vuitoichat
10-26-2011, 08:07
(ĐVO) Nhiều vụ tai nạn dẫn đến thương tích nặng đă xảy ra tại các tuyến phố thí điểm phân làn ở Hà Nội. Nguyên nhân xuất phát từ thiết kế bị nhiều người cho là 'bất hợp lư' cộng với sự chủ quan của người tham gia giao thông.
Phân làn không giống ai
Tính từ thời điểm thành phố Hà Nội tiến hành phân làn tại 4 tuyến (ngày 20/9/2011), nhiều vụ tai nạn đă xảy ra tại các cột biển báo và dải phân cách phân làn, khiến nhiều người bị thương, đổ máu. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những tại nạn trên, trong đó, những bất hợp lư trong thiết kế phân làn là một “thủ phạm chính”.
Để hướng dẫn người tham gia giao thông đi đúng làn đường, tại các đầu đường, các ngă ba, ngă tư và điểm giao cắt, đơn vị tổ chức phân làn đă đặt những cột biển báo hiệu bằng sắt và dải phân cách bằng kim loại. Tuy nhiên, cột biển báo và dải phân cách kim loại này đă trở thành “cái bẫy”, là nguyên nhân trực tiếp gây ra hàng loạt vụ tai nạn cho người tham giao thông. Theo ghi nhận của phóng viên, đa số các cột biển báo và dải phân cách trên các tuyến đường phân làn đều trong t́nh trạng cong móp, xiêu vẹo, xộc xệch do bị các phương tiện đâm vào. Những chiếc cột bằng sắt c̣n bị đâm đổ gập, không hiểu thân thể những người bị tai nạn sẽ như thế nào?
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/bamanh/20111025/tai%20nan%20anh%20tr ong%20bai.jpg
Các cột biển báo phân làn bất th́nh ĺnh “mọc” giữa đường khiến nhiều người đâm phải, dẫn tới đổ máu, thương tích nặng. Ảnh: Người đưa tin.
Về việc đặt cột biển báo và dải phân cách giữa đường, PGS. TS Nguyễn Quang Đạo (ĐH Xây dựng Hà Nội), cho rằng: “Không ai lại đặt những biển chỉ dẫn giữa đường. Về phương pháp đặt, th́ điều đó là bất hợp lư. Nếu đặt biển không đúng chỗ, th́ người tham gia giao thông không thể tuân thủ được”.
Theo quan sát, do các cột biển báo bất th́nh ĺnh “mọc” giữa đường nên các chủ phương tiện bị bất ngờ, dẫn tới va quệt hoặc đâm thẳng vào. Tại các điểm giao cắt, người tham gia giao thông rất dễ đâm vào do cột biển báo và dải phân cách đặt ch́nh ́nh giữa đường, cản hướng rẽ để đi vào đúng làn của các phương tiện. Mặt khác, các tuyến phố phân làn có mật độ giao thông khá đông, người đi sau thường bị che khuất tầm nh́n bởi người đi trước nên không quan sát được các cột phân làn. Do vậy, khi muốn vượt, rẽ hoặc xe đi trước bất ngờ chuyển hướng, người đi sau có thể dễ dàng đâm vào dải phân cách, cho dù đang đi với tốc độ chậm.
Một điểm bất hợp lư nữa trong phân làn là có khá nhiều bến xe bus ngay sát vị trí cắm cột và đặt dải phân cách. Theo nguyên tắc phân làn, xe ô tô, trong đó có xe bus, đi phía bên trái, trong khi các bến xe bus nằm ở lề đường bên phải. Muốn đón khách, xe bus bắt buộc phải lấn làn của xe máy, xe đạp. Xe bus dừng đón, trả khách sẽ chắn phần lớn hoặc toàn bộ làn đường khiến người đi xe máy buộc phải lách sang, thậm chí rẽ sang hẳn làn đường dành cho ô tô để tiếp tục lưu thông. Việc này rất nguy hiểm, khiến người đi xe máy dễ đâm vào cột biển báo, dải phân cách khi tránh xe bus.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/bamanh/20111025/phan%20lan%202.jpg
Nhiều dải phân làn đặt ngay cạnh trạm xe bus không chỉ gây cản trở giao thông mà c̣n gây nguy hiểm cho người điều khiển phương tiện khi buộc phải phạm luật để tránh xe bus. Ảnh chụp tại Phố Huế.
