tonycarter
06-18-2011, 16:52
Giả sử, cảnh cướp dưa hấu hay cảnh nhặt tiền rơi của người đàn ông gặp nạn bị ghi h́nh và đưa lên truyền thông th́ chắc chắn không ai muốn thấy ḿnh là nhân vật cướp dưa hấu hay đang nhặt tiền như vậy. Nỗi xấu hổ trước mọi người sẽ ngăn chặn được những hành vi ứng xử tồi tệ.
<table class="image center" align="center" width="480"> <tbody> <tr align="center"> <td>http://phunutoday.vn/dataimages/201106/original/images481123_0.jpg (http://phunutoday.vn/dataimages/201106/original/images481123_0.jpg)</td> </tr> <tr align="center"> <td class="image_desc">Những người đi xe máy và xe đạp chung quanh tranh nhau lượm tiền của người đàn ông bị nạn ngày 16/06/2011. Ảnh Tuổi trẻ
</td> </tr> </tbody> </table> Đọc tin “Một vụ hôi của quá vô cảm” trên báo Tuổi trẻ ngày ra ngày 16/06 tự nhiên thấy ḿnh mắc bệnh trầm cảm nặng.
Giữa ban ngày ban mặt, tại một ngă 5 đông đúc, giao lộ của các trục đường An Dương Vương -Trần Phú- Vạn Hạnh (TP.HCM) có 2 tên cướp đi xe máy giật đồ của một người đàn ông nhưng bất thành và “giỏ xách của người đàn ông bị rách toạc và số tiền để trong giỏ bị bay ra đường”. Giá như mẩu tin chỉ có thế, nhưng những ḍng chữ tiếp theo lại nói cụ thể, chi tiết đến phát sợ về cách ứng xử như sau: “Lợi dụng t́nh cảnh lúng túng của người đàn ông, những người đi xe máy gần đó cùng một số người dân trong khu vực xảy ra vụ cướp đă ào ra giữa đường lượm mất số tiền bị rơi ra trước ánh mắt thẫn thờ và bất lực của người đàn ông bị nạn” và chua theo một câu văn tả thực: “Chỉ trong ṿng chưa tới hai phút, số tiền của người đàn ông ấy đă bay vào túi của những người “hôi của” quá vô tâm và đi mất…”.
Chưa đầy 2 phút, những tờ giấy bạc của người đàn ông vừa thoát khỏi 2 tên cướp đường đă biến mất trong túi của “những người đi xe máy gần đó cùng một số người dân trong khu vực xảy ra vụ cướp”. Xét về kết cục cuối cùng th́ người đàn ông này bị mất toàn bộ số tiền trong “giỏ xách”, chỉ có điều số tiền đó không mất vào tay 2 tên cướp đường mà mất vào tay những người đi đường và những người dân b́nh thường như người đàn ông gặp nạn này. Có một cái ǵ đó trĩu nặng, buồn và xấu hổ đến mức không dám suy luận tiếp: đâu là sự khác biệt về bản chất giữa 2 tên đi xe gắn máy hành nghề cướp giật với những người chứng kiến và tham gia “nhặt tiền” của người bị nạn như tiền từ trên trời rơi xuống? Vẫn biết, nỗi xấu hổ kiểu này, trong thời buổi này là có phần hơi xa xỉ!
<table class="image center" align="center" width="480"> <tbody> <tr align="center"> <td>http://phunutoday.vn/dataimages/201106/original/images481125_tien.jp g (http://phunutoday.vn/dataimages/201106/original/images481125_tien.jp g)</td> </tr> <tr align="center"> <td class="image_desc">Người đàn ông vừa thoát khỏi 2 tên cướp và những tờ tiền trong giỏ xách bay rơi giữa phố ngày 16/06/2011. Ảnh Tuổi trẻ
</td> </tr> </tbody> </table> Vẫn có thể bao biện và tự ru ngủ ḿnh rằng, những tờ tiền trong giỏ xách của người đàn ông kia bay loạn trong gió, tôi không nhặt th́ nó cũng bay biến đi mất hoặc người khác sẽ nhặt lấy thôi, vậy th́ tôi nhặt hay ai đó nhặt lấy có ǵ khác nhau? Đằng nào người đàn ông gặp nạn cướp đường kia cũng “thẫn thờ và bất lực” mà thôi.
