Chỉ 10 giây sau khi chào đời, cú sốc của thế giới mới đầy thách thức khiến lồng ngực bạn bất ngờ và bắt đầu hoạt động với việc bạn cố hít thở lần đầu tiên.
Phổi sẽ không ngừng làm việc kể từ đó. Một người trưởng thành trong trạng thái nghỉ ngơi thở khoảng 16 nhịp mỗi phút - hay 23.000 nhịp thở mỗi ngày. Đến khi 30 tuổi, bạn đă hít vào thở ra chừng 250 triệu lần.
Có thể bạn nghĩ với chừng đó số lần thực hành, tất cả chúng ta đều là chuyên gia hô hấp cả rồi. Vậy ta c̣n cần học thêm ǵ từ bản năng cơ bản này chứ?
Câu trả lời là "c̣n phải học nhiều".
Nghiên cứu khoa học gần đây cho thấy hơi thở ngắn, nông và không tập trung có thể trở thành nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề như lo lắng, trầm cảm và cao huyết áp. V́ vậy, kiểm soát phổi tốt hơn có thể đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe thể chất và tâm thần của con người.
Thật ngạc nhiên, các nhà khoa học phát hiện ra một nhịp độ thở đặc thù - khoảng sáu nhịp thở ra trong một phút - có thể cực kỳ có tác dụng hồi phục, kích hoạt "phản ứng thư giăn" trong năo và cơ thể.
Bên cạnh những huấn luyện viên tạo cảm hứng cho cuộc sống của chúng ta, hay dạy ta tập tành để có cơ thể thon gọn, th́ việc t́m đến các huấn luyện viên hướng dẫn thở cho đúng cách cũng đang bắt đầu thu hút sự chú ư của nhiều tập đoàn lớn. Các công ty hy vọng cách này có thể giúp nhân viên tập trung tâm trí, đối phó được với sự căng thẳng hàng ngày trong công việc.
'Tăng tốc thư giăn'
Cũng giống như một hoạt động thời thượng lúc này là tập thiền, việc tập thở lấy cảm hứng từ lời răn dạy trong những thư tịch cổ, mà đáng chú ư nhất là trong những bài kinh Ấn Giáo và Vệ Đà, theo đó tụng ca tầm quan trọng của việc điều khiển nhịp thở thông qua các bài tập như yoga pranayama.
Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGESImage caption
Bộ môn yoga thu hút sự qua tâm của giới nghiên cứu. Trong h́nh là cảnh một pḥng thí nghiệm quốc pḥng của Ấn Độ đang nghiên cứu các kỹ năng có tác dụng hỗ trợ cho những binh lính trong môi trường thù nghịchThực sự th́ bạn sẽ được tha thứ nếu băn khoăn tự hỏi liệu tập thở có phải chỉ là tên khác của môn ngồi thiền hay không, v́ rơ ràng là rất nhiều khóa học thiền đă khuyến khích người học tập trung sự chú ư vào việc hít vào, thở ra.
Tuy nhiên, thiền học có xu hướng liên quan đến sự quan sát thụ động - "quan sát hơi thở" - trong khi tập thở đ̣i hỏi bạn chủ động thay đổi cách thở.
Điều này bao gồm đảm bảo rằng bạn thở bằng cơ hoành (thay v́ di chuyển ngực) để không khí có thể vào đầy phổi, trong khi đó vẫn chủ động làm giảm tốc độ nhịp thở so với nhịp thở trung b́nh trong trạng thái nghỉ ngơi.
Theo những người thực hành, những ai có nhịp thở chậm và sâu sẽ kích thích hàng loạt các phản ứng sinh lư tăng tốc đưa bạn vào trạng thái nghỉ ngơi hoàn toàn, so với những bài tập thiền thụ động.
"Nó có tác dụng như một con dốc giúp ta đi vào trạng thái thiền, giúp tâm trí b́nh tĩnh lại nhanh hơn để bạn có thể có kết quả tốt hơn khi thiền định," Richie Bostock, một huấn luyện viên tập thở làm việc ở London giải thích.
Ông là tác giả của cuốn sách "Thở ra" [Exhale] sẽ xuất bản cuối năm nay.
"Trong thực tế, tôi gọi một số thói quen tôi giảng dạy là "Thiền định với Năng lượng Tên lửa" v́ hiệu quả sâu sắc giúp trấn an tâm trí cực nhanh và đưa bạn đến trạng thái ngưng suy nghĩ."
Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGESImage caption
Hàng loạt nghiên cứu đă cho thấy thở sâu đem lại hiệu ứng tốt cho sức khỏeCác bằng chứng khoa học có vẻ như đồng t́nh với ư kiến trên. Những người tham gia nghiên cứu đang cực kỳ căng thẳng đă giảm được huyết áp trong một thời gian ngắn sau khi thực hành các bài tập thở chậm theo hướng dẫn, hiệu ứng có vẻ như có tác dụng hơn hẳn so với thiền định không kiểm soát hơi thở.
Một bài tổng kết các bài nghiên cứu liên quan cũng cho thấy thở sâu và chậm có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng của trầm cảm và lo âu, và có vẻ như nó cũng giúp giảm t́nh trạng mất ngủ.
Trong khi đó, một nghiên cứu do Hassan Jafari từ Đại học King's College London thực hiện cho thấy thở sâu có thể giúp tăng cường khả năng kiểm soát cơn đau trên cơ thể ta.
V́ những lợi ích đó, một số nhà khoa học đề xuất rằng kỹ thuật thở có thể giúp bệnh nhân ứng phó với những cơn đau kinh niên như bệnh viêm khớp. (Nếu có bệnh, bạn nên tham vấn với bác sĩ trước khi thử bất cứ liệu pháp ǵ mới.)
'Khuếch đại nhịp điệu cơ bản'
Lư do v́ sao thở chậm và thở sâu đem lại những thay đổi trên vẫn c̣n chưa rơ ràng, mặc dù đă có người đề xuất một vài lư thuyết.
Một ư tưởng khá hứa hẹn tập trung vào các dây thần kinh cảm giác quanh ngực - hiệu ứng mà ta sẽ cảm thấy mỗi khi hít vào đến căng lồng ngực.
"Bạn có thể cảm nhận được bằng cách đơn giản là thở sâu đến mức tối đa," Donald Noble từ Đại học Emory ở Hoa Kỳ giải thích.
Cảm giác áp lực đến từ một loạt các cảm biến co giăn quy định độ giăn nở của phổi.
Ngực vận động do sự thư giăn của cơ hoành khi ta thở ra cũng tạo áp lực lên mạch máu đưa máu vào tim, cuối cùng sẽ kích thích một loạt các cảm ứng khác (gọi là barorceptor - thụ thể nhận cảm áp) ở động mạch.
Cả hai loại cảm biến này sẽ tác động vào stem năo, và Noble cho rằng khi ta thở sâu, hoạt động ở các vùng khác có thể đồng bộ hóa với sự kích thích bền vững lặp đi lặp lại này.
Kết quả là nó sẽ làm chậm lại sóng năo giúp ta bước vào trạng thái tỉnh thức nghỉ ngơi.
Hơi thở ngắn và nông không kích thích năo bộ và những dây thần kinh này một cách hiệu quả; bạn cần hít thật sâu và thở ra thật dài để có thể kích thích đúng nhịp điệu trong năo.
Cũng quan trọng không kém, những thụ thể nhận cảm áp này, vốn nhạy cảm trước áp lực và nằm ở những động mạch quanh tim, sẽ tác động đến dây thần kinh phế vị.
Đây là nhân tố thiết yếu cho hệ thần kinh được cho là đặc biệt quan trọng làm giảm phản ứng "chiến hay chạy" sau khi mối đe dọa biến mất.
"Nó cho phép cơ thể tập trung vào những thứ cơ bản để hồi phục hay nuôi dưỡng," Noble giải thích - một trạng thái thường được biết đến là "nghỉ ngơi và tiêu hóa".
Bằng cách liên tục kích thích dây phần kinh phế vị trong suốt khoảng thời gian hít thở kéo dài, hơi thở chậm đưa hệ thần kinh về trạng thái nghỉ ngơi, dẫn đến thay đổi tích cực, như nhịp tim chậm hơn, huyết áp thấp hơn.
Điều thú vị là những người tập thở có vẻ như t́m được điểm hoàn hảo vào khoảng sáu nhịp thở một phút.
Nhịp thở này có vẻ như đem lại sự thư giăn rơ rệt qua một số ṿng phản hồi tích cực giữa phổi, tim và năo.
"Có vẻ như bạn mở ra hoặc kích thích sự khuếch đại nhịp sinh lư học cơ bản," Noble nói. Ông chỉ ra rằng nhịp điệu này có thể thấy trong những hành động lặp đi lặp lại của nhiều nghi lễ tôn giáo - chẳng hạn như những lời cầu nguyện "Ave Maria" mở đầu Kinh Kính Mừng và những câu chú tụng của môn yoga.
Có lẽ những nghi thức trên đă tiến hóa từ phát hiện trong vô thức về nhịp thở giúp cơ thể hồi phục và khả năng đưa con người vào trạng thái thư giăn nhưng vẫn tập trung tâm trí.
Ngoài việc giúp sức khỏe tim mạch cải thiện, nhịp thở chậm hơn ở tốc độ sáu nhịp một phút cũng có vẻ như là tối ưu, giúp kiểm soát cơn đau, theo nghiên cứu của Jafari.
Điều này có lẽ nhờ vào sự trấn an tâm lư đến từ nhịp thở chậm, cũng tương tự như việc thay đổi tâm lư trực tiếp sẽ tác động đến độ nhạy cảm của cơn đau.
"Chúng tôi tin rằng hiệu ứng tâm lư, nhất là việc thay đổi sự chú ư và kỳ vọng của một người, đóng vai tṛ quan trọng trong việc có tác dụng giảm đau của các phương pháp này," ông nói.
Viêm cơ tim là khi tim bị viêm, dẫn đến các triệu chứng tương tự như đau tim, gồm:
•Đau ngực
•Sốt
•Khó thở
•Mệt mỏi
•Nhịp tim nhanh
Đau thắt ngực
Đau thắt ngực sẽ khiến người bệnh cảm thấy ngực như bị bóp đau hoặc đè nén. T́nh trạng này xảy ra khi không đủ máu đến tim. Người bệnh cũng có thể cảm thấy đau ở vai, lưng, cổ, cánh tay hoặc hàm.
Đau thắt ngực là triệu chứng của bệnh động mạch vành.
Bóc tách động mạch chủ
Bóc tách động mạch chủ là sự phân tách các lớp bên trong của động mạch chủ. Khi điều này xảy ra, máu tích tụ có thể khiến động mạch vỡ. Bóc tách động mạch chủ là t́nh trạng đe dọa tính mạng, v́ vậy cần được điều trị y tế ngay lập tức.
Bóc tách động mạch vành
Cơn đau dữ dội xuất hiện đột ngột ở khu vực ngực, cổ, lưng hoặc bụng có thể là triệu chứng của bóc tách động mạch vành. Đây là t́nh trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng và thường xảy ra khi rách động mạch vành.
Viêm tụy
Một triệu chứng hiếm gặp của viêm tụy là đau ở ngực dưới và sẽ nặng hơn khi bạn nằm.
Tăng huyết áp phổi
Tăng huyết áp phổi là huyết áp cao trong các động mạch mang máu đến phổi. Trong một số trường hợp, t́nh trạng này có thể dẫn đến đau ngực.
