saigon75
02-13-2013, 06:48
(VTC News) - Xong việc, nhà sư quay lại. Ngài ngồi trong tư thế thiền, chờ cọp ăn thịt. Tuy nhiên, con cọp bỏ đi.
Kỳ 1: Cọp 3 chân khiến cả ấp kinh sợ
Người miền Tây có câu: “Dưới sông sấu lội, trên bờ cọp um”, đủ biết rằng, xưa kia, vùng đất này đầy rẫy thú dữ.
Dù sông nước miền Tây giờ chẳng c̣n mấy rừng rú, loài sấu, cọp hoang dă đă chẳng c̣n mống nào, nhưng những câu chuyện về hùm beo, rắn khổng lồ vẫn luôn là đề tài hấp dẫn.
PV VTC News đă ngang dọc vùng sông nước miền Tây, để t́m lại h́nh bóng loài cọp dữ, loài vật hấp dẫn chỉ đứng sau rắn hổ mây khổng lồ trong những câu chuyện đường rừng, nhằm khắc họa lại một phần cuộc sống sông nước miền Tây thời xưa.
Giới trẻ ngày nay không hiểu v́ sao, đây đó vùng sông nước miền Tây, lại có đ́nh, đền, miếu thờ ông cọp. Thay v́ thờ thần thánh, người ta lại khói hương nghi ngút, khấn vái thành kính loài vật được cho là thú dữ.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03064.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center">Cầu vào đền Ông Cọp </td></tr></tbody></table>Ở xă Tân Thành (TP. Cà Mau), có một ngôi đ́nh, không chỉ là nơi tụ họp, sinh hoạt văn hóa của người dân, mà c̣n là nơi thờ cọp. Người dân nơi đây thành kính gọi loài vật này là ông. Ngôi đ́nh cũng v́ thế mà linh thiêng bội phần.
Tân Thành nằm cách TP. Cà Mau ngót chục cây số. Con đường ngoằn ngoèo măi mới đến được doi đất Tân Quy Thôn cổ xưa.
Đ́nh Tân Thành nằm trầm mặc bên kia con rạch, bốn mùa nước mênh mang, dềnh lên đến mép bờ. Cây cầu khỉ vào đ́nh đă được thay bằng cầu bê tông nho nhỏ.
Vừa bước qua cầu, tấm biển to tướng đập vào mắt tôi: Đ́nh thần Tân Định Ông Cọp. Ngay dưới tấm biển, là h́nh ảnh đắp nổi một ông cọp to tướng, vằn vện, miệng há hung dữ, oai vệ giữa rừng hoang. H́nh ảnh tả thực rất sinh động, trông như thật.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03022.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center"> </td></tr></tbody></table>Tôi đang loay hoay trước cánh cổng khóa im ỉm, th́ một người đàn ông gầy c̣m nhom, đen cháy, cởi trần, với cánh tay cụt lại gần xởi lởi: “Chú vào thắp hương cho ông cọp hả?”. Tôi giới thiệu là nhà báo, ông trở nên xởi lởi, tiếp chuyện râm ran.
Nhà ông từ Lê Văn Hội ở ngay sát vách đ́nh. Ông Hội giơ cánh tay cụt ngủn bảo: “Tui bị máy chà gạo đánh cụt tay, chớ không phải bị ổng ăn đâu nhá”. Rồi ông cười phá. Nụ cười hồn hậu đậm chất miền Tây.
Ông Hội mở cửa đ́nh. Phía trong ngôi đ́nh bài trí khá đơn sơ, chứ không cầu kỳ như đ́nh ngoài Bắc. Hai bức tường ở hai bên chánh điện cũng có 2 ông hổ được đắp nổi, màu mè, oai hùm trông như thật.
Tôi đang ngắm nghía ngôi đ́nh, th́ ông Huỳnh Công Thuận, c̣n gọi là Hai Thuận, chánh bái của đ́nh t́m đến. Hỏi chuyện về cọp, sông Hai Thuận sôi nổi hẳn lên. Ông cũng là người sưu tầm, lượm lặt, nắm rơ nhất về ngôi đ́nh và ông cọp 3 chân được thờ ở ngôi đ́nh này.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03023.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center">Bức họa ông cọp ngay cổng đ́nh </td></tr></tbody></table>Theo đó, chuyện xảy ra cách nay đă 200 năm. Khi ấy, vùng Tân Thành cũng như khắp đất Mũi vẫn c̣n là vùng rừng rú hoang rậm, nước ngập bốn bề, lau lách khắp nơi. Tiền nhân mới khai khẩn vùng đất Cà Mau 300 năm trước, nên khi đó dân cư thưa thớt lắm.