Giả sử, không ai biết người đàn ông bị nạn đang đứng nh́n “thẫn thờ và bất lực”, số tiền bay trong gió trên đường kia là tiền vô chủ th́ có thể tạm chấp nhận được đôi phần v́ đ̣i hỏi thực hiện nghĩa vụ đạo đức “nhặt được của rơi trả người bị mất” là khá khó khăn và không thể kiểm chứng. Nhưng người chủ của số tiền kia vẫn đứng thẫn thờ và bất lực nh́n những tờ tiền của ḿnh biến mất vào túi của những người đi đường cũng như ḿnh th́ lập luận trên là hoàn toàn vô nghĩa và không thể ru ngủ được bất cứ ai.
Một câu hỏi trĩu nặng và đầy khao khát sẽ hiện lên trong đầu mỗi chúng ta: tại sao trong số người hôi của ấy không có lấy một người nhặt lấy một tờ tiền rơi văi dù mệnh giá của nó chỉ là tờ 500 đồng đem đến trả cho người đàn ông gặp nạn kia kèm theo một lời an ủi, cảm thông. Một hành vi xứng đáng với cách ứng xử giữa con người với con người và có thể chuộc lại phần nào sai lầm trong quan niệm mạnh ai nấy sống giữa thời buổi khốc liệt của chúng ta.
<table class="image center" align="center" width="480"> <tbody> <tr align="center"> <td>http://phunutoday.vn/dataimages/201106/original/images481124_dua.jpg (http://phunutoday.vn/dataimages/201106/original/images481124_dua.jpg )</td> </tr> <tr align="center"> <td class="image_desc">Người dân gần đó tranh thủ "hôi" dưa hấu ngày 14/04/2011. Ảnh: Sài g̣n tiếp thị
</td> </tr> </tbody> </table> Cách đây chưa lâu, Báo Sài g̣n tiếp thị đưa tin “ khoảng 6 giờ sáng ngày 14.4.2011, đến km 447+450 trên Quốc lộ 1A, đoạn qua xă Nghi Long, Nghi Lộc, Nghệ an, chiếc xe biển số 54N-6476 chở dưa hấu chạy hướng Vinh-Hà Nội đă va quệt chiếc xe tải 37V-1851 chạy ngược chiều rồi lật ngang, nằm chắn trên Quốc lộ”. Cũng tương tự như mẩu tin “Một vụ hôi của quá vô cảm” trên báo Tuổi trẻ vừa nói ở trên, chúng ta lại “giá như thông tin chỉ có thế” và điều không muốn đọc thấy lại hiện ra trần trụi như một làn roi quất bỏng rát: Điều đáng nói nhiều người dân từ già trẻ, trai gái đổ xô ra "hôi" dưa hấu. Thậm chí nhiều người đang trên đường đi làm cũng tranh thủ xuống nhặt. Vụ tai nạn xảy ra vào thời điểm học sinh đến trường nên nhiều học sinh cũng tham gia.
Nhiều người có ư thức nhắc nhở nhưng họ vẫn bỏ ngoài tai. Một thanh niên khi bị nhắc nhở trả lời: Không nhặt th́ họ lại mất công kêu xe khác đến chở. Ngay sau đó công an huyện Nghi Lộc có mặt tại hiện trường điều tiết giao thông và can thiệp người dân không được lấy dưa của chủ xe".
Trong t́nh huống ‘cướp dưa hấu” này có vẻ trong những người tham gia “hôi của” vẫn có người “có ư thức nhắc nhở” nhưng kết quả của sự nhắc nhở này vẫn là “nhưng họ vẫn bỏ ngoài tai”, thậm chí “một thanh niên” c̣n trả lời đàng hoàng như cái lư nó phải thế, sự đời phải thế, không thể khác được: “Không nhặt th́ họ lại mất công kêu xe khác đến chở”. Hóa ra, hôi của, nhặt dưa của chủ xe bị nạn, biến của người khác thành của ḿnh lại là hành vi tốt giúp chủ xe khỏi phải “kêu xe khác đến chở”!
Biến một hành vi “cướp dưa hấu” thành một hành vi "giúp" người đang gặp cái nạn cả xe chở dưa hấu bị lật ngang đường Quốc lộ 1A th́ quả là…siêu lư! Nói cách khác là không thể đối thoại được nữa hay như các cụ nhà ta vẫn dạy “thà nói với đầu gối c̣n hơn!”.