Khi nào bạn nên đến gặp bác sĩ?
Tốt nhất bạn nên đến gặp bác sĩ nếu tức ngực khó thở đột ngột, đặc biệt nếu dùng thuốc chống viêm không làm giảm triệu chứng.
Các triệu chứng có thể cần được cấp cứu bao gồm:
•Cảm giác xương ức như vỡ vụn
•Đau ngực lan đến hàm, cánh tay trái hoặc lưng
•Nhầm lẫn, nhịp tim nhanh hoặc thở nhanh.
6 cách tự nhiên giúp bạn giảm đau ngực trước kỳ kinh
Tài trợ bởi
Tác giả: Hoa Vũ
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
6 cách tự nhiên giúp bạn giảm đau ngực trước kỳ kinh
T́nh trạng đau ngực trước kỳ kinh có thể khiến bạn thấy khó chịu và mệt mỏi. Bạn có thể thử các cách tự nhiên giúp giảm cơn đau để đón ngày đèn đỏ một cách nhẹ tênh nhé!
Theo Học viện Bác sĩ Gia đ́nh Hoa Kỳ (AAFP), sự thay đổi nồng độ hormone estrogen và progesterone là nguyên nhân phổ biến nhất khiến bạn bị đau ngực trước kỳ kinh. Những sự thay đổi hormone này cũng có thể gây sưng hạch bạch huyết và khiến bạn bị đau ngực. Nếu uống các loại thuốc có chứa estrogen, bạn cũng có thể cảm thấy những thay đổi ở ngực như đau nhói và sưng.
Thông thường, bạn có thể cảm thấy bị đau ngực trước kỳ kinh 2 tuần (tính theo chu kỳ 28 ngày) tức là vào khoảng thời gian trứng rụng, buồng trứng giải phóng trứng để thụ tinh.
Tuy nhiên, bạn vẫn cần phải cẩn trọng và lưu ư khi thấy ngực bị sưng và đau bởi có rất nhiều nguyên nhân khiến bạn bị đau ngực chứ không phải chỉ duy nhất tới kỳ hành kinh. Những nguyên nhân khác có thể khiến bạn bị sưng ngực là ung thư vú, uống thuốc điều trị bệnh, phẫu thuật ngực, viêm vú…
Nếu ngực bạn sưng đau khi sắp có kinh, bạn có thể sẽ thấy một số dấu hiệu của ngực dưới đây.
• Ngực sưng đau: Ngực sưng hoặc vón cục và đau âm ỉ ở cả hai bầu ngực hoặc bạn chỉ thấy từng cơn đau nhói lên. Ngực đau vào khoảng 1 – 2 tuần trước khi hành kinh.
• Ngực thay đổi: Khi sờ vào ngực, bạn sẽ cảm nhận mô vú dày đặc hoặc thô c̣n núm vú th́ nhạy cảm hơn so với mức b́nh thường.
• Ngực hết đau khi bắt đầu hành kinh: Các triệu chứng đau ngực sẽ gần như biến mất ngay lập tức khi bạn bắt đầu chảy máu kinh nguyệt. Đau ngực và vú cũng khiến bạn cảm thấy khó chịu khi mặc áo ngực thường xuyên hoặc mặc quần áo chật.
Nếu ngực có những biểu hiện đau trước khi hành kinh th́ bạn có thể tham khảo những cách tự nhiên dưới đây để giảm nhẹ cảm giác khó chịu nhé.
1. Mặc áo ngực thoải mái
mặc áo ngực thoải mái để giảm đau ngực trước kỳ kinh
Áo ngực độn có thể gây kích ứng da và không tốt khi bạn mặc lâu dài. Để ngăn ngừa cảm giác khó chịu do đau ngực trước khi hành kinh, bạn nên mặc chiếc áo ngực hỗ trợ. Bạn cũng có thể mặc áo không gọng và có kích thước thoải mái một chút so với ṿng ngực của bạn vào những ngày mệt mỏi.
Nhiều chuyên gia cũng đề xuất bạn nên chọn kích thước áo ngực lớn hơn kích thước thông thường. Điều này có thể giúp ích trong trường hợp bạn bị sưng ngực tại thời điểm trước ngày hành kinh. Bạn nên chọn những chiếc áo ngực với chất liệu mềm, có thể co giăn và dễ chịu để cơ thể được thoải mái nhất.
2. Massage ngực giảm đau
massage ngực để giảm đau ngực trước kỳ kinh
Bạn có thể massage ngực nhẹ nhàng để giúp ngực giảm đau bằng những tinh dầu thiên nhiên như dầu dừa, dầu ô liu, dầu mù tạt…
Massage ngực sẽ làm tăng lượng bạch huyết và lưu lượng máu di chuyển tới ngực, giúp vùng ngực mềm mịn và đàn hồi hơn. Hơn nữa, thói quen massage ngực thường xuyên cũng sẽ giúp ṿng ngực của bạn quyến rũ hơn.
Bạn có thể massage ngực của ḿnh bằng những bước sau:
– Xoa hai bàn tay vào nhau để tay có độ ấm và mềm hơn v́ bàn tay khô và lạnh có thể gây kích ứng da của bạn.
– Nhẹ nhàng x̣e các ngón tay của hai bàn tay và đặt lên hai ngực.
– Massage ngực vào trong theo chuyển động tṛn. Tay phải của bạn nên di chuyển theo chiều kim đồng hồ và tay trái nên di chuyển ngược chiều kim đồng hồ.
– Bạn đưa tay chuyển động nhẹ nhàng massage ngực, mỗi lần xoa ngực sẽ kéo dài trong vài giây. Tránh chạm vào núm vú. Nếu bạn cảm thấy đau ở vú, th́ hăy giảm áp lực lại.
– Bạn massage ngực ít nhất năm phút và không quá 15 phút. Hăy thực hiện 2 lần massage ngực/1 ngày trong ít nhất một tháng nếu bạn muốn kết quả nhanh hơn.
3. Chườm nóng hoặc lạnh
Chườm nóng là một liệu pháp có thể giúp bạn cải thiện lưu lượng máu đến một khu vực cụ thể khi nhiệt độ tăng. Chườm nóng vùng ngực có thể giúp làm dịu sự khó chịu và chữa lành những cơn đau.
Bạn lấy khăn bông loại mềm thấm vào nước nóng và sau đó chườm lên bầu vú. Bạn cũng có thể cho nước ấm vào b́nh sữa rồi dùng khăn mỏng quấn quanh chai rồi chườm từ dưới bầu vú lên đầu ti.
Tương tự như vậy, bạn có thể sử dụng miếng đệm nóng, túi sưởi khô, túi sưởi ấm để chườm vào vùng ngực bị đau trong ṿng 15 – 20 phút.
Bạn lưu ư không nên sử dụng chườm nóng khi mắc một số bệnh như tiểu đường, viêm da, huyết khối tĩnh mạch sâu hay đa xơ cứng. Nếu bị bệnh tim hoặc cao huyết áp, bạn hăy hỏi bác sĩ trước khi sử dụng liệu pháp nhiệt.
Bạn cũng có thể chườm lạnh để ngăn ngừa giảm đau ngực trước kỳ kinh bằng cách sử dụng túi nước đá hoặc gói gel đông lạnh bọc trong khăn và chườm lên ngực. Bạn chỉ nên sử dụng chườm lạnh trong tối đa 15 phút và không chườm trực tiếp lên da mà hăy quấn các sản phẩm này trong một tấm khăn để không làm tổn thương da, mô hay thần kinh.
4. Điều chỉnh chế độ ăn uống
thức ăn giúp giảm đau ngực trước kỳ kinh
• Hạn chế caffeine: Một số phụ nữ cảm thấy giảm t́nh trạng sưng ngực khi họ loại bỏ caffeine khỏi chế độ ăn uống. Tuy nhiên, bạn có thể phải cần mất 6 tháng trở lên để cảm thấy sự khác biệt với bộ ngực của bạn.
Bạn nên cần hạn chế caffeine được t́m thấy trong cà phê, trà, nước ngọt, chocolate cũng như một số loại thuốc không kê đơn.
• Giảm lượng chất béo không lành mạnh: Bạn nên xây dựng chế độ ăn ít chất béo, đặc biệt là chất béo băo ḥa. Điều này sẽ giúp làm giảm nồng độ estrogen và cải thiện t́nh trạng ngực sưng và đau.
Thực phẩm chứa nhiều chất béo băo hóa thường được t́m thấy trong các loại thịt đỏ, các sản phẩm từ bơ sữa hay các thực phẩm chứa nhiều dầu và mỡ từ động vật.
• Ăn thực phẩm bổ dưỡng: Trong giai đoạn hành kinh, bạn nên bổ sung cho cơ thể những sản phẩm từ cá. Đồng thời, bạn cũng nên ăn các loại đậu, các loại hạt, sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, dầu ô liu, dầu hoa anh thảo, dầu hạt đen và dầu lưu ly.
• Bổ sung vitamin: Bạn có thể sử dụng một số loại vitamin đă được các bác sĩ khuyến cáo nên sử dụng ở mức vừa phải để giảm đau ngực là vitamin E, vitamin B6. Những thực phẩm có chứa hai loại vitamin này là cải cầu vồng, cây cải cay, cải bó xôi, củ cải xanh, cải xoăn, các loại trái cây, các loại hạt và đậu…
5. Tập thể dục nhẹ nhàng
Để giảm t́nh trạng đau ngực trước kỳ kinh, bạn cũng có thể tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, tập yoga hay hít thở. Tập yoga hay hít thở sâu sẽ giúp bạn giảm các triệu chứng như căng thẳng, lo lắng, mệt mỏi, đau đớn… Thói quen đi bộ cũng giúp bạn ngủ ngon hơn vào ban đêm và tăng cường hệ miễn dịch giúp bạn khỏe mạnh.
Bạn lưu ư không nên tập thể dục quá sức vào những ngày đau ngực như tập cardio cường độ cao, chạy bộ nhanh… Những hoạt động này sẽ làm gia tăng t́nh trạng mệt mỏi của cơ thể.
6. Dành thời gian thư giăn toàn thân
Khi mệt mỏi do sắp có kinh, bạn nên để cơ thể được thư giăn để tái tạo lại năng lượng. Những liệu pháp giúp thư giăn toàn thân là tắm nước ấm, xông hơi hoặc đi spa.
Bạn cũng nên sắp xếp công việc để bản thân không bị stress và ngủ đủ giấc để cơ thể không bị quá kiệt sức vào những ngày sắp có kinh.
T́nh trạng đau ngực trước kỳ kinh sẽ giảm thiểu phần nào nếu bạn biết chăm sóc bản thân đúng cách. Bạn nên ghi chép lại cẩn thận chu kỳ kinh nguyệt của ḿnh để xác định bạn có đang bị đau ngực do hành kinh hay không. Nếu thấy ngực hoặc cơ thể có những biểu hiện khác bất thường khi không nằm trong chu kỳ kinh th́ bạn nên t́m đến các bác sĩ để t́m hiểu nguyên nhân và điều trị sớm nhé.
Nguyên nhân kinh nguyệt không đều: V́ sao đèn đỏ thất thường?
Tài trợ bởi
Tác giả: Hồng Nhung
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nguyên nhân kinh nguyệt không đều: V́ sao đèn đỏ thất thường?
Những ngày đèn đỏ đến quá sớm hay quá trễ đều là dấu hiệu của kinh nguyệt không đều mà bạn nên lưu ư v́ điều này sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của phụ nữ. Hăy cùng t́m hiểu ngay nguyên nhân kinh nguyệt không đều để biết cách điều trị kịp thời nhé!
