nhớ lại buổi đầu gọi nhau là “bồ”.
Viết cho những mối t́nh Sài G̣n - Hà Nội: Yêu nhau, yêu cả dáng h́nh ngôn ngữ - Ảnh 3.
Những ngày c̣n ở Hà Nội, từ “bồ” thường đi cùng với ư nghĩa không hay cho lắm, như “bồ bịch” là câu chuyện ngoại t́nh, như mẹ tôi vẫn thường nói “ông chú hàng xóm này bỏ vợ con ở nhà, đi cặp bồ với con nhỏ có tí tuổi”. Đôi khi ai đó chỉ thả bâng quơ một câu “h́nh như con nhỏ này đang cặp bồ với thằng kia”, những người xung quanh sẽ nghĩ về một điều ǵ đó không đúng trong mối quan hệ ấy. Khi những nét văn hóa và phương ngữ vùng miền dần bị xóa nḥa, cái chữ “bồ” nghe cũng thanh hơn, bớt gắt gỏng và dễ thương giữa đời thường.
Nhưng phải khi rời Hà Nội, sống ở Sài G̣n, tôi mới thực sự quen khi ai đó nhắc tới chữ bồ: Một cô đồng nghiệp than mấy năm rồi không có bồ, vài cậu bạn ở Hà Nội vào một thời gian cũng “học chữ”, khoe có bồ rồi. Ở thành phố này, mọi thứ đều dân dă hơn, thoải mái và bớt g̣ nhau vào những khuôn phép của con chữ. Tôi thích nghe những thương, quen, bồ - nó vừa nhă nhặn, vừa gần gũi nhưng như khi ai đó gọi nhau là “bồ”, có cả sự bông đùa không sỗ sàng. Lần đầu tiên khi được gọi là “bồ”, tôi đă lẩm bẩm suốt cả ngày. Có lẽ, áp lực đè nặng lên khái niệm “người yêu” khiến người ta nhẹ nhơm và thoải mái khi ai đó gọi ḿnh là “bồ’.
“V́ yêu nhau, đâu cần g̣ ḿnh trong con chữ, nhớ và thương nhau nhiều là đủ rồi”.
Mỗi đêm từ Sài G̣n và Hà Nội, giữa miền Bắc và miền Nam, hay chỉ quanh quẩn những ô cửa sáng đèn nơi thành thị Sài G̣n náo nhiệt, có không biết bao tin nhắn được gửi đi mỗi đêm, những cuộc Facetime để rút ngắn khoảng cách nỗi nhớ. V́ người ta thương nhau, lỡ thương cả dáng h́nh ngôn ngữ, thương cả những câu chuyện ban đầu c̣n ngô ngọng chẳng hiểu, để rồi khi vỡ ra thấy chẳng muốn rời xa nhau nữa.
Những mối t́nh Hà Nội - Sài G̣n, cũng bởi “Anh thương em”, “Ḿnh quen nhau đi”, “Làm bồ tui nhé” mà luôn dạt dào bao cảm xúc của sự khác biệt rất đỗi hân hoan.