tonycarter
01-14-2015, 02:19
Cuộc tuần hành mà các báo đồng nhất gọi là "lịch sử", có lănh đạo nhiều nước thế giới tham gia, hôm nay 12/01/2015 đă lấn át các chủ đề thời sự khác. Hầu như chỉ có một bức ảnh đập mắt trang nhất báo chí Pháp, ngoại trừ Le Monde : Ảnh quảng trường République, Paris, đông nghẹt người. Hơn 1 triệu người xuống đường -1,5 triệu, tại thủ đô Pháp tuần hành chống lại hành vi khủng bố, ám sát nhà báo Charlie Hebdo. Tính cả nước th́ đến 3,7 triệu.
Le Figaro và La Croix chạy gần như một tựa : "Nước Pháp đứng thẳng" (La France debout ) tít của Le Figaro, trong lúc báo La Croix chỉ có một từ : Đứng thẳng (Debout). Libération ở góc dưới trang chạy tựa như chú thích : "Chúng ta là một dân tộc" (Nous sommes un peuple), tờ Les Echos nh́n thấy "Biển người chống lại sự dă man" (Marée humaine contre la barbarie), Le Monde nói đến "Tuần hành chống nỗi kinh hoàng" (Marcher contre la terreur).
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=728178&stc=1&d=1421201945
Người tuần hành rước h́nh Marianne, biểu tượng của nước France, trong cuộc xuống đường hôm 11/01/2015 tại Paris. REUTERS/Gonzalo Fuentes
Nguyên tờ Libération, 38 trang, hầu chỉ dành cho sự kiện. Năm trang đầu tờ báo chỉ là h́nh ảnh, trang tiếp theo cũng h́nh ảnh và trích lời người xuống đường và những phần phân tích. Le Figaro cũng dành phần báo chính 19 trang, Le Monde ra trước cuộc tuần hành, nhưng cũng đă dành 20 trang chính, thông báo sự kiện và trở lại các sự cố cuối tuần và t́m hiểu về lai lịch kẻ khủng bố.
Các bài xă luận hôm nay ca ngợi sự huy động của nước Pháp - như tít bài viết của Libération : "Một sức bật tuyệt vời". Bài viết mở đầu một cách xúc động : "Hy vọng với nỗi buồn đă đi đầu đoàn người". Tờ báo nói đến êkíp c̣n lại của Charlie Hebdo, xúc động mạnh mẽ trước sự đoàn kết rộng lớn như biển cả. Theo sau họ là hơn 1 triệu rưỡi người, trong có 40 lănh đạo quốc gia trên thế giới. Cả nước Pháp đă đứng lên chống lại bạo hành, sự ngu muội, sự chia rẽ giữa các cộng đồng.
Đối với Libération, không phải chỉ có sự cảm thông, xót xa đối với nạn nhân đă khiến họ xuống đường, mà v́ những kẻ sát nhân đă đụng vào những giá trị cơ bản : tự do ngôn luận, sự an toàn của cộng đồng thiểu số, sự chấp nhận các khác biệt. Mỗi một người đều cảm thấy sâu trong ḷng ḿnh là những ǵ bảo vệ họ, những ǵ họ tin tưởng đă bị những kẻ cuồng tín tấn công. Và họ đă xuống đường để nói "không".
Trong phần kết luận Libération, khẳng định một lần nữa là mỗi một người có quyền có tổ quốc của ḿnh, tôn giáo của ḿnh, có truyền thống của ḿnh, gốc rễ của ḿnh và không có ai có quyền áp đặt nó cho người khác.
Cuộc tuần hành v́ tự do
Trong bài xă luận tựa đề "Sống trong tự do", báo La Croix cũng nêu bật quyền tự do này : "Can đảm bất chấp sợ hăi và hận thù, đám đông to lớn gồm đàn ông, phụ nữ, thanh niên, mọi xu hưởng, tư tưởng, tôn giáo, quốc tịch đă tuần hành bên cạnh nhau hôm qua ở Paris và khắp nước Pháp để đối đầu với hành vi dă man giết hại cộng tác viên của một tờ báo trào phúng, cảnh sát và khách hàng của một siêu thị cho người Do Thái (casher).
