HƯỚNG DẪN SƠ CỨU (FIRST AID)
KHI BỊ CÔN TRÙNG, ĐỘNG VẬT VÀ NGƯỜI CẮN TRONG LÚC SINH HOẠT NGOÀI TRỜI Lynn Ly phỏng dịch theo "The Everything First Aid"
Những hoạt động ngoài trời như làm việc, vui chơi, giải trí, du ngoạn ở trong một số hoàn cảnh , khí hậu , và thời tiết . Khí hậu nóng và lạnh đều có thể gây ra những hệ quả đối lập (adverse consequences), và những sinh vật (critters) sống bên ngoài thỉnh thoảng gây dị ứng (ngứa ngáy khó chịu) hoặc tổn thương . Cơ thể bị thiếu nước hoặc ở cao độ (thí dụ lên đỉnh núi) và ở trong một số điều kiện ngoài trời khác cũng có thể làm bạn cảm thấy suy yếu đi .
Cho dù không có vấn đề ǵ khi bạn hoạt động ngoài trời, nhưng thật quan trọng bạn biết làm ǵ để chăm sóc hoặc trợ giúp những người bị chấn thương, bị bệnh tật bất ngờ .
I) BỊ CÔN TRÙNG, LOÀI VẬT VÀ NGƯỜI CẮN
Nhiều loại côn trùng và các sinh vật khác, bao gồm cả con người, gây ra các vết cắn và vết châm chích có thể cho cảm giác không thoải mái hoặc đe dọa tính mạng từ nhẹ nhẹ đến trung b́nh. Điều quan trọng là biết làm ǵ, làm thế nào để trị liệu, và khi nào th́ cần t́m kiếm đến trợ giúp từ chuyên gia y tế để trị liệu bất kỳ thương tổn tàng ẩn bên trong.
1) B̉ CẠP CẮN (SCORPION BITES)
Ḅ cạp là loại côn trùng nhiều chân có h́nh dạng giống tôm hùm (lobster-like arthoropods) nằm trong xếp loại côn trùng có nọc độc (arcahnid class, cùng loài nhền nhện = spider class), có một ng̣i / kim xoăn ở phần cuối nơi đuôi, và chúng thường được t́m thấy ở vùng sa mạc phía Tây Nam của Mexico (nước Mễ Tây Cơ). Những vết chích / đốt của bọ cạp dường như không có khả năng gây tử vong và dễ dàng điều trị, nhưng lại nguy hiểm cho trẻ nhỏ và người già hơn . Những triệu chứng bao gồm đau nhức ngay lập tức (immediate pain), nóng rát (burning), sưng tấy chút chút (minor swelling) và cảm giác tê (numb) hoặc ngứa ran (tingling sensation).
Những buớc sau đây cần nên thực hiện để trị liệu vết ḅ cạp cắn:
1. Rửa vùng bị ḅ cạp cắn bằng xà pḥng / xà bông và nước
2. Dùng túi trườm lạnh đặt lên vùng bị ḅ cạp cắn trong ṿng 10 phút , nếu cần thiết th́ lập đi lập lại việc trườm lạnh vùng bị cắn với khoảng cách giữa các lần trườm lạnh là 10 phút .
3. Gọi điện thoại đến trung tâm kiểm soát chất độc (the Poison Control Center), hay đi bệnh viện khi có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng ǵ
2) BỌ VE CẮN (TICK BITES)
Những người sống vùng rừng cây hay đồng cỏ, hay những người dành thời gian vui chơi giải trí ở những khu vực này th́ dễ bị bọ ve cắn . Loài côn trùng nho nhỏ này sống bằng cách hút máu các loài động vật có vú (mammals) thí dụ như hươu nai (deer), loài gậm nhấm (rodents), thỏ (rabbits) và có thể truyền bệnh từ động vật sang người .
Việc sơ cứu (first aid) những vết bọ ve cắn bao gồm loại bỏ con bọ ve đang bu bám ngay lập tức để tránh những phản ứng từ vết cắn và giảm thiểu tối đa các loại bệnh nhiễm trùng do bọ ve gây ra thí dụ bệnh Lyme, bệnh nóng sốt Colorado bọ ve (Colorado tick fever), bệnh nóng sốt được phát hiện ở núi đá (Rocky Mountain Spotted fever)
Để tháo bỏ con bọ ve bu bám trên người , hăy làm như sau:
1. Dùng cây nhíp (tweezers) hay cây kẹp nhỏ nhỏ cong cong hay thẳng thẳng (small curl or flat forcepts) kẹp lấy đầu con bọ ve và càng cận sát nơi da đang bị con bọ ve cắn càng tốt, rồi nhẹ nhàng kéo ra, đừng bóp nát hay xoay vặn con bọ ve
2. Rửa vùng bị bọ ve cắn bằng xà pḥng / xà bông và nước.
3. Bôi thuốc Antihistamine hoặc loại 1% hydrocortisone cream (loại kem chứa 1% chất hydrocortisone)
Cần phải có sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp , nếu con bọ ve cắn quá sâu và bạn không thể tháo gỡ nó ra được, hoặc bạn đang ở trong khu vực được thông báo là có nhiều nguy cơ bị bệnh lyme, hoặc bạn có triệu chứng nóng sốt hay triệu chứng cảm cúm , hoặc bạn có trải nghiệm bắp thịt trở lên suy nhược, tê liệt (paralysis) , hoặc nổi vết tṛn đỏ trên da gọi là "phát ban mắt ḅ" (the bull's eye rash) là đặc chưng của bệnh Lyme .
CẢNH BÁO !!!
Đừng bao giờ bôi petroleum jelly (vaseline), rượu cồn ( alcohol ) ahy ammonia lên con bọ ve - chúng sẽ cắn chặt sâu vào da hơn. Nếu bạn đang ở trong vùng cảnh báo có nhiều nguy cơ bệnh Lyme mà bị bọ ve cắn, bạn nhất định phải phone báo bác sĩ để được tư vấn và ngay lập tức được chăm sóc và điều tri bao gồm việc sử dụng thuốc kháng sinh
Mách bạn cách làm các món ăn và thức uống từ chuối
Tác giả: Phương Mai
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Mách bạn cách làm các món ăn và thức uống từ chuối
Bạn đă quen ăn chuối như một loại trái cây tráng miệng nhưng lại cảm thấy rất dễ ngán? Hăy học cách làm bánh chuối, kem chuối, sinh tố chuối và rượu chuối để tận dụng nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe nhé!
Chuối có nhiều lợi ích sức khỏe như giảm cân, giảm béo ph́, chữa các rối loạn đường ruột, giảm táo bón và chữa các chứng bệnh như kiết lỵ, thiếu máu, lao, viêm khớp, bệnh gút, thận và rối loạn tiết niệu, bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh, giúp xương chắc khỏe và giải độc cơ thể.
Chuối c̣n có lợi ích sức khỏe nhờ giá trị dinh dưỡng cao với các vitamin như vitamin C, vitamin B6, riboflavin, folate, axit pantothenic và niacin… Loại trái cây quen thuộc này cũng chứa các khoáng chất như phốt pho, canxi, mangan, magie và đồng.
Bạn có thể tự chế biến cho ḿnh những món bánh, thức uống ngon miệng từ chuối vừa đơn giản vừa tạo nên những hương vị mới lạ. Hăy cùng thay đổi thực đơn ăn uống của ḿnh mỗi ngày với các món ngon sau đây nhé!
Cách làm kem chuối tráng miệng
Kem chuối là một thức ăn vặt ngon miệng và là lựa chọn lành mạnh thay thế bánh hay kẹo ngọt.
√ Khẩu phần ăn dành cho 6–8 người
√ Thời gian chuẩn bị: 15 phút
Cách làm kem chuối với nguyên liệu tươi
cách làm kem chuối
Để thực hiện cách làm kem chuối này, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu tươi sau đây:
•2 trái chuối
•48 th́a cà phê đường
•12 th́a cà phê bột bắp
•1/2 th́a cà phê muối
•750 ml sữa tươi
•2 quả trứng gà
•3 th́a canh bơ
•1 th́a cà phê chiết xuất vani
Các bước thực hiện của cách làm kem chuối với nguyên liệu tươi như sau:
Bước 1: Bạn kết hợp đường, bột bắp, muối và sữa. Bạn cho các thành phần sau vào một cái chảo lớn: đường, bột bắp, muối và sữa tươi.
Lưu ư: Bạn có thể dùng sữa không béo hoặc 1% sữa tươi để giảm hàm lượng calo trong món ăn này.
Bước 2: Đối với cách làm kem chuối này, bạn cần sử dụng máy đánh trứng. Bạn chỉnh lửa vừa, sử dụng một máy đánh trứng để khuấy hỗn hợp (đường, bột bắp, muối và sữa) cho đến khi thành phần dày lên và bắt đầu sủi bọt.
Bạn thực hiện tiếp theo quy tŕnh sau: Đầu tiên, bạn giảm nhiệt nhưng tiếp tục khuấy. Sau đó, bạn giảm nhiệt trên ḷ xuống thấp, tiếp tục khuấy hỗn hợp trong hai phút nữa và tắt lửa hoàn toàn.
Bước 3: Bạn tiếp tục thêm hai quả trứng vào hỗn hợp và đánh cho đến khi trứng được trộn hoàn toàn. Bạn cũng có thể đánh trứng trước khi cho vào hỗn hợp để trứng trộn đều vào hỗn hợp.
Bước 4: Bạn đặt chảo lên bếp một lần nữa và mang hỗn hợp đi đun sôi. Khi hỗn hợp đang sôi, bạn tiếp tục khuấy và nấu trong hai phút nữa.
Bước 5: Bạn lấy hai quả chuối chín vừa và thái thành từng miếng nhỏ. Bạn có thể cắt nhỏ hoặc lớn như bạn muốn, tuy nhiên miếng nhỏ hơn sẽ thích hợp hơn khi bạn thêm vào hỗn hợp kem.
Bước 6: Bạn lấy chảo ra khỏi lửa và thêm 3 th́a bơ, 2 lát chuối và 1 th́a cà phê chiết xuất vani. Bạn lắc đều hỗn hợp.
Bước 7: Bạn cho hỗn hợp vào tô lớn và đậy lại. Bạn đặt hỗn hợp trong tủ lạnh ít nhất 30 phút trước khi ăn. Bạn cho kem chuối ra đĩa, có thể rắc thêm đậu phộng hoặc dừa lên trên để trang trí nếu
Bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu sau:
•2 quả chuối
•625 ml sữa tươi
•48 th́a cà phê kem tươi
•2 gói bánh pudding ăn liền hương vani
Bước 1: Bạn lấy hai quả chuối chín vừa và thái thành từng miếng nhỏ. Bạn có thể thái nhỏ hoặc lớn tùy ư, song miếng nhỏ hơn sẽ thích hợp hơn khi bạn thêm vào hỗn hợp kem.
Bước 2: Bạn đổ 625 ml sữa vào tô trộn lớn. Sau đó, bạn từ từ thêm hai gói bánh pudding hương vani vào sữa và khuấy đều khi đổ.
Lưu ư: Bạn có thể dùng sữa không béo và bánh pudding không đường hoặc chất béo để giảm lượng calo.