Nhiều dải phân làn đặt tại những nơi có lưu lượng và mật độ xe cộ giao cắt rất lớn như trước cổng bệnh viện Bạch Mai trên đường giải phóng, đoạn rẽ vào Phố Huế trên đường Đại Cồ Việt. Thiết kế bất hợp lư này khiến t́nh h́nh giao thông ở các địa điểm trên thường xuyên ùn tắc vào bất cứ thời điểm nào trong ngày.
Bên cạnh những bất hợp lư trên, việc phân làn ở Hà Nội c̣n nhiều điểm hạn chế như thiếu những cơ sở khoa học rơ ràng và chính xác trong việc phân chia độ rộng các làn xe, việc kẻ vạch báo hiệu, chỗ đỗ xe ô tô chiếm làn đường xe máy… Theo PGS, TS Nguyễn Quang Đạo, muốn phân làn có hiệu quả th́ phải dựa vào các cơ sở khoa học như vạch rộng bao nhiêu, vạch đứt hay vạch liền, đồng thời phải tính toán kỹ cân bằng năng lực phân xe và treo những bảng chỉ dẫn lên những cái cột, chứ không phải cứ treo và vạch bừa băi.
Cộng nguyên nhân muôn thuở: thiếu ư thức
Một thực tế là ư thức chấp hành luật giao thông của nhiều người Việt Nam chưa cao. V́ vậy, đây luôn là nguyên nhân muôn thuở được nhắc đến mỗi khi có các vấn đề liên quan đến giao thông. Trước đây, thành phố Hà Nội đă từng ba lần thí điểm phân làn trên một số tuyến phố bằng hệ thống vạch kẻ đường, biển báo hiệu treo trên cao. Tuy nhiên, các lần th́ điểm trước đều thất bại do ư thức người dân quá kém, không chịu chấp hành việc đi đúng làn đường. Theo giải thích của cơ quan chức năng tổ chức thực hiện phân làn đường lần này, việc đặt cột biển báo và dải phân cách cứng giữa đường là giải pháp “cưỡng chế” người dân đi đúng làn đường, thay cho vạch kẻ và biển báo trên cao không phát huy tác dụng trong các lần thí điểm trước.
Sau hơn một tháng thực hiện phân làn đường, t́nh h́nh giao thông đă có những cải thiện nhất định, nhưng nh́n chung vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Người tham gia giao thông vẫn giữ thói quen “đường nào cũng là của ḿnh”, cứ “đường trống là đi”. V́ vậy, t́nh trạng người đi xe máy đi tràn sang làn đường dành cho ô tô, và ngược lại, vẫn xảy ra phổ biến trên các tuyến phố phân làn, đặc biệt trên các phố Bà Triệu, Phố Huế - Hàng Bài, Kim Liên Mới.
Nhiều người điều khiển phương tiện chấp hành đi đúng làn đường một cách miễn cưỡng và rất h́nh thức. Chỉ khi thấy bóng dáng cán bộ chức năng như cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông tại các điểm phân làn, người tham gia giao thông mới vội vàng rẽ vào đúng làn đường. Đây cũng là một nguyên nhân khiến nhiều người đâm vào các cột biển báo, dải phân làn. Ngay khi đi qua vị trí có thanh tra giao thông đứng hướng dẫn phân làn, nhiều phương tiện lại vô tư đi sai làn. Có thể minh họa thực trạng di chuyển của các phương tiện trên các tuyến phố phân làn bằng các biểu đồ h́nh sin, h́nh zíc zắc đan chéo vào nhau, rất lộn xộn và nguy hiểm.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/bamanh/20111025/phan%20lan%201.jpg
Một số khối nhựa được gắn thêm trước các cột biển báo phân làn để tránh người dân đâm phải cột. Nhưng biện pháp này sẽ không có hiệu quả nếu ư thức của người tham gia giao thông vẫn kém, vẫn vô tư đi sai làn đường.
