Romano
12-03-2017, 16:24
Mới đây vụ việc tài xế dùng tiền lẻ để thanh toán tiền cầu đường tại BOT Cai Lậy đă khiến dư luận vô cùng chú ư. Theo đó CSGT tại khu vực này đă tùy tiện thu giữ giấy tờ xe của các tài xế tại BOT Cai Lậy 1 cách vô lư. Dưới đây là bài viết ư kiến của các luật sư về vụ việc này. Bên cạnh những tranh chấp giữa đơn vị thu phí và tài xế qua việc sử dụng tiền lẻ, tiền mệnh giá lớn..., việc Cảnh sát giao thông Tiền Giang giữ giấy tờ xe của tài xế dừng lâu ở trạm cũng gây nhiều tranh căi.Theo ghi nhận của PV Thanh Niên, việc cảnh sát giao thông (CSGT) giữ giấy tờ xe của tài xế qua Trạm BOT Cai Lậy xảy ra chiều 30.11. Khi một tài xế trả tiền lẻ và đ̣i thối lại tiền dư 100 đồng th́ nhân viên thu phí không đồng ư và yêu cầu cho xe vào làn chờ xử lư.
Lúc này, một CSGT Công an Tiền Giang tới yêu cầu tài xế xuất tŕnh giấy tờ xe, bằng lái rồi tạm giữ và yêu cầu cẩu ô tô đi chỗ khác. Bức xúc trước hành động này, nhiều người đă vây quanh đại tá Trần Hoài Bảo, Trưởng pḥng CSGT đường bộ Công an Tiền Giang, yêu cầu trả bằng lái cho tài xế.
Sự việc này đă gây thêm căng thẳng tại Trạm BOT Cai Lậy, đồng thời nhiều ư kiến cho rằng việc can thiệp của CSGT là không đúng.
"CSGT đă làm đúng nhiệm vụ"
Trước dư luận trái chiều về việc CSGT can thiệp, xử lư tài xế tại Trạm thu phí BOT Cai Lậy chiều 30.11, ngày 2.12, đại tá Trần Hoài Bảo giải thích quan điểm của ông như sau: “Nhiệm vụ của lực lượng CSGT là bảo đảm trật tự, an toàn giao thông. Do vậy, nếu xảy ra ùn tắc th́ lực lượng CSGT phải kịp thời có mặt để điều tiết, đảm bảo an toàn giao thông thôi chứ không phải là bảo vệ trạm BOT như dư luận đặt ra”.Về dư luận nói đại tá Bảo chỉ đạo giữ bằng lái của tài xế, ông nói: “Vào thời điểm đó ùn tắc kéo dài nhiều cây số từ trạm thu phí đến cầu Phú Nhuận, nên chúng tôi yêu cầu Trạm thu phí Cai Lậy xả trạm. Trong khi đó, tài xế vẫn cứ đậu xe tại chỗ, không chạy đi, gây cản trở giao thông nên CSGT kiểm tra bằng lái, giấy tờ xe và cho cẩu xe ra khỏi trạm. V́ lư do đó mà một số người đă vây CSGT và la ó phản đối”.
Ông Bảo khẳng định trong trường hợp này “CSGT đă làm đúng nhiệm vụ. Bởi xuất phát từ việc đôi co giữa tài xế với nhân viên thu phí quanh việc tiền lẻ nên dẫn tới giao thông ùn tắc, buộc phải xả trạm. Nhưng xả trạm rồi mà anh vẫn không chịu chạy đi. Vậy là anh sai. Nếu anh chạy đi th́ đâu ai cần kiểm tra giấy tờ làm ǵ. Ngược lại, nếu trong trường hợp xe đang chạy mà CSGT chặn lại, lấy giấy tờ th́ CSGT sai”.
Cần làm rơ bản chất vụ việc
Ngược quan điểm trên, luật sư Phạm Văn Phất (Đoàn luật sư Hà Nội) cho rằng việc CSGT tạm giữ giấy tờ của tài xế khi chờ tiền thối tại Trạm BOT Cai Lậy là thiếu căn cứ pháp lư, bởi “rơ ràng là nhân viên của Trạm BOT Cai Lậy chưa có tiền để trả lại và tài xế đang chờ để nhận tiền. Do đó, quy kết tài xế có hành vi cản trở giao thông là không chuẩn xác”.Đồng quan điểm, luật sư Nguyễn Tiến Mạnh (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng khi thực hiện một hành vi cưỡng chế nào đó th́ phải căn cứ trên hành vi vi phạm của tài xế, bởi giữ bằng lái, phương tiện, giấy phép hành nghề... là một biện pháp ngăn chặn trong xử lư vi phạm hành chính được pháp luật quy định.
