woaini1982
10-09-2011, 08:39
Với 65 tuổi đời, 30 năm tuổi nghề, bà Năm nổi tiếng khắp cả miền Trung với nghề bốc mộ.
Đôi bàn tay bà nhăn nheo, to bè, nh́n khác thường. Cả mười đầu ngón tay sần sùi không biết do bản chất nó thế hay là do tiếp xúc quá nhiều với hài cốt. Bà giơ hai bàn tay kỳ dị của ḿnh lên ngang ngực rồi ước tính: "mỗi năm khoảng 100 ngôi, 10 năm là 1.000 ngôi, 30 năm 3.000 ngôi. Khoảng chừng đấy lần đụng người chết. Có khi nhiều hơn. Ồ! Không đếm th́ thôi, nhẩm tính cũng nhiều ấy nhỉ?".
Người phụ nữ ấy là bà Hồ Thị Năm (xă Quỳnh Nghĩa, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An). Với 65 tuổi đời, 30 năm tuổi nghề, bà Năm nổi tiếng khắp cả miền Trung với nghề bốc mộ.
http://image2.chaobuoisang. net/cs/2011/10/09/ru-con-dau-va-thong-gia-hanh-nghe-boc-mo-0.jpg
Bà Năm có “thâm niên” bốc mộ 30 năm. Ảnh: Q.T
"Dị nhân"
Theo chỉ dẫn của người dân, tôi t́m đến nhà nữ “cao thủ” bốc mộ. Nhà bà nằm sát một nghĩa địa của xă Quỳnh Nghĩa, ở sâu tít trong rú Đậu Rộng hoang vu vắng vẻ.
Từ nghĩa địa vào đến nhà bà Năm bị chen ngang bởi cây cối lau sậy rậm rạp, cứ như thể hàng năm rồi chưa có người đặt chân đến. Ngôi nhà bé nhỏ, tuềnh toàng nằm khiêm tốn nơi hẻo lánh khiến cho tôi có cảm giác ớn lạnh. Chiều về tiếng côn trùng vẳng đến từ khu nghĩa địa khiến ngôi nhà trở nên u vắng đến rợn người. Bà Năm là người rất cởi mở. Bà có đôi mắt sắc, khuôn mặt dạn dày sương gió. Bà kể về tuổi thơ nghèo khó, vất vả ở vùng Băi Ngang. Chẳng được học hành, bà phải lăn lộn đủ nghề để kiếm sống. Lấy chồng không được lâu, "ông nhà tui khuyên: "Bà trả ruộng đi, theo phụ tui bốc mộ!". Rứa là tui vào nghề từ ngày đó", bà Năm kể chuyện bén duyên với nghề bốc mộ đơn giản như vậy.
"Theo ông nhà tui không lâu th́ thạo nghề. Rồi ông nhà đột ngột ra đi. Tôi hành nghề một ḿnh. Ngẫm lại thấy làm một ḿnh cực quá, không chịu nổi. Mấy thằng con trai quanh năm suốt tháng đi biển biền biệt, lâu lâu mới về, tui mới rủ hai con dâu hành nghề phụ mẹ. May sao chúng cũng là những đứa... không sợ ma nên theo mẹ. Đến thời điểm bây giờ, nhóm bốc mộ của tui gồm: tui, hai con dâu và một ông thông gia"- bà Năm kể.
"Con cái lập gia đ́nh ra ở riêng, ở một ḿnh thế này cho... tự do", bà kể. Kể cả ban ngày, người yếu bóng vía cũng không dám đặt chân đến nhà bà. Ngôi nhà của người đàn bà cô độc này không có một vật dụng ǵ có giá trị. Căn nhà nhỏ đến mức chỉ đủ kê một chiếc giường, một chỗ nấu ăn với cái kiềng 3 chân cũ kỹ. Cuộc sống không bạn bè, không tivi, không đài, không sách báo mà bà Năm vẫn cho "như thế này là sống vui rồi".
http://image2.chaobuoisang. net/cs/2011/10/09/ru-con-dau-va-thong-gia-hanh-nghe-boc-mo-1.jpg
Nhớ lại những kỷ niệm với nghề.
