florida80
05-07-2020, 19:40
Trại Cải Tạo Long Thành
Chương 8 . Cải Tạo
Hầu hết nhân viên của Phủ Đặc Uỷ Trung Ương T́nh Báo không thể di tản được đều có mặt ở trụ sở trung ương sáng ngày 2 tháng 5 năm 1975 nhưng lại ở ngoài sân thay v́ trong văn pḥng như mọi ngày. Chúng tôi phải tŕnh diện cho cái gọi là “Uỷ ban Quân Quản” của “Chánh Phủ Cách Mạng Lâm Thời”. Mọi người cố giử vẻ b́nh tỉnh, nhưng không ai có thể che dấu được sự lo lắng hiện rơ trên khuôn mặt. Mặc dù rất đông người trong sân, một sự im lặng nặng nề bao phủ khắp nơi. Ai nấy đều th́ thầm với nhau dường như sợ rằng lời nói của ḿnh có thể bị người khác nghe được. Không như tôi đă dự đoán, Tuân, Banh, và hầu hết những người làm việc với tôi như Nhàn, Trung, Tâm, Trí, Lâm, Vinh, đều ở lại. Tôi nghĩ họ đều độc thân, hay gần như độc thân, việc leo lên một con tàu nào đó để đi là một việc rất dễ dàng đối với họ. Tuy nhiên, tôi đoán rằng có lẽ họ đều đă quá tin vào kế hoạch di tản chung của Phủ. Một kế hoạch không hoàn chỉnh đă tạo nên một t́nh trạng bi thảm như thế này đây! Giờ này th́ mọi người chỉ c̣n biết giao tính mạng ḿnh cho sự may rủi mà thôi.
Sau khi đă điền tên vào giấy để trên bàn đặt giữa sân, vợ tôi và tôi đến gặp Linh và Lan, chị vợ tôi cùng chồng chị ấy. Giấy tờ chúng tôi đă tiêu hủy vào tối hôm qua nên không thể nộp cho viên thư kư ngồi ở bàn theo lời yêu cầu của ông ta. Tôi không biết viên thư kư này, nhưng vài người cho chúng tôi biết đó là trung tá Khương, trước đă từng là Chánh sở An Ninh của Phủ. Tôi cũng không rơ ông ta là Việt Cộng hay chỉ là người Cơ Hội! Tôi đi ngang qua Tuân và Banh; cả hai chỉ nh́n tôi gật đầu không nói lời nào. Tôi không c̣n nghe tiếng cười của Tuân và Banh như thường ngày nữa. Chúng tôi chỉ trao nhau những nụ cười chua cay để thay vào đó.
Lần đầu tiên chúng tôi phải ngồi xổm xuống đất để đợi đến phiên ḿnh làm giấy tờ. Long, cựu nhân viên của pḥng tuyển mộ gọi tên từng người trong danh sách; chúng tôi tuần tự đến kư tên vào một tờ giấy đặt trên bàn ở gần cổng của pḥng y tế, kế bên băi đậu xe.
Những ngày từ 2 tháng năm đến 14 tháng sáu, tôi nhớ có hai lần tôi phải đến tŕnh diện với những tên VC đă tiếp thu Phủ Đặc Uỷ Trung Ương T́nh Báo. Lần đầu tiên -tôi không nhớ rơ ngày nào- họ cử hai người mặc thường phục đến nhà mẹ tôi chở tôi đến một trụ sở cũ của cơ quan ở đường Trần B́nh Trọng. Chúng bảo tôi viết lại những ǵ tôi biết được về khoảng thời gian từ năm 1969 đến 1972 lúc tôi trà trộn trong sinh viên để tiếp cận với Tổng Hội Sinh Viên Sài G̣n do Huỳnh Tấn Mẫm làm chủ tịch. Họ giữ tôi từ sáng đến sáu giờ chiều mới đưa tôi về nhà. Tôi phải đưa tiền để mua phần ăn trưa. Lần thứ hai, họ gửi thư gọi tôi đến tŕnh diện tại nhà an toàn cũ của ban A17 tại đường Phan Thanh Giản, nơi đây tôi gặp Nguyễn Tá, người đă làm việc chung với tôi khi tôi c̣n làm ở Ban Z, Ban Công Tác Nội Chính, và cũng là người đă tiếp thu Phủ. Tôi nghĩ lần đó chỉ vài ngày trước khi tôi phải đi tŕnh diện cải tạo. Tôi không phải viết ǵ lần này. Nguyễn Tá khuyên tôi nên đi tŕnh diện học tập cải tạo theo chỉ thị của Chính Phủ Cách Mạng Lâm Thời để được sự khoan hồng của nhà nước Xă Hội Chủ Nghĩa.
