vuitoichat
05-01-2011, 08:28
Trung Quốc hiện đứng thứ 2 thế giới về tổng lượng bài nghiên cứu được đăng tải trên các tạp chí khoa học quốc tế. Tuy nhiên, đằng sau ngôi vị Á quân này c̣n rất nhiều góc khuất.
Ch́a khóa để tăng lương, thăng chức
Giảng viên tại phần lớn các ĐH ở Trung Quốc lục địa cũng phải làm nghiên cứu và công bố báo cáo như các đồng nghiệp của họ ở các quốc gia khác. Nhưng tại Trung Quốc, việc thăng chức hay tăng lương lại phụ thuộc chủ yếu vào một yếu tố, số lượng các bài nghiên cứu mà người giảng viên có thể xuất bản.
Thể loại nghiên cứu, độ uy tín của đơn vị đăng tải bài viết và chất lượng bài viết đều không quan trọng bằng số lượng bài viết được đăng. Đây là vấn đề được tranh luận từ lâu, nhưng một báo cáo mới đây từ London đặt ra nhiều câu hỏi mới về việc có nên thay đổi hay băi bỏ hẳn hệ thống đánh giá này đối với giảng viên.
Tháng 3 vừa qua, Hội Khoa học Hoàng gia Anh tại London cho biết, Trung Quốc đang đứng thứ 2 thế giới về tổng số lượng các bài nghiên cứu được đăng tải trên các tạp chí khoa học quốc tế. Tổ chức này dự đoán tới năm 2013, Trung Quốc sẽ vượt Mỹ để trở thành nước xuất bản nhiều báo cáo khoa học nhất.
Nhưng theo hệ thống Web of Science (Mạng Khoa học), trong đó bao gồm Chỉ số Trích dẫn Khoa học (SCI) và Chỉ số Trích dẫn Khoa học Xă hội (SSCI) của Thomson Reuters, các học giả khác trên thế giới cho rằng chỉ số này của Trung Quốc chỉ nằm trong khoảng 10%.
"Đây là một hiện tượng rất lạ. Về mặt lư thuyết, nếu càng nhiều bài nghiên cứu được xuất bản th́ khả năng những nghiên cứu này được người khác trích dẫn lại sẽ càng cao. Lư do duy nhất để giải thích cho những ǵ đang diễn ra tại Trung Quốc hiện nay là chất lượng của những bài nghiên cứu này vô cùng thấp", Zhang Yiwu, phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu các nguồn lực Văn hóa tại Trường ĐH Bắc Kinh nói.
Zhang cho rằng, có nhiều lư do dẫn đến các bài nghiên cứu chất lượng thấp. Lười biếng là một lư do, nhưng phần lớn các giảng viên đều than phiền rằng họ phải chịu áp lực rất lớn từ cấp trên hành chính, những người yêu cầu họ phải công bố các bài nghiên cứu càng nhanh càng tốt, bất kể chất lượng hay đề tài.
Quá tŕnh công bố này thường không bao gồm phần nhận xét của đồng nghiệp, một số người c̣n không bao quát được đề tài mà họ phải viết.
Trên lư thuyết, một bài nghiên cứu tốt phải có nội dung mới, chẳng hạn như những phát hiện thu được từ một dự án nghiên cứu hoặc một báo cáo tổng kết toàn diện về một đề tài mà trước đó chưa có người làm.
"Để thực hiện một dự án khoa học hay một báo cáo nghiên cứu đ̣i hỏi nỗ lực lâu dài, do đó một nhà nghiên cứu không thể xuất bản nhiều báo cáo được", giảng viên Ran Bogong của ĐH Toledo, Mỹ cho hay.
http://baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/bichdiep/20110426/tg_26.4_Tr2.gif
Các giảng viên ĐH đổ xô xuất bản các báo cáo khoa học với chất lượng đáng ngờ.
Ông Ran cho biết, áp lực từ cấp trên, mong muốn thăng tiến của cá nhân và lương thưởng là những lư do chính giải thích việc các giảng viên đổ xô xuất bản các báo cáo khoa học với chất lượng đáng ngờ. Ông nói ngay cả người giám sát họ cũng không thể phân biệt đâu là báo cáo tốt và phần lớn đều không đầu tư thời gian để kiểm tra các báo cáo đó.
