florida80
04-27-2022, 21:14
Cứ mỗi lần ăn bánh hỏi là tôi lại nhớ về nơi chôn nhau cắt rún, cái món bánh hỏi h́nh như được lập tŕnh tự động trong tâm trí, dù không muốn nhớ hay nhớ ít thôi cũng không thể được. Từng lớp bánh hỏi như bắt ḿnh phải quay lại những thước phim ngày cũ, từ khi 9-10 tuổi cho tới lúc trường thành. Những món ăn lót từng thước thời gian có nhiều nhưng bánh hỏi chiếm vị trí quan trọng bậc nhất.
Không phải v́ nó quá ngon mà v́ nó quá sống động trong ḷng. Nó là sợi giây buộc cuống rún từ khi ra đời và có khi tới chết vẫn c̣n nhớ tới nó.
Hồi c̣n rất nhỏ, mỗi lần có dịp đi ngang cầu Phú Long, cách Phan Thiết 8 cây số, ba má tôi thường xuống xe ở đầu cầu để thăm một vài người quen ở đó. Mẹ tôi chỉ cho tôi nơi bà chuyển bụng sinh tôi trong một căn nhà thật nhỏ nằm sát đầu cầu, bà thường trỏ ngón tay vào nơi ấy và kể nhiều chuyện có liên quan mật thiết đến thời thơ ấu của tôi, tuy ngắn ngủi nhưng tôi biết chắc, nơi đây tôi được sinh ra, cuống rún được cắt và chôn ngay sau bụi chuối phía sau nhà và từ khi biết điều đó tôi mặc nhiên cho rằng đây là quê hương thật sự của ḿnh mặc dù từ khi sinh ra tới khi ĺa xa, tôi chỉ đi ngang ghé thăm vài lần, mỗi lần không quá một ngày. Cái nhà đó nay đă bị san bằng chỉ c̣n miếng đất rất nhỏ. Có thể v́ quá nhỏ nên không ai buồn để ư tới nó.
Nhưng tôi c̣n một lư do khác để nhớ tới nó, nhất là khi ăn món bánh hỏi ḷng heo.
Viết đến đây tôi gần như chắc chắn rằng những ai ở Phan Thiết và trạc tuổi U70 sẽ biết chắc cái quán bán bánh hỏi ḷng heo mà tôi đang nhắc tới nằm ở đâu rồi. Vâng, nó nằm ở ngay đầu cầu trước chợ lồng Phú Long, tức là đối diện cái nhà mà tôi được sinh ra.
Cái quán bánh hỏi ḷng heo ấy h́nh như được lập ra cho tôi có nơi để mà nhớ về. Nó âm thầm nổi tiếng cho măi tận ngày nay sau nhiều đời con cháu. Cái quán này tôi không nhớ tên nhưng món ăn mà nó bán cho thực khách thật không thể nào quên nổi.
Tôi c̣n nhớ như in mỗi khi ba má tôi dắt vào ăn, việc đầu tiên là thăm hỏi ông chủ quán c̣n tôi th́ lấn cấn theo sau ba má. Khi món ăn được dọn ra tôi luôn luôn lấy cái muỗng múc một chút nước mắm và nếm qua trước tiên. Cái thú nếm nước mắm không biết học ai mà theo tôi suốt đời, nước mắm ngon hay không nói lên chính xác cái món sắp ăn như thế nào. Rồi kế đến là dĩa bánh hỏi, rồi ḷng luộc, dồi, rau sống, bánh tráng…chỉ có thế mà sao mọi người hăm hở ăn như sợ hết…Người ngồi chung quanh bàn chúng tôi cười nói ồn ào bao nhiêu th́ ba má tôi lại lẳng lặng bấy nhiêu, có lẽ hai ông bà không c̣n ở nơi đây nên im lặng nếm cho hết những kỷ niệm mà hai người từng trải qua hơn 10 năm ở cái chợ này. Tôi lí lắc vừa ăn vừa nhúng ngón tay vào chung trà viết lên bàn hai chữ “bánh hỏi” mà không hề biết rằng hai chữ ấy sẽ gặm nhấm tôi đến cả đời.
