HƯỚNG DẪN SƠ CỨU (FIRST AID)
KHI BỊ CÔN TRÙNG, ĐỘNG VẬT VÀ NGƯỜI CẮN TRONG LÚC SINH HOẠT NGOÀI TRỜI Lynn Ly phỏng dịch theo "The Everything First Aid"
Những hoạt động ngoài trời như làm việc, vui chơi, giải trí, du ngoạn ở trong một số hoàn cảnh , khí hậu , và thời tiết . Khí hậu nóng và lạnh đều có thể gây ra những hệ quả đối lập (adverse consequences), và những sinh vật (critters) sống bên ngoài thỉnh thoảng gây dị ứng (ngứa ngáy khó chịu) hoặc tổn thương . Cơ thể bị thiếu nước hoặc ở cao độ (thí dụ lên đỉnh núi) và ở trong một số điều kiện ngoài trời khác cũng có thể làm bạn cảm thấy suy yếu đi .
Cho dù không có vấn đề ǵ khi bạn hoạt động ngoài trời, nhưng thật quan trọng bạn biết làm ǵ để chăm sóc hoặc trợ giúp những người bị chấn thương, bị bệnh tật bất ngờ .
I) BỊ CÔN TRÙNG, LOÀI VẬT VÀ NGƯỜI CẮN
Nhiều loại côn trùng và các sinh vật khác, bao gồm cả con người, gây ra các vết cắn và vết châm chích có thể cho cảm giác không thoải mái hoặc đe dọa tính mạng từ nhẹ nhẹ đến trung b́nh. Điều quan trọng là biết làm ǵ, làm thế nào để trị liệu, và khi nào th́ cần t́m kiếm đến trợ giúp từ chuyên gia y tế để trị liệu bất kỳ thương tổn tàng ẩn bên trong.
1) B̉ CẠP CẮN (SCORPION BITES)
Ḅ cạp là loại côn trùng nhiều chân có h́nh dạng giống tôm hùm (lobster-like arthoropods) nằm trong xếp loại côn trùng có nọc độc (arcahnid class, cùng loài nhền nhện = spider class), có một ng̣i / kim xoăn ở phần cuối nơi đuôi, và chúng thường được t́m thấy ở vùng sa mạc phía Tây Nam của Mexico (nước Mễ Tây Cơ). Những vết chích / đốt của bọ cạp dường như không có khả năng gây tử vong và dễ dàng điều trị, nhưng lại nguy hiểm cho trẻ nhỏ và người già hơn . Những triệu chứng bao gồm đau nhức ngay lập tức (immediate pain), nóng rát (burning), sưng tấy chút chút (minor swelling) và cảm giác tê (numb) hoặc ngứa ran (tingling sensation).
Những buớc sau đây cần nên thực hiện để trị liệu vết ḅ cạp cắn:
1. Rửa vùng bị ḅ cạp cắn bằng xà pḥng / xà bông và nước
2. Dùng túi trườm lạnh đặt lên vùng bị ḅ cạp cắn trong ṿng 10 phút , nếu cần thiết th́ lập đi lập lại việc trườm lạnh vùng bị cắn với khoảng cách giữa các lần trườm lạnh là 10 phút .
3. Gọi điện thoại đến trung tâm kiểm soát chất độc (the Poison Control Center), hay đi bệnh viện khi có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng ǵ
2) BỌ VE CẮN (TICK BITES)
Những người sống vùng rừng cây hay đồng cỏ, hay những người dành thời gian vui chơi giải trí ở những khu vực này th́ dễ bị bọ ve cắn . Loài côn trùng nho nhỏ này sống bằng cách hút máu các loài động vật có vú (mammals) thí dụ như hươu nai (deer), loài gậm nhấm (rodents), thỏ (rabbits) và có thể truyền bệnh từ động vật sang người .
Việc sơ cứu (first aid) những vết bọ ve cắn bao gồm loại bỏ con bọ ve đang bu bám ngay lập tức để tránh những phản ứng từ vết cắn và giảm thiểu tối đa các loại bệnh nhiễm trùng do bọ ve gây ra thí dụ bệnh Lyme, bệnh nóng sốt Colorado bọ ve (Colorado tick fever), bệnh nóng sốt được phát hiện ở núi đá (Rocky Mountain Spotted fever)
Để tháo bỏ con bọ ve bu bám trên người , hăy làm như sau:
1. Dùng cây nhíp (tweezers) hay cây kẹp nhỏ nhỏ cong cong hay thẳng thẳng (small curl or flat forcepts) kẹp lấy đầu con bọ ve và càng cận sát nơi da đang bị con bọ ve cắn càng tốt, rồi nhẹ nhàng kéo ra, đừng bóp nát hay xoay vặn con bọ ve
2. Rửa vùng bị bọ ve cắn bằng xà pḥng / xà bông và nước.
3. Bôi thuốc Antihistamine hoặc loại 1% hydrocortisone cream (loại kem chứa 1% chất hydrocortisone)
Cần phải có sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp , nếu con bọ ve cắn quá sâu và bạn không thể tháo gỡ nó ra được, hoặc bạn đang ở trong khu vực được thông báo là có nhiều nguy cơ bị bệnh lyme, hoặc bạn có triệu chứng nóng sốt hay triệu chứng cảm cúm , hoặc bạn có trải nghiệm bắp thịt trở lên suy nhược, tê liệt (paralysis) , hoặc nổi vết tṛn đỏ trên da gọi là "phát ban mắt ḅ" (the bull's eye rash) là đặc chưng của bệnh Lyme .
CẢNH BÁO !!!
Đừng bao giờ bôi petroleum jelly (vaseline), rượu cồn ( alcohol ) ahy ammonia lên con bọ ve - chúng sẽ cắn chặt sâu vào da hơn. Nếu bạn đang ở trong vùng cảnh báo có nhiều nguy cơ bệnh Lyme mà bị bọ ve cắn, bạn nhất định phải phone báo bác sĩ để được tư vấn và ngay lập tức được chăm sóc và điều tri bao gồm việc sử dụng thuốc kháng sinh
Đối với các dạng viêm phế quản nhẹ, bạn có thể điều trị tại nhà bằng cách sử dụng kết hợp nghỉ ngơi và dùng thuốc. Nhưng trong trường hợp nặng, chứng bệnh có thể phải điều trị tại bệnh viện.
Việc điều trị viêm phế quản phổi có thể phụ thuộc vào loại nhiễm trùng và mức độ nghiêm trọng của t́nh trạng. Nếu người bệnh không có vấn đề sức khỏe khác sau khi được điều trị thường phục hồi trong ṿng từ 1 – 3 tuần.
• Viêm phế quản phổi do vi khuẩn: Bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn có hại trong phổi. Khi dùng thuốc kháng sinh, bạn cần lưu ư phải cẩn thận làm theo đúng hướng dẫn của bác sĩ và hoàn thành hết lượng thuốc được chỉ định.
• Viêm phế quản phổi do virus: Thuốc kháng sinh không có tác dụng đối với t́nh trạng nhiễm virus. Do đó, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng virus hoặc thuốc điều trị triệu chứng. Chứng bệnh do virus thường sẽ hết sau 1 – 3 tuần.
• Viêm phế quản phổi do nấm: Bác sĩ có thể kê toa thuốc chống nấm kết hợp cùng chế độ nghỉ ngơi hợp lư.
Sau khi điều trị và hồi phục, bạn cần phải thực hiện biện pháp pḥng ngừa như:
• Pḥng ngừa lây nhiễm: Khi bạn mắc bệnh hoặc tiếp xúc với người bệnh viêm phổi, bạn hăy sử dụng khẩu trang y tế và hạn chế giao tiếp để tránh lây nhiễm.
• Tập thói quen rửa tay: Các vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể khi dụi mắt hoặc bốc thức ăn. Thói quen rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Tránh xa thuốc lá: Việc hút thuốc có thể làm nặng thêm các triệu chứng, kéo dài thời gian phục hồi bệnh và gây hại sức khỏe.
• Chăm sóc sức khỏe: Bạn nên xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh với thịt gia cầm, trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt kết hợp với tập thể dục đều đặn để giữ cho hệ thống miễn dịch khỏe mạnh.
Những thông tin trên hy vọng có thể giúp bạn hiểu rơ hơn về viêm phế quản phổi là ǵ, triệu chứng viêm phế quản phổi, cách chẩn đoán và điều trị viêm phế quản phổi. Đây là chứng bệnh có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, v́ thế bạn hăy thăm khám ngay khi có triệu chứng bất thường nhé!
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
5 cách điều trị viêm phổi giúp bạn nhanh khỏe
Khi biết cách điều trị viêm phổi, bạn sẽ nhanh chóng hồi phục sức khỏe và tránh được những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.
Nếu bạn không điều trị viêm phổi hoặc điều trị không đúng cách, bệnh có thể gây ra những biến chứng, rủi ro nghiêm trọng như nhiễm khuẩn huyết, tràn mủ màng phổi, viêm màng năo, suy hô hấp cấp và các biến chứng nguy hiểm khác có thể gây tử vong.
Việc điều trị viêm phổi tùy thuộc vào chứng bệnh bạn mắc phải, cũng như mức độ nghiêm trọng của bệnh. Hầu hết các trường hợp, viêm phổi có thể được kiểm soát bằng biện pháp khắc phục tại nhà, phương pháp điều trị sử dụng thuốc không kê đơn, thuốc kháng sinh, thuốc kháng virus, thuốc chống nấm và phương pháp điều trị hô hấp. Trong một số trường hợp nặng, người bệnh có thể cần phải nhập viện điều trị.
Nếu bạn đang điều trị viêm phổi, nhưng các triệu chứng không cải thiện hay thậm chí trở nên trầm trọng hơn, bạn hăy đến gặp bác sĩ sớm. Đây có thể là dấu hiệu cho thấy bạn không đáp ứng với phác đồ điều trị hoặc bị t́nh trạng nhiễm trùng khác.
Dưới đây, bạn hăy cùng t́m hiểu 5 cách điều trị viêm phổi giúp bạn nhanh chóng hồi phục và khỏe mạnh.
1. Biện pháp điều trị tại nhà
điều trị viêm phổi
Trong một số trường hợp, viêm phổi có thể được điều trị tại nhà bằng các biện pháp sau:
• Nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt: Nếu bạn bị viêm phổi, bạn cần nghỉ ngơi để cơ thể có thời gian chống lại t́nh trạng nhiễm trùng và hồi phục. Bạn tránh không nên làm việc quá sức và hăy nghỉ ngơi khi cảm thấy mệt mỏi. Bạn nghỉ ngơi càng nhiều, cơ thể sẽ càng nhanh hồi phục.
• Uống nhiều nước: Điều này thật sự quan trọng dù cho bạn đang mắc phải chứng bệnh nào. Việc uống nhiều nước sẽ giúp làm loăng chất nhầy trong cơ thể, giúp dễ dàng tống ra ngoài khi bạn ho – một phần quan trọng của việc phục hồi sau viêm phổi.
• Uống một tách cà phê, trà chứa caffeine: Caffeine được biết đến là một thuốc giăn phế quản nhẹ do tương tự về mặt hóa học với theophylline – loại thuốc được sử dụng để điều trị hen suyễn. Các nghiên cứu đă chỉ ra rằng caffeine có thể cải thiện hô hấp bằng cách mở đường thở trong tối đa khoảng 4 tiếng.
• Dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn: Bác sĩ có thể cho bạn dùng thuốc kháng sinh, kháng virus hoặc kháng nấm tùy thuộc vào loại viêm phổi. Bạn hăy đảm bảo dùng thuốc theo đúng hướng dẫn và hết phác đồ điều trị, ngay cả khi các triệu chứng đă cải thiện.
• Dùng máy tạo độ ẩm: Tương tự như thói quen uống nước, máy tạo độ ẩm sẽ giữ cho đường thở ẩm ướt giúp ngừa cúm và loại bỏ đờm.
• Súc miệng bằng nước muối: Súc miệng nhiều lần trong ngày có thể giúp rửa trôi một số chất nhầy trong cổ họng và làm giảm đau họng. Nếu không thể sử dụng nước muối, bạn có thể dùng nước súc miệng.
• Nói chuyện với bác sĩ về thuốc ho: Ho là phản xạ sinh lư tốt cho cơ thể để tống những chất có hại, dịch đờm hoặc các vật lạ tại đường hô hấp ra khỏi cơ thể, giúp làm sạch đường thở. Bạn nên nói chuyện với bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc giảm ho nào, ngay cả khi triệu chứng này gây khó chịu, mất ngủ.
2. Sử dụng thuốc điều trị viêm phổi
điều trị viêm phổi
Tùy thuộc vào loại viêm phổi và các triệu chứng, bác sĩ có thể chỉ định 2 dạng thuốc:
Thuốc kê đơn điều trị viêm phổi
• Thuốc kháng sinh: Nếu bạn bị viêm phổi do vi khuẩn hoặc viêm phổi hít, bác sĩ sẽ kê đơn sử dụng thuốc kháng sinh. Việc lựa chọn kháng sinh tùy thuộc vào chủng loại vi khuẩn bạn đă bị nhiễm.
Đối với bệnh viêm phổi nhẹ, bác sĩ có thể sẽ kê toa azithromycin, clarithromycin hoặc erythromycin. Bạn có thể cần thuốc kháng sinh mạnh hơn nếu có kèm một số bệnh nội khoa như bệnh tim, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), bệnh tiểu đường hoặc bệnh thận.
• Thuốc điều trị đường thở: Bác sĩ có thể kê toa thuốc hít hoặc xông khí dung để làm lỏng chất nhầy trong phổi và giúp bạn dễ thở hơn. Loại thuốc phổ biến nhất được sử dụng thường là Ventolin, ProAir hoặc Proventil (albuterol).
• Thuốc kháng virus: Nếu bạn bị viêm phổi do virus, bác sĩ có thể kê toa thuốc kháng virus, đặc biệt là viêm phổi do cúm hoặc herpes. Các loại thuốc kháng virus có thể được kê đơn bao gồm oseltamivir, zanamivir, peramivir, peramivir…
• Thuốc kháng nấm: Nếu bạn bị viêm phổi do nấm, hệ thống miễn dịch bị ức chế hoặc mắc phải các t́nh trạng sức khỏe nghiêm trọng có liên quan khác, bác sĩ có thể cho bạn điều trị bằng thuốc chống nấm. Những loại thuốc này bao gồm fluconazole, itraconazole, voriconazole…
Thuốc không kê đơn điều trị viêm phổi
Các loại thuốc không kê đơn thường được sử dụng để giúp điều trị các triệu chứng viêm phổi bao gồm:
• Expectorant: Thuốc Bena Expectorant giúp làm giảm chứng khó thở và ho có đờm dày, làm sạch đường dẫn mũi, làm thông thoáng khí quản và làm dịu chứng ho nặng.
• Thuốc hạ sốt, giảm đau: Acetaminophen, ibuprofen, naproxen hoặc aspirin là nhóm thuốc giúp bạn giảm bớt triệu chứng sốt đau do viêm phổi.
Bạn lưu ư không cho trẻ em uống aspirin do thuốc làm tăng nguy cơ mắc hội chứng Reye – chứng bệnh hiếm gặp có khả năng đe dọa đến tính mạng.
Để duy tŕ hiệu quả điều trị và ngăn ngừa tái phát, bạn cần thực hiện các biện pháp pḥng ngừa viêm phổi sau:
• Tiêm chủng: Viêm phổi có thể là biến chứng của bệnh cúm, việc chích ngừa cúm hàng năm là một trong những cách để ngăn ngừa viêm phổi do virus cúm, có thể dẫn đến viêm phổi do vi khuẩn.
Người lớn trên 50 tuổi và trẻ em từ 2 – 6 tuổi nên tiêm chủng vắc xin ngừa phế cầu khuẩn ít nhất 5 năm/lần để pḥng ngừa viêm phổi.
• Rửa tay: Các vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể khi chạm tay vào mắt hoặc chà xát trong mũi. Thói quen rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng có thể giúp giảm nguy cơ viêm phổi.
• Ngừng hút thuốc, tránh xa khói thuốc: Khói thuốc có thể làm nặng thêm các triệu chứng và kéo dài thời gian phục hồi bệnh.
• Chăm sóc bản thân: Bạn nên xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt kết hợp với tập thể dục vừa phải để giữ cho hệ thống miễn dịch khỏe mạnh.
• Điều trị triệu chứng trào ngược: Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) có thể gây viêm họng, về lâu dài sẽ dẫn đến tổn thương phổi.
• Pḥng ngừa lây nhiễm: Khi bản thân mắc bệnh hoặc tiếp xúc với người bệnh viêm phổi, bạn hăy sử dụng khẩu trang y tế và hạn chế giao tiếp để hạn chế lây nhiễm.
Với 5 cách điều trị viêm phổi trên, hy vọng bạn có thể hiểu được phương thức chữa trị và nhanh chóng đẩy lùi được bệnh. Sức khỏe là vàng, bạn hăy kiên tŕ để bảo vệ “tài sản” quư giá này nhé!
Bài viết này nói về: •T́m hiểu chung
•Triệu chứng thường gặp
•Nguyên nhân gây bệnh
•Nguy cơ mắc phải
•Điều trị hiệu quả
•Chế độ sinh hoạt phù hợp
Tác giả: Giang Lê
Tham vấn y khoa: TS. Dược khoa Trương Anh Thư
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Babesia (nhiễm trùng do Babesia)
T́m hiểu chung
Babesia (nhiễm trùng do Babesia) là bệnh ǵ?
Bệnh Babesia là bệnh nhiễm trùng do một loài kư sinh trùng rất nhỏ có tên Babesia gây ra. Bệnh lây truyền sang người qua vết cắn của một số loài bọ ve.
Triệu chứng thường gặp
Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Babesia (nhiễm trùng do Babesia) là ǵ?
Nếu sức đề kháng tốt, bạn có thể không gặp triệu chứng ǵ khi mắc bệnh, nhưng thông thường th́ bạn sẽ bị các triệu chứng bao gồm:
•Sốt;
•Ớn lạnh;
•Đổ mồ hôi;
•Nhức đầu;
•Đau nhức cơ;
•Đau khớp;
•Mệt mỏi.
Nếu bệnh trở nặng, các triệu chứng sau có thể xuất hiện:
•Nước tiểu sẫm màu;
•Phát ban;
•Gan lách to và vàng da.
Có thể có các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hăy tham khảo ư kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Hăy liên hệ bác sĩ nếu bạn có các dấu hiệu và triệu chứng như bị sốt, ớn lạnh, mệt mỏi, đau nhức cơ, đau đầu, sốt phát ban hoặc bất cứ triệu chứng nào khác nêu trên.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân nào gây bệnh Babesia (nhiễm trùng do Babesia)?
Nguyên nhân gây bệnh Babesia là do vết cắn của một loại bọ ve chân đen có tên Ixodes scapularis. Sau khi bị cắn, kư sinh trùng Babesia microti sẽ truyền từ bọ ve sang cơ thể bạn. Bạn có thể không biết ḿnh bị cắn v́ loại bọ ve này rất nhỏ. Một số trường hợp bị nhiễm bệnh do được truyền máu đă bị nhiễm Babesia.
Ngoài ra, bạn c̣n có nguy cơ bị nhiễm Babesia cùng lúc với bệnh Lyme do một số loại ve có thể mang cùng lúc cả kư sinh trùng Babesia microti và vi khuẩn gây bệnh Lyme Borrelia burgdorferi .
Nguy cơ mắc phải
Những ai thường mắc phải bệnh Babesia (nhiễm trùng do Babesia)?
Bất cứ ai cũng có thể nhiễm bệnh Babesia. Tuy nhiên, những người hay hoạt động ngoài trời thường dễ bị lây nhiễm hơn, do dễ bị bọ ve cắn phải. Bạn có thể hạn chế khả năng mắc bệnh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hăy luôn tham khảo ư kiến bác sĩ để biết thêm thông tin.
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ nhiễm Babesia (nhiễm trùng do Babesia)?
Bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh Babesia cao hơn vào các mùa có nhiệt độ ấm áp, đặc biệt là mùa hè v́ đây là thời gian bọ ve xuất hiện nhiều nhất.
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hăy luôn tham khảo ư kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán nhiễm Babesia (nhiễm trùng do Babesia)?
Bác sĩ sẽ chẩn đoán sơ bộ dựa trên triệu chứng và khám lâm sàng. Nếu nghi ngờ bạn bị nhiễm Babesia, bác sĩ tiến hành lấy mẫu máu và quan sát dưới kính hiển vi để t́m kư sinh trùng Babesia trong các tế bào máu.
Những phương pháp nào dùng để điều trị nhiễm Babesia (nhiễm trùng do Babesia)?
Phương pháp chính để điều trị nhiễm Babesia là dùng thuốc kháng sinh. Paracetamol hoặc thuốc chống viêm không chứa steroid (NSAIDs) có thể giúp giảm đau nếu bạn có triệu chứng đau nhức cơ.
Chế độ sinh hoạt phù hợp
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của t́nh trạng nhiễm Babesia (nhiễm trùng do Babesia)?
Nhiễm Babesia có thể được kiểm soát nếu bạn lưu ư vài điều sau:
•Đi khám càng sớm càng tốt và không tự ư uống thuốc hạ sốt ở nhà;
•Nghe theo hướng dẫn của bác sĩ và báo ngay cho bác sĩ nếu bạn xuất hiện thêm triệu chứng bất thường mới.
Nếu bạn đang ở trong vùng có dịch Babesia, ban nên:
•Dùng thuốc chống côn trùng;
•Mặc áo quần dài, mang vớ;
•Mang giày bít chân;
•Luôn phủi quần áo và kiểm tra xem có bọ ve trên cơ thể hay không;
•Nếu phát hiện bọ ve đậu trên người, bạn hăy dùng nhíp hoặc một miếng gạc nhỏ để phủi chúng ra một cách nhẹ nhàng. Không được ép hay nghiền bọ ve khi nó c̣n bám trên da.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hăy tham khảo ư kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
Hello Health Group không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Chảy máu sau quan hệ: Nguyên nhân từ đâu?
