vuitoichat
11-27-2012, 11:20
Rất nhớ lời nguyền sống nhờ sông nước không được cướp cơm của Hà Bá, thấy người chết đuối không được cứu, không được vớt thi thể, nhưng trước ánh mắt thất thần của thân nhân người bị nạn, ông Việt lại lao đi cứu.
Chiều muộn, con đường nhỏ cạnh cầu Bến Thủy dẫn xuống xóm chài sông Lam sâu hun hút. Ngồi trầm ngâm trên chiếc thuyền nhỏ được chằng với bờ bằng sợi dây thừng, cụ ông Nguyễn Văn Việt (72 tuổi) kể về cuộc đời ḿnh.
Sinh ra trên chiếc thuyền nan, cuộc đời ông Việt gắn với những ngày tháng theo bố mẹ đi đánh cá dọc ngang trên sông Lam (Nghệ An). Từ nhỏ, Nguyễn Văn Việt đă nghe mọi người kể về lời nguyền truyền kiếp rằng đă sống nhờ sông nước th́ không được cướp cơm của Hà Bá, thấy người chết đuối th́ không được cứu, không được vớt thi thể trên sông. Ai trót phạm phải lời nguyền th́ phải lên bờ, bỏ nghề chài lưới hoặc phải thí mạng cho thần sông.
http://vnexpress.net/Files/Subject/3b/bd/ed/fd/vot-xac.jpg
Cụ Việt đă vớt hơn 400 thi thể người chết đuối đưa lên bờ. Ảnh: Thiên Thảo
Năm 18 tuổi, khi đang dong thuyền đánh lưới ở khúc sông Lam chảy qua huyện Hưng Nguyên, bỗng cơn gió lạ ập đến. Với kinh nghiệm sông nước, Nguyễn Văn Việt khéo léo lái thuyền nan vào bờ an toàn. Khi cập bến th́ bỗng từ xa, một chiếc đ̣ dọc chở đầy người và hàng hóa từ Hà Tĩnh xuống chợ Vinh bị lật v́ gió thổi mạnh. Nh́n hàng chục người chới với giữa sông, quên hết lời nguyền, Việt lao xuống cứu người. Đợt đó, Việt cứu được 18 người, nhiều người khác bị nước cuốn chết, một số không t́m thấy xác.
Sau lần đó, nh́n ánh mắt vô hồn của người thân nạn nhân bị lật đ̣ và h́nh ảnh hoảng hốt xen lẫn vui mừng của người được cứu sống, Nguyễn Văn Việt bỗng thay đổi quan niệm và không nghĩ ǵ đến lời nguyền thần sông. Mặc cho nhiều người can ngăn, hễ gặp người chết đuối, Việt đều lao xuống ḍng sông để cứu hoặc để vớt xác nạn nhân.
Năm 1989, cầu Bến Thủy qua sông Lam được được khởi công xây dựng. Phía Bắc là cửa ngơ thành phố Vinh, phía Nam thuộc huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh). Do mực nước sâu đến mấy chục mét và nhiều chỗ xoáy, cây cầu trở thành nơi “dữ” nhất của ḍng sông Lam. Không biết bao nhiêu người đă chọn nơi đây để kết liễu cuộc đời. Cũng từ đó, ngoài việc lênh đênh sông nước mưu sinh, ông Việt kiêm thêm nghề vớt xác và cứu người dưới chân cầu Bến Thủy.
http://vnexpress.net/Files/Subject/3b/bd/ed/fd/vot-xac1.jpg
Cầu Bến Thủy bắc qua sông Lam là điểm đen, nơi xảy ra hàng trăm vụ nhảy cầu tự tử. Ảnh: Nguyên Khoa
Là dân vạn chài, bơi lặn như con rái cá, đă lặn vớt không biết bao nhiêu nạn nhân đuối nước, nhưng nói đến công việc này, cụ ông 72 tuổi vẫn rùng ḿnh. "Hầu hết thi thể nằm dưới sông đă bị trương ph́nh, bốc mùi v́ ngấm nước. Thời gian đầu, khi mới tập đi vớt xác, dù đă xác định tư tưởng từ trước nhưng khi lặn xuống sông, đưa tay sờ lấy thi thể người rồi ôm họ lên bờ, tôi phải nhịn ăn cả tuần v́ mỗi lần bưng bát cơm lên đều muốn nôn ọe", ông Việt nhớ lại.