Kỷ niệm “lạnh sống lưng”
Là phận nữ nhưng bà Năm tự hào là người gan ĺ, ngay từ những lần đầu đi phụ cho chồng (chỉ tắm hài cốt, bốc xương từ trong quan tài do chồng làm) cũng không làm cho bà bị ám ảnh. Bà Năm nhớ lại: "ngày ấy, tôi chưa phải xuống hố, thao tác gọn gàng lắm. Tâm niệm làm việc thiện cầu mong cho họ được thanh thản, về an nghỉ với ông bà tổ tiên, chứ ai dám nghĩ đây lại là kế mưu sinh vận vào ḿnh cho đến bây giờ".
Người dân xă Quỳnh Nghĩa trở thành những khách hàng đầu tiên của bà Năm. Nhiều gia đ́nh có việc bốc mộ đă nhờ bà, làm dần rồi quen, ai cũng biết đến "bà Năm bốc mộ", có việc cứ y như rằng họ chỉ nhau gọi bà Năm. Lâu dần, tiếng tăm nữ “cao thủ” bốc mộ đồn xa. "Nghệ An, Thanh Hoá, Nghệ Tĩnh, ngược ra Hà Nội, thậm chí đi cả miền núi phía Bắc...", bà Năm nhẩm tính những nghĩa địa bà đặt chân đến.
Theo bà Năm, việc bốc mộ có vẻ đơn giản nhưng thực chất rất phức tạp với nhiều công đoạn, bắt buộc người làm nghề phải chuẩn bị về cả tinh thần lẫn sức khoẻ. Thường mỗi ca bốc mộ nhanh nhất cũng phải mất vài tiếng đồng hồ. Vậy mà vào mùa cải táng, mỗi đêm bà Năm làm đến 4 ngôi mộ là chuyện thường. Công việc đ̣i hỏi sức khoẻ tốt và thần kinh vững vàng nhưng bà cho biết do đă quá quen nên khi hoàn thành, rửa tay xong là về ngủ ngon lành. "Có lẽ ḿnh làm việc thiện, người âm phù hộ. Ơn trời! 65 tuổi tôi vẫn khoẻ lắm", bà nói.
Nhắc đến những kỷ niệm trong "sự nghiệp", bà Năm tặc lưỡi đầy ái ngại. Cứ tưởng người đàn bàn gan ĺ này không bị ám ảnh khi đối mặt với những cỗ quan tài được đào sâu chôn chặt từ 3 đến 5 năm, thậm chí 10 năm. Trong số "khoảng 3000 ngh́n ngôi mộ" bà từng bốc, vẫn có những trường hợp khiến bà không thể quên...
"Có lần đi bốc mộ cho một người trên Nghĩa Đàn, nghe người nhà nói anh này chết ở trong B́nh Dương. Trước lúc khâm liệm để đưa về quê, sợ đường xa nhiều bất trắc, người ta đă đổ chè và bọc rất nhiều túi nilon cho thi hài. Người nhà cẩn thận đă phải chờ đến 10 năm. Nhưng rồi, đào quan tài lên, bật ván thiên ra, tui nh́n vào đến phát hoảng, như có một luồng điện chạy dọc sống lưng, lạnh hết cả người bởi phía trong quan tài vẫn là một người nguyên vẹn như đang nằm ngủ. Cả nhà chạy tán loạn. Cảnh tượng rùng rợn. Nhưng rồi thấy thương người ta nên tôi vẫn làm. Lần ấy phải dùng đến dao kéo hoàn toàn. Mất gần 5 giờ đồng hồ mới sạch sẽ được đấy. Đúng là thử thách thần kinh. Sau này những vụ khác, c̣n đôi chút thịt chưa tan hết đối với tui là chuyện... vặt", Bà Năm kể. Bà c̣n cho biết, sau vụ đó, người nhà đă mang đến một khoản tiền khoảng 3 triệu đồng cảm ơn nhưng bà nhất định không lấy, chỉ lấy đúng tiền công như những lần khác.
http://image2.chaobuoisang. net/cs/2011/10/09/ru-con-dau-va-thong-gia-hanh-nghe-boc-mo-2.jpg
Ban thờ chồng khiêm tốn trên đỉnh màn.
http://image2.chaobuoisang. net/cs/2011/10/09/ru-con-dau-va-thong-gia-hanh-nghe-boc-mo-3.jpg
Ngôi nhà nhỏ hoang lạnh sau hẻm núi của nữ “cao thủ” bốc mộ.