Kinh nguyệt không đều là hiện tượng hành kinh không theo một chu kỳ nhất định, kinh sớm, kinh trễ hay vô kinh. Thời gian và mức độ chảy máu trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ khác nhau ở mỗi người.
Hiện tượng chảy máu quá nhiều do rong kinh có thể gây thiếu máu hoặc thiếu sắt báo hiệu t́nh trạng bệnh lư tiềm ẩn. Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể điều trị khỏi kinh nguyệt không đều. Hăy cùng t́m hiểu kỹ hơn về dấu hiệu và nguyên nhân kinh nguyệt không đều để chăm sóc tốt hơn cho cơ thể nhé.
Dấu hiệu kinh nguyệt không đều
Độ dài của chu kỳ kinh nguyệt và lượng máu mất đi trong mỗi chu kỳ khác nhau ở phụ nữ. Tuy nhiên, đa số phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt dao động từ 24–34 ngày.
Việc ra máu trong chu kỳ kinh nguyệt thường kéo dài 4–5 ngày và mất đi một lượng máu khoảng 40 ml. Tuy nhiên, đó là mức trung b́nh và thường gặp, một số phụ nữ có thể có độ dài chu kỳ kinh nguyệt hay lượng máu nằm ngoài phạm vi này. Nếu bạn mất đi lượng máu tới 80 ml hoặc nhiều hơn được gọi là chảy máu nghiêm trọng bất thường.
Các dấu hiệu phổ biến của chu kỳ kinh nguyệt không đều (thường là kéo dài do rong kinh) bao gồm:
• Bị ướt nhiều hơn một băng vệ sinh hoặc miếng lót trong một giờ, hiện tượng này xảy ra trong vài giờ mỗi lần. Điều này có thể khiến bạn thức dậy vào ban đêm v́ bạn cần phải thay băng vệ sinh.
• Bạn không thể hoặc không sẵn sàng tham gia vào các hoạt động b́nh thường v́ bị chảy máu quá nhiều. Đôi khi, chảy máu bất thường sẽ có những cục máu đông lớn, hoặc kéo dài hơn một tuần.
• Ngoài ra, chảy máu bất thường nghiêm trọng có thể khiến bạn mắc những triệu chứng như mệt mỏi, da nhợt nhạt, thở dốc, chóng mặt là các dấu hiệu của bệnh thiếu máu.
Nguyên nhân kinh nguyệt không đều
Nguyên nhân kinh nguyệt không đều có thể do nhiều yếu tố, bao gồm:
Thuốc
• Một số loại thuốc chống viêm, thuốc chống đông máu hoặc thuốc điều ḥa hormone có thể là nguyên nhân kinh nguyệt không đều.
• Chảy máu nhiều có thể là tác dụng phụ khi đặt các dụng cụ ngừa thai trong tử cung.
Mất cân bằng hormone
Các hormone estrogen và progesterone điều ḥa sự tích tụ của lớp niêm mạc tử cung. Sự dư thừa các kích thích tố này có thể gây chảy máu nghiêm trọng.
Sự mất cân bằng hormone phổ biến nhất ở những cô gái bắt đầu có kinh nguyệt trong khoảng một năm rưỡi. Ngoài ra, điều này cũng phổ biến ở phụ nữ gần măn kinh.
Điều kiện sức khỏe
• Bệnh viêm vùng chậu: Bệnh viêm vùng chậu và các bệnh nhiễm trùng khác có thể gây ra rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, cũng như bệnh lạc nội mạc tử cung. Đây là một t́nh trạng mô ở bên trong tử cung bắt đầu phát triển ở đâu đó bên trong cơ thể. Điều này có thể gây chảy máu nghiêm trọng và đau.
• Hội chứng rối loạn máu di truyền: Chảy máu kinh nguyệt nghiêm trọng cũng có thể do một số rối loạn máu di truyền ảnh hưởng đến khả năng đông máu.
• Tăng sinh khối u lành tính hoặc ung thư: Ung thư cổ tử cung, buồng trứng hoặc tử cung có thể gây chảy máu nghiêm trọng, nhưng những điều kiện này không phổ biến. U lành tính trong tử cung có thể gây chảy máu nghiêm trọng hoặc trong thời gian dài. Sự tăng sinh khối u lành tính trong nội mạc tử cung có thể làm chu kỳ kinh nguyệt kéo dài và mất nhiều máu. Những khối u lành tính này gọi là polyp nếu khối u được tạo thành từ mô nội mạc và được gọi là u xơ tử cung nếu khối u h́nh thành từ mô cơ.
Các nguyên nhân khác
• Không rụng trứng: Thiếu sự rụng trứng gây ra thiếu hụt hormone progesterone, có thể dẫn đến chảy máu nghiêm trọng.
• Lạc nội mạc tử cung: Khi các tuyến từ niêm mạc tử cung nằm trong cơ tử cung, chảy máu nghiêm trọng có thể xảy ra.
• Có thai ngoài tử cung
Bạn nên liên hệ khẩn cấp với bác sĩ nếu bạn bị chảy máu trong khi mang thai. Mang thai b́nh thường sẽ làm gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt. Một số đốm máu xuất hiện trong thai kỳ, đặc biệt là trong tam cá nguyệt đầu tiên, thường không đáng lo.
Tuy nhiên, bạn phải đến bệnh viện ngay lập tức nếu bị chảy máu ồ ạt khi mang thai. Đó có thể là dấu hiệu có thai ngoài tử cung, trứng sau khi thụ tinh bám vào ống dẫn trứng thay v́ tử cung như thông thường. Chảy máu thai kỳ cũng có thể là dấu hiệu sảy thai. Bác sĩ sẽ t́m ra nguyên nhân gây chảy máu trong thai kỳ và t́m biện pháp can thiệp phù hợp.
Bạn nên khám phụ khoa mỗi năm một lần để kiểm tra sức khỏe định kỳ. Tuy nhiên, bạn nên đi khám bác sĩ ngay nếu bạn bị chảy máu trong các trường hợp sau:
•Giữa hai chu kỳ
•Sau khi quan hệ t́nh dục
•Khi đang mang thai
•Sau thời kỳ măn kinh
Bạn cũng nên tham khảo ư kiến bác sĩ trong các trường hợp gặp những triệu chứng sau đây:
•Núm vú tiết dịch
•Mọc tóc bất thường
•Nhiều mụn trứng cá
•Đau dữ dội hoặc bị sốt
•Dịch máu có mùi bất thường
•Tăng hoặc giảm cân không rơ nguyên nhân
•Chu kỳ kinh nguyệt của bạn kéo dài hơn một tuần
•Cần nhiều hơn một miếng băng vệ sinh mỗi giờ, trong vài giờ liên tiếp
Bạn nên theo dơi chu kỳ kinh nguyệt của bạn như xem chu kỳ kinh nguyệt kéo dài bao lâu và bao nhiêu băng vệ sinh hoặc miếng lót vệ sinh bạn sử dụng trong mỗi chu kỳ. Thông tin này sẽ hữu ích khi đi bạn khám phụ khoa. Ngoài ra, bạn hăy tránh các sản phẩm có chứa aspirin v́ có thể làm tăng sự chảy máu.
Khi khám phụ khoa, bác sĩ sẽ đặt ra các câu hỏi chi tiết về t́nh trạng của bạn, sau đó sẽ chỉ định các xét nghiệm như xét nghiệm máu, phết tế bào cổ tử cung, siêu âm, thử thai… để xác định nguyên nhân kinh nguyệt không đều. Dựa trên kết quả xét nghiệm, bạn có thể được chỉ định dùng một số loại thuốc, tiếp tục theo dơi thêm hoặc thực hiện các phẫu thuật kịp thời để can thiệp.
Để chăm sóc sức khỏe bản thân thật tốt, bạn cần dành nhiều quan tâm đến các nguyên nhân kinh nguyệt không đều để phát hiện sớm lư do khi chu kỳ kinh nguyệt của bạn không ổn định. Nếu chu kỳ kinh nguyệt của bạn kéo dài hoặc bạn bị rong kinh trong mỗi chu kỳ th́ hăy đi khám bác sĩ ngay nhé.
Hiện tượng có kinh nguyệt 2 lần trong 1 tháng có thể là một dấu hiệu bất thường cảnh báo sức khỏe của bạn đang có nguy cơ mắc bệnh đấy!
Theo các chuyên gia, một chu kỳ trung b́nh sẽ xảy ra sau mỗi 21–35 ngày và kéo dài trong 2–7 ngày. Nếu thời gian giữa các chu kỳ ngắn lại, sẽ đồng nghĩa với việc nhiều chu kỳ diễn ra nhiều hơn. Khoảng 40–60% phụ nữ sẽ trải nghiệm những chu kỳ kinh nguyệt bất thường này ít nhất một lần trong đời.
Hầu hết phụ nữ đều nắm rơ chu kỳ của ḿnh, do đó không khó để bạn nhận ra nếu có bất kỳ sự thay đổi nào. Trong phần lớn các trường hợp bất thường, nguyên nhân gây ra thường lành tính nên không có ǵ cần phải lo lắng cả. Tuy nhiên, quá tŕnh bắt đầu và kết thúc chu kỳ thường làm hao tổn khá nhiều sức lực khiến cho nhiều phụ nữ lo lắng cơ quan sinh dục của ḿnh đang có vấn đề.
Những chu kỳ bất thường sẽ phản ánh lên nhiều vấn đề khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, t́nh trạng sức khỏe và di truyền từ gia đ́nh. Khi thường xuyên bị và lặp lại chu kỳ quá nhiều, bạn nên đến khám phụ khoa ngay để được nhận sự chẩn đoán và điều trị phù hợp nhất. Bạn sẽ được kiểm tra xương chậu, âm đạo và cổ tử cung kèm theo siêu âm xương chậu.
Để pḥng ngừa các căn bệnh phụ khoa, nếu bạn có kinh nguyệt 2 lần trong 1 tháng th́ hăy kiểm tra xem ḿnh có thuộc các trường hợp sau đây không nhé:
1. Bạn quên dùng thuốc tránh thai
Việc quên dùng thuốc tránh thai, cả dạng uống và tiêm đều gây t́nh trạng ra máu bất thường. Mỗi khi bạn không thực hiện pḥng tránh thai đúng cách, máu sẽ chảy v́ lượng hormone bị thu lại đột ngột.
Nếu bạn dùng thuốc tránh thai đúng theo hướng dẫn, lượng máu chảy sẽ giảm dần. Hăy đảm bảo rằng bạn có thêm phương án dự pḥng để tránh thai trước khi chu kỳ mới diễn ra.
2. Cơ thể bạn đang chuẩn bị làm mẹ
Theo kiến thức thông thường mà chúng ta biết, mang thai đồng nghĩa với việc lỡ đi một vài chu kỳ kinh nguyệt. Thế nhưng, một số phụ nữ lại có kinh nhiều lần hơn khi họ mang thai. Hiện tượng chảy máu âm đạo khi mang thai khá phổ biến, đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ. V́ thế, bạn có thể dùng que thử để dễ dàng xác nhận xem đây có phải nguyên nhân gây ra kinh nguyệt 2 lần trong 1 tháng hay không.
