Có không biết bao nhiêu người đă ngă gục trong cái gọi là "Trại Tập Trung Học Tập Cải Tạo" của Cộng sản. Chết v́ đói, v́ lao động khổ sai
nặng nhọc trong lúc không được dinh dưỡng tối thiểu, v́ tai nạn trogn lúc lao động không có một chút pḥng ngừ an toàn, v́ bệnh tật thiếu thuốc men và không được cứu chữa đứng đắn, v́ một thứ ǵ đó hơi quư giá hoặc hay lạ của người tù đă khơi động ḷng ham muốn của một tên cán bộ coi tù, nên đă bị bắn chết để tước đoạt rồi gán cho tội trốn trại... Rất nhiều, rất nhiều nguyên do đă đưa đến cái chết của người tù trong chết độ Cộng sản Việt Nam từ sau tháng 4-1975.
Nhưng cũng có cái chết của một người đă từng được coi như là "lư thuyết gia" về Cộng sản. Anh đă chết chính là v́ anh đă không biết hết những ǵ về bản chất của Cộng sản.
Từ ngày c̣n đi học, khoảng đầu thập niên 60, tôi đă đọc cuốn "Đem tâm t́nh viết lịch sử" của tác giả Nguyễn Kiên Trung. Cuốn này được giải thưởng Văn Học Toàn Quốc của Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm. Sau này tôi nghe nói Nguyễn Kiên Trung là nhà văn, nhà báo Nguyễn Mạnh Côn và cũng là người được nhắc đến như một lư thuyết gia về chủ nghĩa Cộng sản. Làm báo cả muời năm ở Sàig̣n, nhưng tôi không có một dịp nào được gặp và làm quen với anh cả.
Chính trị phản động
Sau khi Cộng sản Bắc Việt tấn công chiếm trọn miền Nam năm 1975, là một sĩ quan biệt phái và cũng là nhân viên đă phục vụ cho chế độ VNCH, chúng tôi phải tŕnh diện để tự động đem giam ḿnh vào trong cái gọi là tập trung cải tạo. Cộng sản gọi hệ thống nhà tù của họ bằng danh xưng "Trại học tập cải tạo" và cấm tuyệt đối không được nói là "trại tù" dù bọn cán bộ Cộng sản gọi những người trong trại là "phạm nhân" hay "can phạm".
Tôi đă bị chuyển qua năm trại, trong đó nơi ở lâu nhất là khám Chí Ḥa, trước khi được đưa về trại Xuyên Mộc vào giữa năm 1978. Trại này mới được xây dựng tại Bầu Lâm, nằm giữa ranh giới Xuyên Mộc và Đất Đỏ thuộc t́nh Đồng Nai.
Mấy tháng sau, một buổi chiều mới đi lao động về, tất cà c̣n đang chia cơm, ăn uống trong khoàng sân nhỏ trước các buồng ngủ th́ có mấy chiếc xe tải che vải bạt kín mít chạy vào sân trại. Tấm vải phủ kín sau xe được vén lên, các xe đổ xuống khoảng trên 200 người. Chúng tôi đều đổ xô lại vây quanh để t́m kiếm xem có ai quen biết hoặc ṭ ṃ t́m hiểu xem các người mới này từ đâu chuyển đến.
Điều đầu tiên chúng tôi được biết là tất cả đều thuộc thành phần chính trị phản động. Cộng sản gọi những người tŕnh diện cải tạo như chúng tôi là "chính trị tŕnh diện". Thành phần bị bắt từ từ, sau thời gian chúng qui định cho tŕnh diện th́ gọi là "chính trị phàn động". C̣n những ai bị bắt về các tội h́nh sự, trộm cắp gọi chung là "tù h́nh sự".
Đảo mắt t́m kiếm trong đám đông c̣n mệt mỏi sau chuyến di chuyển dài và bị lèn cá hộp trong chiếc xe tải che vải băt kín mít, tôi nhận ra được một người quen cũ: Đó là Đằng Giao.