Nhà tôi có người thân sống nghề làm bánh hỏi. Mỗi buổi sáng thấy đứa em lụi cụi xay bột bằng cái cối đá rất lớn, tôi vẫn tự hỏi tại sao người ta nghĩ ra được cách xay gạo rất dễ dàng mà hiệu quả như thế. Những ḍng bột trắng tinh chảy từ từ xuống cái thau lót bên dưới chiếc cối khiến người nh́n có cảm giác như ḍng sữa thiên nhiên từ trên cao trút xuống. Những hạt gạo đầy ắp mồ hôi tan dưới sức nặng của chiếc cối tạo cho quê tôi một món ăn mà nhà nào cũng biết cũng ưa: Bánh hỏi.
Cái bánh hỏi quê tôi cũng khác với bún với ḿ. Cọng nó nhỏ như sợi chỉ nằm chồng chất lên nhau trông đẹp mắt đă đành, nó ngon hơn bún v́ cái sợi nhỏ nhắn ấy mềm mại trong miệng, vừa ăn đến nỗi không có cảm giác no cho tới khi đầy bụng. Người ta cắt hành thật nhỏ trộn với mỡ rồi trét một lớp nhẹ lên miếng bánh khiến khi ăn nó thơm và béo. Khác với bánh hỏi miền ngoài, B́nh Định chẳng hạn, thay v́ hành người ta dùng hẹ. Hành và hẹ tiếp tục tranh nhau tới nay cái vị trí trên từng xấp bánh đủ thấy người ta yêu bánh hỏi đến mức nào. Hành hay hẹ với tôi không quan trọng, mà quan trọng nhất là nước mắm ăn chung với món bánh hỏi ḷng heo.
Nước mắm tại quán bánh hỏi ḷng heo Phú Long có lẽ hợp chuẩn nhất v́ sau hơn nửa thế kỷ vẫn c̣n làm tôi nhớ. Nước mắm tại đây vừa kẹo lại cho ta cảm giác dính chặt vào lưỡi nhưng không quá kẹo khiến cảm giác như nước chấm nem nướng. Tỏi ớt đâm nát vừa đẹp mắt vừa dịu dàng trong miệng v́ không cay hay nồng quá, vị chua vừa phải giúp người ăn hài ḷng khi nhúng miếng bánh hỏi vào chén nước mắm….tất cả những thứ ấy là kỳ công, là nỗ lực giữ cho tiếng tăm của quán chứ không hề t́nh cờ nổi tiếng lên rồi vụt tắt…
Sau hơn 40 năm tôi có dịp ghé ngang, cái tiệm nho nhỏ năm nào bây giờ đă phát triển lớn hơn nhiều lần, thực khách ồn ào người đi kẻ đến khiến tôi hơi thất vọng. Tôi quên mất, có cái quán nào cứ măi như vậy sau hơn 40 năm?
Th́ ra tôi giận lẫy ông chủ quán đành ḷng xóa kư ức của tôi một cách mạnh tay…tôi hỏi thăm th́ ông bà chủ khi xưa không c̣n nữa, chủ quán là con hay cháu ǵ đó tiếp tục cái “công nghiệp” mà hai ông bà để lại. Tôi ngồi xuống bàn không cần xem thực đơn, kêu một phần bánh hỏi ḷng heo.
Lâu lắm, cậu chạy bàn mang một khay bánh, rau và thịt ra cho tôi. À, h́nh thức có đẹp hơn hồi xưa, tŕnh bày tao nhă và bắt mắt. Nhưng khi nh́n vào chén nước mắm tôi… hốt hoảng v́ nó không phải là thứ tôi từng nhớ nhung!
Chén nước chấm này được pha bằng cốt me và không có một chút nước mắm nào. Tôi ngạc nhiên v́ đây là đất Phan Thiết, con người ở đây sống và thở trong hương vị của nước mắm tại sao lại đành ḷng thay muối vào chén nước mắm cho khách chứ?