Trước t́nh trạng người dân chưa chấp hành nghiêm chỉnh việc đi đúng làn đường và bị tai nạn tại các dải phân làn, ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chánh thanh tra Sở Giao thông vận tải Hà Nội, cho rằng: “Việc người tham gia giao thông đâm vào gây tai nạn không thể đổ trách nhiệm cho cơ quan quản lư được”. Ông Cường cũng rất bức xúc trước việc người dân chỉ thống kê những vụ tai nạn của người dân, chứ không ai thống kê những vụ tai nạn gây ra cho lực lượng thanh tra đứng làm nhiệm vụ.
Mặc dù chưa có thống kê cụ thể, nhưng từ thời điểm phân làn, số vụ các thanh tra giao thông đứng làm nhiệm vụ phân làn bị tai nạn, bị xe va quệt vào người không phải là ít. Ông Nguyễn Phú Thành, thanh tra viên Sở GTVT Hà Nội làm nhiệm vụ trên tuyến đường Giải Phóng, cho biết: “Mỗi ngày đứng phân làn hai ca, sáng từ 6h – 9h, chiều từ 16h – 19h, tôi đă tận mắt chứng kiến rất nhiều vụ người điều khiển phương tiện đâm thẳng vào cột biển báo, dải phân làn và đâm vào cả… thanh tra giao thông. Bản thân tôi đă từng bị xe va quệt vào 3, 4 lần, rất may là không thương tích nặng. Nhiều đồng nghiệp của tôi cũng bị những tai nạn do người đi đường đâm vào”.
“Đúng theo quy định th́ thanh tra giao thông phải đứng ở đầu dải phân cách để hướng dẫn phân làn. Nhưng trước t́nh trạng nhiều xe liên tiếp đâm vào vị trí này, để đảm bảo an toàn tính mạng, anh em buộc phải đứng lùi xuống phía dưới để tránh bị xe đâm. Rất mong bà con khi tham gia giao thông có ư thức hơn” – một thanh tra giao thông chia sẻ.
Như vậy, những thiết kế chưa hợp lư, khoa học trong phân làn và ư thức chưa tốt của người tham gia giao thông là những nguyên nhân chính khiến chủ trương phân làn đường trên một số tuyến phố ở Hà Nội chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Trong thời gian tới, trước khi mở rộng phạm vi các tuyến phố phân làn, các ban ngành chức năng liên quan nên có những họp bàn rút kinh nghiệm để khắc phục những hạn chế c̣n tồn tại, có như vậy, việc phân làn đường mới đem lại hiệu quả tích cực.
Theo kế hoạch, thời gian tới, thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục phân làn 8 tuyến phố khác. Trong khi đó, việc tổng kết, tổ chức rút kinh nghiệm chưa hề được tiến hành.
Trước đây, Hà Nội đă từng thực hiện thí điểm phân làn giao thông theo phương tiện. Năm 2003, lần đầu tiên tổ chức JICA (Nhật Bản) giúp đỡ Hà Nội tổ chức phân làn, phân ḍng phương tiện tại nút giao thông Kim Mă - Nguyễn Chí Thanh - Liễu Giai. Khi đó, việc phân làn nhằm để xe cơ giới đi một làn đường riêng, c̣n lại dành cho các phương tiện khác. Đến năm 2006, Hà Nội đă tiến hành cách làm tương tự với tuyến đường Đại Cồ Việt – Trần Khát Chân và năm 2009 triển khai tại tuyến đường Giải Phóng. Thế nhưng, đến nay các tuyến phố này vẫn chưa thực hiện được việc phân làn theo phương tiện và đây là lần thứ tư Hà Nội tổ chức thí điểm phân làn.
