Trung Quốc và thời thế

[saigon75]

Ngay sau tuyên bố của Ben Bernanke rằng Fed sẽ thu hẹp chương trình mua trái phiếu trên diện rộng, các thị trường trên toàn cầu đồng loạt rơi vào trạng thái hỗn loạn. Điển hình là Trung Quốc.

Lãi suất liên ngân hàng Thượng Hải (Shibor) đột ngột tăng lên mức cao nhất trong lịch sử. Tác động của Fed, những tưởng đang ở cách xa và khó tác động tới một thị trường tài chính cách nửa địa cầu, hóa ra, lại gần trong gang tấc.

Mối tương quan

Thực tế, Bắc Kinh từ lâu đã khó tránh được tác động của Fed lên thị trường tài chính, khi một phần của khối tài sản khổng lồ trong kho dự trữ ngoại hối của quốc gia này chủ yếu là trái phiếu Chính phủ Mỹ.


http://cafef.vcmedia.vn/thumb_w/252/Images/Uploaded/Share/40286d7b2e4618f9b6b5 57f6eb959bb7/2013/07/02/thoithedoi4b1f7f69/trung-quoc-va-thoi-the.jpg


Năm 2009, Bắc Kinh đã vượt nhanh như vũ bão qua mặt Tokyo trong việc mua trái phiếu để trở thành quốc gia nắm giữ trái phiếu Chính phủ Mỹ lớn nhất thế giới. Mỹ, với vị thế của một cường quốc tài chính hàng đầu toàn cầu, theo đó và theo đà tăng trưởng xuất khẩu trái phiếu Chính phủ sang cường quốc phát triển Châu Á, cũng chính thức trở thành con nợ lớn nhất của nền kinh tế Trung Quốc, với giá trị nợ lên tới 1.200 tỷ USD.
Mối tương quan giữa chủ nợ và con nợ cứ tưởng sẽ theo một chiều thuận duy nhất, rằng chủ nợ sẽ chỉ việc ung dung đòi nợ và con nợ sẽ lâm vào khó khăn. Song tình hình hiện nay đã không còn như trước. Mối tương quan này nếu thu hẹp lại, chẳng khác gì nợ nần giữa các đại gia DN lớn với các ngân hàng. Một khi các ngân hàng đã cho vay nợ quá nhiều để tăng trưởng tín dụng và thu lợi trong giai đoạn hiện tại hoặc kỳ vọng tương lai, thì sự phụ thuộc của ngân hàng vào DN sẽ càng trở lên khó kiểm soát.
Đến một lúc nào đó, sức khỏe của DN sẽ khiến các ngân hàng – chủ nợ cũng phải hắt hơi, thậm chí có thể đổ bệnh nặng. Nó tương tự như tình trạng ngân hàng và DN Việt thời gian qua, khi mà nền kinh tế Việt đã có lúc trở thành “con tin” của các ngân hàng.
Mối tương quan đa chiều giữa chủ nợ Trung Quốc và con nợ Mỹ ngày nay cũng như vậy. Hơn thế, tương quan này cũng đã và đang quyết định nhiều yếu tố khác có tác động lên nền kinh tế hơn 1 tỷ dân. Nếu Mỹ không phát hành trái phiếu và gia tăng nợ công, tiếp tục bơm vốn giá rẻ, các dòng vốn liệu có còn ào ạt chảy vào các quốc gia mới nổi, trong đó có thị trường rộng lớn Trung Quốc để tìm lợi nhuận khi lãi suất của Fed là siêu thấp? Và sẽ ra sao nếu đà tăng trưởng của nền kinh tế đầu tàu thế giới bên kia bờ Thái Bình Dương bỗng nhiên bị giảm lại, khi sự tăng trưởng của nền kinh tế đang được đặt phần nào trên sự thịnh vượng phù hoa từ tài trợ nợ?
Câu trả lời là thị trường xuất khẩu trọng điểm của hầu hết các quốc gia trên thế giới cũng sẽ bớt đi màu mỡ. Kim ngạch xuất khẩu của Bắc Kinh – đà tăng trưởng của Bắc Kinh trong mấy năm qua - tất nhiên, cũng sẽ gặp vấn đề. Còn hơn thế, dòng vốn lưu chuyển trong một thị trường trước nay vẫn được nhân lên bằng nhiều tài sản đa dạng trong đó có trái phiếu Chính phủ Mỹ, nay nếu không còn kỳ vọng vào kỷ nguyên trái phiếu giá rẻ và được đánh giá là rất đảm bảo an toàn để sinh lợi trong tương lai, liệu có tiếp tục trơn tru như trước?

Sẽ là cơ hội thanh lọc thị trường ?