Chảy máu sau quan hệ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Do đó, hiện nay các chuyên gia vẫn chưa có biện pháp chẩn đoán tiêu chuẩn cũng như điều trị cụ thể cho vấn đề này.
T́nh trạng chảy máu sau quan hệ đề cập đến vấn đề cơ quan sinh dục xuất huyết sau “chuyện chăn gối”. Các chuyên gia y tế thường dùng thuật ngữ này để mô tả xuất huyết âm đạo, một t́nh trạng phổ biến ở phụ nữ sau khi quan hệ t́nh dục.
Theo thống kê, ước tính khoảng 0,7–9% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có thể chảy máu sau quan hệ. Lượng máu này chủ yếu đến từ cổ tử cung. Tuy nhiên, phụ nữ măn kinh có thể bị chảy máu sau quan hệ v́ nhiều lư do khác.
Nguyên nhân chảy máu sau quan hệ
Chảy máu sau quan hệ t́nh dục có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
Mô sinh dục bị tổn thương
Sự ma sát giữa các bộ phận sinh dục khi quan hệ có khả năng dễ gây ra một hoặc nhiều vết thương nhỏ ở những mô nhạy cảm này.
Mặt khác, chuyện sinh nở cũng có thể khiến mô âm đạo căng và mỏng hơn, làm chúng dễ tổn thương ngay khi có lực tác động vào.
Ngoài ra, trong lần đầu tiên quan hệ t́nh dục, màng trinh của phụ nữ thường bị kéo căng và rách. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây chảy máu sau quan hệ. T́nh trạng này có thể kéo dài 1–2 ngày.
Khô âm đạo
Một tác nhân khác gây chảy máu sau quan hệ là khô âm đạo. Lớp da khô khiến độ ma sát khi quan hệ gia tăng, gây tổn thương cho những mô xung quanh. Trong đó, các mô chịu trách nhiệm tiết chất nhầy trong âm đạo đặc biệt nhạy cảm, dễ chịu tổn thương nhất.
T́nh trạng khô âm đạo có thể xuất phát từ:
Hội chứng niệu sinh dục thời kỳ măn kinh (GSM)
Hội chứng này c̣n có tên gọi khác là teo âm đạo. Một người mắc hội chứng niệu sinh dục thời kỳ măn kinh khi các tế bào âm đạo của người đó giảm độ ẩm, độ dày cũng như độ đàn hồi. Nguyên nhân chủ yếu là do hàm lượng estrogen trong cơ thể thấp hơn mức quy định.
Buồng trứng bị tổn thương hoặc cắt bỏ
Trong vài trường hợp, buồng trứng có thể chịu tổn thương nghiêm trọng đến mức phải cắt bỏ, dẫn đến t́nh trạng nguồn cung cấp estrogen lớn nhất cơ thể mất đi. Từ đó, độ ẩm của âm đạo cũng giảm dần.
Phụ nữ vừa sinh và đang cho con bú
Chảy máu sau quan hệ 1
Nồng độ estrogen trong cơ thể mẹ bầu rất cao. Tuy nhiên, chúng sẽ giảm ngay lập tức sau khi bạn sinh. Điều này có thể giải thích rằng estrogen gây cản trở việc sản sinh sữa mẹ.
Những loại thuốc can thiệp vào sự sản xuất estrogen hoặc gây mất nước trong cơ thể
Một số loại thuốc sau có nguy cơ gây khô âm đạo, bao gồm:
•Thuốc chống estrogen
•Thuốc trị cảm cúm
•Steroid
•Thuốc an thần và chống trầm cảm
•Thuốc chẹn kênh canxi hoặc beta
Hóa chất và một số chất gây kích ứng
Một số chất gây dị ứng cũng như hóa chất trong bể bơi, thành phần bột giặt, chất bôi trơn có hương liệu hay bao cao su đều có khả năng gây khô âm đạo.
Vệ sinh âm đạo sai cách
Việc vệ sinh âm đạo sai cách cũng có nguy cơ gây kích ứng và làm khô những mô ở bộ phận này.
Bạn có thể quan tâm: Vệ sinh âm đạo: những điều nên và không nên thực hiện
Màn dạo đầu có thể giúp bạn cảm thấy hưng phấn khi quan hệ. Từ đó, các mô âm đạo cũng sẽ tiết ra chất bôi trơn tự nhiên, giúp ngăn ngừa t́nh trạng khô cũng như ma sát khi quan hệ t́nh dục. V́ vậy, nếu bỏ qua bước này, bạn có nguy cơ cao bị tổn thương âm đạo.
Nhiễm trùng
Bất kỳ loại nhiễm trùng nào cũng có thể gây viêm âm đạo, khiến chúng dễ bị tổn thương và dẫn đến t́nh trạng chảy máu sau quan hệ. Những loại nhiễm trùng thường thấy bao gồm:
•Nhiễm trùng nấm men
•Viêm vùng chậu
•Viêm cổ tử cung hoặc âm đạo
•Những bệnh lây qua đường t́nh dục như chlamydia hay lậu
Polyp cổ tử cung hoặc u xơ tử cung
U xơ hay polyp là sự tăng trưởng bất thường của những tế bào trên niêm mạc cổ tử cung hoặc trong tử cung. Chúng thường phát triển ở những người có kinh nguyệt, gây ra những cơn đau khó chịu và xuất huyết.
Lộ tuyến cổ tử cung
Trong vài trường hợp, các tế bào biểu mô tuyến từ bên trong ống cổ tử cung có thể phát triển bất thường ra bên ngoài cổ tử cung. T́nh trạng này thường tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nó có thể gây chảy máu âm đạo.
Lạc nội mạc tử cung
Những mô nội mạc tử cung phát triển bên ngoài cơ quan này sẽ gây viêm ở vùng xương chậu và bụng dưới. Từ đó, t́nh trạng chảy máu sau quan hệ rất dễ xảy ra.
Loạn sản cổ tử cung
Quá tŕnh phát triển bất thường tế bào cổ tử cung có thể biến đổi sang giai đoạn nghịch sản hoặc tiền ung thư. Sự tăng trưởng này có thể gây kích ứng, làm tổn hại đến những mô xung quanh, đặc biệt là khi quan hệ t́nh dục.
Cơ quan sinh dục dị tật
Một số người có cơ quan sinh dục biến dị bẩm sinh. Điều này có thể làm tăng độ ma sát trong “chuyện chăn gối”, dẫn đến t́nh trạng chảy máu sau quan hệ.
Rối loạn chảy máu
Những bệnh lư gây xuất huyết hoặc đông máu bất thường rất có khả năng làm tăng nguy cơ chảy máu sau quan hệ. Bên cạnh đó, thuốc làm loăng máu cũng có thể có khả năng tương tự.
Ung thư
Những tế bào đột biến phát sinh ở cơ quan sinh dục có thể làm thay đổi mô âm đạo cũng như nồng độ hormone, khiến những mô này dễ bị tổn thương. Mặt khác, một số chuyên gia cũng đánh giá chảy máu sau quan hệ là triệu chứng phổ biến của ung thư cổ tử cung và ung thư tử cung.
Một số yếu tố rủi ro
Các yếu tố nguy cơ dưới đây có nhiều khả năng dẫn đến vấn đề chảy máu sau quan hệ, bao gồm:
Chảy máu sau quan hệ 2
•Cơ thể mất nước
•Thường xuyên quan hệ t́nh dục
•Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch
•Hệ miễn dịch gặp vấn đề
•Gia đ́nh có tiền sử bị khô hoặc viêm âm đạo
•Tiền sử ung thư cổ tử cung hay tử cung
•Tiền măn kinh hoặc đă măn kinh
•Quan hệ không an toàn (không dùng bao cao su)
•Thiếu kinh nghiệm t́nh dục
•Đái tháo đường
•Tăng huyết áp
Bạn có thể muốn t́m hiểu: Quan hệ t́nh dục: Liệu bạn đă sẵn sàng
Hiện nay, không có bất kỳ hướng dẫn tiêu chuẩn để chẩn đoán hoặc kiểm soát chảy máu sau quan hệ. Khi bạn đến bệnh viện v́ vấn đề này, nhiều chuyên viên y tế sẽ đặc câu hỏi về bệnh sử cá nhân cũng như gia đ́nh và tiến hành kiểm tra thể chất.
Một vài xét nghiệm bổ sung có thể bao gồm:
•Xét nghiệm nuôi cấy nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị nhiễm trùng
•Sinh thiết ung thư
•Siêu âm âm đạo
•Nội soi cổ tử cung
•Sinh thiết nội mạc tử cung
•Xét nghiệm máu
•Thử thai
Nếu không thể xác định nguyên nhân chảy máu sau quan hệ, bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến khoa sản để tiến hành xét nghiệm chuyên sâu hơn.
Khi nào bạn cần đến gặp bác sĩ?
Hăy tṛ chuyện với bác sĩ nếu vấn đề chảy máu sau quan hệ nghiêm trọng, thường xuyên xảy ra hoặc kéo dài trong nhiều giờ sau “chuyện ấy”.
Đồng thời, bạn cũng nên đến bệnh viện nếu một hoặc nhiều triệu chứng sau đây xuất hiện, bao gồm:
Chảy máu sau quan hệ 3
•Âm đạo nóng rát hoặc ngứa
•Chảy mủ bất thường
•Đau bụng dữ dội
•Buồn nôn, nôn hoặc chán ăn
•Cảm thấy châm chích hoặc rát khi đi vệ sinh hoặc quan hệ
•Đau lưng dưới
•Vô cớ mệt mỏi hoặc suy nhược cơ thể
•Đau đầu
•Chóng mặt
•Da tái xanh, nhợt nhạt bất thường
Những lựa chọn điều trị chảy máu sau quan hệ
Trong nhiều trường hợp, các bác sĩ không thể xác định rơ nguyên nhân trực tiếp gây chảy máu sau quan hệ. Do đó, quá tŕnh điều trị cụ thể hầu như không có.
Tuy nhiên, bạn có lựa chọn một số biện pháp điều trị tiềm năng như:
•Chuẩn bị sẵn kem dưỡng ẩm âm đạo
•Dùng thuốc kháng sinh để đối phó với vấn đề nhiễm trùng như lậu, giang mai, chlamydia…
•Thuốc điều trị nhiễm virus
•Phẫu thuật cắt bỏ, liệu pháp làm lạnh hoặc nhiệt điện
•Điều trị polyp
•Các liệu tŕnh điều trị ung thư
•Liệu pháp estrogen âm đạo liều thấp ở dạng kem, thuốc hoặc ṿng
Mẹ bầu bị chảy máu sau quan hệ
Giai đoạn mang thai, sinh nở và cho con bú đều gây ra những thay đổi lớn về nội tiết tố (hormone). Hầu hết trường hợp, chúng có thể làm cho các mô âm đạo trở nên mẫn cảm hơn, dễ bị tổn thương. Khi mang thai, chảy máu trong hoặc sau khi quan hệ t́nh dục rất phổ biến.
Chảy máu sau quan hệ 4
Tuy nhiên, bạn vẫn nên nói nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ t́nh huống xuất huyết nặng hoặc kéo dài trong thời kỳ đầu của thai kỳ. Ngoài ra, hăy đến bệnh viện ngay lập tức khi bạn có dấu hiệu chảy máu trong giai đoạn cuối thai kỳ, v́ đây có thể là dấu hiệu sinh non.
