johnnydan9
04-21-2013, 16:30
Đồng bào Thái ở bản Co Me, hay c̣n gọi là Cây Me theo tiếng Thái (xă Trung Sơn, huyện Quan Hóa, Thanh Hóa) gọi đồi Pọm Páng là đồi ma. Nằm lọt thỏm giữa Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu, đồi ma cách TP Thanh Hóa chừng 200 km.
Để đến được đây, du khách phải men theo quốc lộ 6 tới ngă ba Ṭng Đậu, đi sang đường 15A theo tả ngạn sông Mă và phải mất gần ngày trời băng qua vô vàn đèo dốc, những khúc cua tay áo sâu hun hút. Những cụ già cao niên trong bản Co Me kể lại, xưa kia trên đồi ma, những khúc xương người nằm vương văi, lăn lốc giữa gai góc và cỏ dại.
Nhiều cụ già tin rằng đó là xương cốt của những kẻ liều mạng dám bước qua lời nguyền truyền kiếp để vào rừng t́m vàng bạc châu báu. Không ai dám bén mảng tới đây, trừ tụi trộm mộ văng lai băng rừng từ hướng Mường Lát, Lai Châu, Ḥa B́nh qua.
<table style="margin: auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/04/21/moco5_1.jpg</td></tr><tr><td style="font-family: Arial; font-size: 10pt; color: rgb(0, 32, 96);" align="center">Do tác động của thời gian, nhiều ngôi mộ đă bị san ngang bằng mặt đất, chỉ c̣n viên đá trấn yểm nằm xiêu vẹo. Ảnh: Lê Hoàng. </td></tr></tbody></table>
Rót ly nước lá rừng mời khách trong ngôi nhà sàn truyền thống, Trưởng bản Co Me Phạm Bá Thược cho biết, ở bản có khu mộ cổ kỳ lạ mà theo đồn đại của người dân là mộ của những người xa xưa “may mắn” chỉ bị hổ tát tai.
Người Thái địa phương tin rằng, khi “chúa sơn lâm” vồ người, nếu tay hổ chạm vào tai th́ nó sẽ bỏ xác lại mà không thèm ăn thịt… Sau đó, người ta thường chôn kẻ xấu số trong rừng sâu, bên trên phải đặt những phiến đá lớn kè chặt để tránh bị loài thú khác đào bới. Nếu chẳng may bị thú dữ moi thấy xác, hồn phách người đó sẽ không thể siêu thoát mà cứ lởn vởn quanh làng, ám hại người dân.
Hết tuần trà, anh Thược dẫn khách đi t́m già làng Phạm Bá T́nh, người đầu tiên dám đặt chân đến đồi ma và cũng là người hiểu rơ cấu trúc của khu mộ đá. Từ bản Co Me, già làng T́nh đưa khách lên thuyền vượt thượng nguồn sông Luồng.
Thuyền đi chừng 30 phút là tới đồi Pọm Páng. Nằm trên sườn đồi, phía dưới những tán cây cổ thụ là một quần thể hàng trăm ngôi mộ. Nhiều mộ cổ ở đây dài tới 5-7 m. Một số khác ngắn hơn cũng độ 3-4 m.
Xung quanh các ngôi mộ đều được chôn nhiều phiến đá lớn theo hướng dựng đứng. Các phiến đá được chôn theo h́nh ô van, hoặc chữ nhật, hay h́nh elip. Nhiều phiến đă bị xô nghiêng, không rơ do tác động của bàn tay con người, hay thời gian...
Nằm ở vị trí trung tâm là ngôi mộ được cho là mộ tổ của người Thái cổ ở Co Me. Phía trên mộ này có phiến đá to cỡ chiếc chiếu một, cao đến quá đầu người, rộng hơn một m, dày khoảng 10-20 cm, bề mặt đă bị phong hóa nặng tạo nên lớp mùn mỏng, không c̣n nh́n rơ những nét chữ Hán khắc trên đó. Già làng Phạm Bá T́nh khẳng định đó là mộ của ông Tiều, ông Tổ vùng đất này.