Kể từ đó, danh từ “Cải Tạo” được nghe nói đến khắp nơi! Cải Tạo Tư Tưởng, Cải Tạo Nếp Sống, Cải Tạo Xă Hội, Cải Tạo Kinh Tế, vân vân và vân vân, được loan báo hàng ngày trên đài phát thanh và truyền h́nh. Binh sĩ Nam Việt Nam tŕnh diện cải tạo và được thả về sau ba ngày. Hạ Sĩ Quan Nam Việt Nam được thả về sau bảy ngày cải tạo, và rồi sĩ quan từ cấp thiếu uư đến đại uư phải học tập trong 10 ngày. Sĩ quan từ Thiếu Tá trở lên, nhân viên chính quyền từ Trưởng Ty đến Tổng Thống cũng như nhân viên t́nh báo trung cấp và cao cấp phải tŕnh diện học tập trong một tháng.
Theo thông cáo của Chánh Phủ Cách Mạng Lâm Thời, lịch tŕnh tŕnh diện của chúng tôi là từ ngày 13 tháng sáu đến 15 tháng sáu và địa điểm là trường Trung Học Chu Văn An. Chúng tôi phải đóng tiền ăn trong một tháng là mười bốn ngàn đồng cho mỗi người và phải mang theo chăn màn quần áo. Mọi việc diễn tiến rất hợp lư. Cộng Sản chọn trường học để làm địa điểm tŕnh diện cải tạo và quy định thời gian hợp lư cho từng cấp bậc. Mặc dù chúng tôi không tin vào lời nói của Cộng Sản, chúng tôi cũng phải tự trấn an bằng cách hy vọng điều đó là sự thật. Ngoài ra, chúng tôi làm được ǵ trong hoàn cảnh ấy, và chúng tôi có thể trốn đi đâu bây giờ? Chúng tôi coi như đă chết rồi từ ngày 30 tháng tư.
Ngày 13 tháng sáu nhằm ngày thứ sáu, ngày xui xẻo! Ngày 14 là Tết Đoan Ngọ, mồng 5 tháng năm, cũng là ngày xui đối với người Việt Nam! Chúng tôi quyết định chọn ngày 14 tháng sáu là ngày đầu tiên đi cải tạo với hy vọng rằng hai cái xui sẽ trở thành một cái hên! Tôi chẳng c̣n tiền để đóng nên đành phải cầm thế chiếc nhẩn cưới để có tiền đi cải tạo. Điều này giống như một chuyện đùa, nhưng đó chính là sự thật mà tôi đă trải qua một cách cay đắng.
Trên chuyến xe buưt từ nhà mẹ tôi đến trường Trung Học Chu Văn An, chúng tôi gặp một ông lăo, ông ta hỏi chúng tôi đi đâu vậy. Tôi nghĩ rằng ông nh́n thấy đồ đạc cồng kềnh của chúng tôi. Tôi trả lời rằng chúng tôi đi “học tập cải tạo!”. Ông ta nh́n chúng tôi cười một cách khó hiểu và chúc chúng tôi may mắn. Lúc đó tôi không hiểu được ư nghĩa nụ cười của ông ta, tôi đoán chắc ông ấy tỏ vẻ thương hại chúng tôi. Không chỉ có hai chúng tôi đi cải tạo mà c̣n có cả đứa con c̣n trong bụng vợ tôi nữa!
Trường Trung Học Chu Văn An là trường mà tôi đă theo học vào lớp 12. Đó là năm 1963, năm mà Dương Văn Minh được Mỹ giúp sức để làm cuộc đảo chánh giết Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm và bắt đầu xáo trộn miền Nam Việt Nam ngơ hầu Mỹ có cơ hội đưa quân vào Việt Nam. Mười hai năm sau, tôi lại trở lại trường xưa, và Dương Văn Minh, người đă vừa giúp đở VC chiếm miền Nam, đang ở trong Đại Học Xá Minh Mạng dành cho sĩ quan từ cấp đại tá đến cấp tướng ở kế bên.
