Hanna
01-23-2012, 09:48
Jonathan Rogers, chuyên gia phân tích tại IFR
Tqvn2004 chuyển ngữ/danluan
Theo International Financing Review
Khi nói về Việt Nam, ấn tượng đầu tiên của chúng ta là ǵ? Tất nhiên đó là chiến tranh - thứ đă khiến đất nước này có lối tư duy kỳ lạ mà phần lớn những người bên ngoài sẽ phải chật vật mới hiểu được.
Có lẽ những người có đầu óc văn học sẽ nhớ đến cuốn tiểu thuyết Người Mỹ trầm lặng của Graham Greene năm 1950 và lời tuyên bố trong đó rằng Việt Nam sẽ phát triển mạnh không phải bằng chủ nghĩa thực dân hay cộng sản, mà dưới một "lực lượng thứ ba" dựa trên sự kết hợp của các truyền thống địa phương.
Greene đă không đề cập đến chuyện lừa gạt tiền của các nhà đầu tư nước ngoài là một trong những truyền thống ấy. Tuy nhiên, những chủ nợ nước ngoài của công ty đóng tàu Vinashin cảm thấy, chúng ta có thể thông cảm với họ, rằng họ đang phải đóng góp quá nhiều cho các tham vọng quốc tế của đất nước này.
TRỞ LẠI NĂM 2005, Thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Tấn Dũng, đă vạch ra kế hoạch để thúc đẩy ngành công nghiệp hàng hải của đất nước để đạt đến 50% GDP vào năm 2020. Ông đề nghị biến 200 có lẻ công ty vận tải đường thuỷ vào một thực thể - Vinashin - với mục đích rơ ràng là tạo ra công ty đóng tầu lớn thứ tư thế giới.
Bởi quá nhiệt t́nh với đề án vĩ đại này mà ông đă cất tiếng tại một cuộc họp với Standard & Poor's, cổ vũ họ cấp cho tập đoàn Vinashin c̣n non trẻ một đánh giá tương đương với trái phiếu chính phủ.
S&P đă tuân thủ yêu cầu này, cũng giống như Moody's, và Vinashin đă có thể dành được một khoản vay trả dần trong 8 năm trị giá 600 triệu USD vào năm 2007, thông qua Credit Suisse và với sự giúp đỡ của một lá thư hỗ trợ từ chính phủ cam kết sẽ hỗ trợ Vinashin cả về hoạt động lẫn tài chính. Tham vọng vĩ đại của Việt Nam nhằm tạo ra một công ty đóng tàu khổng lồ dường như sắp thành hiện thực.
TUA NHANH TỚI NĂM 2010 và mọi thứ bỗng trở nên hỏng bét. Đó là năm chính phủ Việt Nam công bố rằng họ đă phát hiện sự gian lận tại công ty Vinashin, mà không nói cụ thể bao nhiêu tiền đă bị gian lận và khoản tiền này đă chạy đi đâu.
Nó đă nói rằng thủ phạm của sự gian lận, các giám đốc điều hành Vinashin đă đầu tư vào một loạt các lĩnh vực ngoài ngành như du lịch, nhà máy sản xuất xe gắn máy và bất động sản, và họ đă bị trừng phạt. Tất cả mọi thứ đều tốt đẹp, chỉ trừ trường hợp bạn là một trong các chủ nợ của khoản vay 600 triệu USD.
Các chủ nợ này, trên lư thuyết, là Credit Suisse, DEPFA, quỹ đầu tư Elliott Advisors và Maybank. Mặc dù họ đă rất phấn khởi khi Vinashin đă thanh toán lăi suất trên khoản vay vào tháng 6 năm 2010, nhưng sự phấn khởi này không kéo dài khi mà sau đó 6 tháng công ty này tŕ hoăn không trả lượt thanh toán đầu tiên của khoản vay. Cùng tháng, Moody's và S&P đă đánh tụt hạng tín dụng của Việt Nam và cùng lúc đ́nh chỉ đánh giá tín dụng của Vinashin. Khoản vay đă đi vào t́nh trạng vỡ nợ.