Tiền nhân về khai hoang vùng Tân Thành đă đặt tên là Rạch Cái Nhúc, v́ nơi đây vốn có con kênh mọc toàn rau nhút. Sau th́ đổi tên thành Long Thủy Tổng và tên Tân Quy Thôn được dùng đến tận hôm nay.
Ngay nay, hỏi chuyện về cọp, lớp trẻ không c̣n dấu ấn ǵ nữa. Những người già cũng chỉ được nghe chuyện cọp ở Tân Quy Thôn do đời trước kể lại.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03063.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center">Ông Hai Thuận bên bức họa ông cọp trong đ́nh </td></tr></tbody></table>Chuyện rằng, ở Tân Quy Thôn có ông Phạm Văn Lai, vốn là quan vơ, nhưng từ quan về ẩn. Hồi đầu thế kỷ 19, ông Lai đang đi rừng cùng với bạn, dừng chân ở bờ sông Cái Nhút, th́ có tiếng hổ gầm.
Mấy người bạn đi cùng sợ quá, liền nhảy xuống sông chạy trốn. Riêng ông Phạm Văn Lai, vốn dũng khí hơn người, lại chẳng sợ vía cọp, nên b́nh tĩnh thủ thế.
Con cọp to như ḅ mộng trừng mắt nh́n ông không chớp. Bất th́nh ĺnh, nó đập đuôi bên phải, phóng lên không trung, chụp về phía vai trái của ông Lai.
Nhanh như chớp, ông Lai dùng tay gạt bộ vuốt của nó, đồng thời tung liên tiếp những cú đá chí mạng vào ngực, bụng con cọp. Con cọp vừa mạnh, vừa nhanh, nên trong lúc chụp xuống, đă tranh thủ đớp mất ngón tay của ông Lai. Tuy nhiên, trúng những cú đá trời giáng, nên con cọp đau đớn, sợ hăi bỏ chạy vào rừng.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03044.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center">Lễ hội hiến lợn cho ông cọp. Ảnh chụp lại từ đ́nh Ông Cọp
</td></tr></tbody></table>Theo ông Hai Thuận, các cụ kể lại rằng, xưa kia, cọp thường xuyên về quấy nhiễu người dân. Người dân ở thôn vào rừng đều phải đi rất đông, cầm theo giáo mác để xua cọp, pḥng thân. Trong thôn có nhiều chiêng chống để báo động mỗi khi cọp xuất hiện.
Hầu hết cọp đều bỏ chạy khi người dân khua chiêng, gơ trống, nhưng có một con cọp khổng lồ th́ không sợ.
Con cọp này thường xuyên ṃ về làng, ngồi núp trên ngọn dừa để chụp trâu, ḅ, lợn của dân. Trong một lần, chụp con trâu mộng to quá, con trâu chống cự húc lại, khiến con cọp này găy chân, nên chỉ c̣n 3 chân.
Cọp 3 chân không c̣n nhanh nhẹn, không săn được thú, nên nó lại càng thường xuyên về làng bắt trâu, ḅ, thậm chí cả người.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03040_1.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center">Bức tranh đắp nổi h́nh ông cọp trong đ́nh </td></tr></tbody></table>Đúng thời gian đó, ở Tân Quy Thôn xuất hiện một nhà sư tên Nguyễn Văn Vinh. Ở thôn có một ngôi đ́nh thờ tiền nhân khai khẩn vùng đất, nhưng ngôi đ́nh ở sâu trong rừng, mà cọp beo th́ nhiều, nên không ai dám nhang khói. V́ thế, ngôi đ́nh đổ nát.
Nhà sư Vinh đă vào rừng t́m ngôi đ́nh đó. Đang trên đường đi, th́ gặp con cọp 3 chân ngáng đường, trong tư thế vồ mồi.