Ngoài ra, có một số nguyên nhân khác sẽ gây ra t́nh trạng này, như tập thể dục hay làm t́nh quá mức. Bạn cũng có nguy cơ mắc chứng polyp – những thương tổn lành tính phát triển bên trong tử cung hoặc cổ tử cung, liên quan hoặc nằm gần mạch máu – có thể khiến cơ thể chảy máu tự phát.
Các vấn đề về tử cung như polyp hay u xơ lành tính đều xuất hiện khá nhiều và thường liên quan đến hormone. Polyp tử cung sẽ gây chảy máu giữa các chu kỳ đặc biệt là lúc chúng bị chạm vào như khi đang quan hệ. U xơ có thể gây ra đau đớn, đau lưng, trướng bụng, thiếu máu, đau khi quan hệ và chảy máu tự phát v́ dấu hiệu này không liên quan đến chu kỳ kinh.
Bạn nên đến pḥng khám phụ khoa để được siêu âm, truyền nước biển, sinh thiết tử cung hoặc khám tử ngoại (dùng kính viễn vọng soi tử cung). Bác sĩ sẽ chữa trị để loại bỏ u đă phát triển nếu không c̣n nguyên nhân nào khác khiến bạn có kinh nguyệt 2 lần trong 1 tháng.
4. Bạn bị viêm âm đạo hoặc cổ tử cung
Viêm âm đạo hoặc viêm cổ tử cung sẽ gây ra rất nhiều vấn đề khó chịu cho người bệnh. Một trong số đó chính là khiến bạn có kinh nguyệt 2 lần trong 1 tháng.
Viêm nhiễm ở cổ tử cung kèm theo vi khuẩn, trùng roi âm đạo có thể gây ra máu bất thường. Do đó, bạn cần trị viêm ngay lập tức nếu không nguy cơ mắc HIV và các bệnh lây qua đường t́nh dục khác sẽ tăng lên rất nhiều.
5. Bạn gặp vấn đề ở tuyến giáp
Tuyến giáp ít hoạt động hay hoạt động quá mức đều khiến kinh nguyệt không đều. Tuyến giáp được điều chỉnh bởi hormone sản sinh, tại khu vực tuyến yên và vùng dưới đồi của năo, chung với các hormone kiểm soát kinh nguyệt và sự rụng trứng. Nếu một cái ngừng hoạt động, những cái khác có thể bị ảnh hưởng. T́nh trạng này được chẩn đoán nhờ xét nghiệm máu và thường dùng thuốc để chữa trị.
6. Bạn bị hội chứng buồng trứng đa nang
Hội chứng buồng trứng đa nang là t́nh trạng mất cân bằng nội tiết tố, ảnh hưởng khoảng 8–20% phụ nữ. Đây là kết quả của việc ít hoặc không rụng trứng, dẫn đến lượng estrogen, progesterone, testosterone mất cân bằng. Và việc có kinh nguyệt 2 lần trong 1 tháng cũng là triệu chứng của t́nh trạng này.
Những triệu chứng phổ biến khác bao gồm nổi mụn, khó duy tŕ cân nặng, mọc lông ở các vùng đặc trưng của nam giới như ria mép, cằm và gặp vấn đề về khả năng sinh sản. Nếu bạn nghĩ ḿnh đang bị hội chứng này, hăy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nhất.
7. Bạn có tế bào ung thư hoặc tiền ung thư
Nếu xuất hiện ở tử cung hoặc cổ tử cung, các tế bào ung thư và tiền ung thư đều gây có thể gây ra kinh nguyệt 2 lần trong 1 tháng. Một nghiên cứu khác cho thấy, kinh nguyệt bất thường có khả năng dẫn đến ung thư buồng trứng, do đó bạn nên đến gặp bác sĩ để được khám và phát hiện càng sớm càng tốt. Siêu âm, sinh thiết tử cung và phết tế bào cổ tử cung có thể hỗ trợ chẩn đoán trường hợp này.
Việc nhanh chóng phát hiện nguyên nhân khiến bạn có kinh nguyệt 2 lần trong 1 tháng sẽ giúp bạn pḥng ngừa thêm những căn bệnh khác nữa. V́ vậy, hăy kiểm tra ngay dấu hiệu trên cơ thể và đến gặp các bác sĩ phụ khoa để được hỗ trợ chẩn đoán và điều trị tốt nhất nhé!
Nhiều người cho rằng chế độ ăn chay vừa đơn điệu lại dễ gây thiếu chất. Thật ra, lợi ích của việc ăn chay không những tốt cho sức khỏe mà c̣n bảo vệ sắc đẹp nữa đấy!
Chế độ ăn chay lành mạnh sẽ giúp bạn có nhiều sức khỏe với nhiều chất xơ, vitamin C và E, axit folic, magie, chất béo không băo ḥa và phytochemical. V́ vậy, lợi ích của việc ăn chay sẽ giúp bạn giảm cholesterol, giảm huyết áp và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Dưới đây là một số chế độ ăn chay mà bạn có thể lựa chọn trong chế độ ăn uống hàng ngày.
• Chế độ ăn chay lacto-ovo: kiêng sản phẩm từ động vật nhưng ăn trứng, sữa và sản phẩm từ thực vật.
• Chế độ ăn chay lacto: kiêng sản phẩm từ động vật, trứng nhưng tiêu thụ các sản phẩm từ sữa và từ thực vật.
• Chế độ ăn chay ovo: kiêng sản phẩm từ động vật, các loại sữa nhưng ăn trứng và các sản phẩm từ thực vật.
• Chế độ ăn thuần chay: kiêng tất cả các sản phẩm từ động vật, kể cả gelatin và mật ong…
• Chế độ ăn chay bán phần: kiêng ăn thịt động vật nhưng có người vẫn chọn ăn cá hoặc chọn ăn thịt từ gia cầm.
• Chế độ ăn chay linh hoạt: chỉ ăn các sản phẩm từ thực vật nhưng vẫn kèm thêm lượng nhỏ thức ăn từ động vật.
Nếu đang lên kế hoạch ăn chay, bạn có thể sẽ muốn biết ăn chay có tốt không. Bạn hăy cùng t́m hiểu những lợi ích của việc ăn chay với sức khỏe dưới đây nhé.
1. Lợi ích của việc ăn chay giúp da khỏe mạnh
Làn da bạn sẽ khỏe mạnh khi được bổ sung đầy đủ lượng vitamin, khoáng chất và nước. Các loại trái cây và rau quả có chứa rất nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa nên giúp làn da của bạn khỏe mạnh và ngăn ngừa nhiều bệnh tật.
2. Tác dụng của ăn chay giúp bạn giảm cholesterol
lợi ích của việc ăn chay
Mỡ động vật thường không mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho bạn v́ chúng sẽ làm tăng mức cholesterol trong cơ thể. Trong khi đó, chế độ ăn chay sẽ chỉ cung cấp cho bạn đủ lượng cholesterol cần thiết cho cơ thể mỗi ngày.
Các nghiên cứu ở Hàn Quốc cũng cho thấy những người thực hiện chế độ ăn chay lâu dài có lượng chất béo và cholesterol trong cơ thể thấp hơn so với người không ăn chay.
3. Ăn chay giúp bạn cải thiện sự trao đổi chất
Như đă nói ở trên, thực phẩm chay thường rất dễ tiêu hóa nên lợi ích của việc ăn chay sẽ giúp bạn tăng cường trao đổi chất. Ngoài ra, tỷ lệ trao đổi chất ở những người có chế độ ăn chay là khá cao nên sẽ càng giúp bạn đốt cháy nhiều chất béo để giảm cân.
4. Lợi ích của việc ăn chay giúp bạn tăng tuổi thọ
lợi ích của việc ăn chay giúp kéo dài tuổi thọ
Bạn ăn nhiều trái cây và rau củ thông qua chế độ ăn chay sẽ giúp loại bỏ độc tố và hóa chất tích tụ trong cơ thể. Từ đó, chế độ ăn chay sẽ giúp bạn sống khỏe mạnh và kéo dài tuổi thọ.
5. Lợi ích của việc ăn chay giúp giảm huyết áp
Các nghiên cứu đă chỉ ra rằng những người ăn chay có huyết áp thấp hơn so với những người ăn thịt.
Thực phẩm từ thực vật có xu hướng ít chất béo, natri và cholesterol nên tác động tích cực đến huyết áp của bạn. Trái cây và rau quả cũng có nồng độ kali tốt nên giúp bạn giảm huyết áp.
6. Ăn chay giúp bạn giảm nguy cơ bị béo ph́
lợi ích của việc ăn chay là giúp bạn giảm nguy cơ béo ph́
Khi ăn chay, bạn sẽ cẩn thận hơn trong việc lựa chọn thực phẩm nên sẽ tránh được t́nh trạng ăn quá nhiều hoặc chỉ lựa chọn những thực phẩm dựa trên cảm xúc. Khi không cần phải ăn kiêng món ǵ, bạn thậm chí c̣n có xu hướng ăn quá độ và làm tăng nguy cơ bị béo ph́.
Khoa nhi bệnh viện đại học Ghent ở Bỉ cho biết chế độ ăn chay trường là một trong những cách tốt nhất giúp giảm nguy cơ bị đột quỵ và béo ph́.
7. Ăn chay giúp giảm rủi ro bị tiểu đường tuưp 2
Bạn thực hiện chế độ ăn chay lành mạnh sẽ giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường tuưp 2 cũng như những biến chứng của bệnh. Những thực phẩm chay có chứa ít đường sẽ giúp bạn giữ lượng đường trong máu ổn định là ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, các loại hạt.
Theo một nghiên cứu cho thấy những người không ăn chay có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuưp 2 cao hơn gấp đôi so với những người ăn chay.
lợi ích của việc ăn chay giúp bạn giảm nguy cơ bị trầm cảm
Nhiều nghiên cứu cho thấy những người ăn chay thường hạnh phúc hơn nhiều so với người không ăn chay. Hơn nữa, những thực phẩm chay có nguồn gốc là thực phẩm hữu cơ sẽ có tác dụng làm mới tâm trí của bạn và giúp bạn có suy nghĩ tích cực.
9. Giảm nguy cơ phát triển bệnh đục thủy tinh thể
Một nghiên cứu được tiến hành bởi Khoa Y học lâm sàng Nuffield tại Đại học Oxford cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa nguy cơ phát triển bệnh đục thủy tinh thể và chế độ ăn uống. Người không ăn chay hoặc người ăn thịt sẽ có rủi ro cao nhất, ngược lại người ăn chay có nguy cơ phát triển bệnh thấp nhất.
10. Ăn chay giúp bạn cải thiện sức khỏe tim
lợi ích của việc ăn chay là cải thiện sức khỏe tim mạch
Những người ăn chay giảm 1/3 nguy cơ bị tử vong hoặc phải nhập viện v́ bệnh tim. Lợi ích của việc ăn chay giúp cải thiện sức khỏe tim mạch với các loại ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, các loạt hạt, rau củ, trái cây…
Bạn nên chọn những thực phẩm có lượng chất xơ ḥa tan cao và những thực phẩm giúp giữ lượng đường trong máu ổn định. Bằng cách này, bạn sẽ làm giảm cholesterol và từ đó giảm nguy cơ bị đau tim.
11. Ăn chay giúp bạn giảm nguy cơ bị ung thư
Chế độ ăn thuần chay sẽ giúp bạn giảm nguy cơ mắc các loại ung thư và ngăn ngừa một số bệnh ung thư ở phụ nữ. Trong khi đó, chế độ ăn chay lacto-ovo sẽ giúp bạn ngăn ngừa ung thư ở đường tiêu hóa. Hơn nữa, các chế độ ăn chay nói chung sẽ giúp bạn giảm thiểu phần nào nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng.
