Hanna
09-07-2017, 13:24
VBF-Thật là những ǵ thuộc "ngày xưa" bây giờ lại được yêu thích hơn cả. Nhạc Bolero là vậy dù đă trải qua bao nhiêu năm, nhưng nay lại được yêu thích hơn cả những bản nhạc mới, nhạc trẻ. V́ sao lại vậy có phải người Việt tự dưng thích hay v́ xu hướng hay c̣n v́ ǵ khác nữa không?
Bolero là ǵ? Bolero Việt Nam có điều ǵ khác biệt so với bolero các nước trên thế giới? Điều ǵ đă làm đông đảo công chúng âm nhạc qua các thời kỳ mê đắm bolero? Để nền ca khúc Việt Nam tiếp tục phát triền, chúng ta ứng xử thế nào với các ḍng nhạc mới, cũ (trong đó có bolero)?
Hàng loạt các câu hỏi đă được đặt ra trong thời gian gần đây, nhất là sau khi “cơn băo” bolero nổ ra sau những phát ngôn của ca sĩ Tùng Dương (“Già trẻ lớn bé đắm đuối nhạc Bolero đúng là sự thụt lùi”). Hôm qua, 6/9, một cuộc tọa đàm trực tuyến về chủ đề này đă diễn ra trong khuôn khổ chương tŕnh livestream “Chia sẻ cùng sao” (do báo Thể thao & Văn hóa phối hợp với Truyền h́nh FPT tổ chức).
Dưới sự dẫn dắt của nhà báo Hữu Trịnh, cuộc tọa đàm có sự tham gia của các khách mời là: nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện; nhạc sĩ Minh Châu; nhà báo Nguyễn Minh, gương mặt rất quen thuộc với các chương tŕnh bolero trên Đài PT-TH Vĩnh Long; và đặc biệt có “chuyên gia” nghiên cứu nhạc bolero Trần Hữu Ngư. Ông từng xuất bản 5 cuốn sách viết về nhạc trữ t́nh trong đó có 1 cuốn với tựa đề Tội nghiệp bolero.
Sau đây là những nội dung chính của cuộc tọa đàm:
http://vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1097755&stc=1&d=1504790487
Cuộc tọa đàm có sự tham gia (từ trái sang) của nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện, Minh Châu, nhà nghiên cứu Trần Hữu Ngư, nhà báo Nguyễn Minh
*Nhà báo Hữu Trịnh: Xin mở đầu bằng câu hỏi “bolero là ǵ”?
- Nhạc sĩ Minh Châu: Bolero là một thể điệu nhạc của châu Mỹ Latin; rồi lan sang các vùng khác và tiếp tục biến tấu thêm nữa. V́ bolero có gốc tích từ Tây Ban Nha nên cũng gắn với cây Tây Ban Cầm (cây guitar). Khi du nhập vào Việt Nam, cây guitar cũng khá phổ biến, nên bolero cũng dễ phát triển. Thật sự th́ khi ôm guitar hát nhạc bolero thấy rất hợp, dễ đàn.
Âm nhạc của bolero cũng khá dung dị, nên khi bolero vào Việt Nam, mọi người cũng dễ chơi, đặc biệt với các bài nhạc trữ t́nh. Măi sau này người ta mới gom vào thành ḍng nhạc bolero, chứ thực ra bolero chỉ là thể điệu nhạc. Nếu như ḍng nhạc trữ t́nh gồm nhiều thể điệu nhạc khác nhau th́ bolero chỉ là một nhánh nhỏ. Nhiều người dễ nhầm lẫn cứ thấy ôm đàn guitar hát nhạc trữ t́nh là bolero.
*Nhà báo Hữu Trịnh: Vậy Bolero ở Việt Nam so với bolero các nước trên thế giới có ǵ khác biệt đáng nói?
- Nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện: Tôi nghĩ bolero Việt Nam có khác biệt, cũng là thể điệu bolero nhưng khi vào Việt Nam nó chậm lắm, chất tự sự nhiều hơn, giai điệu rất dân tộc, c̣n nội dung th́ thường mô tả những chuyện sầu khổ, bế tắc.