Đồ nghề của ông Việt ngoài chiếc thuyền nhỏ c̣n có một bộ câu vương dài khoảng 300 m bằng lưới cước, phía dưới có hàng ngàn lưỡi câu sắc ngọt. Theo kinh nghiệm của ông Việt, những người nhảy cầu tự tử xác sẽ ch́m ngay tại chỗ, chưa trôi đi ngay. Khi đó, tùy theo con nước triều và ḍng hải lưu ra hay vào, những người làm nghề vớt xác sẽ tổ chức câu và lặn t́m ở mạch trong sông hay mạn ngoài biển.
Nếu không t́m được ngay th́ thường 3 ngày sau, tử thi sẽ nổi nhưng cũng có trường hợp không đi theo quy luật ấy. “Khi thả lưỡi câu vương xuống sông, nếu gặp thi thể, nó sẽ móc vào quần áo, da thịt. Lúc đó, ḿnh phải giữ cố định câu và lặn xuống để kiểm tra. Nếu đúng th́ ôm xác vào bờ", ông Việt kể.
Có nhiều xác c̣n nguyên vẹn nhưng cũng có những thi thể đă trương ph́nh, phân hủy, khó nhận dạng. Lúc đưa được lên bờ, v́ quá đau xót mà thân nhân của những người bị nạn thường ngất lịm đi. Khi đó ông Việt và những người trong gia đ́nh phải làm luôn việc tắm rửa, liệm vải cho thi thể. "Dân sông nước vốn ăn gió, nằm sương, thường có sức khỏe phi thường nhưng tiếp xúc quá nhiều với tử khí khiến sức khỏe suy giảm nhiều lắm. Ngâm nước lạnh quá nhiều, chân tay đều chai cứng, phổi bị viêm mà không dám đi khám", ông Việt thở dài.
Nói đến chuyện đi khám, ông lăo buồn thiu bởi nếu có khám cũng không có tiền chữa bệnh. Nghề chài lưới chỉ đủ ăn, việc vớt xác đối với ông cụ là làm phúc. Thỉnh thoảng có người bồi dưỡng ông vài ba trăm ngh́n sau khi t́m được thi thể. Có mùa lũ, ông lăo và người nhà đi đánh lưới, ṃ trúng xác chết v́ lũ cuốn, thi thể đă phân hủy đành phải mua bạt bọc lại đưa lên bờ. Nếu không có người nhà đến nhận, ông lại phải bỏ tiền túi để khâm liệm, mai táng...
Ông Việt sinh được 9 người con, tất cả đều theo nghề chài lưới và kiêm luôn nghề vớt xác của cha. Trong số các con ông th́ chị Nguyễn Thị Nguyệt nổi tiếng với biệt danh "chị Nguyệt vớt xác", "chị Nguyệt cầu Bến Thủy". Theo nghiệp cha từ lúc 13 tuổi, đến nay đă bước sang tuổi bà nhưng chị Nguyệt vẫn ngày đêm ṃ mẫm với tấm lưới và chiếc thuyền độc mộc. Mỗi khi có người dại dột nhảy cầu tự tử hoặc có người chết đuối, không cần người khác phải nhờ, chị và anh em trong gia đ́nh lại vác câu vương, dong thuyền ra sông ngụp lặn... Với bộ đồ câu sắc ngọt, bố con ông Việt từng rong ruổi khắp các khúc sông, con suối, từ vụ ch́m đ̣ ở Chôm Lôm năm 2006, vụ lật xe khách ở sông Lam năm 2010 đến việc ra biển t́m thi thể ngư dân bị lật thuyền...