Sau này tôi được biết chung quanh cái quán “kư ức” của tôi c̣n có 10 quán khác cùng bán bánh hỏi ḷng heo. Nó tạo cho món này một thương hiệu của đất Phú Long, nơi tôi được sinh ra và gắn bó với món ăn nổi tiếng này.
Nhưng tôi vẫn nghĩ hoài, tại sao người ta cam tâm thay chén nước mắm của tôi bằng một chén muối me?
Không phải v́ nó quá ngon mà v́ nó quá sống động trong ḷng. Nó là sợi giây buộc cuống rún từ khi ra đời và có khi tới chết vẫn c̣n nhớ tới nó.
Hồi c̣n rất nhỏ, mỗi lần có dịp đi ngang cầu Phú Long, cách Phan Thiết 8 cây số, ba má tôi thường xuống xe ở đầu cầu để thăm một vài người quen ở đó. Mẹ tôi chỉ cho tôi nơi bà chuyển bụng sinh tôi trong một căn nhà thật nhỏ nằm sát đầu cầu, bà thường trỏ ngón tay vào nơi ấy và kể nhiều chuyện có liên quan mật thiết đến thời thơ ấu của tôi, tuy ngắn ngủi nhưng tôi biết chắc, nơi đây tôi được sinh ra, cuống rún được cắt và chôn ngay sau bụi chuối phía sau nhà và từ khi biết điều đó tôi mặc nhiên cho rằng đây là quê hương thật sự của ḿnh mặc dù từ khi sinh ra tới khi ĺa xa, tôi chỉ đi ngang ghé thăm vài lần, mỗi lần không quá một ngày. Cái nhà đó nay đă bị san bằng chỉ c̣n miếng đất rất nhỏ. Có thể v́ quá nhỏ nên không ai buồn để ư tới nó.
Nhưng tôi c̣n một lư do khác để nhớ tới nó, nhất là khi ăn món bánh hỏi ḷng heo.
Viết đến đây tôi gần như chắc chắn rằng những ai ở Phan Thiết và trạc tuổi U70 sẽ biết chắc cái quán bán bánh hỏi ḷng heo mà tôi đang nhắc tới nằm ở đâu rồi. Vâng, nó nằm ở ngay đầu cầu trước chợ lồng Phú Long, tức là đối diện cái nhà mà tôi được sinh ra.
Cái quán bánh hỏi ḷng heo ấy h́nh như được lập ra cho tôi có nơi để mà nhớ về. Nó âm thầm nổi tiếng cho măi tận ngày nay sau nhiều đời con cháu. Cái quán này tôi không nhớ tên nhưng món ăn mà nó bán cho thực khách thật không thể nào quên nổi.
Tôi c̣n nhớ như in mỗi khi ba má tôi dắt vào ăn, việc đầu tiên là thăm hỏi ông chủ quán c̣n tôi th́ lấn cấn theo sau ba má. Khi món ăn được dọn ra tôi luôn luôn lấy cái muỗng múc một chút nước mắm và nếm qua trước tiên. Cái thú nếm nước mắm không biết học ai mà theo tôi suốt đời, nước mắm ngon hay không nói lên chính xác cái món sắp ăn như thế nào. Rồi kế đến là dĩa bánh hỏi, rồi ḷng luộc, dồi, rau sống, bánh tráng…chỉ có thế mà sao mọi người hăm hở ăn như sợ hết…Người ngồi chung quanh bàn chúng tôi cười nói ồn ào bao nhiêu th́ ba má tôi lại lẳng lặng bấy nhiêu, có lẽ hai ông bà không c̣n ở nơi đây nên im lặng nếm cho hết những kỷ niệm mà hai người từng trải qua hơn 10 năm ở cái chợ này. Tôi lí lắc vừa ăn vừa nhúng ngón tay vào chung trà viết lên bàn hai chữ “bánh hỏi” mà không hề biết rằng hai chữ ấy sẽ gặm nhấm tôi đến cả đời.
