troopy
05-31-2022, 03:00
-Trong nhà có vợ hiền th́ người chồng không gặp họa”
-Trong nhà có người vợ hiền, giống như quốc gia có vị tể tướng tài đức
Cổ nhân giảng : “Trong nhà có người vợ hiền, giống như quốc gia có vị tể tướng tài đức”, hay cũng nói : “Trong nhà có vợ hiền th́ người chồng không gặp họa”. Đây đều là cách nói để khẳng định vai tṛ và đức hạnh của người vợ trong gia đ́nh xưa.
Đời nay ít người hiền là do đời nay thiếu người mẹ hiền, thiếu người vợ hiền. Đó là v́ vợ hiền sẽ ngầm giúp chồng, mẹ hiền dạy con cái ngay từ lúc c̣n trong thai. Huống hồ trẻ con mấy năm đầu tiên, luôn ở bên mẹ, được uốn nắn theo khuôn mẫu tốt đẹp, thường được răn dạy, tánh t́nh sẽ tốt đẹp, thiện lương.
Người xưa nói : “Dạy con gái là cái gốc để tề gia trị quốc”, lại cũng thường nói: “Quyền trị quốc b́nh thiên hạ, nữ nhân đă nắm giữ quá nửa!” chính là ư này. Bởi lẽ, kẻ có thiên tư cao được mẹ hiền un đúc, được vợ hiền giúp đỡ, ắt sẽ trở nên ư thành, tâm chánh, rạng đức sáng, chuyên chí nơi việc lành, lúc cùng th́ riêng ḿnh thiện, lúc đạt th́ khiến thiên hạ cùng thiện. Phụ nữ tốt th́ thiên hạ an.
Tiếc cho người đời nay mơ màng chẳng dạy con gái tận hết luân thường, giữ ǵn bổn phận, hằng ngày chỉ lo trau chuốt, chẳng màng đến chuyện ǵ khác. Mai kia làm vợ người ta, làm mẹ người ta, chẳng những chẳng thể giúp chồng dạy con trở thành thiện sĩ, trái lại c̣n dạy chồng con hóa thành kẻ ác. Bởi vậy mới nói: Đối với con gái, phải dạy họ chú tâm đến tu dưỡng đức hạnh, “dạy con gái là cái gốc để tề gia trị quốc” và “quyền trị quốc b́nh thiên hạ, nữ nhân chiếm quá nửa”.
Thời cổ đại, để nhận định một người phụ nữ có phải là “hiền thê, lương mẫu” (người có đức hạnh tài năng hơn người, cổ nhân gọi là “người hiền”, vợ hiền cũng có ư nghĩa như vậy) hay không, người ta sẽ căn cứ vào tiêu chuẩn trọng yếu đó là “Tương phu, giáo tử” tức là “giúp chồng, dạy con”. “Giúp chồng, dạy con” vừa là tiêu chuẩn đánh giá đạo đức của người phụ nữ xưa và cũng là lời khen ngợi đối với người vợ, người mẹ.
Ngày nay chúng ta cũng thường nghe thấy câu: “Đằng sau sự thành công của người đàn ông luôn có bóng dáng của người phụ nữ.” Quả thực, từ thời xa xưa đến nay có rất nhiều người chồng đạt được những thành công nhất định trong cuộc đời đều là có sự trợ giúp của người vợ hiền.
Nhạc Dương Tử là một danh nhân, quê ở Lạc Dương, Hà Nam, sinh sống vào thời Đông Hán. Ông là người có đạo đức cao thượng, học vấn uyên bác, mọi người đều rất kính trọng ông. Những thành tựu mà ông đạt được đều có quan hệ mật thiết với những điều khuyên bảo và trợ giúp của người vợ.
Thời c̣n chưa thành danh, có một lần Nhạc Dương Tử đang đi trên đường th́ nhặt được một thỏi vàng của người khác đánh rơi. Ông vô cùng mừng rỡ đem về nhà đưa cho vợ. Ông nghĩ rằng vợ ông nh́n thấy vàng sẽ được mở mắt và cùng chung vui với ḿnh.
