pizza
01-02-2023, 08:46
Rượu giúp kết nối xă hội nhưng không nên lạm dụng. Rượu bia ảnh hưởng thế nào đến năo người say.
Rượu bia là chất gây trầm cảm, có tác dụng ức chế hoạt động thần kinh trong năo, song cũng giải phóng dopamine tạo cảm giác hưng phấn.
Rượu là một trong những chất gây nghiện được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Hàng triệu người tận hưởng cảm giác kích thích, thoải mái mà nó tạo ra, đặc biệt là trong các cuộc tụ họp.
Trong nghiên cứu về ảnh hưởng của rượu lên năo bộ người say, các nhà khoa học tại Đại học Pittsburgh chia 700 t́nh nguyện viên thành từng nhóm ba người uống rượu với nhau trong ṿng 26 phút.
Ban đầu, các t́nh nguyện viên không cười nhiều và giữ tâm trạng b́nh tĩnh. Tuy nhiên, sau khi uống vodka, nét mặt của họ thay đổi. Họ cười nói, giao tiếp nhiều hơn. Các nhà khoa học gọi đây là "khoảnh khắc vàng", khi cả ba người trong một nhóm đều cười với nhau.
"Có vẻ như cả nhóm đă thực sự xích lại gần nhau. Tôi nghĩ sự say xỉn là một phần của trải nghiệm xă hội", Michael Sayette, giám đốc Pḥng thí nghiệm Nghiên cứu Rượu và Hút thuốc tại Đại học Pittsburgh, cho biết.
Theo Jodi Gilman, giáo sư tâm thần học tại Trường Y Harvard, giám đốc khoa học thần kinh của Trung tâm Thuốc gây nghiện, Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, giống với bất kỳ loại chất gây nghiện nào khác, rượu ảnh hưởng đến năo bộ.
Ethanol trong đồ uống có cồn thấm vào tế bào và năo bộ trong vài phút sau khi dùng. Nó có tác dụng lan rộng trong năo. Không giống với những chất gây nghiện hoặc kích thích có tác động lên các thụ thể cụ thể, rượu là một chất có thể đi khắp năo. Điều này cũng khiến việc nghiên cứu về tác động của rượu trở nên khó khăn hơn, Jessica Weafer, nhà tâm lư học tại Đại học Kentucky, cho biết.
Rượu là chất gây trầm cảm, ngăn chặn hoạt động thần kinh trong năo. Nó cũng khuếch đại tác dụng của hóa chất ức chế hoạt động thần kinh là GABA và glycine bằng cách tác động lên cùng thụ thể mà chất dẫn truyền thần kinh liên kết. Đồng thời, rượu ức chế tác dụng của hóa chất kích thích năo, tạo ra các tác động kép làm giảm hoạt động của năo.
Tác động của rượu chia làm hai giai đoạn. Ban đầu, với lượng rượu thấp, người uống cảm thấy hưng phấn, có ham muốn nhảy nhót, tṛ chuyện. Giai đoạn tiếp theo, một số người cảm thấy chóng mặt, choáng váng, đau đầu hoặc buồn ngủ. Sự lên xuống tinh thần tương ứng với sự lên xuống của nồng độ cồn trong máu.
Để t́m hiểu hoạt động của rượu trong bộ năo người say, các nhà nghiên cứu cho một nhóm t́nh nguyện viên dùng rượu qua truyền tĩnh mạch khi họ được chụp cộng hưởng từ h́nh ảnh thần kinh.
Họ nhận ra rằng rượu làm giảm hoạt động ở các phần vỏ năo trước. Đây là khu vực quan trọng với các chức năng kiểm soát, điều hành, chẳng hạn ngăn chặn các hành vi thông thường con người không muốn thực hiện. Khi rượu ức chế hoạt động của khu vực này, người uống cảm thấy hưng phấn hơn.
Rượu cũng giải phóng dopamine và tăng cường hoạt động ở vùng thể vân, một vùng năo quan trọng liên quan đến các kích thích có lợi. Tiến sĩ Weafer và các đồng nghiệp đă phát hiện hoạt động thần kinh ở thể vân tương ứng với mức độ kích thích của rượu, gây ra một số cảm xúc ở người uống.