Bước 3: Bạn lắc hỗn hợp kem trong khoảng hai phút, hoặc cho đến khi tất cả các mảng tụ trên bề mặt đều được loại bỏ. Hỗn hợp sẽ được trộn đều khi bạn kết thúc công đoạn đánh trứng.
Bước 4: Để làm topping kem tươi, bạn từ từ cho 48 th́a cà phê kem tươi vào hỗn hợp. Bạn tiếp tục khuấy khi bạn thêm kem tươi làm topping để không có mảng bám tụ trên bề mặt.
Bước 5: Bạn cho chuối vào hỗn hợp kem và trộn đều. Bạn sử dụng máy đánh trứng để khuấy tan tất cả những mảng bám tụ trên bề mặt hỗn hợp.
Bước 6: Sau khi bạn hoàn thành, bạn đặt thành phẩm trong tủ lạnh để loại bỏ thành phần phụ gia pectin. Bạn để yên hỗn hợp trong tủ lạnh ít nhất một giờ.
Sau đó, bạn có thể thưởng thức hỗn hợp. Bạn cũng có thể quét hỗn hợp lên trên bánh quy ngọt, trang trí vài lát chuối tươi và lạc (đậu phộng) lên trên và nhâm nhi món ngon ḿnh làm nhé!
Cách làm bánh chuối với bột ḿ
cách làm bánh chuối
Nguyên liệu
•48 th́a cà phê bột mỳ đa năng
•1 th́a canh baking soda
•1 nhúm muối
•24 th́a cà phê bơ không chứa muối
•48 th́a cà phê đường trắng
•36 th́a cà phê đường nâu
•2 quả trứng gà
•4 quả chuối chín, nghiền nhuyễn
•Khoảng 170 ml nước sữa
•24 th́a cà phê óc chó băm nhỏ
Cách làm bánh chuối
Bạn có thể làm món bánh chuối ngon miệng như sau:
Bước 1: Bạn làm nóng ḷ đến 175 độ C. Bạn cho dầu và bột vào từ 5–20 cm quanh chảo, sau đó dùng máy đánh trứng đánh bột, baking soda và muối rồi để sang một bên.
Bước 2: Trong một bát lớn, bạn cho bơ kem, đường trắng và đường nâu cho đến khi hỗn hợp trở nên mịn. Bạn đập trứng và trộn với chuối. Bạn thêm hỗn hợp bột xen kẽ với bơ vào hỗn hợp kem. Bạn khuấy quả óc chó băm nhỏ và đổ bột vào chảo đă chuẩn bị.
Bước 3: Bạn nướng trong ḷ làm nóng trước trong 30 phút. Bạn lấy hỗn hợp ra khỏi ḷ và đặt trên một chiếc khăn ẩm để nguội.
Bạn có thể cho bánh chuối ra đĩa khi ăn, trang trí thêm một lớp kem và vài lát chuối tươi làm topping và từ từ thưởng thức món bánh chuối do chính tay ḿnh làm nhé!
Sinh tố chuối làm cho bữa sáng trở nên thú vị hơn. Sinh tố có thể dùng làm đồ ăn nhẹ giữa ngày và phương pháp chữa trị dư vị khó chịu do dùng thức uống có nồng độ cồn cao.
1. Sinh tố chuối mật ong
cách làm sinh tố chuối
Nguyên liệu
•1 quả chuối
•120–240 ml sữa tươi
•1 th́a canh mật ong
Làm 1–2 phần sinh tố
Cách làm sinh tố chuối mật ong
Bước 1: Bạn lột vỏ và thái lát chuối, sau đó cho vào một máy xay sinh tố. Đối với sinh tố đặc, thay v́ chuối tươi, bạn nên sử dụng một quả chuối đông lạnh. Nếu bạn không có máy xay sinh tố, bạn có thể sử dụng bộ xử lư thực phẩm được trang bị lưỡi dao kim loại.
Bước 2: Bạn thêm sữa và mật ong. Bạn càng sử dụng nhiều sữa, bạn sẽ càng có được sinh tố lỏng. Nếu muốn có sinh tố đặc, bạn nên sử dụng sữa chua nguyên chất hoặc vani.
•Bạn cho thêm protein, thêm 3 muỗng canh (45g) bơ đậu phộng.
•Bạn cho thêm hương vị, thêm một chút bột quế.
•Nếu bạn không có mật ong, bạn có thể dùng đường hoặc si rô thay thế.
Bước 3: Bạn pha trộn các thành phần cho đến khi mọi thứ đều mịn và ḥa trộn vào nhau. Bạn không nên để hỗn hợp tụ thành cục.
Bước 4: Bạn đổ sinh tố vào ly và thưởng thức. Bạn có thể thưởng thức sinh tố không hoặc trang trí với một miếng kem sữa, chuối lát, hoặc một ít giọt mật ong.
2. Sinh tố chuối và việt quất
cách làm sinh tố chuối
Nguyên liệu
•1 quả chuối
•250 ml sữa chua trắng
•60–120 ml nước cam ép
•80g quả việt quất
•4 quả dâu đă lột cuống
•1 th́a cà phê siro
Làm 1–2 phần sinh tố
Cách chế biến sinh tố chuối việt quất
Bước 1: Bạn lột vỏ và thái chuối thành lát nhỏ, sau đó rửa sạch dâu tây, cắt bỏ phần cuống và cắt chúng thành các phần tư hoặc phân nửa để pha trộn dễ dàng hơn. Sau đó, bạn rửa sạch quả việt quất. Để có sinh tố đặc, bạn có thể sử dụng chuối đông lạnh để thay thế.
Bước 2: Bạn thêm trái cây vào máy xay. Nếu bạn không có máy xay sinh tố, bạn nên sử dụng bộ xử lư thực phẩm được trang bị lưỡi dao kim loại. Sau đó, bạn thêm nước trái cây và sữa chua. Nếu bạn muốn sinh tố được ngọt dịu, bạn nên thêm vào mật ong.
Bước 3: Bạn pha trộn các thành phần cho đến khi chúng mịn và tan đều. Đôi khi, bạn có thể phải tạm dừng sử dụng máy xay sinh tố, mở ra và đẩy nguyên liệu xuống hai bên bằng th́a. Bạn tiếp tục trộn cho đến khi không c̣n mảng bám hoặc khối tụ lại.
Bạn có thể trang trí món sinh tố với một vài lát chuối, dâu tằm, một vài quả việt quất lên trên
Nguyên liệu
•1 quả chuối
•240 ml sữa hạnh nhân hoặc sữa đậu nành
•225–450g cải bó xôi
•1 th́a canh bơ đậu phộng
•1 th́a cà phê mật ong
•1 th́a cà phê hạt chia
Cách làm sinh tố chuối dinh dưỡng
Bước 1: Bạn đổ sữa hạnh nhân vào máy xay sinh tố hoặc bộ xử lư thực phẩm. Nếu bạn không thể t́m thấy bất kỳ loại sữa hạnh nhân nào, bạn có thể tự pha chế bằng cách pha 240 ml nước và 70g hạnh nhân.
Bước 2: Bạn thêm cải bó xôi và nghiền với sữa hạnh nhân, sau đó tiếp tục đập giập cho đến khi lá được trộn hoàn toàn với sữa hạnh nhân. Cải bó xôi giàu dinh dưỡng sẽ trở thành món sinh tố có màu xanh lá cây.
Bước 3: Bạn lột vỏ và cắt chuối thành lát nhỏ, sau đó cho vào máy xay sinh tố. Để có sinh tố đặc, bạn có thể sử dụng một quả chuối đông lạnh thay thế.
Bước 4: Bạn thêm bơ đậu phộng và mật ong. Để có thêm chất xơ, bạn nên thêm một số hạt chia.
Bước 5: Bạn đổ sinh tố vào ly cao và thưởng thức. Món sinh tố này chứa nhiều chất dinh dưỡng và protein, sẽ giúp bạn no lâu trong nhiều giờ. Sinh tố chuối là bữa sáng lư tưởng dành cho bạn đấy.
4. Sinh tố bánh quy kem chuối
cách làm sinh tố chuối
Nguyên liệu
•1 quả chuối
•240 ml hỗn hợp kem và sữa
•1 th́a cà phê đường nâu
•1 th́a cà phê sirô
•1/2 th́a cà phê bột quế
•1/2 th́a cà phê nhục đậu khấu
•15g bánh quy bẻ vụn
Cách làm sinh tố bánh quy kem chuối
Bước 1: Bạn cho chuối, kem, sữa vào máy xay sinh tố, sau đó lột vỏ và thái chuối thành từng lát nhỏ và cho vào máy xay sinh tố để hỗn hợp trộn đều. Để làm sinh tố đặc, bạn nên sử dụng quả chuối đông lạnh. Để làm sinh tố lỏng, bạn sử dụng sữa nguyên chất hoặc sữa gầy.
Bước 2: Bạn cho thêm đường nâu, bột quế và nhục đậu khấu, bánh quy. Bạn cũng có thể thêm các hương vị khác như một ít ca cao hoặc lát socola nhỏ để tạo ra hương vị socola đậm đà, sau đó xay cho đến khi các thành phần này mềm hẳn.
Bước 3: Bạn đổ sinh tố vào ly cao và thưởng thức. Bạn có thể uống sinh tố không hoặc thêm bột quế, nhục đậu khấu hoặc lát chuối.
Để món sinh tố giống như một món tráng miệng thật sự, bạn nên cho thêm kem, một vài giọt sirô socola. Bạn có thể trang trí vài lát trái cây lên trên sinh tố.
Nguyên liệu
•1 quả chuối
•120 ml sữa tươi
•40g bột yến mạch
•2 th́a canh (30g) bơ đậu phộng
•1–2 th́a canh mật ong
•65–1,5g bột quế
Cách làm sinh tố chuối cho bữa ăn sáng
Bước 1: Bạn cho chuối đă thái lát, lột vỏ vào máy xay sinh tố, sau đó cho thêm sữa tươi, sữa chua, yến mạch vào. Để sinh tố ngọt hơn, bạn nên sử dụng sữa chua vani.
Bước 2: Bạn cho thêm bột quế, mật ong và bơ đậu phộng vào sinh tố. Nếu bạn muốn sinh tố thêm lạnh, bạn có thể thêm đá vào.
Bước 3: Bạn xay đều các thành phần cho đến khi hỗn hợp mềm và trộn đều.
Bước 4: Bạn đổ sinh tố vào ly cao và thưởng thức. Bạn có thể trang trí bằng cách rắc bột yến mạch, một chút quế hoặc một vài giọt mật ong.
Cách làm rượu chuối tại nhà
cách làm rượu chuối
Nguyên liệu
•Khoảng 1,3kg chuối chín, vẫn c̣n vỏ
•900g đường trắng hoặc đường nâu
•1 tách trà đen mạnh
•220g nho khô vàng
•15g axit citric
Cách làm rượu chuối
Bước 1: Bạn lựa chuối chín, bóc sạch vỏ.
Bước 2: Bạn đặt chuối trong một nồi lớn hoặc chảo, thêm đường và khuấy. Bạn đổ khoảng 3,5 lít nước (không đun sôi) lên trên và nấu trên lửa vừa trong khoảng 45 phút, đừng để hỗn hợp đến sôi.
