florida80
07-27-2020, 20:02
Túy Hồng
Nhà văn Túy Hồng tên thật Nguyễn Thị Tuư Hồng , sinh ngày 12 tháng 10 năm 1938 tại Phong Điền, Thừa Thiên-Huế. Bà tốt nghiệp Đại học Sư phạm Huế, bắt đầu viết văn vào năm 1962, có tác phẩm “Thở Dài” xuất bản lần đầu vào năm 1965, ngoài ra tác phẩm “Những Sợi Sắc Không” của bà đoạt giải Văn học Nghệ thuật Toàn quốc 1969-1970.
“Nhưng ca hát cũng là một nghề.”
https://i.imgur.com/rHy9MT3.png
“Nghề chi không đứng đắn, không có tôn ti trật tự chi cả, nghề ăn sương tinh thần. Nếu chị cứ đi dạy học hay làm thư kư th́ có ai phàn nàn. Chị nghĩ coi, anh Chinh cao thượng, hiền lành. Sao chị không cho chuyện lấy chồng là hết. Chồng là tất cả… c̣n có chi hơn để ḿnh mơ ước. Đi hát bị tai tiếng suốt đời…”
Dù muốn dù không, khi bụng lồm cồm tôi cũng phải ở nhà. Nghỉ hát khoẻ người như ngày nào uống thuốc. Da thịt đâm chồi ở những chỗ khuyết trên thân thể.
Trên bàn làm việc của Chinh vẫn hàng chữ dur, pur, sur. Chàng có đến ba đức tính chính, không kể những cái phụ tùng khác trong khi tôi chỉ có ḷng thành yêu chồng. Trong thời kỳ dự bị sinh đẻ, tôi rất sợ phải ngửa tay xin tiền chàng. Tiền chẵn ngân hàng giữ hộ, c̣n tiền lẻ tiền riêng đă cạn từ lâu. V́ tự ái, v́ e ấp tôi chỉ cho thai nhi những cái ḿnh có thể. Quà biếu cũng tạm đủ dùng. Con tôi chưa ăn nhờ chi của cha nó cả.
Đến ngày con tôi phá vỡ ḷng mẹ để ra ngoài, Chinh đi công tác trạm xa. Mẹ, các chị em và anh rể d́u tôi vào quân y viện. Mỗi người nịnh một câu cho tôi quên đau nhưng tôi cần một người, cần hai ṿng tay ân ái để lấp khỏa những đau đớn tày trời do đứa con đang làm dữ bên trong. Giờ phút ra đời của thai nhi là một cuộc động đất trong ḷng mẹ. Tôi cần một bả vai thân yêu để cắn, để cào trả thù những giờ phút sung sướng. Mắt tôi mờ lệ và mồ hôi. Mẹ đưa cho ngậm một lát sâm, tôi cắn cả tay mẹ. Đứa con đang xé rách bào thai, đang xô ngă chỗ cưu mang nó để mau ra đời. Nghĩ đến lúc Chinh t́m tôi, t́m đến cái khó nói nhất của thế nhân, nghiến răng bóp chặt cánh tay anh rể và nguyền rủa:
“Đồ chó…”
Mẹ tôi lau mồ hôi cho tôi và can:
“Xấu con… gắng chịu một chút.”
Qua một đêm lộng hành, sáng hôm sau thằng bé mới ra đời. Tiếng khóc lọt ḷng của con là bản hùng ca đầu tiên đời làm mẹ của tôi. Tôi mỉm cười, khi anh rể vào thăm tôi khoe:
“Để em chọc cho nó khóc, giọng tenor khá lắm.”
Chinh chưa về chào đón con. Tôi muốn kể với chàng nỗi đau đớn chịu đựng đêm qua.
Anh rể đánh điện tín ra Huế cho mẹ chồng tôi. Mẹ Chinh vào đến nơi mà chàng vẫn chưa xong công tác. Bà đến thăm dâu với một người bạn già. Mẹ Chinh c̣n rất trẻ. Nhan sắc vẫn c̣n giữ được ở khuôn mắt, sống mũi, tái gái cũng c̣n có người yêu được. Vuốt ve thằng cháu đích tôn, bà quay sang bà bạn:
“Chị coi dâu tôi ngoan chưa. Đám cưới vừa xong, thiệt hút chưa tàn điếu thuốc Cẩm Lệ đă đẻ rồi.”
Bà kia tiếp liền:
“Thế là chị phúc hơn người ta chứ sao.”
Thử xong hai câu nói trên, qua mười lăm phút tôi mới biết trong người thiếu máu sản hậu.
Mẹ Chinh ra Huế liền. Hơn một tháng sau th́ chết v́ đứt mạch máu cổ. Đúng là có phúc, v́ tôi không sinh sớm th́ bà đâu thấy mặt cháu nội.
Cháu bé quấy lắm. Cháu lộn ngày với đêm. Từ mười giờ tối trở đi cháu thức dậy rầy rà cho đến sáng. Ban ngày th́ nhắm tít hai con mắt lại; ai đến thăm cũng nhằm lúc ngủ. Cháu là thằng Viêm. Viêm được hai tháng th́ thôi khóc đêm. Cặp mắt bây giờ nhiều lúc biết nh́n theo một chiều hướng. Thỉnh thoảng cháu đưa hai bàn tay bé xíu của ḿnh lên ngắm măi không biết chán. Viêm không phá nữa, tôi phải lồm cồm trở dậy đi hát. Áo dài phải may lại v́ thân thể nở to ra. Những đường cong lún vào thịt.
Thưa bà, đứa con ra đời làm tôi sạch cả vốn liếng. Giọng hát vàng son tắt đi nghẹn ngào. Âm thanh của ngày xưa đă vỡ rồi, khí giới không c̣n nữa. Bà thử tưởng tượng một danh ca bỗng dưng mất giọng, gái giang hồ mất nhan sắc… cuộc đời cũng bệ rạc như nhau. Tôi chết sớm quá.
Bây giờ tôi hát tạm được như những giọng ca sản xuất từ đất Huế. Nhờ uy thế cũ của một thời ngang dọc, tôi chỉ hành nghề ở một pḥng trà nhỏ với số lượng ít ỏi. Quá khứ bị tổn thương nặng quá. Tôi lấy biệt hiệu khác. Người ta c̣n nhắc nhở đến tôi một thời gian tỉ như khi một v́ sao rụng đi ánh sáng c̣n xuống trần gian vài năm mới tắt.
Tôi cần tiền ghê gớm, cũng như lâu nay vẫn đ̣i tự lập.
Chinh th́ đi công tác cả đời. Chúng tôi sống ḥa b́nh nhưng không có ánh sáng hạnh phúc. Mỗi người nghĩ mỗi ngả.
Thằng Viêm được một năm rưỡi th́ Chinh đi Pháp tu nghiệp. Mẹ con tôi sống lạnh lẽo với người con gái giúp việc. Ngày tiễn chân Chinh đi xa có mấy chị em và một người bạn gái của gia đ́nh. Sương, bạn của Thanh, thân với chúng tôi như ruột thịt.
Tôi quên nhắc đến Viêm. Đầu tóc da thịt của cháu thơm mùi con nít một cách dễ thương lạ. Cháu tṛn và nục như thằng bé quảng cáo sữa Gugioz. Bà mà thấy th́ thương liền. Chỉ tội nước da hơi xấu, chắc là sán. Trẻ con vẫn thường bị sán hành. Con ở hay bồng Viêm ra nắng. Một buổi tối đi tŕnh diễn về th́ Viêm nhác chơi, nóng nóng giẫy, tôi hoảng hốt bồng con thức suốt đêm. Sáng tôi vội vàng viết thư cho Chinh kể nỗi lo lắng. Hơn một tháng sau mới có thư ở Pháp về. Đại ư bức thư: “Con đau là chuyện nhỏ nhặt. Đàn bà lo chuyện ấy không nổi sao mà c̣n quấy rầy, không cho chồng yên tâm tu học phương xa.”
Quả thật tôi chưa đủ điều kiện làm đàn bà. Nếu đủ sao c̣n bị chồng khinh. Tôi đốt bức thư giấu cảnh bạc phước với chính ḿnh.
Vái trời trả cho tôi vốn liếng ngày xưa, cho tôi t́m lại phong độ cũ. Tất cả không c̣n nữa nên hạnh phúc mới thẳng cánh bay. Tôi muốn đoạt lại thanh sắc nguyên vẹn ban đầu và sẽ cố gắng trau giồi sự nghiệp để đứng trên địa vị cao ngất của ḿnh nh́n xuống và để ngửa mặt mỉm cười hào quang danh vọng. Chỉ có cách ấy mới trả thù được. Phải rực rỡ như một tinh tú, phải cao hơn chồng, phải có sau lưng hàng ngàn kẻ ái mộ.
Hiện tại héo hắt quá.
Bụng của Viêm tích được nhiều sán lăi rồi. Tôi mua chai thuốc tẩy ruột. Viêm phải ăn ngọt đến ba ngày. Ngày thứ nhất tôi cho nó uống làm bốn lần cách nhau một buổi cháo đặc với đường phổi. Hai ngày sau, v́ bận tập dượt theo chương tŕnh đại nhạc hội, tôi giao chai thuốc cho người ở, dặn di dặn lại phải coi đồng hồ, cách hai giờ cho em ăn cháo uống thuốc. Đứa con gái ham trai, rót ụp cho con người ta uống cả một lần. Mấy trăm con sán lăi trong bụng thằng bé say thuốc quấy phá ruột gan để ra ngoài một lúc. Từng nùi, từng nùi sán đũa chui ra hậu môn. Chúng ḅ ngọ nguậy chọc thủng dạ dày. Chúng thoát bằng mọi ngả, trồi lên miệng, ḅ ra lỗ mũi, chui lên cửa hai mắt, bóp nghẹt con tôi tím bầm cả người. Ngồi trên taxi đến nhà thương tôi gào khóc, tôi móc giun lăi trong cổ họng Viêm, ghé miệng hút những con sán trong mũi. Sán ra bít lối làm con tôi tắt thở dọc đường. Tôi chết giả trên nệm xe. Thưa bà, đau chi mà chết cho cam.