Bạn bè và đồng nghiệp của tôi đang đứng phía trước trường. Lan và Linh, vợ chồng chị vợ tôi đă tŕnh diện vào hôm qua sau khi giao hai đứa con trai bốn tuổi và một tuổi cho ông bà ngoại nuôi dùm. Nh́n cái bụng vợ tôi, tôi tự hỏi làm sao cô ấy có thể chịu đựng được một tháng cải tạo cho dù đó là một tháng như họ nói. Nhưng tôi lại nghĩ mỗi người đều có hoàn cảnh khó khăn riêng. Hơn nữa, tôi nghĩ rằng chúng tôi coi như đă chết từ cái ngày “giải phóng”. Phần c̣n lại chỉ là một cuộc sống vô vọng; ranh giới giữa cái sống và cái chết chỉ là một danh từ. Trong ư nghĩ đó, chúng tôi bước vào ngày cải tạo đầu tiên của chúng tôi sau khi nói đùa với bạn bè rằng “ai đi sớm sẽ được về sớm.”
Trường Trung Học Chu Văn An nằm đối diện với nhà thờ Ngă Sáu, trên đường Minh Mạng thuộc quận Năm Sài G̣n. Từ trường tôi có thể nh́n thấy trụ sở Tổng Hội Sinh Viên Sài G̣n trên đường Hồng Bàng nơi tôi thường đến hầu như hàng ngày từ năm 1969 đến năm 1975 trong công tác. Trường có hai dăy nhà hai tầng. Tôi được đưa vào nhà đầu tiên, vợ tôi cũng thế. Từ đó, tôi có thể nh́n thấy quang cảnh trên đường phố bên ngoài. Vợ tôi vào pḥng đầu tiên dành cho phụ nữ, nơi từng là lớp học của tôi mười hai năm trước. Ư nghĩ đầu tiên của tôi là đời tôi đang diễn ra những sự trùng hợp kỳ lạ. Tôi đứng trên ban-công của trường nh́n về phía nhà thờ nơi tôi từng chơi đùa cùng bạn bè. Bạn tôi vẫn đang ở đấy, nhưng họ không phải là những người bạn học cũ của tôi. Một vài người lo lắng quay về nhà; một vài người khác vội vă băng qua đường để vào “trường” sau khi từ giă thân nhân.
Lớp học nơi tôi bước vào hoàn toàn trống rỗng. Mọi vật đă được dời đi nơi khác. Tôi trải chiếc chiếu cói lên sàn nhà nơi được đặt bục giảng của giáo sư trước kia. Chúng tôi chia nhau mỗi người một khoảng trống khoảng vừa một chiếc chiếu. Cái ba-lô biến thành gối nằm và nó đi theo cùng tôi đến lúc tôi trở về mười bảy năm sau. Trong ba-lô, tôi có 1 cái mùng nilon, một cái mền nilon nhà binh, hai quần Jean, hai áo sơ mi, cái bi-đông đựng nước uống, cái áo khoác, một pon-sô nhà binh, mười gói ḿ ăn liền, một gói cơm sấy, một gói thịt khô, và một gói đựng thuốc gồm Tylenol, Penicillin, thuốc tiêu chảy, Quinine, và một cuộn băng keo. Tôi chuẩn bị cho một cuộc sống trong rừng chứ không phải trong thành phố. Cái mà tôi quên là chiếc vơng mà tôi nghĩ có lẽ sẽ rất cần thiết với tôi sau này. Lớp học gợi tôi nhớ đến những người bạn xưa, vài người đă chết trong cuộc chiến, vài người đang ở nơi nào đó bên ngoài kia, một vài người chắc đang ở trong hoàn cảnh giống như tôi bây giờ đây.