Thế nhưng, không ngờ người vợ của ông lại nhíu mày rồi đăm chiêu suy nghĩ một lát. Bà không hề liếc nh́n thỏi vàng ấy mà nói một cách nghiêm túc: “Thiếp nghe nói người liêm khiết không uống nước suối Đạo, người khí tiết cao thượng không ăn đồ bố thí. Huống chi, chàng nhặt được vật quư mà người ta đánh rơi, không nghĩ đến việc trả lại người mất của mà muốn bỏ vào túi riêng. Làm như vậy chẳng phải là làm ô uế phẩm hạnh của ḿnh hay sao?” (Chú thích: Suối Đạo là một con suối thời cổ. Truyền thuyết kể rằng những ai uống nước suối này sẽ trở nên tham tài quên nghĩa.)
Nhạc Dương Tử nghe xong những lời này như bị dội một gáo nước lạnh. Ông lấy làm kinh hăi, rồi lập tức sáng suốt, b́nh tĩnh trở lại. Ông cảm thấy vô cùng xấu hổ về việc làm của ḿnh, liền lập tức đem thỏi vàng để lại chỗ cũ.
Người vợ thấy chồng biết lỗi lầm liền sửa ngay th́ hết sức vui mừng và thương. Bà lại khuyên nhủ ông: “Nhân lúc c̣n trẻ này, chàng hăy ra ngoài bái sư cầu học, tương lai làm người có học vấn cao, như thế mới có tiền đồ.”
Nhạc Dương Tử nghe lời vợ nói có lư liền từ biệt vợ rời nhà, đi xa bái sư cầu học. Một năm sau, Nhạc Dương Tử đột ngột trở về nhà. Người vợ kinh hoảng hỏi: “Sao chàng học xong trở về nhanh như thế? Có nguyên nhân nào đặc biệt chăng?”
Nhạc Dương Tử nói: “Thời gian lâu rồi, ta rất nhớ nhà. Không có nguyên nhân đặc biệt nào cả.”
Người vợ hiểu chồng, tận t́nh chăm sóc chồng nghỉ ngơi mấy ngày. Mấy hôm sau, bà ngồi bên khung cửi nói với chồng:
“Thiếp một ḿnh ở nhà dệt vải, cũng rất bơ vơ khốn khổ. Nhưng chúng ta bây giờ c̣n trẻ, chịu khổ một chút, rèn luyện chính ḿnh th́ mới có lợi.
Chàng xem, thiếp ở nhà dệt vải, những sợi tơ này rất mảnh, con thoi cứ đi đi lại lại, từng chút từng chút tích lũy lại mới dài được một tấc. Lại từng tấc từng tấc tích lũy mới được một trượng. Bây giờ nếu lấy những mảnh vải đă dệt được trên khung cửi, một nhát dao cắt đứt đi (bà lấy một con dao nhỏ, hươ tay một cái), vậy th́ sẽ là ‘kiếm củi ba năm thiêu một giờ’, phí công nhọc sức, lăng phí mất rất nhiều công lao khổ cực và thời gian.
Chàng ở bên ngoài bái sư cầu học, cũng là như thế, cần phải kiên tŕ không ngừng nghỉ, tích lũy từng ngày, không ngừng tiến bộ, mới có thể có thành tựu.”
Nhạc Dương Tử nghe những lời vợ nói th́ trong ḷng vô cùng rung động. Ông hạ quyết tâm, bắt đầu trở lại, một lần nữa đi xa cầu học, đến khắp nơi t́m minh sư xin thỉnh giáo. Suốt 7 năm liền ông không về nhà. Cuối cùng trở thành người đạo đức cao thượng, học vấn uyên bác, được người đời tôn kính.
Khi vợ của Nhạc Dương Tử qua đời, quan Thái thú tại địa phương đă cử hành nghi thức an táng long trọng cho bà. Triều đ́nh c̣n phong tặng cho bà danh hiệu “Trinh nghĩa”.
Trong sách sử “Hậu Hán Thư” cũng có ghi lại sự tích “Người vợ của Nhạc Dương Tử ở Hà Nam”. Một người vợ hiền không chỉ giúp chồng trở thành người có phẩm chất đạo đức cao thượng, thành tựu được sự nghiệp mà người vợ đó c̣n được sử sách lưu danh ngàn đời.