*Nhà báo Hữu Trịnh: Vừa qua, có một vài chương tŕnh bolero trên truyền h́nh, nhưng có cả nhạc slow rock, tango habanera… là có nên hay không? Điều đó có làm công chúng có những nhầm lẫn về ḍng nhạc bolero?
- Nhà báo Nguyễn Minh: Chính tôi là người đă làm cái việc như anh Hữu Trịnh vừa nêu, nên hoàn toàn có thể trả lời. Trong Solo cùng bolero mùa đầu tiên, tôi là người biên tập, đă chủ động đứa các bài thể điệu khác vào chung với bolero. Như nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện đă nói, khi bolero vào Việt Nam, nó đă trở thành một cái ǵ đó rất Việt Nam, nên người ta có lư do để gọi bolero là ḍng bolero mà không sợ sai.
Thập niên 1960, lượng bài bolero nhiều đến mức áp đảo đời sống âm nhạc đi, ông Phạm Duy dùng cụm từ rất hay, “nó bàng bạc trong đời sống âm nhạc”. Hầu như nhạc sĩ nào cũng thử viết một hai bài, ngay cả với những người trước đó không hề viết. Ông Lam Phương chẳng hạn, ông cũng thử sức, và những bài của ông rất hay.
Khi mà một thể điệu nhạc trở thành áp đảo, trở thành đặc trưng, thành bộ mặt âm nhạc trong một giai đoạn, th́ việc gọi là ḍng nhạc bolero cũng không có ǵ lạ cả. Bởi v́ nó sở hữu đầy đủ các yếu tố để thành một ḍng. Thứ nhất, nó có một tiết điệu riêng, rất đặc trưng, rơ ràng, dễ nghe. Thứ hai, có hệ thống giai điệu chung, như anh Thiện nói, rất Việt Nam. Thứ ba, nó có hệ thống ca từ riêng, với một cái nền giống nhau, buồn buồn, thất bại trong t́nh yêu, nên người ta dễ nhận ra nó.
Cho nên khi biên tập Solo cùng bolero mùa đầu tiên, ở ṿng bán kết, tôi đă chọn 100% bài bolero, các ṿng tiếp theo, tôi quyết định chọn những bài ở thể điệu khác, miễn nó có thẩm mỹ giống hoặc gần bolero. Ví dụ ta nghe bài Kiếp nghèo của Lam Phương, theo thể điệu tango, nhưng rơ ràng thẩm mỹ đó, không khí rất gần bolero. Hay như bài Thành phố buồn, điệu slow rock của ông Lam Phương cũng vậy, nó rất gần với màu bolero.
*Nhà báo Hữu Trịnh: Truyền thông rất có ảnh hưởng xă hội, nên theo tôi, đă là chương tŕnh bolero th́ nên bolero toàn bộ, để khán giả tránh hiểu lâm, hoặc hoang mang. C̣n nếu đưa vào như Nguyễn Minh nói, th́ trước mỗi bài chúng ta cũng cần lưu ư để khán giả nắm được. Xin được tiếp tục với câu hỏi, tại sao đông đảo công chúng âm nhạc qua các thời kỳ đều yêu thích ḍng nhạc bolero?
- Nhà nghiên cứu Trần Hữu Ngư: Tôi mê bolero từ nhỏ, nên thấy chỉ có một lư do thôi. Bolero dễ ca, dễ thuộc, dễ cảm. Bài nào mà dễ ca, dễ thuộc là người ta thích nhiều, hay dở chưa biết. Bolero thật ra không có triết lư, không có sính chữ, hát lên cái người ta hiểu, mà nhiều người cứ hiểu là thấy hay.
- Nhạc sĩ Minh Châu: Ca từ dung dị, dễ gần, dễ hiểu. Trong nghề sáng tác của chúng tôi có t́nh trạng là, nhiều ca khúc ḿnh dụng công rất nhiều về ca từ th́ người nghe lại “trôi tuột”, c̣n những ca từ gần gũi, dễ nhớ th́ lại được thích. Cái chính của bolero là nói lên tâm sự cá nhân, không có nói ǵ cao xa, cao siêu, không chủ nghĩa tập thể, không chủ trương ǵ lớn cả. Mới nh́n tưởng cá nhân hóa qua, nhưng thật ra như vậy th́ ai cũng thấy có ḿnh trong đó.
