florida80
05-02-2020, 20:03
Tiếng cơ bẩm đẩy viên đạn lên ṇng súng nghe gai nhọn và lạnh lùng như tiếng gằn giọng của tử thần! Một luồng cảm giác ớn lạnh chạy dọc xương sống, làm toàn thân tôi nổi ốc. Tôi chưa kịp định thần th́ một giọng nói chát chúa vang lên:
– Đứng lại, không tôi bắn!
Tôi vội vàng cố khép hai vạt áo mưa đang phần phật bay trong gió, quay ḿnh lại. Một tên “Cán bộ” sát khí đằng đằng lạnh lùng chĩa mũi súng vào tôi và nh́n tôi không chớp mắt. Tôi vội nói:
– Báo cáo Cán bộ, tôi, Y tế trại, đi cấp cứu.
– Vậy đèn đóm đâu hết?
– Bị gió lùa mới tắt!
Tên Cán bộ nh́n tôi gằn giọng:
– Lần sau đi không có đèn th́ tôi bắn! Thôi anh đi đi!
Tôi gật đầu chào nó, vội quay đi mà ḷng c̣n ấm ức.
Tôi đi trong cái lạnh và cô đơn vô cùng của đêm khuya ở trại Z 30D Hàm Tân, khoảng 2, 3 giờ sáng, giữa hai hàng cây so đũa đưa đẩy cùng bóng tối, đang chập chờn uốn éo và cất tiếng hú xào xạc dưới cơn mưa lất phất nghe như tiếng rên xiết thở than của linh hồn những người tù ở trại đă bỏ ḿnh quá nhiều v́ bệnh tật, v́ lao động khổ sai! Tôi thốt nhiên rùng ḿnh xốc lại túi cứu thương nặng trĩu một bên vai, hai tay khép chặt tà áo mưa cúi ḿnh rảo bước.
Xa xa, lẫn trong tiếng gió, văng vẳng tiếng la lớn của một tù nhân:
– Báo cáo Cán bộ, buồng 9 có người bệnh nặng, xin cấp cứu!
Tiếng kêu được lập đi lập lại nhiều lần, thống thiết, khẩn cầu và khổ sở nhưng chứa chan t́nh đồng đội. Tôi chạy vội lại hướng đó.
Đêm khuya lắm rồi, trời lạnh thấu xương, cả trại Hàm Tân đang đắm ch́m trong giấc ngủ đầy giá buốt và ác mộng, một giấc ngủ dật dờ không đầy giấc để tờ mờ sáng hôm sau, nghe kẻng báo thức, tất cả lại phờ phạc thức dậy, lại đi lao động, lại kéo dài cuộc sống khổ sai!
Đến buồng 9, qua chấn song sắt của khung cửa hẹp, tôi thấy một số anh em c̣n thức, ngồi quây quần ở bục xi măng cuối pḥng. Dưới ánh đèn le lói, khoảng giữa một số mùng đă được cuốn lên nhăn nhúm, có một thân h́nh bọc kín trong hai ba lớp chăn đang run lên từng chập, cất tiếng rên hừ hừ giữa hai hàm răng đánh lập cập. Mọi người chung quanh đang lo lắng, kẻ thoa dầu, người bắt gió. Trông thấy tôi, ai nấy đều thở phào, nhẹ nhơm:
https://i.imgur.com/ljq7ZLR.png
– Y tế đến rồi, yên tâm đi, có ǵ th́ khai với Bác sĩ.
Tôi vội hỏi người trưởng buồng:
– Ai bệnh vậy, anh Ngọc?
– Anh Loan đó anh.