Tôi viết thư cầu cứu Chinh che chở tinh thần, van xin t́nh thương để dằn nỗi khủng hoảng.
Chinh trách tôi bất cẩn, thiếu ư thức bổn phận. Chàng đau đớn không muốn về nước. Chàng sợ hậu quả tai hại đă cưới vợ nghệ sĩ.
Nhưng rồi Chinh cũng trở về và chúng tôi sẽ sống hai người hai nỗi cô đơn cho hết kiếp vợ chồng trong căn nhà rộng thênh. Ngày giờ kế tiếp nhau buồn. Căn nhà thiếu hạnh phúc yên lặng như bệnh viện, thỉnh thoảng mới vang tiếng cười của Sương. Từ khi Viêm chết, Sương hay đến ăn cơm với chúng tôi.
Tôi cần Sương đến nhà chơi. Chinh ít lầm ĺ. Sương tuyên bố: “Chỗ nào có Sương, mọi người không được buồn.” Sương bắt ai cũng phải cười theo nàng. Nhưng Sương sống cẩu thả bất cần như thể ḿnh không phải là con gái, học hành phất phơ cho có lệ. Tâm hồn chai lại, hết mơ ước, không c̣n muốn nói xấu ai nữa nhưng tôi vẫn nhột nhạt trước tính táo bạo của Sương. Ngày hiệp kỵ gia đ́nh, trước tinh thần nghi lễ và bao nhiêu nhân vật cũ, Sương cứ đi theo trêu cha tôi. Ông cụ lúc này thường hay đeo kính đen trong nhà, thứ kính mặt rất nhỏ như h́nh con mắt:
“Bác đeo gương nhỏ tí ti hấp dẫn quá, trông như cháu mặc đồ tắm deux pièces.”
Lúc này Chinh không c̣n yên lặng trong cách đối xử nữa. Chàng có những câu nói xé đầu óc:
“Hiền phá hư cuộc đời của tôi, phá lở toang cả. Lột tước giọng ca ra khỏi con người th́ c̣n lại chi? Hiền chỉ c̣n là một xác phàm, thua hết, thua hết cả mọi người. Con người của Hiền có chi, nuôi một đứa con cũng để cho chết… Vợ tôi chỉ là một cái xác phàm.”
Tôi nói rơ cho chàng biết:
“Anh không cần nói tôi cũng hiểu từ lâu. Thái độ của anh, cách đối đăi của anh đối với tôi từ trước đến giờ đă giảng nghĩa quá nhiều rồi. Khi cưới tôi, anh chưa cân nhắc kỹ lắm. Cái vốn liếng của tôi làm sao bền vững, làm sao dai cho bằng những cái chỉ số lương cao của những người vừa học giỏi, vừa đẹp vừa con nhà, sắp hàng lấy chồng la liệt trong xă hội. Tôi biết anh lấy tôi không phải v́ thanh, v́ sắc, v́ chi tiết khác của con người nghệ sĩ… Bọn xướng ca vô loại của chúng tôi có bao giờ giữ tiền được lâu, làm ra dễ, mất dễ. Cái tài trời cho tôi cũng mong manh như bọt xà pḥng, một thời thôi, sống đó, chết đó. Khi đă tuộc dốc th́ lăn ù, tuột thẳng, tuột một mạch. Tôi bây giờ hiện nguyên h́nh tầm thường, rẻ mạt, hết thời. Tâm hồn của tôi, nếu có, th́ cũng bị đe dọa quá rồi, con chết, sự nghiệp tan tành. Anh Chinh ạ, chính lúc này, lúc cái tinh thần yếu đuối của tôi cần được nâng đỡ, mơn trớn xoa dịu, lúc này tôi cần t́nh thương gia đ́nh, cần anh, bấu víu anh, khao khát t́nh thương của anh, nhưng lại chính là lúc tôi phải chịu tội, phải trả, chịu trách nhiệm về những cái tội đă để mất nó. Và anh, từ lâu, anh vẫn thi hành cái bản án trừng phạt đó. Tôi làm hư đời anh, tôi đâu cố ư.”
Tôi nói một hơi dài, nước mắt trào lên nghẹt mũi.
“Nếu tôi không lo đi làm tiền, nếu tôi được yên thân ở nhà như bao nhiêu người vợ khác th́ Viêm đâu có chết oan… Từ khi lấy anh lúc c̣n thời, c̣n giọng, tôi đă bất măn về việc đi hát, tôi cảm thấy như bị ép buộc phải hiến dâng khoái lạc tinh thần cho thiên hạ.”
Chinh nghe nói cũng buồn lắm. Tôi mất ngủ mấy đêm liền cứng hai mí mắt. Sương đến ăn cơm tối và đ̣i ngủ lại. Hắn đeo hai chuỗi hạt ḷng tḥng đến bụng như ca sĩ. Sương lục tung những đồ trang điểm. Áo ngủ của tôi cái nào Sương mặc cũng chật. Khi hắn cởi áo dài bên trên thân thể chỉ c̣n mặc một chiếc nịt ngực không dây treo như “đeo gương mát” (lời Sương) th́ Chinh đi vào. Cả Chinh và Sương đều tỉnh như không.
Khi ăn cơm Sương nói chuyện lảy lảy. Tối hôm ấy tôi quên cả lịch sự không ngủ với Sương cho có bạn. Sương nằm pḥng ngoài nói chuyện vào. Tôi nằm bên Chinh thao thức câm nín. Chừng một giờ khuya th́ Sương vùng dậy gơ cửa pḥng chúng tôi th́nh ĺnh. Hai vợ chồng hốt hoảng trở dậy. Tay níu áo khép ngực, miệng Sương nói thật thà đến trắng trợn:
“Em sợ cô đơn – cho em nằm ngủ chung với anh chị…”
Tôi trợn mắt xô ngược Sương ra ngoài:
“Giỡn vừa thôi.”
Đứng ngượng ba người với nhau vài phút, tôi lật đật kéo tay Sương, lấy gối đến nằm với hắn.
Một hôm đi công tác về, Chinh cầm tay tôi bảo:
“Có tin mới cho em… tin lành…V́ em chán sống ở Saigon rồi nên anh đă xin về Huế làm ăn. Sống ở đó yên hơn. Cái ṃi này, ở đây măi chắc em chết yểu. Anh chỉ c̣n đợi giấy tờ thuyên chuyển và sự vụ lệnh là bay ra Huế liền. Sương có ông cậu lập một trường mẫu giáo ở Vỹ Dạ. Anh nhờ Sương viết thư xin ông cho một lớp. Em thu xếp ra Huế trước giữ chân, không có người ta giành. Anh phải ra sau v́ c̣n đợi giấy tờ. Em hát hay, thích hợp với nghề. Dạy con nít vui lắm em à, tiếp xúc với tụi ấy ḿnh thấy yêu đời, yêu nghề.”
Thưa bà, khi cánh tàu bay ĺa mặt đất, từ từ nhướng lên, cúi xuống Saigon lần chót, nh́n những người dưới đất làm nền cho cảnh biệt ly, mắt tôi bỗng vướng phải h́nh ảnh Chinh đứng bên Sương, rất xứng đáng. Tôi lạnh người cảm thấy chắc chắn ḿnh bị phỉnh. Cảm giác tức tối bẽ bàng như sa mù phong kín tâm tư làm tôi không thấy ǵ nữa. Nước mắt lặng lẽ chảy một đường nhỏ dài xuống hết mặt; tôi nuốt những giọt sắp xuống bên trong mũi và ngồi yên như những người khác. Sắp đặt không cao chi cả mà cũng dụ được ḿnh. Người ta đẩy tôi ra bằng một miếng mồi tầm thường. Có những chặng đường nặng mây, tàu bay chao mũi, tôi ậm ọe nôn mửa. Một bà người Huế bên cạnh bảo:
“Đi máy bay lần đầu phải không chị?” Tôi luận điệu. Cổ họng lợm măi. Nước vàng vọt ứa ra. Có nên tin rằng chuyện buồn nôn là một triệu chứng vui.
Tôi ở nơi nhà xưa cũ, cột kèo choán hết diện tích. Nhà rộng thênh thang gió vào bốn ngả. Thời tiết Huế nặng như ch́. Đôi lúc trời thật mâu thuẫn vừa nắng vừa mưa. Chiều chiều, những ngọn gió nồm thổi trái phương làm ḿnh ngái ngái trong người.
Thưa bà, cần chi, có chi đó mà trở lại. Huế với Saigon có bao lăm, muốn bay về lúc nào chẳng được. Quay lại làm ǵ. Miễn cưỡng ghép hai cái xác không hồn vào nhau để khinh bỉ nhau suốt đời sao? Lư hay t́nh chi cũng bỏ hệ thống. Cứ cho đấy là chuyện ly thân mà pháp luật là đôi tâm hồn tự làm chứng lấy. Tôi nhất định sang tên chồng cho người khác, cúi đầu sống cho ḿnh.
Nhưng thưa bà, tôi không phải cô đơn rơ ràng như vậy thiên hạ có cười không? Họ có cho là quá dại không? Tôi xin bà một quyết định: về với chồng, ở ĺ đất Huế, hay quay lui lại sống cùng cha mẹ? Bà đă thu xếp việc nhà cho bao kẻ mất hạnh phúc, xin bà giúp tôi một chuyến. Xin đội măi ơn bà.
Trần Thị Nhơn Hiền
Túy Hồng kết hôn với nhà văn Thanh Nam (1931 – 1985) vào năm 1966, có 3 con trai và 1 con gái. Gia đ́nh bà sang Mỹ vào năm 1975, ban đầu tạm cư tại New Jersey miền Đông Bắc, đến năm 1976 dời sang vùng Tây Bắc, định cư tại thành phố Seattle, tiểu bang Washington, Hoa Kỳ.
Túy Hồng có 9 tác phẩm đă xuất bản ở miền Nam Việt Nam trước 1975, và 5 tác phẩm xuất bản ở hải ngoại.