VietBF©sưu tập
-Trong nhà có người vợ hiền, giống như quốc gia có vị tể tướng tài đức
Cổ nhân giảng : “Trong nhà có người vợ hiền, giống như quốc gia có vị tể tướng tài đức”, hay cũng nói : “Trong nhà có vợ hiền th́ người chồng không gặp họa”. Đây đều là cách nói để khẳng định vai tṛ và đức hạnh của người vợ trong gia đ́nh xưa.
Đời nay ít người hiền là do đời nay thiếu người mẹ hiền, thiếu người vợ hiền. Đó là v́ vợ hiền sẽ ngầm giúp chồng, mẹ hiền dạy con cái ngay từ lúc c̣n trong thai. Huống hồ trẻ con mấy năm đầu tiên, luôn ở bên mẹ, được uốn nắn theo khuôn mẫu tốt đẹp, thường được răn dạy, tánh t́nh sẽ tốt đẹp, thiện lương.
Người xưa nói : “Dạy con gái là cái gốc để tề gia trị quốc”, lại cũng thường nói: “Quyền trị quốc b́nh thiên hạ, nữ nhân đă nắm giữ quá nửa!” chính là ư này. Bởi lẽ, kẻ có thiên tư cao được mẹ hiền un đúc, được vợ hiền giúp đỡ, ắt sẽ trở nên ư thành, tâm chánh, rạng đức sáng, chuyên chí nơi việc lành, lúc cùng th́ riêng ḿnh thiện, lúc đạt th́ khiến thiên hạ cùng thiện. Phụ nữ tốt th́ thiên hạ an.
Tiếc cho người đời nay mơ màng chẳng dạy con gái tận hết luân thường, giữ ǵn bổn phận, hằng ngày chỉ lo trau chuốt, chẳng màng đến chuyện ǵ khác. Mai kia làm vợ người ta, làm mẹ người ta, chẳng những chẳng thể giúp chồng dạy con trở thành thiện sĩ, trái lại c̣n dạy chồng con hóa thành kẻ ác. Bởi vậy mới nói: Đối với con gái, phải dạy họ chú tâm đến tu dưỡng đức hạnh, “dạy con gái là cái gốc để tề gia trị quốc” và “quyền trị quốc b́nh thiên hạ, nữ nhân chiếm quá nửa”.
Thời cổ đại, để nhận định một người phụ nữ có phải là “hiền thê, lương mẫu” (người có đức hạnh tài năng hơn người, cổ nhân gọi là “người hiền”, vợ hiền cũng có ư nghĩa như vậy) hay không, người ta sẽ căn cứ vào tiêu chuẩn trọng yếu đó là “Tương phu, giáo tử” tức là “giúp chồng, dạy con”. “Giúp chồng, dạy con” vừa là tiêu chuẩn đánh giá đạo đức của người phụ nữ xưa và cũng là lời khen ngợi đối với người vợ, người mẹ.
Ngày nay chúng ta cũng thường nghe thấy câu: “Đằng sau sự thành công của người đàn ông luôn có bóng dáng của người phụ nữ.” Quả thực, từ thời xa xưa đến nay có rất nhiều người chồng đạt được những thành công nhất định trong cuộc đời đều là có sự trợ giúp của người vợ hiền.
Nhạc Dương Tử là một danh nhân, quê ở Lạc Dương, Hà Nam, sinh sống vào thời Đông Hán. Ông là người có đạo đức cao thượng, học vấn uyên bác, mọi người đều rất kính trọng ông. Những thành tựu mà ông đạt được đều có quan hệ mật thiết với những điều khuyên bảo và trợ giúp của người vợ.
Thời c̣n chưa thành danh, có một lần Nhạc Dương Tử đang đi trên đường th́ nhặt được một thỏi vàng của người khác đánh rơi. Ông vô cùng mừng rỡ đem về nhà đưa cho vợ. Ông nghĩ rằng vợ ông nh́n thấy vàng sẽ được mở mắt và cùng chung vui với ḿnh.
