tonycarter
06-21-2013, 21:25
Đặc phái viên nhật báo kinh tế Les Echos từ Astana phân tích chiến lược hợp tác của Trung Quốc tại nước láng giềng Kazakhstan trong bài phóng sự đề tựa « Trung Quốc đẩy mạnh quân cờ sang Trung Á ». Kazakhstan nằm giữa hai ông khổng lồ: một bên là Nga - nước lớn nhất, bên kia là Trung Quốc - quốc gia đông dân nhất.
<table style="width: 100px;" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=484697&stc=1&d=1371849900
Mỏ than lộ thiên của Kazakhstan. Getty Images/Christopher Herwig
</td></tr></tbody></table>Nắm quyền sau khi Liên bang Xô Viết tan ră, tổng thống hiện nay của Kazakhstan đă từ bỏ thủ đô cũ Almaty, cho xây dựng một thủ đô mới, Astana, gần với người anh em đồng bào Kazakh hơn. Việc di chuyển thủ đô cách xa Trung Quốc hơn cũng nhằm tránh khỏi những tham vọng của Bắc Kinh.
Để thỏa măn nhu cầu dầu lửa và khí đốt, Trung Quốc ngược theo con đường tơ lụa và đặc biệt quan tâm tới Kazakhstan, đất nước có diện tích lớn thứ 9 trên thế giới, với 17 triệu dân, mà trong ḷng đất chứa đầy nguồn tài nguyên tự nhiên. Nước Nga đă không thể bỏ qua trước mối lợi này, nhưng hiện giờ phải chia món mồi béo bở đó với Trung Quốc.
Kazakhstan chứa khoảng 3% tổng trữ lượng dầu mỏ và khoảng 1,7% trữ lượng khí đốt trên thế giới. Tổng thư kư Tổ chức quốc tế Energy Charter đánh giá « Từ giờ tới năm 2015, Kazakhstan sẽ lọt vào top 10 các nhà sản xuất dầu lửa thế giới và về mặt địa lư, nước này nằm giữa hai người tiêu thụ năng lượng nhiều nhất : châu Âu và Trung Quốc ». Kazakhstan cũng là nước sản xuất uranium lớn nhất thế giới. Đất nước này trở thành đầu tầu kinh tế tại khu vực Trung Á, chiếm 75% tổng GDP trong vùng.
Cách đây 2 năm, ông Hồ Cẩm Đào, chủ tịch Trung Quốc thời đó, ca ngợi « bùng nổ quan hệ song phương » giữa hai nước. Trao đổi mậu dịch sẽ tăng gấp đôi từ giờ tới năm 2015. Bắc Kinh đă đầu tư nhiều tỉ đô la vào Kazakhstan. Vào năm 2013 hoặc 2014, một công ty liên doanh của hai nước sẽ xây dựng hệ thống ống dẫn khí để hàng năm cung cấp cho Trung Quốc khoảng 40 tỉ mét khối khí đốt. Chủ tịch tập đoàn KazMunaisGas b́nh luận rằng dự án này sẽ cho phép « đa dạng hóa về lựa chọn xuất khẩu của chúng tôi. Trước đây, chúng tôi xuất khẩu chỉ thông qua Gazprom (tập đoàn Nga) »
Đối với nước Nga, sự thâm nhập của Trung Quốc vào sân sau của họ là một mối thách thức rơ ràng. Ngay giữa những năm 2000, một đường ống dẫn dầu đă nối những mỏ dầu Kazakhstan với vùng Tân Cương. Và người Trung Quốc đang t́m cách mua lại cổ phần của nhà sản xuất dầu lửa Mỹ ConocoPhillips trong tập đoàn khai thác mỏ Kashagan. Nằm tại biển Caspi, Kashagan có trữ lượng ước chừng 30 tỉ thùng dầu, trong đó từ 8 đến 12 tỉ thùng có thể khai thác được.
Trung Quốc thay đổi chiến lược đầu tư
Trung Quốc c̣n quan tâm tới nhiều nguồn tài nguyên khác, đầu tiên là mỏ quặng. Năm ngoái, Ngân hàng Phát triển Trung Quốc đă dành một 1,5 tỉ đô la cho Kazakhmys, nhà khai thác mỏ khổng lồ của Kazakhstan, để phát triển quặng đồng Aktogay. Chủ tịch SB Capital cho biết : « Từ một năm nay, người Trung Quốc không chỉ quan tâm tới dầu mỏ và khí đốt, mà c̣n đa dạng hóa các mối quan tâm của họ, bằng cách đầu tư vào cơ sở hạ tầng, hay ngành nông nghiệp ».