Mời quư độc giả đọc lại truyện ngắn “L̉NG THÀNH” của Túy Hồng viết vào năm 1962: “… Tôi viết truyện này, tôi làm bài luận văn đặc biệt nhất cuộc đời, khi tôi c̣n là một cô giáo cấm cung tại Huế … Tôi viết cái truyện ngắn này khi đang vô cùng sung sướng với nhiều hy vọng nẩy từng nụ non.”
Ḷng Thành
Thưa Bà,
Lâu nay tôi vẫn theo dơi lời của bà trên mục “Giải đáp tâm t́nh.” Bà đă dàn xếp bao nhiêu rắc rối nội tâm. Những người nghe bà giờ đây có lẽ đă b́nh yên rồi. Hôm nay, tôi xin mạn phép tuần tự kể câu chuyện dài đời tôi và mong bà giúp cho đoạn kết.
V́ câu chuyện ấy có liên quan đến những điều xảy ra trong đời tôi sau này, cho nên mặc dù như thế không được khiêm tốn tôi vẫn phải thưa ngay rằng trước đây bốn năm tôi đă từng là một ca sĩ có tên tuổi ở đô thành. Trời cho tôi giọng hát ha, cái may mắn ấy giúp tôi nuôi sống gia đ́nh.
Nhà cũng có anh, nhưng trong hoàn cảnh cần phải hy sinh này, anh tôi lại làm reo đ̣i cho có một gia đ́nh riêng của anh. Đàn ông lấy vợ khi nào cũng c̣n kịp; nghĩ thế nên cả nhà tôi kết bè phản đối nàng dâu chưa về nhà chồng. Ai mà ưng được người chị dâu biết gần hết chuyện đời ấy, chị nói chuyện liên hồi trước mặt đàn ông. Chị quá tỉnh táo, không bao giờ để lộ cảm xúc lên mặt hay ngập ngừng im lặng trước nam phái.
Mẹ tôi bảo anh: “E hắn nhai mày.”
Anh tôi nổi cộc. Anh đem cả số tiền tháng lương mới lănh về chặt hai ra, làm mồi lửa. Anh đành đoạn thoát ly gia đ́nh! Cha mẹ tôi có con trai đầu ḷng mà không nhờ được. Gánh nặng trên đôi vai ngang, tôi phải hát đêm ngày. Ở tuổi hai mươi, con gái bây giờ vẫn c̣n rất trẻ, nhưng ḷng tôi th́ già đắng lại. Đau buồn trĩu nặng trên mí mắt. Già tự trong ḷng già ra. Tôi không có nhan sắc để giúp đỡ cho tiếng hát, cố tránh chuyện buồn để t́m tươi non cho gương mặt.
Tôi theo học nhạc từ năm mười lăm. Trên đầu lưỡi tôi vẫn quen nhảy nhót những tiếng ca rộn ră. Ở chéo khăn tay, trên ngực áo mặc ở nhà, luôn luôn khập khễnh những nốt nhạc vui đời. Gia đ́nh níu nhờ tiếng ca của tôi. Tôi đem hơi ca đổi lấy tiền. Các chị em ở nhà đi ra đi vào ṃn guốc, ai cũng đẹp hơn tôi cả. Trổi nhất là Thanh, cốt cách chứa trong cái bằng tú tài. Có người mời Thanh đóng phim. Thanh cười. Nó đang chờ ngày làm bà lớn. Trong cuộc sống thiếu điều kiện vật chất nhưng vẫn trau chuốt bề ngoài, dĩ nhiên chúng tôi va chạm lung tung. Lục đục căi nhau cả ngày từ khi mặt trời mọc cho đến lúc trăng lên. Gây gổ sa đà mê man, quên cả việc đóng cửa gương đề pḥng hàng xóm. Bao nhiêu tật, bao nhiêu tướng trên người đều bị xoi ra hết. Thật là nh́n vào, đời ở đâu cũng đều thấy khổ. Làm con gái trong nhà này như làm tướng cướp. Thanh hét ra lửa, ngọn đón của nó bao giờ cũng độc, hạ liền độc thủ trong nháy mắt:
“Đó, đó là chị, chị Liên của tôi đó. Chừng ấy tuổi mà chưa có chồng. Chị tưởng cha mẹ hănh diện v́ chị lắm chắc. Không đi cho rồi, c̣n ở nhà báo hại măi. Vẫn biết chị luống tuổi th́ sinh ra gắt gỏng, khó nết, nhưng ai dại ǵ mà làm nạn nhân cho sự khủng hoảng kia.”
Phần tôi, lập đầu công trong gia đ́nh nhưng Thanh vẫn t́m cách hạ:
“Đồ ‘khôn nhà dại chợ.’ Cái đồ ca sĩ ưỡn ẹo ra hát bị bọn cao bồi chửi vào mặt cũng phải vuốt mà chịu. C̣n về nhà th́… th́…”
Tôi tức giận oằn người. Chỉ có cách nói xấu nó với người ngoài mới trả được hận. Ra đường Thanh đẹp, tinh thần cao.
Tôi mắng lại: “Dù có làm chi đi nữa, ta cũng hănh diện nuôi mi một phần. Mi là cao bồi ở nhà cao bồi vườn, v́ mi chửi tao ở đây c̣n tụi bạn mi ở dọc đường dọc chợ chửi tao trên bục ca. Cân quá.”
Bao giờ gây sự với Thanh, tôi cũng được tiếp sức cả. Các chị ở ngoài mỗi người “thở” vào một câu làm Thanh hao ṃn khí phách. Bao giờ Thanh cũng phải đương đầu với một lực lượng. Thanh cô đơn, nó phải khóc cho sự yếu thế của ḿnh.
“Ai cũng có vây cánh cả, chỉ ḿnh là trơ trọi. Hoàn cảnh dồn ḿnh vào chỗ xấu. Chị Hiền, chị là tiên hiện xuống nhà này, chị hái ra vàng mà. Tôi mà đi khỏi cái nhà này, khi khuất mắt cái sào huyệt đàn bà là không thèm ngoái lại, không thèm lui một bước. Chị Hiền, được, cho chị hơn tôi đi, hiện tại bây giờ th́ chị hơn đi, nhưng để c̣n tương lai coi ai sẽ hơn ai.”
Bao giờ cũng khoe vốn! Tôi mong cho Thanh đi lắm. Tôi mong cho các chị mỗi người có một “lối đi đưa đến thành La Mă.”
Thưa bà, chị em cứ xáo trộn măi nên mẹ hằng ao ước gả trụm cả bầy cho một chàng!
Thời gian làm con gái, chúng tôi sống vô trật tự với nhau; ngoảnh đi ngoảnh lại tuổi ba mươi đă gần kề. Đêm nằm mà nóng gan, nóng phổi. Cha tôi mài miệt xem sách trọn tuổi già để quên lo. Mẹ tôi chơi bài tứ sắc và dạy dỗ con cái. Bà la mắng con nhiều nhất là ba câu, đánh tứ sắc ù được ba ván đầu, c̣n th́ “xỉu” dài. Khi mẹ rầy chúng tôi vài tiếng không nổi, bỏ đi chỗ khác th́ ḷng nặng trĩu; khi mẹ phủi áo tan ṣng tứ sắc th́ “túi rỗng không và ḷng cũng rỗng không.” Trong truyện Tàu có anh Tŕnh Giảo Kim ráng được ba búa đầu rồi vác đại phủ co gị chạy, bà có đọc “Thuyết Đường” không? Mẹ tôi chắc là hậu thân của tướng Tàu đó. Đánh đâu thua đấy. Mẹ muốn thả lỏng cho chúng tôi tự giác lỗi lầm. Có lẽ mẹ tôi bắt chước J. J. Rousseau mà dạy con, theo gương Tŕnh Giảo Kim mà đánh bài, nên cha tôi mới không giàu sang chăng?
Thưa bà, đó là chuyện trong nhà, c̣n chuyện ngoài đường nữa. Cái khổ v́ nghề nghiệp mới chính là tai ách. Đi nắng về sương, ăn ngủ thất thường, tôi tự ví ḿnh với “kiếp c̣ ăn đêm.” Thịt xương hao ṃn lần. Trời khuya tê cóng, đường phố nằm yên, chỉ c̣n ḿnh ca nhi thức, lật đật về gơ cửa nhà ḿnh, lau vội phấn son, lên giường nằm trở ḿnh cho đến sáng. Da mặt ít có dịp trở lại tự nhiên, ngày đêm vẫn chà xát kem với bụi phấn lần lần dày và to ra. Hai lá phổi mỏng mảnh của tôi một ngày kia sẽ bở rệt như đôi cánh bướm. Sau mỗi đêm đại nhạc hội, sinh lực chuyền hết ra cuống cổ, tôi phải ngậm sâm cho ngọt giọng. Người đời ác với chúng tôi lắm. Tôi c̣n nhớ măi kỷ niệm hăi hùng đêm đầu tiên ra mắt khán giả pḥng trà. Cả một bầy thú rừng la ó, huưt c̣i miệng, đập phá bàn ghế, tôi co rúm người lại, chới với chụp lấy cổ chiếc micro t́m một chỗ vịn đỡ; bọn ác quỷ rú lên làm sao cho ḿnh dở sống dở chết trên bục ca. Để cám ơn họ ḿnh phải tập trung tất cả sức lực ra hát cho thật hay, uốn người thật dẻo, mỉm cười sao cho lẳng.
Giọng hát độc đáo, kỹ thuật vững chắc, tôi thủng thẳng đi hát và gấp rút thành công. Bà có nhận thấy loài xướng ca của chúng tôi giàu ḷng vị tha không? Mặc người ta gào thét, đả đảo, mặc bọn đàn ông thô bỉ xô đuổi người ca sĩ vẫn nhởn nhơ như không, cố đem cử chỉ đẹp nhất ra khoe, nụ cười khéo nhất ra ch́u, ra dâng hiến. Bao nhiêu “anh hoa đều phát tiết ra ngoài,” bao nhiêu duyên dáng mặn ṃi đều vung văi dưới ánh đèn màu. Người đời không tốt nhưng ḿnh cứ tốt lại. Ḿnh cần họ, ḿnh phải mất cho họ.