54 năm làm nghề vớt xác, tự tay đưa hơn 400 thi thể từ dưới nước lên bờ nhưng điều mà cả ông Việt và những người con trăn trở là cái chết của những mái đầu xanh. Ngồi bấm đốt ngón tay, ông Việt nhẩm tính, từ ngày xây cầu Bến Thủy đến nay, năm nào cũng có người nhảy cầu tự tử, năm ít th́ vài người, năm nhiều có khoảng 15-16. Đó là chưa kể người chết “ch́m sông lạc suối” từ mạn ngược trôi về. Hầu hết là học sinh, sinh viên, có đứa thi trượt tốt nghiệp, đứa trượt đại học, đứa thất t́nh, đứa bế tắc trong cuộc sống... Có đôi yêu nhau nhưng bị gia đ́nh ngăn cản nên hẹn nhau đến cầu, dùng dây thừng trói chặt nhau lại và nhảy xuống...
http://vnexpress.net/Files/Subject/3b/bd/ed/fd/vot-xac3.jpg
Cụ Việt tâm sự, hơn 54 năm qua, cụ vớt xác là v́ nghĩa, v́ tâm. Nghề mưu sinh của gia đ́nh cụ là chài lưới trên ḍng sông Lam. Ảnh: Nguyên Khoa
"Trong số những người nhảy cầu tự tử, một phần rất nhỏ là người lớn tuổi, làm ăn thua lỗ hoặc buồn chuyện vợ chồng, c̣n lại là người trẻ. Đứa nhỏ nhất mới thi xong tốt nghiệp lớp 9, nhiều đứa là sinh viên sắp ra trường. Cứ sau mỗi kỳ thi, kiểu ǵ cũng có chuyện", ông lăo trầm ngâm, đưa mắt về phía cầu Bến Thủy 2 nằm sừng sững trên sông Lam. Ông sợ rằng cây cầu Bến Thủy 2 sẽ lại là một điểm đen mới, song song với cây cầu thứ nhất.
Hỏi đến chuyện bỏ nghề vớt xác, ông lăo trầm ngâm rồi thở dài: "Nghề mưu sinh của chúng tôi là đánh lưới bắt cá, bất đắc dĩ lắm mới phải đi vớt xác. Nếu mà theo như lời nguyền của dân sông nước, cứu một người, phải bỏ mạng ḿnh cho thần sông th́ chắc mấy người trong gia đ́nh tôi không đền nổi hơn 400 cái xác mà chúng tôi đă cướp của ngài. Chỉ mong các bạn trẻ đừng bao giờ kết thúc cuộc đời một cách vô nghĩa nữa, gia đ́nh tôi mới từ bỏ được cái nghề lắm thị phi này", ông Việt vừa tâm sự, vừa gỡ lại tấm lưới để chuẩn bị cho buổi đánh cá đêm.
Nguyên Khoa / VNE
Chiều muộn, con đường nhỏ cạnh cầu Bến Thủy dẫn xuống xóm chài sông Lam sâu hun hút. Ngồi trầm ngâm trên chiếc thuyền nhỏ được chằng với bờ bằng sợi dây thừng, cụ ông Nguyễn Văn Việt (72 tuổi) kể về cuộc đời ḿnh.
Sinh ra trên chiếc thuyền nan, cuộc đời ông Việt gắn với những ngày tháng theo bố mẹ đi đánh cá dọc ngang trên sông Lam (Nghệ An). Từ nhỏ, Nguyễn Văn Việt đă nghe mọi người kể về lời nguyền truyền kiếp rằng đă sống nhờ sông nước th́ không được cướp cơm của Hà Bá, thấy người chết đuối th́ không được cứu, không được vớt thi thể trên sông. Ai trót phạm phải lời nguyền th́ phải lên bờ, bỏ nghề chài lưới hoặc phải thí mạng cho thần sông.
http://vnexpress.net/Files/Subject/3b/bd/ed/fd/vot-xac.jpg
Cụ Việt đă vớt hơn 400 thi thể người chết đuối đưa lên bờ. Ảnh: Thiên Thảo
Năm 18 tuổi, khi đang dong thuyền đánh lưới ở khúc sông Lam chảy qua huyện Hưng Nguyên, bỗng cơn gió lạ ập đến. Với kinh nghiệm sông nước, Nguyễn Văn Việt khéo léo lái thuyền nan vào bờ an toàn. Khi cập bến th́ bỗng từ xa, một chiếc đ̣ dọc chở đầy người và hàng hóa từ Hà Tĩnh xuống chợ Vinh bị lật v́ gió thổi mạnh. Nh́n hàng chục người chới với giữa sông, quên hết lời nguyền, Việt lao xuống cứu người. Đợt đó, Việt cứu được 18 người, nhiều người khác bị nước cuốn chết, một số không t́m thấy xác.