Vinashin sau đó đă bước vào quá tŕnh tái cơ cấu dưới sự giám sát của một ban chỉ đạo của các chủ nợ, đứng đầu là Elliott và DEPFA. Nhưng sau 9 tháng đàm phán quanh co th́ câu chuyện đến hồi kịch tính: Vinashin đề nghị trả các nhà đầu tư 35 cent cho một đô-la, hay (như thể câu chuyện chưa đủ hài hước) trái phiếu 13 năm không phiếu lăi có giá trị hiện tại tương đương 35 cent (13-year zero-coupon bonds with an implied net present value of 35 cents). Là chủ đầu tư, bạn được hỏi sẽ chọn mứt hôm nay hay mứt ngày mai, nhưng điều cốt yếu là có quá ít mứt để trét xung quanh.
Nếu Việt Nam hy vọng sẽ quay trở lại thị trường vốn ở nước ngoài, nó cần làm tốt để tránh tạo ra một tiền lệ không lành mạnh
Đối mặt với sự lựa chọn này, Elliott rút khỏi ban chỉ đạo và bắt đầu vụ kiện tụng chống lại Vinashin, và vụ kiện bây giờ đang được đưa ra toà án Anh Quốc trên cơ sở khoản vay được soạn thảo trên quy định luật pháp Anh.
Elliott cũng có thể giành chiến thắng, thông qua việc đạt được một phán quyết có lợi tại các ṭa án Anh, nhưng khó có thể biết được các phán quyết ở nước ngoài có thể được thực hiện một cách thuận lợi tại Việt Nam, nơi có tài sản của Vinashin.
NHƯNG BỖNG CÓ MỘT BƯỚC NGOẶT TRONG CÂU CHUYỆN, có thể làm lănh đạo Vinashin cũng như lănh đạo Việt Nam lo lắng. Hai doanh nghiệp quốc doanh lớn nhất của Việt Nam, Vinalines và PetroVietnam, là hai trong số những chủ sở hữu một phần Vinashin sau những đợt tái cơ cấu dưới sự chỉ đạo của chính phủ.
Vô t́nh phải sở hữu những công ty con của Vinashin nằm trong danh sách những người bảo lănh cho khoản vay ban đầu, các công ty như Vinalines và PetroVietnam có thể phải đối mặt với sự vỡ nợ liên đới trên các khoản vay của riêng ḿnh.
Đó là một vấn đề đối với PetroVietnam, khi công ty này ḍ hỏi các ngân hàng để vay tiền mua tài sản trị giá 1,5 tỷ USD của CôncoPhillips tại Việt Nam. Chính phủ Việt Nam được cho là lo ngại những cổ phần này có thể rơi vào tay chính phủ Trung Quốc, vốn không hợp cạ với Việt Nam bởi những xung đột thường xuyên trên biển và tại các quần đảo đang tranh chấp.
Nhưng nếu khoản vay sẽ tự động được dùng để gán nợ, bởi v́ việc bảo lănh cho Vinashin, PetroVietnam có thể sẽ rất vướng víu tay chân. Tất cả khá lộn xộn.
Nếu có một bài học đạo đức đằng sau câu chuyện lộn xộn này, th́ rơ ràng đó là nhà đầu tư cần phải hết sức cẩn thận khi gặp phải những thứ như thư [hứa hẹn] hỗ trợ từ chính phủ, và chớ vội tin tưởng vào các xếp hạng tín dụng.
Sự phức tạp trong trường hợp của Vinashin là người vỡ nợ, nói cho đúng, là một nhà nước có chủ quyền chứ không phải là một doanh nghiệp độc lập. Nếu Việt Nam hy vọng sẽ quay trở lại các thị trường vốn nước ngoài trong tương lai, nó cần làm tốt để tránh tạo ra một tiền lệ không lành mạnh có thể khiến nó bị loại ra khỏi thị trường này vĩnh viễn.