<table style="margin: auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/04/21/moco8.jpg</td></tr><tr><td style="font-family: Arial; font-size: 10pt; color: rgb(0, 32, 96);" align="center">Xung quanh các ngôi mộ đều được xếp những viên đá theo h́nh ô van, h́nh chữ nhật hay h́nh elip. Ảnh: Lê Hoàng. </td></tr></tbody></table>
Theo những người cao niên, bản Chiềng (đối diện với Co Me qua sông Luồng) được lập do công một vị thủ lĩnh người Thái. V́ không ai biết rơ tên, họ của ông nên dân gian quen gọi một cách kính cẩn là ông Tiều (ông Cả, ông Trưởng).
Mấy trăm năm về trước, ông Tiều dẫn đoàn thuyền lớn chất đầy gạo, muối, cung nỏ, đạn dược ngược ḍng sông Luồng đến khúc sông này. Thấy thế đất đẹp, ông bèn dừng thuyền lập bản, đặt tên là bản Chiềng (bản Trung tâm). Gần đây, khi dân bản Chiềng đă đông đúc, người ta qua sông lập thêm bản Co Me.
Người bản Chiềng, bản Co Me bây giờ chính là hậu duệ nhiều đời của ông Tiều. Điều đặc biệt theo cụ T́nh là trong vùng không hề có loại đá dùng để táng quanh khu mộ này.
Và cho đến tận bây giờ, người dân địa phương vẫn chưa thể lư giải khu mộ có từ bao giờ, đá này được vận chuyển từ đâu tới? Làm cách nào mà người xưa với những phương tiện thô sơ có thể ghè đẽo được những tấm đá lớn nặng hàng tấn như vậy?
Tiến sĩ Phạm Văn Tuấn, Trưởng ban Quản lư di tích và danh thắng Thanh Hóa cho biết, sau khi khu mộ đá ở bản Co Me được phát hiện, ngành chức năng đă có văn bản yêu cầu chính quyền địa phương kiểm tra thực trạng để có biện pháp bảo tồn.
“Thời gian tới, chúng tôi sẽ mời các nhà nghiên cứu ở Viện khảo cổ học Viện Nam về kiểm tra, đánh giá để giải mă những bí ẩn về khu mộ đá cổ này”, ông Tuấn nói.
Để đến được đây, du khách phải men theo quốc lộ 6 tới ngă ba Ṭng Đậu, đi sang đường 15A theo tả ngạn sông Mă và phải mất gần ngày trời băng qua vô vàn đèo dốc, những khúc cua tay áo sâu hun hút. Những cụ già cao niên trong bản Co Me kể lại, xưa kia trên đồi ma, những khúc xương người nằm vương văi, lăn lốc giữa gai góc và cỏ dại.
Nhiều cụ già tin rằng đó là xương cốt của những kẻ liều mạng dám bước qua lời nguyền truyền kiếp để vào rừng t́m vàng bạc châu báu. Không ai dám bén mảng tới đây, trừ tụi trộm mộ văng lai băng rừng từ hướng Mường Lát, Lai Châu, Ḥa B́nh qua.
<table style="margin: auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/04/21/moco5_1.jpg</td></tr><tr><td style="font-family: Arial; font-size: 10pt; color: rgb(0, 32, 96);" align="center">Do tác động của thời gian, nhiều ngôi mộ đă bị san ngang bằng mặt đất, chỉ c̣n viên đá trấn yểm nằm xiêu vẹo. Ảnh: Lê Hoàng. </td></tr></tbody></table>
Rót ly nước lá rừng mời khách trong ngôi nhà sàn truyền thống, Trưởng bản Co Me Phạm Bá Thược cho biết, ở bản có khu mộ cổ kỳ lạ mà theo đồn đại của người dân là mộ của những người xa xưa “may mắn” chỉ bị hổ tát tai.
Người Thái địa phương tin rằng, khi “chúa sơn lâm” vồ người, nếu tay hổ chạm vào tai th́ nó sẽ bỏ xác lại mà không thèm ăn thịt… Sau đó, người ta thường chôn kẻ xấu số trong rừng sâu, bên trên phải đặt những phiến đá lớn kè chặt để tránh bị loài thú khác đào bới. Nếu chẳng may bị thú dữ moi thấy xác, hồn phách người đó sẽ không thể siêu thoát mà cứ lởn vởn quanh làng, ám hại người dân.