Mọi người chung quanh vội đẩy anh Loan đến sát bờ cửa sổ v́ cửa chính đang bị đóng kín với ṿng xích sắt khổng lồ được khóa bằng một khóa Virex to tổ bố. Trong lúc đó, tôi cởi áo mưa, ngồi xổm xuống, mở túi cứu thương, lùa tay qua chấn song, kẹp nhiệt người bệnh, sờ trán thấy nóng như lửa, tốc mền bệnh nhân ấn chẩn, thấy đau vùng gan lách, bắt mạch thấy nhanh, đều, đọc nhiệt kế thấy 40 độ C. Tôi bảo bệnh nhân ngồi dậy để nghe tim, phổi, không có tiếng thổi bệnh lư, tuy nhịp có nhanh hơn v́ đang sốt. Bệnh nhân khai sốt về chiều, rét run và đổ mồ hôi, ăn không ngon, miệng đắng, nhức đầu.
Tôi trấn an anh Loan, bảo anh đang lên cơn sốt rét và sau khi ra mồ hôi, thân nhiệt sẽ hạ và khỏe lại, không có ǵ đáng ngại. Tôi nhờ anh em vén cao tay áo anh Loan, làm garrot và dưới ánh đèn leo lét, tôi vỗ, vuốt, nắn, t́m veine mediane và chích ống Quinoserum vào tĩnh mạch một cách nhẹ nhàng và đầy kinh nghiệm, cái kinh nghiệm đắng cay và đầy linh động tính của một thầy thuốc trong trại tù thường khi phải hành xử những thủ thuật Y khoa trong mọi điều kiện thiếu thốn về vệ sinh, thuốc men, y cụ…
Mỗi lần phải cấp cứu trong đêm khuya, thường phải chẩn bệnh qua song sắt, mà khi chích thuốc, anh em tù nhân thường phải đứng nhón mông lên đúng giữa hai chấn song, và thầy thuốc định vị xong cũng phóng kim nhanh như chớp. Cái khó là chích gân (veine) qua khe cửa v́ lấn cấn, tuy nhiên lâu ngày cũng quen dần nên mọi sự vẫn trôi chảy.
Chích thuốc xong, tôi đưa thêm anh Loan vài viên Quinine, Perymethamine và một viên an thần. Dặn anh cách sử dụng xong tôi về Pḥng y tế. Trong giấc ngủ chập chờn, tôi mơ hồ nhớ lại hồi ở trại miền Trung.
***
Hồi ở trại Tiên Lănh, tù nhân có ba Bác sĩ là các anh Phùng Văn Hạnh, Vương Ngọc Lâm và tôi. Tuy nhiên, trại bảo chúng tôi là thành phần trí thức Tiểu tư sản nguy hiểm nên cả ba anh em chúng tôi không ai được làm Y tế. Tên trại trưởng chỉ định một anh cán sự Y tế (anh Hiển) lên làm Y tế trại để định bệnh và trị bệnh cho hàng ngàn tù nhân. Anh Hiển làm việc rất tận tâm và cũng được anh em thương mến, tuy nhiên v́ bệnh nhân quá nhiều và có những trường hợp vượt quá khả năng của một Y tá nên thỉnh thoảng vẫn có những vấn đề nghiêm trọng xảy ra. Trong khi đó th́ những Bác sĩ vẫn phải đi lao động khổ sai!
Anh Phùng Văn Hạnh đi nhổ mạ, tăng gia sản xuất. Anh Vương Ngọc Lâm theo đội 11 lên rừng đốn củi, một công việc rất nặng nhọc và theo chỉ tiêu tăng dần.
Có bữa đi lao động ngoài, gặp Lâm. Nh́n anh trong bộ Treillis tơi tả, lưng đeo túi cải thiện (vỏ đựng ḿn Claymore), tay xách lon gô (Guizgo), vai vác cây rựa cùn, mặt mày đen nhẻm, tôi cười bảo: Sao, ngày nay lại lên rừng khám bệnh cho khỉ à? Anh nh́n lại tôi, nói: Anh lại ra ruộng nghiên cứu chất Heparine chống đông máu à? (chất của đỉa tiết ra làm loảng máu để dễ hút). Hai thằng chua chát cười x̣a rồi tôi vội đi nhanh cho kịp đội ra ruộng đàn piano – ṃ cỏ lúa – làm bạn với đỉa, với ếch nhái và rắn nước.