Tôi tuyên bố riêng với các bạn: “Mấy anh chàng ở xa ỷ đông làm tàng… Một khi muốn sống gần với ca sĩ th́ chết… Các con của mẹ ơi…”
Tiếng hát của tôi có ngôi thứ rơ rệt. Ngoài lúc trau giồi, tập tành với một vài nhạc sĩ quen thân, tôi c̣n phải luyện giọng ca, tiếng ngân. Nghe dĩa vừa thích vừa lợi. Tôi c̣n một phương pháp nhà quê nữa là rúc đầu hát vào lu nước nghe tiếng ḿnh như ễnh ương kêu. Ḿnh phải tập cách dồn ép hơi trong cổ họng làm sao cho lần lần nghe bớt rồ, bớt xốn tai. Đừng để hở cả hai tai, ḿnh phải bịt kín lỗ tai lại để nghe giọng thật của ḿnh. Phải nghe ḿnh hát để sửa cho ḿnh. Sự tập luyện kéo dài suốt đời ca sĩ. Tôi biết chịu thương chịu khó nên được mến chuộng. Có người bảo tiếng hát của tôi như hiểu thấu ḷng người, như an ủi; đôi khi nghe như vừa khóc vừa hát. Người đời vẫn thích ḿnh làm nũng với họ, lắm khi thật đáng giận đáng ghét: ḿnh hát cho họ nghe mà họ c̣n ác với ḿnh.
Một buổi chiều mấy chị em tôi đang sang trọng đi làm, có hai chàng ôm nhau trên chiếc xe Vespa phanh chậm xe lại, nói vào mặt: “Các em của anh bữa nay đi ăn sương sớm quá?”
Một chị bạn phản ứng liền: “Quân hạ cấp, ba người… sáu chiếc gót sắt đâm lủng mắt bây giờ.”
Tôi nhủ thầm: “Mẹ rất buồn khi nghe các con nói thế.”
Càng ngày tôi càng “bay” nhiều ở các pḥng trà. Họ tranh nhau mời tôi. Tôi “chướng” với họ đủ mọi điều kiện. V́ thiếu những người như tôi cuộc đời sẽ đ́nh công.
… Rồi sự lạ ở ngoài xảy vào gia đ́nh chúng tôi. Một người mê giọng hát của tôi và mê cả tôi, đêm đêm trực ở pḥng trà nhưng không bao giờ thấy tận mặt mặt thật của tôi cả. Người ta đánh tiếng muốn nói chuyện với tôi để t́m hiểu. Đó là một sự huy hoàng và rực rỡ: Tiến sĩ Vật lư. Xôn xao quá! Nhưng khi cái xôn xao đă lắng một nửa tôi mới b́nh tĩnh lại để nghe kể rằng ông Nghè Vật lư tuổi đă giáp ngũ tuần, tóc mây đă bị thời gian cướp mất một khoanh trên đầu.
Ông đề nghị đến nhà gặp tôi cho biết. Cả mấy chị em cùng đợi.
Cha mẹ tôi bàn ra bàn vào rất nhiều. Mẹ cứ hỏi đi hỏi lại đến mười lần tôi có bằng ḷng không làm Thanh phải bực: “Để c̣n ngắm dung nhan ông ta đă chứ!” Mẹ tôi chắc lưỡi: “Lấy chồng già như hắn bây giờ th́ sướng nhưng về sau phải nuôi con mệt. Đợi đến chừng ấy tuổi mới lấy vợ. Ḿnh nên nghĩ đến sau này một chút… cha già con mọn.”
Chị Liên căi lại: “Ở Mỹ, ở Pháp người ta lấy toàn chồng già. Hơn hai, ba giáp là chuyện thường. Càng so le càng độc đáo. T́nh càng già càng bảo đảm…” Mẹ tôi cười: “Cơ chi hắn hỏi con Hoài th́ gả liền, cho thêm con Liên nữa, gả một biếu một.”
Thanh cười lộ cả hai hàm răng đều như bắp tươi. Cái lúm đồng tiền thêm duyên trên má bên phải rất sâu. Vẻ đẹp phong phú, khi thôi cười đồng tiền vẫn c̣n.
Nó nói với tôi: “Bất luận già trẻ lớn bé, ai đáng phục th́ lấy. Bọn con nít ở trong nắm tay ḿnh, muốn nắm lại lúc nào cũng được cả. Tụi ḿnh ví như mấy chiếc đ̣. Đàn ông là những cái neo, neo đ̣ lại, níu đ̣ cho cứng đề pḥng sóng gió, mà neo th́ phải lựa thứ tốt, bằng sứt hảo hạng, sắt tra…”
Diệu, người chị kế hơn tôi một tuổi, đẹp thua Thanh một ít, hất Thanh ra để khuyên tôi: “Con Hiền có sự nghiệp, thiên hạ đều biết. Mi muốn lấy ai cũng có sẵn. Người tầm thường như tao mới đáng lo… giá trị cứ đánh vào ông chồng… Mi cần chi mà phải ham… Chẳng thà cha mẹ ép rồi ḿnh mới đau khổ mà lấy.”
Diệu thích dạy học, tin ở ḿnh. Chị biết ḿnh đẹp, biết món này, món kia, nên biết giá trị của ḿnh từ mọi góc cạnh. Chị nói rất nhiều lần, cho tôi biết ư nghĩ của chị: “Ai mà lấy tao sau này sướng lắm nghe.”
Một bữa chị nhờ thằng em con d́ chở Solex đến trường. Đứa em vùng vằng, Diệu cười với nó: “Thằng này không biết hân hạnh chi cả. Bao nhiêu người sẽ mời tao lên ô-tô của họ. Chứ mi chở tao một bữa đỡ đă…”
Chuyện ǵ mà vào nhà tôi cũng có thể được bàn bạc suốt năm canh. Tôi muốn ngủ quá rồi, chị Diệu vẫn c̣n hăng: “Đàn ông bây giờ bần lắm. Họ chỉ cưới ai có nghề nghiệp trong tay. Con Hiền lương to hơn tổng thống… Nhưng… người đàn bà Tây phương có can đảm lấy chồng già v́ bên họ có đạo luật ly dị. Chịu lấy ông lăo lúc ấy là nghĩ dài sau này c̣n làm lại, c̣n tái bản nhiều lần nữa. Ḿnh mà muốn thay chồng th́ chỉ có việc trù cho chồng chết hoặc thuốc…”
Thưa bà, chuyện lấy chồng, dù là lấy ông già đi nữa cũng đáng làm ḿnh xao động chứ. Tôi chuẩn bị chờ đón, gọt dũa những câu sắp nói cho trơn láng. Tôi hoang mang không biết ông ta đến thăm vào ngày giờ nào. Và… mẹ cha đă cố t́nh làm cho tôi vắng nhà lúc người ấy xuất hiện. Thanh bưng khay nước ra mời khách và Thanh đă làm cho người ta quên rằng người ta đến đây là v́ tôi. Qua phút ban sơ mẹ và các chị đều hiểu rằng tôi đă bị loại tuy chưa vào bán kết. Những lần mấy chị em rút vào trong nhường chỗ cho Thanh tiếp chuyện với nhân vật mới của gia đ́nh, chúng tôi nh́n ra đôi lứa ấy mà thấy cả một sự sắp xếp lộn xộn.
Tôi trêu Thanh: “Con Thanh tiếp chuyện mệt lắm nghe. Khi không muốn cưới hắn cũng phải bặm miệng cho cái lúm đồng tiền lơm vào. Lỡ quên th́ đêm nằm ân hận măi.”
Sau ngày Thanh lên xe về nhà chồng th́ chị Hoài được làm việc với Mỹ, Diệu đi dạy học. Hai pḥng trà mời tôi kư giao kèo. Tiền vào nhà tôi như lá mít rụng. Không khí gia đ́nh bây giờ thở ra thở vào thấy khoan khoái lắm. Ngoài số đồ dùng và đồ trang sức thời đại, chúng tôi mỗi người trung b́nh có hai áo lụa mỡ gà để đi dưới nắng Sagion. (Thi nhân bắt buộc mỗi người con gái đeu phải may áo lụa, phải không bà?)
Tôi cần hát cũng như tôi cần thở. Tiếng hát của tôi bây giờ yên một chỗ nhưng tên tuổi tôi nổi dồn dập. Cái khó là tạo được thanh thế ban đầu. Tiếng tăm tôi cứ nhẹ nhàng đi lên như bong bóng khinh khí. Đúng là thời kỳ tôi làm mưa làm gió. Tôi than với các anh nhà báo là không ai chia sẻ thân phận tôi ra nhiều miếng nhỏ để hát được nhiều nơi.
Danh vọng đón rước t́nh yêu. Một trung úy Quân y, Chinh, đi hỏi tôi giữa gian nhà chật ních bà con bên ngoại. Chinh đến với tôi hoàn toàn lạ hoắc. Và tôi yêu người đàn ông lạ ấy giữa đám đàn ông quen. Các chàng nghệ sĩ tính sai. Ai cũng tưởng đời làm nhạc phải cột liền với đời ca nữ để “anh đặt lời ca nàng đem bán.” Tôi gieo cầu vào địa hạt cao tức là đánh lạc thành kiến của họ.
Chinh cao, to oai, đúng với quan niệm về đàn ông của phụ nữ. Cái bằng cấp của chàng th́ cây cối súc vật đều thích. Tôi đă đủ mọi chiều cao ước. Trời đất cùng nhau hân hoan!
Các chị phê b́nh kín Chính như thế này: “Người cẩn thận, kỹ lưỡng quá… Hí! Chắc là khi cất tiền anh chàng vuốt xếp tờ bạc thẳng lắm, thẳng lắm, ờ ờ, anh chàng đút bàn ủi điện ủi cho láng, cho phẳng phiu, cầm lên hôn một cái rồi cho vào ḥm.”
Cái ǵ ở đầu lưỡi các bà ấy xuất ra cũng trần ai cả!