Tqvn2004 chuyển ngữ/danluan
Theo International Financing Review
Khi nói về Việt Nam, ấn tượng đầu tiên của chúng ta là ǵ? Tất nhiên đó là chiến tranh - thứ đă khiến đất nước này có lối tư duy kỳ lạ mà phần lớn những người bên ngoài sẽ phải chật vật mới hiểu được.
Có lẽ những người có đầu óc văn học sẽ nhớ đến cuốn tiểu thuyết Người Mỹ trầm lặng của Graham Greene năm 1950 và lời tuyên bố trong đó rằng Việt Nam sẽ phát triển mạnh không phải bằng chủ nghĩa thực dân hay cộng sản, mà dưới một "lực lượng thứ ba" dựa trên sự kết hợp của các truyền thống địa phương.
Greene đă không đề cập đến chuyện lừa gạt tiền của các nhà đầu tư nước ngoài là một trong những truyền thống ấy. Tuy nhiên, những chủ nợ nước ngoài của công ty đóng tàu Vinashin cảm thấy, chúng ta có thể thông cảm với họ, rằng họ đang phải đóng góp quá nhiều cho các tham vọng quốc tế của đất nước này.
TRỞ LẠI NĂM 2005, Thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Tấn Dũng, đă vạch ra kế hoạch để thúc đẩy ngành công nghiệp hàng hải của đất nước để đạt đến 50% GDP vào năm 2020. Ông đề nghị biến 200 có lẻ công ty vận tải đường thuỷ vào một thực thể - Vinashin - với mục đích rơ ràng là tạo ra công ty đóng tầu lớn thứ tư thế giới.
Bởi quá nhiệt t́nh với đề án vĩ đại này mà ông đă cất tiếng tại một cuộc họp với Standard & Poor's, cổ vũ họ cấp cho tập đoàn Vinashin c̣n non trẻ một đánh giá tương đương với trái phiếu chính phủ.
S&P đă tuân thủ yêu cầu này, cũng giống như Moody's, và Vinashin đă có thể dành được một khoản vay trả dần trong 8 năm trị giá 600 triệu USD vào năm 2007, thông qua Credit Suisse và với sự giúp đỡ của một lá thư hỗ trợ từ chính phủ cam kết sẽ hỗ trợ Vinashin cả về hoạt động lẫn tài chính. Tham vọng vĩ đại của Việt Nam nhằm tạo ra một công ty đóng tàu khổng lồ dường như sắp thành hiện thực.
TUA NHANH TỚI NĂM 2010 và mọi thứ bỗng trở nên hỏng bét. Đó là năm chính phủ Việt Nam công bố rằng họ đă phát hiện sự gian lận tại công ty Vinashin, mà không nói cụ thể bao nhiêu tiền đă bị gian lận và khoản tiền này đă chạy đi đâu.
Nó đă nói rằng thủ phạm của sự gian lận, các giám đốc điều hành Vinashin đă đầu tư vào một loạt các lĩnh vực ngoài ngành như du lịch, nhà máy sản xuất xe gắn máy và bất động sản, và họ đă bị trừng phạt. Tất cả mọi thứ đều tốt đẹp, chỉ trừ trường hợp bạn là một trong các chủ nợ của khoản vay 600 triệu USD.
Các chủ nợ này, trên lư thuyết, là Credit Suisse, DEPFA, quỹ đầu tư Elliott Advisors và Maybank. Mặc dù họ đă rất phấn khởi khi Vinashin đă thanh toán lăi suất trên khoản vay vào tháng 6 năm 2010, nhưng sự phấn khởi này không kéo dài khi mà sau đó 6 tháng công ty này tŕ hoăn không trả lượt thanh toán đầu tiên của khoản vay. Cùng tháng, Moody's và S&P đă đánh tụt hạng tín dụng của Việt Nam và cùng lúc đ́nh chỉ đánh giá tín dụng của Vinashin. Khoản vay đă đi vào t́nh trạng vỡ nợ.