Dù bị bọn cán bộ Cộng sản la hét ngăn cấm tiếp xúc, tôi vẫn cố lách tới gần và hỏi thăm. Đằng Giao giới thiệu cho tôi hai người đang một đứng, một ngồi bên cạnh. Đó là Duyên Anh và Nguyễn Mạnh Côn. Tới lúc này th́ tôi thực sự mới nh́n rơ và nhận mặt được hai người này. Duyên Anh th́ tôi nghe tiếng nhiều và cũng đọc khá nhiều truyện của anh đă xuất bản trước năm 1975, nhưng cũng chưa có duyên để gặp gỡ quen biết. C̣n anh Côn th́ đây cũng là lần đầu gặp mặt.
Thăm hỏi được vài câu, chúng tôi bị lùa vào buồng ngủ, với cửa khóa, để dành sân trại cho bọn cai tù điểm danh kiểm soát đám người mới đến. Sau đó họ cũng được lùa vào một buồng khác.
Anh Côn: Ít được người nhà lên thăm
Ngay sáng hôm sau, khi chúng tôi đă đi hết ra ngoài trại, vào rừng lao động, số người mới đến này được di chuyển vào một phân trại khác, cách xa chỗ chúng tôi ở độ ba cây số đường rừng. Tất cả đều phải lết bết lội bộ mang vác hành lư cá nhân, theo đường ṃn qua rừng cây rậm rạp. Trước đó, chúng tôi đă đổ biết bao mồ hôi công sức ra để phát quang chặt cây, khai thông lối ṃn này bằng cách chặt hạ, đào gốc, bứng rễ những cây lớn chỉ bằng những con dao quắm, dao chẻ củi và phát quang cỏ dại, dây leo bằng cuốc.
Trại Xuyên Mộc được phân làm ba khu, đúng theo vị trí h́nh tam giác. Khu chúng tôi ở xây dựng đầu tiên, có ban chỉ huy trại ở, được gọi là khu A. Số anh em mới đến này được đưa vào khu B và c̣n một khu C nữa. Sau này khu B thuận lợi để mở rộng và trên đường lưu thông ra ngă Xuân Lộc hơn nên ban chỉ huy trại cũng dời vào và đổi lại tên là khu A, c̣n khu A cũ th́ gọi là khu B, chỉ có C là không đổi.
Đến đầu năm 1979, đội tù chúng tôi có trên 30 người, cũng được chuyển vào trong khu A mới này để tăng cường nhân lực cho việc mở rộng thêm trại. Đến lúc này tôi mới thực sự ở chung cùng một nơi với các anh Đằng Giao, Duyên Anh và Nguyễn Mạnh Côn. Trong một khu như vậy, được dựng lên nhiều buồng ngủ, mỗi buồng chứa khoảng trên dưới 200 người và qui định của trại là cấm phạm nhân liên hệ giữa buồng này và buồng khác. Quanh buồng có một khoảng sân trống và có hàng rào kẽm gai phân cách từng buồng.
Vào đến đây, tôi được biết Đằng Giao là Đội trưởng một đội lao động linh tinh. Duyên Anh là Đội trưởng một đội khác chuyên lo việc trồng rau xanh, anh Côn là đội viên trong đội này. Ngoài ra Duyên Anh c̣n là Buồng trưởng cái buồng các anh đang ở gồm có đến 4, 5 đội. Mỗi đội khi ra ngoài lao động ở một khu vực khác nhau, nhưng về đến trại, các anh vẫn ở chung một buồng.
Đội chúng tôi là thành phần tŕnh diện nên ở một buồng khác. Dù bị ngăn cấm nhưng chúng tôi vẫn lén lút gặp được nhau trong một thời gian ngắn ngủi buổi chiều sau giờ lao động, hoặc vào ngày chủ nhật được nghỉ. Tôi thường lén đến chỗ của Đằng Giao và Duyên Anh ngồi nói chuyện tếu bên điếu thuốc lào. C̣n với anh Côn th́ lại không có dịp để chuyện tṛ v́ lúc có thể sang buồng các anh ngồi chơi, tôi thường thấy anh bận đánh cờ tướng hay nằm ngủ.