"Nhưng họ lại có thẩm quyền quyết định ai sẽ được chuyển ngạch từ trợ giảng lên giảng viên chính, kèm theo đó là một đợt tăng lương; do vậy, toàn bộ quá tŕnh này có thể không phụ thuộc vào thực lực học thuật của cá nhân. V́ thế, nếu họ không thể xác định được chất lượng, họ thường sẽ chuyển sang số lượng", giảng viên Ran nhấn mạnh.
Bán chỗ đăng bài như bán... quảng cáo
Một báo cáo của tờ Nhật báo Tuổi trẻ Trung Quốc cho biết trong số tất cả các bài viết học thuật được xuất bản mỗi năm tại Trung Quốc lục địa, chỉ có 5% có thể được coi là có chất lượng, và hơn 65% không đáp ứng tiêu chuẩn cần thiết đối với một bài viết học thuật. Bản báo cáo trên cũng cho hay mỗi năm có khoảng 5 triệu bài viết t́m cơ hội xuất hiện trên mặt báo.
"Nhiều ĐH cũng yêu cầu chất lượng cao, nhưng quá tŕnh tuyển chọn bài viết để đăng tải cần phải hết sức nghiêm ngặt", ông Zhang nói.
Quá tŕnh què quặt này cho ra đời một ngành kinh doanh mới, theo đó các tạp chí bán không gian đăng tải trên báo ḿnh cho các học giả (giống quan hệ giữa các báo và nhà quảng cáo).
Theo quy tŕnh chính thức, các bài viết học thuật phải được các giám sát viên hoặc giảng viên đồng nghiệp đánh giá trước tiên, nhưng tác giả các bài viết lại thường gửi thẳng chúng tới tạp chí. Thông thường, các biên tập viên ở các tạp chí danh tiếng cũng là các chuyên gia trong lĩnh vực liên quan và họ có nhiệm vụ loại ra những bài viết chất lượng thấp.
Không tính các tạp chí hoạt động bất hợp pháp, hiện có trên 8.000 tạp chí chuyên đăng tải các bài viết học thuật, nhưng nhiều tạp chí trong số đó đang bị nghi ngờ là hoạt động v́ lợi nhuận.
Năm 2009, các giảng viên tại Trường Quản lư thuộc ĐH Vũ Hán, đơn vị quản lư thông tin và nghiên cứu lớn nhất Trung Quốc, ước tính rằng ngành công nghiệp xuất bản nội dung học thuật có giá trị khoảng một tỷ nhân dân tệ (148 triệu USD).
Một giảng viên kỹ thuật giấu tên tại ĐH Đồng Tế, Thượng Hải cho biết, nhiều tạp chí đưa ra mức giá lên tới 2.500 tệ (372USD) để đăng tải một bài viết 4.000 từ chỉ với yêu cầu rằng bài viết phải "trong sáng" về mặt chính trị, đúng đắn về tư tưởng.
Giảng viên này c̣n cho biết, cách đây 6 năm, khi ông được chuyển ngạch từ trợ giảng lên làm giảng viên chính thức ở độ tuổi 52, ông đă đăng tải ít nhất 20 bài viết trên nhiều tạp chí khác nhau trong ṿng ba năm. Tám bài viết học thuật của ông được đăng tải trên các tạp chí "cấp chủ đạo" phát hành trên toàn quốc. Các tạp chí được chia làm bốn cấp: cấp chủ đạo trung ương, cấp chủ đạo, cấp quốc gia và cấp tỉnh.
Những bài viết được đăng tải trên các tạp chí cấp chủ đạo thường có độ dài khoảng 5.000 từ một bài. Các tài liệu lưu lại cho thấy một số tạp chí đăng tải tới 200 bài viết trong khoảng 19 trang giấy, không có ảnh và sử dụng phông chữ rất nhỏ.
Tháng 2 vừa qua, Tổng cục Quản lư Báo chí và Xuất bản Trung Quốc (GAPP) thông báo trong một tuyên bố rằng tất cả các tạp chí hoạt động trong lĩnh vực này chỉ v́ mục đích lợi nhuận sẽ bị buộc phải đóng cửa.
Trên thực tế, năm nay Chính phủ Trung Quốc đóng cửa 6 tạp chí v́ lư do trên, trong đó có một tạp chí mang tên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Đóng gói Trung Quốc.
