Snowden và tương lai gian khó ở Nga

[saigon75]

(NLĐO) – Việc Nga cho phép cựu nhân viên tình báo Mỹ Edward Snowden tị nạn 1 năm khiến Mỹ rất giận dữ. Trong khi Nhà Trắng “hoàn toàn thất vọng” thì Thượng nghị sĩ Charles Schumer khẳng định Moscow đã đâm sau lưng Washington.

Ngày 1-8, người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney cho biết: "Chúng tôi cực kỳ thất vọng khi chính phủ Nga thực hiện bước đi này bất chấp các yêu cầu rất rõ ràng và hợp pháp của chúng tôi – cả công khai lẫn riêng tư - rằng Snowden phải bị trục xuất về Mỹ để đối mặt với các cáo buộc”.
Nhà Trắng còn dọa có thể Tổng thống Barack Obama sẽ không dự hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu (G-20), dự kiến diễn ra tại Moscow vào tháng 9 tới. Thậm chí, một quan chức giấu tên của Mỹ cho hay các cuộc thảo luận cấp cao giữa Ngoại trưởng John Kerry và Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel với những người đồng cấp Nga “chưa chắc chắn” sẽ diễn ra vào tuần tới như kế hoạch.

http://nld.vcmedia.vn/NWKkJHaCdfglUTyfc5G6 bOtiwF4Tj/Image/2013/08/2/ed2_ca96f.jpg
Luật sư Anatoly Kucheren "khoe" giấy chứng nhận tị nạn của Snowden. Ảnh: BBC


<table style="BORDER-BOTTOM: black 1px solid; BORDER-LEFT: black 1px solid; MARGIN: 5px; WIDTH: 248px; BORDER-COLLAPSE: collapse; BACKGROUND: #e6e6fa; HEIGHT: 298px; BORDER-TOP: black 1px solid; BORDER-RIGHT: black 1px solid" align="left" cellpadding="0" cellspacing="5"> <tbody> <tr> <td style="PADDING-LEFT: 5px; PADDING-RIGHT: 5px; VERTICAL-ALIGN: top"> Trong một tuyên bố trên trang WikiLeaks, Snowden cảm ơn nước Nga, đồng thời cáo buộc chính phủ Mỹ “không tôn trọng" luật pháp quốc tế.
Trong khi đó, kết quả thăm dò dư luận do Đại học Quinnipiac ở bang Connecticut tiến hành từ ngày 28 đến 31-7 cho thấy 55% số người được hỏi xem Snowden là người tố giác chứ không phải kẻ phản bội. Cuộc thăm dò có 1.468 cử tri đăng ký. Tuy nhiên, Trợ lý Giám đốc Viện thăm dò của Đại học Quinnipiac, ông Peter Brown, lưu ý cuộc thăm dò diễn ra trước khi Snowden được chấp nhận tị nạn ở Nga.
</td></tr></tbody></table>
Cả ông Carney và phát ngôn viên Bộ ngoại giao Mỹ Marie Harf đều khẳng định Nga không báo trước với Mỹ về quyết định cho Snowden tị nạn tạm thời.

Giới làm luật Mỹ còn tức giận hơn. Cũng trong ngày 1-8, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, Thượng nghị sĩ Robert Menendez, cảnh báo quyết định của Nga là "một sự thụt lùi" trong quan hệ song phương.

Cùng ngày, Thượng nghị sĩ Mỹ Chuck Schumer hối thúc Tổng thống Obama "phản đòn" bằng cách đề nghị chuyển hội nghị thượng đỉnh G-20 ra khỏi Nga. Trong một thông cáo, ông Schumer nhấn mạnh: " Nga đã đâm sau lưng chúng ta và mỗi ngày Snowden được tự do lại xoáy sâu thêm vào vết thương ấy”. Đồng quan điểm, thượng nghị sĩ nổi tiếng của Đảng Cộng hòa, ông John McCain, nhận xét động thái của Nga là “cái tát vào mặt người Mỹ”.

Tuy nhiên, Nga lâu nay vẫn kiên quyết giảm nhẹ tầm quan trọng của vụ việc và khẳng định quan hệ song phương sẽ không bị ảnh hưởng.