Bá Mạnh
Phân làn không giống ai
Tính từ thời điểm thành phố Hà Nội tiến hành phân làn tại 4 tuyến (ngày 20/9/2011), nhiều vụ tai nạn đă xảy ra tại các cột biển báo và dải phân cách phân làn, khiến nhiều người bị thương, đổ máu. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những tại nạn trên, trong đó, những bất hợp lư trong thiết kế phân làn là một “thủ phạm chính”.
Để hướng dẫn người tham gia giao thông đi đúng làn đường, tại các đầu đường, các ngă ba, ngă tư và điểm giao cắt, đơn vị tổ chức phân làn đă đặt những cột biển báo hiệu bằng sắt và dải phân cách bằng kim loại. Tuy nhiên, cột biển báo và dải phân cách kim loại này đă trở thành “cái bẫy”, là nguyên nhân trực tiếp gây ra hàng loạt vụ tai nạn cho người tham giao thông. Theo ghi nhận của phóng viên, đa số các cột biển báo và dải phân cách trên các tuyến đường phân làn đều trong t́nh trạng cong móp, xiêu vẹo, xộc xệch do bị các phương tiện đâm vào. Những chiếc cột bằng sắt c̣n bị đâm đổ gập, không hiểu thân thể những người bị tai nạn sẽ như thế nào?
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/bamanh/20111025/tai%20nan%20anh%20tr ong%20bai.jpg
Các cột biển báo phân làn bất th́nh ĺnh “mọc” giữa đường khiến nhiều người đâm phải, dẫn tới đổ máu, thương tích nặng. Ảnh: Người đưa tin.
Về việc đặt cột biển báo và dải phân cách giữa đường, PGS. TS Nguyễn Quang Đạo (ĐH Xây dựng Hà Nội), cho rằng: “Không ai lại đặt những biển chỉ dẫn giữa đường. Về phương pháp đặt, th́ điều đó là bất hợp lư. Nếu đặt biển không đúng chỗ, th́ người tham gia giao thông không thể tuân thủ được”.
Theo quan sát, do các cột biển báo bất th́nh ĺnh “mọc” giữa đường nên các chủ phương tiện bị bất ngờ, dẫn tới va quệt hoặc đâm thẳng vào. Tại các điểm giao cắt, người tham gia giao thông rất dễ đâm vào do cột biển báo và dải phân cách đặt ch́nh ́nh giữa đường, cản hướng rẽ để đi vào đúng làn của các phương tiện. Mặt khác, các tuyến phố phân làn có mật độ giao thông khá đông, người đi sau thường bị che khuất tầm nh́n bởi người đi trước nên không quan sát được các cột phân làn. Do vậy, khi muốn vượt, rẽ hoặc xe đi trước bất ngờ chuyển hướng, người đi sau có thể dễ dàng đâm vào dải phân cách, cho dù đang đi với tốc độ chậm.
Một điểm bất hợp lư nữa trong phân làn là có khá nhiều bến xe bus ngay sát vị trí cắm cột và đặt dải phân cách. Theo nguyên tắc phân làn, xe ô tô, trong đó có xe bus, đi phía bên trái, trong khi các bến xe bus nằm ở lề đường bên phải. Muốn đón khách, xe bus bắt buộc phải lấn làn của xe máy, xe đạp. Xe bus dừng đón, trả khách sẽ chắn phần lớn hoặc toàn bộ làn đường khiến người đi xe máy buộc phải lách sang, thậm chí rẽ sang hẳn làn đường dành cho ô tô để tiếp tục lưu thông. Việc này rất nguy hiểm, khiến người đi xe máy dễ đâm vào cột biển báo, dải phân cách khi tránh xe bus.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/bamanh/20111025/phan%20lan%202.jpg
Nhiều dải phân làn đặt ngay cạnh trạm xe bus không chỉ gây cản trở giao thông mà c̣n gây nguy hiểm cho người điều khiển phương tiện khi buộc phải phạm luật để tránh xe bus. Ảnh chụp tại Phố Huế.
