saigon75
02-13-2013, 06:40
Sau khi bị cọp ăn thịt hai người, ḍng họ Huỳnh ở làng Thới B́nh xưa (nay là huyện Thới B́nh, tỉnh Cà Mau) đă đổi sang họ Phan.
Kỳ 2: Đổi họ v́ sợ cọp
Phần lớn người dân huyện Thới B́nh, tỉnh Cà Mau đến bây giờ vẫn c̣n nhớ rơ câu chuyện ḍng họ Huỳnh có hai người bị cọp moi tim.
Chị The, bán cà phê ở trước đ́nh thần kim miếu ông cọp thị trấn Thới B́nh chỉ ngoài 40 tuổi nhưng vẫn biết rơ câu chuyện trên. Chị nói: “Tui nghe ông nội tui kể lại. Hai người đó là ông cố và ông sơ của tui. Họ bị cọp moi tim ngay tại đầu kinh số 1, chỗ cái miếu ông cọp phía sau đ́nh thần này”.
Người biết rơ câu chuyện này nhất có lẽ là bác Chín Bộ, ở ấp 3, xă Thới B́nh, huyện Thới B́nh. Nay Bác đă 91 tuổi, nhưng c̣n rất khỏe và trí nhớ tốt, nhất là đối với những chuyện quá khứ.
Bác Chín Bộ tỏ ra mừng rỡ khi nghe tôi hỏi về chuyện cọp. Bác bảo: “Mỗi khi tết đến, thấy ḿnh gần với tổ tiên hơn. Cứ mong có ai đó đến nghe ḿnh kể chuyện đời xưa, để lưu thêm chút ǵ đó lại cho đời về dấu vết tiền nhân.
Ngày nay, xóm làng sung túc, đông vui như thế này là cũng nhờ các cụ tổ chúng tui nhiều lắm”.
Họ thật của bác Chín Bộ là họ Huỳnh, tức Huỳnh Văn Bộ, nhưng v́ sự cố bị cọp ăn thịt năm xưa nên cha ông đă đổi toàn bộ họ Huỳnh thành họ Phan, bác Chín Bộ cũng v́ thế có cái tên Phan Văn Bộ.
Bác Chín sinh ra và lớn lên tại vùng đất Thới B́nh, lại có cái tính ham học lịch sử nên rất rành chuyện h́nh thành và phát triển của Thới B́nh.
“Xưa, thời tui sinh ra và lớn lên, vùng đất này người ta gọi là làng Thới B́nh. Cái làng này, ngày xưa nổi tiếng bởi chuyện cọp 3 chân” – bác Chín khề khà kể chuyện.
Lưu truyền rằng, vào cuối thế kỷ 19, ở Miệt Thứ - thuộc khu vực rừng tràm U Minh Hạ giáp với U Minh Thượng, nay là 2 huyện Thới B́nh (Cà Mau) và huyện An Minh (Kiên Giang) - xuất hiện một con cọp 3 chân.
Người ta đồn, con cọp này bị vướng bẫy heo rừng của mấy ông thợ săn, và để thoát thân nó đă cắn bỏ một cái chân.
Bác Chín bảo con cọp đó rất táo bạo, dám ṃ vào tận làng ŕnh rập. Bác kể: “Cha tui lúc đó khoảng 7, 8 tuổi, ông bà nội tui hay bỏ cha ở nhà đi cấy lúa. Con cọp đợi ông bà nội tui đi làm ruộng, ṃ vào nhà ŕnh bắt cha tui. Nhưng nó đâu có vào nhà được, v́ nhà có hàng rào chống cọp.
Nó tḥ cái đuôi vào dụ cha tui nắm rồi kéo cha tui ra. Nhưng nhờ cái hàng rào cản lại nên cha tui không bị nó bắt”.
Bà nội của Bác Chín sau khi nghe con kể về một “con mèo rất to”, đă bỏ việc cấy cày để ở nhà giữ con. Và bà đă thấy con cọp 3 chân đó.