Các biện pháp pḥng ngừa
Chảy máu sau quan hệ thường không có biện pháp ngăn ngừa cụ thể. Tuy nhiên, một số mẹo nhỏ dưới đây có xu hướng làm giảm đáng kể mức độ nghiêm trọng cũng như tần suất xuất huyết, bao gồm:
•Cung cấp đủ nước cho cơ thể
•Sử dụng chất bôi trơn có thành phần cấp ẩm trong màn dạo đầu
•Không quan hệ thô bạo
•Sử dụng kem dưỡng ẩm âm đạo
•Tránh những sản phẩm dung dịch vệ sinh phụ nữ có mùi hương liệu gay gắt
•Luôn sử dụng bao cao su trong lúc quan hệ
•Thả lỏng khi quan hệ
•Đến bệnh viện nếu nghi ngờ bản thân bị nhiễm trùng
Ngoài ra, bạn có thể dùng một số chất bổ sung để giảm thiểu t́nh trạng khô âm đạo hoặc các dấu hiệu của hội chứng niệu sinh dục thời kỳ măn kinh, bao gồm vitamin E, omega-3 và tinh dầu hoa anh thảo.
Mặt khác, sử dụng thực phẩm giàu phytoestrogen cũng rất có lợi trong trường hợp này, chẳng hạn như:
Chảy máu sau quan hệ 5
•Hạt lanh
•Đậu lăng
•Yến mạch
•Hạnh nhân
•Óc chó
•Dầu oliu
•Cỏ đinh lăng
•Táo
•Nho
•Cà rốt
•Hạt mè
•Đậu nành
•Hạt hướng dương
Da xuất hiện nhiều vết nhiễm trùng nhỏ, có thể bạn mắc bệnh giang mai
Tác giả: Giao Huynh
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Da xuất hiện nhiều vết nhiễm trùng nhỏ, có thể bạn mắc bệnh giang mai
Giang mai là ǵ? Có những triệu chứng ǵ? Pḥng tránh ra sao? Cùng Hello Bacsi t́m hiểu về căn bệnh này để pḥng tránh hoặc chữa trị nhé.
Giang mai là một bệnh lây truyền chủ yếu qua đường t́nh dục, một nụ hôn sâu cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh giang mai. Mặc dù đă có biện pháp chữa trị nhưng nếu để lâu, bệnh có thể gây ra các biến chứng lên tim, động mạch chủ, năo, mắt, xương, thậm chí có thể tử vong.
Bệnh giang mai là ǵ?
Da xuất hiện nhiều vết nhiễm trùng nhỏ, có thể bạn mắc bệnh giang mai
Các vết nhiễm trùng khi mắc bệnh giang mai
Bệnh giang mai là một căn bệnh cực kỳ dễ lây truyền qua đường quan hệ t́nh dục, đôi khi là qua các nụ hôn sâu hay tiếp xúc cơ thể quá gần gũi với người bệnh. Vi khuẩn gây bệnh giang mai mang tên Treponema pallidum. Đa số các bệnh nhân không nhận ra các triệu chứng ban đầu như là bị đau nên không biết ḿnh bị nhiễm bệnh và vô t́nh truyền bệnh cho bạn t́nh của ḿnh.
Căn bệnh này cũng có thể lây từ mẹ sang con. Những trẻ em bị nhiễm có thể bị dị tật hay thậm chí là chết non.
Tuy nhiên, giang mai không lây qua các con đường như bệ ngồi toilet, nắm cửa, hồ bơi, bồn tắm, mặc đồ chung hay dùng chung muỗng đũa.
Các giai đoạn và dấu hiệu
•Giai đoạn một: Trên da sẽ xuất hiện một hoặc nhiều vết nhiễm trùng nhỏ và thường không đau. Những vết này xuất hiện ở bộ phận sinh dục hay ở trong và vùng quanh miệng sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh 10-90 ngày (khoảng 3 tuần). Chúng sẽ tự lành trong 6 tuần và không để lại sẹo mà không cần chữa trị.
•Giai đoạn hai: Giai đoạn này bắt đầu trong khoảng 6 tuần đến 6 tháng sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh và sẽ kéo dài khoảng 1-3 tháng. Bệnh nhân thường thấy những mảng sần đỏ ở tay, ḷng bàn tay ḷng bàn chân và có thể ở những vùng khác. Các mụn nước ở háng và mảng trắng trong miệng, viêm (sưng) hạch bạch huyết, sốt và có thể sụt cân. Giai đoạn hai cũng có thể tự khỏi như giai đoạn một.
•Giai đoạn tiềm ẩn: Đây là giai đoạn ủ bệnh và không có bất ḱ triệu chứng nào.
•Giai đoạn ba: Nếu không được điều trị kịp thời th́ bệnh gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng tới tim, năo, hệ thần kinh dẫn đến bại liệt, mù, mất trí, điếc, mất sức hay nghiêm trọng hơn là tử vong.
Để phát hiện bệnh, bạn có thể thử máu tại pḥng khám tư hay trung tâm y tế rất nhanh chóng và chi phí cũng không cao.
Bệnh giang mai có phổ biến không?
Giang mai từng là mối quan ngại của nhiều người v́ nó để lại hậu quả nặng nề lên sức khỏe như viêm khớp, tổn thương năo hay gây mù ḷa. Nó từng là một bệnh nan y cho tới khi các bác sĩ t́m ra kháng sinh penicillin vào những năm 1940.
Tỷ lệ mắc bệnh cũng thay đổi nhiều qua từng thời ḱ. Vào những năm 1990, số người mắc giang mai giảm mạnh và tới năm 2000 th́ đạt mức thấp nhất trong thời gian từ 1941 tới 2000. Tuy nhiên, số bệnh nhân lại tăng gấp đôi từ 8.724 lên 16.663 trong những năm 2005-2013. Tới năm 2014 th́ con số này đă lên tới 19.999.
làm thế nào để pḥng ngừa bệnh giang mai
Không quan hệ t́nh dục hoặc sử dụng bao cao su để pḥng ngừa bệnh giang mai
Nếu bạn nhiễm bệnh chưa đến một năm th́ chỉ cần dùng một liều penicillin là đủ. Nếu bạn dị ứng với penicillin th́ cũng c̣n rất nhiều các loại kháng sinh khác như tetracycline, doxycycline. C̣n nếu bệnh của bạn đă chuyển sang những giai đoạn sau th́ bạn sẽ phải uống nhiều liều hơn. Các bệnh nhân đang điều trị giang mai phải dừng quan hệ t́nh dục cho đến khi hết bệnh hẳn. Bạn t́nh của người nhiễm bệnh cũng cần được đi kiểm tra và điều trị nếu cần thiết.
Các hệ quả nếu không điều trị giang mai?
Giang mai để lại những hậu quả nghiêm trọng và vĩnh viễn như mất trí, mù hay tử vong.
Giang mai ảnh hưởng ǵ đến mẹ bầu và thai nhi?
Ảnh hưởng này tùy thuộc vào thời gian người phụ nữ đó nhiễm bệnh gồm thai chết lưu hoặc em bé sẽ chết non.
Nếu không điều trị tức thời, em bé có thể vẫn ra đời b́nh thường nhưng sẽ mắc một số triệu chứng nghiêm trọng như chậm phát triển trí tuệ, động kinh hay tử vong.
Pḥng tránh giang mai như thế nào?
Cách để giảm nguy cơ bị nhiễm bệnh:
•Tránh tiếp xúc với những người bị nhiễm bệnh
•Dùng bao cao su khi quan hệ với các đối tượng bạn không biết rơ có mang mầm bệnh.
Giang mai là bệnh chữa được nếu được phát hiện và điều trị ngay lập tức. Tuy nhiên, nếu quá trễ th́ giang mai sẽ để lại những tổn thương vĩnh viễn cho tim và năo dù có chữa được bệnh đi chăng nữa.
Giang mai là một bệnh nguy hiểm nhưng không hề khó để đề pḥng và để chữa nếu phát hiện sớm.
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
3 con đường làm lây lan bệnh giang mai
Giang mai là bệnh nhiễm trùng do xoắn khuẩn treponema pallidum gây ra. Bệnh lây lan chủ yếu qua đường t́nh dục. Dù rất dễ chữa khỏi bằng kháng sinh nhưng nếu không được điều trị dứt điểm, bệnh sẽ tạo ra những tổn thương nghiêm trọng, thậm chí là tử vong.
Bệnh giang mai lây qua đường nào?
Khi mắc bệnh giang mai, cơ thể bệnh nhân sẽ xuất hiện vết loét ở miệng hoặc bộ phận sinh dục. Tên y học của những vết loét này là săng giang mai. Chúng không đau nhưng rất dễ dàng lây nhiễm sang người khác. Rất nhiều bệnh nhân giang mai mắc bệnh từ những vết loét này v́ ban đầu, người bệnh chỉ nghĩ đó là những vết loét thông thường nên không có ư thức pḥng ngừa sự lây lan cho cộng đồng.
Đường lây nhiễm bệnh giang mai phổ biến nhất là quan hệ t́nh dục với người bệnh. Trong 3 cách quan hệ t́nh dục qua âm đạo, hậu môn và miệng th́ nguy cơ mắc bệnh khi quan hệ bằng miệng (oral sex) thấp hơn 2 loại h́nh kia nhưng oral sex cũng được xem là một trong những nguyên nhân lây bệnh hàng đầu.
Bạn cũng có thể mắc bệnh giang mai khi có sự tiếp xúc thân mật như ôm hôn, da kề da với người đang có vết loét giang mai trên cơ thể.
Một con đường lây bệnh giang mai nguy hiểm khác là từ mẹ sang con. Bà bầu bị giang mai có thể truyền bệnh cho em bé trong suốt thai kỳ đến khi vượt cạn. Điều này khá nguy hiểm cho em bé v́ trong trường hợp này, đứa trẻ đă bị giang mai bẩm sinh, dễ bị nhiều di chứng nặng nề khi sinh ra, thậm chí có nguy cơ tử vong.
4 đối tượng dễ mắc bệnh giang mai nhất
bệnh giang mai lây qua đường nào3?
Như đă phân tích, bệnh giang mai lây truyền chủ yếu qua đường quan hệ t́nh dục không an toàn. V́ thế, 4 đối tượng sau sẽ có nhiều nguy cơ mắc bệnh hơn b́nh thường:
◊ Người hành nghề mại dâm: Đây là nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh giang mai và các bệnh xă hội cao nhất. Khi xoắn khuẩn giang mai từ cơ thể người bệnh lây nhiễm sang cơ thể người lành th́ dù bạn có quan hệ t́nh dục bằng đường âm đạo, hậu môn hay đường miệng th́ cũng không tránh được căn bệnh này.
◊ Người có quan hệ đồng tính: Bệnh giang mai không chỉ lây nhiễm khi quan hệ t́nh dục qua đường âm đạo mà c̣n lan truyền khi quan hệ qua đường hậu môn hoặc miệng. V́ thế, người có quan hệ đồng tính cũng được xem là nhóm đối tượng có nhiều nguy cơ mắc bệnh giang mai.