"Trung Quốc lục địa có trên 1.100 tạp chí y khoa, chiếm một phần tư số lượng các tạp chí khoa học, nhưng lĩnh vực này vẫn có nhu cầu phát triển mạnh bởi v́ hệ thống đánh giá nghèo nàn hiện nay của các tạp chí này", một quan chức GAPP giấu tên nói.
Những lo ngại về nạn đạo văn
Giảng viên Zhang ở ĐH Bắc Kinh nêu ư kiến rằng, Trung Quốc phải rút kinh nghiệm từ sai lầm của các quốc gia khác và giải quyết vấn nạn đạo văn.
"Ở Trung Quốc có rất nhiều trường hợp đạo văn trong đó các giảng viên đại học buộc phải thôi việc; ở một số ĐH hạng 3 hoặc hạng 4 hay một số trường trung học, t́nh trạng này thậm chí c̣n tồi tệ hơn", Zhang nói.
Vấn đề này không chỉ tồn tại ở các ĐH. Trong số 400 bài viết mà một đơn vị giáo dục cấp quận tại Thành phố Tuyên Thành, tỉnh An Huy, nhận được trong tháng trước từ các giáo viên tiểu học và trung học cơ sở hoạt động ở địa phương, hơn 20% là đạo văn. Giáo viên tại các trường này cũng phải nộp báo cáo để được thăng ngạch.
Theo giảng viên Ran của trường Toledo, không nên chỉ trích quá gay gắt các học giả, bởi v́ hệ thống trên buộc họ phải "sản xuất gia công" các bài viết để có được thu nhập khá hơn.
Một báo cáo do Bộ Giáo dục Trung Quốc phát hành năm ngoái, trong đó có vạch ra chiến lược cải cách và phát triển giáo dục trung và dài hạn của Trung Quốc trong thập kỷ tới nêu lên yêu cầu tách riêng ngạch quản lư và các pḥng ban học thuật và các nhà quản lư hành chính không nên hạn chế tự do nghiên cứu.
Ran đề xuất ư tưởng rằng nên có một đội ngũ chuyên gia chuyên ngành phụ trách việc đánh giá mỗi bài viết của các học giả và Trung Quốc nên chuyển dần sang một hệ thống chú trọng tới chất lượng hơn số lượng.
Theo TuanVietNam
Ch́a khóa để tăng lương, thăng chức
Giảng viên tại phần lớn các ĐH ở Trung Quốc lục địa cũng phải làm nghiên cứu và công bố báo cáo như các đồng nghiệp của họ ở các quốc gia khác. Nhưng tại Trung Quốc, việc thăng chức hay tăng lương lại phụ thuộc chủ yếu vào một yếu tố, số lượng các bài nghiên cứu mà người giảng viên có thể xuất bản.
Thể loại nghiên cứu, độ uy tín của đơn vị đăng tải bài viết và chất lượng bài viết đều không quan trọng bằng số lượng bài viết được đăng. Đây là vấn đề được tranh luận từ lâu, nhưng một báo cáo mới đây từ London đặt ra nhiều câu hỏi mới về việc có nên thay đổi hay băi bỏ hẳn hệ thống đánh giá này đối với giảng viên.
Tháng 3 vừa qua, Hội Khoa học Hoàng gia Anh tại London cho biết, Trung Quốc đang đứng thứ 2 thế giới về tổng số lượng các bài nghiên cứu được đăng tải trên các tạp chí khoa học quốc tế. Tổ chức này dự đoán tới năm 2013, Trung Quốc sẽ vượt Mỹ để trở thành nước xuất bản nhiều báo cáo khoa học nhất.
Nhưng theo hệ thống Web of Science (Mạng Khoa học), trong đó bao gồm Chỉ số Trích dẫn Khoa học (SCI) và Chỉ số Trích dẫn Khoa học Xă hội (SSCI) của Thomson Reuters, các học giả khác trên thế giới cho rằng chỉ số này của Trung Quốc chỉ nằm trong khoảng 10%.
"Đây là một hiện tượng rất lạ. Về mặt lư thuyết, nếu càng nhiều bài nghiên cứu được xuất bản th́ khả năng những nghiên cứu này được người khác trích dẫn lại sẽ càng cao. Lư do duy nhất để giải thích cho những ǵ đang diễn ra tại Trung Quốc hiện nay là chất lượng của những bài nghiên cứu này vô cùng thấp", Zhang Yiwu, phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu các nguồn lực Văn hóa tại Trường ĐH Bắc Kinh nói.