Nhà văn Túy Hồng tên thật Nguyễn Thị Tuư Hồng , sinh ngày 12 tháng 10 năm 1938 tại Phong Điền, Thừa Thiên-Huế. Bà tốt nghiệp Đại học Sư phạm Huế, bắt đầu viết văn vào năm 1962, có tác phẩm “Thở Dài” xuất bản lần đầu vào năm 1965, ngoài ra tác phẩm “Những Sợi Sắc Không” của bà đoạt giải Văn học Nghệ thuật Toàn quốc 1969-1970.
“Nhưng ca hát cũng là một nghề.”
https://i.imgur.com/rHy9MT3.png
“Nghề chi không đứng đắn, không có tôn ti trật tự chi cả, nghề ăn sương tinh thần. Nếu chị cứ đi dạy học hay làm thư kư th́ có ai phàn nàn. Chị nghĩ coi, anh Chinh cao thượng, hiền lành. Sao chị không cho chuyện lấy chồng là hết. Chồng là tất cả… c̣n có chi hơn để ḿnh mơ ước. Đi hát bị tai tiếng suốt đời…”
Dù muốn dù không, khi bụng lồm cồm tôi cũng phải ở nhà. Nghỉ hát khoẻ người như ngày nào uống thuốc. Da thịt đâm chồi ở những chỗ khuyết trên thân thể.
Trên bàn làm việc của Chinh vẫn hàng chữ dur, pur, sur. Chàng có đến ba đức tính chính, không kể những cái phụ tùng khác trong khi tôi chỉ có ḷng thành yêu chồng. Trong thời kỳ dự bị sinh đẻ, tôi rất sợ phải ngửa tay xin tiền chàng. Tiền chẵn ngân hàng giữ hộ, c̣n tiền lẻ tiền riêng đă cạn từ lâu. V́ tự ái, v́ e ấp tôi chỉ cho thai nhi những cái ḿnh có thể. Quà biếu cũng tạm đủ dùng. Con tôi chưa ăn nhờ chi của cha nó cả.
Đến ngày con tôi phá vỡ ḷng mẹ để ra ngoài, Chinh đi công tác trạm xa. Mẹ, các chị em và anh rể d́u tôi vào quân y viện. Mỗi người nịnh một câu cho tôi quên đau nhưng tôi cần một người, cần hai ṿng tay ân ái để lấp khỏa những đau đớn tày trời do đứa con đang làm dữ bên trong. Giờ phút ra đời của thai nhi là một cuộc động đất trong ḷng mẹ. Tôi cần một bả vai thân yêu để cắn, để cào trả thù những giờ phút sung sướng. Mắt tôi mờ lệ và mồ hôi. Mẹ đưa cho ngậm một lát sâm, tôi cắn cả tay mẹ. Đứa con đang xé rách bào thai, đang xô ngă chỗ cưu mang nó để mau ra đời. Nghĩ đến lúc Chinh t́m tôi, t́m đến cái khó nói nhất của thế nhân, nghiến răng bóp chặt cánh tay anh rể và nguyền rủa:
“Đồ chó…”
Mẹ tôi lau mồ hôi cho tôi và can:
“Xấu con… gắng chịu một chút.”
Qua một đêm lộng hành, sáng hôm sau thằng bé mới ra đời. Tiếng khóc lọt ḷng của con là bản hùng ca đầu tiên đời làm mẹ của tôi. Tôi mỉm cười, khi anh rể vào thăm tôi khoe:
“Để em chọc cho nó khóc, giọng tenor khá lắm.”
Chinh chưa về chào đón con. Tôi muốn kể với chàng nỗi đau đớn chịu đựng đêm qua.
Anh rể đánh điện tín ra Huế cho mẹ chồng tôi. Mẹ Chinh vào đến nơi mà chàng vẫn chưa xong công tác. Bà đến thăm dâu với một người bạn già. Mẹ Chinh c̣n rất trẻ. Nhan sắc vẫn c̣n giữ được ở khuôn mắt, sống mũi, tái gái cũng c̣n có người yêu được. Vuốt ve thằng cháu đích tôn, bà quay sang bà bạn:
“Chị coi dâu tôi ngoan chưa. Đám cưới vừa xong, thiệt hút chưa tàn điếu thuốc Cẩm Lệ đă đẻ rồi.”
Bà kia tiếp liền:
“Thế là chị phúc hơn người ta chứ sao.”
Thử xong hai câu nói trên, qua mười lăm phút tôi mới biết trong người thiếu máu sản hậu.
Mẹ Chinh ra Huế liền. Hơn một tháng sau th́ chết v́ đứt mạch máu cổ. Đúng là có phúc, v́ tôi không sinh sớm th́ bà đâu thấy mặt cháu nội.
Cháu bé quấy lắm. Cháu lộn ngày với đêm. Từ mười giờ tối trở đi cháu thức dậy rầy rà cho đến sáng. Ban ngày th́ nhắm tít hai con mắt lại; ai đến thăm cũng nhằm lúc ngủ. Cháu là thằng Viêm. Viêm được hai tháng th́ thôi khóc đêm. Cặp mắt bây giờ nhiều lúc biết nh́n theo một chiều hướng. Thỉnh thoảng cháu đưa hai bàn tay bé xíu của ḿnh lên ngắm măi không biết chán. Viêm không phá nữa, tôi phải lồm cồm trở dậy đi hát. Áo dài phải may lại v́ thân thể nở to ra. Những đường cong lún vào thịt.
Thưa bà, đứa con ra đời làm tôi sạch cả vốn liếng. Giọng hát vàng son tắt đi nghẹn ngào. Âm thanh của ngày xưa đă vỡ rồi, khí giới không c̣n nữa. Bà thử tưởng tượng một danh ca bỗng dưng mất giọng, gái giang hồ mất nhan sắc… cuộc đời cũng bệ rạc như nhau. Tôi chết sớm quá.
Bây giờ tôi hát tạm được như những giọng ca sản xuất từ đất Huế. Nhờ uy thế cũ của một thời ngang dọc, tôi chỉ hành nghề ở một pḥng trà nhỏ với số lượng ít ỏi. Quá khứ bị tổn thương nặng quá. Tôi lấy biệt hiệu khác. Người ta c̣n nhắc nhở đến tôi một thời gian tỉ như khi một v́ sao rụng đi ánh sáng c̣n xuống trần gian vài năm mới tắt.
Tôi cần tiền ghê gớm, cũng như lâu nay vẫn đ̣i tự lập.
Chinh th́ đi công tác cả đời. Chúng tôi sống ḥa b́nh nhưng không có ánh sáng hạnh phúc. Mỗi người nghĩ mỗi ngả.
Thằng Viêm được một năm rưỡi th́ Chinh đi Pháp tu nghiệp. Mẹ con tôi sống lạnh lẽo với người con gái giúp việc. Ngày tiễn chân Chinh đi xa có mấy chị em và một người bạn gái của gia đ́nh. Sương, bạn của Thanh, thân với chúng tôi như ruột thịt.
Tôi quên nhắc đến Viêm. Đầu tóc da thịt của cháu thơm mùi con nít một cách dễ thương lạ. Cháu tṛn và nục như thằng bé quảng cáo sữa Gugioz. Bà mà thấy th́ thương liền. Chỉ tội nước da hơi xấu, chắc là sán. Trẻ con vẫn thường bị sán hành. Con ở hay bồng Viêm ra nắng. Một buổi tối đi tŕnh diễn về th́ Viêm nhác chơi, nóng nóng giẫy, tôi hoảng hốt bồng con thức suốt đêm. Sáng tôi vội vàng viết thư cho Chinh kể nỗi lo lắng. Hơn một tháng sau mới có thư ở Pháp về. Đại ư bức thư: “Con đau là chuyện nhỏ nhặt. Đàn bà lo chuyện ấy không nổi sao mà c̣n quấy rầy, không cho chồng yên tâm tu học phương xa.”
Quả thật tôi chưa đủ điều kiện làm đàn bà. Nếu đủ sao c̣n bị chồng khinh. Tôi đốt bức thư giấu cảnh bạc phước với chính ḿnh.
Vái trời trả cho tôi vốn liếng ngày xưa, cho tôi t́m lại phong độ cũ. Tất cả không c̣n nữa nên hạnh phúc mới thẳng cánh bay. Tôi muốn đoạt lại thanh sắc nguyên vẹn ban đầu và sẽ cố gắng trau giồi sự nghiệp để đứng trên địa vị cao ngất của ḿnh nh́n xuống và để ngửa mặt mỉm cười hào quang danh vọng. Chỉ có cách ấy mới trả thù được. Phải rực rỡ như một tinh tú, phải cao hơn chồng, phải có sau lưng hàng ngàn kẻ ái mộ.
Hiện tại héo hắt quá.
Bụng của Viêm tích được nhiều sán lăi rồi. Tôi mua chai thuốc tẩy ruột. Viêm phải ăn ngọt đến ba ngày. Ngày thứ nhất tôi cho nó uống làm bốn lần cách nhau một buổi cháo đặc với đường phổi. Hai ngày sau, v́ bận tập dượt theo chương tŕnh đại nhạc hội, tôi giao chai thuốc cho người ở, dặn di dặn lại phải coi đồng hồ, cách hai giờ cho em ăn cháo uống thuốc. Đứa con gái ham trai, rót ụp cho con người ta uống cả một lần. Mấy trăm con sán lăi trong bụng thằng bé say thuốc quấy phá ruột gan để ra ngoài một lúc. Từng nùi, từng nùi sán đũa chui ra hậu môn. Chúng ḅ ngọ nguậy chọc thủng dạ dày. Chúng thoát bằng mọi ngả, trồi lên miệng, ḅ ra lỗ mũi, chui lên cửa hai mắt, bóp nghẹt con tôi tím bầm cả người. Ngồi trên taxi đến nhà thương tôi gào khóc, tôi móc giun lăi trong cổ họng Viêm, ghé miệng hút những con sán trong mũi. Sán ra bít lối làm con tôi tắt thở dọc đường. Tôi chết giả trên nệm xe. Thưa bà, đau chi mà chết cho cam.