Trung Quốc và Kazakhstan kư kết một thỏa thuận để xây dựng 1200 km đường sắt nối hai thủ đô, cũ và mới, của Kazakhstan. Và không xa thủ đô cũ Almaty (gần Trung Quốc), sẽ mọc lên một công tŕnh gồm khách sạn và ṣng bạc, đúng theo kiểu Ma Cao, để phục vụ cho khách hàng từ tây bắc Trung Quốc tới.
Kazakhstan muốn trở thành trung tâm của Trung Á. Trung tuần tháng 6, đất nước vui mừng làm hồi sinh con đường tơ lụa nhờ tuyến đường sắt nối Trung Quốc và châu Âu. Từ giờ trở đi, một xe container chỉ mất 15 ngày để vượt 15 ngh́n km từ Trùng Khánh sang Duisburg (thuộc vùng Ruhr của Đức), trong khi đó, bằng đường thủy phải mất 45 ngày.
Trung Quốc quan tâm với Trung Á cũng v́ lư do an ninh
Khu vực này nằm ngay cửa ngơ của vùng Tân Cương. Người Ngô Duy Nhĩ thiểu số sống ở khu vực tây bắc Trung Quốc không phải là người dễ bảo. Trong khi đó, bên kia biên giới là người Thổ và người Hồi giáo. Bắc Kinh sợ người dân thiểu số dễ bị kích động. Họ cũng sợ những bất ổn hay khủng bố các công tŕnh đầu tư của ḿnh tại đây.
Hai lư do giải thích cho sự lo ngại này là Khối Quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO) rút khỏi Afghanistan, như vậy các tổ chức Hồi giáo cực đoan sẽ phát triển hơn, và người kế nhiệm tổng thống Nazarbayev sẽ là ai. Chính v́ thế, Bắc Kinh sử dụng lá bài Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, chủ yếu nhằm vào việc đảm bảo an ninh, được thành lập năm 2001, bao gồm Trung Quốc, Nga và 4 nước Trung Á (Kazakhstan, Kirghizistan, Tadjikistan và Ouzbékistan).
Sự can thiệp của Trung Quốc vào Trung Á vấp phải hai trở ngại: Mát-xcơ-va và lo ngại của dân chúng địa phương. Mặc dù thường phối hợp ăn ư với nhau trên trường quốc tế, nhưng trong khu vực, Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh với Nga. Bắc Kinh kêu gọi thỏa hiệp mậu dịch nhưng Nga làm ngơ và đặt rào cản thuế quan Nga-Kazakhstan-Belarus. Kazakhstan cố gắng cân bằng cán cân Nga-Trung Quốc, nhưng về mặt chính trị th́ sẽ ưu ái mối quan hệ với người Nga.
C̣n người dân Kazakhstan lo ngại về các hoạt động của Trung Quốc, thậm chí là bài trừ. Cán bộ một doanh nghiệp nước ngoài tại đây cho biết: « Đúng là hành động bài Trung Quốc đang tăng nhanh, nhưng sao phải ngạc nhiên? Họ hung tợn và ngạo nghễ và coi chúng tôi như một nước hạng hai nơi mà mọi thứ đều có thể mua được ». Về việc bán đất nông nghiệp cho người Trung Quốc, dân Kazakhstan phản đối v́ với họ các dự án này chỉ có lợi cho công nhân Trung Quốc « nhập khẩu ». Thế nhưng, bóng của người khổng lồ Trung Quốc sẽ c̣n in lâu dài trên thảo nguyên mênh mông Kazakhstan.
Điện Elysée sắp đón các siêu sao doanh nghiệp tư nhân Trung Quốc
Các doanh nghiệp Trung Quốc thể hiện quyết tâm chinh phục thị trường châu Âu. Ngày hôm qua, Hoa Vi làm một « show » lớn quảng bá điện thoại thông minh của ḿnh tại Luân Đôn. Từ ngày 25 tới ngày 30 tháng 6 tới, các doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Trung Quốc sẽ có chuyến công du tại Pháp theo lời mời của tổng thống Pháp François Hollande. Báo Le Monde thông tin về sự kiện này.