17 người chết, cũng như người xuống đường, họ có nguồn gốc, niềm tin, tôn giáo khác nhau. Và chính điều này đă tập hợp người xuống đường, muốn sống trong một xă hội cởi mở, mà người ta có thể nói lên một cách tự do quan điểm của ḿnh và hành đạo mà không lo sợ".
La Croix nhận thấy trong thời điểm chưa từng thấy này, sự hiện diện của các lănh đạo quốc gia trên thế giới và lănh đạo Pháp vừa quan trọng nhưng cũng vừa thứ yếu. Biểu tượng dĩ nhiên tuyệt vời. Nhưng các lănh đạo chính phủ, đảng phái này cũng sẽ không có quyền lực ǵ nếu sau lưng họ không có quần chúng đă xuống đường hôm qua.
Le Figaro dưới tựa đề "Sau nỗi xúc động là ḷng can đảm", nhận thấy nước Pháp đă đứng lên, tôn nghiêm trong nỗi tức giận. Lănh đạo thế giới đến tỏ sự đoàn kết. Nhưng nhất là đám đông, hàng trăm, hàng trăm ngàn người tập hợp ở Paris, ở khắp nước Pháp và trên hành tinh, bên cạnh nhau, tưởng niệm 17 người bị sát hại... Những người xuống đường muốn nói lên sự gắn bó từ sâu tận đáy ḷng, với những "nguyên tắc dân chủ, bảo vệ nền văn minh và tự do của chúng ta".
Trong t́nh đoàn kết thể hiện hôm qua, các báo cũng chú ư đến những quan điểm khác nhau vấn đề tự do ngôn luận, về Charlie Hebdo.
Libération đă gặp một số người, ở Paris và ngoại ô, đứng ngoài cuộc tuần hành mà họ nh́n một cách nghi ngờ. Một người gốc Mali Yousouf giải thích : Người ta kêu gọi chúng tôi biểu t́nh. Được rồi, nhưng ngày mai th́ sao ? Chúng tôi sẽ làm ǵ ? Điều rơ ràng đối với anh là người trong cộng đồng anh sẽ nh́n anh với con mắt không thân thiện. Đối với những người mà Libération tiếp xúc, họ lên án vụ giết người, nhưng Charlie Hebdo không nên xúc phạm đạo Hồi.
Le Monde đến gặp học sinh trung học ỏ Saint Denis, ngoại ô Paris, cũng nêu bật quan điểm trên, trích thành tựa nhận xét của một em ; "Không nên đùa giỡn với tôn giáo". Theo Le Monde, các em mà tờ báo tiếp xúc nói chuyện, đều lên án vụ giết người, nhung một số tương tự cũng lên án các tranh biếm họa của Charlie Hebdo, mà như một em, Marie Hélène, 17 tuổi, giải thích là "đă thóa mạ đạo Hồi cũng như các tôn giáo khác".
An ninh Pháp sơ suất ?
Một khía cạnh khác trong sự cố Charlie Hebdo mà các báo hôm nay nêu bật và chỉ trích đó là cảnh sát và t́nh báo Pháp (DGSI) đă "để lọt lưới" các kẻ khủng bố, hai anh em Kouachi và Amedy Coulibaly. Nhân vật thứ 3 này đă được trả tự do vào tháng 5 vừa qua, cảnh sát không hề theo dơi, giám sát. Điều này, theo báo giới, cho thấy sự thiếu thốn phương tiện của cơ quan DGSI, tập trung trên những người muốn sang tham gia thánh chiến ở Syria.
Libération mỉa mai trong hàng tựa : "Radar được điều chỉnh kém cỏi của t́nh báo Pháp. Tờ báo trích lời một sĩ quan chuyên ngành cho là họ "chưa bao giờ là mục tiêu của DGSI".