Tôi viết thư cầu cứu Chinh che chở tinh thần, van xin t́nh thương để dằn nỗi khủng hoảng.
Chinh trách tôi bất cẩn, thiếu ư thức bổn phận. Chàng đau đớn không muốn về nước. Chàng sợ hậu quả tai hại đă cưới vợ nghệ sĩ.
Nhưng rồi Chinh cũng trở về và chúng tôi sẽ sống hai người hai nỗi cô đơn cho hết kiếp vợ chồng trong căn nhà rộng thênh. Ngày giờ kế tiếp nhau buồn. Căn nhà thiếu hạnh phúc yên lặng như bệnh viện, thỉnh thoảng mới vang tiếng cười của Sương. Từ khi Viêm chết, Sương hay đến ăn cơm với chúng tôi.
Tôi cần Sương đến nhà chơi. Chinh ít lầm ĺ. Sương tuyên bố: “Chỗ nào có Sương, mọi người không được buồn.” Sương bắt ai cũng phải cười theo nàng. Nhưng Sương sống cẩu thả bất cần như thể ḿnh không phải là con gái, học hành phất phơ cho có lệ. Tâm hồn chai lại, hết mơ ước, không c̣n muốn nói xấu ai nữa nhưng tôi vẫn nhột nhạt trước tính táo bạo của Sương. Ngày hiệp kỵ gia đ́nh, trước tinh thần nghi lễ và bao nhiêu nhân vật cũ, Sương cứ đi theo trêu cha tôi. Ông cụ lúc này thường hay đeo kính đen trong nhà, thứ kính mặt rất nhỏ như h́nh con mắt:
“Bác đeo gương nhỏ tí ti hấp dẫn quá, trông như cháu mặc đồ tắm deux pièces.”
Lúc này Chinh không c̣n yên lặng trong cách đối xử nữa. Chàng có những câu nói xé đầu óc:
“Hiền phá hư cuộc đời của tôi, phá lở toang cả. Lột tước giọng ca ra khỏi con người th́ c̣n lại chi? Hiền chỉ c̣n là một xác phàm, thua hết, thua hết cả mọi người. Con người của Hiền có chi, nuôi một đứa con cũng để cho chết… Vợ tôi chỉ là một cái xác phàm.”
Tôi nói rơ cho chàng biết:
“Anh không cần nói tôi cũng hiểu từ lâu. Thái độ của anh, cách đối đăi của anh đối với tôi từ trước đến giờ đă giảng nghĩa quá nhiều rồi. Khi cưới tôi, anh chưa cân nhắc kỹ lắm. Cái vốn liếng của tôi làm sao bền vững, làm sao dai cho bằng những cái chỉ số lương cao của những người vừa học giỏi, vừa đẹp vừa con nhà, sắp hàng lấy chồng la liệt trong xă hội. Tôi biết anh lấy tôi không phải v́ thanh, v́ sắc, v́ chi tiết khác của con người nghệ sĩ… Bọn xướng ca vô loại của chúng tôi có bao giờ giữ tiền được lâu, làm ra dễ, mất dễ. Cái tài trời cho tôi cũng mong manh như bọt xà pḥng, một thời thôi, sống đó, chết đó. Khi đă tuộc dốc th́ lăn ù, tuột thẳng, tuột một mạch. Tôi bây giờ hiện nguyên h́nh tầm thường, rẻ mạt, hết thời. Tâm hồn của tôi, nếu có, th́ cũng bị đe dọa quá rồi, con chết, sự nghiệp tan tành. Anh Chinh ạ, chính lúc này, lúc cái tinh thần yếu đuối của tôi cần được nâng đỡ, mơn trớn xoa dịu, lúc này tôi cần t́nh thương gia đ́nh, cần anh, bấu víu anh, khao khát t́nh thương của anh, nhưng lại chính là lúc tôi phải chịu tội, phải trả, chịu trách nhiệm về những cái tội đă để mất nó. Và anh, từ lâu, anh vẫn thi hành cái bản án trừng phạt đó. Tôi làm hư đời anh, tôi đâu cố ư.”
Tôi nói một hơi dài, nước mắt trào lên nghẹt mũi.
“Nếu tôi không lo đi làm tiền, nếu tôi được yên thân ở nhà như bao nhiêu người vợ khác th́ Viêm đâu có chết oan… Từ khi lấy anh lúc c̣n thời, c̣n giọng, tôi đă bất măn về việc đi hát, tôi cảm thấy như bị ép buộc phải hiến dâng khoái lạc tinh thần cho thiên hạ.”
Chinh nghe nói cũng buồn lắm. Tôi mất ngủ mấy đêm liền cứng hai mí mắt. Sương đến ăn cơm tối và đ̣i ngủ lại. Hắn đeo hai chuỗi hạt ḷng tḥng đến bụng như ca sĩ. Sương lục tung những đồ trang điểm. Áo ngủ của tôi cái nào Sương mặc cũng chật. Khi hắn cởi áo dài bên trên thân thể chỉ c̣n mặc một chiếc nịt ngực không dây treo như “đeo gương mát” (lời Sương) th́ Chinh đi vào. Cả Chinh và Sương đều tỉnh như không.
Khi ăn cơm Sương nói chuyện lảy lảy. Tối hôm ấy tôi quên cả lịch sự không ngủ với Sương cho có bạn. Sương nằm pḥng ngoài nói chuyện vào. Tôi nằm bên Chinh thao thức câm nín. Chừng một giờ khuya th́ Sương vùng dậy gơ cửa pḥng chúng tôi th́nh ĺnh. Hai vợ chồng hốt hoảng trở dậy. Tay níu áo khép ngực, miệng Sương nói thật thà đến trắng trợn:
“Em sợ cô đơn – cho em nằm ngủ chung với anh chị…”
Tôi trợn mắt xô ngược Sương ra ngoài:
“Giỡn vừa thôi.”
Đứng ngượng ba người với nhau vài phút, tôi lật đật kéo tay Sương, lấy gối đến nằm với hắn.
Một hôm đi công tác về, Chinh cầm tay tôi bảo:
“Có tin mới cho em… tin lành…V́ em chán sống ở Saigon rồi nên anh đă xin về Huế làm ăn. Sống ở đó yên hơn. Cái ṃi này, ở đây măi chắc em chết yểu. Anh chỉ c̣n đợi giấy tờ thuyên chuyển và sự vụ lệnh là bay ra Huế liền. Sương có ông cậu lập một trường mẫu giáo ở Vỹ Dạ. Anh nhờ Sương viết thư xin ông cho một lớp. Em thu xếp ra Huế trước giữ chân, không có người ta giành. Anh phải ra sau v́ c̣n đợi giấy tờ. Em hát hay, thích hợp với nghề. Dạy con nít vui lắm em à, tiếp xúc với tụi ấy ḿnh thấy yêu đời, yêu nghề.”
Thưa bà, khi cánh tàu bay ĺa mặt đất, từ từ nhướng lên, cúi xuống Saigon lần chót, nh́n những người dưới đất làm nền cho cảnh biệt ly, mắt tôi bỗng vướng phải h́nh ảnh Chinh đứng bên Sương, rất xứng đáng. Tôi lạnh người cảm thấy chắc chắn ḿnh bị phỉnh. Cảm giác tức tối bẽ bàng như sa mù phong kín tâm tư làm tôi không thấy ǵ nữa. Nước mắt lặng lẽ chảy một đường nhỏ dài xuống hết mặt; tôi nuốt những giọt sắp xuống bên trong mũi và ngồi yên như những người khác. Sắp đặt không cao chi cả mà cũng dụ được ḿnh. Người ta đẩy tôi ra bằng một miếng mồi tầm thường. Có những chặng đường nặng mây, tàu bay chao mũi, tôi ậm ọe nôn mửa. Một bà người Huế bên cạnh bảo:
“Đi máy bay lần đầu phải không chị?” Tôi luận điệu. Cổ họng lợm măi. Nước vàng vọt ứa ra. Có nên tin rằng chuyện buồn nôn là một triệu chứng vui.
Tôi ở nơi nhà xưa cũ, cột kèo choán hết diện tích. Nhà rộng thênh thang gió vào bốn ngả. Thời tiết Huế nặng như ch́. Đôi lúc trời thật mâu thuẫn vừa nắng vừa mưa. Chiều chiều, những ngọn gió nồm thổi trái phương làm ḿnh ngái ngái trong người.
Thưa bà, cần chi, có chi đó mà trở lại. Huế với Saigon có bao lăm, muốn bay về lúc nào chẳng được. Quay lại làm ǵ. Miễn cưỡng ghép hai cái xác không hồn vào nhau để khinh bỉ nhau suốt đời sao? Lư hay t́nh chi cũng bỏ hệ thống. Cứ cho đấy là chuyện ly thân mà pháp luật là đôi tâm hồn tự làm chứng lấy. Tôi nhất định sang tên chồng cho người khác, cúi đầu sống cho ḿnh.
Nhưng thưa bà, tôi không phải cô đơn rơ ràng như vậy thiên hạ có cười không? Họ có cho là quá dại không? Tôi xin bà một quyết định: về với chồng, ở ĺ đất Huế, hay quay lui lại sống cùng cha mẹ? Bà đă thu xếp việc nhà cho bao kẻ mất hạnh phúc, xin bà giúp tôi một chuyến. Xin đội măi ơn bà.
Trần Thị Nhơn Hiền
Túy Hồng kết hôn với nhà văn Thanh Nam (1931 – 1985) vào năm 1966, có 3 con trai và 1 con gái. Gia đ́nh bà sang Mỹ vào năm 1975, ban đầu tạm cư tại New Jersey miền Đông Bắc, đến năm 1976 dời sang vùng Tây Bắc, định cư tại thành phố Seattle, tiểu bang Washington, Hoa Kỳ.
Túy Hồng có 9 tác phẩm đă xuất bản ở miền Nam Việt Nam trước 1975, và 5 tác phẩm xuất bản ở hải ngoại.