Nhiều nghiên cứu cho rằng ăn đầy đủ trái cây và rau quả tươi trong chế độ ăn chay là yếu tố quan trọng giúp bạn giảm thiểu phần nào nguy cơ bị ung thư.
12. Ăn chay giúp bạn giảm triệu chứng hen suyễn
lợi ích của việc ăn chay giúp bạn giảm bệnh hen suyễn
Một nghiên cứu của Thụy Điển cho thấy chế độ ăn chay, cụ thể là thuần chay, giúp bạn giảm các triệu chứng của bệnh hen suyễn. Kết quả là 22 trong số 24 người tham gia chế độ ăn thuần chay trong một năm nhận thấy sự cải thiện triệu chứng bệnh hen suyễn.
Các nhà nghiên cứu cho rằng một số loại thực phẩm từ động vật sẽ tạo ra phản ứng dị ứng hoặc viêm. Do đó, bạn có thể giảm đi triệu chứng bệnh khi loại bỏ những thực phẩm này khỏi chế độ ăn uống.
13. Ăn chay giúp bạn tăng sức khỏe xương
Tỷ lệ loăng xương thường thấp hơn ở những quốc gia xem chế độ ăn chay là chủ yếu. Các sản phẩm từ động vật sẽ ép canxi ra khỏi cơ thể bạn, gây ra t́nh trạng mất xương và loăng xương.
Mặc dù chế độ ăn chay mang đến cho bạn nhiều lợi ích sức khỏe, song bạn vẫn nên lưu ư ăn chay trường đúng cách để tránh thiếu hụt dinh dưỡng. Khi ăn chay, bạn cần đảm bảo cung cấp đủ các dưỡng chất cho cơ thể hàng ngày là protein, chất sắt, canxi, vitamin D, omega-3, kẽm, vitamin B12.
Bạn nên bổ sung các thực phẩm chay theo hàm lượng khuyến nghị hàng ngày để cơ thể khỏe mạnh. Nếu bạn kiêng thịt nhưng không ăn nhiều rau quả, trái cây mà ăn nhiều bánh ḿ, ḿ Ư hay thực phẩm chứa nhiều đường th́ cũng không tốt.
Lợi ích của việc ăn chay đúng cách sẽ giúp bạn giảm thiểu và ngăn ngừa nhiều bệnh tật. Tuy nhiên, bạn nên trao đổi với bác sĩ trước khi ăn chay để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng hàng ngày cho cơ thể khỏe mạnh nhé.
Hầu hết mọi người không nghĩ rằng rau là một nguồn protein chính, nhưng thực chất có nhiều loại rau củ giàu protein, đủ để cung cấp nhu cầu protein hàng ngày cho những người ăn chay. Đó là ǵ?
Nếu bạn là người ăn chay hay chọn phương pháp ăn chay để giảm cân, th́ việc quan trọng đó chính là chọn ra loại rau củ giàu protein để đảm bảo đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Không phải chỉ có mỗi thịt mới là nguồn cung cấp nhiều protein, cũng có những loại rau củ đem lại rất nhiều dinh dưỡng cũng như giàu protein.
Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu cho bạn 8 loại rau củ giàu protein và bên cạnh đó là lợi ích dinh dưỡng và phương pháp chế biến chúng để ngon miệng hơn.
1. Đậu lăng
đậu lăng giàu protein
Đậu lăng chứa nhiều protein và một lượng lớn các vi chất dinh dưỡng như folate, thiamin, phốt pho và sắt.
2. Đậu nành Edamame
đậu nành Nhật Bản edamame
Một bát (chén) đậu nành edamame (hay c̣n gọi đậu nành Nhật Bản) đă nấu chín, c̣n nguyên vỏ có thể chứa tới 18g protein.
3. Măng tây
măng tây giàu protein
Chỉ cần 10 ngọn măng tây cung cấp cho bạn 4g protein.
4. Củ cải đường
củ cải đường
Củ cải đường cũng chứa protein đáng kể: một bát củ cải cắt lát chứa 2,2g protein. Hơn nữa, củ cải đường chỉ chứa một lượng nhỏ chất béo (dưới dạng chất béo không băo ḥa đa lành mạnh).
Hầu hết mọi người nghĩ rằng khoai tây chứa carbohydrate cao. Nhưng khoai tây cũng chứa một lượng protein đáng kể để giúp cân bằng lượng carbs đó. Chỉ cần một củ khoai tây cỡ trung b́nh cung cấp cho bạn 4g protein.
6. Bông cải xanh
bông cải xanh
Một bát bông cải xanh chứa 2,5g protein và chỉ có 31 calo, và một bát bông cải xanh hấp chứa gần gấp đôi lượng đó: hơn 4g protein.
7. Cải chíp
cải chíp
Giống như bông cải xanh, cải chíp (hay c̣n gọi cải th́a hay cải bẹ trắng) cực kỳ bổ dưỡng, với nhiều chất xơ, vitamin C, folate, canxi, vitamin B6 và beta carotene trong mỗi lá cải. Tương tự như bông cải xanh, cải chíp chứa một lượng protein đáng kể: một bát cải chíp nấu chín có khoảng 2g protein.
8. Đậu Hà Lan
đậu Hà Lan
Một nửa bát đậu Hà Lan nấu chín, đông lạnh chứa 2,8gprotein cộng với 4,4g chất xơ.
Như Hello Bacsi đề cập ở trên, có rất nhiều loại rau giàu protein có thể giúp bạn đáp ứng nhu cầu protein hàng ngày, bất kể bạn ăn chay hay ăn thịt. Thêm vào đó, những loại rau này có nhiều chất dinh dưỡng khác và có liên quan đến tất cả các loại lợi ích sức khỏe. Đừng ngại sử dụng và kết hợp các loại rau vào các món ăn để thêm đa dạng chế độ ăn của bạn nhé!
Màu sắc của rau củ quả không chỉ giúp bữa ăn thêm rực rỡ và kích thích cảm giác ngon miệng mà c̣n mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Mỗi màu sắc của rau củ quả đều chứa một nhóm dưỡng chất đặc biệt nên bạn đừng bỏ lỡ nhé!
Mỗi màu sắc đặc trưng của các loại rau củ quả đều là do các phytonutrient (dưỡng chất thực vật) tạo nên. Đây là các hóa chất tự nhiên giúp bảo vệ cây khỏi vi khuẩn, côn trùng, ánh nắng mặt trời và các tác nhân gây hại khác. Màu sắc của mỗi loại rau củ quả như đỏ, trắng, xanh, tím, vàng, cam… đều chứa từng loại chất dinh dưỡng riêng.
1. Rau củ quả màu đỏ
trái cây và rau củ nhiều màu
Các loại rau củ quả màu đỏ có chứa nhiều lycopene và ellagic acid. Những chất dinh dưỡng này đă được nghiên cứu là có tác dụng chống ung thư và nhiều lợi ích sức khỏe khác.
Cà chua có thể giúp làm chậm quá tŕnh phát triển ung thư tuyến tiền liệt. Dưa hấu có chứa lycopene và cả citrulline có thể phát huy tác dụng điều trị rối loạn cương dương nhẹ. Dâu tây th́ có thể ngăn ngừa và thậm chí đảo ngược quá tŕnh phát triển của ung thư thực quản.
Bạn có thể bổ sung một số loại rau củ quả màu đỏ vào chế độ ăn hàng ngày như ớt chuông đỏ, cà chua, dâu tây, dưa hấu, táo đỏ, cherry, lựu, củ dền…
2. Rau củ quả màu vàng hoặc cam
trái cây và rau củ nhiều màu
Các loại rau củ quả màu vàng hoặc cam rất giàu vitamin C và carotenoid. Một loại carotenoid là beta-carotene sẽ chuyển hóa thành vitamin A giúp cải thiện thị lực và quá tŕnh sản sinh tế bào.
Các trái cây thuộc họ cam, chanh chứa một loại phytonutrient đặc biệt gọi là hesperidin giúp tăng cường lưu thông máu. Nếu bạn thường xuyên bị lạnh tay chân, hăy ăn một quả cam mỗi ngày để cải thiện t́nh trạng. Ngoài ra, nhiều loại rau củ quả màu vàng và cam c̣n giúp bạn giảm nguy cơ đột quỵ đáng kể.
Bạn nên bổ sung một số loại rau củ quả màu vàng tốt cho sức khỏe như cam, chanh, xoài, cà rốt, dưa vàng, dứa, đào…
Bạn có thể t́m hiểu thêm: Uống nước chanh ấm buổi sáng để hưởng 5 lợi ích sau.
3. Rau củ quả màu xanh lá
trái cây và rau củ nhiều màu
Rau củ quả màu xanh lá chứa rất nhiều lutein, isothiocyanate, isoflavone và vitamin K rất tốt cho sự tuần hoàn máu và sức khỏe của xương. Bên cạnh đó, nhóm thực phẩm này c̣n cung cấp rất nhiều folate – một dưỡng chất rất quan trọng đối với phụ nữ mang thai để pḥng ngừa các khuyết tật bẩm sinh cho bé.
Các loại rau họ cải như bông cải xanh đă được chứng minh là có công dụng tăng cường chức năng miễn dịch. Bên cạnh đó, nhóm rau xanh lá đậm như cải xoăn th́ có thể cải thiện tâm trạng.
Quả kiwi đă được nghiên cứu là giúp giảm nhẹ rất nhiều bệnh từ cảm lạnh thông thường, hội chứng ruột kích thích cho đến chứng mất ngủ. Các nhà khoa học c̣n cho biết là quả kiwi thậm chí c̣n có khả năng sửa chữa những tổn thương ADN.
Bạn nên ăn nhiều loại rau củ quả màu xanh như bông cải xanh, cải xoăn, nho xanh, táo xanh, rau chân vịt, đậu Hà Lan, bí ng̣i
Các loại rau củ quả màu tím rất giàu các phytonutrient như anthocyanin và resveratrol đă được nghiên cứu là có khả năng chống ung thư và ngăn ngừa lăo hóa đáng kể. Các nghiên cứu c̣n cho thấy các hoạt chất sinh học trong quả mọng có tác dụng giảm tổn thương gây ra bởi stress và viêm.
Bạn có thể bổ sung vào thực đơn các loại rau củ quả màu tím như bắp cải tím, mâm xôi, nho tím (hoặc đỏ), cà tím…
Bạn có thể t́m hiểu thêm: 9 tác dụng đáng kinh ngạc của quả việt quất.
5. Rau củ quả màu nâu hoặc trắng
trái cây và rau củ nhiều màu
Rau củ quả màu trắng, nâu thường không có màu sắc rực rỡ như các loại rau củ quả màu khác nhưng vẫn là một lựa chọn lư tưởng cho bạn và có rất nhiều phytonutrient.
Cũng như bông cải xanh, bông cải trắng chứa rất nhiều hợp chất chống ung thư gọi là sulforaphane. Tỏi và hành tây chứa các hợp chất như allicin và quercetin cũng có tác dụng chống ung thư mạnh mẽ. Các loại nấm trắng chứa các phytonutrient đă được nghiên cứu là có thể ức chế hoạt động của aromatase trong điều trị ung thư vú.