Phái đoàn thăm nước Pháp sẽ có 42 chủ doanh nghiệp Trung Quốc do ông Liễu Truyền Chí, nhà sáng lập thương hiệu Lenovo, tổ chức. Chuyến thăm được hai nước Pháp, Bỉ và Câu lạc bộ doanh nhân Trung Quốc (China Entrepreneur Club) khởi xướng. Trong danh sách, ngoài trưởng đoàn Liễu Truyền Chí, c̣n có những tên tuổi sắp đi vào truyền thuyết Trung Quốc như Jack Ma - người sáng lập website Alibaba, hay đồng chủ tịch người Trung Quốc của công ty Fosun (cổ đông của Club Méditerrannée).
Qua chuyến viếng thăm này, các ông chủ Trung Quốc muốn tập trung vào « nền kinh tế mới » và dành thời gian để gặp gỡ giới lănh đạo doanh nghiệp hay chuyên gia Pháp. Trong buổi họp báo tại Sứ quán Pháp tại Trung Quốc, trưởng đoàn Liễu Truyền Chí cho biết, ngoài các lĩnh vực truyền thống Pháp-Hoa như nguyên tử và hàng không, chuyến công du này nhằm « t́m kiếm các đối tác và các hướng bổ sung », như thực phẩm, tài chính hay hàng xa xỉ, cho các doanh nghiệp Trung Quốc. Một số ông chủ lớn Trung Quốc sẽ suy nghĩ để đầu tư vào thị trường Pháp, một số khác sẽ nghiên cứu nền kinh tế nước chủ nhà để t́m kiếm đối tác hay giải pháp cho hoạt động của công ty họ tại Trung Quốc.
Ngoài tổng thống Pháp, đoàn doanh nghiệp Trung Quốc sẽ gặp gỡ nhiều nhân vật quan trọng như Ngoại trưởng Laurent Fabius, hay chủ tịch các tập đoàn lớn, cũng như thăm tập đoàn Dassault Système. Từ khi số lượng tỉ phú Trung Quốc không ngừng tăng, tập đoàn này mong muốn sẽ cung cấp cho giới nhà giàu của nước này máy bay hạng sang Falcon.
Cũng liên quan tới sự tăng trưởng nhanh của các doanh nghiệp Trung Quốc, báo Les Echos cho biết tập đoàn Vạn Đạt mới mua lại Sunseeker, tập đoàn sản xuất du thuyền hạng sang của Anh, mà du thuyền của hăng này đă nổi tiếng trong loạt phim của điệp viên 007. C̣n báo Le Figaro cho biết « Hoa Vi tuyên bố quan tâm đến hăng Nokia ».
Thu Hằng, rfi
<table style="width: 100px;" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=484697&stc=1&d=1371849900
Mỏ than lộ thiên của Kazakhstan. Getty Images/Christopher Herwig
</td></tr></tbody></table>Nắm quyền sau khi Liên bang Xô Viết tan ră, tổng thống hiện nay của Kazakhstan đă từ bỏ thủ đô cũ Almaty, cho xây dựng một thủ đô mới, Astana, gần với người anh em đồng bào Kazakh hơn. Việc di chuyển thủ đô cách xa Trung Quốc hơn cũng nhằm tránh khỏi những tham vọng của Bắc Kinh.
Để thỏa măn nhu cầu dầu lửa và khí đốt, Trung Quốc ngược theo con đường tơ lụa và đặc biệt quan tâm tới Kazakhstan, đất nước có diện tích lớn thứ 9 trên thế giới, với 17 triệu dân, mà trong ḷng đất chứa đầy nguồn tài nguyên tự nhiên. Nước Nga đă không thể bỏ qua trước mối lợi này, nhưng hiện giờ phải chia món mồi béo bở đó với Trung Quốc.
Kazakhstan chứa khoảng 3% tổng trữ lượng dầu mỏ và khoảng 1,7% trữ lượng khí đốt trên thế giới. Tổng thư kư Tổ chức quốc tế Energy Charter đánh giá « Từ giờ tới năm 2015, Kazakhstan sẽ lọt vào top 10 các nhà sản xuất dầu lửa thế giới và về mặt địa lư, nước này nằm giữa hai người tiêu thụ năng lượng nhiều nhất : châu Âu và Trung Quốc ». Kazakhstan cũng là nước sản xuất uranium lớn nhất thế giới. Đất nước này trở thành đầu tầu kinh tế tại khu vực Trung Á, chiếm 75% tổng GDP trong vùng.