Nhà sư chắp tay nói: “Mô Phật. Ta trên đường đi giáo hóa Phật pháp. Nhà ngươi có tánh linh th́ tránh đường. Khi trở về ta sẽ nạp mạng cho ngươi”.
Nói xong, con cọp lập tức tránh đường cho nhà sư đi. Xong việc, nhà sư quay lại. Ngài ngồi trong tư thế thiền, chờ cọp ăn thịt. Tuy nhiên, con cọp bỏ đi.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03054.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center">Ông Hội bên lán đặt đầu lợn, trâu dâng cọp
</td></tr></tbody></table>Nghe nhà sư kể chuyện này, người dân nghĩ ông cọp là hiện thân của thần thánh, nên đă lập một miếu nhỏ thờ cúng ông cọp. Cạnh miếu, dựng một cái lán. Trong thôn hễ mổ lợn, mổ trâu, đều để đầu trâu, đầu lợn ở cái lán. Sáng hôm sau, không thấy đầu lợn, đầu trâu đâu cả, th́ chắc chắn rằng ông cọp đă tha đi.
Đến năm 1852, thời Nguyễn, người dân ở Tân Quy Thôn đă chặt tràm, dựng một ngôi đ́nh lớn. Cứ vào 10-5 âm lịch hàng năm, người dân lại tổ chức lễ cúng rất to.
Trong ngày đó, người dân mổ một con lợn, đặt tại lán sau đ́nh, mời ông cọp về xơi. Năm nào không cúng lợn, ông cọp về thôn quậy phá khiến dân ấp không làm ăn được ǵ.
Đến năm 1972, ông Mă Chín, là người giàu có trong ấp đă tài trợ xây dựng lại ngôi đ́nh khang trang hơn.
Câu chuyện về ông cọp 3 chân tha mạng cho nhà sư có thể là hoang đường, nhưng sự xuất hiện của cọp ở Tân Quy Thôn là có thật. Sợ hăi và tôn kính cọp, nên người dân lập đ́nh, miếu thờ cọp cũng là điều dễ hiểu.
C̣n tiếp…
Phạm Ngọc Dương
Kỳ 1: Cọp 3 chân khiến cả ấp kinh sợ
Người miền Tây có câu: “Dưới sông sấu lội, trên bờ cọp um”, đủ biết rằng, xưa kia, vùng đất này đầy rẫy thú dữ.
Dù sông nước miền Tây giờ chẳng c̣n mấy rừng rú, loài sấu, cọp hoang dă đă chẳng c̣n mống nào, nhưng những câu chuyện về hùm beo, rắn khổng lồ vẫn luôn là đề tài hấp dẫn.
PV VTC News đă ngang dọc vùng sông nước miền Tây, để t́m lại h́nh bóng loài cọp dữ, loài vật hấp dẫn chỉ đứng sau rắn hổ mây khổng lồ trong những câu chuyện đường rừng, nhằm khắc họa lại một phần cuộc sống sông nước miền Tây thời xưa.
Giới trẻ ngày nay không hiểu v́ sao, đây đó vùng sông nước miền Tây, lại có đ́nh, đền, miếu thờ ông cọp. Thay v́ thờ thần thánh, người ta lại khói hương nghi ngút, khấn vái thành kính loài vật được cho là thú dữ.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03064.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center">Cầu vào đền Ông Cọp </td></tr></tbody></table>Ở xă Tân Thành (TP. Cà Mau), có một ngôi đ́nh, không chỉ là nơi tụ họp, sinh hoạt văn hóa của người dân, mà c̣n là nơi thờ cọp. Người dân nơi đây thành kính gọi loài vật này là ông. Ngôi đ́nh cũng v́ thế mà linh thiêng bội phần.
Tân Thành nằm cách TP. Cà Mau ngót chục cây số. Con đường ngoằn ngoèo măi mới đến được doi đất Tân Quy Thôn cổ xưa.
Đ́nh Tân Thành nằm trầm mặc bên kia con rạch, bốn mùa nước mênh mang, dềnh lên đến mép bờ. Cây cầu khỉ vào đ́nh đă được thay bằng cầu bê tông nho nhỏ.