◊ Người có hành vi quan hệ t́nh dục bừa băi: Những người không chung thủy, có đời sống t́nh dục phóng khoáng với nhiều người cũng là nhóm đối tượng dễ mắc bệnh giang mai. Kể cả khi họ chỉ dừng lại ở những hành động thân mật như ôm, hôn th́ nguy cơ lây bệnh từ “đối tác t́nh dục” cũng rất cao. Hơn nữa, khi quan hệ t́nh dục bừa băi và mắc bệnh, họ sẽ không biết ai là người lây bệnh cho ḿnh và vô t́nh trở thành “nguồn bệnh” lây lan cho người khác.
◊ Trẻ em có mẹ bị giang mai khi mang thai: Khi bà bầu bị giang mai, xoắn khuẩn có thể tấn công thai nhi khi xâm nhập vào nhau thai qua dây rốn. Từ đó, đứa trẻ sinh ra có rất nhiều khả năng đă mắc bệnh từ trong bụng mẹ.
Cách pḥng bệnh giang mai
bệnh giang mai lây qua đường nào2?
♥ Bệnh lây truyền chủ yếu qua đường t́nh dục. V́ vậy, cách tốt nhất để pḥng ngừa bệnh là quan hệ t́nh dục an toàn bằng cách sử dụng bao cao su khi quan hệ qua đường âm đạo, hậu môn hoặc dùng đập nha khoa khi quan hệ bằng miệng. Đập nha khoa hay c̣n gọi là đập răng. Đây là dụng cụ cần thiết cho những người thường xuyên oral sex để pḥng ngừa các bệnh truyền nhiễm qua đường t́nh dục. Đập nha khoa có dạng h́nh vuông hoặc h́nh chữ nhật nhỏ dùng để ngăn cách giữa miệng và bộ phận sinh dục trong mỗi lần sử dụng. Mỗi cái đập nha khoa chỉ được sử dụng một lần.
♥ Sống chung thủy, 1 vợ 1 chồng trong suốt cuộc đời cũng là cách ngăn ngừa bệnh giang mai hiệu quả.
♥ Để chủ động pḥng ngừa bệnh giang mai diễn biến phức tạp, bạn hăy thường xuyên đi xét nghiệm hoặc khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện bệnh và điều trị ở những giai đoạn đầu tiên. Việc điều trị sớm luôn thuận lợi và ít tốn kém hơn so với lúc bệnh đă bước sang giai đoạn nặng.
♥ Nếu bạn có thói quen sử dụng chung các vật dụng cá nhân như bàn chải đánh răng, đồ lót, khăn mặt… với người khác th́ hăy từ bỏ càng sớm càng tốt. Vi khuẩn lây bệnh nói chung và xoắn khuẩn giang mai nói riêng rất có thể đang ẩn náu và lây lan thông qua những vật dụng này.
♥ Xây dựng và kiên tŕ theo đuổi lối sống lành mạnh với chế độ dinh dưỡng, tập luyện khoa học vừa giúp bạn tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng cho cơ thể, vừa nâng cao khả năng chống chọi với sự tấn công của các loại vi khuẩn gây bệnh
Có thể bạn không biết ḿnh đă mắc virus herpes simplex
Tác giả: Tuấn Anh
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Có thể bạn không biết ḿnh đă mắc virus herpes simplex
Nhiễm virus herpes simplex, thường được biết là herpes, có thể do type I hoặc type II. Type I lây nhiễm chính qua tiếp xúc miệng – miệng gây triệu chứng trong hay quanh miệng (herpes miệng). Type II hầu như lây truyền qua đường t́nh dục, gây nhiễm trùng ở vùng hậu môn sinh dục (herpes sinh dục). Type I cũng truyền đến vùng sinh dục do tiếp xúc giữa miệng và bộ phận sinh dục nhiễm virus herpes.
Hầu hết những người bị herpes miệng và herpes sinh dục đều không có triệu chứng nghiêm trọng nhưng có thể bị mụn rộp đau hay loét ở vùng bị nhiễm.
Virus herpes simplex type I ( HSV-1)
Là một bệnh lây nhiễm nhanh và phổ biến trên toàn thế giới. Hầu hết ca nhiễm nhiễm HSV-1 xảy ra từ nhỏ và người bệnh sẽ “sống chung” với HSV-1 trọn đời. HSV-1 gây ra herpes miệng là chính (nhiễm trong hoặc quanh miệng) nhưng một số ít HSV-1 là herpes sinh dục (nhiễm virus ở vùng hậu môn-sinh dục).
1. Herpes simplex type I phổ biến như thế nào?
Virus herpes simplex
Năm 2012, gần 3,7 tỉ người dưới 50 tuổi hoặc 67% dân số mang HSV-1. Tỷ lệ nhiễm cao nhất ở châu Phi (87%) và thấp nhất ở châu Mỹ (40-50%).
Có 140 triệu người độ tuổi 15-49 nhiễm HSV-1 sinh dục trên toàn thế giới nhưng tỷ lệ này thay đổi theo vùng. Hầu hết người bị nhiễm HSV-1 sinh dục ở châu Mỹ, châu Âu và Tây Thái B́nh Dương. Trong các vùng khác, ví dụ châu Phi, hầu hết HSV-1 bị nhiễm từ tuổi nhỏ, ở độ tuổi chưa hoạt động t́nh dục.
2. Dấu hiệu và triệu chứng nhiễm virus herpes type I (HSV-1)
Virus herpes simplex
Herpes miệng hầu như không có triệu chứng. Phần lớn người bị nhiễm HSV-1 không biết ḿnh bị bệnh. Triệu chứng của herpes miệng bao gồm vết loét miệng hoặc mụn rộp đau ở trong hay xung quanh miệng. Người bị nhiễm sẽ thường cảm thấy ngứa ngáy, bỏng rát ở quanh miệng trước khi xuất hiện mụn rộp. Sau lần xuất hiện đầu tiên, mụn rộp hoặc vết loét có thể xuất hiện theo chu kỳ. Chu kỳ dài hay ngắn khác nhau giữa mỗi người.
Herpes sinh dục do HSV-1 gây ra thường không có triệu chứng hoặc có thể có triệu chứng mức trung b́nh mà không được ghi nhận lại. Khi triệu chứng bắt đầu xuất hiện, bệnh nhân sẽ nhận thấy 1 hay nhiều mụn rộp hoặc vết loét ở vùng hậu môn hoặc bộ phận sinh dục. Sau đợt đầu tiên bị herpes sinh dục, triệu chứng có thể tái phát, nhưng herpes sinh dục do HSV-1 gây ra thường không tái phát thường xuyên
3. Đường lây nhiễm của virus herpes type I (HSV-1)
HSV-1 lây nhiễm chính qua đường miệng, tiếp xúc với mụn nước, nước bọt và bề mặt trong hoặc xung quanh miệng. HSV-1 có thể lây nhiễm đến vùng sinh dục thông qua quan hệ t́nh dục bằng miệng.
HSV-1 có thể nhiễm từ miệng hoặc bề mặt da nh́n vẫn b́nh thường và không có triệu chứng ǵ. Nguy cơ lây nhiễm cao nhất là khi có các vết rộp hoặc loét.
Người đă bị nhiễm herpes miệng do HSV-1 thường không nhiễm HSV-1 sinh dục hậu môn.
Trong một vài trường hợp rất hiếm, HSV-1 có thể truyền từ mẹ nhiễm herpes sinh dục sang con trong khi sinh.
4. Các trường hợp phức tạp do virus herpes type I gây ra
♦ Bệnh nghiêm trọng
Ở người suy giảm miễn dịch như người bị nhiễm HIV, HSV-1 có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn và thường tái phát hơn. Hiếm gặp hơn nữa, nhiễm HSV-1 có thể dẫn đến viêm năo hoặc viêm giác mạc (nhiễm virus HPV-1 ở mắt).
♦ Herpes sơ sinh
Herpes sơ sinh có thể xảy ra khi bé sơ sinh tiếp xúc với HSV trong ống sinh dục lúc chào đời. Đây là t́nh trạng hiếm gặp, xảy ra khoảng 10 bé trên 100.000 trẻ mới sinh trên toàn thế giới nhưng có thể dẫn đến các di chứng năo hoặc tử vong. Nguy cơ của herpes sơ sinh cao nhất khi người mẹ nhiễm HSV lần đầu tiên vào 3 tháng cuối thai kỳ. Phụ nữ đă mắc HSV trước khi mang thai có nguy cơ rất thấp lây HSV cho bé sơ sinh.
5. Tác động tâm lư xă hội
Herpes miệng tái phát thường gây khó chịu cho người mắc. Hơn nữa, nó có thể dẫn đến các phiền muộn và kỳ thị của xă hội. Với herpes sinh dục, những yếu tố này có tác động quan trọng lên chất lượng cuộc sống và quan hệ t́nh dục.
6. Chữa trị virus herpes type I
Thuốc chống virus như acyclovir, famciclovir và valacyclovir là các thuốc có tác dụng cho người bị nhiễm HSV. Chúng giúp giảm mức độ nghiêm trọng và thường xuyên của các triệu chứng nhưng không thể chữa khỏi bệnh.
7. Pḥng ngừa virus herpes type I
Virus herpes simplex
HSV-1 lây lan chủ yếu trong đợt bùng phát của herpes miệng nhưng cũng có thể lây khi không có triệu chứng. Người có các triệu chứng của herpes miệng nên tránh tiếp xúc bằng miệng với người khác hoặc chia sẻ các đồ vật đă tiếp xúc với nước bọt. Họ cũng nên bỏ sinh hoạt t́nh dục qua đường miệng để tránh lây herpes đến vùng sinh dục của bạn t́nh. Các cá nhân đang có các triệu chứng của herpes sinh dục không nên sinh hoạt t́nh dục.
Người đă mắc virus HSV-1 không gặp nguy cơ mắc thêm HSV-1 nhưng họ vẫn có thể nhiễm HSV-2.
Việc sử dụng bao cao su đúng cách và thường xuyên giúp pḥng ngừa sự lây truyền của herpes sinh dục. Dù sao đi nữa, bao cao su chỉ có thể giảm nguy cơ lây nhiễm v́ herpes sinh dục có thể lây truyền ở những vùng không được che phủ bởi bao cao su.
Phụ nữ mang thai có các triệu chứng của herpes sinh dục nên báo cho bác sĩ khi thăm khám định kỳ. Pḥng ngừa nhiễm herpes sinh dục đặc biệt quan trọng với phụ nữ vào 3 tháng cuối thai kỳ v́ đó là thời gian mà nguy cơ bệnh năo sơ sinh do herpes cao nhất.
Có nhiều nghiên cứu vaccine HSV đang được tiến hành để giúp cộng đồng khống chế căn bệnh này nhưng vẫn chưa có loại vaccine nào được chính thức sử dụng.
Virus herpes simplex type II
HSV-2 là một bệnh lây qua đường t́nh dục hàng đầu gây ra herpes sinh dục trên toàn thế giới. Bên cạnh HSV-1, HSV-2 là nguyên nhân chính của herpes sinh dục. Người bị nhiễm HSV-2 sẽ phải chung sống với virus trọn đời không thể chữa khỏi.