Tôi đi qua pḥng vợ tôi. Mọi người trong pḥng đă giúp vợ tôi có chổ nằm kế bên chị vợ tôi. Ngọc, Liễu, Ba, những người đàn bà làm chung với vợ tôi trước kia ở pḥng tuyển mộ cố an ủi tôi bằng cách hứa sẽ chăm sóc vợ tôi khi cô ấy cần. Tôi rời vợ tôi sau một lúc và đi quanh t́m bạn bè.
Mọi người đang bàn tán về danh từ “cải tạo” của Cộng Sản, nhưng không ai dám nh́n nhận sự thật rằng cải tạo không ǵ khác hơn là trả thù. Danh từ “tẩy năo” và quyển sách “Trại Đầm Đùm” được viết bởi một nhà văn ở miền Nam là những ǵ mà tôi được biết về sự cải tạo của Cộng Sản, nhưng sự thật về cái gọi là “Cải Tạo” vẫn c̣n là một điều bí mật đối với tôi. Chúng tôi đă được biết ít nhiều về việc cải tạo các “Cosack” ở Liên Sô sau khi Cộng Sản cầm quyền ở đây, các Cosack được đưa đi Siberia để cải tạo và chết ở đấy. Sau khi chiếm Trung Quốc, Cộng Sản đă đưa hàng trăm ngàn người Trung Hoa Quốc Gia đi Tân Cương để cải tạo và chết ở đó. Nhưng chúng tôi không biết ǵ về số phận các người Việt Nam sau khi Hồ Chí Minh chiếm miền Bắc. Họ đă bị giết chết hay vẫn c̣n trong các trại tập trung ở miền Bắc Việt Nam? Những người Cộng Sản Việt Nam đối xử thế nào với kẻ thù của họ?
Tôi không nghĩ Cộng Sản Việt Nam sẽ làm một cuộc thảm sát giống như Hitler đă làm ở các ḷ sát sinh v́ chúng không muốn làm mục tiêu cho công luận, nhưng giết lần ṃn là điều mà họ có thể thực hiện mà không sợ ai phản đối. Đi vào trại, chúng tôi phải chấp nhận mọi điều xăy ra ngay cả điều xấu nhất, đó là cái chết.
https://i.imgur.com/HIb3jhd.jpg
“Tẩy Năo” và “Cải Tạo” có lẽ là hai từ rất tương đương nhau! Cộng Sản “tẩy năo” kẻ thù của họ như thế nào? Cải tạo tư tưởng là từ mà Cộng Sản dùng rất nhiều trong những ngày đầu “giải phóng”. Chúng bảo rằng nhân dân miền Nam đă từng sống một thời gian dài với Đế Quốc Mỹ và Ngụy Quyền Nam Việt Nam cần phải được cải tạo tư tưởng để thích hợp với xă hội mới: Xă Hội Xă Hội Chủ Nghĩa!
Nhưng cải tạo như thế nào vẫn là một điều khó hiểu. Mỗi nơi có một cách để cải tạo. Những thanh niên bị cắt quần ống loe, phụ nử không được mặc áo dài và không được trang điểm, cái gọi là “nhạc vàng” bị cấm triệt để, sách vở xuất bản ở miền Nam Việt Nam bị coi là “phản động và đồi trụy” và bị thiêu huỷ, dân chúng phải lao động và thu nhập tuỳ theo công sức mà họ đóng góp, vân vân và vân vân. Đó là những điều mà Cộng Sản gọi là cải tạo xă hội. Nhân viên của chế độ cũ phải được học tập những điều gọi là “tội ác” của Đế quốc Mỹ và Ngụy quyền cùng chiến thắng của cách mạng và của Xă Hội Chủ Nghĩa. Đó là những điều mà Cộng Sản gọi là cải tạo tư tưởng để thích hợp vơi xă hội mới. Mặc dù chúng tôi không tin đơn giản như vậy, nhưng chúng tôi lại hy vọng mọi việc sẽ không đến nỗi quá tồi tệ. Điều đó cũng rất tự nhiên đối với một con người khi lâm vào cảnh khốn cùng th́ luôn mong mỏi một điều ǵ đó khá hơn để mà tự an ủi ḿnh. Chúng tôi không thể đi đâu được, không thể trốn tránh được, chúng tôi đành phải đặt số phận ḿnh vào tay kẻ thù, đi vào trại cải tạo và chờ đợi mọi điều có thể xảy ra với chúng tôi.