Không dám bốc mộ chồng
Trong "sự nghiệp" bốc mộ, bà Năm chưa từng từ chối một người khách nào đến nhờ ḿnh, nhưng bà lại từ chối không tự tay ḿnh sang cát cho chồng. Ngày ông ra đi c̣n trẻ và phong độ lắm. Hai vợ chồng nào đă tính chuyện chia ĺa. Đùng một cái ông bỏ tui. Cứ nghĩ thế, lúc mở ván ḥm ra, nh́n chồng không cầm được nước mắt th́ nguy. Người ta kiêng để nước mắt rơi lên thi hài lắm. Lần sang cát cho chồng, tôi đành phải nhờ ông thông gia làm hộ", bà Năm tâm sự.
Đến nửa cuộc đời, nghĩa địa hoang lạnh và đầy âm khí, những ngôi mộ im ĺm đến rợn người vẫn là nơi làm việc của bà Năm. Ngày trước là đèn măng-xông, đến bây giờ đèn pha sáng choang; Khi có việc, bà Năm vẫn cặm cụi, tỉ mỉ, không cho phép ḿnh làm ẩu. Giờ đây, khi đă là thành viên của hội lăo của xóm 6 xă Quỳnh Nghĩa sáu năm nay, nhưng bà vẫn chưa cho phép ḿnh “nghỉ hưu”. Hết mùa mưu lũ là đến mùa cải tang, lúc đó bà Năm lại quần quật làm không hết việc. "Tui thấy sức ḿnh c̣n khoẻ lắm. C̣n có người gọi tui, là tui vẫn vác cuốc vác xẻng đi. Xa đâu cũng đi. Với lại không đi bốc mộ th́ lấy tiền đâu ra mà sống. Vẫn biết cái công việc này là độc hại cực kỳ nhất là đối với người cao tuổi. Nhưng biết làm sao được. Ruộng th́ không c̣n ", bà cười buồn: "Tui vẫn thuộc diện hộ nghèo của xă mà".
Theo Gia Đ́nh & Xă Hội
Đôi bàn tay bà nhăn nheo, to bè, nh́n khác thường. Cả mười đầu ngón tay sần sùi không biết do bản chất nó thế hay là do tiếp xúc quá nhiều với hài cốt. Bà giơ hai bàn tay kỳ dị của ḿnh lên ngang ngực rồi ước tính: "mỗi năm khoảng 100 ngôi, 10 năm là 1.000 ngôi, 30 năm 3.000 ngôi. Khoảng chừng đấy lần đụng người chết. Có khi nhiều hơn. Ồ! Không đếm th́ thôi, nhẩm tính cũng nhiều ấy nhỉ?".
Người phụ nữ ấy là bà Hồ Thị Năm (xă Quỳnh Nghĩa, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An). Với 65 tuổi đời, 30 năm tuổi nghề, bà Năm nổi tiếng khắp cả miền Trung với nghề bốc mộ.
http://image2.chaobuoisang. net/cs/2011/10/09/ru-con-dau-va-thong-gia-hanh-nghe-boc-mo-0.jpg
Bà Năm có “thâm niên” bốc mộ 30 năm. Ảnh: Q.T
"Dị nhân"
Theo chỉ dẫn của người dân, tôi t́m đến nhà nữ “cao thủ” bốc mộ. Nhà bà nằm sát một nghĩa địa của xă Quỳnh Nghĩa, ở sâu tít trong rú Đậu Rộng hoang vu vắng vẻ.
Từ nghĩa địa vào đến nhà bà Năm bị chen ngang bởi cây cối lau sậy rậm rạp, cứ như thể hàng năm rồi chưa có người đặt chân đến. Ngôi nhà bé nhỏ, tuềnh toàng nằm khiêm tốn nơi hẻo lánh khiến cho tôi có cảm giác ớn lạnh. Chiều về tiếng côn trùng vẳng đến từ khu nghĩa địa khiến ngôi nhà trở nên u vắng đến rợn người. Bà Năm là người rất cởi mở. Bà có đôi mắt sắc, khuôn mặt dạn dày sương gió. Bà kể về tuổi thơ nghèo khó, vất vả ở vùng Băi Ngang. Chẳng được học hành, bà phải lăn lộn đủ nghề để kiếm sống. Lấy chồng không được lâu, "ông nhà tui khuyên: "Bà trả ruộng đi, theo phụ tui bốc mộ!". Rứa là tui vào nghề từ ngày đó", bà Năm kể chuyện bén duyên với nghề bốc mộ đơn giản như vậy.