Ở t́nh huống cướp dưa hấu này, khó có thể nói là vô cảm v́ khái niệm vô cảm chỉ đúng khi những người bị coi là vô cảm không ra tay giúp đỡ những người đang gặp hoạn nạn, cần sự giúp đỡ, cảm thông. Nhưng ở cả hai t́nh huống “nhặt tiền người khác” và ‘cướp dưa” của chủ xe bị nạn đều có yếu tố tích cực cướp lấy cho ḿnh chứ không hề có bóng dáng của ư thức “không giúp người gặp nạn”.
Nói đi th́ cũng phải nói lại cho đầy đủ, câu hỏi phản biện về sự vô cảm hay nhẫn tâm trong hai t́nh huống trên sẽ bật lên đầy tính hùng biện: Vậy tại sao khi vận động ủng hộ đồng bào miền Trung gặp lũ lụt lại hừng hực khí thế và hiệu quả đến thế? Cũng vẫn những con người ấy, với tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách, thậm chí lá rách ít đùm lá rách nhiều chẳng phải là hành vi ứng xử cao đẹp thể hiện tính nhân văn cao cả đó sao?
Một câu hỏi đúng, có trách nhiệm và không dễ trả lời thấu đáo. Chỉ có thể đưa ra vài nhận xét về sự khác biệt như sau: Chúng ta tham gia quyên góp v́ đồng bào lũ lụt khi chúng ta nghe và xem thấy trên khắp các phương tiện truyền thông, không chứng kiến tận mắt nhưng có nh́n thấy qua màn ảnh nhỏ những cảnh ngộ đau ḷng, thương tâm và nhất là tất cả mọi người đều cảm thấy cần phải ủng hộ, giúp đỡ và chia sẻ với những người dân bị nạn. Một dạng tâm lư a dua dễ lây lan và dễ cảm trong cộng đồng nhưng có phần hơi thiếu hụt yếu tố tự thân, nhu cầu nội tại: Tôi thấy có nghĩa vụ phải giúp đỡ, chia sẻ và cảm thông. Tôi thấy rất khác với mọi người cho rằng cần phải thế này hoặc cần phải thế kia.
Giả sử, cảnh cướp dưa hấu hay cảnh nhặt tiền rơi của người đàn ông gặp nạn bị ghi h́nh và đưa lên truyền thông th́ chắc chắn không ai muốn thấy ḿnh là nhân vật cướp dưa hấu hay đang nhặt tiền như vậy. Nỗi xấu hổ trước mọi người sẽ ngăn chặn được những hành vi ứng xử tồi tệ, tuy có hơi hướng cưỡng bức nhưng dù sao hiệu quả vẫn cứ là tốt lành cho tất cả chúng ta.
Ngân Hà
(PNT)
<table class="image center" align="center" width="480"> <tbody> <tr align="center"> <td>http://phunutoday.vn/dataimages/201106/original/images481123_0.jpg (http://phunutoday.vn/dataimages/201106/original/images481123_0.jpg)</td> </tr> <tr align="center"> <td class="image_desc">Những người đi xe máy và xe đạp chung quanh tranh nhau lượm tiền của người đàn ông bị nạn ngày 16/06/2011. Ảnh Tuổi trẻ
</td> </tr> </tbody> </table> Đọc tin “Một vụ hôi của quá vô cảm” trên báo Tuổi trẻ ngày ra ngày 16/06 tự nhiên thấy ḿnh mắc bệnh trầm cảm nặng.
Giữa ban ngày ban mặt, tại một ngă 5 đông đúc, giao lộ của các trục đường An Dương Vương -Trần Phú- Vạn Hạnh (TP.HCM) có 2 tên cướp đi xe máy giật đồ của một người đàn ông nhưng bất thành và “giỏ xách của người đàn ông bị rách toạc và số tiền để trong giỏ bị bay ra đường”. Giá như mẩu tin chỉ có thế, nhưng những ḍng chữ tiếp theo lại nói cụ thể, chi tiết đến phát sợ về cách ứng xử như sau: “Lợi dụng t́nh cảnh lúng túng của người đàn ông, những người đi xe máy gần đó cùng một số người dân trong khu vực xảy ra vụ cướp đă ào ra giữa đường lượm mất số tiền bị rơi ra trước ánh mắt thẫn thờ và bất lực của người đàn ông bị nạn” và chua theo một câu văn tả thực: “Chỉ trong ṿng chưa tới hai phút, số tiền của người đàn ông ấy đă bay vào túi của những người “hôi của” quá vô tâm và đi mất…”.