1. Herpes simplex type II phổ biến như thế nào?
Virus herpes simplex
Gần 417 triệu người trên toàn thế giới đang sống với virus. Tỷ lệ của nhiễm HSV-2 cao nhất ở châu Phi (31,5%), theo sau là châu Mỹ (14,4%).
Phụ nữ nhiễm HSV-2 nhiều hơn nam giới. Trong năm 2012, gần 267 triệu phụ nữ và 150 triệu nam giới bị nhiễm bệnh, bởi v́ sự lây nhiễm từ nam sang nữ qua đường t́nh dục cao hơn từ nữ sang nam.
2. Dấu hiệu và triệu chứng nhiễm virus herpes type II (HSV-2)
Virus herpes simplex
Herpes sinh dục thường không có triệu chứng hoặc triệu chứng trung b́nh không được ghi nhận lại. Hầu hết người nhiễm không biết ḿnh đă nhiễm virus. Khoảng 10-20% người nhiễm HSV-2 đă bị herpes sinh dục trước đó.
Khi triệu chứng xảy ra, herpes sinh dục thường có một hay nhiều mụn rộp hoặc vết loét ở vùng hậu môn, sinh dục. Các triệu chứng khác bao gồm sốt, đau nhức người và sưng hạch lympho (sưng hạch bạch huyết).
Sau đợt nhiễm herpes sinh dục HSV-2 đầu tiên, các triệu chứng khi tái phát xảy ra thường xuyên nhưng không nghiêm trọng như đợt đầu. Mức độ tái phát có xu hướng giảm theo thời gian. Người đă nhiễm HSV-2 có thể thấy ngứa ngáy, những cơn đau ngắn ở chân, hông, mông trước khi xuất hiện loét sinh dục.
3. Đường lây nhiễm của virus herpes type II (HSV-2)
Virus herpes simplex
HSV-2 lây truyền chính qua đường t́nh dục, khi tiếp xúc với các bề mặt vùng sinh dục, da, mụn rộp hoặc dịch của người đă nhiễm virus. HSV-2 có thể lây từ da vùng sinh dục hoặc vùng hậu môn mà nh́n vẫn b́nh thường. Virus này vẫn có thể lây truyền ngay khi không có triệu chứng xuất hiện.
Trong trường hợp hiếm gặp, HSV-2 có thể truyền từ mẹ sang con trong lúc sinh.
4. Các trường hợp phức tạp gây ra bởi virus herpes type II
♦ HSV-2 và HIV
Cả 2 loại virus đều đă được chứng minh có ảnh hưởng đến nhau. HSV-2 làm tăng nguy cơ mắc HIV gấp 3 lần. Người mắc cả HIV và HSV-2 thường lây HIV cho người khác. HSV-2 là một trong những bệnh nhiễm phổ biến nhất của người bị HIV, 60-90% người nhiễm HIV cũng nhiễm HSV-2.
Nhiễm HSV-2 ở người nhiễm HIV (và những cá nhân suy giảm miễn dịch khác) thường có triệu chứng bộc phát dữ dội hơn và thường xuyên tái phát hơn. Đối với người đă sang giai đoạn AIDS, HSV-2 có thể gây nên những triệu chứng nghiêm trọng nhưng hiếm gặp như viêm màng năo, viêm thực quản, viêm gan, viêm phổi, hoại tử vơng mạc hoặc nhiễm trùng lan rộng.
♦ Bệnh năo herpes sơ sinh
Xảy ra khi bé sơ sinh tiếp xúc với HSV trong đường sinh dục lúc chào đời. Đây là một trường hợp hiếm gặp, xảy ra khoảng 10 trên 100.000 trẻ mới sinh toàn cầu nhưng có thể dẫn tới di chứng năo hoặc tử vong. Nguy cơ của herpes năo sơ sinh là cao nhất khi phụ nữ nhiễm HSV lần đầu vào cuối thai kỳ. Phụ nữ bị herpes sinh dục trước khi mang thai có nguy cơ rất thấp truyền HSV cho con.
5. Ảnh hưởng tâm lư xă hội
Các triệu chứng tái phát của herpes sinh dục có thể đau đớn và dẫn đến kỳ thị của xă hội. Những điều này có ảnh hưởng nhất định đến chất lượng cuộc sống và mối quan hệ t́nh dục của người bệnh.
6. Chữa trị virus herpes type II
Thuốc chống virus như acyclovir, famciclovir và valacyclovir là các thuốc có tác dụng cho người bị nhiễm virus herpes. Chúng giúp giảm mức độ nghiêm trọng và thường xuyên của các triệu chứng nhưng không thể chữa khỏi bệnh.
7. Pḥng ngừa virus herpes type II (HSV-2)
Virus herpes simplex
Các cá nhân nhiễm HSV sinh dục nên ngưng hoạt động t́nh dục trong khi triệu chứng của herpes sinh dục đang xảy ra. HSV-2 lây nhiễm mạnh nhất trong đợt bùng phát của mụn rộp, nhưng cũng có thể lây khi không có triệu chứng.
Sử dụng bao cao su thường xuyên và đúng cách có thể giúp giảm nguy cơ lây lan herpes sinh dục nhưng không thể bảo vệ bạn hoặc bạn t́nh một cách triệt để bởi v́ HSV xuất hiện nhiều ở các vùng không được bao cao su bao phủ. Cắt bao quy đầu ở nam có thể bảo vệ một phần khỏi HSV-2, HIV và HPV.
Phụ nữ mang thai có các triệu chứng của herpes sinh dục nên báo cho bác sĩ thăm khám định kỳ. Pḥng ngừa nhiễm herpes sinh dục là đặc biệt quan trọng cho phụ nữ vào 3 tháng cuối thai kỳ v́ đó là thời gian mà nguy cơ bệnh năo sơ sinh do herpes cao nhất.
Y học đang nghiên cứu các loại vaccine chống lại HSV type 2 hoặc thuốc đặt âm đạo, hậu môn để pḥng ngừa các bệnh nhiễm lây truyền qua đường t́nh dục.
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Nhận biết các triệu chứng bệnh herpes sinh dục
Bệnh herpes sinh dục là một trong những bệnh lây truyền qua đường t́nh dục phổ biến nhất do virus herpes simplex (HSV) gây ra. Phần lớn người bệnh không biết ḿnh mắc bệnh v́ herpes sinh dục thường có các triệu chứng nhẹ hoặc không có dấu hiệu nào.
Hầu hết các trường hợp bệnh herpes sinh dục đều do nhiễm virus herpes simplex loại 2 (HSV-2). Virus herpes simplex loại 1 (HSV-1) thường là nguyên nhân gây ra mụn rộp ở miệng hay loét môi. Tuy nhiên, virus này đôi khi cũng gây ra bệnh herpes sinh dục.
Hầu hết những người bị herpes sinh dục không biết ḿnh mắc bệnh do nó không có triệu chứng hoặc những triệu chứng thường rất nhẹ.
Điều ǵ sẽ xảy ra khi bạn nhiễm virus herpes simplex?
Virus herpes simplex thường truyền từ người sang người qua quan hệ t́nh dục. Cho dù bạn không có bất kỳ triệu chứng herpes sinh dục, bạn vẫn có thể truyền bệnh cho bạn t́nh.
Khi virus xâm nhập vào da, nó di chuyển dọc theo các đường thần kinh. Virus có thể không hoạt động trong các dây thần kinh và vẫn ở đó trong thời gian dài.
Sau một khoảng thời gian, virus có thể hoạt động và sẽ quay trở lại dọc theo đường thần kinh đến bề mặt da, nơi có nhiều virus.
Tại thời điểm này, nó có thể gây ra các triệu chứng hoặc không có biểu hiện nào. Cho dù là trường hợp nào, virus cũng dễ dàng truyền từ người này sang người khác qua quan hệ t́nh dục. Ngay cả khi dùng bao cao su, bạn t́nh vẫn có thể bị nhiễm bệnh do virus có ở da.
Các triệu chứng chung của bệnh herpes sinh dục
h́nh ảnh bệnh herpes sinh dục
H́nh ảnh bệnh herpes sinh dục
Các triệu chứng herpes phổ biến nhất là vết loét trên bộ phận sinh dục hoặc miệng của bạn. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp, bệnh không có bất ḱ biểu hiện nào, nên bạn sẽ không biết ḿnh mắc bệnh.
Bạn hoặc bạn t́nh có thể không có bất kỳ triệu chứng herpes nào hoặc các dấu hiệu bệnh có thể quá nhẹ đến mức bạn không nhận thấy. Đôi khi, mọi người nhầm lẫn các triệu chứng herpes với những t́nh trạng khác như mụn nhọt, lông mọc ngược và cúm.
Các triệu chứng herpes có thể xuất hiện và biến mất, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn đă hết bệnh. Virus herpes simplex vẫn c̣n trong cơ thể bạn, do đó bạn vẫn có thể lây bệnh cho bạn t́nh.
Các triệu chứng thường gặp của bệnh herpes sinh dục
Các triệu chứng phổ biến nhất của herpes sinh dục là một nhóm các vết ngứa hoặc đau rát ở âm đạo, âm hộ, cổ tử cung, dương vật, mông, hậu môn hoặc bên trong đùi. Sau đó, các mụn vỡ và biến thành vết loét. Bạn có thể có những triệu chứng khác như:
•Nóng rát khi bạn đi tiểu nếu nước tiểu chạm vào vết loét herpes
•Gặp khó khăn khi đi tiểu v́ vết loét và sưng đang chặn niệu đạo
•Ngứa
•Đau xung quanh bộ phận sinh dục
Nếu herpes sinh dục là do virus herpes simplex loại 2 (HSV-2), bạn cũng có thể có các triệu chứng giống như cúm, chẳng hạn như:
•Các tuyến bị sưng ở vùng xương chậu, cổ họng và dưới cánh tay
•Sốt
•Ớn lạnh
•Đau đầu
•Cảm thấy mệt mỏi
Nếu bạn có mụn nước và các triệu chứng herpes sinh dục khác, bác sĩ sẽ xác định nó là đợt bùng phát. Đợt bùng phát đầu tiên thường bắt đầu khoảng 2–20 ngày sau khi bạn bị nhiễm herpes. Đôi khi phải mất nhiều năm để các triệu chứng xảy ra.
Đợt bùng phát đầu tiên kéo dài khoảng 2–4 tuần. Mặc dù các vết phồng biến mất, virus vẫn ở trong cơ thể bạn và có thể gây ra vết loét một lần nữa. Các triệu chứng có thể lặp đi lặp lại, đặc biệt là trong năm đầu tiên bạn mắc herpes. Bạn có thể nhận thấy một số dấu hiệu cảnh báo một vài giờ hoặc vài ngày trước khi bùng phát, như ngứa, rát ở bộ phận sinh dục.
Trong các đợt bùng phát, lần đầu tiên có thể nghiêm trọng nhất. Các đợt bùng phát tiếp theo thường ngắn và ít đau hơn. Theo thời gian, hầu hết những người bị herpes ít bị bùng phát và một số người có thể không c̣n xuất hiện các triệu chứng đột ngột.
Các triệu chứng herpes có thể gây đau đớn và kéo dài hơn ở những người có bệnh làm tổn thương hệ miễn dịch, như bệnh bạch cầu và HIV.