Le Monde cũng mỉa mai trong một hàng tít : "Sự cận thị nặng của t́nh báo Pháp". Tờ báo cho là từ năm 2011, việc theo dơi tập trung trên những người đi đến Syria. Nhưng rốt cuộc nguy hiểm đến từ những kẻ thánh chiến kỳ cựu, vốn đă có "vấn đề" với ngành tư pháp từ năm 2004. Phải chăng là v́ tập trung vào những phần tử đi Syria, cho nên t́nh báo Pháp không c̣n thấy những trường hợp khác.
Le Monde nhắc lại là hai anh em Kouachi bị bộ phận chống khủng bố theo dơi đến năm 2013. Nhưng không khám phá ǵ nguy hiểm.
Le Figaro ghi nhận trong hàng tựa : "T́nh báo : Thời nghi vấn" cũng nhắc lại là hai anh em Kouachi đă không c̣n bị theo dơi nghe lén điện thoại, một người từ cuối 2013 và một người từ tháng 6/2014.
Điều mà Le Figaro nêu bật cũng như các đồng nghiệp là 3 kẻ khủng bố không xa lạ ǵ đối với giới cảnh sát và tại sao họ có thể ung dung khủng bố ngay tại Paris. Nhất là trường hợp Coulibaly, có một quá tŕnh tội phạm năng nề cướp bóc, bạo hành, buôn bán ma túy.
Bộ phận chống khủng bố theo Le Figaro đă nh́n thấy đây là một nhân vật cực đoan, nguy hiểm. Câu hỏi hiện nay vẫn tại sao không theo dơi Coulibaly. Tờ báo trích bộ Nội vụ Pháp, cho là để hiểu được do đâu sự cố đă có thể xẩy ra th́ có lẽ phải mất nhiều tháng.
An ninh Pháp thiếu theo dơi nghi phạm khủng bố ?
Le Figaro cũng nêu nỗi băn khoăn của ngành Tư Pháp "hoang mang trong việc xử lư tù nhân hồi giáo".
Tờ báo trích lời một thẩm phán : Kẻ khủng bố toàn soạn Charlie Hebdo đều từng bị xét xử và ngồi tù, t́m thấy lại như thế những kẻ tiến hành khủng bố năm1995 và đường dây Irak. Những người này đă măn hạn tù. Một số những người này c̣n rất trẻ. Vấn đề là khi ra tù th́ họ c̣n kiên quyết hơn lúc mới vào. Họ trở thành "đàn anh", trong khi mà lúc bị bắt chỉ là "tép riu". Đây thật sự là một vấn đề.
Cho nên, theo tờ báo, bắt giam không phải là đáp án trong đe dọa khủng bố, và càng gai góc hơn là theo dơi hành tung của những thanh niên đă ra tù.
Báo chí phương Tây tranh căi về biếm họa của Charlie Hebdo
Về vụ khủng bố tấn công tuần báo Charlie Hebdo, báo Le Monde hôm nay đă xem xét trở lại cuộc tranh căi vẫn c̣n gay go : Nên hay không nên công bố các bức tranh biếm họa đă trở thành cái cớ để những kẻ khủng bố gây nên vụ thảm sát ?
Qua ng̣i bút của Sylvie Kaufmann, trong bài "Là Charlie hay không là Charlie", nhật báo Pháp nêu bật câu hỏi đặt ra từ cách nay 9 năm nhưng hiện đang gây chia rẽ trong giới báo chí quốc tế : Có cần phải chứng tỏ rằng chúng ta có tự do bằng cách công bố các bức biếm họa mà các phần tử cực đoan đă sử dụng để biện minh cho vụ thảm sát ở tuần báo Charlie Hebdo hay không ?
Le Monde nhắc lại : Ngay hôm xẩy ra vụ tấn công, trong công luận, đặc biệt là trên các mạng xă hội, đă vang lên những tiếng nói yêu cầu báo chí trong thế giới tự do trả đũa bằng cách in lại các tranh biếm họa Mohammed mà tờ Charlie Hebdo đă công bố năm 2006. Đối với với những người chủ trương điều này, đó sẽ là một h́nh thức chống lại khủng bố, chống lại sự hù dọa. C̣n trên đường phố ở Paris, Luân Đôn, Roma, Amsterdam hay New York, các công dân của thế giới tự do cũng đă trả đũa ngay lập tức, theo cách của họ, bằng sự có mặt đông đảo, long trọng để bày tỏ t́nh đoàn kết.
