Theo như các nhà lănh đạo Trung Quốc có thể buộc phải đưa ra lựa chọn ngay bây giờ: nên mềm ḷng với tổng thống Joe Biden sớm hay nên đợi ông Donald Trump mạnh mẽ có thể trở thành tổng thống Mỹ trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 vẫn c̣n một năm nữa mới diễn ra, nhưng vẫn tác động thế nào đến ông Tập nói riêng và quá tŕnh tồn vong của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) nói chung?
Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 vẫn c̣n một năm nữa mới diễn ra, nhưng các nhà lănh đạo Trung Cộng có thể buộc phải đưa ra lựa chọn ngay bây giờ: nên mềm ḷng với Joe Biden sớm hay nên đợi một Donald Trump mạnh mẽ quay trở lại nắm Nhà Trắng?
Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ tiếp theo sẽ tác động thế nào đến ông Tập nói riêng và quá tŕnh tồn vong của Trung Cộng nói chung? Liệu Nhà Trắng có yêu cầu Bắc Kinh cam kết từ bỏ việc sử dụng vũ lực để chiếm Đài Loan và giữ nguyên hiện trạng?
Hội nghị thượng đỉnh APEC tổ chức tại San Francisco từ ngày 15 đến 17/11 sẽ là cơ hội cuối cùng để ông Biden và ông Tập Cận B́nh gặp nhau trong năm 2023, đồng thời cũng có thể là cơ hội cuối cùng để hai người gặp nhau.
Tập Cận B́nh đă tham gia Hội nghị thượng đỉnh G20 và Hội nghị thượng đỉnh APEC năm 2022, đồng thời gặp tổng thống Biden trong Hội nghị thượng đỉnh G20. Năm nay Tập Cận B́nh lại từ bỏ hội nghị thượng đỉnh G20, nếu lại từ bỏ hội nghị thượng đỉnh APEC, có lẽ sẽ không có cuộc gặp với ông Tập trong năm 2023.
Hội nghị thượng đỉnh APEC 2024 sẽ được tổ chức ở Peru, lịch tŕnh vẫn chưa được xác định và ông Biden có thể sẽ không tới. Năm 2024, nếu ông Tập tiếp tục vắng mặt tại Đại hội đồng Liên hợp quốc ở New York, có thể phải chờ Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Brazil ngày 18 đến 19/11 mới gặp được ông Biden.
Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 dự kiến sẽ được tổ chức vào ngày 5 tháng 11, kết quả có thể sẽ được biết trước hội nghị thượng đỉnh G20. Nếu ông Biden tái đắc cử, ông Tập Cận B́nh sẽ tiếp tục mối quan hệ với Biden. Nhưng nếu ông Trump thắng, ông Biden chỉ c̣n hơn hai tháng trong nhiệm kỳ, v́ thế cuộc gặp với ông Tập có lẽ sẽ vô nghĩa, bởi ông Tập có lẽ không có hứng thú gặp lại Biden.
Tất nhiên, nếu chế độ Trung Cộng sụp đổ vào năm 2024, mọi thứ sẽ bắt đầu lại từ đầu và sẽ không liên quan ǵ đến các nhà lănh đạo Trung Cộng.
Ông Tập, đều đă từng giao tiếp với cả tổng thống Biden và ông Trump, hẳn sẽ có xu hướng đặt cược vào việc ông Biden tái đắc cử. Mặc dù ông Biden tiếp tục áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Trung Cộng, nhưng ông vẫn không từ bỏ liên lạc với Trung Cộng và thậm chí c̣n thúc đẩy liên lạc b́nh thường.
Trước mặt một Donald Trump đầy quyền lực, ông Tập có lẽ cảm thấy rụt rè. Trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, vào mọi thời điểm quan trọng, ông Tập đều đích thân yêu cầu ông Trump tŕ hoăn ngày áp dụng thuế quan bổ sung và hứa sẽ thúc đẩy đàm phán.
Năm 2020, thời điểm bùng phát Covid-19, ông Trump đă cắt đứt liên lạc với ông Tập do Trung Cộngchậm trễ trong việc công bố dịch bệnh. Dương Khiết Tŕ, khi đó là chủ nhiệm văn pḥng đối ngoại Trung Cộng, đă thỉnh cầu xin được gặp Ngoại trưởng Hoa Kỳ lúc bấy giờ là Mike Pompeo và ông Pompeo miễn cưỡng chấp nhận. Sau cuộc gặp ông Pompeo cho biết, ông không quan tâm Trung Cộng nói như thế nào, mà muốn xem họ làm như thế nào. Năm 2020, lănh sự quán của Trung Cộng tại Houston được lệnh đóng cửa và đại sứ Mỹ tại Trung Cộng sau đó đă rời khỏi Bắc Kinh.