Chương 8 . Cải Tạo
Hầu hết nhân viên của Phủ Đặc Uỷ Trung Ương T́nh Báo không thể di tản được đều có mặt ở trụ sở trung ương sáng ngày 2 tháng 5 năm 1975 nhưng lại ở ngoài sân thay v́ trong văn pḥng như mọi ngày. Chúng tôi phải tŕnh diện cho cái gọi là “Uỷ ban Quân Quản” của “Chánh Phủ Cách Mạng Lâm Thời”. Mọi người cố giử vẻ b́nh tỉnh, nhưng không ai có thể che dấu được sự lo lắng hiện rơ trên khuôn mặt. Mặc dù rất đông người trong sân, một sự im lặng nặng nề bao phủ khắp nơi. Ai nấy đều th́ thầm với nhau dường như sợ rằng lời nói của ḿnh có thể bị người khác nghe được. Không như tôi đă dự đoán, Tuân, Banh, và hầu hết những người làm việc với tôi như Nhàn, Trung, Tâm, Trí, Lâm, Vinh, đều ở lại. Tôi nghĩ họ đều độc thân, hay gần như độc thân, việc leo lên một con tàu nào đó để đi là một việc rất dễ dàng đối với họ. Tuy nhiên, tôi đoán rằng có lẽ họ đều đă quá tin vào kế hoạch di tản chung của Phủ. Một kế hoạch không hoàn chỉnh đă tạo nên một t́nh trạng bi thảm như thế này đây! Giờ này th́ mọi người chỉ c̣n biết giao tính mạng ḿnh cho sự may rủi mà thôi.
Sau khi đă điền tên vào giấy để trên bàn đặt giữa sân, vợ tôi và tôi đến gặp Linh và Lan, chị vợ tôi cùng chồng chị ấy. Giấy tờ chúng tôi đă tiêu hủy vào tối hôm qua nên không thể nộp cho viên thư kư ngồi ở bàn theo lời yêu cầu của ông ta. Tôi không biết viên thư kư này, nhưng vài người cho chúng tôi biết đó là trung tá Khương, trước đă từng là Chánh sở An Ninh của Phủ. Tôi cũng không rơ ông ta là Việt Cộng hay chỉ là người Cơ Hội! Tôi đi ngang qua Tuân và Banh; cả hai chỉ nh́n tôi gật đầu không nói lời nào. Tôi không c̣n nghe tiếng cười của Tuân và Banh như thường ngày nữa. Chúng tôi chỉ trao nhau những nụ cười chua cay để thay vào đó.
Lần đầu tiên chúng tôi phải ngồi xổm xuống đất để đợi đến phiên ḿnh làm giấy tờ. Long, cựu nhân viên của pḥng tuyển mộ gọi tên từng người trong danh sách; chúng tôi tuần tự đến kư tên vào một tờ giấy đặt trên bàn ở gần cổng của pḥng y tế, kế bên băi đậu xe.
Những ngày từ 2 tháng năm đến 14 tháng sáu, tôi nhớ có hai lần tôi phải đến tŕnh diện với những tên VC đă tiếp thu Phủ Đặc Uỷ Trung Ương T́nh Báo. Lần đầu tiên -tôi không nhớ rơ ngày nào- họ cử hai người mặc thường phục đến nhà mẹ tôi chở tôi đến một trụ sở cũ của cơ quan ở đường Trần B́nh Trọng. Chúng bảo tôi viết lại những ǵ tôi biết được về khoảng thời gian từ năm 1969 đến 1972 lúc tôi trà trộn trong sinh viên để tiếp cận với Tổng Hội Sinh Viên Sài G̣n do Huỳnh Tấn Mẫm làm chủ tịch. Họ giữ tôi từ sáng đến sáu giờ chiều mới đưa tôi về nhà. Tôi phải đưa tiền để mua phần ăn trưa. Lần thứ hai, họ gửi thư gọi tôi đến tŕnh diện tại nhà an toàn cũ của ban A17 tại đường Phan Thanh Giản, nơi đây tôi gặp Nguyễn Tá, người đă làm việc chung với tôi khi tôi c̣n làm ở Ban Z, Ban Công Tác Nội Chính, và cũng là người đă tiếp thu Phủ. Tôi nghĩ lần đó chỉ vài ngày trước khi tôi phải đi tŕnh diện cải tạo. Tôi không phải viết ǵ lần này. Nguyễn Tá khuyên tôi nên đi tŕnh diện học tập cải tạo theo chỉ thị của Chính Phủ Cách Mạng Lâm Thời để được sự khoan hồng của nhà nước Xă Hội Chủ Nghĩa.
