PDA

View Full Version : "Ván cờ" Ukraine: Nếu cả Nga và Mỹ đều thắng th́ ai sẽ thua?


therealrtz
02-18-2022, 04:06
Nhiều nhà phân tích cho rằng, mục đích của Tổng thống Putin huy động lực lượng áp sát biên giới Ukraine, chủ yếu là để buộc phương Tây phải đối thoại về phạm vi ảnh hưởng và lợi ích ở Đông Âu.

https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=2008733&stc=1&d=1645157146

Một cuộc tấn công quy mô lớn không phải là kịch bản duy nhất dành cho cuộc khủng hoảng tại Ukraine. Giải pháp ngoại giao có thể vẫn là điều mà Tổng thống Putin - người đă yêu cầu triển khai hàng trăm ngh́n binh sỹ đến sát biên giới Ukraine, chờ đợi.

Trong cuộc khủng hoảng kéo dài 20 tuần qua, Nga nhiều lần cáo buộc Mỹ và Anh đă gây tâm lư hoảng loạn khi liên tiếp cảnh báo về nguy cơ Nga tấn công Ukraine.

Nhiều nhà phân tích cho rằng, mục đích của Tổng thống Putin huy động lực lượng áp sát biên giới Ukraine, chủ yếu là nhằm buộc phương Tây phải đối thoại về phạm vi ảnh hưởng và lợi ích ở Đông Âu.

Ronald Suny, Giáo sư Lịch sử và Khoa học Chính trị, Đại học Michigan – người dành gần như toàn bộ sự nghiệp nghiên cứu lịch sử Nga cho biết, ông nh́n nhận cuộc khủng hoảng hiện nay trong bối cảnh rộng lớn hơn.

Nếu tổng hợp tất cả các sự kiện trong những tuần qua, có thể thấy cuộc khủng hoảng này là dư âm từ sự tan ră của Liên Xô vào đầu những năm 1990. 30 năm trôi qua, cấu trúc của cái gọi là “trật tự thế giới mới” vẫn đang được xây dựng.

Nga ngày càng cảm nhận được sự mở rộng của phương Tây và muốn khôi phục ảnh hưởng đă mất của ḿnh.

Hơn nữa, nước này c̣n phải đối mặt với Mỹ - một quốc gia cũng đang lo sợ suy giảm sức mạnh trên toàn cầu, sau sự kiện rút quân khỏi Afghanistan và mối đe dọa kinh tế từ Trung Quốc. Sự đối đầu giữa hai cường quốc khiến Ukraine giống như một “con cờ” ở giữa.

Duy tŕ “chiều sâu chiến lược”

Chuyên gia Ronald Suny nhận định, những ǵ đang diễn ra ở Ukraine phù hợp với một khái niệm quân sự, được gọi là “chiều sâu chiến lược”. Chiều sâu chiến lược là một thuật ngữ đề cập đến khoảng cách giữa chiến tuyến hoặc chiến trường giữa một quốc gia và những bên mà họ coi là phe đối đầu.

Trong chiến tranh Lạnh, Liên Xô có chiều sâu chiến lược rất lớn. Hiệp ước Warsaw đă tạo ra một liên minh các quốc gia thân Liên Xô ở Đông Âu, hợp thành rào cản giữa Liên Xô và phương Tây.

Nhưng từ năm 1991, NATO đă mở rộng về phía Đông, kết nạp nhiều nước mà trước đây từng thuộc Khối hiệp ước quân sự Warsaw nhưu Ba Lan, Romania và Bulgaria.

Tại hội nghị ở Bucharest vào tháng 4/2008, lănh đạo các nước NATO đă hoan nghênh nguyện vọng gia nhập khối của Ukraine và Gruzia, cho biết họ sẽ mở rộng cánh cửa để hai quốc gia này có thể trở thành thành viên trong tương lai.

Vài tháng sau đó, Nga đă gửi tín hiệu mạnh mẽ rằng, nước này không chấp nhận việc NATO kết nạp thêm các nước từng thuộc Liên Xô cũ. Trong suốt 13 năm tiếp theo, các cuộc thảo luận của NATO đă lắng xuống.