“Việc tài xế sử dụng tiền lẻ mua vé qua trạm BOT là hợp pháp, c̣n hệ quả dẫn đến kẹt xe, ùn tắc giao thông là một vấn đề khác, không thể quy kết rằng việc ùn tắc giao thông là do tài xế đă gây cản trở giao thông”, luật sư Mạnh nói và cho rằng: “Giữ bằng lái, hay cẩu xe phải có lư do, chứ không thể thấy ùn tắc giao thông th́ cẩu xe, giữ bằng lái được”.
Vị luật sư này c̣n đặt vấn đề: “Tại sao không xem xét ngược lại là do trạm thu phí thối tiền chậm nên xe mới không đi được? Chỉ khi nào đă thối tiền rồi mà tài xế cứ dừng xe, không chịu đi th́ mới xử lư được”.
Luật sư Nguyễn Hiền Hà, Giám đốc Công ty luật Hiền Hà (TP.HCM), cũng cho rằng luật không cấm việc sử dụng tiền lẻ để giao dịch. Đây chỉ là giao dịch dân sự, nên việc có chậm trễ, đứng đợi trả lại tiền có lâu cũng không vi phạm. “V́ vậy, nếu chỉ đơn thuần là sử dụng tiền lẻ, dẫn đến trả tiền chậm, gây ùn tắc giao thông mà bị CSGT xử lư như giữ bằng lái, cẩu xe... th́ CSGT đă hành xử trái luật”, luật sư Hà khẳng định.
Tuy nhiên, theo luật sư Hà, cần phải xác định rạch ṛi giữa hành vi sử dụng tiền lẻ b́nh thường với việc cố ư nhằm mục đích gây mất trật tự công cộng. “Trường hợp cần phải trả lại tiền thừa 100 đồng trong khi nhân viên trạm thu phí trả lại 200 đồng nhưng tài xế vẫn không chịu và cố t́nh đôi co nhằm kéo dài thời gian, gây cản trở lưu thông là đă có biểu hiện của lỗi cố ư.
Trường hợp này vẫn có thể bị xử lư hành chính về hành vi cản trở giao thông. Lúc này, CSGT có quyền yêu cầu tài xế di chuyển xe đi nơi khác, nếu không chấp hành có thể bị cẩu xe, tạm giữ bằng lái, nhưng CSGT phải tuân thủ theo tŕnh tự luật định, tức phải lập biên bản, ra quyết định xử phạt đầy đủ. Nếu tài xế có cơ sở chứng minh ḿnh đúng th́ có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính”, luật sư Hà nói.
Theo ghi nhận của PV Thanh Niên, sau ngày đầu hoạt động trở lại (30.11) có sự xuất hiện của hàng trăm CSGT, cảnh sát cơ động, cảnh sát trật tự, cảnh sát h́nh sự và cả lực lượng an ninh... cùng các phương tiện chuyên dụng như xe cứu hỏa, xe cứu hộ, xe cứu thương, qua ngày 1 - 2.12, những lực lượng này không c̣n thấy xuất hiện ở Trạm BOT Cai Lậy.
Lúc này, một CSGT Công an Tiền Giang tới yêu cầu tài xế xuất tŕnh giấy tờ xe, bằng lái rồi tạm giữ và yêu cầu cẩu ô tô đi chỗ khác. Bức xúc trước hành động này, nhiều người đă vây quanh đại tá Trần Hoài Bảo, Trưởng pḥng CSGT đường bộ Công an Tiền Giang, yêu cầu trả bằng lái cho tài xế.
Sự việc này đă gây thêm căng thẳng tại Trạm BOT Cai Lậy, đồng thời nhiều ư kiến cho rằng việc can thiệp của CSGT là không đúng.
"CSGT đă làm đúng nhiệm vụ"
Trước dư luận trái chiều về việc CSGT can thiệp, xử lư tài xế tại Trạm thu phí BOT Cai Lậy chiều 30.11, ngày 2.12, đại tá Trần Hoài Bảo giải thích quan điểm của ông như sau: “Nhiệm vụ của lực lượng CSGT là bảo đảm trật tự, an toàn giao thông. Do vậy, nếu xảy ra ùn tắc th́ lực lượng CSGT phải kịp thời có mặt để điều tiết, đảm bảo an toàn giao thông thôi chứ không phải là bảo vệ trạm BOT như dư luận đặt ra”.Về dư luận nói đại tá Bảo chỉ đạo giữ bằng lái của tài xế, ông nói: “Vào thời điểm đó ùn tắc kéo dài nhiều cây số từ trạm thu phí đến cầu Phú Nhuận, nên chúng tôi yêu cầu Trạm thu phí Cai Lậy xả trạm. Trong khi đó, tài xế vẫn cứ đậu xe tại chỗ, không chạy đi, gây cản trở giao thông nên CSGT kiểm tra bằng lái, giấy tờ xe và cho cẩu xe ra khỏi trạm. V́ lư do đó mà một số người đă vây CSGT và la ó phản đối”.