Thế nhưng, theo Le Monde, trong ṭa soạn các tờ báo, dù một ḷng một dạ với Charlie Hebdo, t́nh h́nh có phần phức tạp hơn.
Lằn ranh cũ-mới và Âu-Mỹ
Đối với báo chí Pháp, vốn quen thuộc với cách châm biếm bất kính, có khi thô lỗ nhưng vui vẻ tờ báo, vấn đề ít được đặt ra. Nhưng đối với các phương tiện truyền thông nước ngoài, ít tiếp xúc với nghệ thuật khiêu khích của Cabu và Wolinski, họ hiểu ngay mục tiêu của vụ tấn công, nhưng vẫn phân vân trước các yêu cầu đăng lại các bức tranh bị các thành phần cực đoan lên án. Ngay từ thứ Tư, 07/01, báo chí phương Tây đă bị chia rẽ trên vấn đề nên hay không nên thể hiện tinh thần đoàn kết bằng cách công bố lại các bản vẽ bị coi là xúc phạm Hồi giáo ?
Theo nhận xét của Le Monde, một lằn ranh đă xuất hiện giữa các phương tiện truyền thông cũ và mới, và giữa châu Âu và Hoa Kỳ.
Tại Mỹ, các báo mạng như Slate, BuzzFeed, The Huffington Post và The Daily Beast đă không ngần ngại công bố các bức biếm họa của Charlie Hebdo. Tuy nhiên, các phương tiện truyền thông truyền thống lớn như The New York Times, Wall Street Journal hay CNN, th́ khi công bố các bức h́nh gây tranh căi, đă xóa mờ các bức nhạy cảm nhất.
Tranh luận gay gắt trong ṭa soạn New York Times
Ví dụ được Le Monde nêu bật là cuộc tranh luận công khai trong ban biên tập tờ New York Times. Dean Baquet, trưởng ban biên tập của tờ báo, vào hôm nổ ra vụ khủng bố ở Paris, đă phải mất rất nhiều th́ giờ tham vấn các đồng nghiệp và hai lần thay đổi ư kiến trước khi quyết định không công bố các bức họa để tránh xúc phạm các độc giả của tờ báo. Theo ông : "Đối với nhiều độc giả, vẽ h́nh nhà tiên tri Mohammed là báng bổ Hồi giáo. Quy tắc của chúng tôi, đă có từ lâu đời và đă được chứng thực là phải biết phân biệt giữa châm biếm và phỉ báng vô tội vạ".
Margaret Sullivan, nhà báo phụ trách vấn đề ḥa giải giữa tờ báo và độc giả của tờ New York Times th́ không tỏ ra đồng ư một cách lịch sự : "Có lẽ các quy tắc đó cần phải được xem xét lại, căn cứ vào các diễn biến hiện nay". Theo Le Monde, ư kiến này có vẻ khó được tán đồng v́ ngay trên tờ New York Times, nhà b́nh luận David Brooks đă thẳng thắn kêu gọi người Mỹ là nên thừa nhận như ông rằng "tôi không phải là Charlie". Lư do là "kiểu hài hước cố t́nh xúc phạm" của Charlie Hebdo quá xa lạ với người Mỹ.
Báo Anh The Guardian tặng tiền nhưng không đăng lại ảnh
Báo chí Anh cũng rất thận trọng. Một bài báo trên tờ Financial Times - bị chính các độc giả của tờ báo hết sức chỉ trích - thậm chí c̣n cáo buộc Charlie Hebdo là đă có hành động "ngu xuẩn". Ngược lại, nhà sử học người Anh Timothy Garton Ash th́ kêu gọi báo chí châu Âu in lại các bức vẽ của Charlie Hebdo để Charlie hebdo thấy rằng "quyền phủ quyết của những kẻ sát nhân không thể thắng."