Khi lên thực đơn, bạn đừng quên các loại rau củ quả màu nâu hoặc trắng như bông cải trắng, tỏi, hành tây, nấm trắng, khoai tây, sắn…
Một chế độ ăn uống lành mạnh không thể thiếu các loại rau củ quả tươi. Các loại rau củ quả nhiều màu sắc sẽ giúp bạn đa dạng hóa thực đơn đồng thời mang lại nhiều lợi ích bảo vệ sức khỏe. Những ngày bạn cảm thấy chán ăn, hăy thử thêm vào các loại rau củ quả để có cảm giác ngon miệng hơn nhé!
Trái cây là nguồn cung cấp vitamin dồi dào cho sức khỏe. Bạn nên t́m hiểu xem người mắc bệnh cao huyết áp nên ăn trái cây ǵ để có lựa chọn thích hợp cho chính ḿnh cũng như người thân trong gia đ́nh.
Tăng huyết áp hay cao huyết áp là một trong số các bệnh lư phổ biến nhất hiện nay, cứ ba người trưởng thành sẽ có một người mắc bệnh. Thuốc, thay đổi chế độ ăn uống và điều chỉnh lối sống lành mạnh có thể hỗ trợ hạ huyết áp, đồng thời giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan. Tăng huyết áp làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ và bệnh thận.
Qua bài viết này, Hello Bacsi sẽ giúp bạn t́m hiểu bệnh cao huyết áp nên ăn trái cây ǵ.
Người mắc bệnh cao huyết áp nên ăn trái cây ǵ?
Nhiều nhà nghiên cứu đă t́m thấy rằng một số loại thực phẩm có thể làm giảm huyết áp cao. Họ xem xét loại thực phẩm nào giúp ích cho huyết áp và làm thế nào để kết hợp chúng vào chế độ ăn uống lành mạnh.
1. Quả mọng
Quả mọng
Quả việt quất và dâu tây có chứa các hợp chất chống oxy hóa thường được biết đến qua tên gọi anthocyanin, một loại flavonoid.
Các nhà khoa học đă tiến hành một nghiên cứu quy mô lớn với hơn 34.000 người bị tăng huyết áp là t́nh nguyện viên. Họ phát hiện ra rằng những người có lượng anthocyanin hấp thụ cao nhất, chủ yếu từ quả việt quất và dâu tây, đă giảm 8% nguy cơ tăng huyết áp so với những người không hấp thụ anthocyanin hoặc có nhưng ít.
V́ vậy, hăy thưởng thức quả mọng như một món ăn nhẹ hoặc món ngọt sau bữa ăn như một cách điều trị tăng huyết áp đơn giản. Ngoài ra, bạn cũng có thể thêm chúng vào sinh tố và bột yến mạch.
2. Chuối
Bệnh cao huyết áp nên ăn trái cây ǵ
Chuối cũng là một ứng cử viên đáp ứng được nhu cầu bệnh cao huyết áp nên ăn trái cây ǵ. Loại trái cây này chứa nhiều kali, một khoáng chất đóng vai tṛ quan trọng trong việc kiểm soát tăng huyết áp.
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, kali không chỉ làm giảm tác dụng của natri mà c̣n có tác dụng tích cực đến thành mạch máu.
Người trưởng thành nên đặt mục tiêu hấp thụ 4.700mg kali mỗi ngày. Các loại thực phẩm giàu kali khác bao gồm:
•Bơ
•Dưa mật
•Cá chim
•Nấm
•Khoai lang
•Cà chua
•Cá ngừ
Tuy nhiên, những người vốn đang mắc bệnh liên quan đến thận, như suy thận, cần nói chuyện kỹ với bác sĩ về hàm lượng kali tối ưu trong cơ thể.
3. Kiwi
Kiwi
Theo kết quả từ nghiên cứu gần đây, một khẩu phần kiwi hàng ngày có thể hỗ trợ giảm huyết áp ở những người bệnh cao huyết áp mức độ nhẹ.
Các chuyên gia cũng đă so sánh tác dụng của táo và kiwi đối với những người bị huyết áp cao. Họ phát hiện ra rằng ăn ba quả kiwi mỗi ngày trong tám tuần sẽ dẫn đến t́nh trạng chỉ số huyết áp tâm thu và tâm trương giảm đáng kể so với ăn một quả táo mỗi ngày trong cùng thời gian. Một giả thiết được đặt ra rằng các hoạt chất sinh học trong loại trái cây này là tác nhân hạ huyết áp.
Mặt khác, kiwi cũng rất giàu vitamin C nên có thể cải thiện đáng kể chỉ số huyết áp ở những người tiêu thụ tầm 500mg vitamin mỗi ngày trong khoảng tám tuần.
4. Dưa hấu
Dưa hấu
Dưa hấu chứa một loại axit amin gọi là citrulline, có khả năng kiểm soát cao huyết áp nên cũng được xếp vào danh sách “Người bệnh cao huyết áp nên ăn trái cây ǵ”.
Citrulline giúp cơ thể sản xuất oxit nitric, một loại khí giúp thư giăn mạch máu và khuyến khích sự linh hoạt trong các động mạch. Những tác dụng này hỗ trợ lưu lượng máu, từ đó có thể làm điều trị tăng huyết áp.
Trong một nghiên cứu, những người trưởng thành bị béo ph́ và tăng huyết áp nhẹ đă ăn dưa hấu. Kết quả là huyết áp ở mắt cá chân và động mạch cánh tay giảm rơ rệt. Động mạch cánh tay là động mạch chính ở cánh tay trên.
Để tăng lượng citrulline mà cơ thể hấp thụ, bạn hăy thêm dưa hấu vào món salad hoặc làm sinh tố. Ngoài ra, bạn cũng có thể thưởng thức nó bằng cách cắt miếng, giữ lạnh rồi ăn.
5. Lựu
Lựu
Theo kết quả của nghiên cứu từ năm 2012, uống một cốc nước ép lựu mỗi ngày trong ṿng một tháng có thể làm giảm huyết áp cao trong thời gian ngắn. Các nhà khoa học cho rằng tác dụng này đến từ hàm lượng lớn chất chống oxy hóa trong trái cây này.
Lựu có thể bóc ra ăn hoặc ép lấy nước uống. Nếu chọn mua nước ép lựu có sẵn ở siêu thị, hăy kiểm tra thông tin dinh dưỡng để đảm bảo rằng không có thêm đường trong sản phẩm.
Công dụng của giấm táo từ lâu đă được nhiều người biết đến. Tuy nhiên, ít ai biết rằng giấm táo c̣n có tác dụng điều trị cao huyết áp.
Hàng trăm năm qua, giấm táo được biết đến là một trong những phương pháp chữa bệnh hiệu quả và ít tốn kém chi phí nhất – từ việc chữa viêm họng cho đến chữa cháy nắng hay xử lư vết cắn của côn trùng. Bên cạnh đó, nó thậm chí c̣n được sử dụng trong việc giúp cơ thể cân bằng cách hỗ trợ quá tŕnh trao đổi chất. Vậy mối liên hệ giữa giấm táo và cao huyết áp như thế nào? Hăy cùng t́m hiểu bài viết sau nhé.
Giới thiệu về cao huyết áp và giấm táo
Các chuyên gia khuyến nghị rằng bạn và người thân nên tự trang bị kiến thức để đối mặt với cao huyết áp. Huyết áp là áp suất do tim tạo ra nhằm bơm máu đi khắp cơ thể. Trong quá tŕnh máu lưu thông, lực này tác động đáng kể lên thành động mạch. Trung tâm kiểm soát và pḥng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ giải thích mức độ phổ biến hiện nay của căn bệnh này như sau:
•Tổng số trường hợp cao huyết áp ở quốc gia này đă đạt đến con số 75 triệu, tức b́nh quân cứ ba người sẽ có một người bị tăng huyết áp.
•Trường hợp người bệnh không thể tự kiểm soát huyết áp chiếm hơn một nửa ca tăng huyết áp.
•Trong năm 2014, hơn 400.000 ca tử vong là do cao huyết áp gây ra hoặc có liên quan đến cao huyết áp.
Giấm táo lâu nay vẫn được xem là một loại thuốc phổ biến với khả năng điều trị nhiều bệnh lư hay t́nh trạng sức khỏe, bao gồm chứng khó chịu ở dạ dày, tăng cholesterol hay viêm họng. Phương pháp này vốn xuất hiện từ rất lâu. Bác sĩ Hy Lạp cổ đại Hippocrates đă sử dụng giấm táo để chăm sóc vết thương.
Bên cạnh đó, vào thế kỷ thứ X, các pháp y đă sử dụng giấm táo kết hợp với lưu huỳnh như một loại dung dịch khử trùng giúp ngăn ngừa nhiễm khuẩn trong quá tŕnh khám nghiệm tử thi.
Các nghiên cứu cho thấy công dụng của giấm táo c̣n có thể đối phó với cao huyết áp. Đây là một phương án khả thi v́ loại giấm này đóng vai tṛ quan trọng trong việc duy tŕ mức huyết áp của bạn ở phạm vi lư tưởng. Tuy nhiên, cách này nên được phối hợp chung với các phương pháp điều trị khác như sử dụng thuốc tăng huyết áp hay xây dựng thói quen lành mạnh. Bạn cần nhớ rằng giấm táo tuy mang lại lợi ích sức khỏe khá nhiều nhưng nó căn bản không phải là thuốc chữa bệnh.
Công dụng của giấm táo trong điều trị cao huyết áp
Thực tế, các nhà nghiên cứu mới chỉ bắt đầu xem xét cơ chế hạ huyết áp của giấm táo hoạt động như thế nào. Hầu hết các đề tài chỉ mới tiến hành thí nghiệm trên động vật chứ chưa được phép đưa vào thử nghiệm lâm sàng. Tuy nhiên, một số kết quả nghiên cứu đă chứng minh rằng giấm táo thực sự hữu dụng trong việc điều trị cao huyết áp.
Ức chế hoạt động của enzyme renin
Thành phần chủ yếu trong giấm táo là axit axetic. Trong một nghiên cứu, những con chuột có huyết áp cao đă được cho uống giấm táo trong một thời gian dài. Kết quả cho thấy những con chuột này đều có hiện tượng hạ huyết áp cũng như số lượng enzyme renin ít hơn so với chuột b́nh thường. Một nghiên cứu khác chỉ ra rằng axit axetic cũng có khả năng hỗ trợ hấp thụ canxi.
Hạ đường huyết
Hạ đường huyết cũng có thể được xem là một giải pháp hạ huyết áp. Theo kết quả từ một nghiên cứu gần đây, thuốc kê đơn Merformin dùng trong quá tŕnh điều trị bệnh tiểu đượng bằng cách hạ nồng độ glucose trong máu cũng có khả năng hạ huyết áp. Giấm táo cũng từng được chứng minh có thể hạ đường huyết ở chuột, từ đó một số chuyên gia cho rằng đây là cơ chế hạ huyết áp của giấm táo. Tuy nhiên, giả thiết này cần được nghiên cứu sâu hơn để có thể đưa ra kết luận chính xác nhất.
Giảm cân
Cao huyết áp và béo ph́ là hai loại bệnh lư thường xuyên đi chung với nhau. Sử dụng giấm táo thay v́ các loại dầu hay sốt chứa nhiều chất béo và muối là một thay đổi tích cực và hiệu quả cho chế độ ăn kiêng lành mạnh. Giảm bớt hàm lượng natri cơ thể hấp thụ không chỉ giúp bạn kiểm soát huyết áp mà c̣n có thể giảm số đo ṿng eo. Giấm táo hoạt động tốt nhất nếu bạn phối hợp nó cùng các loại thực phẩm giàu kali như rau bó xôi và bơ.