Thế nhưng, không ngờ người vợ của ông lại nhíu mày rồi đăm chiêu suy nghĩ một lát. Bà không hề liếc nh́n thỏi vàng ấy mà nói một cách nghiêm túc: “Thiếp nghe nói người liêm khiết không uống nước suối Đạo, người khí tiết cao thượng không ăn đồ bố thí. Huống chi, chàng nhặt được vật quư mà người ta đánh rơi, không nghĩ đến việc trả lại người mất của mà muốn bỏ vào túi riêng. Làm như vậy chẳng phải là làm ô uế phẩm hạnh của ḿnh hay sao?” (Chú thích: Suối Đạo là một con suối thời cổ. Truyền thuyết kể rằng những ai uống nước suối này sẽ trở nên tham tài quên nghĩa.)
Nhạc Dương Tử nghe xong những lời này như bị dội một gáo nước lạnh. Ông lấy làm kinh hăi, rồi lập tức sáng suốt, b́nh tĩnh trở lại. Ông cảm thấy vô cùng xấu hổ về việc làm của ḿnh, liền lập tức đem thỏi vàng để lại chỗ cũ.
Người vợ thấy chồng biết lỗi lầm liền sửa ngay th́ hết sức vui mừng và thương. Bà lại khuyên nhủ ông: “Nhân lúc c̣n trẻ này, chàng hăy ra ngoài bái sư cầu học, tương lai làm người có học vấn cao, như thế mới có tiền đồ.”
Nhạc Dương Tử nghe lời vợ nói có lư liền từ biệt vợ rời nhà, đi xa bái sư cầu học. Một năm sau, Nhạc Dương Tử đột ngột trở về nhà. Người vợ kinh hoảng hỏi: “Sao chàng học xong trở về nhanh như thế? Có nguyên nhân nào đặc biệt chăng?”
Nhạc Dương Tử nói: “Thời gian lâu rồi, ta rất nhớ nhà. Không có nguyên nhân đặc biệt nào cả.”
Người vợ hiểu chồng, tận t́nh chăm sóc chồng nghỉ ngơi mấy ngày. Mấy hôm sau, bà ngồi bên khung cửi nói với chồng:
“Thiếp một ḿnh ở nhà dệt vải, cũng rất bơ vơ khốn khổ. Nhưng chúng ta bây giờ c̣n trẻ, chịu khổ một chút, rèn luyện chính ḿnh th́ mới có lợi.
Chàng xem, thiếp ở nhà dệt vải, những sợi tơ này rất mảnh, con thoi cứ đi đi lại lại, từng chút từng chút tích lũy lại mới dài được một tấc. Lại từng tấc từng tấc tích lũy mới được một trượng. Bây giờ nếu lấy những mảnh vải đă dệt được trên khung cửi, một nhát dao cắt đứt đi (bà lấy một con dao nhỏ, hươ tay một cái), vậy th́ sẽ là ‘kiếm củi ba năm thiêu một giờ’, phí công nhọc sức, lăng phí mất rất nhiều công lao khổ cực và thời gian.
Chàng ở bên ngoài bái sư cầu học, cũng là như thế, cần phải kiên tŕ không ngừng nghỉ, tích lũy từng ngày, không ngừng tiến bộ, mới có thể có thành tựu.”
Nhạc Dương Tử nghe những lời vợ nói th́ trong ḷng vô cùng rung động. Ông hạ quyết tâm, bắt đầu trở lại, một lần nữa đi xa cầu học, đến khắp nơi t́m minh sư xin thỉnh giáo. Suốt 7 năm liền ông không về nhà. Cuối cùng trở thành người đạo đức cao thượng, học vấn uyên bác, được người đời tôn kính.
Khi vợ của Nhạc Dương Tử qua đời, quan Thái thú tại địa phương đă cử hành nghi thức an táng long trọng cho bà. Triều đ́nh c̣n phong tặng cho bà danh hiệu “Trinh nghĩa”.
Trong sách sử “Hậu Hán Thư” cũng có ghi lại sự tích “Người vợ của Nhạc Dương Tử ở Hà Nam”. Một người vợ hiền không chỉ giúp chồng trở thành người có phẩm chất đạo đức cao thượng, thành tựu được sự nghiệp mà người vợ đó c̣n được sử sách lưu danh ngàn đời.
VietBF©sưu tập