Sau lần đó, nh́n ánh mắt vô hồn của người thân nạn nhân bị lật đ̣ và h́nh ảnh hoảng hốt xen lẫn vui mừng của người được cứu sống, Nguyễn Văn Việt bỗng thay đổi quan niệm và không nghĩ ǵ đến lời nguyền thần sông. Mặc cho nhiều người can ngăn, hễ gặp người chết đuối, Việt đều lao xuống ḍng sông để cứu hoặc để vớt xác nạn nhân.
Năm 1989, cầu Bến Thủy qua sông Lam được được khởi công xây dựng. Phía Bắc là cửa ngơ thành phố Vinh, phía Nam thuộc huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh). Do mực nước sâu đến mấy chục mét và nhiều chỗ xoáy, cây cầu trở thành nơi “dữ” nhất của ḍng sông Lam. Không biết bao nhiêu người đă chọn nơi đây để kết liễu cuộc đời. Cũng từ đó, ngoài việc lênh đênh sông nước mưu sinh, ông Việt kiêm thêm nghề vớt xác và cứu người dưới chân cầu Bến Thủy.
http://vnexpress.net/Files/Subject/3b/bd/ed/fd/vot-xac1.jpg
Cầu Bến Thủy bắc qua sông Lam là điểm đen, nơi xảy ra hàng trăm vụ nhảy cầu tự tử. Ảnh: Nguyên Khoa
Là dân vạn chài, bơi lặn như con rái cá, đă lặn vớt không biết bao nhiêu nạn nhân đuối nước, nhưng nói đến công việc này, cụ ông 72 tuổi vẫn rùng ḿnh. "Hầu hết thi thể nằm dưới sông đă bị trương ph́nh, bốc mùi v́ ngấm nước. Thời gian đầu, khi mới tập đi vớt xác, dù đă xác định tư tưởng từ trước nhưng khi lặn xuống sông, đưa tay sờ lấy thi thể người rồi ôm họ lên bờ, tôi phải nhịn ăn cả tuần v́ mỗi lần bưng bát cơm lên đều muốn nôn ọe", ông Việt nhớ lại.
Đồ nghề của ông Việt ngoài chiếc thuyền nhỏ c̣n có một bộ câu vương dài khoảng 300 m bằng lưới cước, phía dưới có hàng ngàn lưỡi câu sắc ngọt. Theo kinh nghiệm của ông Việt, những người nhảy cầu tự tử xác sẽ ch́m ngay tại chỗ, chưa trôi đi ngay. Khi đó, tùy theo con nước triều và ḍng hải lưu ra hay vào, những người làm nghề vớt xác sẽ tổ chức câu và lặn t́m ở mạch trong sông hay mạn ngoài biển.
Nếu không t́m được ngay th́ thường 3 ngày sau, tử thi sẽ nổi nhưng cũng có trường hợp không đi theo quy luật ấy. “Khi thả lưỡi câu vương xuống sông, nếu gặp thi thể, nó sẽ móc vào quần áo, da thịt. Lúc đó, ḿnh phải giữ cố định câu và lặn xuống để kiểm tra. Nếu đúng th́ ôm xác vào bờ", ông Việt kể.
Có nhiều xác c̣n nguyên vẹn nhưng cũng có những thi thể đă trương ph́nh, phân hủy, khó nhận dạng. Lúc đưa được lên bờ, v́ quá đau xót mà thân nhân của những người bị nạn thường ngất lịm đi. Khi đó ông Việt và những người trong gia đ́nh phải làm luôn việc tắm rửa, liệm vải cho thi thể. "Dân sông nước vốn ăn gió, nằm sương, thường có sức khỏe phi thường nhưng tiếp xúc quá nhiều với tử khí khiến sức khỏe suy giảm nhiều lắm. Ngâm nước lạnh quá nhiều, chân tay đều chai cứng, phổi bị viêm mà không dám đi khám", ông Việt thở dài.
Nói đến chuyện đi khám, ông lăo buồn thiu bởi nếu có khám cũng không có tiền chữa bệnh. Nghề chài lưới chỉ đủ ăn, việc vớt xác đối với ông cụ là làm phúc. Thỉnh thoảng có người bồi dưỡng ông vài ba trăm ngh́n sau khi t́m được thi thể. Có mùa lũ, ông lăo và người nhà đi đánh lưới, ṃ trúng xác chết v́ lũ cuốn, thi thể đă phân hủy đành phải mua bạt bọc lại đưa lên bờ. Nếu không có người nhà đến nhận, ông lại phải bỏ tiền túi để khâm liệm, mai táng...