Khi lao động trong đội trồng rau, anh Côn thường được phân công làm việc nhẹ v́ già yếu, như xới đất, nhổ cỏ. C̣n các công việc nặng như gánh nước, tưới rau, cuốc luống... toàn do những người khác trẻ và khỏe hơn làm. Thế nhưng anh Côn lại hay thích ở tại trại trong giờ anh em đi lao động, bằng cách khai bệnh. Những người khai bệnh trong ngày thường được tập trung vào một chỗ, đến lúc hết giờ lao động, họ mới được trở về buồng của họ.
Trong ba người, Duyên Anh là người được gia đ́nh đi thăm nuôi tiếp tế đầy đủ nhất, c̣n anh Côn rất lâu mới được người nhà lên thăm một lần và số lượng đồ tiếp tế cũng không nhiều. Thế rồi, bẵng đi cả gần nửa năm trời, anh Côn không nhận được tin tức ǵ của gia đ́nh cả. Ở ngoài đời, việc ăn uống là b́nh thường và ít ai để tâm tới tới, nhưng trong cảnh tù tội thiếu thốn, miếng ăn thật là quan trọng, không có gia đ́nh thăm nuôi tiếp tế thật là một sự bất hạnh. Khẩu phần nuôi tù của Cộng sản chỉ đủ cho con người sống lây lất, cơ thể héo ṃn dần và kéo theo luôn cả sự suy sụp của tinh thần, nếu người tù không biết nuôi dưỡng ư chí, và có một chút tháo vát để mưu sinh.
Khoảng giữa năm, một hôm cả trại đang xếp hàng ngồi xổm trong sân để chờ cán bộ trực trại gọi từng đội báo cáo quân số đi lao động. Anh Côn đang ngồi ở hàng đầu trong đội do Duyên Anh làm Đội trưởng, bật đứng lên nói:
- Báo cáo tôi có một vấn đề yêu cầu trại giải quyết.
Cán bộ trực trại, tên Độ nói:
- Được, anh có vấn đề ǵ cứ nói.
Anh Côn:
- Trước khi tôi được đưa tới đây lao động, tôi được đọc cho nghe án lệnh thời hạn tập trung cải tạo là ba năm, đến nay đă quá ba năm rồi, tôi đă chờ thêm mấy ngày mà không thấy trại thả tôi ra, nên tôi yêu cầu trại thả tôi ngay.
Thât là bất ngờ trước câu nói của anh Côn, tất cả anh em trong trại đều hướng mắt đổ dồn về anh, nhưng vẫn hoàn toàn im lặng chờ đợi xem sự việc sẽ tiếp diễn thế nào.
Tên cán bộ trực trại một mặt đưa mắt ra lệnh cho cán bộ vệ binh có mang súng AK sẵn sàng phản ứng, một mặt khác hắn vẫn điềm đạm nói:
- Trại chỉ có nhiệm vụ giữ các anh ở đây để học tập cải tạo, c̣n việc xét tha là do lệnh ở trên. Anh cứ việc đi lao động, sinh hoạt b́nh thường, trại sẽ chuyển khiếu nại của anh lên trên cứu xét. Trên có lệnh tha, chúng tôi thả anh ngay chứ giữ làm ǵ.
Lúc này trong đám anh em tù đă có nhiều tiếng rầm ŕ bàn tán nho nhỏ, anh Côn phải nói to giọng:
- Tôi yêu cầu trại thả tôi ra ngay v́ đă quá thời hạn mấy ngày rồi!
Tên cán bộ trực trại sau khi nói to, bắt tất cả giữ yên lặng, hắn bảo anh Côn:
- Thôi được, anh Côn đứng riêng ra, ở lại trại để gặp ban chỉ huy làm việc. C̣n tất cả các đội báo số đi lao động.
Thế là anh Côn được mấy vệ binh có vũ trang dẫn vào một căn buồng c̣n bỏ trống, đang chờ tiếp nhận thêm tù sẽ được chuyển về thêm nữa. Chúng bảo anh bước vào trong rồi khóa trái cửa lại. Trên người anh chỉ có cái khăn mặt quàng ở cổ, và tay xách một lon bằng nhôm, thứ đựng sữa bột Guigoz, đựng nước uống để đi lao động.