Đối với Le Monde, t́nh trạng tiến thoái lưỡng nan của báo chí có thể thấy trong bài xă luận của tờ báo Anh The Guardian, cũng là kết quả của một cuộc tranh luận nội bộ dài, giải thích lư do tại sao tờ báo đă quyết định tặng 100.000 bảng Anh (gần 1,3 triệu euro) cho tờ Charlie Hebdo nhưng không cảm thấy bị bắt buộc phải đăng lại các bức biếm họa...
Mai Vân, rfi
Le Figaro và La Croix chạy gần như một tựa : "Nước Pháp đứng thẳng" (La France debout ) tít của Le Figaro, trong lúc báo La Croix chỉ có một từ : Đứng thẳng (Debout). Libération ở góc dưới trang chạy tựa như chú thích : "Chúng ta là một dân tộc" (Nous sommes un peuple), tờ Les Echos nh́n thấy "Biển người chống lại sự dă man" (Marée humaine contre la barbarie), Le Monde nói đến "Tuần hành chống nỗi kinh hoàng" (Marcher contre la terreur).
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=728178&stc=1&d=1421201945
Người tuần hành rước h́nh Marianne, biểu tượng của nước France, trong cuộc xuống đường hôm 11/01/2015 tại Paris. REUTERS/Gonzalo Fuentes
Nguyên tờ Libération, 38 trang, hầu chỉ dành cho sự kiện. Năm trang đầu tờ báo chỉ là h́nh ảnh, trang tiếp theo cũng h́nh ảnh và trích lời người xuống đường và những phần phân tích. Le Figaro cũng dành phần báo chính 19 trang, Le Monde ra trước cuộc tuần hành, nhưng cũng đă dành 20 trang chính, thông báo sự kiện và trở lại các sự cố cuối tuần và t́m hiểu về lai lịch kẻ khủng bố.
Các bài xă luận hôm nay ca ngợi sự huy động của nước Pháp - như tít bài viết của Libération : "Một sức bật tuyệt vời". Bài viết mở đầu một cách xúc động : "Hy vọng với nỗi buồn đă đi đầu đoàn người". Tờ báo nói đến êkíp c̣n lại của Charlie Hebdo, xúc động mạnh mẽ trước sự đoàn kết rộng lớn như biển cả. Theo sau họ là hơn 1 triệu rưỡi người, trong có 40 lănh đạo quốc gia trên thế giới. Cả nước Pháp đă đứng lên chống lại bạo hành, sự ngu muội, sự chia rẽ giữa các cộng đồng.
Đối với Libération, không phải chỉ có sự cảm thông, xót xa đối với nạn nhân đă khiến họ xuống đường, mà v́ những kẻ sát nhân đă đụng vào những giá trị cơ bản : tự do ngôn luận, sự an toàn của cộng đồng thiểu số, sự chấp nhận các khác biệt. Mỗi một người đều cảm thấy sâu trong ḷng ḿnh là những ǵ bảo vệ họ, những ǵ họ tin tưởng đă bị những kẻ cuồng tín tấn công. Và họ đă xuống đường để nói "không".
Trong phần kết luận Libération, khẳng định một lần nữa là mỗi một người có quyền có tổ quốc của ḿnh, tôn giáo của ḿnh, có truyền thống của ḿnh, gốc rễ của ḿnh và không có ai có quyền áp đặt nó cho người khác.
Cuộc tuần hành v́ tự do
Trong bài xă luận tựa đề "Sống trong tự do", báo La Croix cũng nêu bật quyền tự do này : "Can đảm bất chấp sợ hăi và hận thù, đám đông to lớn gồm đàn ông, phụ nữ, thanh niên, mọi xu hưởng, tư tưởng, tôn giáo, quốc tịch đă tuần hành bên cạnh nhau hôm qua ở Paris và khắp nước Pháp để đối đầu với hành vi dă man giết hại cộng tác viên của một tờ báo trào phúng, cảnh sát và khách hàng của một siêu thị cho người Do Thái (casher).
17 người chết, cũng như người xuống đường, họ có nguồn gốc, niềm tin, tôn giáo khác nhau. Và chính điều này đă tập hợp người xuống đường, muốn sống trong một xă hội cởi mở, mà người ta có thể nói lên một cách tự do quan điểm của ḿnh và hành đạo mà không lo sợ".