Bạn tiếp tục khuấy hỗn hợp liên tục trong khi nấu và sử dụng máy nghiền để nghiền hỗn hợp chuối đường càng nhiều càng tốt. Bạn băm nhỏ nho khô và bỏ vào thùng ủ kim loại.
Bước 3: Bạn lấy hỗn hợp chuối ra khỏi lửa và để nguội trong khoảng mười phút trước khi căng qua túi căng hoặc vải muslin, ép từng giọt nước chuối cuối cùng ra.
Bạn đổ chất lỏng đă lọc lên nho khô trong thùng bia, sau đó thêm axit citric, trà đen, men rượu và dưỡng chất men. Bạn đậy nắp và để hỗn hợp lên men trong năm ngày, khuấy đều mỗi ngày.
Bước 4: Sau năm ngày lên men, rượu dừng sủi bọt và bong bóng, dù bạn có thể t́m thấy một chút dư lượng chuối/nho khô màu nâu sẫm ở phần trên. Bạn từ từ đổ hỗn hợp qua một túi lọc và ép chặt bă chuối để chất lỏng chảy ra.
Bạn cho chất lỏng vào hũ rượu nhỏ. Bạn sử dụng phễu và từ từ đổ dung dịch nước chuối vào rồi khóa chặt hũ lại để không bị thoát khí.
Bước 5: Rượu chuối ủ lâu hơn các loại rượu trái cây khác v́ loại quả này cần nhiều thời gian để lên men. Sau một tháng trong hũ, rượu có thể vẫn c̣n sủi bọt một chút và bạn chắc chắn sẽ nhận thấy một số chất lắng dưới đáy.
Bạn nên bảo quản hũ rượu ở một nơi tối mát mẻ, và để trong ít nhất một tháng.
Tiếp theo, bạn chọn một ống dẫn và một hũ rượu để sẵn và dần dần dẫn rượu ra khỏi hũ vào hũ rượu thứ hai. Sau đó, bạn khóa chặt nút hũ lại và để rượu ở nơi tối, mát mẻ trong ba tháng nữa. Sau ba tháng, bạn lặp lại quá tŕnh này một lần nữa.
Cuối cùng, bạn để rượu trong một tháng và kiểm tra bọt sủi. Khi bạn chắc chắn rằng rượu không sủi bọt nữa, bạn nên để thêm ba tuần để chắc chắn hơn.
Bước 6: Bạn nên chắt rượu lần cuối, sử dụng ống dẫn để chuyển rượu từ hũ vào chai. Bạn đặt các chai trên sàn và sau đó hút rượu vào. Sáu tháng sau là thời điểm phù hợp để thưởng thức rượu.
Chuối là một loại trái cây giàu giá trị dinh dưỡng. Bạn hoàn toàn có thể đa dạng các cách chế biến chuối bằng các công thức làm bánh, làm sinh tố, rượu để tăng thêm phần hấp dẫn cho bữa ăn của ḿnh. Hăy tận dụng loại trái cây giàu dưỡng chất này để làm đẹp da và ăn uống lành mạnh nhé!
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
5 bước đơn giản có ngay món chuối nghiền cho bé
Chuối rất giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa. Do đó, bạn hăy bổ sung món chuối nghiền cho bé bằng cách thực hiện 5 bước đơn giản theo hướng dẫn của Hello Bacsi.
Chuối nghiền là món ăn rất dễ chuẩn bị. Ngoài thành phần chính là chuối, bạn có thể cho thêm ngũ cốc, một số loại trái cây để làm tăng hương vị của món ăn. Bé có thể sẽ yêu thích món ăn này ngay từ lần đầu tiên đấy. Hăy thực hiện ngay nhé.
1. Chọn chuối tươi và chín
Món ăn này hầu như không mất đến 5 phút để chuẩn bị. Đầu tiên, bạn phải tiến hành lựa chọn chuối.
•Bạn nên chọn những quả chuối chất lượng, c̣n nguyên vẹn và vỏ màu vàng nhạt. Không chọn những quả chuối có màu nâu nhạt.
•Không chọn những trái có vỏ xanh v́ chúng chưa chín.
•Những trái có đốm đen trên vỏ cũng không nên chọn v́ những trái này thường đă quá chín, có thể bị hỏng.
2. Rửa, lột vỏ và cắt lát
5-buoc-don-gian-co-ngay-mon-chuoi-nghien-cho-be-1
Đầu tiên, bạn phải rửa sạch những quả chuối đă được chọn.
•Pha nước và giấm với tỷ lệ 3:1 và dùng hỗn hợp này để làm sạch chuối. Giấm giúp loại bỏ vi khuẩn trên vỏ chuối.
•Rửa từng quả chuối dưới ṿi nước lạnh và để khô.
•Lột vỏ chuối, cắt lát nhỏ.
3. Nghiền chuối
Dùng muỗng nghiền chuối đă được cắt lát. Đối với trẻ lớn, khi nghiền, bạn có thể cho thêm nước vào, c̣n với trẻ sơ sinh, bạn nên cho thêm sữa công thức. Với một quả chuối cỡ vừa, bạn có thể làm được 200g chuối nghiền.
4. Thêm một số thực phẩm khác
Để món chuối nghiền ngon hơn, bạn có thể thêm vào một số loại trái cây tươi như bơ vào món chuối nghiền. Hai loại trái cây này kết hợp với nhau sẽ đem đến một hương vị rất độc đáo. Ngoài bơ, bạn cũng có thể thử cho đào, mận, lê, dâu tây, việt quất và sữa chua vào chuối nghiền.
5. Bảo quản
Bạn cho chuối đă nghiền vào hộp nhựa không chứa BPA và có thể trữ trong tủ lạnh 3 ngày. Tuy nhiên, bạn nên cho bé ăn ngay khi món chuối nghiền vừa được chế biến v́ lúc này, món ăn vẫn c̣n tươi ngon, có đầy đủ chất dinh dưỡng nên tốt cho sức khỏe của bé hơn.
Chuối không chỉ tốt cho trẻ mà cũng tốt cho phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ. Để t́m hiểu về vấn đề này, mời bạn xem thêm bài Chuối rất tốt cho phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ.
Mẹ bầu nên hay không nên ăn chuối trong khi mang thai?
Tác giả: Thu Hiền
Tham vấn y khoa: Lê Thị Mỹ Duyên
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Mẹ bầu nên hay không nên ăn chuối trong khi mang thai?
Chuối là loại trái cây vàng giúp mẹ khỏe, bé vui. Chuối rất dễ kiếm và có nhiều lợi ích, đặc biệt ăn chuối khi mang thai đem lại nhiều giá trị dinh dưỡng.
Khi mang thai, phụ nữ cần bổ sung nhiều loại trái cây trong khẩu phần ăn của ḿnh. Chuối là đại diện tiêu biểu trong nhóm thực phẩm cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho mẹ bầu. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra cho mẹ những công dụng nổi bật của chuối trong thai kỳ mà mẹ không nên bỏ qua.
Giàu axit folic
Axit folic rất cần thiết cho sự phát triển của dây thần kinh, năo, tủy sống của thai nhi. Sự thiếu hụt loại axit này có thể gây ra một số vấn đề như trẻ sinh non hoặc các khuyết tật khác. V́ vậy, ăn chuối khi mang thai sẽ giúp bé hấp thu axit folic cần thiết từ cơ thể mẹ
Giảm thiếu máu
Một trong những vấn đề phổ biến trước khi sinh của phụ nữ là thiếu máu. Điều này có thể dẫn đến các biến chứng trong giai đoạn sau của thai kỳ và thậm chí cả khi sinh con. Vấn đề này có thể được khắc phục bằng việc có chế độ ăn uống phù hợp bổ sung nhiều chất sắt. Trái cây và rau củ là nguồn thực phẩm giàu hàm lượng sắt.
Chuối là loại trái cây cung cấp sắt tuyệt vời mà phụ nữ nên ăn. Ăn chuối với lượng vừa phải trong thai kỳ giúp tăng lượng sắt trong cơ thể mẹ bầu và làm giảm các triệu chứng thiếu máu bằng cách sản xuất hemoglobin.
Chống táo bón
Chứng táo bón là vấn đề rất phổ biến với phụ nữ đang mang thai. Để cải thiện t́nh trạng táo bón một cách tự nhiên, giúp cân bằng nhu động ruột, phụ nữ nên tăng cường bổ sung chuối vào trong chế độ ăn uống của ḿnh. Điều này rất cần thiết v́ chuối có chứa nhiêu chất xơ giúp việc đi ngoài trở nên dễ dàng hơn.
Nguồn bổ sung canxi
Canxi là vi chất thiết yếu cho sự phát triển của hệ xương ở trẻ em cũng như người lớn. Loại trái cây kỳ diệu này mang đến một lượng canxi dồi dào. V́ vậy, chuối là thực phẩm cần thiết cho sự phát triển xương khỏe mạnh của thai nhi trong bụng mẹ, do đó bạn nên thường xuyên tiêu thụ chúng.
Gia tăng tế bào máu
Ăn chuối trong thời kỳ mang thai cung cấp nhiều vitamin B6. Vitamin B6 hoạt động như một chất dẫn truyền thần kinh. Ngoài ra, nó cũng làm tăng sự phát triển của hồng cầu trong cơ thể mẹ bầu.
Chất chống oxy hóa
Vitamin C cũng có mặt trong loại trái cây tuyệt vời này. Vitamin C là một chất chống oxy hóa giúp chống lại quá tŕnh lăo hóa. Ngoài ra, nó cũng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch cho bạn nên rất hữu ích cho thai nhi.
Cung cấp protein
Protein đóng vai tṛ quan trọng trong quá tŕnh cấu tạo nên các bộ phận trên cơ thể và sự phát triển nói chung, đồng thời chuối cũng mang đến một nguồn protein phong phú. Người ăn chay nên tăng khẩu phần protein bằng cách thường xuyên tiêu thụ chuối cùng với đậu xanh và đậu. Bạn có thể ăn chuối như một món ăn nhẹ trước khi tập thể dục v́ không nên vận động khi bụng đói.
Giảm buồn nôn
Ốm nghén, buồn nôn, đó là triệu chứng phổ biến của hầu hết các bà mẹ đang mang thai. Điều này xảy ra gần như ở trong tam cá nguyệt thứ nhất của thai kỳ, tức là ba tháng đầu. Nếu thai phụ ăn chuối thường xuyên ở giai đoạn đầu của thai kỳ th́ sẽ giảm sự khó chịu hoặc cảm giác buồn nôn do ốm nghén.
Chuối quả thật là loại trái cây an toàn và rất tốt cho mẹ bầu. Nếu muốn mẹ tṛn con vuông th́ bạn c̣n chần chừ ǵ mà không ăn chuối?!
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Môi trường và những tác động không nhỏ đến làn da
Mặc dù chúng ta thường xuyên bận tâm đến việc chăm sóc sắc đẹp, nhưng lại bỏ qua nhu cầu chăm sóc da đúng và phù hợp với môi trường sống. Môi trường sống xung quanh chúng ta không chỉ gây tác động nhất định đến vấn đề sức khỏe mà c̣n ảnh hưởng trực tiếp tới sự tươi trẻ của mọi làn da.
