Chơi chữ với... chó

Thời Pháp thuộc, tại một làng quê ở miệt vườn Nam Bộ, có ông cai tổng tên là Lê Hoa Hồng, thường được gọi là cai Hồng, là người cộng tác đắc lực với chính quyền cai trị.

Cai Hồng cho xây bên lề đường vào làng một cái quán để thỉnh thoảng nhóm bạn văn chương cùng nhau xướng họa.

Muốn chơi khăm những bạn thơ trong vùng, thầy cai cho ghi tên bảng hiệu quán là "quán Giai" (Giai theo nghĩa chữ Hán là xinh đẹp). Tuy nhiên nếu nói lái theo kiểu miền Nam thì có nghĩa là "dái" của quan. Ai ghé vào quán đều buộc phải chui qua bộ phận này. Rất xỏ lá ba que.

Biết được thâm ý của Cai Hồng, các nho sĩ trong làng nghĩ cách "trả đũa", liền cho dựng một căn lều đối diện quán Giai và đặt tên là "Quán Bô" ("Bô theo chữ Pháp là "Beau", cũng có nghĩa là đẹp), nhưng nói lái ra thành "Bố quan". Dùng bố quan đặt trước "quán Giai" thật là thâm thúy, lại ứng hợp với Quán Đẹp, quán văn chương của cai Hồng!

Ngày khánh thành quán, có mặt đông đủ các văn nhân, nho sĩ, quan lớn, quan nhỏ, tri phủ, tri huyện, cai tổng... đến dự. Khi rượu vào lời ra, thấy ông "Phủ Ngãi" đã ngà say, cai Hồng nổi hứng liền ra câu đối:

Ông Phủ Ngãi nhậu say phải ngủ.

Một thầy giáo trong làng đối ngay:

Thầy Cai Hồng của cây công hài

Mọi người tham dự vỗ tay ầm ĩ, vế đối đúng cả chức vụ lẫn tên tộc "nài" ra mà nói lái, ứng hợp với ông Phủ Ngãi.

Thầy Cai Hồng thẹn đỏ mặt, tức giận vì bị viên giáo làng xỏ xiên. Cai Hồng liền hẳng giọng đầy hách dịch:

- "Các thầy" giỏi thật, dám dùng chức vụ và tên tuổi tôi mà giễu cợt. Ban đầu, người dân làng cứ ngỡ là ông Cai răn đe nên có vẻ e ngại, nhưng không ngờ thầy Cai cứ mãi lè nhè câu đó, biểu lộ thái độ mỉa mai, làm mọi người chú ý phân tích mới vỡ lẽ: Ông ta chửi "các thầy", ý nói lái "cầy thác" nghĩa là "chó chết".

Người đại diện dân làng liền nói với Cai Hồng:

- Thưa quan lớn, chúng tôi là người chăm lo giáo dục con em trong làng, đâu dám đụng tới quan là người "có chức". Chúng tôi luôn kính trọng những người "có chức" như quan lớn lắm!

Thầy Cai tức đến ứa gan vì hiểu ngầm hai từ "có chức" ý nói lái của dân miền Nam là cứt chó. Sợ càng chơi chữ với đám thầy đồ trong làng sẽ càng bị thua đau nên Cai Hồng đành "tắt đài" cho khỏe...

VietBF@sưu tập