Các triệu chứng phổ biến nhất của herpes sinh dục ở nam giới là một cụm vết rộp đau, thường là trên dương vật hoặc hậu môn. Các triệu chứng có thể kéo dài đến vài tuần và biến mất. Chúng có thể trở lại trong vài tuần, vài tháng hoặc nhiều năm.
Nhiều người bị herpes sinh dục không có triệu chứng hoặc có triệu chứng rất nhẹ nhưng không chú ư. Các triệu chứng herpes ban đầu thường dễ nhận thấy hơn các đợt bùng phát sau này.
Các triệu chứng của herpes sinh dục ở nam giới có thể bao gồm:
•Vết lở loét
•Nóng rát khi bạn đi tiểu nếu có vết loét
•Vấn đề khi đi tiểu nếu bạn có vết loét ở niệu đạo
•Ngứa hoặc đau xung quanh bộ phận sinh dục
Trong đợt bùng phát herpes ban đầu, các triệu chứng có thể bao gồm:
•Các tuyến sưng, mềm ở vùng xương chậu, cổ họng hoặc dưới cánh tay
•Sốt
•Ớn lạnh
•Đau đầu
•Cảm giác mệt mỏi chung
•Cảm giác đau nhức giống bệnh cúm
Các triệu chứng herpes ban đầu thường xuất hiện từ 2–20 ngày sau khi bạn bị nhiễm bệnh, nhưng có thể mất nhiều năm để xuất hiện.
Các vết loét thường lành trong vài tuần, nhưng virus vẫn ở trong cơ thể bạn và có thể gây ra vết loét một lần nữa.
Cách duy nhất để xác định bệnh herpes sinh dục là đến gặp bác sĩ để chẩn đoán. Nếu bạn có triệu chứng, họ có thể xác định bệnh khi kiểm tra các vết loét. Nếu bạn không có triệu chứng, họ có thể làm xét nghiệm máu.
Triệu chứng bệnh herpes sinh dục ở nữ giới
Các triệu chứng herpes sinh dục phổ biến nhất ở phụ nữ là một loạt các vết loét phồng rộp xuất hiện ở âm hộ, cổ tử cung hoặc hậu môn. Các triệu chứng có thể kéo dài vài tuần và biến mất. Chúng cũng có thể trở lại trong vài tuần, vài tháng hoặc nhiều năm. Bác sĩ hoặc y tá có thể cho bạn biết vết loét có phải do virus herpes gây ra hay không bằng cánh quan sát hoặc kiểm tra dịch từ vết loét.
Nhiều người bị herpes sinh dục không có triệu chứng hoặc có triệu chứng rất nhẹ. Xét nghiệm máu có thể hữu ích nếu gần đây bạn đă quan hệ t́nh dục không an toàn với người bệnh.
Các triệu chứng của bệnh herpes sinh dục ở nữ giới bao gồm:
•Vết lở loét
•Nóng rát khi bạn đi tiểu nếu có vết loét
•Vấn đề khi đi tiểu nếu bạn có vết loét ở niệu đạo
•Ngứa hoặc đau xung quanh bộ phận sinh dục
Trong lần bùng phát đầu tiên, các triệu chứng cũng có thể bao gồm:
•Các tuyến sưng, mềm ở vùng xương chậu, cổ họng hoặc dưới cánh tay
•Sốt
•Ớn lạnh
•Đau đầu
•Cảm giác mệt mỏi chung
•Cảm giác đau nhức giống bệnh cúm
Lần bùng phát đầu tiên của bạn có thể xảy ra bất cứ nơi nào từ 2–20 ngày sau khi bạn bị nhiễm bệnh. Các đợt tiếp theo có thể xuất hiện sau đó vài tuần, vài tháng hoặc không bao giờ xuất hiện. Không có cách nào để biết chắc chắn bạn sẽ bị bùng phát bệnh bao lâu một lần. Mỗi người sẽ có một khoảng thời gian phát bệnh khác nhau. Thuốc có thể làm cho các triệu chứng xảy ra ít thường xuyên hơn. Thuốc mỡ có thể giúp vết loét lành nhanh hơn.
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Herpes sinh dục, những hướng dẫn cần biết
Herpes sinh dục là một trong những bệnh phổ biến nhất lây qua đường t́nh dục. Tuy nhiên, cách pḥng bệnh và chăm sóc khi mắc bệnh vẫn chưa được phổ biến rộng răi.
Những thông tin sau đây nhằm mang tới cho bạn đọc những thông tin hữu ích về căn bệnh thường gặp và nhạy cảm này.
Herpes sinh dục là ǵ và các dấu hiệu nhận biết
herpes sinh dục
Herpes sinh dục là bệnh lây nhiễm khi quan hệ t́nh dục qua đường âm đạo, hậu môn và đường miệng. Triệu chứng tự biến mất và có thể tái phát bao gồm:
♦ Mụn nhỏ bị vỡ ra, để lại các vết lở loét quanh vùng âm đạo, hậu môn, đùi hoặc mông
♦ Cảm giác châm chích, bỏng rát hoặc ngứa quanh vùng sinh dục
♦ Đau khi tiểu
♦ Với nữ, tiết dịch âm đạo bất thường.
Mụn nước có thể mất nhiều tháng hoặc nhiều năm mới bùng phát. Nếu bạn không quan hệ t́nh dục đă lâu mà có các triệu chứng như trên th́ vẫn nên khám bác sĩ.
Tại pḥng khám hay bệnh viện, bác sĩ sẽ:
♦ Đặt câu hỏi về các triệu chứng của bạn và bạn t́nh của bạn.
♦ Dùng một que nhỏ để lấy dịch tiết từ bóng nước hoặc vết loét để làm xét nghiệm. Điều này không thể tiến hành nếu bạn không có bóng nước hoặc vết loét.
Kết quả xét nghiệm sẽ không thể cho bạn biết bạn đă nhiễm herpes trong bao lâu và ai lây cho bạn.
Triệu chứng thường không xuất hiệu sau nhiều tuần, thậm chí nhiều năm sau khi bạn tiếp xúc với virus herpes.
Nếu bạn bị herpes sinh dục, tất cả các bạn t́nh của bạn đều nên kiểm tra.
Điều trị herpes sinh dục
Bác sĩ chỉ có thể giúp bạn giảm nhẹ triệu chứng chứ không thể điều trị dứt điểm herpes sinh dục. Các triệu chứng tự hết nhưng cũng có thể tái lại.
1. Điều trị cho đợt bùng phát herpes sinh dục đầu tiên
Bạn được bác sĩ kê đơn:
♦ Thuốc kháng virus để chặn đứng các triệu chứng. Bạn cần uống thuốc trong ṿng 5 ngày từ khi triệu chứng xuất hiện.
♦ Kem bôi vào chỗ đau.
Nếu triệu chứng đă xuất hiện hơn 5 ngày trước khi bạn đi khám, bạn vẫn được làm xét nghiệm để t́m nguyên nhân.
2. Điều trị nếu các vết loét tái xuất hiện
Đến bác sĩ nếu bạn đă được chẩn đoán bị herpes sinh dục và cần điều trị tái phát.
Thuốc chống virus sẽ giúp bạn lành bệnh nhanh hơn 1 đến 2 ngày nếu bạn bắt đầu sử dụng ngay khi các triệu chứng xuất hiện. Tuy nhiên, các đợt bùng phát thường tự khỏi. V́ thế, bạn cũng không cần phải điều trị. Triệu chứng các đợt tái phát thường nhẹ hơn triệu chứng của đợt bùng phát ban đầu.
Sau một thời gian, các đợt tái phát có xu hướng ít đi và triệu chứng cũng nhẹ hơn. Một vài người không bao giờ bị tái phát.
Một số người có từ 6 đợt tái phát trở lên trong một năm có thể dùng thuốc kháng virus liên tục trong 6-12 tháng
♦ Giữ vùng da sạch sẽ bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lư để tránh vết lở loét nhiễm trùng.
♦ Chườm nước đá quấn trong vải để làm dịu cơn đau.
♦ Bôi kem như vaseline hoặc thuốc giảm đau như lidocaine 5% để giảm cơn đau lúc bạn đi tiểu.
♦ Nhớ rửa tay trước và sau khi bạn chăm sóc vết thương.
♦ Bạn có thể xịt nước vào vùng sinh dục khi đi tiểu để làm dịu cơn đau.
2. Những việc cần tránh
♦ Không mặc quần áo chật v́ sẽ làm mụn rộp và vết loét nặng hơn.
♦ Không để đá lạnh trực tiếp lên da.
♦ Không đụng chạm vào bóng nước hay vết lở loét trừ lúc bạn bôi kem.
♦ Không quan hệ t́nh dục đường âm đạo, hậu môn và đường miệng đến khi các vết lở loét lành hẳn.
Herpes sinh dục lây lan như thế nào?
Herpes sinh dục rất dễ lây lan ngay khi bắt đầu có triệu chứng (trước khi bóng nước xuất hiện) và đến lúc các vết lở loét lành hẳn.
1. Bạn có thể bị lây herpes sinh dục từ
♦ Tiếp xúc da trực tiếp với vùng bị viêm nhiễm (bao gồm sinh hoạt t́nh dục đường âm đạo, hậu môn và miệng).
♦ Một vết mụn rộp ở nơi khác và nó chạm vào vùng sinh dục của bạn.
♦ Quan hệ t́nh dục hoặc sử dụng chung các dụng cụ hỗ trợ t́nh dục với người mắc herpes.
2. Bạn không thể bị lây herpes
♦ Từ các vật dụng cá nhân như khăn, dao kéo hoặc ly v́ virus chết rất nhanh ngay khi rời khỏi da bạn.
3. Bạn có thể giảm khả năng lây nhiễm herpes bằng cách
herpes sinh dục
♦ Sử dụng bao cao su mỗi lần quan hệ t́nh dục qua âm đạo, hậu môn hoặc đường miệng. Tuy nhiên, herpes vẫn lây lan nếu bao cao su không bao phủ hết vùng viêm nhiễm.
♦ Tránh quan hệ t́nh dục bất cứ đường nào nếu bạn hay bạn t́nh có mụn rộp hoặc vết loét hoặc đang thấy đau rát, ngứa ngáy ở vùng sinh dục.
♦ Không chia sẻ đồ chơi t́nh dục. Nếu có, hăy rửa sạch và đeo bao cao su cho những dụng cụ đó trước khi sử dụng.
V́ sao herpes sinh dục tái phát?
Herpes sinh dục do virus herpes simplex gây ra. Một khi bạn đă bị lây, virus sẽ tồn tại trong cơ thể bạn suốt đời.
Virus này sẽ không đi khắp cơ thể để gây lở loét khắp nơi mà trú tại các hạch thần kinh và gây lở loét vùng da gần hạch đó.
Nếu có thể, bạn hăy tránh các yếu tố có thể gây ra đợt bùng phát bao gồm:
√ Tia cực tím
√ Xây xát nhỏ ở vùng sinh dục gây ra do hoạt động t́nh dục hoặc mặc quần áo chật.