- Nhạc sĩ Ngọc Thiện: Một điều quan trọng nữa, đó là giai điệu rất gần gũi, v́ sao vậy? V́ nó thấm đẫm chất dân ca, thấm đẫm tinh thần âm nhạc dân tộc.
Bolero là ǵ? Bolero Việt Nam có điều ǵ khác biệt so với bolero các nước trên thế giới? Điều ǵ đă làm đông đảo công chúng âm nhạc qua các thời kỳ mê đắm bolero? Để nền ca khúc Việt Nam tiếp tục phát triền, chúng ta ứng xử thế nào với các ḍng nhạc mới, cũ (trong đó có bolero)?
Hàng loạt các câu hỏi đă được đặt ra trong thời gian gần đây, nhất là sau khi “cơn băo” bolero nổ ra sau những phát ngôn của ca sĩ Tùng Dương (“Già trẻ lớn bé đắm đuối nhạc Bolero đúng là sự thụt lùi”). Hôm qua, 6/9, một cuộc tọa đàm trực tuyến về chủ đề này đă diễn ra trong khuôn khổ chương tŕnh livestream “Chia sẻ cùng sao” (do báo Thể thao & Văn hóa phối hợp với Truyền h́nh FPT tổ chức).
Dưới sự dẫn dắt của nhà báo Hữu Trịnh, cuộc tọa đàm có sự tham gia của các khách mời là: nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện; nhạc sĩ Minh Châu; nhà báo Nguyễn Minh, gương mặt rất quen thuộc với các chương tŕnh bolero trên Đài PT-TH Vĩnh Long; và đặc biệt có “chuyên gia” nghiên cứu nhạc bolero Trần Hữu Ngư. Ông từng xuất bản 5 cuốn sách viết về nhạc trữ t́nh trong đó có 1 cuốn với tựa đề Tội nghiệp bolero.
Sau đây là những nội dung chính của cuộc tọa đàm:
http://vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1097755&stc=1&d=1504790487
Cuộc tọa đàm có sự tham gia (từ trái sang) của nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện, Minh Châu, nhà nghiên cứu Trần Hữu Ngư, nhà báo Nguyễn Minh
*Nhà báo Hữu Trịnh: Xin mở đầu bằng câu hỏi “bolero là ǵ”?
- Nhạc sĩ Minh Châu: Bolero là một thể điệu nhạc của châu Mỹ Latin; rồi lan sang các vùng khác và tiếp tục biến tấu thêm nữa. V́ bolero có gốc tích từ Tây Ban Nha nên cũng gắn với cây Tây Ban Cầm (cây guitar). Khi du nhập vào Việt Nam, cây guitar cũng khá phổ biến, nên bolero cũng dễ phát triển. Thật sự th́ khi ôm guitar hát nhạc bolero thấy rất hợp, dễ đàn.
Âm nhạc của bolero cũng khá dung dị, nên khi bolero vào Việt Nam, mọi người cũng dễ chơi, đặc biệt với các bài nhạc trữ t́nh. Măi sau này người ta mới gom vào thành ḍng nhạc bolero, chứ thực ra bolero chỉ là thể điệu nhạc. Nếu như ḍng nhạc trữ t́nh gồm nhiều thể điệu nhạc khác nhau th́ bolero chỉ là một nhánh nhỏ. Nhiều người dễ nhầm lẫn cứ thấy ôm đàn guitar hát nhạc trữ t́nh là bolero.
*Nhà báo Hữu Trịnh: Vậy Bolero ở Việt Nam so với bolero các nước trên thế giới có ǵ khác biệt đáng nói?
- Nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện: Tôi nghĩ bolero Việt Nam có khác biệt, cũng là thể điệu bolero nhưng khi vào Việt Nam nó chậm lắm, chất tự sự nhiều hơn, giai điệu rất dân tộc, c̣n nội dung th́ thường mô tả những chuyện sầu khổ, bế tắc.
*Nhà báo Hữu Trịnh: Vừa qua, có một vài chương tŕnh bolero trên truyền h́nh, nhưng có cả nhạc slow rock, tango habanera… là có nên hay không? Điều đó có làm công chúng có những nhầm lẫn về ḍng nhạc bolero?