Hết tuần trà, anh Thược dẫn khách đi t́m già làng Phạm Bá T́nh, người đầu tiên dám đặt chân đến đồi ma và cũng là người hiểu rơ cấu trúc của khu mộ đá. Từ bản Co Me, già làng T́nh đưa khách lên thuyền vượt thượng nguồn sông Luồng.
Thuyền đi chừng 30 phút là tới đồi Pọm Páng. Nằm trên sườn đồi, phía dưới những tán cây cổ thụ là một quần thể hàng trăm ngôi mộ. Nhiều mộ cổ ở đây dài tới 5-7 m. Một số khác ngắn hơn cũng độ 3-4 m.
Xung quanh các ngôi mộ đều được chôn nhiều phiến đá lớn theo hướng dựng đứng. Các phiến đá được chôn theo h́nh ô van, hoặc chữ nhật, hay h́nh elip. Nhiều phiến đă bị xô nghiêng, không rơ do tác động của bàn tay con người, hay thời gian...
Nằm ở vị trí trung tâm là ngôi mộ được cho là mộ tổ của người Thái cổ ở Co Me. Phía trên mộ này có phiến đá to cỡ chiếc chiếu một, cao đến quá đầu người, rộng hơn một m, dày khoảng 10-20 cm, bề mặt đă bị phong hóa nặng tạo nên lớp mùn mỏng, không c̣n nh́n rơ những nét chữ Hán khắc trên đó. Già làng Phạm Bá T́nh khẳng định đó là mộ của ông Tiều, ông Tổ vùng đất này.
<table style="margin: auto;" align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3" width="1"><tbody><tr><td>http://res.vtc.vn/media/vtcnews/2013/04/21/moco8.jpg</td></tr><tr><td style="font-family: Arial; font-size: 10pt; color: rgb(0, 32, 96);" align="center">Xung quanh các ngôi mộ đều được xếp những viên đá theo h́nh ô van, h́nh chữ nhật hay h́nh elip. Ảnh: Lê Hoàng. </td></tr></tbody></table>
Theo những người cao niên, bản Chiềng (đối diện với Co Me qua sông Luồng) được lập do công một vị thủ lĩnh người Thái. V́ không ai biết rơ tên, họ của ông nên dân gian quen gọi một cách kính cẩn là ông Tiều (ông Cả, ông Trưởng).
Mấy trăm năm về trước, ông Tiều dẫn đoàn thuyền lớn chất đầy gạo, muối, cung nỏ, đạn dược ngược ḍng sông Luồng đến khúc sông này. Thấy thế đất đẹp, ông bèn dừng thuyền lập bản, đặt tên là bản Chiềng (bản Trung tâm). Gần đây, khi dân bản Chiềng đă đông đúc, người ta qua sông lập thêm bản Co Me.
Người bản Chiềng, bản Co Me bây giờ chính là hậu duệ nhiều đời của ông Tiều. Điều đặc biệt theo cụ T́nh là trong vùng không hề có loại đá dùng để táng quanh khu mộ này.
Và cho đến tận bây giờ, người dân địa phương vẫn chưa thể lư giải khu mộ có từ bao giờ, đá này được vận chuyển từ đâu tới? Làm cách nào mà người xưa với những phương tiện thô sơ có thể ghè đẽo được những tấm đá lớn nặng hàng tấn như vậy?
Tiến sĩ Phạm Văn Tuấn, Trưởng ban Quản lư di tích và danh thắng Thanh Hóa cho biết, sau khi khu mộ đá ở bản Co Me được phát hiện, ngành chức năng đă có văn bản yêu cầu chính quyền địa phương kiểm tra thực trạng để có biện pháp bảo tồn.
“Thời gian tới, chúng tôi sẽ mời các nhà nghiên cứu ở Viện khảo cổ học Viện Nam về kiểm tra, đánh giá để giải mă những bí ẩn về khu mộ đá cổ này”, ông Tuấn nói.