Trong khi đó, các bài viết dựa trên những tiết lộ của Snowden vẫn tiếp tục xuất hiện. Tờ Guaridan của Anh ngảy 1-8 đưa tin chính phủ Mỹ đã trả ít nhất 150 triệu USD cho cơ quan tình báo GCHQ của Anh để được tiếp cận các chương trình tình báo.

http://nld.vcmedia.vn/NWKkJHaCdfglUTyfc5G6 bOtiwF4Tj/Image/2013/08/2/ed_e14e4.jpg Truyền hình Nga quay được cảnh Snowden rời sân bay. Ảnh: Reuters


Luật sư Anatoly Kucheren, người hỗ trợ Snowden, cho hay "người thổi còi" đã tìm được chỗ ở tại nhà của một người Mỹ sau khi rời sân bay Sheremetyevo. Tiếp đó, Snowden sẽ thuê nhà và tìm việc làm. "Snowden là một chuyên gia có trình độ cao và tôi nhận được nhiều lời mời anh ấy làm việc từ các công ty cũng như cá nhân" - ông Kurechen nói.

Snowden đã được Pavel Durov - nhà đồng sáng lập mạng xã hội "Vkontakle", được mệnh danh là Facebook của Nga - mời về làm việc. Mới 28 tuổi, Durov viết trên trang cá nhân: "Chúng tôi mời Edward đến Petersburg và sẽ rất vui nếu anh ấy đồng ý gia nhập đội ngũ lập trình của VKontakte".

Trong khi đó, luật sư Kucheren cho biết thêm: "Edward hứa với tôi là sẽ không tiết lộ thông tin nào có thể gây hại cho chính phủ Mỹ nữa. Tuy nhiên, anh ấy không thể lấy lại những tài liệu đã trao cho các phóng viên khi còn ở Hồng Kông". Ngoài ra, ông Kucheren nói lời hứa của Snowden cũng không có tác dụng với WikiLeaks. Theo lời luật sư, Snowden trao khá nhiều tài liệu cho trang web trên.

Hải Ngọc (Theo Reuters, BBC)
Nguoilaodong

[cari1]

ráng mà chịu
tìm cơ hội chươi lại

[saigon75]

Người tiết lộ bí mật của Mỹ Edward Snowden hy vọng có một cuộc sống mới ở Nga, nhưng những "bậc tiền bối" cho rằng anh sẽ không thể làm chủ số phận của mình và phải đối mặt với nhiều thách thức trong cuộc sống lưu vong.

<table style="width: 1px" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://l.f29.img.vnecdn.net/2013/08/03/2841-275940-265540-1375498541_500x0.jpg</td></tr><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">Hình ảnh Snowden (người quay lưng, đeo balô) rời khỏi sân bay Sheremetyevo ở Moscow hôm 1/8. Ảnh: Nydailynews</td></tr></tbody></table>Snowden cuối cùng đã được rời khỏi sân bay Sheremetyevo ở Moscow sau hơn 5 tuần mắc kẹt ở đây trong cuộc chiến ngoại giao giữa Nga và Mỹ để phán định tương lai cho anh.

Snowden bị Washington săn đuổi với tội danh gián điệp khi làm rò rỉ các chi tiết của chương trình theo dõi điện thoại và Internet của chính phủ Mỹ. Cựu nhân viên tình báo Mỹ nay có cuộc sống mới với giấy tờ tị nạn có hiệu lực 12 tháng và có thể gia hạn hàng năm.

Những cựu nhân viên tình báo Nga nói rằng nếu chiếu theo lịch sử thì mọi việc sẽ không dễ dàng cho Snowden.

"Tiền lệ cho chúng ta thấy rằng cuộc sống của những người lưu vong sẽ rất khó khăn", Lev Korolkov, cựu nhân viên an ninh KGB thời Xô Viết nói với Reuters.

"Họ thường phải trải qua cuộc khủng hoảng tinh thần nặng nề và kéo dài trong nhiều năm, thậm chí là toàn bộ cuộc đời, kể cả với những người ở nước ngoài đến cuối đời, ví dụ như Kim Philby", ông nói. Philby là điệp viên trong "mạng lưới Cambridge" của Liên Xô thời Thế chiến II.

"Snowden sẽ chỉ được tự do khi còn ở trong khu quá cảnh mà thôi", Korolkov nói.

Snowden không phải là nhân viên đầu tiên của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) trốn sang Moscow. Trước đó, chuyên gia về mật mã của NSA William Martin và Bernon Mitchell đào thoát sang Liên Xô trong thời Chiến tranh Lạnh năm 1960, vì "vỡ mộng" với những phương pháp thu thập thông tin tình báo của Mỹ. Hai người lên án việc Washington theo dõi các đồng minh, điều mà Snowden lặp lại một nửa thế kỷ sau đó.

Tuy nhiên, sau đó Martin gọi sự lựa chọn của mình là liều lĩnh khi trở nên thất vọng với cuộc sống tại Liên Xô và sự tiết lộ bí mật động trời của họ nhanh chóng rơi vào quên lãng.