Cọp ba chân ŕnh rập khiến dân làng Thới B́nh ngày càng lo sợ, khó sống yên ổn. Mọi người tăng cường pḥng bị bằng cách dựng thêm các lớp hàng rào quanh nhà, làm thêm mỏ tre, giáo mác để đối phó khi bị cọp tấn công. Thế nhưng, chuyện tang thương đă không tránh khỏi trước sự trả thù của cọp 3 chân.
Vào một buổi chiều tối, cả làng Thới B́nh nhốn nháo, rối ren khi ngày càng tối mà ông Huỳnh Văn Sỹ vẫn chưa về. Ông Sỹ là người mà dân làng từ lâu xem như chỗ dựa tinh thần trong cuộc sống chung với ông cọp 3 chân.
Ông Sỹ rất giỏi vơ, từng giáp mặt với ông cọp 3 chân nhiều lần nhưng vẫn giữ toàn tính mạnh. Trong làng, hễ có việc ǵ cần vào rừng sâu là dân làng lại mời ông Sỹ đi theo với ngụ ư dọa cọp.
Trời tối mịt, ông Sỹ vẫn biệt tăm, dân làng không thể ngồi yên được nữa. Cánh đàn ông trong làng tập trung hết lại, đốt đuốc đi t́m ông Sỹ.
Khi mọi người đi đến đầu kinh số 1 th́ tá hỏa. Một h́nh ảnh mà bác Chín Bộ khi kể lại c̣n phải nhăn mặt v́ ớn. Bác nói: “Trên cái rẻo đất bầy nhầy bùn đất, xác ông cố Sỹ tui đầy máu me. C̣n ông cọp th́ lúc này đang ngấu nghiến trái tim của ông cố Sỹ ngay bên cạnh!
Khi c̣n sống, cha tui hay kể câu chuyện này để răn chúng tui phải biết né cọp”.
Xem lại hiện trường cuộc chiến giữa ông Sỹ và ông cọp 3 chân, các bô lăo, những người có kinh nghiệm trong làng Thới B́nh khẳng định ông Sỹ đă bị tấn công bất ngờ nên mới bại trận.
“Cha tui nói, hôm đó, ông cố Sỹ của tui đi rừng về, vừa đói, vừa khát. Khi qua bên đây bờ sông Tràm Trẹm, tức là sông Trèm Trẹm bây giờ, cứ tưởng không c̣n cọp. Ông cố tui bẻ lá rừng, quấn làm kèn để hút nước ngọt trong bập dừa nước mà uống. Lúc đang lom khum uống nước bị ông cọp tấn công nên không kịp trở tay” – bác Chín kể thêm.
Gần một năm sau, một người con trai của ông Huỳnh Văn Sỹ lại bị chính con cọp này vồ bắt và ăn thịt.
Từ đó, dân làng Thới B́nh có lời đồn về việc ông cọp 3 chân đang cố t́nh săn bắt ḍng họ Huỳnh, nên ḍng họ Huỳnh tại làng Thới B́nh thời điểm này phải thay họ Phan.
Tại sao lại phải thay họ? Và tại sao lại là họ Phan? Bác Chín lư giải: “Thời đó, người ta rất tin cọp có tánh linh, đă ăn gánh nào là bám theo gánh đó mà ăn tới. C̣n đổi sang họ Phan là v́ lúc c̣n sống, ông cố Sỹ tui hay kể về người bạn mà ông nể phục nhứt, ông Phan Thanh Giản, quan triều đ́nh thời Tự Đức”.
Sau hai sự cố đó, dân làng đă lập miếu thờ ông cọp, hằng năm làm heo cống nạp, cầu được b́nh an.
“Nghe nói, sau khi lập miếu và cúng, kiến hằng năm, ông cọp 3 chân đă không c̣n sát hại ai trong làng.
Về sau này, khi thời tui lớn lên, nghe đồn ông cọp đó đă về Thất Sơn. Mà nói thiệt, tui chỉ toàn nghe kể, chứ thời tui, vùng này hết cọp rồi.
Hồi đó, chỉ nghe ở miệt làng Tân Ân, huyện Năm Căn và huyện Ngọc Hiển ngày nay c̣n một con cọp” – bác Chín chậm răi nói.