Chúng ta đều biết việc tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của làn da. Nhưng bạn có biết rằng chất lượng nước, mức độ ô nhiễm và gió ở nơi bạn sống cũng gây tổn hại đến làn da của bạn? Điều quan trọng ở đây là không phải ai cũng nhận thức được điều này, khiến việc ứng phó chưa được thực sự quan tâm đúng mức.
Để giúp bạn hiểu rơ và pḥng ngừa sao cho phù hợp, hăy cùng Hello Bacsi điểm qua một vài tác động cụ thể, chi tiết ngay dưới đây bạn nhé.
Tác động từ ô nhiễm môi trường
Tiến sĩ, bác sĩ da liễu Justine Hextall ở Tập đoàn Y khoa Harley, cho biết các hạt bụi tồn tại trong bầu không khí bị ô nhiễm có kích thước cực nhỏ, nhỏ hơn 10 đến 20 lần so với kích thước lỗ chân lông của chúng ta. V́ thế chúng rất dễ xâm nhập sâu vào các lớp biểu b́ của da, làm tăng khả năng viêm da và kích thích mụn trứng cá, bệnh rosacea và nám da xuất hiện.
Ngoài ra c̣n do tầng ozon bị thủng, các tia cực tím dễ tiếp xúc với da hơn và tác động làm phá hủy cấu trúc da của bạn, khiến chúng ngày càng xấu đi và thúc đẩy quá tŕnh lăo hóa sớm.
Kèm theo đó, các gốc tự do (cũng được tạo ra bởi ô nhiễm môi trường) chính là nhân tố điều chỉnh và làm tăng các enzyme gây hại, phá vỡ collagen và elastin – hàng rào bảo vệ làn da của chúng ta, khiến làn da có thể bị yếu đi, nhạy cảm hơn, dị ứng, nổi mụn; các sắc tố sạm, nám và nếp nhăn sẽ lần lượt h́nh thành.
ô nhiễm môi trường thúc đẩy quá tŕnh lăo hóa da
Ô nhiễm môi trường thúc đẩy quá tŕnh lăo hóa da
Tác động từ chất lượng nước
Nước sinh hoạt, nhất là ở những thành phố lớn, thường gây một số tác động xấu đến da của bạn, v́ trong thành phần của nước có chứa nhiều hàm lượng cation canxi (Ca2+) và magie (Mg2+). Sau khi sử dụng nước, các khoáng chất kiềm này sẽ được hấp thụ nhiều trên da, khiến da bị khô và kích ứng.
Trong trường hợp bạn là người sở hữu làn da nhạy cảm, nước c̣n dẫn đến t́nh trạng viêm da nghiêm trọng như bệnh vảy nến (eczema) và bệnh rosacea.
rửa mặt cho làn da hỗn hợp
Tác động từ ánh nắng mặt trời
Dù cho bạn sống ở đâu và bất kể thời tiết như thế nào, chống nắng là điều rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe của làn da. Bác sĩ Hextall giải thích rằng, có nhiều người trong chúng ta chưa thực sự quan tâm đến tầm quan trọng của việc bôi kem chống nắng. Nhưng nếu tiếp xúc với ánh nắng quá nhiều có thể gây ra các tổn thương đến da bao gồm lăo hóa da sớm, chứng tăng sắc tố da, thậm chí là ung thư da.
Do đó, luôn cần có một biện pháp bảo vệ và thích hợp cho da mặt ở mọi thời điểm trong năm. Ánh nắng mặt trời tồn tại 2 loại tia UV gây hại cho da là UVA và UVB. Trong đó tia UVB là nguyên nhân chính gây ra t́nh trạng thâm, nám và tàn nhang v́ da phải sản sinh ra nhiều melanin để kháng lại.
Đặc biệt là tia UVA, th́ hiện diện mỗi ngày trong bất kỳ t́nh trạng thời tiết nào: vào mùa đông cũng như mùa hè, vào ngày có mây cũng như ngày nắng. Bên cạnh đó, các chuyên gia về da liễu cũng cho biết các tia UVA có thể dễ dàng xuyên qua kính và quần áo, gây tổn hại cho da, khiến da bị sần sùi và nhăn nheo. V́ thế bạn cần sử dụng thường xuyên các loại kem chống nắng có chỉ số SPF cao để bảo vệ da khỏi tác hại từ ánh nắng mặt trời.
ánh nắng mặt trời gây hại cho da
Ánh nắng mặt trời gây hại cho da
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Môi trường và những tác động không nhỏ đến làn da
Mặc dù chúng ta thường xuyên bận tâm đến việc chăm sóc sắc đẹp, nhưng lại bỏ qua nhu cầu chăm sóc da đúng và phù hợp với môi trường sống. Môi trường sống xung quanh chúng ta không chỉ gây tác động nhất định đến vấn đề sức khỏe mà c̣n ảnh hưởng trực tiếp tới sự tươi trẻ của mọi làn da.
Chúng ta đều biết việc tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của làn da. Nhưng bạn có biết rằng chất lượng nước, mức độ ô nhiễm và gió ở nơi bạn sống cũng gây tổn hại đến làn da của bạn? Điều quan trọng ở đây là không phải ai cũng nhận thức được điều này, khiến việc ứng phó chưa được thực sự quan tâm đúng mức.
Để giúp bạn hiểu rơ và pḥng ngừa sao cho phù hợp, hăy cùng Hello Bacsi điểm qua một vài tác động cụ thể, chi tiết ngay dưới đây bạn nhé.
Tác động từ ô nhiễm môi trường
Tiến sĩ, bác sĩ da liễu Justine Hextall ở Tập đoàn Y khoa Harley, cho biết các hạt bụi tồn tại trong bầu không khí bị ô nhiễm có kích thước cực nhỏ, nhỏ hơn 10 đến 20 lần so với kích thước lỗ chân lông của chúng ta. V́ thế chúng rất dễ xâm nhập sâu vào các lớp biểu b́ của da, làm tăng khả năng viêm da và kích thích mụn trứng cá, bệnh rosacea và nám da xuất hiện.
Ngoài ra c̣n do tầng ozon bị thủng, các tia cực tím dễ tiếp xúc với da hơn và tác động làm phá hủy cấu trúc da của bạn, khiến chúng ngày càng xấu đi và thúc đẩy quá tŕnh lăo hóa sớm.
Kèm theo đó, các gốc tự do (cũng được tạo ra bởi ô nhiễm môi trường) chính là nhân tố điều chỉnh và làm tăng các enzyme gây hại, phá vỡ collagen và elastin – hàng rào bảo vệ làn da của chúng ta, khiến làn da có thể bị yếu đi, nhạy cảm hơn, dị ứng, nổi mụn; các sắc tố sạm, nám và nếp nhăn sẽ lần lượt h́nh thành.
ô nhiễm môi trường thúc đẩy quá tŕnh lăo hóa da
Ô nhiễm môi trường thúc đẩy quá tŕnh lăo hóa da
Tác động từ chất lượng nước
Nước sinh hoạt, nhất là ở những thành phố lớn, thường gây một số tác động xấu đến da của bạn, v́ trong thành phần của nước có chứa nhiều hàm lượng cation canxi (Ca2+) và magie (Mg2+). Sau khi sử dụng nước, các khoáng chất kiềm này sẽ được hấp thụ nhiều trên da, khiến da bị khô và kích ứng.
Trong trường hợp bạn là người sở hữu làn da nhạy cảm, nước c̣n dẫn đến t́nh trạng viêm da nghiêm trọng như bệnh vảy nến (eczema) và bệnh rosacea.
rửa mặt cho làn da hỗn hợp
Tác động từ ánh nắng mặt trời
Dù cho bạn sống ở đâu và bất kể thời tiết như thế nào, chống nắng là điều rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe của làn da. Bác sĩ Hextall giải thích rằng, có nhiều người trong chúng ta chưa thực sự quan tâm đến tầm quan trọng của việc bôi kem chống nắng. Nhưng nếu tiếp xúc với ánh nắng quá nhiều có thể gây ra các tổn thương đến da bao gồm lăo hóa da sớm, chứng tăng sắc tố da, thậm chí là ung thư da.
Do đó, luôn cần có một biện pháp bảo vệ và thích hợp cho da mặt ở mọi thời điểm trong năm. Ánh nắng mặt trời tồn tại 2 loại tia UV gây hại cho da là UVA và UVB. Trong đó tia UVB là nguyên nhân chính gây ra t́nh trạng thâm, nám và tàn nhang v́ da phải sản sinh ra nhiều melanin để kháng lại.
Đặc biệt là tia UVA, th́ hiện diện mỗi ngày trong bất kỳ t́nh trạng thời tiết nào: vào mùa đông cũng như mùa hè, vào ngày có mây cũng như ngày nắng. Bên cạnh đó, các chuyên gia về da liễu cũng cho biết các tia UVA có thể dễ dàng xuyên qua kính và quần áo, gây tổn hại cho da, khiến da bị sần sùi và nhăn nheo. V́ thế bạn cần sử dụng thường xuyên các loại kem chống nắng có chỉ số SPF cao để bảo vệ da khỏi tác hại từ ánh nắng mặt trời.
Nếu bạn sống ở các vùng ven biển, th́ gió lớn sẽ làm phá vỡ hàng rào bảo vệ da của bạn, ảnh hưởng đến khả năng giữ ẩm của da. Gió lạnh hay khô nóng sẽ làm các mạch máu co rút lại, khiến hàng rào bảo vệ da bị suy yếu, da trở nên khô và nhạy cảm hơn.
Gió là một trong những tác nhân gây tổn hại cho da
Gió là một trong những tác nhân gây tổn hại cho da
Tác động từ thay đổi thời tiết
Việc thay đổi thời tiết không thể dự đoán được trong những năm gần đây gây ra nhiều ảnh hưởng không nhỏ tới làn da của bạn. Da cần có thời gian để điều chỉnh, thích nghi với nhiều điều kiện nhiệt độ khác nhau.
Nếu thời tiết khô, da bạn cũng sẽ trở nên khô hơn, xỉn màu và bong tróc. Và nếu gặp nhiệt độ cao, da sẽ tiết nhiều dầu hơn, làm bít lỗ chân lông gây mụn.
Trời nắng nóng khiến da bạn tiết nhiều dầu nhờn gây bít lỗ chân lông
Trời nắng nóng khiến da bạn tiết nhiều dầu nhờn gây bít lỗ chân lông
Những biện pháp bảo vệ cho da
Các tác nhân trên là điều mà bạn không thể nào tránh khỏi, v́ vậy bạn cần chủ động bảo vệ, chăm sóc và nuôi dưỡng làn da của ḿnh.
1. Làm sạch sâu
Bác sĩ da liễu Erin Gilbert, tại trung tâm Y tế Đại học Bang New York ở Brooklyn nhấn mạnh, rửa mặt sạch sâu mỗi ngày là một phần quan trọng trong việc giảm gánh nặng mà ô nhiễm gây ra cho làn da của chúng ta.
Nếu chỉ sử dụng sữa rửa mặt cho một bước làm sạch duy nhất, th́ không thể làm sạch đi hết bụi bẩn, cặn trang điểm, dầu thừa trên da của bạn. Hăy áp dụng ngay phương pháp làm sạch sâu “Double Cleansing” để làn da được loại bỏ đi các tác nhân từ ô nhiễm môi trường.