Mời quư độc giả đọc lại truyện ngắn “L̉NG THÀNH” của Túy Hồng viết vào năm 1962: “… Tôi viết truyện này, tôi làm bài luận văn đặc biệt nhất cuộc đời, khi tôi c̣n là một cô giáo cấm cung tại Huế … Tôi viết cái truyện ngắn này khi đang vô cùng sung sướng với nhiều hy vọng nẩy từng nụ non.”
Ḷng Thành
Thưa Bà,
Lâu nay tôi vẫn theo dơi lời của bà trên mục “Giải đáp tâm t́nh.” Bà đă dàn xếp bao nhiêu rắc rối nội tâm. Những người nghe bà giờ đây có lẽ đă b́nh yên rồi. Hôm nay, tôi xin mạn phép tuần tự kể câu chuyện dài đời tôi và mong bà giúp cho đoạn kết.
V́ câu chuyện ấy có liên quan đến những điều xảy ra trong đời tôi sau này, cho nên mặc dù như thế không được khiêm tốn tôi vẫn phải thưa ngay rằng trước đây bốn năm tôi đă từng là một ca sĩ có tên tuổi ở đô thành. Trời cho tôi giọng hát ha, cái may mắn ấy giúp tôi nuôi sống gia đ́nh.
Nhà cũng có anh, nhưng trong hoàn cảnh cần phải hy sinh này, anh tôi lại làm reo đ̣i cho có một gia đ́nh riêng của anh. Đàn ông lấy vợ khi nào cũng c̣n kịp; nghĩ thế nên cả nhà tôi kết bè phản đối nàng dâu chưa về nhà chồng. Ai mà ưng được người chị dâu biết gần hết chuyện đời ấy, chị nói chuyện liên hồi trước mặt đàn ông. Chị quá tỉnh táo, không bao giờ để lộ cảm xúc lên mặt hay ngập ngừng im lặng trước nam phái.
Mẹ tôi bảo anh: “E hắn nhai mày.”
Anh tôi nổi cộc. Anh đem cả số tiền tháng lương mới lănh về chặt hai ra, làm mồi lửa. Anh đành đoạn thoát ly gia đ́nh! Cha mẹ tôi có con trai đầu ḷng mà không nhờ được. Gánh nặng trên đôi vai ngang, tôi phải hát đêm ngày. Ở tuổi hai mươi, con gái bây giờ vẫn c̣n rất trẻ, nhưng ḷng tôi th́ già đắng lại. Đau buồn trĩu nặng trên mí mắt. Già tự trong ḷng già ra. Tôi không có nhan sắc để giúp đỡ cho tiếng hát, cố tránh chuyện buồn để t́m tươi non cho gương mặt.
Tôi theo học nhạc từ năm mười lăm. Trên đầu lưỡi tôi vẫn quen nhảy nhót những tiếng ca rộn ră. Ở chéo khăn tay, trên ngực áo mặc ở nhà, luôn luôn khập khễnh những nốt nhạc vui đời. Gia đ́nh níu nhờ tiếng ca của tôi. Tôi đem hơi ca đổi lấy tiền. Các chị em ở nhà đi ra đi vào ṃn guốc, ai cũng đẹp hơn tôi cả. Trổi nhất là Thanh, cốt cách chứa trong cái bằng tú tài. Có người mời Thanh đóng phim. Thanh cười. Nó đang chờ ngày làm bà lớn. Trong cuộc sống thiếu điều kiện vật chất nhưng vẫn trau chuốt bề ngoài, dĩ nhiên chúng tôi va chạm lung tung. Lục đục căi nhau cả ngày từ khi mặt trời mọc cho đến lúc trăng lên. Gây gổ sa đà mê man, quên cả việc đóng cửa gương đề pḥng hàng xóm. Bao nhiêu tật, bao nhiêu tướng trên người đều bị xoi ra hết. Thật là nh́n vào, đời ở đâu cũng đều thấy khổ. Làm con gái trong nhà này như làm tướng cướp. Thanh hét ra lửa, ngọn đón của nó bao giờ cũng độc, hạ liền độc thủ trong nháy mắt:
“Đó, đó là chị, chị Liên của tôi đó. Chừng ấy tuổi mà chưa có chồng. Chị tưởng cha mẹ hănh diện v́ chị lắm chắc. Không đi cho rồi, c̣n ở nhà báo hại măi. Vẫn biết chị luống tuổi th́ sinh ra gắt gỏng, khó nết, nhưng ai dại ǵ mà làm nạn nhân cho sự khủng hoảng kia.”
Phần tôi, lập đầu công trong gia đ́nh nhưng Thanh vẫn t́m cách hạ:
“Đồ ‘khôn nhà dại chợ.’ Cái đồ ca sĩ ưỡn ẹo ra hát bị bọn cao bồi chửi vào mặt cũng phải vuốt mà chịu. C̣n về nhà th́… th́…”
Tôi tức giận oằn người. Chỉ có cách nói xấu nó với người ngoài mới trả được hận. Ra đường Thanh đẹp, tinh thần cao.
Tôi mắng lại: “Dù có làm chi đi nữa, ta cũng hănh diện nuôi mi một phần. Mi là cao bồi ở nhà cao bồi vườn, v́ mi chửi tao ở đây c̣n tụi bạn mi ở dọc đường dọc chợ chửi tao trên bục ca. Cân quá.”
Bao giờ gây sự với Thanh, tôi cũng được tiếp sức cả. Các chị ở ngoài mỗi người “thở” vào một câu làm Thanh hao ṃn khí phách. Bao giờ Thanh cũng phải đương đầu với một lực lượng. Thanh cô đơn, nó phải khóc cho sự yếu thế của ḿnh.
“Ai cũng có vây cánh cả, chỉ ḿnh là trơ trọi. Hoàn cảnh dồn ḿnh vào chỗ xấu. Chị Hiền, chị là tiên hiện xuống nhà này, chị hái ra vàng mà. Tôi mà đi khỏi cái nhà này, khi khuất mắt cái sào huyệt đàn bà là không thèm ngoái lại, không thèm lui một bước. Chị Hiền, được, cho chị hơn tôi đi, hiện tại bây giờ th́ chị hơn đi, nhưng để c̣n tương lai coi ai sẽ hơn ai.”
Bao giờ cũng khoe vốn! Tôi mong cho Thanh đi lắm. Tôi mong cho các chị mỗi người có một “lối đi đưa đến thành La Mă.”
Thưa bà, chị em cứ xáo trộn măi nên mẹ hằng ao ước gả trụm cả bầy cho một chàng!
Thời gian làm con gái, chúng tôi sống vô trật tự với nhau; ngoảnh đi ngoảnh lại tuổi ba mươi đă gần kề. Đêm nằm mà nóng gan, nóng phổi. Cha tôi mài miệt xem sách trọn tuổi già để quên lo. Mẹ tôi chơi bài tứ sắc và dạy dỗ con cái. Bà la mắng con nhiều nhất là ba câu, đánh tứ sắc ù được ba ván đầu, c̣n th́ “xỉu” dài. Khi mẹ rầy chúng tôi vài tiếng không nổi, bỏ đi chỗ khác th́ ḷng nặng trĩu; khi mẹ phủi áo tan ṣng tứ sắc th́ “túi rỗng không và ḷng cũng rỗng không.” Trong truyện Tàu có anh Tŕnh Giảo Kim ráng được ba búa đầu rồi vác đại phủ co gị chạy, bà có đọc “Thuyết Đường” không? Mẹ tôi chắc là hậu thân của tướng Tàu đó. Đánh đâu thua đấy. Mẹ muốn thả lỏng cho chúng tôi tự giác lỗi lầm. Có lẽ mẹ tôi bắt chước J. J. Rousseau mà dạy con, theo gương Tŕnh Giảo Kim mà đánh bài, nên cha tôi mới không giàu sang chăng?
Thưa bà, đó là chuyện trong nhà, c̣n chuyện ngoài đường nữa. Cái khổ v́ nghề nghiệp mới chính là tai ách. Đi nắng về sương, ăn ngủ thất thường, tôi tự ví ḿnh với “kiếp c̣ ăn đêm.” Thịt xương hao ṃn lần. Trời khuya tê cóng, đường phố nằm yên, chỉ c̣n ḿnh ca nhi thức, lật đật về gơ cửa nhà ḿnh, lau vội phấn son, lên giường nằm trở ḿnh cho đến sáng. Da mặt ít có dịp trở lại tự nhiên, ngày đêm vẫn chà xát kem với bụi phấn lần lần dày và to ra. Hai lá phổi mỏng mảnh của tôi một ngày kia sẽ bở rệt như đôi cánh bướm. Sau mỗi đêm đại nhạc hội, sinh lực chuyền hết ra cuống cổ, tôi phải ngậm sâm cho ngọt giọng. Người đời ác với chúng tôi lắm. Tôi c̣n nhớ măi kỷ niệm hăi hùng đêm đầu tiên ra mắt khán giả pḥng trà. Cả một bầy thú rừng la ó, huưt c̣i miệng, đập phá bàn ghế, tôi co rúm người lại, chới với chụp lấy cổ chiếc micro t́m một chỗ vịn đỡ; bọn ác quỷ rú lên làm sao cho ḿnh dở sống dở chết trên bục ca. Để cám ơn họ ḿnh phải tập trung tất cả sức lực ra hát cho thật hay, uốn người thật dẻo, mỉm cười sao cho lẳng.
Giọng hát độc đáo, kỹ thuật vững chắc, tôi thủng thẳng đi hát và gấp rút thành công. Bà có nhận thấy loài xướng ca của chúng tôi giàu ḷng vị tha không? Mặc người ta gào thét, đả đảo, mặc bọn đàn ông thô bỉ xô đuổi người ca sĩ vẫn nhởn nhơ như không, cố đem cử chỉ đẹp nhất ra khoe, nụ cười khéo nhất ra ch́u, ra dâng hiến. Bao nhiêu “anh hoa đều phát tiết ra ngoài,” bao nhiêu duyên dáng mặn ṃi đều vung văi dưới ánh đèn màu. Người đời không tốt nhưng ḿnh cứ tốt lại. Ḿnh cần họ, ḿnh phải mất cho họ.