Anh Côn tuyệt thực trong tù
Trưa hôm đó về đến trại, tôi nghe loáng thoáng người này rỉ tai người kia là anh Côn "tuyệt thực" phản đối. Họ chỉ căn buồng trong đó giam anh Côn, cửa ngoài khóa, có một vệ binh đeo súng AK canh gác, thường xuyên đi ṿng quanh kiểm soát bên ngoài. Căn buồng này đối diện với buồng tôi ở nhưng cách một khoảng sân ở giữa đến gần 100 mét. Chúng tôi bị cấm không được lại gần.
Sinh hoạt trong trại vẫn b́nh thường như mọi ngày. Buổi chiều mọi người đi lao động về, ai không có việc ǵ th́ lang thang đứng ngồi tay cầm ca, chén, bát chờ nhận phần ăn, vài người được phân công đến nhà bếp khiêng phần của đội về chia cho mọi người. C̣n một số rất ít th́ lu bu ra khoảng sân sau buồng ḿnh, nhóm lửa đun nấu cơm, đồ ăn được gia đ́nh tiếp tế hoặc những thứ rau, cỏ thu nhặt được trong lúc đi lao động để cải thiện thêm cho bữa ăn trại phát mà thường thường buổi chiều chỉ được một hai chén bắp đá hay khoai ḿ lát.
Gọi là bắp đá v́ đây là loại bắp hột vàng đă già, phơi khô cứng như đá, dành để xây ra bột làm thức ăn cho gia súc. Khoai ḿ lát là thứ khoai ḿ để cả vỏ, chặt thành từng lát mỏng đă phơi khô. Cho tù ăn th́ cứ thế đổ vào chảo, cho nước và ít muối đun sôi đến lúc cạn hết nước. Ăn vào mồm không c̣n một chút mùi vị. Ăn để gọi là có ăn, cố nhai nuốt cho đầy bụng đánh lừa cái bao tử nó đỡ hành, nhưng chính dạ dày cũng không đủ sức để nghiền nát giúp cơ thể nhận được một tí bổ dưỡng bù đắp cho số calories đă mất đi sau ngày lao động. Khẩu phần ăn của nhà tù, mỗi người được 9 kí lô gạo một tháng, nhưng một phần lớn gạo được thay thế bằng chất độn với tỷ lệ 1 phần 3. Bớt đi 1 kí gạo th́ được thay vào là 4 kí bắp đá hay khoai ḿ lát. Chúng tôi được phát cho ăn ngày ba bữa. Sáng trước khi đi lao động được một chén bắp hay khoai ḿ; trưa ăn cơm, trung b́nh mỗi người được chia lưng lưng chén với một chén canh rau luộc có nêm muối và bột ngọt, một vài cọng râu lều bều trong chén nước và buổi chiều th́ lại tái diễn bắp, khoai ḿ với số lượng nhiều hơn buổi sáng một tí.
Chỉ toàn một màu đen
Một hai hôm sau, tôi được một anh tên Thanh, ở cùng đội với anh Côn rỉ tai khoe: "Chúng tôi đă hậu thuẫn để anh Côn tranh đấu như vậy cho mọi người". Tôi không hiểu anh ta cố t́nh khoe khoang, khoác lác như vậy hay là rồi ra sự việc sẽ c̣n tiếp diễn với sự kiện khác, nên chỉ biết yên lặng quan sát xem thế nào, chờ xem tất cả thành phần tù chính trị phản động trong trại sẽ có phản ứng ǵ thêm không? Anh này cũng lại khoe: "Chúng tôi cũng đă t́m cách lén lút đưa đồ ăn và thuốc trợ lực vào cho anh Côn kéo dài thời gian tranh đấu.
Như ngày lại qua ngày, sinh hoạt trong trại vẫn b́nh thường như không có ǵ xảy ra. Chỉ có buổi chiều đi lao động về, được một giờ tự do ở ngoài buồng để ăn uống trước khi cán bộ trại vào điểm danh rồi nhốt lại trong buồng ngủ, nhiều anh em đă cố chăm chú nh́n sang phía cái buồng đang giam anh Côn để xem có động tĩnh ǵ không, nhưng qua khung cửa có chấn song, bên trong chỉ toàn một màu đen ng̣m.