Vinashin sau đó đă bước vào quá tŕnh tái cơ cấu dưới sự giám sát của một ban chỉ đạo của các chủ nợ, đứng đầu là Elliott và DEPFA. Nhưng sau 9 tháng đàm phán quanh co th́ câu chuyện đến hồi kịch tính: Vinashin đề nghị trả các nhà đầu tư 35 cent cho một đô-la, hay (như thể câu chuyện chưa đủ hài hước) trái phiếu 13 năm không phiếu lăi có giá trị hiện tại tương đương 35 cent (13-year zero-coupon bonds with an implied net present value of 35 cents). Là chủ đầu tư, bạn được hỏi sẽ chọn mứt hôm nay hay mứt ngày mai, nhưng điều cốt yếu là có quá ít mứt để trét xung quanh.
Nếu Việt Nam hy vọng sẽ quay trở lại thị trường vốn ở nước ngoài, nó cần làm tốt để tránh tạo ra một tiền lệ không lành mạnh
Đối mặt với sự lựa chọn này, Elliott rút khỏi ban chỉ đạo và bắt đầu vụ kiện tụng chống lại Vinashin, và vụ kiện bây giờ đang được đưa ra toà án Anh Quốc trên cơ sở khoản vay được soạn thảo trên quy định luật pháp Anh.
Elliott cũng có thể giành chiến thắng, thông qua việc đạt được một phán quyết có lợi tại các ṭa án Anh, nhưng khó có thể biết được các phán quyết ở nước ngoài có thể được thực hiện một cách thuận lợi tại Việt Nam, nơi có tài sản của Vinashin.
NHƯNG BỖNG CÓ MỘT BƯỚC NGOẶT TRONG CÂU CHUYỆN, có thể làm lănh đạo Vinashin cũng như lănh đạo Việt Nam lo lắng. Hai doanh nghiệp quốc doanh lớn nhất của Việt Nam, Vinalines và PetroVietnam, là hai trong số những chủ sở hữu một phần Vinashin sau những đợt tái cơ cấu dưới sự chỉ đạo của chính phủ.
Vô t́nh phải sở hữu những công ty con của Vinashin nằm trong danh sách những người bảo lănh cho khoản vay ban đầu, các công ty như Vinalines và PetroVietnam có thể phải đối mặt với sự vỡ nợ liên đới trên các khoản vay của riêng ḿnh.
Đó là một vấn đề đối với PetroVietnam, khi công ty này ḍ hỏi các ngân hàng để vay tiền mua tài sản trị giá 1,5 tỷ USD của CôncoPhillips tại Việt Nam. Chính phủ Việt Nam được cho là lo ngại những cổ phần này có thể rơi vào tay chính phủ Trung Quốc, vốn không hợp cạ với Việt Nam bởi những xung đột thường xuyên trên biển và tại các quần đảo đang tranh chấp.
Nhưng nếu khoản vay sẽ tự động được dùng để gán nợ, bởi v́ việc bảo lănh cho Vinashin, PetroVietnam có thể sẽ rất vướng víu tay chân. Tất cả khá lộn xộn.
Nếu có một bài học đạo đức đằng sau câu chuyện lộn xộn này, th́ rơ ràng đó là nhà đầu tư cần phải hết sức cẩn thận khi gặp phải những thứ như thư [hứa hẹn] hỗ trợ từ chính phủ, và chớ vội tin tưởng vào các xếp hạng tín dụng.
Sự phức tạp trong trường hợp của Vinashin là người vỡ nợ, nói cho đúng, là một nhà nước có chủ quyền chứ không phải là một doanh nghiệp độc lập. Nếu Việt Nam hy vọng sẽ quay trở lại các thị trường vốn nước ngoài trong tương lai, nó cần làm tốt để tránh tạo ra một tiền lệ không lành mạnh có thể khiến nó bị loại ra khỏi thị trường này vĩnh viễn.