Làm sạch da bằng sữa rửa mặt và dầu tẩy trang
2. Thanh lọc da
Việc thải độc tố cho da mặt cũng rất quan trọng, đó là một bước làm sạch sâu hơn cho làn da. Tẩy tế bào chết, sử dụng kem dưỡng thường xuyên sẽ rất tốt, nhưng chưa đủ! Làn da chúng ta cần được thanh lọc hết những độc tố từ môi trường bên ngoài. Thanh lọc sẽ giúp tăng sức đề kháng cho da, kích thích các sợi collagen dưới da hoạt động, giúp da luôn căng mịn, khỏe mạnh và hồng hào.
detox từ đầu đến chân
3. Cung cấp ẩm cho da
Độ ẩm là hàng rào bảo vệ tốt nhất cho da của bạn, khi da thiếu độ ẩm cần thiết, các chất độc hại sẽ dễ dàng xâm nhập vào da hơn, gây ra nhiều vấn đề không tốt cho da. V́ thế bạn cần đảm bảo da luôn được cấp ẩm và duy tŕ độ ẩm cần thiết bằng cách uống nhiều nước, bổ sung các loại thực phẩm cần thiết, cung cấp nhiều vitamin cho cơ thể.
Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da có công dụng dưỡng ẩm tốt cho da như các loại gel hay tinh chất dưỡng ẩm. Cụ thể, đó là vitamin C, E hoặc retinol. Đây là những chất có thể chống oxy hóa, làm lành các hiệu ứng tổn thương gây ra bởi các gốc tự do và tạo cho làn da hệ thống rào cản miễn dịch vững chắc.
Nước cung cấp độ ẩm cho da
Nước cung cấp độ ẩm cho da
4. Chế độ ăn uống khoa học
Một chế độ ăn uống đầy đủ chất ding dưỡng và lành mạnh, giúp cơ thể tăng sức đề kháng, bảo vệ sức khỏe và nuôi dưỡng làn da khỏe mạnh từ sâu bên trong. Bạn nên bổ sung nhiều rau xanh trong bữa ăn cũng như những thực phẩm chứa nhiều vitamin, collagen để bổ sung cho cơ thể. Bên cạnh đó nên chú trọng nghỉ ngơi đúng giờ, thư giăn để tránh cơ thể bị stress, gây ảnh hưởng xấu đến da.
Người bị chứng viêm xương khớp nên tránh ăn ǵ?
Có thể thấy môi trường tác động đến da không hề nhỏ, nó là một trong những tác nhân có thể khiến làn da lăo hóa nhanh chóng, sạm màu, xuất hiện nhiều nếp nhăn và hư tổn nặng nề. Tùy thuộc vào môi trường sống và t́nh trạng da của mỗi người dẫn đến sự tác động của các chất ô nhiễm lên da khác nhau. Nếu không muốn da ngày một xấu đi bởi ảnh hưởng của môi trường sống, hăy cùng tham khảo những gợi ư trên đây để áp dụng sao cho đúng cách bạn nhé.
Kem chống nắng cho da nhạy cảm: Lựa chọn sao cho đúng?
Tác giả: Thảo My
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Kem chống nắng cho da nhạy cảm: Lựa chọn sao cho đúng?
Thông thường, kem chống nắng có thể chứa một hoặc nhiều hoạt chất để ngăn chặn tia UV nhưng chúng cũng có thể chứa các thành phần gây kích ứng cho làn da. Do đó, lựa chọn kem chống nắng cho da nhạy cảm là việc rất quan trọng để ngăn ngừa sự kích ứng ở những người có làn da khó chiều này.
Tại sao làn da nhạy cảm cần được kem chống nắng bảo vệ?
Ánh nắng mặt trời cung cấp vitamin D cho da, giúp các tế bào da hoạt động mạnh mẽ, đồng thời bảo vệ cơ thể khỏi những vi khuẩn có hại. Tuy nhiên, chúng tạo ra các tia cực tím mà mắt thường không nh́n thấy được, các tia cực tím này có thể gây ra các bệnh về da, đặc biệt với da nhạy cảm. Có hai loại tia cực tím:
Tại sao làn da nhạy cảm cần được bảo vệ bởi kem chống nắng
UVA – c̣n được gọi là tia gây lăo hóa: Tia UVA có bước sóng dài, chiếm 95% số lượng tia UV đến được mặt đất. Các tia này có thể đi xuyên qua mây, kính và có khả năng xâm nhập sâu vào bên trong da. Do các tia này thường phóng ra các gốc tự do nên có thể gây biến đổi tế bào và gây nên các vấn đề lăo hóa da, rối loạn sắc tố, ung thư da…
UVB – c̣n được gọi là tia gây bỏng rát: Tia UVB có bước sóng ngắn, phạm vi tác động nhỏ hơn nhiều so với tia UVA và chiếm 5% số lượng tia UV đến được mặt đất. Cơ thể cần một lượng nhỏ tia UVB để sản sinh vitamin D. Tuy nhiên, các tia này có liên quan trực tiếp đến những thay đổi có thể nh́n thấy khác trên bề mặt da như: bỏng nắng, kích ứng da và ung thư da.
Sử dụng kem chống nắng là một bước quan trọng để tránh tác hại mà các tia cực tím có thể gây ra cho làn da nhạy cảm. Bên cạnh đó, bạn nên che chắn kỹ lưỡng, đội nón hay mặc các trang phục có chống tia UV khi ra ngoài để tăng cường khả năng bảo vệ da.
Các chỉ số cần lưu ư ở kem chống nắng cho da nhạy cảm
Các chỉ số cần lưu ư ở kem chống nắng cho da nhạy cảm
Hiểu được ư nghĩa của các chỉ số sẽ giúp bạn lựa chọn được chính xác sản phẩm mà bản thân cần.
SPF (Sun Protection Factor): Là định mức đo lường khả năng chống tia UVB được dùng trong mỹ phẩm. Theo quy định, 1 SPF sẽ có khả năng bảo vệ làn da khỏi tác hại của tia UVB trong khoảng 10 phút.
Tuy nhiên, độ SPF càng lớn th́ kem sẽ lưu lại trên da lâu hơn, dễ gây bít lỗ chân lông và làm da bị tổn thương. Đối với làn da nhạy cảm, chỉ nên sử dụng sản phẩm có mức SPF từ 15-30 để tránh các kích ứng.
PA (Protection Grade of UVA): Đo lường khả năng lọc tia UVA của kem chống nắng cho da. Hiện tại các sản phẩm kem chống nắng đều cung cấp chỉ số lọc tia UVA khá lâu trên da, thông thường là:
♦ PA+: có khả năng chống tia UVA ở mức 40 – 50%, được từ 2-4 giờ.
♦ PA++: chống UVA tương đối tốt, ở mức 60 – 70%, được 4-8 giờ
♦ PA+++: chống tia UVA tốt, lên đến 90%, được 8-12 giờ
♦ PA++++: chống tia UVA rất tốt, lên đến hơn 95%, được hơn 16 giờ
Bên cạnh đó, các sản phẩm chống nắng từ Mỹ hay một vài quốc gia châu Âu thường có ḍng chữ “Broad Spectrum” hoặc “Full Spectrum”, có nghĩa là “quang phổ rộng”, tức là được công nhận đầy đủ điều kiện chống nắng, hạn chế được tác hại của cả 2 tia UVA và UVB.
Chọn kem chống nắng vật lư hay kem chống nắng hóa học?
Kem chống nắng vật lư hay kem chống nắng hoá học?
Các loại kem chống nắng hoạt động theo 2 cách:
Kem chống nắng hóa học: Bảo vệ da khỏi các tia UV bằng cách hấp thụ các tia này, xử lư và chuyển đổi chúng thành nhiệt hồng ngoại trước khi chúng có thể làm hại da.
Tuy nhiên, một số thành phần trong kem chống nắng hóa học có thể gây kích ứng cho làn da nhạy cảm.
Kem chống nắng vật lư: Hoạt động như một hàng rào vật lư, khuếch tán và phản xạ lại những tia UV để chúng không thể xuyên thấu vào da.
Thành phần trong kem chống nắng vật lư thường an toàn và lành tính hơn với da nhạy cảm.
Hiện nay, một số hăng mỹ phẩm đă chế tạo ra loại kem chống nắng kết hợp cả 2 tính chất vật lư và hóa học nhằm tăng cường khả năng bảo vệ da nhờ vào ưu điểm của từng loại.
Các thành phần trong kem chống nắng thân thiện với da nhạy cảm
Kem chống nắng vật lư hay kem chống nắng hoá học?
Các chuyên gia da liễu cho rằng các thành phần chống nắng tốt nhất cho làn da nhạy cảm chính là kẽm oxide (ZnO) và titanium dioxide (TiO2). Hai thành phần này có khả năng bảo vệ da và chống lại cả tia UVA lẫn UVB.
Ngoài ra c̣n có các thành phần chống nắng nguồn gốc thiên nhiên thân thiện với da nhạy cảm:
♦ Retinyl palmitate, một dạng của vitamin A. Ngoài khả năng chống lăo hóa, nó c̣n là chất ngăn ngừa cháy nắng với mức SPF là 20.
♦ Chiết xuất lá dâu tằm.
♦ Vitamin E.
♦ Beta carotene chứa chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ da khỏi bị cháy nắng, kích ứng và lăo hóa.
Các thành phần hóa học cần tránh trong kem chống nắng cho da nhạy cảm
Các thành phần hoá học cần tránh
Một số thành phần kem chống nắng có nguy cơ gây hại cho sức khỏe. Hăy t́m hiểu về các thành phần độc hại có trong kem chống nắng để t́m kiếm những sự lựa chọn thay thế tốt hơn cho làn da.
♦ Oxybenzone và octinoxate là 2 chất cần tránh, chúng đă bị cấm ở Hawaii v́ gây tác hại xấu đến những rặng san hô.
♦ PABA (para-aminobenzoic acid) là dẫn xuất của para-aminobenzoate, một chất bảo vệ da khỏi tia UVB, bao gồm các chất: amino benzoic acid, glyceryl amino benzoate, ethyl-4-bis amino benzoate, amyl dimethyl PABA, glyceryl, PABA, ethyl dihydroxypropyl PABA và octyl dimethyl PABA (2-ethylhexyl dimethyl PABA).
♦ Sản phẩm có chứa salicylates như: octyl salicylate (2-ethylhexyl salicylate), homosalate (HMS hoặc homomenthyl salicylate) và triethanolamine salicylate.
♦ Các thành phần có gốc cinnamate.
♦ Benzophenones (bao gồm oxybenzone), Avobenzone (Butyl methoxy-dibenzoylmethane) hoặc các chất có gốc benzophenone.
Các thành phần trong kem chống nắng có khả năng gây kích ứng cho da nhạy cảm
Các thành phần trong kem chống nắng có khả năng gây kích ứng cho da nhạy cảm
Các sản phẩm kem chống thường không ghi rơ trên nhăn rằng chúng có phù hợp với da nhạy cảm hay không. Do đó, có một số người gặp phải một số vấn đề khi sử dụng kem chống nắng.
V́ vậy, hiểu rơ được các thành phần gây kích ứng da sẽ giúp bạn t́m được sản phẩm phù hợp:
Hương liệu, chất tạo mùi: Chất tạo mùi có mặt trong rất nhiều sản phẩm, nó giúp tạo sự thoải mái khi sử dụng đồng thời giúp che đi các mùi hóa học khó chịu của sản phẩm.