Các t́nh nguyện viên được tiêm rượu vào tĩnh mạch cho biết họ vẫn thích cảm giác này, dù chỉ đang nằm trong máy quét.
Rượu ảnh hưởng đến các trung tâm cảm xúc của năo. Trong một nghiên cứu, rượu làm giảm phản ứng thần kinh trong hạch hạnh nhân với biểu hiện tiêu cực trên khuôn mặt. Đây có thể là lư do rượu được coi như chất xúc tác trong giao tiếp xă hội, giáo sư Gilman, người đứng đầu nghiên cứu cho biết.
Bên cạnh đó, rượu không chỉ có tác dụng dược lư. "Bộ năo của người thích tương tác với các bộ năo khác. Phản ứng của nó thay đổi đáng kể giữa việc bạn uống một ḿnh hay uống với nhiều người", Sayette nói.
Ở gần những người khác trong một môi trường xă hội có thể làm tăng cảm giác say, rượu dường như kích thích cảm xúc tốt đẹp đó. Trong nghiên cứu năm 1970, các nhà khoa học khảo sát tâm trạng của t́nh nguyện viên khi uống rượu một ḿnh và uống theo nhóm. Kết quả cho thấy khi uống một ḿnh, mọi người nói về tác động sinh lư như chóng mặt nhiều hơn là sự thay đổi tâm trạng. Nhưng khi uống rượu trong nhóm, họ nói nhiều hơn về cảm giác phấn chấn, hào hứng.
Các nghiên cứu đều cho thấy uống rượu không tốt cho sức khỏe, chứng rối loạn sử dụng rượu có thể gây chết người. Tuy nhiên, thưởng thức một vài ly vào các thời điểm cần tạo kết nối xă hội vẫn rất có ích.
Khi uống rượu vào ban đêm, các nhà nghiên cứu khuyến nghị mọi người ăn trước và uống nhiều nước nhằm làm chậm quá tŕnh chuyển hóa rượu. Bạn cũng nên xác định tửu lượng của bản thân. Nói lắp hoặc mất sự linh hoạt là dấu hiệu cảnh báo bạn nên chậm lại.
VietBF@ sưu tập
Rượu bia là chất gây trầm cảm, có tác dụng ức chế hoạt động thần kinh trong năo, song cũng giải phóng dopamine tạo cảm giác hưng phấn.
Rượu là một trong những chất gây nghiện được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Hàng triệu người tận hưởng cảm giác kích thích, thoải mái mà nó tạo ra, đặc biệt là trong các cuộc tụ họp.
Trong nghiên cứu về ảnh hưởng của rượu lên năo bộ người say, các nhà khoa học tại Đại học Pittsburgh chia 700 t́nh nguyện viên thành từng nhóm ba người uống rượu với nhau trong ṿng 26 phút.
Ban đầu, các t́nh nguyện viên không cười nhiều và giữ tâm trạng b́nh tĩnh. Tuy nhiên, sau khi uống vodka, nét mặt của họ thay đổi. Họ cười nói, giao tiếp nhiều hơn. Các nhà khoa học gọi đây là "khoảnh khắc vàng", khi cả ba người trong một nhóm đều cười với nhau.
"Có vẻ như cả nhóm đă thực sự xích lại gần nhau. Tôi nghĩ sự say xỉn là một phần của trải nghiệm xă hội", Michael Sayette, giám đốc Pḥng thí nghiệm Nghiên cứu Rượu và Hút thuốc tại Đại học Pittsburgh, cho biết.
Theo Jodi Gilman, giáo sư tâm thần học tại Trường Y Harvard, giám đốc khoa học thần kinh của Trung tâm Thuốc gây nghiện, Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, giống với bất kỳ loại chất gây nghiện nào khác, rượu ảnh hưởng đến năo bộ.
Ethanol trong đồ uống có cồn thấm vào tế bào và năo bộ trong vài phút sau khi dùng. Nó có tác dụng lan rộng trong năo. Không giống với những chất gây nghiện hoặc kích thích có tác động lên các thụ thể cụ thể, rượu là một chất có thể đi khắp năo. Điều này cũng khiến việc nghiên cứu về tác động của rượu trở nên khó khăn hơn, Jessica Weafer, nhà tâm lư học tại Đại học Kentucky, cho biết.