Bầu trời xanh lồng lộng gió nhưng tôi không thấy bầu trời theo hướng b́nh thường mà chỉ thấy một bầu trời đục nhờ nhợ, nhăn nhó lộn ngược phản chiếu trong mặt nước đục ngầu tanh tưởi dưới chân tôi. Tất cả bọn tù đều chổng mông, đầu cúi xuống, hai tay khuấy, ṃ, rứt những cḥm cỏ mọc gần thân lúa. Thỉnh thoảng chớp được con nhái con ếch th́ reo mừng cho vào túi cải thiện. Nếu gặp được bầy dế nhủi th́ thật là béo bở. Chúng tôi đàn piano suốt ngày, khi nghe kiểng băi, mừng rỡ bước lên bờ th́ mặt nặng, chân phu, sưng v́ dồn máu, lưng chồn gối mỏi, đĩa đeo đầy kẻ móng chân, có vài con lại ṃ lên hút máu gần chỗ bí hiểm, ngứa ngáy cùng ḿnh, cảm thấy cuộc đời tù tội là cả một chuỗi ngày dài thê thảm và quá ảm đạm!
Một thời gian sau v́ tù nhân chết quá nhiều, giao mùa Hè – Thu là thời gian sốt rét hoành hành song song với cường độ lao động căng thẳng thi đua sản xuất để thu hoạch vụ mùa. Tù nhân đi lao động mà như đang đi vào cơi chết, lừ đừ, mệt nhọc, tay chân làm mà tai chỉ lóng nghe tiếng kẻng băi! Tai nạn lao động xảy ra liên miên: người bị tre đâm, kẻ bị sập nhà, người bị rắn cắn, kẻ bị cây đè, có bữa anh em lại đạp phải ḿn bị thương nhiều người nên trại phải điều động Bác sĩ Hạnh lên phụ trách Y tế. Anh nguyên là Thiếu tá BS, trưởng Khoa xương ở bệnh viện Đa Khoa và Giám đốc một Bệnh viện tư ở Đà nẵng. Anh làm việc tận tụy bất kể ngày đêm. Việc anh khoái nhất là nhổ răng cho anh em và các tiểu phẩu; (BS Giải Phẩu, nên thấy máu là nhớ nghề lắm).
– Đứng lại, không tôi bắn!
Tôi vội vàng cố khép hai vạt áo mưa đang phần phật bay trong gió, quay ḿnh lại. Một tên “Cán bộ” sát khí đằng đằng lạnh lùng chĩa mũi súng vào tôi và nh́n tôi không chớp mắt. Tôi vội nói:
– Báo cáo Cán bộ, tôi, Y tế trại, đi cấp cứu.
– Vậy đèn đóm đâu hết?
– Bị gió lùa mới tắt!
Tên Cán bộ nh́n tôi gằn giọng:
– Lần sau đi không có đèn th́ tôi bắn! Thôi anh đi đi!
Tôi gật đầu chào nó, vội quay đi mà ḷng c̣n ấm ức.
Tôi đi trong cái lạnh và cô đơn vô cùng của đêm khuya ở trại Z 30D Hàm Tân, khoảng 2, 3 giờ sáng, giữa hai hàng cây so đũa đưa đẩy cùng bóng tối, đang chập chờn uốn éo và cất tiếng hú xào xạc dưới cơn mưa lất phất nghe như tiếng rên xiết thở than của linh hồn những người tù ở trại đă bỏ ḿnh quá nhiều v́ bệnh tật, v́ lao động khổ sai! Tôi thốt nhiên rùng ḿnh xốc lại túi cứu thương nặng trĩu một bên vai, hai tay khép chặt tà áo mưa cúi ḿnh rảo bước.
Xa xa, lẫn trong tiếng gió, văng vẳng tiếng la lớn của một tù nhân:
– Báo cáo Cán bộ, buồng 9 có người bệnh nặng, xin cấp cứu!
Tiếng kêu được lập đi lập lại nhiều lần, thống thiết, khẩn cầu và khổ sở nhưng chứa chan t́nh đồng đội. Tôi chạy vội lại hướng đó.