Trần Vũ
VTCNews
Kỳ 2: Đổi họ v́ sợ cọp
Phần lớn người dân huyện Thới B́nh, tỉnh Cà Mau đến bây giờ vẫn c̣n nhớ rơ câu chuyện ḍng họ Huỳnh có hai người bị cọp moi tim.
Chị The, bán cà phê ở trước đ́nh thần kim miếu ông cọp thị trấn Thới B́nh chỉ ngoài 40 tuổi nhưng vẫn biết rơ câu chuyện trên. Chị nói: “Tui nghe ông nội tui kể lại. Hai người đó là ông cố và ông sơ của tui. Họ bị cọp moi tim ngay tại đầu kinh số 1, chỗ cái miếu ông cọp phía sau đ́nh thần này”.
Người biết rơ câu chuyện này nhất có lẽ là bác Chín Bộ, ở ấp 3, xă Thới B́nh, huyện Thới B́nh. Nay Bác đă 91 tuổi, nhưng c̣n rất khỏe và trí nhớ tốt, nhất là đối với những chuyện quá khứ.
Bác Chín Bộ tỏ ra mừng rỡ khi nghe tôi hỏi về chuyện cọp. Bác bảo: “Mỗi khi tết đến, thấy ḿnh gần với tổ tiên hơn. Cứ mong có ai đó đến nghe ḿnh kể chuyện đời xưa, để lưu thêm chút ǵ đó lại cho đời về dấu vết tiền nhân.
Ngày nay, xóm làng sung túc, đông vui như thế này là cũng nhờ các cụ tổ chúng tui nhiều lắm”.
Họ thật của bác Chín Bộ là họ Huỳnh, tức Huỳnh Văn Bộ, nhưng v́ sự cố bị cọp ăn thịt năm xưa nên cha ông đă đổi toàn bộ họ Huỳnh thành họ Phan, bác Chín Bộ cũng v́ thế có cái tên Phan Văn Bộ.
Bác Chín sinh ra và lớn lên tại vùng đất Thới B́nh, lại có cái tính ham học lịch sử nên rất rành chuyện h́nh thành và phát triển của Thới B́nh.
“Xưa, thời tui sinh ra và lớn lên, vùng đất này người ta gọi là làng Thới B́nh. Cái làng này, ngày xưa nổi tiếng bởi chuyện cọp 3 chân” – bác Chín khề khà kể chuyện.
Lưu truyền rằng, vào cuối thế kỷ 19, ở Miệt Thứ - thuộc khu vực rừng tràm U Minh Hạ giáp với U Minh Thượng, nay là 2 huyện Thới B́nh (Cà Mau) và huyện An Minh (Kiên Giang) - xuất hiện một con cọp 3 chân.
Người ta đồn, con cọp này bị vướng bẫy heo rừng của mấy ông thợ săn, và để thoát thân nó đă cắn bỏ một cái chân.
Bác Chín bảo con cọp đó rất táo bạo, dám ṃ vào tận làng ŕnh rập. Bác kể: “Cha tui lúc đó khoảng 7, 8 tuổi, ông bà nội tui hay bỏ cha ở nhà đi cấy lúa. Con cọp đợi ông bà nội tui đi làm ruộng, ṃ vào nhà ŕnh bắt cha tui. Nhưng nó đâu có vào nhà được, v́ nhà có hàng rào chống cọp.
Nó tḥ cái đuôi vào dụ cha tui nắm rồi kéo cha tui ra. Nhưng nhờ cái hàng rào cản lại nên cha tui không bị nó bắt”.
Bà nội của Bác Chín sau khi nghe con kể về một “con mèo rất to”, đă bỏ việc cấy cày để ở nhà giữ con. Và bà đă thấy con cọp 3 chân đó.