Những "bậc tiền bối" khác cũng không khá khẩm hơn là bao nhiêu. Philby, người được Liên Xô thuê ở Cambridge những năm 1930, bị giam lỏng tại gia, nghiện rượu và phải chịu sự cô đơn, trầm cảm.

Đồng đội của hai điệp viên nói trên là Guy Burgess cũng trở thành kẻ nghiện rượu và thuốc lá, mặc dù trốn chạy khỏi Anh nhưng vẫn phải đặt mua đồ đạc từ London.

Trong số những quan chức cấp cao của Anh đào thoát, chỉ có George Blake, không thuộc mạng lưới Cambridge, là dường như có cuộc sống tốt đẹp khi lưu vong. Ông cưới một phụ nữ Nga, vẫn sống đến nay và đã ngoài 90 tuổi. Ông được Tổng thống Vladimir Putin tặng huân chương hồi năm ngoái.

<table style="width: 1px" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://l.f29.img.vnecdn.net/2013/08/03/AR-130809993-ExactW-620-1375498541_500x0.jpg</td></tr><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">Luật sư Anatoly Kucherena công bố bản sao giấy tờ mà Nga cấp cho Snowden. Ảnh: AP</td></tr></tbody></table>Chiến tranh Lạnh đã qua lâu nhưng nhiều thứ vẫn không thay đổi. Snowden sẽ vẫn được Moscow dùng để dẫn chứng cho Washington về vấn đề nhân quyền.
"Anh ấy sẽ không được quyết định số phận của mình nữa", Anna Kachkayeva, chuyên gia truyền thông nổi tiếng, nói. "Anh ấy như một quả bom hẹn giờ. Có thể họ sẽ sắp đặt một số thứ cho anh ấy và cho anh ấy lên truyền hình, cũng có thể là không".

Quyết định của điện Kremlin về việc cho Snowden trú ẩn được người dân Nga ủng hộ. "Tôi không nghĩ anh ấy là kẻ phản bội. Tôi nghĩ rằng anh ấy đã làm đúng", Ivan, một người dân Moscow nói.

Một người khác ở St Petersb 43% dân số Nga ủng hộ kế hoạch cho Snowden tị nạn, trong khi chỉ có 29% phản đối, theo cuộc thăm dò ý kiến của Levada công bố hôm 31/7.
Snowden từng nhận được lời cầu hôn của cựu điệp viên Nga Anna Chapman qua Twitter và nhận được lời mời làm việc cho một trang mạng xã hội ở Nga.

Ngôi sao truyền hình?

Luật sư người Nga đang giúp Snowden, Anatoly Kucherena, nói rằng ông nhận được rất nhiều lời mời Snowden làm việc, tuy nhiên chưa rõ Snowden sẽ quyết định như thế nào.

"Không loại trừ khả năng anh ấy sẽ có chương trình truyền hình riêng", ông Kucherena nói.

Điện Kremlin không đưa ra dấu hiệu nào cho thấy sẽ biến Snowden thành ngôi sao truyền hình, tuy nhiên đài truyền hình nhà nước của Nga từng tạo điều kiện việc làm cho Julian Assange, người sáng lập WikiLeaks, để có "diễn đàn" chống lại Mỹ.

Snowden sẽ ở cùng với những người Mỹ ở nước ngoài, những người ủng hộ việc tiết lộ chương trình theo dõi, ông Kucherena nói. Ông cũng cho biết thêm rằng cha của Snowden, Lonnie, cùng với các luật sư Mỹ và những người bạn sẽ đến Nga để "hỗ trợ tinh thần" cho Snowden.

Nhưng Snowden vẫn rất dễ bị tổn thương khi bầu không khí chính trị bớt căng thẳng và sự việc rơi vào quên lãng.

"Hành trang của những người trốn chạy là thông tin, khả năng và kỹ năng của họ, những gì trong đầu họ. Nhưng chúng ta đều biết, các thông tin mau chóng cũ đi và không còn giá trị", cựu nhân viên KGB Korolkov nói.

Snowden có thể gặp phải chuyện đó ở Nga, anh ấy đánh đổi một phần tự do để được an toàn, một số chuyên gia cho hay.

"Tôi nghĩ anh ấy có thể sẽ thấy Nga không hấp dẫn như anh ấy vẫn nghĩ. Snowden sẽ thấy rất khó để được tham gia vào những hoạt động mà anh ấy mong muốn", Misha Glenny, tác giả người Anh về vấn đề an ninh mạng, nói.

Vũ Hà
VnExpress

[WildCatAZ]

1 ngày nào đó không biết tại sao mình chết