Cách đây 2 năm, ông Hồ Cẩm Đào, chủ tịch Trung Quốc thời đó, ca ngợi « bùng nổ quan hệ song phương » giữa hai nước. Trao đổi mậu dịch sẽ tăng gấp đôi từ giờ tới năm 2015. Bắc Kinh đă đầu tư nhiều tỉ đô la vào Kazakhstan. Vào năm 2013 hoặc 2014, một công ty liên doanh của hai nước sẽ xây dựng hệ thống ống dẫn khí để hàng năm cung cấp cho Trung Quốc khoảng 40 tỉ mét khối khí đốt. Chủ tịch tập đoàn KazMunaisGas b́nh luận rằng dự án này sẽ cho phép « đa dạng hóa về lựa chọn xuất khẩu của chúng tôi. Trước đây, chúng tôi xuất khẩu chỉ thông qua Gazprom (tập đoàn Nga) »
Đối với nước Nga, sự thâm nhập của Trung Quốc vào sân sau của họ là một mối thách thức rơ ràng. Ngay giữa những năm 2000, một đường ống dẫn dầu đă nối những mỏ dầu Kazakhstan với vùng Tân Cương. Và người Trung Quốc đang t́m cách mua lại cổ phần của nhà sản xuất dầu lửa Mỹ ConocoPhillips trong tập đoàn khai thác mỏ Kashagan. Nằm tại biển Caspi, Kashagan có trữ lượng ước chừng 30 tỉ thùng dầu, trong đó từ 8 đến 12 tỉ thùng có thể khai thác được.
Trung Quốc thay đổi chiến lược đầu tư
Trung Quốc c̣n quan tâm tới nhiều nguồn tài nguyên khác, đầu tiên là mỏ quặng. Năm ngoái, Ngân hàng Phát triển Trung Quốc đă dành một 1,5 tỉ đô la cho Kazakhmys, nhà khai thác mỏ khổng lồ của Kazakhstan, để phát triển quặng đồng Aktogay. Chủ tịch SB Capital cho biết : « Từ một năm nay, người Trung Quốc không chỉ quan tâm tới dầu mỏ và khí đốt, mà c̣n đa dạng hóa các mối quan tâm của họ, bằng cách đầu tư vào cơ sở hạ tầng, hay ngành nông nghiệp ».
Trung Quốc và Kazakhstan kư kết một thỏa thuận để xây dựng 1200 km đường sắt nối hai thủ đô, cũ và mới, của Kazakhstan. Và không xa thủ đô cũ Almaty (gần Trung Quốc), sẽ mọc lên một công tŕnh gồm khách sạn và ṣng bạc, đúng theo kiểu Ma Cao, để phục vụ cho khách hàng từ tây bắc Trung Quốc tới.
Kazakhstan muốn trở thành trung tâm của Trung Á. Trung tuần tháng 6, đất nước vui mừng làm hồi sinh con đường tơ lụa nhờ tuyến đường sắt nối Trung Quốc và châu Âu. Từ giờ trở đi, một xe container chỉ mất 15 ngày để vượt 15 ngh́n km từ Trùng Khánh sang Duisburg (thuộc vùng Ruhr của Đức), trong khi đó, bằng đường thủy phải mất 45 ngày.
Trung Quốc quan tâm với Trung Á cũng v́ lư do an ninh
Khu vực này nằm ngay cửa ngơ của vùng Tân Cương. Người Ngô Duy Nhĩ thiểu số sống ở khu vực tây bắc Trung Quốc không phải là người dễ bảo. Trong khi đó, bên kia biên giới là người Thổ và người Hồi giáo. Bắc Kinh sợ người dân thiểu số dễ bị kích động. Họ cũng sợ những bất ổn hay khủng bố các công tŕnh đầu tư của ḿnh tại đây.
Hai lư do giải thích cho sự lo ngại này là Khối Quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO) rút khỏi Afghanistan, như vậy các tổ chức Hồi giáo cực đoan sẽ phát triển hơn, và người kế nhiệm tổng thống Nazarbayev sẽ là ai. Chính v́ thế, Bắc Kinh sử dụng lá bài Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, chủ yếu nhằm vào việc đảm bảo an ninh, được thành lập năm 2001, bao gồm Trung Quốc, Nga và 4 nước Trung Á (Kazakhstan, Kirghizistan, Tadjikistan và Ouzbékistan).