- Nhà báo Nguyễn Minh: Chính tôi là người đă làm cái việc như anh Hữu Trịnh vừa nêu, nên hoàn toàn có thể trả lời. Trong Solo cùng bolero mùa đầu tiên, tôi là người biên tập, đă chủ động đứa các bài thể điệu khác vào chung với bolero. Như nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện đă nói, khi bolero vào Việt Nam, nó đă trở thành một cái ǵ đó rất Việt Nam, nên người ta có lư do để gọi bolero là ḍng bolero mà không sợ sai.
Thập niên 1960, lượng bài bolero nhiều đến mức áp đảo đời sống âm nhạc đi, ông Phạm Duy dùng cụm từ rất hay, “nó bàng bạc trong đời sống âm nhạc”. Hầu như nhạc sĩ nào cũng thử viết một hai bài, ngay cả với những người trước đó không hề viết. Ông Lam Phương chẳng hạn, ông cũng thử sức, và những bài của ông rất hay.
Khi mà một thể điệu nhạc trở thành áp đảo, trở thành đặc trưng, thành bộ mặt âm nhạc trong một giai đoạn, th́ việc gọi là ḍng nhạc bolero cũng không có ǵ lạ cả. Bởi v́ nó sở hữu đầy đủ các yếu tố để thành một ḍng. Thứ nhất, nó có một tiết điệu riêng, rất đặc trưng, rơ ràng, dễ nghe. Thứ hai, có hệ thống giai điệu chung, như anh Thiện nói, rất Việt Nam. Thứ ba, nó có hệ thống ca từ riêng, với một cái nền giống nhau, buồn buồn, thất bại trong t́nh yêu, nên người ta dễ nhận ra nó.
Cho nên khi biên tập Solo cùng bolero mùa đầu tiên, ở ṿng bán kết, tôi đă chọn 100% bài bolero, các ṿng tiếp theo, tôi quyết định chọn những bài ở thể điệu khác, miễn nó có thẩm mỹ giống hoặc gần bolero. Ví dụ ta nghe bài Kiếp nghèo của Lam Phương, theo thể điệu tango, nhưng rơ ràng thẩm mỹ đó, không khí rất gần bolero. Hay như bài Thành phố buồn, điệu slow rock của ông Lam Phương cũng vậy, nó rất gần với màu bolero.
*Nhà báo Hữu Trịnh: Truyền thông rất có ảnh hưởng xă hội, nên theo tôi, đă là chương tŕnh bolero th́ nên bolero toàn bộ, để khán giả tránh hiểu lâm, hoặc hoang mang. C̣n nếu đưa vào như Nguyễn Minh nói, th́ trước mỗi bài chúng ta cũng cần lưu ư để khán giả nắm được. Xin được tiếp tục với câu hỏi, tại sao đông đảo công chúng âm nhạc qua các thời kỳ đều yêu thích ḍng nhạc bolero?
- Nhà nghiên cứu Trần Hữu Ngư: Tôi mê bolero từ nhỏ, nên thấy chỉ có một lư do thôi. Bolero dễ ca, dễ thuộc, dễ cảm. Bài nào mà dễ ca, dễ thuộc là người ta thích nhiều, hay dở chưa biết. Bolero thật ra không có triết lư, không có sính chữ, hát lên cái người ta hiểu, mà nhiều người cứ hiểu là thấy hay.
- Nhạc sĩ Minh Châu: Ca từ dung dị, dễ gần, dễ hiểu. Trong nghề sáng tác của chúng tôi có t́nh trạng là, nhiều ca khúc ḿnh dụng công rất nhiều về ca từ th́ người nghe lại “trôi tuột”, c̣n những ca từ gần gũi, dễ nhớ th́ lại được thích. Cái chính của bolero là nói lên tâm sự cá nhân, không có nói ǵ cao xa, cao siêu, không chủ nghĩa tập thể, không chủ trương ǵ lớn cả. Mới nh́n tưởng cá nhân hóa qua, nhưng thật ra như vậy th́ ai cũng thấy có ḿnh trong đó.
- Nhạc sĩ Ngọc Thiện: Một điều quan trọng nữa, đó là giai điệu rất gần gũi, v́ sao vậy? V́ nó thấm đẫm chất dân ca, thấm đẫm tinh thần âm nhạc dân tộc.