Đêm khuya lắm rồi, trời lạnh thấu xương, cả trại Hàm Tân đang đắm ch́m trong giấc ngủ đầy giá buốt và ác mộng, một giấc ngủ dật dờ không đầy giấc để tờ mờ sáng hôm sau, nghe kẻng báo thức, tất cả lại phờ phạc thức dậy, lại đi lao động, lại kéo dài cuộc sống khổ sai!
Đến buồng 9, qua chấn song sắt của khung cửa hẹp, tôi thấy một số anh em c̣n thức, ngồi quây quần ở bục xi măng cuối pḥng. Dưới ánh đèn le lói, khoảng giữa một số mùng đă được cuốn lên nhăn nhúm, có một thân h́nh bọc kín trong hai ba lớp chăn đang run lên từng chập, cất tiếng rên hừ hừ giữa hai hàm răng đánh lập cập. Mọi người chung quanh đang lo lắng, kẻ thoa dầu, người bắt gió. Trông thấy tôi, ai nấy đều thở phào, nhẹ nhơm:
https://i.imgur.com/ljq7ZLR.png
– Y tế đến rồi, yên tâm đi, có ǵ th́ khai với Bác sĩ.
Tôi vội hỏi người trưởng buồng:
– Ai bệnh vậy, anh Ngọc?
– Anh Loan đó anh.
Mọi người chung quanh vội đẩy anh Loan đến sát bờ cửa sổ v́ cửa chính đang bị đóng kín với ṿng xích sắt khổng lồ được khóa bằng một khóa Virex to tổ bố. Trong lúc đó, tôi cởi áo mưa, ngồi xổm xuống, mở túi cứu thương, lùa tay qua chấn song, kẹp nhiệt người bệnh, sờ trán thấy nóng như lửa, tốc mền bệnh nhân ấn chẩn, thấy đau vùng gan lách, bắt mạch thấy nhanh, đều, đọc nhiệt kế thấy 40 độ C. Tôi bảo bệnh nhân ngồi dậy để nghe tim, phổi, không có tiếng thổi bệnh lư, tuy nhịp có nhanh hơn v́ đang sốt. Bệnh nhân khai sốt về chiều, rét run và đổ mồ hôi, ăn không ngon, miệng đắng, nhức đầu.
Tôi trấn an anh Loan, bảo anh đang lên cơn sốt rét và sau khi ra mồ hôi, thân nhiệt sẽ hạ và khỏe lại, không có ǵ đáng ngại. Tôi nhờ anh em vén cao tay áo anh Loan, làm garrot và dưới ánh đèn leo lét, tôi vỗ, vuốt, nắn, t́m veine mediane và chích ống Quinoserum vào tĩnh mạch một cách nhẹ nhàng và đầy kinh nghiệm, cái kinh nghiệm đắng cay và đầy linh động tính của một thầy thuốc trong trại tù thường khi phải hành xử những thủ thuật Y khoa trong mọi điều kiện thiếu thốn về vệ sinh, thuốc men, y cụ…
Mỗi lần phải cấp cứu trong đêm khuya, thường phải chẩn bệnh qua song sắt, mà khi chích thuốc, anh em tù nhân thường phải đứng nhón mông lên đúng giữa hai chấn song, và thầy thuốc định vị xong cũng phóng kim nhanh như chớp. Cái khó là chích gân (veine) qua khe cửa v́ lấn cấn, tuy nhiên lâu ngày cũng quen dần nên mọi sự vẫn trôi chảy.
Chích thuốc xong, tôi đưa thêm anh Loan vài viên Quinine, Perymethamine và một viên an thần. Dặn anh cách sử dụng xong tôi về Pḥng y tế. Trong giấc ngủ chập chờn, tôi mơ hồ nhớ lại hồi ở trại miền Trung.