“Chiều sâu chiến lược” của Nga đă bị thu hẹp đáng kể từ đầu những năm 1990 và Tổng thống Putin dường như đang lo ngại rằng, nó sẽ bị xói ṃn hơn nữa. Thổ Nhĩ Kỳ - thành viên của NATO, đă bán máy bay không người lái Bayraktar cho Ukraine.

Trong khi Mỹ đặt tên lửa tại Ba Lan và Romania, tiến hành các cuộc tập trận ở khu vực Baltic và điều quân đến Đông Âu.

Ông Putin không muốn một quốc gia láng giềng rơi vào tầm ảnh hưởng của NATO, trái lại, muốn tạo ra một vùng đệm. Để thực hiện được điều này, Nga cần gây sức ép mạnh mẽ buộc Mỹ và NATO phải ngồi vào bàn đàm phán.

Chuyên gia Ronald Suny cho rằng, Tổng thống Putin có xu hướng thận trọng và thực tế trong chính sách đối ngoại. Ông không phải “nhà lănh đạo thất thường” như những ǵ mà truyền thông phương Tây mô tả.

Ông biết rơ Nga không có nhiều lợi thế khi đương đầu với phương Tây. Ngân sách quốc pḥng của Nga chỉ bằng khoảng 8% so với ngân sách quốc pḥng của Mỹ. Trong khi ngân sách chung của NATO lớn gấp 20 lần so với khoản chi tiêu quốc pḥng của Nga.

Nền kinh tế nước này cũng đang sụt giảm. Là quốc gia phụ thuộc chủ yếu vào xuất khẩu khí đốt và dầu mỏ, Nga đang phải đối mặt nhiều thách thức khi phải chịu một loạt biện pháp trừng phạt của phương Tây.

Nga cũng nhận thức rơ họ không thể sa lầy vào cuộc xung đột tại miền Đông Ukraine sau khi rút ra bài học từ sự can dự của Mỹ vào Afghanistan. Nói tóm lại, một cuộc tấn công Ukraine sẽ là thảm họa với Nga. Chính v́ vậy, Moscow có lẽ muốn tận dụng triệt để các biện pháp gây sức ép.

Nga và Mỹ đều giành chiến thắng?

Bằng chiến lược của ḿnh, Tổng thống Putin đă có được một số lợi ích từ cuộc khủng hoảng. Chiến thắng lớn nhất của nhà lănh đạo Nga là chứng tỏ khả năng xoay chuyển t́nh h́nh căng thẳng theo ư muốn.

Ông không mất nhiều thời gian để bố trí một lực lượng quân sự lớn gần Ukraine. Ngay cả khi Nga đă tuyên bố rút bớt quân th́ lực lượng này vẫn có thể quay trở lại trong thời gian ngắn. Viện dẫn những lo ngại về an ninh, Nga luôn có lư do để tiến hành tập trận.

Vào năm 2021, quân đội Nga đă chi khoảng 86% trong khoản ngân sách 1.000 tỷ rúp (13,2 tỷ USD) được phân bổ để tài trợ cho các cuộc tập trận ở Tây Nam và cả ở Belarus.

Tổng thống Putin dường như nhận ra rằng việc bí mật tiến hành hoạt động luân chuyển quân không hiệu quả, và công khai hoạt động này có thể giúp ông gây sức ép mà không cần tốn một viên đạn.

Nhà phân tích quân sự Rob Lee nhận định, Nga nhiều khả năng không có ư định tấn công, bởi nếu một cuộc tấn công nằm trong kế hoạch, quân đội Nga sẽ không công khai đăng tải những h́nh ảnh về việc điều động quân đội.

Trong những tuần gần đây, động thái này của Nga đă khiến Tổng thống Putin thu hút được sự chú ư từ các nhà lănh đạo phương Tây, thậm chí nhiều hơn so với sự kiện sáp nhập Crimea năm 2014.