Ông Bảo khẳng định trong trường hợp này “CSGT đă làm đúng nhiệm vụ. Bởi xuất phát từ việc đôi co giữa tài xế với nhân viên thu phí quanh việc tiền lẻ nên dẫn tới giao thông ùn tắc, buộc phải xả trạm. Nhưng xả trạm rồi mà anh vẫn không chịu chạy đi. Vậy là anh sai. Nếu anh chạy đi th́ đâu ai cần kiểm tra giấy tờ làm ǵ. Ngược lại, nếu trong trường hợp xe đang chạy mà CSGT chặn lại, lấy giấy tờ th́ CSGT sai”.
Cần làm rơ bản chất vụ việc
Ngược quan điểm trên, luật sư Phạm Văn Phất (Đoàn luật sư Hà Nội) cho rằng việc CSGT tạm giữ giấy tờ của tài xế khi chờ tiền thối tại Trạm BOT Cai Lậy là thiếu căn cứ pháp lư, bởi “rơ ràng là nhân viên của Trạm BOT Cai Lậy chưa có tiền để trả lại và tài xế đang chờ để nhận tiền. Do đó, quy kết tài xế có hành vi cản trở giao thông là không chuẩn xác”.Đồng quan điểm, luật sư Nguyễn Tiến Mạnh (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng khi thực hiện một hành vi cưỡng chế nào đó th́ phải căn cứ trên hành vi vi phạm của tài xế, bởi giữ bằng lái, phương tiện, giấy phép hành nghề... là một biện pháp ngăn chặn trong xử lư vi phạm hành chính được pháp luật quy định.
“Việc tài xế sử dụng tiền lẻ mua vé qua trạm BOT là hợp pháp, c̣n hệ quả dẫn đến kẹt xe, ùn tắc giao thông là một vấn đề khác, không thể quy kết rằng việc ùn tắc giao thông là do tài xế đă gây cản trở giao thông”, luật sư Mạnh nói và cho rằng: “Giữ bằng lái, hay cẩu xe phải có lư do, chứ không thể thấy ùn tắc giao thông th́ cẩu xe, giữ bằng lái được”.
Vị luật sư này c̣n đặt vấn đề: “Tại sao không xem xét ngược lại là do trạm thu phí thối tiền chậm nên xe mới không đi được? Chỉ khi nào đă thối tiền rồi mà tài xế cứ dừng xe, không chịu đi th́ mới xử lư được”.
Luật sư Nguyễn Hiền Hà, Giám đốc Công ty luật Hiền Hà (TP.HCM), cũng cho rằng luật không cấm việc sử dụng tiền lẻ để giao dịch. Đây chỉ là giao dịch dân sự, nên việc có chậm trễ, đứng đợi trả lại tiền có lâu cũng không vi phạm. “V́ vậy, nếu chỉ đơn thuần là sử dụng tiền lẻ, dẫn đến trả tiền chậm, gây ùn tắc giao thông mà bị CSGT xử lư như giữ bằng lái, cẩu xe... th́ CSGT đă hành xử trái luật”, luật sư Hà khẳng định.
Tuy nhiên, theo luật sư Hà, cần phải xác định rạch ṛi giữa hành vi sử dụng tiền lẻ b́nh thường với việc cố ư nhằm mục đích gây mất trật tự công cộng. “Trường hợp cần phải trả lại tiền thừa 100 đồng trong khi nhân viên trạm thu phí trả lại 200 đồng nhưng tài xế vẫn không chịu và cố t́nh đôi co nhằm kéo dài thời gian, gây cản trở lưu thông là đă có biểu hiện của lỗi cố ư.
Trường hợp này vẫn có thể bị xử lư hành chính về hành vi cản trở giao thông. Lúc này, CSGT có quyền yêu cầu tài xế di chuyển xe đi nơi khác, nếu không chấp hành có thể bị cẩu xe, tạm giữ bằng lái, nhưng CSGT phải tuân thủ theo tŕnh tự luật định, tức phải lập biên bản, ra quyết định xử phạt đầy đủ. Nếu tài xế có cơ sở chứng minh ḿnh đúng th́ có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính”, luật sư Hà nói.
Theo ghi nhận của PV Thanh Niên, sau ngày đầu hoạt động trở lại (30.11) có sự xuất hiện của hàng trăm CSGT, cảnh sát cơ động, cảnh sát trật tự, cảnh sát h́nh sự và cả lực lượng an ninh... cùng các phương tiện chuyên dụng như xe cứu hỏa, xe cứu hộ, xe cứu thương, qua ngày 1 - 2.12, những lực lượng này không c̣n thấy xuất hiện ở Trạm BOT Cai Lậy.