***
Hồi ở trại Tiên Lănh, tù nhân có ba Bác sĩ là các anh Phùng Văn Hạnh, Vương Ngọc Lâm và tôi. Tuy nhiên, trại bảo chúng tôi là thành phần trí thức Tiểu tư sản nguy hiểm nên cả ba anh em chúng tôi không ai được làm Y tế. Tên trại trưởng chỉ định một anh cán sự Y tế (anh Hiển) lên làm Y tế trại để định bệnh và trị bệnh cho hàng ngàn tù nhân. Anh Hiển làm việc rất tận tâm và cũng được anh em thương mến, tuy nhiên v́ bệnh nhân quá nhiều và có những trường hợp vượt quá khả năng của một Y tá nên thỉnh thoảng vẫn có những vấn đề nghiêm trọng xảy ra. Trong khi đó th́ những Bác sĩ vẫn phải đi lao động khổ sai!
Anh Phùng Văn Hạnh đi nhổ mạ, tăng gia sản xuất. Anh Vương Ngọc Lâm theo đội 11 lên rừng đốn củi, một công việc rất nặng nhọc và theo chỉ tiêu tăng dần.
Có bữa đi lao động ngoài, gặp Lâm. Nh́n anh trong bộ Treillis tơi tả, lưng đeo túi cải thiện (vỏ đựng ḿn Claymore), tay xách lon gô (Guizgo), vai vác cây rựa cùn, mặt mày đen nhẻm, tôi cười bảo: Sao, ngày nay lại lên rừng khám bệnh cho khỉ à? Anh nh́n lại tôi, nói: Anh lại ra ruộng nghiên cứu chất Heparine chống đông máu à? (chất của đỉa tiết ra làm loảng máu để dễ hút). Hai thằng chua chát cười x̣a rồi tôi vội đi nhanh cho kịp đội ra ruộng đàn piano – ṃ cỏ lúa – làm bạn với đỉa, với ếch nhái và rắn nước.
Bầu trời xanh lồng lộng gió nhưng tôi không thấy bầu trời theo hướng b́nh thường mà chỉ thấy một bầu trời đục nhờ nhợ, nhăn nhó lộn ngược phản chiếu trong mặt nước đục ngầu tanh tưởi dưới chân tôi. Tất cả bọn tù đều chổng mông, đầu cúi xuống, hai tay khuấy, ṃ, rứt những cḥm cỏ mọc gần thân lúa. Thỉnh thoảng chớp được con nhái con ếch th́ reo mừng cho vào túi cải thiện. Nếu gặp được bầy dế nhủi th́ thật là béo bở. Chúng tôi đàn piano suốt ngày, khi nghe kiểng băi, mừng rỡ bước lên bờ th́ mặt nặng, chân phu, sưng v́ dồn máu, lưng chồn gối mỏi, đĩa đeo đầy kẻ móng chân, có vài con lại ṃ lên hút máu gần chỗ bí hiểm, ngứa ngáy cùng ḿnh, cảm thấy cuộc đời tù tội là cả một chuỗi ngày dài thê thảm và quá ảm đạm!
Một thời gian sau v́ tù nhân chết quá nhiều, giao mùa Hè – Thu là thời gian sốt rét hoành hành song song với cường độ lao động căng thẳng thi đua sản xuất để thu hoạch vụ mùa. Tù nhân đi lao động mà như đang đi vào cơi chết, lừ đừ, mệt nhọc, tay chân làm mà tai chỉ lóng nghe tiếng kẻng băi! Tai nạn lao động xảy ra liên miên: người bị tre đâm, kẻ bị sập nhà, người bị rắn cắn, kẻ bị cây đè, có bữa anh em lại đạp phải ḿn bị thương nhiều người nên trại phải điều động Bác sĩ Hạnh lên phụ trách Y tế. Anh nguyên là Thiếu tá BS, trưởng Khoa xương ở bệnh viện Đa Khoa và Giám đốc một Bệnh viện tư ở Đà nẵng. Anh làm việc tận tụy bất kể ngày đêm. Việc anh khoái nhất là nhổ răng cho anh em và các tiểu phẩu; (BS Giải Phẩu, nên thấy máu là nhớ nghề lắm).