Zhang cho rằng, có nhiều lư do dẫn đến các bài nghiên cứu chất lượng thấp. Lười biếng là một lư do, nhưng phần lớn các giảng viên đều than phiền rằng họ phải chịu áp lực rất lớn từ cấp trên hành chính, những người yêu cầu họ phải công bố các bài nghiên cứu càng nhanh càng tốt, bất kể chất lượng hay đề tài.
Quá tŕnh công bố này thường không bao gồm phần nhận xét của đồng nghiệp, một số người c̣n không bao quát được đề tài mà họ phải viết.
Trên lư thuyết, một bài nghiên cứu tốt phải có nội dung mới, chẳng hạn như những phát hiện thu được từ một dự án nghiên cứu hoặc một báo cáo tổng kết toàn diện về một đề tài mà trước đó chưa có người làm.
"Để thực hiện một dự án khoa học hay một báo cáo nghiên cứu đ̣i hỏi nỗ lực lâu dài, do đó một nhà nghiên cứu không thể xuất bản nhiều báo cáo được", giảng viên Ran Bogong của ĐH Toledo, Mỹ cho hay.
http://baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/bichdiep/20110426/tg_26.4_Tr2.gif
Các giảng viên ĐH đổ xô xuất bản các báo cáo khoa học với chất lượng đáng ngờ.
Ông Ran cho biết, áp lực từ cấp trên, mong muốn thăng tiến của cá nhân và lương thưởng là những lư do chính giải thích việc các giảng viên đổ xô xuất bản các báo cáo khoa học với chất lượng đáng ngờ. Ông nói ngay cả người giám sát họ cũng không thể phân biệt đâu là báo cáo tốt và phần lớn đều không đầu tư thời gian để kiểm tra các báo cáo đó.
"Nhưng họ lại có thẩm quyền quyết định ai sẽ được chuyển ngạch từ trợ giảng lên giảng viên chính, kèm theo đó là một đợt tăng lương; do vậy, toàn bộ quá tŕnh này có thể không phụ thuộc vào thực lực học thuật của cá nhân. V́ thế, nếu họ không thể xác định được chất lượng, họ thường sẽ chuyển sang số lượng", giảng viên Ran nhấn mạnh.
Bán chỗ đăng bài như bán... quảng cáo
Một báo cáo của tờ Nhật báo Tuổi trẻ Trung Quốc cho biết trong số tất cả các bài viết học thuật được xuất bản mỗi năm tại Trung Quốc lục địa, chỉ có 5% có thể được coi là có chất lượng, và hơn 65% không đáp ứng tiêu chuẩn cần thiết đối với một bài viết học thuật. Bản báo cáo trên cũng cho hay mỗi năm có khoảng 5 triệu bài viết t́m cơ hội xuất hiện trên mặt báo.
"Nhiều ĐH cũng yêu cầu chất lượng cao, nhưng quá tŕnh tuyển chọn bài viết để đăng tải cần phải hết sức nghiêm ngặt", ông Zhang nói.
Quá tŕnh què quặt này cho ra đời một ngành kinh doanh mới, theo đó các tạp chí bán không gian đăng tải trên báo ḿnh cho các học giả (giống quan hệ giữa các báo và nhà quảng cáo).
Theo quy tŕnh chính thức, các bài viết học thuật phải được các giám sát viên hoặc giảng viên đồng nghiệp đánh giá trước tiên, nhưng tác giả các bài viết lại thường gửi thẳng chúng tới tạp chí. Thông thường, các biên tập viên ở các tạp chí danh tiếng cũng là các chuyên gia trong lĩnh vực liên quan và họ có nhiệm vụ loại ra những bài viết chất lượng thấp.
Không tính các tạp chí hoạt động bất hợp pháp, hiện có trên 8.000 tạp chí chuyên đăng tải các bài viết học thuật, nhưng nhiều tạp chí trong số đó đang bị nghi ngờ là hoạt động v́ lợi nhuận.