Sự can thiệp của Trung Quốc vào Trung Á vấp phải hai trở ngại: Mát-xcơ-va và lo ngại của dân chúng địa phương. Mặc dù thường phối hợp ăn ư với nhau trên trường quốc tế, nhưng trong khu vực, Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh với Nga. Bắc Kinh kêu gọi thỏa hiệp mậu dịch nhưng Nga làm ngơ và đặt rào cản thuế quan Nga-Kazakhstan-Belarus. Kazakhstan cố gắng cân bằng cán cân Nga-Trung Quốc, nhưng về mặt chính trị th́ sẽ ưu ái mối quan hệ với người Nga.
C̣n người dân Kazakhstan lo ngại về các hoạt động của Trung Quốc, thậm chí là bài trừ. Cán bộ một doanh nghiệp nước ngoài tại đây cho biết: « Đúng là hành động bài Trung Quốc đang tăng nhanh, nhưng sao phải ngạc nhiên? Họ hung tợn và ngạo nghễ và coi chúng tôi như một nước hạng hai nơi mà mọi thứ đều có thể mua được ». Về việc bán đất nông nghiệp cho người Trung Quốc, dân Kazakhstan phản đối v́ với họ các dự án này chỉ có lợi cho công nhân Trung Quốc « nhập khẩu ». Thế nhưng, bóng của người khổng lồ Trung Quốc sẽ c̣n in lâu dài trên thảo nguyên mênh mông Kazakhstan.
Điện Elysée sắp đón các siêu sao doanh nghiệp tư nhân Trung Quốc
Các doanh nghiệp Trung Quốc thể hiện quyết tâm chinh phục thị trường châu Âu. Ngày hôm qua, Hoa Vi làm một « show » lớn quảng bá điện thoại thông minh của ḿnh tại Luân Đôn. Từ ngày 25 tới ngày 30 tháng 6 tới, các doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Trung Quốc sẽ có chuyến công du tại Pháp theo lời mời của tổng thống Pháp François Hollande. Báo Le Monde thông tin về sự kiện này.
Phái đoàn thăm nước Pháp sẽ có 42 chủ doanh nghiệp Trung Quốc do ông Liễu Truyền Chí, nhà sáng lập thương hiệu Lenovo, tổ chức. Chuyến thăm được hai nước Pháp, Bỉ và Câu lạc bộ doanh nhân Trung Quốc (China Entrepreneur Club) khởi xướng. Trong danh sách, ngoài trưởng đoàn Liễu Truyền Chí, c̣n có những tên tuổi sắp đi vào truyền thuyết Trung Quốc như Jack Ma - người sáng lập website Alibaba, hay đồng chủ tịch người Trung Quốc của công ty Fosun (cổ đông của Club Méditerrannée).
Qua chuyến viếng thăm này, các ông chủ Trung Quốc muốn tập trung vào « nền kinh tế mới » và dành thời gian để gặp gỡ giới lănh đạo doanh nghiệp hay chuyên gia Pháp. Trong buổi họp báo tại Sứ quán Pháp tại Trung Quốc, trưởng đoàn Liễu Truyền Chí cho biết, ngoài các lĩnh vực truyền thống Pháp-Hoa như nguyên tử và hàng không, chuyến công du này nhằm « t́m kiếm các đối tác và các hướng bổ sung », như thực phẩm, tài chính hay hàng xa xỉ, cho các doanh nghiệp Trung Quốc. Một số ông chủ lớn Trung Quốc sẽ suy nghĩ để đầu tư vào thị trường Pháp, một số khác sẽ nghiên cứu nền kinh tế nước chủ nhà để t́m kiếm đối tác hay giải pháp cho hoạt động của công ty họ tại Trung Quốc.
Ngoài tổng thống Pháp, đoàn doanh nghiệp Trung Quốc sẽ gặp gỡ nhiều nhân vật quan trọng như Ngoại trưởng Laurent Fabius, hay chủ tịch các tập đoàn lớn, cũng như thăm tập đoàn Dassault Système. Từ khi số lượng tỉ phú Trung Quốc không ngừng tăng, tập đoàn này mong muốn sẽ cung cấp cho giới nhà giàu của nước này máy bay hạng sang Falcon.
Cũng liên quan tới sự tăng trưởng nhanh của các doanh nghiệp Trung Quốc, báo Les Echos cho biết tập đoàn Vạn Đạt mới mua lại Sunseeker, tập đoàn sản xuất du thuyền hạng sang của Anh, mà du thuyền của hăng này đă nổi tiếng trong loạt phim của điệp viên 007. C̣n báo Le Figaro cho biết « Hoa Vi tuyên bố quan tâm đến hăng Nokia ».
Thu Hằng, rfi