"Theo ông nhà tui không lâu th́ thạo nghề. Rồi ông nhà đột ngột ra đi. Tôi hành nghề một ḿnh. Ngẫm lại thấy làm một ḿnh cực quá, không chịu nổi. Mấy thằng con trai quanh năm suốt tháng đi biển biền biệt, lâu lâu mới về, tui mới rủ hai con dâu hành nghề phụ mẹ. May sao chúng cũng là những đứa... không sợ ma nên theo mẹ. Đến thời điểm bây giờ, nhóm bốc mộ của tui gồm: tui, hai con dâu và một ông thông gia"- bà Năm kể.
"Con cái lập gia đ́nh ra ở riêng, ở một ḿnh thế này cho... tự do", bà kể. Kể cả ban ngày, người yếu bóng vía cũng không dám đặt chân đến nhà bà. Ngôi nhà của người đàn bà cô độc này không có một vật dụng ǵ có giá trị. Căn nhà nhỏ đến mức chỉ đủ kê một chiếc giường, một chỗ nấu ăn với cái kiềng 3 chân cũ kỹ. Cuộc sống không bạn bè, không tivi, không đài, không sách báo mà bà Năm vẫn cho "như thế này là sống vui rồi".
http://image2.chaobuoisang. net/cs/2011/10/09/ru-con-dau-va-thong-gia-hanh-nghe-boc-mo-1.jpg
Nhớ lại những kỷ niệm với nghề.
Kỷ niệm “lạnh sống lưng”
Là phận nữ nhưng bà Năm tự hào là người gan ĺ, ngay từ những lần đầu đi phụ cho chồng (chỉ tắm hài cốt, bốc xương từ trong quan tài do chồng làm) cũng không làm cho bà bị ám ảnh. Bà Năm nhớ lại: "ngày ấy, tôi chưa phải xuống hố, thao tác gọn gàng lắm. Tâm niệm làm việc thiện cầu mong cho họ được thanh thản, về an nghỉ với ông bà tổ tiên, chứ ai dám nghĩ đây lại là kế mưu sinh vận vào ḿnh cho đến bây giờ".
Người dân xă Quỳnh Nghĩa trở thành những khách hàng đầu tiên của bà Năm. Nhiều gia đ́nh có việc bốc mộ đă nhờ bà, làm dần rồi quen, ai cũng biết đến "bà Năm bốc mộ", có việc cứ y như rằng họ chỉ nhau gọi bà Năm. Lâu dần, tiếng tăm nữ “cao thủ” bốc mộ đồn xa. "Nghệ An, Thanh Hoá, Nghệ Tĩnh, ngược ra Hà Nội, thậm chí đi cả miền núi phía Bắc...", bà Năm nhẩm tính những nghĩa địa bà đặt chân đến.
Theo bà Năm, việc bốc mộ có vẻ đơn giản nhưng thực chất rất phức tạp với nhiều công đoạn, bắt buộc người làm nghề phải chuẩn bị về cả tinh thần lẫn sức khoẻ. Thường mỗi ca bốc mộ nhanh nhất cũng phải mất vài tiếng đồng hồ. Vậy mà vào mùa cải táng, mỗi đêm bà Năm làm đến 4 ngôi mộ là chuyện thường. Công việc đ̣i hỏi sức khoẻ tốt và thần kinh vững vàng nhưng bà cho biết do đă quá quen nên khi hoàn thành, rửa tay xong là về ngủ ngon lành. "Có lẽ ḿnh làm việc thiện, người âm phù hộ. Ơn trời! 65 tuổi tôi vẫn khoẻ lắm", bà nói.