Năm 2009, các giảng viên tại Trường Quản lư thuộc ĐH Vũ Hán, đơn vị quản lư thông tin và nghiên cứu lớn nhất Trung Quốc, ước tính rằng ngành công nghiệp xuất bản nội dung học thuật có giá trị khoảng một tỷ nhân dân tệ (148 triệu USD).
Một giảng viên kỹ thuật giấu tên tại ĐH Đồng Tế, Thượng Hải cho biết, nhiều tạp chí đưa ra mức giá lên tới 2.500 tệ (372USD) để đăng tải một bài viết 4.000 từ chỉ với yêu cầu rằng bài viết phải "trong sáng" về mặt chính trị, đúng đắn về tư tưởng.
Giảng viên này c̣n cho biết, cách đây 6 năm, khi ông được chuyển ngạch từ trợ giảng lên làm giảng viên chính thức ở độ tuổi 52, ông đă đăng tải ít nhất 20 bài viết trên nhiều tạp chí khác nhau trong ṿng ba năm. Tám bài viết học thuật của ông được đăng tải trên các tạp chí "cấp chủ đạo" phát hành trên toàn quốc. Các tạp chí được chia làm bốn cấp: cấp chủ đạo trung ương, cấp chủ đạo, cấp quốc gia và cấp tỉnh.
Những bài viết được đăng tải trên các tạp chí cấp chủ đạo thường có độ dài khoảng 5.000 từ một bài. Các tài liệu lưu lại cho thấy một số tạp chí đăng tải tới 200 bài viết trong khoảng 19 trang giấy, không có ảnh và sử dụng phông chữ rất nhỏ.
Tháng 2 vừa qua, Tổng cục Quản lư Báo chí và Xuất bản Trung Quốc (GAPP) thông báo trong một tuyên bố rằng tất cả các tạp chí hoạt động trong lĩnh vực này chỉ v́ mục đích lợi nhuận sẽ bị buộc phải đóng cửa.
Trên thực tế, năm nay Chính phủ Trung Quốc đóng cửa 6 tạp chí v́ lư do trên, trong đó có một tạp chí mang tên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Đóng gói Trung Quốc.
"Trung Quốc lục địa có trên 1.100 tạp chí y khoa, chiếm một phần tư số lượng các tạp chí khoa học, nhưng lĩnh vực này vẫn có nhu cầu phát triển mạnh bởi v́ hệ thống đánh giá nghèo nàn hiện nay của các tạp chí này", một quan chức GAPP giấu tên nói.
Những lo ngại về nạn đạo văn
Giảng viên Zhang ở ĐH Bắc Kinh nêu ư kiến rằng, Trung Quốc phải rút kinh nghiệm từ sai lầm của các quốc gia khác và giải quyết vấn nạn đạo văn.
"Ở Trung Quốc có rất nhiều trường hợp đạo văn trong đó các giảng viên đại học buộc phải thôi việc; ở một số ĐH hạng 3 hoặc hạng 4 hay một số trường trung học, t́nh trạng này thậm chí c̣n tồi tệ hơn", Zhang nói.
Vấn đề này không chỉ tồn tại ở các ĐH. Trong số 400 bài viết mà một đơn vị giáo dục cấp quận tại Thành phố Tuyên Thành, tỉnh An Huy, nhận được trong tháng trước từ các giáo viên tiểu học và trung học cơ sở hoạt động ở địa phương, hơn 20% là đạo văn. Giáo viên tại các trường này cũng phải nộp báo cáo để được thăng ngạch.
Theo giảng viên Ran của trường Toledo, không nên chỉ trích quá gay gắt các học giả, bởi v́ hệ thống trên buộc họ phải "sản xuất gia công" các bài viết để có được thu nhập khá hơn.
Một báo cáo do Bộ Giáo dục Trung Quốc phát hành năm ngoái, trong đó có vạch ra chiến lược cải cách và phát triển giáo dục trung và dài hạn của Trung Quốc trong thập kỷ tới nêu lên yêu cầu tách riêng ngạch quản lư và các pḥng ban học thuật và các nhà quản lư hành chính không nên hạn chế tự do nghiên cứu.
Ran đề xuất ư tưởng rằng nên có một đội ngũ chuyên gia chuyên ngành phụ trách việc đánh giá mỗi bài viết của các học giả và Trung Quốc nên chuyển dần sang một hệ thống chú trọng tới chất lượng hơn số lượng.
Theo TuanVietNam