Tổng thống Mỹ Biden đă có cuộc điện đàm với ông. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Olaf Scholz và một loạt các bộ trưởng Anh vội vă tới Moscow để yêu cầu ông ngừng tấn công.

Những cuộc gặp này cho phép ông bày tỏ bất b́nh và đưa ra yêu cầu với phương Tây. Ngay cả khi yêu cầu này không được đáp ứng, chúng vẫn gieo vào đầu các nhà lănh đạo phương Tây rằng Nga cần được cung cấp một sự đảm bảo nào đó v́ xét cho cùng Moscow có quyền lo lắng về vấn đề an ninh của họ.

Cây bút Margarita Simonyan của RT cho rằng: “Trước đây, không ai muốn đối thoại với chúng tôi về vấn đề an ninh, giờ đây có rất nhiều người muốn biết quan điểm của Nga”.

Không chỉ Nga, Mỹ cũng là bên chiến thắng trong ván cờ này, Leonid Bershidsky, cây bút b́nh luận của Bloomberg (Mỹ) nhận định. Theo ông Leonid Bershidsky, Tổng thống Biden đang đi đầu trong cuộc chiến thông tin.

Chính quyền Mỹ đă sử dụng thông tin thu thập được từ các nguồn t́nh báo và công bố chúng để tạo cảm giác đi trước ông Putin một bước. Và trong khi ông Biden c̣n chưa bắt đầu đàm phán th́ Tổng thống Putin và các quan chức dưới quyền ông đă phải nếm trải sự khước từ hết lần này đến lần khác.

Nhà phân tích Leonid Bershidsky ví von rằng nếu đây là một trận đấu trên khán đài th́ ông Biden giống như một vơ sỹ “đang nhẹ nhàng vờn vẽ” quanh một đối thủ nóng gáy hơn - người sẵn sàng tung ra những cú đánh dữ dội. H́nh ảnh này phù hợp với những kinh nghiệm lâu năm của ông Biden trên chính trường.

Có thể nói rằng, chính sách đối phó Nga của Mỹ đang tạo ra tầm ảnh hưởng ngoài sức tưởng tượng. Trong vài tuần ngắn ngủi, vị thế của Washington trên chính trường châu Âu đă thay đổi hoàn toàn.

Ông Leonid Bershidsky cho rằng, Ukraine có lẽ là bên chịu thiệt tḥi nhất trong ván cờ này. Cảnh báo của Mỹ và phương Tây về một cuộc tấn công của Nga đă khiến các nhà đầu tư không dám đặt chân đến Ukraine.

Việc các nhà ngoại giao tháo chạy và phóng viên chiến trường kéo đến không phải điều mà một quốc gia mong đợi. Đồng nội tệ hryvnia giảm khoảng 8% kể từ giữa tháng 11, khi cuộc khủng hoảng bắt đầu và sự sụt giảm dự kiến sẽ nặng nề hơn nếu không có sự can thiệp của ngân hàng quốc gia. Ukraine đă phải nỗ lực hết sức để giữ cho các hăng hàng không nước ngoài duy tŕ chuyến bay đến Kiev.

Tất cả những ǵ Ukraine nhận được là lời hứa về khoản vay trị giá 1 tỷ USD của chính phủ Mỹ và một số lô hàng vũ khí mà Mỹ cùng đồng minh cam kết cung cấp cho nước này. Nhưng tất cả các bên đều hiểu, dù được trang bị tốt th́ Ukraine sẽ khó có thể chiến thắng trong một cuộc chiến với Nga.

Điều mà Tổng thống Ukraine Zelensky có thể làm là giảm thiểu những nguy cơ dẫn đến một cuộc chiến tranh. Một thỏa hiệp về mặt chính trị với Tổng thống Putin không phải điều khả thi đối với ông, v́ thế ông sẽ phải cầm cự và theo dơi cuộc đấu trí giữa hai nhà lănh đạo Nga-Mỹ. Đây là một t́nh thế hiếm ai có thể vượt qua được.

VietBF @ Sưu tầm