Nhắc đến những kỷ niệm trong "sự nghiệp", bà Năm tặc lưỡi đầy ái ngại. Cứ tưởng người đàn bàn gan ĺ này không bị ám ảnh khi đối mặt với những cỗ quan tài được đào sâu chôn chặt từ 3 đến 5 năm, thậm chí 10 năm. Trong số "khoảng 3000 ngh́n ngôi mộ" bà từng bốc, vẫn có những trường hợp khiến bà không thể quên...
"Có lần đi bốc mộ cho một người trên Nghĩa Đàn, nghe người nhà nói anh này chết ở trong B́nh Dương. Trước lúc khâm liệm để đưa về quê, sợ đường xa nhiều bất trắc, người ta đă đổ chè và bọc rất nhiều túi nilon cho thi hài. Người nhà cẩn thận đă phải chờ đến 10 năm. Nhưng rồi, đào quan tài lên, bật ván thiên ra, tui nh́n vào đến phát hoảng, như có một luồng điện chạy dọc sống lưng, lạnh hết cả người bởi phía trong quan tài vẫn là một người nguyên vẹn như đang nằm ngủ. Cả nhà chạy tán loạn. Cảnh tượng rùng rợn. Nhưng rồi thấy thương người ta nên tôi vẫn làm. Lần ấy phải dùng đến dao kéo hoàn toàn. Mất gần 5 giờ đồng hồ mới sạch sẽ được đấy. Đúng là thử thách thần kinh. Sau này những vụ khác, c̣n đôi chút thịt chưa tan hết đối với tui là chuyện... vặt", Bà Năm kể. Bà c̣n cho biết, sau vụ đó, người nhà đă mang đến một khoản tiền khoảng 3 triệu đồng cảm ơn nhưng bà nhất định không lấy, chỉ lấy đúng tiền công như những lần khác.
http://image2.chaobuoisang. net/cs/2011/10/09/ru-con-dau-va-thong-gia-hanh-nghe-boc-mo-2.jpg
Ban thờ chồng khiêm tốn trên đỉnh màn.
http://image2.chaobuoisang. net/cs/2011/10/09/ru-con-dau-va-thong-gia-hanh-nghe-boc-mo-3.jpg
Ngôi nhà nhỏ hoang lạnh sau hẻm núi của nữ “cao thủ” bốc mộ.
Không dám bốc mộ chồng
Trong "sự nghiệp" bốc mộ, bà Năm chưa từng từ chối một người khách nào đến nhờ ḿnh, nhưng bà lại từ chối không tự tay ḿnh sang cát cho chồng. Ngày ông ra đi c̣n trẻ và phong độ lắm. Hai vợ chồng nào đă tính chuyện chia ĺa. Đùng một cái ông bỏ tui. Cứ nghĩ thế, lúc mở ván ḥm ra, nh́n chồng không cầm được nước mắt th́ nguy. Người ta kiêng để nước mắt rơi lên thi hài lắm. Lần sang cát cho chồng, tôi đành phải nhờ ông thông gia làm hộ", bà Năm tâm sự.
Đến nửa cuộc đời, nghĩa địa hoang lạnh và đầy âm khí, những ngôi mộ im ĺm đến rợn người vẫn là nơi làm việc của bà Năm. Ngày trước là đèn măng-xông, đến bây giờ đèn pha sáng choang; Khi có việc, bà Năm vẫn cặm cụi, tỉ mỉ, không cho phép ḿnh làm ẩu. Giờ đây, khi đă là thành viên của hội lăo của xóm 6 xă Quỳnh Nghĩa sáu năm nay, nhưng bà vẫn chưa cho phép ḿnh “nghỉ hưu”. Hết mùa mưu lũ là đến mùa cải tang, lúc đó bà Năm lại quần quật làm không hết việc. "Tui thấy sức ḿnh c̣n khoẻ lắm. C̣n có người gọi tui, là tui vẫn vác cuốc vác xẻng đi. Xa đâu cũng đi. Với lại không đi bốc mộ th́ lấy tiền đâu ra mà sống. Vẫn biết cái công việc này là độc hại cực kỳ nhất là đối với người cao tuổi. Nhưng biết làm sao được. Ruộng th́ không c̣n ", bà cười buồn: "Tui vẫn thuộc diện hộ nghèo của xă mà".
Theo Gia Đ́nh & Xă Hội