Vừa bước qua cầu, tấm biển to tướng đập vào mắt tôi: Đ́nh thần Tân Định Ông Cọp. Ngay dưới tấm biển, là h́nh ảnh đắp nổi một ông cọp to tướng, vằn vện, miệng há hung dữ, oai vệ giữa rừng hoang. H́nh ảnh tả thực rất sinh động, trông như thật.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03022.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center"> </td></tr></tbody></table>Tôi đang loay hoay trước cánh cổng khóa im ỉm, th́ một người đàn ông gầy c̣m nhom, đen cháy, cởi trần, với cánh tay cụt lại gần xởi lởi: “Chú vào thắp hương cho ông cọp hả?”. Tôi giới thiệu là nhà báo, ông trở nên xởi lởi, tiếp chuyện râm ran.
Nhà ông từ Lê Văn Hội ở ngay sát vách đ́nh. Ông Hội giơ cánh tay cụt ngủn bảo: “Tui bị máy chà gạo đánh cụt tay, chớ không phải bị ổng ăn đâu nhá”. Rồi ông cười phá. Nụ cười hồn hậu đậm chất miền Tây.
Ông Hội mở cửa đ́nh. Phía trong ngôi đ́nh bài trí khá đơn sơ, chứ không cầu kỳ như đ́nh ngoài Bắc. Hai bức tường ở hai bên chánh điện cũng có 2 ông hổ được đắp nổi, màu mè, oai hùm trông như thật.
Tôi đang ngắm nghía ngôi đ́nh, th́ ông Huỳnh Công Thuận, c̣n gọi là Hai Thuận, chánh bái của đ́nh t́m đến. Hỏi chuyện về cọp, sông Hai Thuận sôi nổi hẳn lên. Ông cũng là người sưu tầm, lượm lặt, nắm rơ nhất về ngôi đ́nh và ông cọp 3 chân được thờ ở ngôi đ́nh này.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03023.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center">Bức họa ông cọp ngay cổng đ́nh </td></tr></tbody></table>Theo đó, chuyện xảy ra cách nay đă 200 năm. Khi ấy, vùng Tân Thành cũng như khắp đất Mũi vẫn c̣n là vùng rừng rú hoang rậm, nước ngập bốn bề, lau lách khắp nơi. Tiền nhân mới khai khẩn vùng đất Cà Mau 300 năm trước, nên khi đó dân cư thưa thớt lắm.
Tiền nhân về khai hoang vùng Tân Thành đă đặt tên là Rạch Cái Nhúc, v́ nơi đây vốn có con kênh mọc toàn rau nhút. Sau th́ đổi tên thành Long Thủy Tổng và tên Tân Quy Thôn được dùng đến tận hôm nay.
Ngay nay, hỏi chuyện về cọp, lớp trẻ không c̣n dấu ấn ǵ nữa. Những người già cũng chỉ được nghe chuyện cọp ở Tân Quy Thôn do đời trước kể lại.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03063.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center">Ông Hai Thuận bên bức họa ông cọp trong đ́nh </td></tr></tbody></table>Chuyện rằng, ở Tân Quy Thôn có ông Phạm Văn Lai, vốn là quan vơ, nhưng từ quan về ẩn. Hồi đầu thế kỷ 19, ông Lai đang đi rừng cùng với bạn, dừng chân ở bờ sông Cái Nhút, th́ có tiếng hổ gầm.
Mấy người bạn đi cùng sợ quá, liền nhảy xuống sông chạy trốn. Riêng ông Phạm Văn Lai, vốn dũng khí hơn người, lại chẳng sợ vía cọp, nên b́nh tĩnh thủ thế.
Con cọp to như ḅ mộng trừng mắt nh́n ông không chớp. Bất th́nh ĺnh, nó đập đuôi bên phải, phóng lên không trung, chụp về phía vai trái của ông Lai.