La Croix nhận thấy trong thời điểm chưa từng thấy này, sự hiện diện của các lănh đạo quốc gia trên thế giới và lănh đạo Pháp vừa quan trọng nhưng cũng vừa thứ yếu. Biểu tượng dĩ nhiên tuyệt vời. Nhưng các lănh đạo chính phủ, đảng phái này cũng sẽ không có quyền lực ǵ nếu sau lưng họ không có quần chúng đă xuống đường hôm qua.
Le Figaro dưới tựa đề "Sau nỗi xúc động là ḷng can đảm", nhận thấy nước Pháp đă đứng lên, tôn nghiêm trong nỗi tức giận. Lănh đạo thế giới đến tỏ sự đoàn kết. Nhưng nhất là đám đông, hàng trăm, hàng trăm ngàn người tập hợp ở Paris, ở khắp nước Pháp và trên hành tinh, bên cạnh nhau, tưởng niệm 17 người bị sát hại... Những người xuống đường muốn nói lên sự gắn bó từ sâu tận đáy ḷng, với những "nguyên tắc dân chủ, bảo vệ nền văn minh và tự do của chúng ta".
Trong t́nh đoàn kết thể hiện hôm qua, các báo cũng chú ư đến những quan điểm khác nhau vấn đề tự do ngôn luận, về Charlie Hebdo.
Libération đă gặp một số người, ở Paris và ngoại ô, đứng ngoài cuộc tuần hành mà họ nh́n một cách nghi ngờ. Một người gốc Mali Yousouf giải thích : Người ta kêu gọi chúng tôi biểu t́nh. Được rồi, nhưng ngày mai th́ sao ? Chúng tôi sẽ làm ǵ ? Điều rơ ràng đối với anh là người trong cộng đồng anh sẽ nh́n anh với con mắt không thân thiện. Đối với những người mà Libération tiếp xúc, họ lên án vụ giết người, nhưng Charlie Hebdo không nên xúc phạm đạo Hồi.
Le Monde đến gặp học sinh trung học ỏ Saint Denis, ngoại ô Paris, cũng nêu bật quan điểm trên, trích thành tựa nhận xét của một em ; "Không nên đùa giỡn với tôn giáo". Theo Le Monde, các em mà tờ báo tiếp xúc nói chuyện, đều lên án vụ giết người, nhung một số tương tự cũng lên án các tranh biếm họa của Charlie Hebdo, mà như một em, Marie Hélène, 17 tuổi, giải thích là "đă thóa mạ đạo Hồi cũng như các tôn giáo khác".
An ninh Pháp sơ suất ?
Một khía cạnh khác trong sự cố Charlie Hebdo mà các báo hôm nay nêu bật và chỉ trích đó là cảnh sát và t́nh báo Pháp (DGSI) đă "để lọt lưới" các kẻ khủng bố, hai anh em Kouachi và Amedy Coulibaly. Nhân vật thứ 3 này đă được trả tự do vào tháng 5 vừa qua, cảnh sát không hề theo dơi, giám sát. Điều này, theo báo giới, cho thấy sự thiếu thốn phương tiện của cơ quan DGSI, tập trung trên những người muốn sang tham gia thánh chiến ở Syria.
Libération mỉa mai trong hàng tựa : "Radar được điều chỉnh kém cỏi của t́nh báo Pháp. Tờ báo trích lời một sĩ quan chuyên ngành cho là họ "chưa bao giờ là mục tiêu của DGSI".
Le Monde cũng mỉa mai trong một hàng tít : "Sự cận thị nặng của t́nh báo Pháp". Tờ báo cho là từ năm 2011, việc theo dơi tập trung trên những người đi đến Syria. Nhưng rốt cuộc nguy hiểm đến từ những kẻ thánh chiến kỳ cựu, vốn đă có "vấn đề" với ngành tư pháp từ năm 2004. Phải chăng là v́ tập trung vào những phần tử đi Syria, cho nên t́nh báo Pháp không c̣n thấy những trường hợp khác.