Giảm cholesterol
Một nghiên cứu năm 2012 với 19 t́nh nguyện viên tham gia cho thấy kết quả sử dụng giấm táo sau tám tuần dẫn đến mức cholesterol giảm đáng kể. Hàm lượng cholesterol trong máu cao kèm theo tăng huyết áp là mối hiểm họa khôn lường của bệnh tim mạch. Chúng có thể hủy hoại các mạch máu và hệ tim mạch với tốc độ không ngờ. Bạn có thể sử dụng giấm táo để hạ mức cholesterol cũng như huyết áp xuống cùng lúc.
Các phương pháp dùng giấm táo trong điều trị cao huyết áp
Bây giờ th́ hẳn bạn đang suy nghĩ t́m cách bổ sung thêm giấm táo vào chế độ ăn uống hàng ngày của ḿnh. Các chuyên gia khuyến nghị bạn nên dùng khoảng ba muỗng cà phê với nồng độ dao động trong khoảng 3 – 9%. Giấm thật sự rất khó nuốt nếu uống bởi mùi axit đặc trưng của nó không hề dễ chịu chút nào.
Một sáng kiến nhằm giải quyết vấn đề này là bạn nên dùng chung giấm táo với các nguyên liệu khác để át bớt hương vị của nó. Sau đây là một vài phương pháp đáng để thử:
Công dụng của giấm táo 1
•Trộn chung với bột nở trước khi sử dụng
•Rưới lên thịt hoặc rau sống
•Dùng như một loại gia vị tô điểm cho ly sinh tố
•Trộn chung với dầu ô liu cùng các loại rau củ khác để thành món salad trộn hấp dẫn
•Thêm chút giấm táo cùng mật ong vào tách trà nóng
•Pha hỗn hợp ớt cayenne bằng công thức thêm 1 muỗng canh giấm táo và 1/16 muỗng cà phê ớt cayenne vào một cốc nước
•Uống một ngụm giấm táo thay cho cà phê vào buổi sáng
Ngoài ra, bạn có thể muốn áp dụng một số biện pháp ăn kiêng để hỗ trợ quá tŕnh hạ huyết áp diễn ra thuận lợi và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, bạn cần kiểm soát hàm lượng natri mà cơ thể hấp thụ, tránh để nó vượt mức quy định.
Bạn nên lựa chọn những món ăn ít natri, chẳng hạn như nước dùng gà hoặc nước tương. Hăy hạn chế dùng món ăn đă chế biến sẵn. Đối với các món thức ăn nhanh chứa nhiều muối như súp hay hamburger, bạn có thể tự tay làm chúng từ nguyên liệu thô để kiểm soát lượng muối mà bạn sẽ ăn.
Tổng kết
Nếu bạn được chẩn đoán bị cao huyết áp, điều quan trọng là tuân theo mọi sự chỉ dẫn của bác sĩ để đối phó thành công với căn bệnh này. Bạn hăy uống thuốc đều đặn theo quy định và xây dựng cho ḿnh những thói quen lành mạnh.
Một công dụng của giấm táo vừa được khám phá là khả năng hỗ trợ hạ huyết áp, dù cho việc này vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn về cơ chế hoạt động của nó nhằm đưa ra kết luận chính xác nhất.
Mặt khác, theo thống kê hiện nay, việc sử dụng giấm táo với liều lượng vừa phải không gây bất kỳ rủi ro nào liên quan đến sức khỏe.
Tăng áp phổi là một căn bệnh phổ biến trong ṿng hai thập kỷ trở lại đây. Nếu được chẩn đoán cũng như điều trị kịp thời, tỷ lệ sống của bạn sẽ tăng lên đáng kể.
Tăng áp phổi là một loại cao huyết áp có thể xảy ra với tất cả mọi người. Bạn nên t́m hiểu về bệnh để có thể có những động thái can thiệp y tế kịp thời.
Tăng áp phổi là ǵ?
Tăng áp phổi (PH) là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng xảy ra khi các động mạch vận chuyển máu từ tim đến phổi bị tắc nghẽn, gây cản trở lưu thông máu. Máu phải đi qua phổi mới lấy được oxy để cung cấp cho toàn bộ cơ quan, tế bào cũng như mô trong cơ thể.
Khi các động mạch liên kết giữa tim và phổi bị thu hẹp, cường độ hoạt động của tim phải tăng lên nhiều lần mới có thể bơm máu đến được phổi. T́nh trạng này kéo dài sẽ khiến cơ tim yếu dần theo thời gian và kèm theo suy giảm hệ tuần hoàn.
Các loại tăng áp phổi
Các chuyên gia phân loại chứng tăng áp phổi thành năm nhóm khác nhau, bao gồm:
Tăng áp động mạch phổi nhóm 1 (PAH)
Tăng áp động mạch phổi nhóm 1 có thể xuất hiện bởi nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như:
•Bệnh mô liên kết
•HIV
•Bệnh gan
•Bệnh tim bẩm sinh
•Bệnh hồng cầu h́nh liềm
•Bệnh sán máng
•Một số tác dụng phụ của thuốc hoặc độc tố
Tăng áp động mạch phổi cũng có thể được di truyền. Trong một số trường hợp hiếm gặp, người bệnh có thể bị tăng áp động mạch phổi vô căn do không xác định được nguyên nhân gây ra.
Tăng áp phổi nhóm 2
Tăng áp phổi nhóm 2 xảy ra do các bệnh trạng ảnh hưởng đến bệnh tim, bao gồm hở van hai lá và cao huyết áp trong thời gian dài.
Tăng áp phổi nhóm 3
Một số t́nh trạng của phổi cũng như hệ hô hấp có liên quan đến tăng áp phổi nhóm 3, chẳng hạn như:
•Bệnh phổi tắc nghẽn măn tính (COPD)
•Bệnh phổi kẽ, ví dụ như xơ phổi, có thể gây sẹo trên mô phổi
•Chứng ngưng thở lúc ngủ
Tăng áp phổi nhóm 4
Huyết khối trong phổi cũng như các rối loạn đông máu khác đều là tác nhân dẫn đến tăng áp phổi nhóm 4.
Tăng áp phổi nhóm 5
Những vấn đề sức khỏe có thể là nguyên nhân gây tăng áp phổi nhóm 5, bao gồm:
•Rối loạn về máu, chẳng hạn như bệnh đa hồng cầu và bệnh huyết khối
•Sarcoidosis (bệnh u hạt) và viêm mạch
•Rối loạn chuyển hóa, ví dụ như bệnh tuyến giáp và bệnh lưu trữ glycogen
•Các bệnh lư khác, chẳng hạn như khối u chèn ép động mạch phổi và bệnh thận
Tất cả các loại tăng áp phổi đều cần điều trị kịp thời. Điều trị nguyên nhân gây tăng áp phổi có thể giúp làm chậm quá tŕnh phát triển của bệnh.
Người bị tăng áp phổi sống được bao lâu?
Hiện tại, tăng áp phổi được xếp vào danh sách những bệnh lư chưa có phương pháp điều trị tận gốc. Tăng áp phổi phát triển theo thời gian. Tốc độ bệnh tiến triển ở mỗi người là khác nhau. Nếu không có bất kỳ sự chăm sóc y tế nào, tăng áp phổi có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh.
Tuy nhiên, bạn có thể kiểm soát được căn bệnh này. Một số người có thể áp dụng xây dựng lối sống lành mạnh và theo dơi sức khỏe của họ một cách hiệu quả. Tuy nhiên đối với nhiều người, tăng áp phổi c̣n có thể dẫn đến suy tim và tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể của họ. Thuốc và thói quen lành mạnh chỉ có khả năng hạn chế tốc độ phát triển của bệnh.
Theo một nghiên cứu năm 2008, nếu bạn mắc phải tăng áp phổi và xơ cứng b́ hệ thống – một loại bệnh về da ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, bao gồm mạch máu và các cơ quan nội tạng – tỷ lệ sống sót sau hai năm của bạn được ước tính là 40%. Tỷ lệ sống sót của người bị tăng áp phổi phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh.
Tính đến thời điểm hiện tại, phương pháp điều trị tăng áp phổi triệt để vẫn là một ẩn số. Thay vào đó, các chuyên gia đă t́m ra phương án tŕ hoăn sự phát triển của căn bệnh này. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây nên tăng áp phổi của bạn, bác sĩ sẽ lựa chọn giải pháp điều trị hợp lư. Chẳng hạn như, nếu bạn bị hở van hai lá, phẫu thuật chữa van tim bẩm sinh sẽ giúp cải thiện t́nh trạng tăng áp phổi.
Tăng áp phổi 1
Trong nhiều trường hợp, bác sĩ sẽ kê đơn các loại thuốc thư giăn mạch máu cho bạn. Thuốc chẹn canxi dùng trong điều trị tăng huyết áp thường cũng có thể sử dụng trong t́nh huống này.
Các loại thuốc có thể được kê toa khác là nhóm thuốc ức chế phosphodiesterase-5, chẳng hạn như sildenafil (Revatio, Viagra). Những loại thuốc này giúp cải thiện lưu lượng máu bằng cách thư giăn các cơ bên trong động mạch phổi, giúp các mạch máu này giăn ra. Điều này làm giảm bớt gánh nặng công việc của tim khi cơ quan này phải hoạt động quá tải để có thể bơm đủ máu đến phổi.
Một số thuốc có thể được dùng bằng cách uống, số khác cần được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch.
Các loại thuốc và phương pháp điều trị khác
Các loại thuốc khác được sử dụng để điều trị tăng áp phổi thường có chứa digoxin (Lanoxin), giúp tim bơm máu mạnh hơn. Hoạt chất này cũng được sử dụng nhiều trong một số phương pháp điều trị suy tim hoặc bệnh tim khác.
Chất lỏng dư thừa có thể tích tụ ở bàn chân và mắt cá chân của người bị tăng áp phổi. Bác sĩ sẽ kê toa thuốc lợi tiểu để giúp đưa mức chất lỏng trở lại b́nh thường. Liệu pháp oxy cũng có thể được yêu cầu để tăng nồng độ oxy trong máu.
Tập thể dục và thói quen sống lành mạnh cũng rất cần thiết cho việc điều trị tăng áp phổi lâu dài. Chúng có thể được điều chỉnh theo nhu cầu cụ thể của người bệnh với hướng dẫn của bác sĩ.
Cấy ghép nội tạng
Phẫu thuật ghép phổi hoặc ghép tim sẽ được thực hiện cho các trường hợp tăng áp phổi nghiêm trọng. Ghép phổi được tiến hành khi bệnh trạng gây ảnh hưởng trầm trọng đến phổi, nhưng chức năng tim vẫn hoạt động b́nh thường. Một ca phẫu thuật ghép tim – phổi cùng lúc là cần thiết nếu cả hai cơ quan này không c̣n khả năng hoạt động tốt để duy tŕ sự sống cho bạn.
Người nhận tạng sẽ nhận được các cơ quan khỏe mạnh từ người hiến, nhưng phẫu thuật cấy ghép nội tạng có nhiều rủi ro rất lớn. Đây là biện pháp điều trị vô cùng phức tạp với vô số biến chứng có khả năng kèm theo. Mặt khác, bạn sẽ phải chờ một khoảng thời gian (tầm 11 tháng) mới có thể thực hiện phẫu thuật do có rất nhiều người đăng kư nhận tạng hiến tặng.