Những yếu tố không thể tránh, bao gồm:
√ Sức khỏe yếu
√ Đang trong kỳ kinh
√ Phẫu thuật ở vùng sinh dục
√ Có hệ miễn dịch yếu – như đang hóa trị ung thư
Herpes sinh dục nữ và việc mang thai
herpes sinh dục
Phụ nữ mắc herpes trước khi mang thai thường sinh con khỏe mạnh và sinh thường.
Nếu bạn bị herpes sinh dục trong khi mang thai, thai nhi có thể bị một bệnh nguy hiểm gọi là bệnh năo herpes sơ sinh. Tuy nhiên, tỷ lệ này rất thấp.
Bệnh gây tử vong nhưng hầu hết bé sẽ phục hồi với thuốc kháng virus.
Nguy cơ bé bị bệnh năo herpes sơ sinh thấp hơn nếu bạn đă bị herpes sinh dục trước đó. Nguy cơ sẽ cao hơn nếu bị herpes sinh dục lần đầu tiên trong khi mang thai.
Cực ḱ quan trọng: Bạn cần báo với bác sĩ khám thai nếu bạn đoán ḿnh đang bị herpes sinh dục.
Khi điều trị herpes sinh dục trong thai kỳ, bạn sẽ được cho thuốc kháng virus:
√ Để điều trị đợt bùng phát virus trong thai kỳ
√ Từ tuần thứ 28 nếu bạn bị đợt bùng phát herpes sinh dục lần đầu
√ Từ tuần thứ 36 để ngăn chặn đợt bùng phát cho đến lúc sinh
Nhiều phụ nữ đang bị herpes sinh dục vẫn được cho sinh thường. Bác sĩ có thể đề nghị bạn sinh mổ tùy thuộc vào t́nh huống lúc bạn sắp sinh.
Công dụng và liều dùng của thuốc kháng virus Acyclovir
Tác giả: Hà Thu
Tham vấn y khoa: Lê Thị Mỹ Duyên
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Công dụng và liều dùng của thuốc kháng virus Acyclovir
Cơ thể con người rất dễ bị tấn công bởi rất nhiều loại virus khác nhau gây nguy hiểm cho sức khỏe. Acyclovir là loại thuốc kháng virus hiệu quả được nhiều bác sĩ khuyên dùng.
Acyclovir là ǵ?
Acyclovir là một loại thuốc kháng virus có tác dụng làm chậm sự phát triển cũng như sự lây lan của virus herpes trong cơ thể con người. Mặc dù thuốc Acyclovir không chữa được bệnh herpes nhưng nó có tác dụng làm giảm nhẹ các triệu chứng nhiễm trùng do bệnh gây ra.
Acyclovir được sử dụng để chữa trị các bệnh nhiễm trùng gây ra bởi virus herpes, trong đó có thể kể đến như bệnh herpes sinh dục, bệnh loét lạnh, bệnh zona và bệnh thủy đậu. Ngoài ra, Acyclovir cũng có thể được sử dụng với nhiều mục đích khác, tùy theo t́nh trạng bệnh và chỉ định của bác sĩ.
Điều trị cùng thuốc Acyclovir
Acyclovir nên được sử dụng càng sớm càng tốt, ngay sau khi bạn phát hiện những triệu chứng đầu tiên như ngứa, rát. Để điều trị hiệu quả, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn.
Nhiễm trùng herpes rất dễ lây lan và lây nhiễm qua người khác, kể cả khi bạn đang được điều trị bởi thuốc Acyclovir. Tốt nhất, bạn nên tránh tiếp xúc với người khác để không lây lan bệnh. Đồng thời, bạn cũng nên tránh chạm vào mắt sau khi tiếp xúc với khu vực nhiễm trùng. Bên cạnh đó, bạn cũng cần rửa tay thường xuyên để tránh lây truyền bệnh cho người khác.
Cảnh báo trước khi sử dụng thuốc Acyclovir
Bạn tuyệt đối không được dùng Acyclovir nếu đang bị dị ứng hay mẫn cảm với thành phần Acyclovir hay valacyclovir (Valtrex). Bên cạnh đó, bạn cũng không nên sử dụng loại thuốc này nếu cơ thể bị dị ứng với protein có trong sữa.
Để đảm bảo an toàn sức khỏe cho bản thân, tốt nhất bạn nên nói với bác sĩ (nếu có) về tiền sử bệnh, về việc bạn đang mắc bệnh thận hoặc hệ thống miễn dịch của cơ thể không tốt bởi bệnh tật hay do việc sử dụng một loại thuốc liều nặng nào đó.
Acyclovir cũng có thể ảnh hưởng xấu đến trẻ mới sinh, v́ vậy hăy nói với bác sĩ nếu bạn đang mang thai hay có dự định mang thai trong thời gian chữa trị bệnh mà sử dụng Acyclovir. Bệnh herpes có thể lây từ mẹ bị nhiễm sang con trong khi sinh. Đặc biệt, nếu người mẹ bị herpes sinh dục, việc pḥng tránh lây lan trong quá tŕnh mang thai là vô cùng quan trọng. Sử dụng thuốc Acyclovir tức thời là biện pháp ngăn chặn và ức chế căn bệnh tốt nhất.
Nếu người mẹ đang trong thời gian cho con bú sử dụng thuốc Acyclovir, thuốc này có thể đi vào sữa mẹ và gây hại cho trẻ trong thời kỳ bú mẹ. Chính v́ vậy, các mẹ không được uống thuốc này mà không có sự chỉ định hay giám định từ bác sĩ nếu bạn đang trong thời kỳ cho con bú.
Tác dụng phụ của Acyclovir
Các tác dụng phụ thường gặp nhất của việc điều trị với Acyclovir cho bệnh herpes sinh dục bao gồm buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy.
Bên cạnh đó, bệnh zona đ̣i hỏi việc điều trị với liều lượng thuốc Acyclovir cao hơn, và các tác dụng phụ thường gặp khiến cho cơ thể mệt mỏi và uể oải.
Hăy chắc chắn rằng bạn cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ tác dụng phụ nào trong khi sử dụng Acyclovir. Những tác dụng phụ của việc sử dụng Acyclovir bao gồm:
•Buồn nôn;
•Tiêu chảy;
•Ói mửa;
•Nhức đầu;
•Chóng mặt;
•Mệt mỏi;
•Đau cơ hoặc đau khớp;
•Thay đổi trực quan;
•Cơ thể ứ nước;
•Rụng tóc;
•Nhầm lẫn;
•Những thay đổi trong hành vi.
Những tác dụng phụ nghiêm trọng hơn cũng có thể xảy ra. Trong trường hợp đó, hăy ngay lập tức đến gặp bác sĩ để có những biện pháp chữa trị kịp thời nhất. Những tác dụng phụ nghiêm trọng hơn bao gồm:
•Phát ban nặng, nổi mề đay hoặc gây ra mụn nước và bong tróc;
•Vàng da hoặc vàng mắt;
•Chảy máu bất thường hoặc bầm tím;
•Bất tỉnh;
•Sưng mặt, môi hoặc lưỡi;
•Khó thở;
•Buồn ngủ cực độ hoặc nhầm lẫn;
•Ảo giác;
•Ngứa ran, tê hoặc run rẩy.
Vấn đề tuổi tác cũng gây ảnh hưởng đến việc phát sinh những tác dụng phụ trong quá tŕnh sử dụng thuốc Acyclovir. Cơ thể những người trên 65 tuổi có thể sẽ xuất hiện tác dụng phụ nhiều hơn từ việc sử dụng thuốc Acyclovir v́ thận của họ không lọc thuốc được nhanh như những người trẻ tuổi hơn.
Mặc dù có nhiều công dụng trong việc chữa trị và pḥng tránh bệnh do virus gây ra nhưng Acyclovir cũng gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn. Chính v́ vậy, hăy chắc chắn rằng bạn được bác sĩ hướng dẫn sử dụng đúng cách để đảm bảo an toàn
Hello Bacsi > HIV/AIDS > Tác dụng phụ của các loại thuốc kháng virus HIV
Tác dụng phụ của các loại thuốc kháng virus HIV
Tác giả: Trinh Nguyễn
Tham vấn y khoa: Lê Thị Mỹ Duyên
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Tác dụng phụ của các loại thuốc kháng virus HIV
Ngoài hỗ trợ điều trị HIV, đa số các loại thuốc kháng HIV đều gây ra những tác dụng phụ như phát ban, tiêu chảy… và một số triệu chứng khác.
HIV – virus suy giảm miễn dịch ở người – có thể gây tổn thương hệ thống pḥng thủ của cơ thể, dẫn đến AIDS. Hiện nay đă có sáu loại thuốc kháng virus HIV, trong đó mỗi loại tác động theo một bước khác nhau trong chu kỳ sao chép của virus HIV. Hầu hết các loại thuốc này đều gây ra nhiều tác dụng phụ toàn thân và tại chỗ.
Một số tác dụng phụ thường gặp nhất và giải pháp cho bạn gồm:
Ăn mất ngon
Điều này xảy ra do thuốc Abacavir (Ziagen). Để hạn chế t́nh trạng mất cảm giác ngon miệng, bạn nên chai nhỏ thành nhiều bữa ăn trong ngày thay v́ ba bữa lớn. Bạn nên uống bổ sung dinh dưỡng hoặc sinh tố để đảm bảo có đủ vitamin và khoáng chất, ví dụ như dùng chất kích thích thèm ăn, uống nước ép trái cây thay v́ nước sạch.
Những thay đổi trong phân bố mỡ ở cơ thể (loạn dưỡng mỡ)
T́nh trạng này gây ra bởi sự kết hợp của các loại thuốc nhóm NRTI và nhóm ức chế men protease. Do đó, việc bạn tập thể dục để giảm cân ở những vùng cơ thể mà mỡ tích tụ, chẳng hạn như ở bụng, là điều rất quan trọng. Thêm vào đó, bạn nên tiêm axit polylactic (New Fill, Sculptra) vùng mặt mặt nếu mặt bạn bị sụt cân. Ngoài ra, bạn cũng có thể hút mỡ để loại bỏ mỡ tích tụ tại những vùng khác của cơ thể. Tuy nhiên, bạn hăy tham khảo ư kiến bác sĩ về việc sử dụng tesamorelin (Egrifta), để làm giảm mỡ bụng dư thừa ở những người dùng thuốc HIV.
Tiêu chảy
Đây là t́nh trạng xảy ra bởi các chất ức chế protease và các loại thuốc khác.
Bạn nên giảm ăn mỡ, chất béo, đồ cay và các thực phẩm từ sữa, đồng thời ăn ít các chất xơ không ḥa tan (chẳng hạn như rau sống, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt). Bên cạnh đó, bạn nên dùng các loại thuốc chống tiêu chảy không cần kê toa như loperamide (Imodium) hoặc diphenoxylate và atropine (Lomotil).
Mệt mỏi
Bạn có thể cảm thấy mệt mỏi do tác động của nhiều loại thuốc khác nhau. Để hạn chế t́nh trạng này, bạn nên các loại thực phẩm lành mạnh để cung cấp cho bạn nhiều năng lượng hơn, đặc biệt là tránh uống rượu, hút thuốc. Bên cạnh đó, bạn cũng nên tập thể dục càng đều đặn càng tốt.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