Nhiều dải phân làn đặt tại những nơi có lưu lượng và mật độ xe cộ giao cắt rất lớn như trước cổng bệnh viện Bạch Mai trên đường giải phóng, đoạn rẽ vào Phố Huế trên đường Đại Cồ Việt. Thiết kế bất hợp lư này khiến t́nh h́nh giao thông ở các địa điểm trên thường xuyên ùn tắc vào bất cứ thời điểm nào trong ngày.
Bên cạnh những bất hợp lư trên, việc phân làn ở Hà Nội c̣n nhiều điểm hạn chế như thiếu những cơ sở khoa học rơ ràng và chính xác trong việc phân chia độ rộng các làn xe, việc kẻ vạch báo hiệu, chỗ đỗ xe ô tô chiếm làn đường xe máy… Theo PGS, TS Nguyễn Quang Đạo, muốn phân làn có hiệu quả th́ phải dựa vào các cơ sở khoa học như vạch rộng bao nhiêu, vạch đứt hay vạch liền, đồng thời phải tính toán kỹ cân bằng năng lực phân xe và treo những bảng chỉ dẫn lên những cái cột, chứ không phải cứ treo và vạch bừa băi.
Cộng nguyên nhân muôn thuở: thiếu ư thức
Một thực tế là ư thức chấp hành luật giao thông của nhiều người Việt Nam chưa cao. V́ vậy, đây luôn là nguyên nhân muôn thuở được nhắc đến mỗi khi có các vấn đề liên quan đến giao thông. Trước đây, thành phố Hà Nội đă từng ba lần thí điểm phân làn trên một số tuyến phố bằng hệ thống vạch kẻ đường, biển báo hiệu treo trên cao. Tuy nhiên, các lần th́ điểm trước đều thất bại do ư thức người dân quá kém, không chịu chấp hành việc đi đúng làn đường. Theo giải thích của cơ quan chức năng tổ chức thực hiện phân làn đường lần này, việc đặt cột biển báo và dải phân cách cứng giữa đường là giải pháp “cưỡng chế” người dân đi đúng làn đường, thay cho vạch kẻ và biển báo trên cao không phát huy tác dụng trong các lần thí điểm trước.
Sau hơn một tháng thực hiện phân làn đường, t́nh h́nh giao thông đă có những cải thiện nhất định, nhưng nh́n chung vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Người tham gia giao thông vẫn giữ thói quen “đường nào cũng là của ḿnh”, cứ “đường trống là đi”. V́ vậy, t́nh trạng người đi xe máy đi tràn sang làn đường dành cho ô tô, và ngược lại, vẫn xảy ra phổ biến trên các tuyến phố phân làn, đặc biệt trên các phố Bà Triệu, Phố Huế - Hàng Bài, Kim Liên Mới.
Nhiều người điều khiển phương tiện chấp hành đi đúng làn đường một cách miễn cưỡng và rất h́nh thức. Chỉ khi thấy bóng dáng cán bộ chức năng như cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông tại các điểm phân làn, người tham gia giao thông mới vội vàng rẽ vào đúng làn đường. Đây cũng là một nguyên nhân khiến nhiều người đâm vào các cột biển báo, dải phân làn. Ngay khi đi qua vị trí có thanh tra giao thông đứng hướng dẫn phân làn, nhiều phương tiện lại vô tư đi sai làn. Có thể minh họa thực trạng di chuyển của các phương tiện trên các tuyến phố phân làn bằng các biểu đồ h́nh sin, h́nh zíc zắc đan chéo vào nhau, rất lộn xộn và nguy hiểm.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/bamanh/20111025/phan%20lan%201.jpg
Một số khối nhựa được gắn thêm trước các cột biển báo phân làn để tránh người dân đâm phải cột. Nhưng biện pháp này sẽ không có hiệu quả nếu ư thức của người tham gia giao thông vẫn kém, vẫn vô tư đi sai làn đường.