Anh bạn tên Thanh lại nói với tôi là không có cách nào lén đưa đồ ăn, uống vào cho anh Côn v́ chúng canh gác kỹ lưỡng quá. Trong khi đó, tôi được Duyên Anh và Đằng Giao kể cho biết hôm đầu ở lại trại để "làm việc" với cán bộ trại, dù cán bộ trại đă khuyên anh Côn nên sinh hoạt b́nh thường chờ trên giải quyết, nhưng anh Côn vẫn khăng khăng không chịu. Anh tuyên bố đă quá thời hạn tập trung cải tạo, bây giờ anh là người tự do, nên sẽ không ăn đồ ăn của trại nữa! Tên cán bộ trại thấy nói anh Côn không được nên đă bảo "Đồ ăn là của trại, anh không ăn cũng được, nhưng nước cũng là của trại, anh cũng sẽ không được uống nước". Thế là chúng giam anh trong buồng đó một ḿnh và canh gác kỹ bên ngoài.
The Following 2 Users Say Thank You to florida80 For This Useful Post:
Qua được 4, 5 ngày buổi chiều đi lao động về, tôi nghe nói anh Côn đă được thả ra rồi và bây giờ phải ở cách ly chung trong buồng của những người tù h́nh sự và được mấy người tù h́nh sự làm trật tự trong trại kiểm soát. Anh rất yếu mệt, đứng ngồi không nổi, chỉ nằm. Sau đó, cũng chính Duyên Anh và Đằng Giao kể lại cho tôi là cố gắng được vài hôm, rồi anh Côn không c̣n chịu đựng nổi với đói và nhất là khát, anh đă cố gắng ḅ lết ra cửa sổ, hai tay bám víu vào chấn song thều thào kêu lên: "Cơm, cơm! Nước, nước!..." Tên cán bộ đi vào quẳng cho anh một xấp giấy và cây bút nói anh muốn ăn cơm lại th́ làm "đơn xin" và viết "bản tự kiểm". Anh Côn quá mệt không c̣n biết viết thế nào nữa, trên mấy tờ giấy chỉ nguệch ngoạc được những chữ "Cơm, nước".
Duyên Anh và hành động của anh Côn
Duyên Anh cũng cho tôi biết là cán bộ trại có gặp anh hỏi về phản ứng của số văn nghệ sĩ ở trong trại đối với việc làm của anh Côn, Duyên Anh trả lời đó là việc cá nhân của anh Côn, không ai hay biết ǵ cả. Có lẽ anh Côn già yếu, bệnh hoạn, lại lâu không có tin tức gia đ́nh nên mới quẩn trí sinh ra hành động như vậy. C̣n các anh em khác th́ vẫn "an tâm lao động, học tập cải tạo cho chóng... tiến bộ để sớm được về sum họp với gia đ́nh". Đây là một câu trả lời "đúng sách vở khuôn phép" mà cán bộ coi tù ưng ư nhất. Do đó, cán bộ Cộng sản không gọi ai trong chúng tôi để hỏi tiếp nữa. Thật ra, trong cả trại này, cũng chỉ có năm người trước đây là văn nghệ sĩ và làm báo: ngoài anh Côn, Duyên Anh, Đằng Giao, có một cậu c̣n trẻ, mới vào nghề làm phóng viên cho tờ Trắng Đen là Dương Đức Dũng và tôi thôi. Nhưng riêng tôi, cán bộ trại chỉ biết qua tội danh là sĩ quan "ngụy", loại "tŕnh diện".
Tôi tin những ǵ Duyên Anh và Đằng Giao kể lại v́ trong trại, các anh là người rất được bọn cán bộ tin cẩn và thường được bọn cán bộ nói cho nghe nhiều chuyện. Ngay cả Trưởng khu, Trưởng trại cũng thỉnh thoảng nhờ Duyên Anh viết hộ những bài nói chuyện, đọc trước trại trong các dịp đặc biệt.
Chừng một tháng sau, lúc sức khỏe của anh Côn đă kha khá, tạm thời đi đứng được và mọi người hầu như quên đi hành động của anh đă làm, th́ một hôm, cũng trước giờ đi lao động, các đội đă ngồi trong hàng ngay ngắn, cán bộ trực trại cho mấy người trật tự h́nh sự dẫn anh Côn ra bắt đứng giữa sân để nghe quyết định kỷ luật. Anh đứng mà người cứ rũ xuống như không c̣n đứng vững và đầu th́ cúi gằm xuống đất.