So sánh một chút có thể thấy, chính quyền Bắc Kinh nên hy vọng ông Biden sẽ tái đắc cử, các nhà lănh đạo Trung Cộng ít nhất có thể giữ được chút thể diện, c̣n có thể lợi dụng các cuộc trao đổi cấp cao giữa Trung Cộng và Hoa Kỳ để thực hiện tuyên truyền giả dối trong đối nội.
Tập Cận B́nh có muốn cộng điểm cho Biden hay không?
Ông Trump đang phải đối mặt với nhiều vụ kiện tụng pháp lư. Ngày 2/10, vụ kiện của Donald Trump được xét xử tại ṭa án New York, cựu tổng thống Mỹ không cần phải tham dự nhưng ông bất ngờ đích thân đến nói chuyện với giới truyền thông bên ngoài ṭa, cố gắng biến vụ kiện tiêu cực thành sự kiện PR tranh cử có lợi với ḿnh.
Đảng Cộng ḥa phê phán tổng thống Biden yếu đuối trước Trung Cộng khi các chiến lược đối với chính quyền Bắc Kinh chưa thực sự hiệu quả và mối đe dọa đối với Hoa Kỳ vẫn c̣n đó. Ông Biden v́ thế cũng đang chịu áp lực. Nếu Trung Cộng muốn đặt cược vào việc tổng thống Biden tái đắc cử, họ không thể chỉ đơn thuần chờ xem, việc cộng điểm cho Biden về mặt ngoại giao vào thời điểm này có thể coi như là một loại lựa chọn bất đắc dĩ.
Cán cân cạnh tranh giữa Trung Cộng và Mỹ rơ ràng đang bị nghiêng. Các nhà lănh đạo Trung Cộng thực ra biết ḿnh đang thua nhưng vẫn không chịu thừa nhận thất bại. Về đối ngoại, họ đă quay sang t́m kiếm cầu ḥa với Mỹ. Về đối nội, họ buộc phải đề xuất cái gọi là “hiện đại hóa kiểu Trung Cộng” “tự lực tự cường” và “tuần hoàn bên trong".
Trung Cộng muốn lộ ra tín hiệu muốn cầu ḥa với Nhà Trắng, nhưng không quá rơ ràng, nếu không sẽ không thể công khai trong nội bộ, đồng thời, Bắc Kinh cũng cố t́nh tạo ra xung đột, bao gồm cả hoạt động quân sự đối với Đài Loan, cố gắng chứng tỏ ḿnh c̣n chút tiền. Ông Tập và ông Putin sắp gặp lại nhau, và họ cũng đang cố gắng tạo ra một con bài thương lượng khác để chống lại Mỹ.
Ngày 6/10, Bộ Thương mại Mỹ đưa 42 công ty Trung Quốc vào danh sách kiểm soát xuất khẩu, những công ty này bị lên án cung cấp cho Nga các mạch tích hợp có nguồn gốc từ Mỹ để sử dụng trong sản xuất tên lửa và hệ thống dẫn đường chính xác cho máy bay không người lái. Đây có lẽ là lời cảnh báo được Nhà Trắng đưa ra trước cuộc gặp của Tập - Putin.
Các nhà lănh đạo Trung Cộng không t́nh nguyện đầu hàng Nhà Trắng, nhưng lúc này Tập Cận B́nh phải cân nhắc xem có nên trao cho Biden một chiến thắng ngoại giao không lớn không nhỏ và giúp Biden ngụy trang ở lại Nhà Trắng hay không. Cuộc họp tháng 11 sẽ là một cơ hội hiếm có.
Trung Cộng có thể đợi đến năm 2024 để quan sát t́nh h́nh và xem liệu Trump có thể chống chọi được nhiều vụ kiện và thực sự giành được đề cử cuối cùng của Đảng Cộng ḥa hay không; điều đó cũng phụ thuộc vào việc Biden có thể duy tŕ được đà tái tranh cử hay không.
Tuy nhiên, nếu Trung Cộng làm như vậy th́ nguy hiểm không nhỏ, việc sắp xếp một cuộc gặp Tập - Biden vào thời điểm đó có thể không dễ dàng. Điều khủng khiếp nhất là dưới áp lực của các cuộc thăm ḍ, tổng thống Biden có thể có hành động nặng nề chống lại Trung Cộng bất cứ lúc nào, buộc Trung Cộng phải thừa nhận thất bại để chứng tỏ thành tích ngoại giao của ḿnh. FB VM