Kể từ đó, danh từ “Cải Tạo” được nghe nói đến khắp nơi! Cải Tạo Tư Tưởng, Cải Tạo Nếp Sống, Cải Tạo Xă Hội, Cải Tạo Kinh Tế, vân vân và vân vân, được loan báo hàng ngày trên đài phát thanh và truyền h́nh. Binh sĩ Nam Việt Nam tŕnh diện cải tạo và được thả về sau ba ngày. Hạ Sĩ Quan Nam Việt Nam được thả về sau bảy ngày cải tạo, và rồi sĩ quan từ cấp thiếu uư đến đại uư phải học tập trong 10 ngày. Sĩ quan từ Thiếu Tá trở lên, nhân viên chính quyền từ Trưởng Ty đến Tổng Thống cũng như nhân viên t́nh báo trung cấp và cao cấp phải tŕnh diện học tập trong một tháng.
Theo thông cáo của Chánh Phủ Cách Mạng Lâm Thời, lịch tŕnh tŕnh diện của chúng tôi là từ ngày 13 tháng sáu đến 15 tháng sáu và địa điểm là trường Trung Học Chu Văn An. Chúng tôi phải đóng tiền ăn trong một tháng là mười bốn ngàn đồng cho mỗi người và phải mang theo chăn màn quần áo. Mọi việc diễn tiến rất hợp lư. Cộng Sản chọn trường học để làm địa điểm tŕnh diện cải tạo và quy định thời gian hợp lư cho từng cấp bậc. Mặc dù chúng tôi không tin vào lời nói của Cộng Sản, chúng tôi cũng phải tự trấn an bằng cách hy vọng điều đó là sự thật. Ngoài ra, chúng tôi làm được ǵ trong hoàn cảnh ấy, và chúng tôi có thể trốn đi đâu bây giờ? Chúng tôi coi như đă chết rồi từ ngày 30 tháng tư.
Ngày 13 tháng sáu nhằm ngày thứ sáu, ngày xui xẻo! Ngày 14 là Tết Đoan Ngọ, mồng 5 tháng năm, cũng là ngày xui đối với người Việt Nam! Chúng tôi quyết định chọn ngày 14 tháng sáu là ngày đầu tiên đi cải tạo với hy vọng rằng hai cái xui sẽ trở thành một cái hên! Tôi chẳng c̣n tiền để đóng nên đành phải cầm thế chiếc nhẩn cưới để có tiền đi cải tạo. Điều này giống như một chuyện đùa, nhưng đó chính là sự thật mà tôi đă trải qua một cách cay đắng.
Trên chuyến xe buưt từ nhà mẹ tôi đến trường Trung Học Chu Văn An, chúng tôi gặp một ông lăo, ông ta hỏi chúng tôi đi đâu vậy. Tôi nghĩ rằng ông nh́n thấy đồ đạc cồng kềnh của chúng tôi. Tôi trả lời rằng chúng tôi đi “học tập cải tạo!”. Ông ta nh́n chúng tôi cười một cách khó hiểu và chúc chúng tôi may mắn. Lúc đó tôi không hiểu được ư nghĩa nụ cười của ông ta, tôi đoán chắc ông ấy tỏ vẻ thương hại chúng tôi. Không chỉ có hai chúng tôi đi cải tạo mà c̣n có cả đứa con c̣n trong bụng vợ tôi nữa!
Trường Trung Học Chu Văn An là trường mà tôi đă theo học vào lớp 12. Đó là năm 1963, năm mà Dương Văn Minh được Mỹ giúp sức để làm cuộc đảo chánh giết Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm và bắt đầu xáo trộn miền Nam Việt Nam ngơ hầu Mỹ có cơ hội đưa quân vào Việt Nam. Mười hai năm sau, tôi lại trở lại trường xưa, và Dương Văn Minh, người đă vừa giúp đở VC chiếm miền Nam, đang ở trong Đại Học Xá Minh Mạng dành cho sĩ quan từ cấp đại tá đến cấp tướng ở kế bên.