Bắc Kinh chắc chắn đang lo ngại bởi tuyên bố của ông Bernanke. Điều mà ông tuyên bố hôm 19/6 mới đây, đã và đang trái ngược hoàn toàn với các tuyên bố cách đây chưa lâu, khi Fed tung gói nới lỏng định lượng QE3 gồm chương trình mua không giới hạn trái phiếu và giữ lãi suất siêu thấp.
Sự mất cân bằng tài chính của Trung Quốc vì vậy cũng đang dần lộ diện với các bóng ma tín dụng đen, mà quan trọng là bong bóng tài sản đã bắt đầu phình to khó kiểm soát. Siết lại chính sách tín dụng, siết bong bóng tài sản, chủ yếu tập trung trong lĩnh vực địa ốc là kế hoạch Bắc Kinh đã nỗ lực hãm đà trong những năm qua để tìm một cái kết êm ái, nay có thể sẽ là một kịch bản bị phá sản bởi quyết định sớm ngoài dự đoán của Fed. FBOC - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc sẽ làm gì để hỗ trợ hệ thống ngân hàng khi đối diện với nguy cơ cạn kiệt thanh khoản, hay sẽ tận dụng cơ hội này và tiến tới thanh lọc thị trường?

Theo Thuận Hóa

Diễn đàn doanh nghiệp

[saigon75]

Rất có thể những hệ quả mới chỉ bắt đầu. Nhiều chuyên gia nhận định rằng nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới có thể phải chịu những nỗi đau lớn hơn rất nhiều.

NHTW Trung Quốc đã khiến thị trường toàn cầu quay cuồng khi cố gắng thắt chặt tín dụng và hạn chế hệ thống ngân hàng trong bóng tối (shadow banking). Tuy nhiên, rất có thể những hệ quả mới chỉ bắt đầu. Nhiều chuyên gia nhận định rằng nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới có thể phải chịu những nỗi đau lớn hơn rất nhiều.

“Tín dụng đã được thắt chặt kể từ cuối năm ngoái”, Leland Miller – chủ tịch của China Beige Book International nhận định.

Theo Leland, lãi suất cho vay liên ngân hàng tăng lên chính là một chỉ số thể hiện sự căng thẳng của hệ thống. Cơ chế chu chuyển tín dụng đã vỡ vụn và cho đến khi điều này được sửa chữa, Trung Quốc sẽ không thể có được kết cục tốt đẹp.

http://cafef.vcmedia.vn/thumb_w/252/Images/Uploaded/Share/40286d7b2e4618f9b6b5 57f6eb959bb7/2013/06/30/10053417312567335424 0x160/kinh-te-trung-quoc-se-co-cu-sup-do-kinh-hoang.jpg


Trong thông báo được gửi đi tuần trước, NHTW Trung Quốc khẳng định nền kinh tế và hệ thống tài chính đang vận hành trơn tru và không hề có hiện tượng thiếu thanh khoản trên thị trường. Tuy nhiên, nền kinh tế Trung Quốc vẫn phải chịu đựng những rắc rối từ tín dụng và tình trạng đầu tư quá mức trong bối cảnh nền kinh tế suy giảm.

Bill Smead – CEO kiêm CIO của Smead Capital Management – cho rằng trong giai đoạn 2008 – 2011, Trung Quốc đã bơm vào nền kinh tế khoảng 2.500 tỷ USD. Phần lớn số tiền này đổ vào các công cụ đầu tư để xây dựng cầu cống, sân bay và chung cư. Rất nhiều dự án được xây dựng chỉ với mục đích thể hiện tốc độ tăng trưởng kinh tế vượt trội mà không tạo ra nhiều hiệu quả về mặt kinh tế.
Trong khi đó, Gordon Chang – tác giả của cuốn sách “The Coming Collapse of China," (tạm dịch: Cú sụp đổ sắp tới của Trung Quốc) cho rằng nước này chỉ có thể tăng trưởng 2 -3%. Thậm chí, nếu tất cả hoạt động xây dựng đổ vào các thành phố ma và “những con đường chẳng dẫn đến đâu”, nền kinh tế có thể không tăng trưởng.

Gordon Chang bổ sung nên nhìn vào sản lượng sử dụng điện để xem xét tốc độ tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc thay vì các con số chính thức. Trả lời phỏng vấn CNBC hồi đầu tháng, ông nhận định Trung Quốc chỉ tăng trưởng 2,9% trong quý I thay vì 7,7% như báo cáo.

Và, rất nhiều khoản vay được sử dụng để tài trợ cho các thành phố ma và những tuyến đường sắt bỏ hoang. Các chủ nợ gần như không bao giờ có thể thu hồi những khoản nợ này. Thay vào đó, các ngân hàng tiếp tục đảo nợ.

Nếu các ngân hàng ngừng đảo nợ, hệ thống ngân hàng có thể xuất hiện một “lỗ hổng” về vốn. Trong trường hợp này, chính phủ buộc phải bỏ ra một số tiền khổng lồ để tái cấu trúc các ngân hàng.
Trung Quốc có thể làm hai điều để phòng chánh rủi ro: nâng cao tỷ lệ dự trữ bắt buộc và sử dụng nguồn dự trữ ngoại hối khổng lồ.

David Riedel – chuyên gia đến từ Riedel Research Group – cho rằng trong khi nhà đầu tư phải lo lắng về sức khỏe của hệ thống ngân hàng, tỷ lệ dự trữ bắt buộc ở mức 20% mà chính phủ đưa ra và kho dự trữ ngoại hối 3.000 tỷ USD là “hai trụ đỡ quan trọng”.