Chưa đầy 2 phút, những tờ giấy bạc của người đàn ông vừa thoát khỏi 2 tên cướp đường đă biến mất trong túi của “những người đi xe máy gần đó cùng một số người dân trong khu vực xảy ra vụ cướp”. Xét về kết cục cuối cùng th́ người đàn ông này bị mất toàn bộ số tiền trong “giỏ xách”, chỉ có điều số tiền đó không mất vào tay 2 tên cướp đường mà mất vào tay những người đi đường và những người dân b́nh thường như người đàn ông gặp nạn này. Có một cái ǵ đó trĩu nặng, buồn và xấu hổ đến mức không dám suy luận tiếp: đâu là sự khác biệt về bản chất giữa 2 tên đi xe gắn máy hành nghề cướp giật với những người chứng kiến và tham gia “nhặt tiền” của người bị nạn như tiền từ trên trời rơi xuống? Vẫn biết, nỗi xấu hổ kiểu này, trong thời buổi này là có phần hơi xa xỉ!
<table class="image center" align="center" width="480"> <tbody> <tr align="center"> <td>http://phunutoday.vn/dataimages/201106/original/images481125_tien.jp g (http://phunutoday.vn/dataimages/201106/original/images481125_tien.jp g)</td> </tr> <tr align="center"> <td class="image_desc">Người đàn ông vừa thoát khỏi 2 tên cướp và những tờ tiền trong giỏ xách bay rơi giữa phố ngày 16/06/2011. Ảnh Tuổi trẻ
</td> </tr> </tbody> </table> Vẫn có thể bao biện và tự ru ngủ ḿnh rằng, những tờ tiền trong giỏ xách của người đàn ông kia bay loạn trong gió, tôi không nhặt th́ nó cũng bay biến đi mất hoặc người khác sẽ nhặt lấy thôi, vậy th́ tôi nhặt hay ai đó nhặt lấy có ǵ khác nhau? Đằng nào người đàn ông gặp nạn cướp đường kia cũng “thẫn thờ và bất lực” mà thôi.
Giả sử, không ai biết người đàn ông bị nạn đang đứng nh́n “thẫn thờ và bất lực”, số tiền bay trong gió trên đường kia là tiền vô chủ th́ có thể tạm chấp nhận được đôi phần v́ đ̣i hỏi thực hiện nghĩa vụ đạo đức “nhặt được của rơi trả người bị mất” là khá khó khăn và không thể kiểm chứng. Nhưng người chủ của số tiền kia vẫn đứng thẫn thờ và bất lực nh́n những tờ tiền của ḿnh biến mất vào túi của những người đi đường cũng như ḿnh th́ lập luận trên là hoàn toàn vô nghĩa và không thể ru ngủ được bất cứ ai.
Một câu hỏi trĩu nặng và đầy khao khát sẽ hiện lên trong đầu mỗi chúng ta: tại sao trong số người hôi của ấy không có lấy một người nhặt lấy một tờ tiền rơi văi dù mệnh giá của nó chỉ là tờ 500 đồng đem đến trả cho người đàn ông gặp nạn kia kèm theo một lời an ủi, cảm thông. Một hành vi xứng đáng với cách ứng xử giữa con người với con người và có thể chuộc lại phần nào sai lầm trong quan niệm mạnh ai nấy sống giữa thời buổi khốc liệt của chúng ta.
<table class="image center" align="center" width="480"> <tbody> <tr align="center"> <td>http://phunutoday.vn/dataimages/201106/original/images481124_dua.jpg (http://phunutoday.vn/dataimages/201106/original/images481124_dua.jpg )</td> </tr> <tr align="center"> <td class="image_desc">Người dân gần đó tranh thủ "hôi" dưa hấu ngày 14/04/2011. Ảnh: Sài g̣n tiếp thị
</td> </tr> </tbody> </table> Cách đây chưa lâu, Báo Sài g̣n tiếp thị đưa tin “ khoảng 6 giờ sáng ngày 14.4.2011, đến km 447+450 trên Quốc lộ 1A, đoạn qua xă Nghi Long, Nghi Lộc, Nghệ an, chiếc xe biển số 54N-6476 chở dưa hấu chạy hướng Vinh-Hà Nội đă va quệt chiếc xe tải 37V-1851 chạy ngược chiều rồi lật ngang, nằm chắn trên Quốc lộ”. Cũng tương tự như mẩu tin “Một vụ hôi của quá vô cảm” trên báo Tuổi trẻ vừa nói ở trên, chúng ta lại “giá như thông tin chỉ có thế” và điều không muốn đọc thấy lại hiện ra trần trụi như một làn roi quất bỏng rát: Điều đáng nói nhiều người dân từ già trẻ, trai gái đổ xô ra "hôi" dưa hấu. Thậm chí nhiều người đang trên đường đi làm cũng tranh thủ xuống nhặt. Vụ tai nạn xảy ra vào thời điểm học sinh đến trường nên nhiều học sinh cũng tham gia.