Bạn bè và đồng nghiệp của tôi đang đứng phía trước trường. Lan và Linh, vợ chồng chị vợ tôi đă tŕnh diện vào hôm qua sau khi giao hai đứa con trai bốn tuổi và một tuổi cho ông bà ngoại nuôi dùm. Nh́n cái bụng vợ tôi, tôi tự hỏi làm sao cô ấy có thể chịu đựng được một tháng cải tạo cho dù đó là một tháng như họ nói. Nhưng tôi lại nghĩ mỗi người đều có hoàn cảnh khó khăn riêng. Hơn nữa, tôi nghĩ rằng chúng tôi coi như đă chết từ cái ngày “giải phóng”. Phần c̣n lại chỉ là một cuộc sống vô vọng; ranh giới giữa cái sống và cái chết chỉ là một danh từ. Trong ư nghĩ đó, chúng tôi bước vào ngày cải tạo đầu tiên của chúng tôi sau khi nói đùa với bạn bè rằng “ai đi sớm sẽ được về sớm.”
Trường Trung Học Chu Văn An nằm đối diện với nhà thờ Ngă Sáu, trên đường Minh Mạng thuộc quận Năm Sài G̣n. Từ trường tôi có thể nh́n thấy trụ sở Tổng Hội Sinh Viên Sài G̣n trên đường Hồng Bàng nơi tôi thường đến hầu như hàng ngày từ năm 1969 đến năm 1975 trong công tác. Trường có hai dăy nhà hai tầng. Tôi được đưa vào nhà đầu tiên, vợ tôi cũng thế. Từ đó, tôi có thể nh́n thấy quang cảnh trên đường phố bên ngoài. Vợ tôi vào pḥng đầu tiên dành cho phụ nữ, nơi từng là lớp học của tôi mười hai năm trước. Ư nghĩ đầu tiên của tôi là đời tôi đang diễn ra những sự trùng hợp kỳ lạ. Tôi đứng trên ban-công của trường nh́n về phía nhà thờ nơi tôi từng chơi đùa cùng bạn bè. Bạn tôi vẫn đang ở đấy, nhưng họ không phải là những người bạn học cũ của tôi. Một vài người lo lắng quay về nhà; một vài người khác vội vă băng qua đường để vào “trường” sau khi từ giă thân nhân.
Lớp học nơi tôi bước vào hoàn toàn trống rỗng. Mọi vật đă được dời đi nơi khác. Tôi trải chiếc chiếu cói lên sàn nhà nơi được đặt bục giảng của giáo sư trước kia. Chúng tôi chia nhau mỗi người một khoảng trống khoảng vừa một chiếc chiếu. Cái ba-lô biến thành gối nằm và nó đi theo cùng tôi đến lúc tôi trở về mười bảy năm sau. Trong ba-lô, tôi có 1 cái mùng nilon, một cái mền nilon nhà binh, hai quần Jean, hai áo sơ mi, cái bi-đông đựng nước uống, cái áo khoác, một pon-sô nhà binh, mười gói ḿ ăn liền, một gói cơm sấy, một gói thịt khô, và một gói đựng thuốc gồm Tylenol, Penicillin, thuốc tiêu chảy, Quinine, và một cuộn băng keo. Tôi chuẩn bị cho một cuộc sống trong rừng chứ không phải trong thành phố. Cái mà tôi quên là chiếc vơng mà tôi nghĩ có lẽ sẽ rất cần thiết với tôi sau này. Lớp học gợi tôi nhớ đến những người bạn xưa, vài người đă chết trong cuộc chiến, vài người đang ở nơi nào đó bên ngoài kia, một vài người chắc đang ở trong hoàn cảnh giống như tôi bây giờ đây.
Tôi đi qua pḥng vợ tôi. Mọi người trong pḥng đă giúp vợ tôi có chổ nằm kế bên chị vợ tôi. Ngọc, Liễu, Ba, những người đàn bà làm chung với vợ tôi trước kia ở pḥng tuyển mộ cố an ủi tôi bằng cách hứa sẽ chăm sóc vợ tôi khi cô ấy cần. Tôi rời vợ tôi sau một lúc và đi quanh t́m bạn bè.