Đối với những người có làn da nhạy cảm th́ hương liệu trong kem chống nắng sẽ khiến da dễ kích ứng hơn, trong khi chúng phải giúp bạn đối phó với tác hại của ánh mặt trời.
Cồn: là thành phần rất phổ biến trong các loại kem chống nắng có khả năng làm da khô ráo, thấm nhanh. Khi các sản phẩm chống nắng có hàm lượng cồn quá cao (đứng thứ 2 sau nước), chúng sẽ làm cho da dễ bị kích ứng. V́ vậy da nhạy cảm nên tránh xa thành phần này.
Parabens: Một loại chất bảo quản hóa học được sử dụng phổ biến trong mỹ phẩm với mục đích kháng khuẩn, kháng nấm. Tuy nhiên, nó sẽ gây kích ứng, mẩn ngứa, nổi đỏ… cho làn da nhạy cảm dù chỉ với một lượng rất nhỏ.
Đa số các loại kem chống nắng hóa học đều có parabens, v́ vậy bạn nên ưu tiên chọn các sản phẩm chống nắng vật lư.
Dầu khoáng: Dầu khoáng gây nên các vấn đề bít tắc lỗ chân lông, do đó có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề đang tồn tại như eczema và bệnh vẩy nến, cũng như tăng khả năng nổi rôm, mẩn đỏ.
Methylisothiazolinone (MI): Methylisothiazolinone là một chất có thể gây dị ứng da. Có nhiều lựa chọn thay thế an toàn hơn và không gây kích ứng.
Hiểu rơ chỉ số kem chống nắng để có lựa chọn phù hợp nhất
Tác giả: Thảo Vy
Tham vấn y khoa: Lê Thị Mỹ Duyên
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Hiểu rơ chỉ số kem chống nắng để có lựa chọn phù hợp nhất
Thường xuyên sử dụng kem chống nắng nhưng liệu bạn đă biết ư nghĩa của chỉ số SPF và các kư hiệu khác trên mỗi tuưp kem?
Việc hấp thụ ánh nắng mặt trời cung cấp vitamin D giúp xương chắc khỏe và tăng cường hệ miễn dịch. Tuy nhiên, các tia tử ngoại (tia UV hay tia cực tím) trong ánh nắng mặt trời đem lại không ít hiểm họa tiềm ẩn cho làn da, làm làn da đen sạm, nám, lăo hóa và thậm chí gây ung thư da.
Ngày nay, việc dùng kem chống nắng để bảo vệ làn da khỏi những tác động xấu từ ánh nắng mặt trời là một trong những cách hữu hiệu nhất. Vậy bạn có thực sự hiểu về các chỉ số trên kem chống nắng ḿnh đang dùng không?
1. Chỉ số SPF
chỉ số kem chống nắng - SPF
SPF (Sun Protection Factor) là chỉ số thể hiện khả năng chống nắng và bảo vệ làn da khỏi tia UVB (một loại tia cực tím) từ ánh nắng mặt trời của kem chống nắng. Chỉ số này đo lường khoảng thời gian mà da một người trở nên sạm nếu không dùng kem chống nắng.
Trên thực tế, nếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong ṿng 10-20 phút mà không dùng kem chống nắng th́ da bạn sẽ bị sạm đi. Loại kem chống nắng có chỉ số SPF là 15 sẽ giúp da chống nắng gấp 15 lần (khoảng 2,5 đến 5 giờ).
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là da bạn sẽ hoàn toàn được bảo vệ trong 5 giờ. Các bác sĩ chuyên khoa da liễu khuyên bạn nên bôi kem chống nắng cách 2 – 4 giờ một lần bởi v́ lớp kem chống nắng có thể trôi đi khi đổ mồ hôi hay khi tiếp xúc với nước.
Vẫn c̣n rất nhiều bạn hiểu sai về chỉ số SPF khi tin rằng kem chống nắng nào có chỉ số SPF cao hơn sẽ bảo vệ da tốt hơn, ví dụ như loại có chỉ số SPF 30 sẽ có tác dụng tốt gấp hai lần loại có chỉ số SPF là 15. Các bác sĩ da liễu cho biết SPF không phải là “chỉ số thân thiện với người dùng”. Việc đánh giá tác dụng của một loại kem chống nắng không hoàn toàn phụ thuộc vào chỉ số này.
Kem chống nắng có chỉ số SPF là 15 có thể chặn được khoảng 94% các tia cực tím trong ánh nắng mặt trời, c̣n SPF 30 chặn được khoảng 97% và SPF 45 th́ chặn được tới 98%. V́ vậy, bạn không cần thiết phải sử dụng kem chống nắng với chỉ số SPF cao hơn nữa.
2. Chỉ số PPD
chỉ số kem chống nắng - PPD
Chỉ số PPD (Persistent Pigment Darkening), là chỉ số dùng để đánh giá sự tạo sắc tố trên da sau 2h phơi nắng. Chỉ số này được sử dụng chủ yếu ở Châu Á và Châu Âu, nó tương tự như chỉ số SPF nhưng sự khác biệt chính ở đây là chúng ta đang nói về phơi nhiễm UVA chứ không phải UVB.
PPD được thử nghiệm trên một nhóm người tiếp xúc với ánh sáng UVA. Tất cả đều được phân tích về thời gian da của họ bị sạm và so sánh kết quả giữa da không được bảo vệ và được bảo vệ.
V́ vậy, PPD = 10 có nghĩa là sẽ mất nhiều thời gian hơn 10 lần để làn da của bạn rám nắng, so với khi nó không được bảo vệ hay nói cách khác, nó cho phép một người 10 lần tiếp xúc nhiều với tia UVA so với người không thoa kem.
PA (Protection Grade of UVA) là chỉ số đo lường khả năng lọc tia UVA của kem chống nắng cho da do Hiệp hội mỹ phẩm Nhật Bản công bố.
PA được quy đổi từ PFA (Protection Factor of UVA, hay c̣n gọi là UVAPF). PFA được tính dựa trên MPPD (Minimal Persistent pigment darkening dose) – liều lượng UVA tối thiểu để tạo ra rám da trong ṿng 2-4h sau khi phơi nắng.
Tuy nhiên, hiện tại các sản phẩm kem chống nắng đều cung cấp chỉ số lọc tia UVA khá lâu trên da, thông thường khoảng 4 – 8 giờ (PA++), 8 – 12h (PA+++), hoặc hơn 16 giờ đồng hồ (PA++++).
Trên bao b́ của kem chống nắng, chỉ số PA c̣n được thể hiện kèm theo các dấu “+”. Theo đó, ngành mỹ phẩm Nhật Bản chia PA thành các mức độ:
•PA+: có khả năng chống tia UVA, ở mức 40 – 50%
•PA++: chống UVA tương đối tốt, ở mức 60 – 70%
•PA+++: chống tia UVA tốt, lên đến 90%
•PA++++: chống tia UVA rất tốt, lên đến hơn 95%
Đối với một số sản phẩm kem chống nắng, bạn có thể sẽ không t́m thấy kí hiệu của PA, thay vào đó, bạn có thể kiểm tra bằng các tên viết tắt như UVA – UVB, UVA/UVB hoặc UVA1, UVA2. Hoặc các kí hiệu tùy theo quy định riêng của một số thương hiệu, quốc gia, tổ chức. Ví dụ như SPF 60 – 12, có nghĩa là SPF 60 VÀ PA +++.
Được sử dụng ở các nước châu Á như Nhật Bản và Hàn Quốc, hệ thống PA đơn giản hóa và nhóm các xếp hạng từ một bài kiểm tra PPD. Nó dao động từ PA + đến PA ++++, là PA + kem chống nắng có PPD từ 2 đến dưới 4, PA ++ một với PPD từ 4 đến 8, PA +++ từ 8 đến 16 và cuối cùng là PA ++++ với PPD từ 16 trở lên.
3. Thông tin khác có trên kem chống nắng
chỉ số kem chống nắng
Nếu chuộng sản phẩm chống nắng từ các quốc gia như Anh, Mỹ hay một vài quốc gia Châu Âu, bạn sẽ thấy rằng các nhăn thường không cung cấp chỉ số PA hay nhăn thông tin “UVA protect”. Thay vào đó là ḍng chữ “Broad Spectrum”, “Multi Spectrum” hoặc “Full Spectrum”, có nghĩa là “quang phổ rộng”, tức là công nhận đầy đủ điều kiện chống nắng, có tác dụng hạn chế tác hại của cả 2 tia UVA và UVB.
Ngoài ra, nếu bạn có kế hoạch đi bơi hoặc tham gia các hoạt động luyện tập thể chất mà phải tiếp xúc với nắng trong nhiều giờ, hăy chọn các kem chống nắng có chữ “waterproof” hoặc “water-resistant” trên nhăn. Ḍng chữ này cho bạn biết loại kem chống nắng này không thấm nước.
Viện Hàn lâm da liễu Mỹ khuyên rằng chúng ta nên dùng loại kem chống nắng với chỉ số SPF là 30 nếu dùng thường xuyên và dùng loại với chỉ số SPF 50 trước khi tham gia vào những hoạt động ngoài trời.
Một điều quan trọng nữa khi chọn kem chống nắng là bạn hăy cân nhắc xem ḿnh có bị dị ứng với các thành phần trong nó không.
Theo các chuyên gia ung thư, các loại kem chống nắng sử dụng rất nhiều hóa chất ngăn các tia UV xuyên vào da bạn. Nhiều người có thể rất nhạy cảm hoặc dị ứng với một số thành phần nhất định trong kem chống nắng như PABA,…
Nếu bị dị ứng với những thành phần này, bạn nên chọn các loại kem chống nắng sunblock (ḍng sản phẩm có chứa các thành phần không hấp thụ vào da, chỉ nằm trên bề mặt của da) thay v́ sunscreen (ḍng sản phẩm có chứa chất có tính thẩm thấu cao).
Trên thực tế, nhiều sản phẩm hiện nay là sự kết hợp giữa ḍng sunblock và sunscreen. V́ vậy, hăy kiểm tra nhăn hiệu kĩ lưỡng khi mua nếu bạn bị dị ứng với bất ḱ thành phần nào của kem chống nắng.
Hy vọng những thông tin về chỉ số của kem chống nắng cùng với các loại kem chống nắng phổ biến trên có thể giúp bạn chọn được loại phù hợp cho ḿnh nhé.
Bí quyết ít người biết về cách chọn kem chống nắng
Tác giả: Ban biên tập HelloBACSI
Tham vấn y khoa: TS. Dược khoa Trương Anh Thư
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Bí quyết ít người biết về cách chọn kem chống nắng
Ánh nắng mặt trời luôn là nổi ám ảnh đối với làn da, rất nhiều phái đẹp băn khoăn về cách chọn kem chống nắng phù hợp để đối phó tốt nhất với ánh nắng mặt trời trong quá tŕnh chăm sóc làn da.