Le Monde nhắc lại là hai anh em Kouachi bị bộ phận chống khủng bố theo dơi đến năm 2013. Nhưng không khám phá ǵ nguy hiểm.
Le Figaro ghi nhận trong hàng tựa : "T́nh báo : Thời nghi vấn" cũng nhắc lại là hai anh em Kouachi đă không c̣n bị theo dơi nghe lén điện thoại, một người từ cuối 2013 và một người từ tháng 6/2014.
Điều mà Le Figaro nêu bật cũng như các đồng nghiệp là 3 kẻ khủng bố không xa lạ ǵ đối với giới cảnh sát và tại sao họ có thể ung dung khủng bố ngay tại Paris. Nhất là trường hợp Coulibaly, có một quá tŕnh tội phạm năng nề cướp bóc, bạo hành, buôn bán ma túy.
Bộ phận chống khủng bố theo Le Figaro đă nh́n thấy đây là một nhân vật cực đoan, nguy hiểm. Câu hỏi hiện nay vẫn tại sao không theo dơi Coulibaly. Tờ báo trích bộ Nội vụ Pháp, cho là để hiểu được do đâu sự cố đă có thể xẩy ra th́ có lẽ phải mất nhiều tháng.
An ninh Pháp thiếu theo dơi nghi phạm khủng bố ?
Le Figaro cũng nêu nỗi băn khoăn của ngành Tư Pháp "hoang mang trong việc xử lư tù nhân hồi giáo".
Tờ báo trích lời một thẩm phán : Kẻ khủng bố toàn soạn Charlie Hebdo đều từng bị xét xử và ngồi tù, t́m thấy lại như thế những kẻ tiến hành khủng bố năm1995 và đường dây Irak. Những người này đă măn hạn tù. Một số những người này c̣n rất trẻ. Vấn đề là khi ra tù th́ họ c̣n kiên quyết hơn lúc mới vào. Họ trở thành "đàn anh", trong khi mà lúc bị bắt chỉ là "tép riu". Đây thật sự là một vấn đề.
Cho nên, theo tờ báo, bắt giam không phải là đáp án trong đe dọa khủng bố, và càng gai góc hơn là theo dơi hành tung của những thanh niên đă ra tù.
Báo chí phương Tây tranh căi về biếm họa của Charlie Hebdo
Về vụ khủng bố tấn công tuần báo Charlie Hebdo, báo Le Monde hôm nay đă xem xét trở lại cuộc tranh căi vẫn c̣n gay go : Nên hay không nên công bố các bức tranh biếm họa đă trở thành cái cớ để những kẻ khủng bố gây nên vụ thảm sát ?
Qua ng̣i bút của Sylvie Kaufmann, trong bài "Là Charlie hay không là Charlie", nhật báo Pháp nêu bật câu hỏi đặt ra từ cách nay 9 năm nhưng hiện đang gây chia rẽ trong giới báo chí quốc tế : Có cần phải chứng tỏ rằng chúng ta có tự do bằng cách công bố các bức biếm họa mà các phần tử cực đoan đă sử dụng để biện minh cho vụ thảm sát ở tuần báo Charlie Hebdo hay không ?
Le Monde nhắc lại : Ngay hôm xẩy ra vụ tấn công, trong công luận, đặc biệt là trên các mạng xă hội, đă vang lên những tiếng nói yêu cầu báo chí trong thế giới tự do trả đũa bằng cách in lại các tranh biếm họa Mohammed mà tờ Charlie Hebdo đă công bố năm 2006. Đối với với những người chủ trương điều này, đó sẽ là một h́nh thức chống lại khủng bố, chống lại sự hù dọa. C̣n trên đường phố ở Paris, Luân Đôn, Roma, Amsterdam hay New York, các công dân của thế giới tự do cũng đă trả đũa ngay lập tức, theo cách của họ, bằng sự có mặt đông đảo, long trọng để bày tỏ t́nh đoàn kết.
Thế nhưng, theo Le Monde, trong ṭa soạn các tờ báo, dù một ḷng một dạ với Charlie Hebdo, t́nh h́nh có phần phức tạp hơn.