Tôi tuyên bố riêng với các bạn: “Mấy anh chàng ở xa ỷ đông làm tàng… Một khi muốn sống gần với ca sĩ th́ chết… Các con của mẹ ơi…”
Tiếng hát của tôi có ngôi thứ rơ rệt. Ngoài lúc trau giồi, tập tành với một vài nhạc sĩ quen thân, tôi c̣n phải luyện giọng ca, tiếng ngân. Nghe dĩa vừa thích vừa lợi. Tôi c̣n một phương pháp nhà quê nữa là rúc đầu hát vào lu nước nghe tiếng ḿnh như ễnh ương kêu. Ḿnh phải tập cách dồn ép hơi trong cổ họng làm sao cho lần lần nghe bớt rồ, bớt xốn tai. Đừng để hở cả hai tai, ḿnh phải bịt kín lỗ tai lại để nghe giọng thật của ḿnh. Phải nghe ḿnh hát để sửa cho ḿnh. Sự tập luyện kéo dài suốt đời ca sĩ. Tôi biết chịu thương chịu khó nên được mến chuộng. Có người bảo tiếng hát của tôi như hiểu thấu ḷng người, như an ủi; đôi khi nghe như vừa khóc vừa hát. Người đời vẫn thích ḿnh làm nũng với họ, lắm khi thật đáng giận đáng ghét: ḿnh hát cho họ nghe mà họ c̣n ác với ḿnh.
Một buổi chiều mấy chị em tôi đang sang trọng đi làm, có hai chàng ôm nhau trên chiếc xe Vespa phanh chậm xe lại, nói vào mặt: “Các em của anh bữa nay đi ăn sương sớm quá?”
Một chị bạn phản ứng liền: “Quân hạ cấp, ba người… sáu chiếc gót sắt đâm lủng mắt bây giờ.”
Tôi nhủ thầm: “Mẹ rất buồn khi nghe các con nói thế.”
Càng ngày tôi càng “bay” nhiều ở các pḥng trà. Họ tranh nhau mời tôi. Tôi “chướng” với họ đủ mọi điều kiện. V́ thiếu những người như tôi cuộc đời sẽ đ́nh công.
… Rồi sự lạ ở ngoài xảy vào gia đ́nh chúng tôi. Một người mê giọng hát của tôi và mê cả tôi, đêm đêm trực ở pḥng trà nhưng không bao giờ thấy tận mặt mặt thật của tôi cả. Người ta đánh tiếng muốn nói chuyện với tôi để t́m hiểu. Đó là một sự huy hoàng và rực rỡ: Tiến sĩ Vật lư. Xôn xao quá! Nhưng khi cái xôn xao đă lắng một nửa tôi mới b́nh tĩnh lại để nghe kể rằng ông Nghè Vật lư tuổi đă giáp ngũ tuần, tóc mây đă bị thời gian cướp mất một khoanh trên đầu.
Ông đề nghị đến nhà gặp tôi cho biết. Cả mấy chị em cùng đợi.
Cha mẹ tôi bàn ra bàn vào rất nhiều. Mẹ cứ hỏi đi hỏi lại đến mười lần tôi có bằng ḷng không làm Thanh phải bực: “Để c̣n ngắm dung nhan ông ta đă chứ!” Mẹ tôi chắc lưỡi: “Lấy chồng già như hắn bây giờ th́ sướng nhưng về sau phải nuôi con mệt. Đợi đến chừng ấy tuổi mới lấy vợ. Ḿnh nên nghĩ đến sau này một chút… cha già con mọn.”
Chị Liên căi lại: “Ở Mỹ, ở Pháp người ta lấy toàn chồng già. Hơn hai, ba giáp là chuyện thường. Càng so le càng độc đáo. T́nh càng già càng bảo đảm…” Mẹ tôi cười: “Cơ chi hắn hỏi con Hoài th́ gả liền, cho thêm con Liên nữa, gả một biếu một.”
Thanh cười lộ cả hai hàm răng đều như bắp tươi. Cái lúm đồng tiền thêm duyên trên má bên phải rất sâu. Vẻ đẹp phong phú, khi thôi cười đồng tiền vẫn c̣n.
Nó nói với tôi: “Bất luận già trẻ lớn bé, ai đáng phục th́ lấy. Bọn con nít ở trong nắm tay ḿnh, muốn nắm lại lúc nào cũng được cả. Tụi ḿnh ví như mấy chiếc đ̣. Đàn ông là những cái neo, neo đ̣ lại, níu đ̣ cho cứng đề pḥng sóng gió, mà neo th́ phải lựa thứ tốt, bằng sứt hảo hạng, sắt tra…”
Diệu, người chị kế hơn tôi một tuổi, đẹp thua Thanh một ít, hất Thanh ra để khuyên tôi: “Con Hiền có sự nghiệp, thiên hạ đều biết. Mi muốn lấy ai cũng có sẵn. Người tầm thường như tao mới đáng lo… giá trị cứ đánh vào ông chồng… Mi cần chi mà phải ham… Chẳng thà cha mẹ ép rồi ḿnh mới đau khổ mà lấy.”
Diệu thích dạy học, tin ở ḿnh. Chị biết ḿnh đẹp, biết món này, món kia, nên biết giá trị của ḿnh từ mọi góc cạnh. Chị nói rất nhiều lần, cho tôi biết ư nghĩ của chị: “Ai mà lấy tao sau này sướng lắm nghe.”
Một bữa chị nhờ thằng em con d́ chở Solex đến trường. Đứa em vùng vằng, Diệu cười với nó: “Thằng này không biết hân hạnh chi cả. Bao nhiêu người sẽ mời tao lên ô-tô của họ. Chứ mi chở tao một bữa đỡ đă…”
Chuyện ǵ mà vào nhà tôi cũng có thể được bàn bạc suốt năm canh. Tôi muốn ngủ quá rồi, chị Diệu vẫn c̣n hăng: “Đàn ông bây giờ bần lắm. Họ chỉ cưới ai có nghề nghiệp trong tay. Con Hiền lương to hơn tổng thống… Nhưng… người đàn bà Tây phương có can đảm lấy chồng già v́ bên họ có đạo luật ly dị. Chịu lấy ông lăo lúc ấy là nghĩ dài sau này c̣n làm lại, c̣n tái bản nhiều lần nữa. Ḿnh mà muốn thay chồng th́ chỉ có việc trù cho chồng chết hoặc thuốc…”
Thưa bà, chuyện lấy chồng, dù là lấy ông già đi nữa cũng đáng làm ḿnh xao động chứ. Tôi chuẩn bị chờ đón, gọt dũa những câu sắp nói cho trơn láng. Tôi hoang mang không biết ông ta đến thăm vào ngày giờ nào. Và… mẹ cha đă cố t́nh làm cho tôi vắng nhà lúc người ấy xuất hiện. Thanh bưng khay nước ra mời khách và Thanh đă làm cho người ta quên rằng người ta đến đây là v́ tôi. Qua phút ban sơ mẹ và các chị đều hiểu rằng tôi đă bị loại tuy chưa vào bán kết. Những lần mấy chị em rút vào trong nhường chỗ cho Thanh tiếp chuyện với nhân vật mới của gia đ́nh, chúng tôi nh́n ra đôi lứa ấy mà thấy cả một sự sắp xếp lộn xộn.
Tôi trêu Thanh: “Con Thanh tiếp chuyện mệt lắm nghe. Khi không muốn cưới hắn cũng phải bặm miệng cho cái lúm đồng tiền lơm vào. Lỡ quên th́ đêm nằm ân hận măi.”
Sau ngày Thanh lên xe về nhà chồng th́ chị Hoài được làm việc với Mỹ, Diệu đi dạy học. Hai pḥng trà mời tôi kư giao kèo. Tiền vào nhà tôi như lá mít rụng. Không khí gia đ́nh bây giờ thở ra thở vào thấy khoan khoái lắm. Ngoài số đồ dùng và đồ trang sức thời đại, chúng tôi mỗi người trung b́nh có hai áo lụa mỡ gà để đi dưới nắng Sagion. (Thi nhân bắt buộc mỗi người con gái đeu phải may áo lụa, phải không bà?)
Tôi cần hát cũng như tôi cần thở. Tiếng hát của tôi bây giờ yên một chỗ nhưng tên tuổi tôi nổi dồn dập. Cái khó là tạo được thanh thế ban đầu. Tiếng tăm tôi cứ nhẹ nhàng đi lên như bong bóng khinh khí. Đúng là thời kỳ tôi làm mưa làm gió. Tôi than với các anh nhà báo là không ai chia sẻ thân phận tôi ra nhiều miếng nhỏ để hát được nhiều nơi.
Danh vọng đón rước t́nh yêu. Một trung úy Quân y, Chinh, đi hỏi tôi giữa gian nhà chật ních bà con bên ngoại. Chinh đến với tôi hoàn toàn lạ hoắc. Và tôi yêu người đàn ông lạ ấy giữa đám đàn ông quen. Các chàng nghệ sĩ tính sai. Ai cũng tưởng đời làm nhạc phải cột liền với đời ca nữ để “anh đặt lời ca nàng đem bán.” Tôi gieo cầu vào địa hạt cao tức là đánh lạc thành kiến của họ.
Chinh cao, to oai, đúng với quan niệm về đàn ông của phụ nữ. Cái bằng cấp của chàng th́ cây cối súc vật đều thích. Tôi đă đủ mọi chiều cao ước. Trời đất cùng nhau hân hoan!
Các chị phê b́nh kín Chính như thế này: “Người cẩn thận, kỹ lưỡng quá… Hí! Chắc là khi cất tiền anh chàng vuốt xếp tờ bạc thẳng lắm, thẳng lắm, ờ ờ, anh chàng đút bàn ủi điện ủi cho láng, cho phẳng phiu, cầm lên hôn một cái rồi cho vào ḥm.”
Cái ǵ ở đầu lưỡi các bà ấy xuất ra cũng trần ai cả!