9/19/19
Lănh đạo T́nh báo Quốc gia giấu nhẹm khiếu nại đáng quan ngại từ Tổng thanh tra
AP Photo
(Washington Post) – Khiếu nại lên Văn pḥng Tổng thanh tra gây ra căng thẳng giữa Cộng đồng T́nh báo và Quốc hội liên quan đến những trao đổi của Tổng thống Donald Trump với một lănh đạo nước ngoài, theo hai cựu viên chức Mỹ thông thạo vấn đề.
Các nguồn tin cho hay, trao đổi của Trump với lănh đạo bên ngoài, bao gồm “một lời hứa” đáng quan ngại đến nỗi một viên chức trong cộng đồng t́nh báo đă đệ đơn khiếu nại chính thức với văn pḥng Tổng thanh tra Cộng đồng t́nh báo.
Hiện chưa rơ Tổng thống Mỹ đă nói chuyện với lănh đạo nước nào, hoặc ông ta đă cam kết làm điều ǵ, nhưng sự liên quan trực tiếp của ông ta trước đây chưa từng được tiết lộ. Điều này lại một lần nữa đặt ra câu hỏi về cách tổng thống giải quyết những thông tin nhạy cảm, và có thể làm căng thẳng thêm mối quan hệ của ông ta với các cơ quan gián điệp Mỹ. Một cựu viên chức cho biết, trao đổi được thực hiện qua điện đàm.
Toà Bạch Ốc, Văn pḥng Giám đốc Cơ quan T́nh báo Quốc gia và luật sư đại diện người tố giác từ chối đưa ra lời b́nh luận.
Tổng thanh tra Cộng đồng T́nh báo Michael Atkinson xác định khiếu nại đáng tin cậy và đáng quan ngại đủ để được xem là “vấn đề quan tâm khẩn cấp,” nằm ở ngưỡng pháp lư đ̣i hỏi cần phải thông báo cho các uỷ ban giám sát của Quốc hội.
Tuy nhiên, Quyền Giám đốc Cơ quan T́nh báo Quốc gia Joseph Maguire giấu nhẹm khiếu nại. Maguire từ chối không cung cấp thông tin chi tiết việc vi phạm của ông Trump cho các nhà lập pháp, đẩy sự việc thành một cuộc tranh chấp pháp lư và chính trị đă công khai, và dẫn đến suy đoán rằng lănh đạo t́nh báo đang bảo vệ tổng thống một cách sai trái.
Tranh chấp này sẽ leo thang vào hôm thứ 5 khi Atkinson dự tính sẽ ra điều trần kín trước Uỷ ban T́nh báo Hạ viện. Phiên điều trần là bước đi mới nhất của Chủ tịch Adam Schiff (Dân chủ – California) nhằm buộc các viên chức t́nh báo Mỹ công khai đầy đủ khiếu nại này cho Quốc hội. Maguire đồng ư ra khai trước Uỷ ban của ông Schiff vào tuần tới.
Văn pḥng Tổng thanh tra “xác định rằng khiếu nại này đáng tin cậy và khẩn cấp,” Schiff ghi trong thông báo được gởi ra vào tối thứ Tư. “Uỷ ban đặt tầm quan trọng cao nhất vào sự bảo vệ người tố giác và khiếu nại của họ trước Quốc hội.”
Khiếu nại được đệ lên văn pḥng của ông Atkinson vào ngày 12 tháng 8, ngày ông Trump về nghỉ tại khu đánh golf của ḿnh ở New Jersey. Hồ sơ Toà Bạch Ốc chỉ ra, Trump có trao đổi hoặc nói chuyện với ít nhất 5 lănh đạo nước ngoài trong thời gian 5 tuần.
Trong số này có một cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin được Toà Bạch Ốc khởi xướng vào ngày 31 tháng 7. Trump cũng nhận được ít nhất hai lá thư “có những thông điệp hay” từ Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong Un trong mùa hè. Vào tháng 6, Trump công khai bảo ông phải đối hoạt động gián điệp của CIA chống lại Bắc Hàn, ám chỉ đến bài báo của Wall Street Journal tường tŕnh việc CIA tuyển anh em cùng cha khác mẹ với lănh đạo Bắc Hàn. Trump bảo, “Tôi sẽ bảo ông ấy rằng, việc này sẽ không xảy ra dưới sự bảo trợ của tôi.”
Tổng thống Mỹ hội kiến với các lănh đạo nước ngoài khác tại Toà Bạch Ốc vào tháng 7, gồm Thủ tướng Pakistan, Thủ tướng Netherlands và tiểu vương Qatar.
Kể từ khi nhậm chức, cách Trump giải quyết những thông tin bảo mật trở thành mối quan ngại của các viên chức t́nh báo Mỹ. Vào tháng 5 năm 2017, Trump tiết lộ tin mật về hoạt động t́nh báo ở Syria cho hai viên chức cao cấp Nga ngay tại pḥng Bầu dục.
Schiff cho biết, ông được thông báo rằng khiếu nại quan ngại “về hành vi của một người nằm ngoài Cộng đồng T́nh báo.” Luật sư trưởng của Văn pḥng T́nh báo Quốc gia DNI lưu ư trong thư gởi cho lănh đạo Quốc hội vào hôm thứ Ba rằng, hoạt động nằm ở gốc rễ của khiếu nại “liên quan đến những thông tin bí mật và có thể có đặc quyền.”
Căng thẳng đă đặt Maguire vào trung tâm những xung đột chính trị. Trong khi Schiff đ̣i thông tin đầy đủ về khiếu nại của người tố giác th́ Maguire lại từ chối với lư do chủ đề khiếu nại nằm ngoài quyền tài phán của ông ta.
Những người bênh vực Maguire tranh chấp rằng, ông ta đang chống lại các đ̣i hỏi pháp lư để bảo vệ Trump, và v́ ông ta kẹt trong t́nh trạng pháp lư hợp pháp, và ông ta không dấu giếm bất măn với các viên chức Bộ Tư pháp và Toà Bạch Ốc.
Sau khi thẩm định khiếu nại nhận được vào ngày 12 tháng 8, Atkinson hai tuần sau chuyển sang cho Maguire. Theo luật, lănh đạo DNI phải gởi sang cho Quốc hội trong ṿng 7 ngày, nhưng Maguire đă “giấu nhẹm” và quay sang Bộ Tư pháp xin hướng dẫn.
Atkinson rơ ràng không thoải mái với t́nh huống nên Tổng thanh tra đă thông báo cho Uỷ ban T́nh báo Hạ viện và Uỷ ban T́nh báo Thượng viện sự tồn tại khiếu nại của người tố giác, nhưng không tiết lộ nội dung.
Hương Giang (Theo Washington Post)