Nhiều người có ư thức nhắc nhở nhưng họ vẫn bỏ ngoài tai. Một thanh niên khi bị nhắc nhở trả lời: Không nhặt th́ họ lại mất công kêu xe khác đến chở. Ngay sau đó công an huyện Nghi Lộc có mặt tại hiện trường điều tiết giao thông và can thiệp người dân không được lấy dưa của chủ xe".
Trong t́nh huống ‘cướp dưa hấu” này có vẻ trong những người tham gia “hôi của” vẫn có người “có ư thức nhắc nhở” nhưng kết quả của sự nhắc nhở này vẫn là “nhưng họ vẫn bỏ ngoài tai”, thậm chí “một thanh niên” c̣n trả lời đàng hoàng như cái lư nó phải thế, sự đời phải thế, không thể khác được: “Không nhặt th́ họ lại mất công kêu xe khác đến chở”. Hóa ra, hôi của, nhặt dưa của chủ xe bị nạn, biến của người khác thành của ḿnh lại là hành vi tốt giúp chủ xe khỏi phải “kêu xe khác đến chở”!
Biến một hành vi “cướp dưa hấu” thành một hành vi "giúp" người đang gặp cái nạn cả xe chở dưa hấu bị lật ngang đường Quốc lộ 1A th́ quả là…siêu lư! Nói cách khác là không thể đối thoại được nữa hay như các cụ nhà ta vẫn dạy “thà nói với đầu gối c̣n hơn!”.
Ở t́nh huống cướp dưa hấu này, khó có thể nói là vô cảm v́ khái niệm vô cảm chỉ đúng khi những người bị coi là vô cảm không ra tay giúp đỡ những người đang gặp hoạn nạn, cần sự giúp đỡ, cảm thông. Nhưng ở cả hai t́nh huống “nhặt tiền người khác” và ‘cướp dưa” của chủ xe bị nạn đều có yếu tố tích cực cướp lấy cho ḿnh chứ không hề có bóng dáng của ư thức “không giúp người gặp nạn”.
Nói đi th́ cũng phải nói lại cho đầy đủ, câu hỏi phản biện về sự vô cảm hay nhẫn tâm trong hai t́nh huống trên sẽ bật lên đầy tính hùng biện: Vậy tại sao khi vận động ủng hộ đồng bào miền Trung gặp lũ lụt lại hừng hực khí thế và hiệu quả đến thế? Cũng vẫn những con người ấy, với tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách, thậm chí lá rách ít đùm lá rách nhiều chẳng phải là hành vi ứng xử cao đẹp thể hiện tính nhân văn cao cả đó sao?
Một câu hỏi đúng, có trách nhiệm và không dễ trả lời thấu đáo. Chỉ có thể đưa ra vài nhận xét về sự khác biệt như sau: Chúng ta tham gia quyên góp v́ đồng bào lũ lụt khi chúng ta nghe và xem thấy trên khắp các phương tiện truyền thông, không chứng kiến tận mắt nhưng có nh́n thấy qua màn ảnh nhỏ những cảnh ngộ đau ḷng, thương tâm và nhất là tất cả mọi người đều cảm thấy cần phải ủng hộ, giúp đỡ và chia sẻ với những người dân bị nạn. Một dạng tâm lư a dua dễ lây lan và dễ cảm trong cộng đồng nhưng có phần hơi thiếu hụt yếu tố tự thân, nhu cầu nội tại: Tôi thấy có nghĩa vụ phải giúp đỡ, chia sẻ và cảm thông. Tôi thấy rất khác với mọi người cho rằng cần phải thế này hoặc cần phải thế kia.
Giả sử, cảnh cướp dưa hấu hay cảnh nhặt tiền rơi của người đàn ông gặp nạn bị ghi h́nh và đưa lên truyền thông th́ chắc chắn không ai muốn thấy ḿnh là nhân vật cướp dưa hấu hay đang nhặt tiền như vậy. Nỗi xấu hổ trước mọi người sẽ ngăn chặn được những hành vi ứng xử tồi tệ, tuy có hơi hướng cưỡng bức nhưng dù sao hiệu quả vẫn cứ là tốt lành cho tất cả chúng ta.
Ngân Hà
(PNT)