Bạn có biết rằng 90% dấu hiệu lăo hóa xuất hiện trên làn da của chúng ta là do tác động từ ánh nắng mặt trời. Nắng không chỉ gây ra những nếp nhăn trên da của bạn mà c̣n là thủ phạm dẫn đến bệnh ung thư da. Chính v́ vậy, đừng để bị ung thư da mới dùng kem chống nắng, bạn nên t́m ra cách chọn kem chống nắng phù hợp và luôn mang theo mỗi khi ra ngoài để bảo vệ da trước ánh nắng mặt trời.
Hăy cùng Hello Bacsi t́m hiểu cách chọn kem chống nắng phù hợp với làn da nhé!
Ánh nắng tác động đến da bạn như thế nào?
Ánh nắng mặt trời có thể gây hại cho da
Dù ánh nắng mặt trời là một nguồn cung cấp vitamin D dồi dào cho cơ thể chúng ta nhưng cũng đồng thời có thể làm tổn thương làn da của bạn và thậm chí làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư da.
Ánh nắng mặt trời có chứa 2 loại tia cực tím (tia UV) là tia cực tím loại A (UVA) và tia cực tím loại B (UVB). Các nghiên cứu đă chỉ ra rằng cả hai loại tia cực tím này đều là tác nhân gây ra các tổn thương trên da và ung thư da. Trong đó, UVA là thủ phạm làm da bị cháy nắng, c̣n UVB sẽ thâm nhập sâu vào da và gây ra những nếp nhăn đáng ghét. V́ thế, bạn cần phải hết sức chú ư bảo vệ làn da của ḿnh khỏi những tổn thương gây ra bởi tia UVA và UVB.
Cách chọn kem chống nắng thông minh
Thông thường, kem chống nắng sẽ bảo vệ da thông qua hai cách và đồng thời có hai loại kem cơ bản là kem chống nắng vật lư và kem chống nắng hóa học. Trong đó, kem chống nắng vật lư sẽ giúp ngăn chặn tia cực tím chiếu vào da của bạn c̣n kem chống nắng hóa học sẽ hấp thụ chúng.
Đa số kem chống nắng vật lư không hiệu quả bằng kem chống nắng hóa học nhưng lại dịu nhẹ hơn với làn da của chúng ta. Ngược lại, loại hóa học lại có khả năng bảo vệ tốt hơn nhưng đồng thời dễ gây kích ứng cho da. Ngoài ra, trên thị trường c̣n có các loại kem chống nắng hỗn hợp, kết hợp giữa kem tự nhiên và kem hóa học.
Cách chọn kem chống nắng hiệu quả là bạn nên tham khảo chỉ số chống nắng (SPF), cũng như chắc chắn rằng loại kem chống nắng ḿnh lựa chọn có thể bảo vệ da bạn khỏi tác động của cả tia UVA và tia UVB (loại kem có ḍng chữ broad-spectrum, nghĩa là có quang phổ chống nắng rộng).
Việc chọn lựa “người bạn” kem chống nắng c̣n phụ thuộc vào loại da và thời gian tiếp xúc với ánh nắng của bạn. Nếu bạn chỉ ở ngoài trời nắng khoảng vài phút th́ bạn chỉ cần chọn mua sản phẩm có chỉ số SPF 15 là đủ. C̣n nếu bạn sở hữu làn da trắng mịn, nhạy cảm và dự định sẽ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian dài th́ tốt nhất th́ bạn nên ưu ái loại chứa SPF từ 30 trở lên. Bất cứ loại kem chống nắng nào có chỉ số SPF 30+ đều có khả năng giúp bạn loại trừ ít nhất 97% tia UV, c̣n những loại có chỉ số SPF 50+ có thể bảo vệ bạn khỏi 98% tia UV độc hại chiếu vào da.
Khi chọn kem chống nắng, mỗi người sẽ có một loại da cũng như nhu cầu sử dụng khác nhau. Tuy nhiên, dù bạn chọn cho ḿnh loại kem chống nắng nào, bạn cũng nên chú ư chọn loại kem chống nắng với quang phổ chống nắng rộng (spectrum protection), đảm bảo có thể bảo vệ da bạn khỏi tia UVA lẫn tia UVB. Bên cạnh đó, ngoài yếu tố về khả năng bảo vệ bạn khỏi tia UVA và tia UVB, bạn có thể cân nhắc thêm một vài yếu tố trong kem chống nắng sau để có thể đưa ra cách chọn kem chống nắng tốt nhất cho ḿnh.
Cách chọn kem chống nắng thông minh
•Khả năng chống thấm nước và ngăn mồ hôi: nếu như bạn có ư định đi bơi hoặc dễ bị đổ mồ hôi, hăy chọn kem có ḍng chữ “waterproof” (nghĩa là chống thấm nước) hoặc “sweat resistant” (nghĩa là ngăn mồ hôi chảy). Bạn nên thoa lại kem chống nắng cho ḿnh ít nhất là cách mỗi hai giờ sử dụng;
•Chọn lựa nhăn hiệu kem chống nắng yêu thích: nếu như bạn đă “kết” một nhăn hàng kem chống nắng nào đó th́ hăy tiếp tục trung thành với sở thích của ḿnh. Thực tế có nhiều loại kem chống nắng rất nhờn, hoặc có những loại gây kích ứng hoặc không thoải mái cho da. V́ vậy, nếu như bạn đă chọn được loại kem chống nắng ưng ư nhất th́ không cần thiết phải trải nghiệm loại khác;
•Chọn kem chống nắng có thành phần thích hợp với trẻ nhỏ: làn da của trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh, thường rất nhạy cảm. Chính v́ vậy, nếu bạn có làn da nhạy cảm như da em bé th́ nên chọn cho ḿnh loại kem chống nắng ghi chữ “kid-friendly” (nghĩa là thành phần thân thiện với da trẻ em). Nó sẽ không chứa các chất hóa học như axit para-aminobenzoic (PABA), benzephenones như dioxybenzone, oxybenzone, hay sulisobenzone.
•Chọn lựa kem chống nắng chống dị ứng: đây là loại kem chống nắng đặc biệt dành cho da dễ bị dị ứng, thường in chữ “Hypoallergenic” trên bao b́. Nếu bạn có một làn da nhạy cảm hoặc mắc phải một số điều kiện da đặc biệt như chứng da ửng đỏ (Rosacea) th́ bạn sẽ chống chỉ định với các thành phần hóa học như axit para-aminobenzoic (PABA), dioxybenzone, oxybenzone hay sulisobenzone, cồn, hương liệu hoặc chứa chất bảo quản. Thay vào đó, bạn nên t́m những thành phần như dioxide hay zinc oxide.
•Chọn kem chống nắng dành cho da khô hoặc da nhờn: bạn có thể t́m thêm trên thị trường một số loại kem chống nắng dành cho da khô hoặc da nhờn có chứa thành phần dưỡng ẩm hoặc cấp nước. Hăy nhớ chọn thêm tính năng chống UVA và UVB, sau đó thử nghiệm nhiều loại trên da và xem loại nào hữu hiệu nhất
Để chọn được loại kem chống nắng phù hợp với làn da của ḿnh, có thể bạn sẽ phải mất thời gian để trải nghiệm và cả những lựa chọn không chính xác. V́ vậy, thay v́ để cho ḿnh bị “quá tải” giữa những lời quảng cáo trên thị trường, bạn nên t́m đến bác sĩ da liễu để t́m kiếm cho ḿnh một lời khuyên thích hợp cho cách chọn kem chống nắng.
Vùng dưới đồi: Viên ngọc nhỏ bé trong cơ thể khổng lồ
Tác giả: Hoàng Trí
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Vùng dưới đồi: Viên ngọc nhỏ bé trong cơ thể khổng lồ
Vùng dưới đồi trong năo có kích thước khá nhỏ bé, chỉ bằng một viên ngọc nhưng lại nắm trong tay quyền điều khiển vô số chức năng quan trọng trong cơ thể đấy!
Bạn hăy cùng t́m hiểu vùng dưới đồi là ǵ, chức năng, yếu tố gây ảnh hưởng, triệu chứng rối loạn vùng dưới đồi và cách bảo vệ “viên ngọc” nhỏ bé này để cơ thể luôn khỏe mạnh nhé!
Vùng dưới đồi là ǵ?
vùng dưới đồi
Vùng dưới đồi (hypothalamus) là một vùng nhỏ quan trọng ở trung tâm của bộ năo nằm giữa tuyến yên và đồi thị, đóng một vai tṛ quan trọng trong việc sản xuất hormone và giúp kích thích nhiều quá tŕnh quan trọng trong cơ thể. Các chức năng của “viên ngọc” này bao gồm:
•Giải phóng hormone
•Kiểm soát sự thèm ăn
•Quản lư hành vi t́nh dục
•Điều chỉnh nhiệt độ cơ thể
•Điều chỉnh phản ứng cảm xúc
•Duy tŕ chu kỳ sinh lư hàng ngày
Cấu trúc vùng dưới đồi được chia thành ba vùng nhóm chính: dưới đồi trước, dưới đồi giữa và dưới đồi sau. Mỗi vùng nhóm này chứa các hạt nhân (nuclei) khác nhau – đây là những cụm tế bào thần kinh thực hiện các chức năng quan trọng.
1. Vùng dưới đồi trước
Khu vực này c̣n được gọi là vùng trên thị (supraoptic region). Hạt nhân chính bao gồm nhân trên thị (supraoptic nuclei), nhân cạnh năo thất (paraventricular nuclei) và một số hạt nhân nhỏ khác trong vùng trước.
Các hạt nhân ở vùng nhóm trước phần lớn tham gia vào việc tiết ra các loại hormone khác nhau. Nhiều trong số các hormone này tương tác với tuyến yên gần đó để sản xuất thêm các hormone. Một số hormone quan trọng nhất được sản xuất ở vùng nhóm trước bao gồm:
• Hormon giải phóng ACTH (Corticotropin releasing Hormone – CRH): Loại hormone này có liên quan đến phản ứng của cơ thể khi căng thẳng cả về thể chất và tinh thần, có khả năng báo hiệu tuyến yên sản xuất ra một loại hormone gọi là hormone vỏ thượng thận (ACTH). ACTH kích hoạt việc sản xuất cortisol – loại hormone gây căng thẳng.
• Hormon giải phóng TSH (Thyrotropin releasing Hormone – TRH): Hormone này giúp kích thích tuyến yên sản xuất hormone kích thích tuyến giáp (thyroid-stimulating hormone – TSH). TSH đóng vai tṛ quan trọng trong chức năng của nhiều bộ phận cơ thể như tim mạch, đường tiêu hóa và cơ bắp.
• Hormon giải phóng FSH và LH (Gonadotropin Releasing Hormone – GnRH): Loại hormone này kích thích tuyến yên sản xuất các hormone sinh sản quan trọng bao gồm:
– Hormone kích thích nang trứng (Follicle Stimulating Hormone – FSH): có tác dụng kích thích noăn bào phát triển, một phần của chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng.
– Hormone kích thích hoàng thể (Hormone luteinizing – LH): được coi là hormone tuyến sinh dục v́ có vai tṛ trong việc kiểm soát chức năng của tinh hoàn ở nam giới và buồng trứng ở nữ giới.
• Hormon oxytocin: Hormone này giúp kiểm soát hành vi và cảm xúc quan trọng như hưng phấn t́nh dục, sự tin tưởng, công nhận và hành vi của người mẹ. Đồng thời, hormone này liên quan đến một số chức năng của hệ thống sinh sản như sinh con và cho con bú.