Mọi người đang bàn tán về danh từ “cải tạo” của Cộng Sản, nhưng không ai dám nh́n nhận sự thật rằng cải tạo không ǵ khác hơn là trả thù. Danh từ “tẩy năo” và quyển sách “Trại Đầm Đùm” được viết bởi một nhà văn ở miền Nam là những ǵ mà tôi được biết về sự cải tạo của Cộng Sản, nhưng sự thật về cái gọi là “Cải Tạo” vẫn c̣n là một điều bí mật đối với tôi. Chúng tôi đă được biết ít nhiều về việc cải tạo các “Cosack” ở Liên Sô sau khi Cộng Sản cầm quyền ở đây, các Cosack được đưa đi Siberia để cải tạo và chết ở đấy. Sau khi chiếm Trung Quốc, Cộng Sản đă đưa hàng trăm ngàn người Trung Hoa Quốc Gia đi Tân Cương để cải tạo và chết ở đó. Nhưng chúng tôi không biết ǵ về số phận các người Việt Nam sau khi Hồ Chí Minh chiếm miền Bắc. Họ đă bị giết chết hay vẫn c̣n trong các trại tập trung ở miền Bắc Việt Nam? Những người Cộng Sản Việt Nam đối xử thế nào với kẻ thù của họ?
Tôi không nghĩ Cộng Sản Việt Nam sẽ làm một cuộc thảm sát giống như Hitler đă làm ở các ḷ sát sinh v́ chúng không muốn làm mục tiêu cho công luận, nhưng giết lần ṃn là điều mà họ có thể thực hiện mà không sợ ai phản đối. Đi vào trại, chúng tôi phải chấp nhận mọi điều xăy ra ngay cả điều xấu nhất, đó là cái chết.
https://i.imgur.com/HIb3jhd.jpg
“Tẩy Năo” và “Cải Tạo” có lẽ là hai từ rất tương đương nhau! Cộng Sản “tẩy năo” kẻ thù của họ như thế nào? Cải tạo tư tưởng là từ mà Cộng Sản dùng rất nhiều trong những ngày đầu “giải phóng”. Chúng bảo rằng nhân dân miền Nam đă từng sống một thời gian dài với Đế Quốc Mỹ và Ngụy Quyền Nam Việt Nam cần phải được cải tạo tư tưởng để thích hợp với xă hội mới: Xă Hội Xă Hội Chủ Nghĩa!
Nhưng cải tạo như thế nào vẫn là một điều khó hiểu. Mỗi nơi có một cách để cải tạo. Những thanh niên bị cắt quần ống loe, phụ nử không được mặc áo dài và không được trang điểm, cái gọi là “nhạc vàng” bị cấm triệt để, sách vở xuất bản ở miền Nam Việt Nam bị coi là “phản động và đồi trụy” và bị thiêu huỷ, dân chúng phải lao động và thu nhập tuỳ theo công sức mà họ đóng góp, vân vân và vân vân. Đó là những điều mà Cộng Sản gọi là cải tạo xă hội. Nhân viên của chế độ cũ phải được học tập những điều gọi là “tội ác” của Đế quốc Mỹ và Ngụy quyền cùng chiến thắng của cách mạng và của Xă Hội Chủ Nghĩa. Đó là những điều mà Cộng Sản gọi là cải tạo tư tưởng để thích hợp vơi xă hội mới. Mặc dù chúng tôi không tin đơn giản như vậy, nhưng chúng tôi lại hy vọng mọi việc sẽ không đến nỗi quá tồi tệ. Điều đó cũng rất tự nhiên đối với một con người khi lâm vào cảnh khốn cùng th́ luôn mong mỏi một điều ǵ đó khá hơn để mà tự an ủi ḿnh. Chúng tôi không thể đi đâu được, không thể trốn tránh được, chúng tôi đành phải đặt số phận ḿnh vào tay kẻ thù, đi vào trại cải tạo và chờ đợi mọi điều có thể xảy ra với chúng tôi.