Rượu là chất gây trầm cảm, ngăn chặn hoạt động thần kinh trong năo. Nó cũng khuếch đại tác dụng của hóa chất ức chế hoạt động thần kinh là GABA và glycine bằng cách tác động lên cùng thụ thể mà chất dẫn truyền thần kinh liên kết. Đồng thời, rượu ức chế tác dụng của hóa chất kích thích năo, tạo ra các tác động kép làm giảm hoạt động của năo.
Tác động của rượu chia làm hai giai đoạn. Ban đầu, với lượng rượu thấp, người uống cảm thấy hưng phấn, có ham muốn nhảy nhót, tṛ chuyện. Giai đoạn tiếp theo, một số người cảm thấy chóng mặt, choáng váng, đau đầu hoặc buồn ngủ. Sự lên xuống tinh thần tương ứng với sự lên xuống của nồng độ cồn trong máu.
Để t́m hiểu hoạt động của rượu trong bộ năo người say, các nhà nghiên cứu cho một nhóm t́nh nguyện viên dùng rượu qua truyền tĩnh mạch khi họ được chụp cộng hưởng từ h́nh ảnh thần kinh.
Họ nhận ra rằng rượu làm giảm hoạt động ở các phần vỏ năo trước. Đây là khu vực quan trọng với các chức năng kiểm soát, điều hành, chẳng hạn ngăn chặn các hành vi thông thường con người không muốn thực hiện. Khi rượu ức chế hoạt động của khu vực này, người uống cảm thấy hưng phấn hơn.
Rượu cũng giải phóng dopamine và tăng cường hoạt động ở vùng thể vân, một vùng năo quan trọng liên quan đến các kích thích có lợi. Tiến sĩ Weafer và các đồng nghiệp đă phát hiện hoạt động thần kinh ở thể vân tương ứng với mức độ kích thích của rượu, gây ra một số cảm xúc ở người uống.
Các t́nh nguyện viên được tiêm rượu vào tĩnh mạch cho biết họ vẫn thích cảm giác này, dù chỉ đang nằm trong máy quét.
Rượu ảnh hưởng đến các trung tâm cảm xúc của năo. Trong một nghiên cứu, rượu làm giảm phản ứng thần kinh trong hạch hạnh nhân với biểu hiện tiêu cực trên khuôn mặt. Đây có thể là lư do rượu được coi như chất xúc tác trong giao tiếp xă hội, giáo sư Gilman, người đứng đầu nghiên cứu cho biết.
Bên cạnh đó, rượu không chỉ có tác dụng dược lư. "Bộ năo của người thích tương tác với các bộ năo khác. Phản ứng của nó thay đổi đáng kể giữa việc bạn uống một ḿnh hay uống với nhiều người", Sayette nói.
Ở gần những người khác trong một môi trường xă hội có thể làm tăng cảm giác say, rượu dường như kích thích cảm xúc tốt đẹp đó. Trong nghiên cứu năm 1970, các nhà khoa học khảo sát tâm trạng của t́nh nguyện viên khi uống rượu một ḿnh và uống theo nhóm. Kết quả cho thấy khi uống một ḿnh, mọi người nói về tác động sinh lư như chóng mặt nhiều hơn là sự thay đổi tâm trạng. Nhưng khi uống rượu trong nhóm, họ nói nhiều hơn về cảm giác phấn chấn, hào hứng.
Các nghiên cứu đều cho thấy uống rượu không tốt cho sức khỏe, chứng rối loạn sử dụng rượu có thể gây chết người. Tuy nhiên, thưởng thức một vài ly vào các thời điểm cần tạo kết nối xă hội vẫn rất có ích.
Khi uống rượu vào ban đêm, các nhà nghiên cứu khuyến nghị mọi người ăn trước và uống nhiều nước nhằm làm chậm quá tŕnh chuyển hóa rượu. Bạn cũng nên xác định tửu lượng của bản thân. Nói lắp hoặc mất sự linh hoạt là dấu hiệu cảnh báo bạn nên chậm lại.
VietBF@ sưu tập