Nhanh như chớp, ông Lai dùng tay gạt bộ vuốt của nó, đồng thời tung liên tiếp những cú đá chí mạng vào ngực, bụng con cọp. Con cọp vừa mạnh, vừa nhanh, nên trong lúc chụp xuống, đă tranh thủ đớp mất ngón tay của ông Lai. Tuy nhiên, trúng những cú đá trời giáng, nên con cọp đau đớn, sợ hăi bỏ chạy vào rừng.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03044.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center">Lễ hội hiến lợn cho ông cọp. Ảnh chụp lại từ đ́nh Ông Cọp
</td></tr></tbody></table>Theo ông Hai Thuận, các cụ kể lại rằng, xưa kia, cọp thường xuyên về quấy nhiễu người dân. Người dân ở thôn vào rừng đều phải đi rất đông, cầm theo giáo mác để xua cọp, pḥng thân. Trong thôn có nhiều chiêng chống để báo động mỗi khi cọp xuất hiện.
Hầu hết cọp đều bỏ chạy khi người dân khua chiêng, gơ trống, nhưng có một con cọp khổng lồ th́ không sợ.
Con cọp này thường xuyên ṃ về làng, ngồi núp trên ngọn dừa để chụp trâu, ḅ, lợn của dân. Trong một lần, chụp con trâu mộng to quá, con trâu chống cự húc lại, khiến con cọp này găy chân, nên chỉ c̣n 3 chân.
Cọp 3 chân không c̣n nhanh nhẹn, không săn được thú, nên nó lại càng thường xuyên về làng bắt trâu, ḅ, thậm chí cả người.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03040_1.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center">Bức tranh đắp nổi h́nh ông cọp trong đ́nh </td></tr></tbody></table>Đúng thời gian đó, ở Tân Quy Thôn xuất hiện một nhà sư tên Nguyễn Văn Vinh. Ở thôn có một ngôi đ́nh thờ tiền nhân khai khẩn vùng đất, nhưng ngôi đ́nh ở sâu trong rừng, mà cọp beo th́ nhiều, nên không ai dám nhang khói. V́ thế, ngôi đ́nh đổ nát.
Nhà sư Vinh đă vào rừng t́m ngôi đ́nh đó. Đang trên đường đi, th́ gặp con cọp 3 chân ngáng đường, trong tư thế vồ mồi.
Nhà sư chắp tay nói: “Mô Phật. Ta trên đường đi giáo hóa Phật pháp. Nhà ngươi có tánh linh th́ tránh đường. Khi trở về ta sẽ nạp mạng cho ngươi”.
Nói xong, con cọp lập tức tránh đường cho nhà sư đi. Xong việc, nhà sư quay lại. Ngài ngồi trong tư thế thiền, chờ cọp ăn thịt. Tuy nhiên, con cọp bỏ đi.
<table style="margin:auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/02/11/DSC03054.JPG</td></tr><tr><td style="font-family:Arial; font-size:10pt;color:#002 060;" align="center">Ông Hội bên lán đặt đầu lợn, trâu dâng cọp
</td></tr></tbody></table>Nghe nhà sư kể chuyện này, người dân nghĩ ông cọp là hiện thân của thần thánh, nên đă lập một miếu nhỏ thờ cúng ông cọp. Cạnh miếu, dựng một cái lán. Trong thôn hễ mổ lợn, mổ trâu, đều để đầu trâu, đầu lợn ở cái lán. Sáng hôm sau, không thấy đầu lợn, đầu trâu đâu cả, th́ chắc chắn rằng ông cọp đă tha đi.
Đến năm 1852, thời Nguyễn, người dân ở Tân Quy Thôn đă chặt tràm, dựng một ngôi đ́nh lớn. Cứ vào 10-5 âm lịch hàng năm, người dân lại tổ chức lễ cúng rất to.
Trong ngày đó, người dân mổ một con lợn, đặt tại lán sau đ́nh, mời ông cọp về xơi. Năm nào không cúng lợn, ông cọp về thôn quậy phá khiến dân ấp không làm ăn được ǵ.
Đến năm 1972, ông Mă Chín, là người giàu có trong ấp đă tài trợ xây dựng lại ngôi đ́nh khang trang hơn.
Câu chuyện về ông cọp 3 chân tha mạng cho nhà sư có thể là hoang đường, nhưng sự xuất hiện của cọp ở Tân Quy Thôn là có thật. Sợ hăi và tôn kính cọp, nên người dân lập đ́nh, miếu thờ cọp cũng là điều dễ hiểu.
C̣n tiếp…
Phạm Ngọc Dương