Lằn ranh cũ-mới và Âu-Mỹ
Đối với báo chí Pháp, vốn quen thuộc với cách châm biếm bất kính, có khi thô lỗ nhưng vui vẻ tờ báo, vấn đề ít được đặt ra. Nhưng đối với các phương tiện truyền thông nước ngoài, ít tiếp xúc với nghệ thuật khiêu khích của Cabu và Wolinski, họ hiểu ngay mục tiêu của vụ tấn công, nhưng vẫn phân vân trước các yêu cầu đăng lại các bức tranh bị các thành phần cực đoan lên án. Ngay từ thứ Tư, 07/01, báo chí phương Tây đă bị chia rẽ trên vấn đề nên hay không nên thể hiện tinh thần đoàn kết bằng cách công bố lại các bản vẽ bị coi là xúc phạm Hồi giáo ?
Theo nhận xét của Le Monde, một lằn ranh đă xuất hiện giữa các phương tiện truyền thông cũ và mới, và giữa châu Âu và Hoa Kỳ.
Tại Mỹ, các báo mạng như Slate, BuzzFeed, The Huffington Post và The Daily Beast đă không ngần ngại công bố các bức biếm họa của Charlie Hebdo. Tuy nhiên, các phương tiện truyền thông truyền thống lớn như The New York Times, Wall Street Journal hay CNN, th́ khi công bố các bức h́nh gây tranh căi, đă xóa mờ các bức nhạy cảm nhất.
Tranh luận gay gắt trong ṭa soạn New York Times
Ví dụ được Le Monde nêu bật là cuộc tranh luận công khai trong ban biên tập tờ New York Times. Dean Baquet, trưởng ban biên tập của tờ báo, vào hôm nổ ra vụ khủng bố ở Paris, đă phải mất rất nhiều th́ giờ tham vấn các đồng nghiệp và hai lần thay đổi ư kiến trước khi quyết định không công bố các bức họa để tránh xúc phạm các độc giả của tờ báo. Theo ông : "Đối với nhiều độc giả, vẽ h́nh nhà tiên tri Mohammed là báng bổ Hồi giáo. Quy tắc của chúng tôi, đă có từ lâu đời và đă được chứng thực là phải biết phân biệt giữa châm biếm và phỉ báng vô tội vạ".
Margaret Sullivan, nhà báo phụ trách vấn đề ḥa giải giữa tờ báo và độc giả của tờ New York Times th́ không tỏ ra đồng ư một cách lịch sự : "Có lẽ các quy tắc đó cần phải được xem xét lại, căn cứ vào các diễn biến hiện nay". Theo Le Monde, ư kiến này có vẻ khó được tán đồng v́ ngay trên tờ New York Times, nhà b́nh luận David Brooks đă thẳng thắn kêu gọi người Mỹ là nên thừa nhận như ông rằng "tôi không phải là Charlie". Lư do là "kiểu hài hước cố t́nh xúc phạm" của Charlie Hebdo quá xa lạ với người Mỹ.
Báo Anh The Guardian tặng tiền nhưng không đăng lại ảnh
Báo chí Anh cũng rất thận trọng. Một bài báo trên tờ Financial Times - bị chính các độc giả của tờ báo hết sức chỉ trích - thậm chí c̣n cáo buộc Charlie Hebdo là đă có hành động "ngu xuẩn". Ngược lại, nhà sử học người Anh Timothy Garton Ash th́ kêu gọi báo chí châu Âu in lại các bức vẽ của Charlie Hebdo để Charlie hebdo thấy rằng "quyền phủ quyết của những kẻ sát nhân không thể thắng."
Đối với Le Monde, t́nh trạng tiến thoái lưỡng nan của báo chí có thể thấy trong bài xă luận của tờ báo Anh The Guardian, cũng là kết quả của một cuộc tranh luận nội bộ dài, giải thích lư do tại sao tờ báo đă quyết định tặng 100.000 bảng Anh (gần 1,3 triệu euro) cho tờ Charlie Hebdo nhưng không cảm thấy bị bắt buộc phải đăng lại các bức biếm họa...
Mai Vân, rfi