Trước t́nh trạng người dân chưa chấp hành nghiêm chỉnh việc đi đúng làn đường và bị tai nạn tại các dải phân làn, ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chánh thanh tra Sở Giao thông vận tải Hà Nội, cho rằng: “Việc người tham gia giao thông đâm vào gây tai nạn không thể đổ trách nhiệm cho cơ quan quản lư được”. Ông Cường cũng rất bức xúc trước việc người dân chỉ thống kê những vụ tai nạn của người dân, chứ không ai thống kê những vụ tai nạn gây ra cho lực lượng thanh tra đứng làm nhiệm vụ.
Mặc dù chưa có thống kê cụ thể, nhưng từ thời điểm phân làn, số vụ các thanh tra giao thông đứng làm nhiệm vụ phân làn bị tai nạn, bị xe va quệt vào người không phải là ít. Ông Nguyễn Phú Thành, thanh tra viên Sở GTVT Hà Nội làm nhiệm vụ trên tuyến đường Giải Phóng, cho biết: “Mỗi ngày đứng phân làn hai ca, sáng từ 6h – 9h, chiều từ 16h – 19h, tôi đă tận mắt chứng kiến rất nhiều vụ người điều khiển phương tiện đâm thẳng vào cột biển báo, dải phân làn và đâm vào cả… thanh tra giao thông. Bản thân tôi đă từng bị xe va quệt vào 3, 4 lần, rất may là không thương tích nặng. Nhiều đồng nghiệp của tôi cũng bị những tai nạn do người đi đường đâm vào”.
“Đúng theo quy định th́ thanh tra giao thông phải đứng ở đầu dải phân cách để hướng dẫn phân làn. Nhưng trước t́nh trạng nhiều xe liên tiếp đâm vào vị trí này, để đảm bảo an toàn tính mạng, anh em buộc phải đứng lùi xuống phía dưới để tránh bị xe đâm. Rất mong bà con khi tham gia giao thông có ư thức hơn” – một thanh tra giao thông chia sẻ.
Như vậy, những thiết kế chưa hợp lư, khoa học trong phân làn và ư thức chưa tốt của người tham gia giao thông là những nguyên nhân chính khiến chủ trương phân làn đường trên một số tuyến phố ở Hà Nội chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Trong thời gian tới, trước khi mở rộng phạm vi các tuyến phố phân làn, các ban ngành chức năng liên quan nên có những họp bàn rút kinh nghiệm để khắc phục những hạn chế c̣n tồn tại, có như vậy, việc phân làn đường mới đem lại hiệu quả tích cực.
Theo kế hoạch, thời gian tới, thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục phân làn 8 tuyến phố khác. Trong khi đó, việc tổng kết, tổ chức rút kinh nghiệm chưa hề được tiến hành.
Trước đây, Hà Nội đă từng thực hiện thí điểm phân làn giao thông theo phương tiện. Năm 2003, lần đầu tiên tổ chức JICA (Nhật Bản) giúp đỡ Hà Nội tổ chức phân làn, phân ḍng phương tiện tại nút giao thông Kim Mă - Nguyễn Chí Thanh - Liễu Giai. Khi đó, việc phân làn nhằm để xe cơ giới đi một làn đường riêng, c̣n lại dành cho các phương tiện khác. Đến năm 2006, Hà Nội đă tiến hành cách làm tương tự với tuyến đường Đại Cồ Việt – Trần Khát Chân và năm 2009 triển khai tại tuyến đường Giải Phóng. Thế nhưng, đến nay các tuyến phố này vẫn chưa thực hiện được việc phân làn theo phương tiện và đây là lần thứ tư Hà Nội tổ chức thí điểm phân làn.
Bá Mạnh