Tuy nhiên, sử dụng dự trữ ngoại hối để tái cấu trúc các ngân hàng có thể gây nên nhiều hậu quả không mong muốn: phá hoại đồng nhân dân tệ và gây nên lạm phát, dẫn đến một cuộc khủng hoảng lớn.

Bi quan

Đối với một số nhà đầu tư quốc tế, sự bấp bênh của Trung Quốc cũng đồng nghĩa với việc tránh đầu tư vào cổ phiếu Trung Quốc. Rajiv Jain – giám đốc của quỹ Virtus Foreign Opportunities Fund – nói với các nhà đầu tư tham dự hội thảo của Morningstar rằng ông “rất lo lắng về những rủi ro đến từ hệ thống ngân hàng trong bóng tối của Trung Quốc”.

Nhận định về đầu tư trong quý I vừa qua, ông cho rằng tốc độ tăng trưởng tín dụng của Trung Quốc là không bền vững. Jain bổ sung thê rằng các rủi ro mang tính chất hệ thống. Nếu kinh tế Trung Quốc suy giảm, chắc chắn là giá hàng hóa sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực. Giá hàng hóa thấp dẫn đến thu nhập cũng như đầu tư vào các nước xuất khẩu sụt giảm. Các nước này bao gồm Indonesia, Malaysia, Brazil, Canada và Australia.

Ông khuyến nghị nên đầu tư vào các công ty có phần lớn hoạt động ở trong nước (ví dụ như các ngân hàng Ấn Độ) và đánh giá rất thấp các công ty liên quan đến thị trường hàng hóa (vốn phụ thuộc vào Trung Quốc).

Cơ hội của Trung Quốc?

Tuy nhiên, không phải ai cũng bi quan về Trung Quốc. “Chúng tôi vẫn tin rằng Trung Quốc có thể xoay xở được”, Todd Henry – chuyên gia đến từ T.Rowe Price nhận định. Mặc dù nhận định Trung Quốc đã sai lầm trong phân bổ nguồn vốn và hệ thống tài chính ẩn chứa rủi ro, Henry vẫn cho rằng không có rủi ro hệ thống.

T. Rowe cho rằng không nên đầu tư vào mảng tài chính của Trung Quốc. Các cổ phiếu chưa đủ rẻ để chấp nhận rủi ro. T. Rowe ưa chuộng cổ phiếu của các công ty tiêu dùng, Internet và công ty hoạt động trong lĩnh vực môi trường.

Richard Gao, chuyên gia tại Matthews Asia, cho rằng Trung Quốc sẽ không đối mặt với một cuộc khủng hoảng ngân hàng trên diện rộng. Tuy nhiên, nhà đầu tư vẫn nên có cách tiếp cận thận trọng và giảm danh mục đầu tư vào lĩnh vực tài chính, đặc biệt là các ngân hàng.

Michael Kurtz, trưởng bộ phận đầu tư cổ phiếu của Nomura, cũng cho rằng nỗ lực thắt chặt tín dụng “rất hữu ích trong việc giúp nền kinh tế Trung Quốc bền vững hơn trong trung và dài hạn. Thậm chí, đây là điều tích cực cho các định chế tài chính của Trung Quốc.

Còn Bill Stone của công ty quản lý tài sản PNC Asset Management thì cho rằng có vẻ như Trung Quốc không sụp đổ và những biến động gần đây có thể tạo ra cơ hội trong tương lai.

2007 hay 1979?

Chuyên gia đến từ HSBC Garry Evans so sánh bối cảnh hiện nay của Trung Quốc với nước Mỹ hồi năm 1979, khi Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Paul Volcker lên nhậm chức. Theo Evans, chính phủ Trung Quốc đang tập trung vào cải cách, thị trường sẽ chờ đợi liệu cải cách sẽ diễn ra như thế nào.

Trong khi đó, Henry cho rằng chuyển trọng tâm nền kinh tế từ đầu tư sang tiêu dùng nội địa sẽ là một quá trình đòi hỏi nhiều sự khéo léo. Rủi ro nằm ở chỗ Trung Quốc có thể đi chệch hướng và mất kiểm soát. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn tỏ ra khá xuất sắc trong nhiệm vụ điều hành nền kinh tế.

Trong khi đó, Smead có cái nhìn ảm đạm hơn khi cho rằng Trung Quốc năm 2013 giống với nước Mỹ thời kỳ 2007 – 08, khi khủng hoảng tài chính toàn cầu xảy ra. Trung Quốc là mối lo ngại lớn nhất của Smead và ông tránh đầu tư vào các công ty năng lượng, tài nguyên cũng như công nghiệp phụ thuộc vào Trung Quốc.

Smead dự báo Trung Quốc sẽ chịu đựng một cuộc suy thoái sâu kéo dài đến 4 năm.

Ynguyen
Theo Trí Thức Trẻ/CNBC

[NongDan]

mong là thế.