T́m kiếm hỗ trợ từ những người có chuyên môn
Nếu bạn bị tăng áp phổi, hăy đến bệnh viện càng sớm càng tốt để được tư vấn, chẩn đoán cũng như tiến hành phương pháp điều trị kịp thời. Ngoài hạn chế hoạt động thể chất, tăng áp phổi cũng có thể dẫn đến các biến chứng cảm xúc, gây ảnh hưởng cho đời sống tinh thần của bạn. Do đó, bạn có thể t́m đến bác sĩ tâm lư để giải quyết vấn đề này.
Tăng áp động mạch phổi (PAH) – hay tăng áp phổi nguyên phát – là một loại cao huyết áp hiếm gặp. Phạm vi ảnh hưởng của bệnh bao gồm động mạch phổi và mao mạch. Những mạch máu này mang máu từ khoang dưới bên phải của tim (tâm thất phải) đi vào phổi để nuôi sống cơ quan này.
Áp lực trong động mạch phổi và các mạch máu nhỏ hơn tích tụ lại sẽ khiến tim phải làm việc nhiều hơn để có thể bơm máu đến phổi. T́nh trạng này kéo dài sẽ gây suy yếu cơ tim theo thời gian. Hệ quả nghiêm trọng nhất là người bệnh sẽ bị suy tim và tử vong.
Cho đến thời điểm hiện tại, các chuyên gia vẫn chưa t́m ra được phương pháp điều trị tăng áp động mạch phổi tận gốc. Tuy nhiên, các giải pháp trị liệu tạm thời đă được áp dụng rộng răi. Chúng có thể giúp làm giảm các triệu chứng của tăng áp động mạch phổi, hạn chế nguy cơ gây biến chứng và kéo dài tuổi thọ.
Các triệu chứng tăng áp động mạch phổi
Trong giai đoạn đầu của bệnh, cơ thể thường không biểu hiện bất kỳ triệu chứng đáng chú ư nào. Tuy vậy, khi t́nh trạng trở nên tồi tệ hơn, các triệu chứng sẽ rơ ràng, bao gồm:
•Khó thở
•Mệt mỏi
•Chóng mặt
•Ngất xỉu
•Tức ngực cũng như đau ngực
•Mạch nhanh
•Tim đập nhanh
•Môi hoặc da tái xanh
•Chân hoặc mắt cá chân bị phù
Bạn có thể thấy khó thở khi tập thể dục hoặc thực hiện các hoạt động thể chất khác. Thậm chí, việc hít thở đối với bạn lúc này cũng có thể trở nên khó khăn hơn bao giờ hết, kể cả trong lúc nghỉ ngơi.
Nguyên nhân gây tăng áp động mạch phổi
Tăng áp động mạch phổi phát triển khi các động mạch phổi và mao mạch mang máu từ tim đến phổi của bạn bị tắc nghẽn hoặc tổn thương. Điều này có thể bắt nguồn từ một vài biến cố trong cơ thể, song cho đến nay, nguyên nhân chính xác gây tăng áp động mạch phổi vẫn chưa được khám phá.
Theo thống kê của Tổ chức quốc gia về các rối loạn hiếm gặp (NORD), khoảng 15 – 20% trường hợp tăng áp động mạch phổi là do di truyền. Điều này liên quan đến đột biến gen xảy ra ở gen BMPR2 hoặc các gen khác. Các đột biến sau đó có thể được di truyền cho các thành viên trong gia đ́nh, khiến thế hệ sau sẽ có khả năng bị tăng áp động mạch phổi.
Những yếu tố tiềm ẩn khác có thể liên quan đến việc phát triển PAH bao gồm:
•Viêm gan măn tính
•Bệnh tim bẩm sinh
•Rối loạn mô liên kết nhất định
•Một số bệnh nhiễm trùng, chẳng hạn như nhiễm HIV hoặc bệnh sán máng
•Một số độc tố hoặc thuốc, bao gồm cả chất kích thích như methamphetamine (ma túy đá) hoặc thuốc ức chế sự thèm ăn được bán trên thị trường.
Trong một số trường hợp, tăng áp động mạch phổi phát triển mà không rơ nguyên nhân do đâu. Trường hợp này được gọi là tăng áp động mạch vô căn.
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn có thể mắc phải tăng áp động mạch phổi, họ sẽ yêu cầu bạn tham gia một hoặc nhiều xét nghiệm để đánh giá động mạch phổi và tim.
Các xét nghiệm chẩn đoán tăng áp động mạch phổi thường bao gồm:
•Điện tâm đồ giúp kiểm tra các dấu hiệu căng thẳng hoặc nhịp đập bất thường trong tim.
•Siêu âm tim giúp kiểm tra cấu trúc và chức năng của tim, đồng thời đo áp lực động mạch phổi.
•Chụp X-quang ngực giúp bác sĩ t́m hiểu xem liệu động mạch phổi hoặc tâm thất phải của tim có bị giăn nở hay không.
•Chụp CT hoặc MRI giúp t́m kiếm cục máu đông, khu vực thu hẹp hoặc tổn thương (nếu có) ở động mạch phổi.
•Áp dụng biện pháp thông tim phải giúp đo huyết áp trong động mạch phổi và tâm thất phải của tim.
•Kiểm tra chức năng phổi giúp đánh giá khả năng và lưu lượng không khí ra vào phổi.
•Xét nghiệm máu giúp kiểm tra các chất liên quan đến tăng áp động mạch phổi hoặc các t́nh trạng sức khỏe khác.
Bác sĩ sẽ dựa trên kết quả của các xét nghiệm này để kiểm tra các dấu hiệu phát sinh của tăng áp động mạch phổi, cũng như những nguyên nhân tiềm ẩn khác gây ra các triệu chứng mà cơ thể biểu hiện. Họ sẽ cố gắng loại trừ các nguyên nhân tiềm ẩn khác trước khi chẩn đoán PAH.
Phương pháp điều trị tăng áp động mạch phổi
Hiện nay, các nhà nghiên cứu vẫn chưa t́m ra phương pháp điều trị tăng áp động mạch phổi tận gốc. Tuy nhiên, họ có thể đưa ra một vài biện pháp tạm thời để ngăn chặn các triệu chứng của căn bệnh này cũng như giảm thiểu nguy cơ xảy ra biến chứng và kéo dài sự sống của người bệnh.
Sử dụng thuốc
Để giúp kiểm soát t́nh trạng bệnh, bác sĩ có thể kê toa gồm một hoặc nhiều loại thuốc sau:
•Điều trị tuyến tiền liệt để làm giăn mạch máu
•Chất kích thích guanylate cyclase ḥa tan để làm giăn mạch máu của bạn
•Chất đối kháng thụ thể endothelin để ức chế hoạt động của endothelin, một hoạt chất có thể gây hẹp các mạch máu
•Thuốc chống đông máu để ngăn ngừa h́nh thành cục máu đông
Nếu tăng áp động mạch phổi có mối liên hệ với một t́nh trạng sức khỏe cụ thể khác mà bạn mắc phải, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc khác để giúp điều trị t́nh trạng đó. Họ cũng có thể điều chỉnh bất kỳ loại thuốc mà bạn hiện đang dùng.
Phẫu thuật
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tăng áp động mạch phổi, bác sĩ có thể đề nghị bạn điều trị bằng phương pháp phẫu thuật. Phẫu thuật thông liên nhĩ có thể được thực hiện để giảm áp lực ở tâm thất phải của trái tim, đồng thời ghép tim hoặc phổi thay thế trong trường hợp hai cơ quan này bị tổn thương.
Nếu t́nh trạng tăng áp động mạch phổi của bạn nghiêm trọng và liên quan đến viêm phổi, nhiều khả năng bạn sẽ phải làm thêm phẫu thuật cấy ghép nội tạng. Lúc này, bác sĩ sẽ cắt bỏ một hoặc cả hai lá phổi và thay thế bằng phổi hiến tặng.
Mặt khác, trong trường hợp bạn mắc bệnh tim hoặc suy tim, bác sĩ cũng có thể đề nghị bạn ghép tim.
Xây dựng thói quen lành mạnh
Xây dựng các thói quen lành mạnh là ch́a khóa vàng giúp giảm nguy cơ mắc biến chứng của tăng áp động mạch phổi. Thói quen lành mạnh bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, chăm tập thể dục và một vài thói quen khác, chẳng hạn như:
•Áp dụng chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng
•Tập thể dục cũng như thường xuyên tham gia các hoạt động thể chất nhẹ
•Giảm cân hoặc duy tŕ cân nặng lư tưởng
•Bỏ thuốc lá
Theo các chuyên gia tư vấn, chương tŕnh điều trị có thể giảm các triệu chứng cũng như nguy cơ biến chứng và kéo dài tuổi thọ.
Người bị tăng áp động mạch phổi có thể sống được bao lâu?
Tăng áp động mạch phổi sẽ dần dần chuyển biến tiêu cực theo thời gian. Triệu chứng bệnh ở một số người có thể trầm trọng với tốc độ nhanh hơn hẳn so với những người khác.
Một nghiên cứu năm 2015 được công bố trên Tạp chí CHEST đă kiểm tra tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với những người ở từng giai đoạn tăng áp động mạch phổi khác nhau và ghi nhận rằng bệnh trạng càng tiến triển, tỷ lệ sống sót càng giảm.
Các nhà nghiên cứu đă liệt kê tỷ lệ sống sót sau 5 năm theo từng giai đoạn như sau:
•Giai đoạn 1: 72 – 88%
•Giai đoạn 2: 72 – 76%
•Giai đoạn 3: 57 – 60%
•Giai đoạn 4: 27 – 44%
Mặc dù chưa có biện pháp điều trị cụ thể, những tiến bộ trong y học gần đây đă giúp cải thiện triển vọng cho những người không may bị tăng áp động mạch phổi.
Các giai đoạn tăng áp động mạch phổi
Tăng áp động mạch phổi được chia thành bốn giai đoạn dựa trên mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
Bên cạnh đó, theo tiêu chí do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thiết lập, tăng áp động mạch phổi cũng được phân thành bốn giai đoạn chức năng như sau:
Giai đoạn 1
Ở giai đoạn này, các hoạt động thể chất vẫn sẽ diễn ra b́nh thường. Bạn không gặp phải bất kỳ triệu chứng đáng chú ư nào trong thời gian vận động hoặc nghỉ ngơi thông thường.
Giai đoạn 2
Một số hoạt động thể chất sẽ bị hạn chế v́ bạn sẽ gặp các triệu chứng trong thời gian vận động. Tuy nhiên, bạn sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào xảy ra trong thời gian nghỉ ngơi.
Giai đoạn 3
Giai đoạn này giới hạn rất nhiều hoạt động thể chất của bạn. Bạn có thể bắt gặp các triệu chứng nghiêm trọng trong thời gian gắng sức nhẹ cũng như hoạt động thể chất thông thường. Tuy vậy, vẫn không có ǵ bất ổn xảy ra trong khoảng thời gian bạn nghỉ ngơi.
Giai đoạn 4
Khi tiến đến giai đoạn này, mỗi một hoạt động của bạn luôn kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng khác nhau, kể cả khi bạn nằm. Thông thường, những dấu hiệu suy tim phải có xu hướng xảy ra trong giai đoạn này.
Nếu bạn bị tăng áp động mạch phổi, giai đoạn của bệnh sẽ ảnh hưởng đến quyết định đưa ra phương pháp điều trị từ bác sĩ.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