Ông Việt sinh được 9 người con, tất cả đều theo nghề chài lưới và kiêm luôn nghề vớt xác của cha. Trong số các con ông th́ chị Nguyễn Thị Nguyệt nổi tiếng với biệt danh "chị Nguyệt vớt xác", "chị Nguyệt cầu Bến Thủy". Theo nghiệp cha từ lúc 13 tuổi, đến nay đă bước sang tuổi bà nhưng chị Nguyệt vẫn ngày đêm ṃ mẫm với tấm lưới và chiếc thuyền độc mộc. Mỗi khi có người dại dột nhảy cầu tự tử hoặc có người chết đuối, không cần người khác phải nhờ, chị và anh em trong gia đ́nh lại vác câu vương, dong thuyền ra sông ngụp lặn... Với bộ đồ câu sắc ngọt, bố con ông Việt từng rong ruổi khắp các khúc sông, con suối, từ vụ ch́m đ̣ ở Chôm Lôm năm 2006, vụ lật xe khách ở sông Lam năm 2010 đến việc ra biển t́m thi thể ngư dân bị lật thuyền...
54 năm làm nghề vớt xác, tự tay đưa hơn 400 thi thể từ dưới nước lên bờ nhưng điều mà cả ông Việt và những người con trăn trở là cái chết của những mái đầu xanh. Ngồi bấm đốt ngón tay, ông Việt nhẩm tính, từ ngày xây cầu Bến Thủy đến nay, năm nào cũng có người nhảy cầu tự tử, năm ít th́ vài người, năm nhiều có khoảng 15-16. Đó là chưa kể người chết “ch́m sông lạc suối” từ mạn ngược trôi về. Hầu hết là học sinh, sinh viên, có đứa thi trượt tốt nghiệp, đứa trượt đại học, đứa thất t́nh, đứa bế tắc trong cuộc sống... Có đôi yêu nhau nhưng bị gia đ́nh ngăn cản nên hẹn nhau đến cầu, dùng dây thừng trói chặt nhau lại và nhảy xuống...
http://vnexpress.net/Files/Subject/3b/bd/ed/fd/vot-xac3.jpg
Cụ Việt tâm sự, hơn 54 năm qua, cụ vớt xác là v́ nghĩa, v́ tâm. Nghề mưu sinh của gia đ́nh cụ là chài lưới trên ḍng sông Lam. Ảnh: Nguyên Khoa
"Trong số những người nhảy cầu tự tử, một phần rất nhỏ là người lớn tuổi, làm ăn thua lỗ hoặc buồn chuyện vợ chồng, c̣n lại là người trẻ. Đứa nhỏ nhất mới thi xong tốt nghiệp lớp 9, nhiều đứa là sinh viên sắp ra trường. Cứ sau mỗi kỳ thi, kiểu ǵ cũng có chuyện", ông lăo trầm ngâm, đưa mắt về phía cầu Bến Thủy 2 nằm sừng sững trên sông Lam. Ông sợ rằng cây cầu Bến Thủy 2 sẽ lại là một điểm đen mới, song song với cây cầu thứ nhất.
Hỏi đến chuyện bỏ nghề vớt xác, ông lăo trầm ngâm rồi thở dài: "Nghề mưu sinh của chúng tôi là đánh lưới bắt cá, bất đắc dĩ lắm mới phải đi vớt xác. Nếu mà theo như lời nguyền của dân sông nước, cứu một người, phải bỏ mạng ḿnh cho thần sông th́ chắc mấy người trong gia đ́nh tôi không đền nổi hơn 400 cái xác mà chúng tôi đă cướp của ngài. Chỉ mong các bạn trẻ đừng bao giờ kết thúc cuộc đời một cách vô nghĩa nữa, gia đ́nh tôi mới từ bỏ được cái nghề lắm thị phi này", ông Việt vừa tâm sự, vừa gỡ lại tấm lưới để chuẩn bị cho buổi đánh cá đêm.
Nguyên Khoa / VNE