• Vasopressin: C̣n được gọi là hormone chống lợi tiểu (Antidiuretic Hormone – ADH), có chức năng điều chỉnh mức nước trong cơ thể. Vasopressin giúp ngăn ngừa mất nước cơ thể bằng cách giảm lượng nước tiểu và giúp thận hấp thu bớt nước vào cơ thể.
• Somatostatin: Hormone này có tác dụng ngăn chặn tuyến yên tiết ra một số hormone, bao gồm hormone tăng trưởng và hormone kích thích tuyến giáp.
Vùng nhóm trước của vùng dưới đồi giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể thông qua mồ hôi, duy tŕ nhịp sinh học. Đây là những thay đổi về thể chất và hành vi xảy ra trên một chu kỳ hàng ngày, ví dụ như thức vào ban ngày và ngủ vào ban đêm.
Khu vực này c̣n được gọi là vùng thân củ (tuberal region) chứa các hạt nhân chính bao gồm nhân bụng giữa, nhân lưng giữa và nhân phễu. Những hạt nhân này giúp kiểm soát sự thèm ăn, kích thích giải phóng hormone GHRH – kích thích tuyến yên sản xuất hormone tăng trưởng, tạo điều kiện cho sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể.
3. Vùng dưới đồi sau
Khu vực này c̣n được gọi là vùng vú (mammillary region) bao gồm nhân trước vú, trên vú, củ vú… giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể bằng cách gây run và chặn sản xuất mồ hôi. Vai tṛ của hạt nhân tuyến vú c̣n chưa rơ ràng, các bác sĩ tin rằng nó liên quan đến chức năng bộ nhớ.
Yếu tố gây ảnh hưởng vùng dưới đồi
Khi vùng dưới đồi của năo không hoạt động theo đúng như b́nh thường th́ được gọi là rối loạn chức năng vùng dưới đồi (hypothalamic dysfunction).
Một số yếu tố có thể gây ra rối loạn chức năng vùng dưới đồi bao gồm:
•Các bệnh tự miễn
•Chấn thương vùng đầu
•Phẫu thuật liên quan đến năo
•Dị tật bẩm sinh liên quan đến năo hoặc vùng dưới đồi
•Xuất hiện các khối u trong hoặc xung quanh vùng dưới đồi
•Rối loạn di truyền nhất định, chẳng hạn như thiếu hụt hormone tăng trưởng
•Rối loạn ăn uống, chẳng hạn như chứng chán ăn uống (anorexia) và chứng ăn uống vô độ (bulimia)
vùng dưới đồi
Rối loạn chức năng bộ phận này có thể gây ra một số vấn đề như:
• Đái tháo nhạt (Diabetes insipidus): Nếu vùng dưới đồi không sản xuất và giải phóng đủ vasopressin, thận có thể loại bỏ quá nhiều nước sẽ gây ra chứng đái tháo nhạt, khiến bạn phải đi tiểu nhiều hơn và khát nước.
Không giống như những người mắc bệnh tiểu đường thông thường, người bệnh đái tháo nhạt có lượng đường trong máu ổn định.
• Hội chứng Prader–Willi (PWS): Đây là một rối loạn hiếm gặp có tính di truyền khiến vùng dưới đồi không thể kích hoạt khi đă ăn no. Những người mắc hội chứng Prader-Willi thường xuyên muốn ăn, làm tăng nguy cơ béo ph́. Các triệu chứng khác bao gồm tốc độ chuyển hóa, phát triển chậm, suy giảm cơ bắp.
• Suy tuyến yên: Rối loạn chức năng vùng dưới đồi có thể làm tổn thương, suy tuyến yên, khiến tuyến yên hoạt động yếu đi và không sản sinh đủ hormone cần thiết. Tuyến yên đóng vai tṛ quan trọng trong việc điều chỉnh cân bằng nước, chức năng t́nh dục, phản hồi stress, huyết áp, và trao đổi chất cơ bản.
Triệu chứng rối loạn vùng dưới đồi
Các triệu chứng của rối loạn bộ phận này khác nhau tùy thuộc vào loại hormone nào bị thiếu. Ở trẻ em thường xuất hiện dấu hiệu tăng trưởng và dậy th́ bất thường. Người trưởng thành có thể cho thấy các triệu chứng liên quan đến các hormone khác nhau mà cơ thể họ không thể sản xuất.
Khu vực này c̣n được gọi là vùng vú (mammillary region) bao gồm nhân trước vú, trên vú, củ vú… giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể bằng cách gây run và chặn sản xuất mồ hôi. Vai tṛ của hạt nhân tuyến vú c̣n chưa rơ ràng, các bác sĩ tin rằng nó liên quan đến chức năng bộ nhớ.
Yếu tố gây ảnh hưởng vùng dưới đồi
Khi vùng dưới đồi của năo không hoạt động theo đúng như b́nh thường th́ được gọi là rối loạn chức năng vùng dưới đồi (hypothalamic dysfunction).
Một số yếu tố có thể gây ra rối loạn chức năng vùng dưới đồi bao gồm:
•Các bệnh tự miễn
•Chấn thương vùng đầu
•Phẫu thuật liên quan đến năo
•Dị tật bẩm sinh liên quan đến năo hoặc vùng dưới đồi
•Xuất hiện các khối u trong hoặc xung quanh vùng dưới đồi
•Rối loạn di truyền nhất định, chẳng hạn như thiếu hụt hormone tăng trưởng
•Rối loạn ăn uống, chẳng hạn như chứng chán ăn uống (anorexia) và chứng ăn uống vô độ (bulimia)
vùng dưới đồi
Rối loạn chức năng bộ phận này có thể gây ra một số vấn đề như:
• Đái tháo nhạt (Diabetes insipidus): Nếu vùng dưới đồi không sản xuất và giải phóng đủ vasopressin, thận có thể loại bỏ quá nhiều nước sẽ gây ra chứng đái tháo nhạt, khiến bạn phải đi tiểu nhiều hơn và khát nước.
Không giống như những người mắc bệnh tiểu đường thông thường, người bệnh đái tháo nhạt có lượng đường trong máu ổn định.
• Hội chứng Prader–Willi (PWS): Đây là một rối loạn hiếm gặp có tính di truyền khiến vùng dưới đồi không thể kích hoạt khi đă ăn no. Những người mắc hội chứng Prader-Willi thường xuyên muốn ăn, làm tăng nguy cơ béo ph́. Các triệu chứng khác bao gồm tốc độ chuyển hóa, phát triển chậm, suy giảm cơ bắp.
• Suy tuyến yên: Rối loạn chức năng vùng dưới đồi có thể làm tổn thương, suy tuyến yên, khiến tuyến yên hoạt động yếu đi và không sản sinh đủ hormone cần thiết. Tuyến yên đóng vai tṛ quan trọng trong việc điều chỉnh cân bằng nước, chức năng t́nh dục, phản hồi stress, huyết áp, và trao đổi chất cơ bản.
Triệu chứng rối loạn vùng dưới đồi
Các triệu chứng của rối loạn bộ phận này khác nhau tùy thuộc vào loại hormone nào bị thiếu. Ở trẻ em thường xuất hiện dấu hiệu tăng trưởng và dậy th́ bất thường. Người trưởng thành có thể cho thấy các triệu chứng liên quan đến các hormone khác nhau mà cơ thể họ không thể sản xuất.
Vùng dưới đồi khi bị tổn thương có thể gây ra một loạt các triệu chứng. Một số triệu chứng có thể báo hiệu bộ phận này đang gặp vấn đề bao gồm:
•Vô sinh
•Mất ngủ
•Dậy th́ chậm
•Vóc dáng nhỏ
•Thay đổi khẩu vị
•Cơ thể mất nước
•Đi tiểu thường xuyên
•Nhiệt độ cơ thể thất thường
•Cân nặng tăng giảm bất thường
•Huyết áp cao hoặc thấp bất thường
Cách giữ vùng dưới đồi khỏe mạnh
vùng dưới đồi
Sau đâu là 3 cách giúp bạn bảo vệ vùng dưới đồi trong năo để ngăn ngừa các triệu chứng rối loạn và đảm bảo sức khỏe cho cơ thể:
1. Chế độ ăn uống cân bằng
Chế độ ăn uống lành mạnh rất quan trọng đối với mọi bộ phận cơ thể, đặc biệt là vùng dưới đồi. Một nghiên cứu gần đây ở chuột cho thấy chế độ ăn nhiều chất béo có thể dẫn đến viêm vùng dưới đồi. Nghiên cứu khác cũng báo cáo rằng chế độ ăn nhiều đường cũng có thể gây ra chứng viêm tương tự. Để giảm thiểu rủi ro, bạn tránh xa những thực phẩm xấu nhiều dầu mỡ, đường, muối…
Chế độ ăn nhiều chất béo không băo ḥa đa như axit béo omega-3 có thể giúp đẩy lùi chứng viêm vùng dưới đồi bao gồm cá, quả óc chó, hạt lanh… Đồng thời bạn nên bổ sung thêm thực phẩm hỗ trợ vùng dưới đồi và chức năng năo như trái cây, rau quả giàu vitamin C và B.
2. Ngủ đúng giờ giấc
Giấc ngủ là ch́a khóa để giữ cho bộ phận này điều tiết lượng hormone trong tầm kiểm soát. Việc thiếu ngủ, sử dụng lâu dài corticosteroid và căng thẳng măn tính là ba trong số những tác nhân lớn nhất dẫn đến mức cortisol cao. Stress có thể dẫn đến sự thay đổi nồng độ trong huyết thanh của nhiều loại hormone bao gồm glucocorticoids, catecholamine, hormone tăng trưởng và prolactin gây ảnh hưởng xấu đến cơ thể.
Cortisol là một hormone “căng thẳng” glucocorticoid được tổng hợp từ cholesterol bằng enzyme. Nếu ở mức phù hợp sẽ giúp ích cho sức khỏe, nhưng khi bạn có quá nhiều sẽ gây ảnh hưởng xấu. Cortisol được điều ḥa bởi trục dưới đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận, do đó bạn cần sản xuất cortisol ở mức vừa phải thông qua giấc ngủ đầy đủ và giảm căng thẳng để duy tŕ sức khỏe.
3. Tập thể dục đều đặn
Một nghiên cứu năm 2012 ở chuột cho thấy tập thể dục thường xuyên nhẹ nhàng cũng làm giảm viêm vùng dưới đồi liên quan đến chế độ ăn nhiều chất béo. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng tập thể dục thường xuyên có tác động tích cực đến cả biểu hiện gen và hoạt động của tế bào thần kinh ở vùng dưới đồi.
Hoạt động thể chất không chỉ giúp tăng cường sức khỏe của tim mạch, mà c̣n cải thiện sức khỏe vùng dưới đồi, đóng góp khả năng trao đổi chất lành mạnh cũng như cân bằng năng lượng.
Vùng dưới đồi là một trong những bộ phận quan trọng nhất của cơ thể và thường không được chú ư cho đến khi xuất hiện những triệu chứng bất thường. Do đó, bạn hăy xây dựng lối sống, chế độ ăn uống lành mạnh để tăng cường sức khỏe tổng thể và bảo vệ “viên ngọc” quư này nhé
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