Nhà tôi có người thân sống nghề làm bánh hỏi. Mỗi buổi sáng thấy đứa em lụi cụi xay bột bằng cái cối đá rất lớn, tôi vẫn tự hỏi tại sao người ta nghĩ ra được cách xay gạo rất dễ dàng mà hiệu quả như thế. Những ḍng bột trắng tinh chảy từ từ xuống cái thau lót bên dưới chiếc cối khiến người nh́n có cảm giác như ḍng sữa thiên nhiên từ trên cao trút xuống. Những hạt gạo đầy ắp mồ hôi tan dưới sức nặng của chiếc cối tạo cho quê tôi một món ăn mà nhà nào cũng biết cũng ưa: Bánh hỏi.
Cái bánh hỏi quê tôi cũng khác với bún với ḿ. Cọng nó nhỏ như sợi chỉ nằm chồng chất lên nhau trông đẹp mắt đă đành, nó ngon hơn bún v́ cái sợi nhỏ nhắn ấy mềm mại trong miệng, vừa ăn đến nỗi không có cảm giác no cho tới khi đầy bụng. Người ta cắt hành thật nhỏ trộn với mỡ rồi trét một lớp nhẹ lên miếng bánh khiến khi ăn nó thơm và béo. Khác với bánh hỏi miền ngoài, B́nh Định chẳng hạn, thay v́ hành người ta dùng hẹ. Hành và hẹ tiếp tục tranh nhau tới nay cái vị trí trên từng xấp bánh đủ thấy người ta yêu bánh hỏi đến mức nào. Hành hay hẹ với tôi không quan trọng, mà quan trọng nhất là nước mắm ăn chung với món bánh hỏi ḷng heo.
Nước mắm tại quán bánh hỏi ḷng heo Phú Long có lẽ hợp chuẩn nhất v́ sau hơn nửa thế kỷ vẫn c̣n làm tôi nhớ. Nước mắm tại đây vừa kẹo lại cho ta cảm giác dính chặt vào lưỡi nhưng không quá kẹo khiến cảm giác như nước chấm nem nướng. Tỏi ớt đâm nát vừa đẹp mắt vừa dịu dàng trong miệng v́ không cay hay nồng quá, vị chua vừa phải giúp người ăn hài ḷng khi nhúng miếng bánh hỏi vào chén nước mắm….tất cả những thứ ấy là kỳ công, là nỗ lực giữ cho tiếng tăm của quán chứ không hề t́nh cờ nổi tiếng lên rồi vụt tắt…
Sau hơn 40 năm tôi có dịp ghé ngang, cái tiệm nho nhỏ năm nào bây giờ đă phát triển lớn hơn nhiều lần, thực khách ồn ào người đi kẻ đến khiến tôi hơi thất vọng. Tôi quên mất, có cái quán nào cứ măi như vậy sau hơn 40 năm?
Th́ ra tôi giận lẫy ông chủ quán đành ḷng xóa kư ức của tôi một cách mạnh tay…tôi hỏi thăm th́ ông bà chủ khi xưa không c̣n nữa, chủ quán là con hay cháu ǵ đó tiếp tục cái “công nghiệp” mà hai ông bà để lại. Tôi ngồi xuống bàn không cần xem thực đơn, kêu một phần bánh hỏi ḷng heo.
Lâu lắm, cậu chạy bàn mang một khay bánh, rau và thịt ra cho tôi. À, h́nh thức có đẹp hơn hồi xưa, tŕnh bày tao nhă và bắt mắt. Nhưng khi nh́n vào chén nước mắm tôi… hốt hoảng v́ nó không phải là thứ tôi từng nhớ nhung!
Chén nước chấm này được pha bằng cốt me và không có một chút nước mắm nào. Tôi ngạc nhiên v́ đây là đất Phan Thiết, con người ở đây sống và thở trong hương vị của nước mắm tại sao lại đành ḷng thay muối vào chén nước mắm cho khách chứ?
Sau này tôi được biết chung quanh cái quán “kư ức” của tôi c̣n có 10 quán khác cùng bán bánh hỏi ḷng heo. Nó tạo cho món này một thương hiệu của đất Phú Long, nơi tôi được sinh ra và gắn bó với món ăn nổi tiếng này.
Nhưng tôi vẫn nghĩ hoài, tại sao người ta cam tâm thay chén nước mắm của tôi bằng một chén muối me?