Cọp ba chân ŕnh rập khiến dân làng Thới B́nh ngày càng lo sợ, khó sống yên ổn. Mọi người tăng cường pḥng bị bằng cách dựng thêm các lớp hàng rào quanh nhà, làm thêm mỏ tre, giáo mác để đối phó khi bị cọp tấn công. Thế nhưng, chuyện tang thương đă không tránh khỏi trước sự trả thù của cọp 3 chân.
Vào một buổi chiều tối, cả làng Thới B́nh nhốn nháo, rối ren khi ngày càng tối mà ông Huỳnh Văn Sỹ vẫn chưa về. Ông Sỹ là người mà dân làng từ lâu xem như chỗ dựa tinh thần trong cuộc sống chung với ông cọp 3 chân.
Ông Sỹ rất giỏi vơ, từng giáp mặt với ông cọp 3 chân nhiều lần nhưng vẫn giữ toàn tính mạnh. Trong làng, hễ có việc ǵ cần vào rừng sâu là dân làng lại mời ông Sỹ đi theo với ngụ ư dọa cọp.
Trời tối mịt, ông Sỹ vẫn biệt tăm, dân làng không thể ngồi yên được nữa. Cánh đàn ông trong làng tập trung hết lại, đốt đuốc đi t́m ông Sỹ.
Khi mọi người đi đến đầu kinh số 1 th́ tá hỏa. Một h́nh ảnh mà bác Chín Bộ khi kể lại c̣n phải nhăn mặt v́ ớn. Bác nói: “Trên cái rẻo đất bầy nhầy bùn đất, xác ông cố Sỹ tui đầy máu me. C̣n ông cọp th́ lúc này đang ngấu nghiến trái tim của ông cố Sỹ ngay bên cạnh!
Khi c̣n sống, cha tui hay kể câu chuyện này để răn chúng tui phải biết né cọp”.
Xem lại hiện trường cuộc chiến giữa ông Sỹ và ông cọp 3 chân, các bô lăo, những người có kinh nghiệm trong làng Thới B́nh khẳng định ông Sỹ đă bị tấn công bất ngờ nên mới bại trận.
“Cha tui nói, hôm đó, ông cố Sỹ của tui đi rừng về, vừa đói, vừa khát. Khi qua bên đây bờ sông Tràm Trẹm, tức là sông Trèm Trẹm bây giờ, cứ tưởng không c̣n cọp. Ông cố tui bẻ lá rừng, quấn làm kèn để hút nước ngọt trong bập dừa nước mà uống. Lúc đang lom khum uống nước bị ông cọp tấn công nên không kịp trở tay” – bác Chín kể thêm.
Gần một năm sau, một người con trai của ông Huỳnh Văn Sỹ lại bị chính con cọp này vồ bắt và ăn thịt.
Từ đó, dân làng Thới B́nh có lời đồn về việc ông cọp 3 chân đang cố t́nh săn bắt ḍng họ Huỳnh, nên ḍng họ Huỳnh tại làng Thới B́nh thời điểm này phải thay họ Phan.
Tại sao lại phải thay họ? Và tại sao lại là họ Phan? Bác Chín lư giải: “Thời đó, người ta rất tin cọp có tánh linh, đă ăn gánh nào là bám theo gánh đó mà ăn tới. C̣n đổi sang họ Phan là v́ lúc c̣n sống, ông cố Sỹ tui hay kể về người bạn mà ông nể phục nhứt, ông Phan Thanh Giản, quan triều đ́nh thời Tự Đức”.
Sau hai sự cố đó, dân làng đă lập miếu thờ ông cọp, hằng năm làm heo cống nạp, cầu được b́nh an.
“Nghe nói, sau khi lập miếu và cúng, kiến hằng năm, ông cọp 3 chân đă không c̣n sát hại ai trong làng.
Về sau này, khi thời tui lớn lên, nghe đồn ông cọp đó đă về Thất Sơn. Mà nói thiệt, tui chỉ toàn nghe kể, chứ thời tui, vùng này hết cọp rồi.
Hồi đó, chỉ nghe ở miệt làng Tân Ân, huyện Năm Căn và huyện Ngọc Hiển ngày nay c̣n một con cọp” – bác Chín chậm răi nói.
Trần Vũ
VTCNews