Đ̣n độc của cộng sản
B́nh thường như các trường hợp khác, cán bộ trại chỉ đọc ngay quyết định kỷ luật là đủ, nhưng với anh Côn, trước khi đọc quyết định, tên cán bộ Độ c̣n đọc cho cả trại nghe bản tự kiểm của anh Côn trước. Phải làm tự kiểm ở trong tù là việc thường xảy ra như cơm bữa đối với tất cả mọi người. Khi viết th́ ai cũng nói qua loa, quanh quất cho đầy trang giấy rồi cuối cùng cần nhất là phải nhận lỗi, nhận "khuyết điểm" rồi hứa sẽ "quyết tâm sửa đổi" là xong. Do đó, chả ai để ư nghe và c̣n nhớ nội dung tờ kiểm điểm anh Côn đă viết những ǵ. Chỉ có một điều là sau bản kiểm điểm, anh Côn c̣n làm thêm bài thơ ca tụng đường lối chính sách của cộng sản, ca tụng ḷng tốt của tên cán bộ Độ, cán bộ trực trại cùng một số cán bộ khác nữa. Độ là một tên công an nhỏ con, thấp lùn, mặt đen x́, mới chừng ngoài 20 tuổi.
Đến khi đọc quyết định kỷ luật, khởi đầu cũng "Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam" rồi "Độc lập - Tự do - Hạnh phúc". Sau đó mới "Nay quyết định thi hành..." Kỷ luật dành cho anh Côn là "cùm 3 tháng". Thế nhưng bên dưới nói tiếp: thấy anh Côn già yếu nên trại khoan hồng tha cho anh khỏi cùm, trong thời gian bị kỷ luật anh phải ở cách ly, không được tiếp xúc với mọi người. Trại không có pḥng giam riêng để cách ly nên anh Côn vẫn được cho ở chung pḥng của những phạm nhân h́nh sự. Từ đó, chúng tôi đă không c̣n trông thấy mặt anh Côn nữa v́ anh vốn đă yếu, ăn uống không có ǵ bổ dưỡng, thuốc men không có, sức khỏe ngày càng hao ṃn, nằm miết một chỗ trong buồng.
Anh Côn không c̣n nữa
Như vậy một thời gian, hôm đó vào ngày Chủ nhật, thân nhân của anh Côn mới lại tới trại để thăm nuôi anh, nhưng tên cán bộ phụ trách thăm nuôi không cho gọi anh Côn ra gặp mặt v́ qui định trong trại tù là can phạm đang trong thời gian bị kỷ luật không được phép thăm nuôi tiếp tế. Anh nằm một chỗ, nhưng anh em vẫn thỉnh thoảng chia xớt cho anh chút ít đồ ăn, thuốc men qua tay một vài người tù h́nh sự ở cùng trong buồng với anh. Thân nhân không được gặp và anh cũng không biết là có thân nhân đă tới trại th́ không sao. Nhưng đằng này, tên cán bộ lại vào gọi anh Côn mà nói cho anh biết rằng anh đă có thân nhân lên tới trại để thăm nuôi tiếp tế. Tuy nhiên, anh đang bị kỷ luật nên không được phép ra gặp. Anh Côn năn nỉ măi không được, cuối cùng chỉ xin cho nhận đồ tiếp tế để bồi dưỡng sức khỏe đang bệnh hoạn mà tên cán bộ vẫn khăng khăng không chịu.
Thế là trong đêm đó, anh Côn đă ra đi vĩnh viễn!
Anh nhắm mắt tắt thở ở trong trại, trong khi thân nhân của anh vẫn c̣n nằm ôm đống đồ tiếp tế cho anh, ngủ lại qua đêm trong nhà thăm nuôi ngoài cổng trại.
Không biết bọn cán bộ cai tù sáng hôm sau có báo tin cho thân nhân của anh ở ngoài trại hay không? Hay thân nhân của anh Côn đă ra về từ sáng sớm, vừa mang vác đồ tiếp tế, đem lên lại phải tha về, lội bộ cả 5, 7 cây số mới ra đến chỗ đón chờ xe, mà trong ḷng lại thầm trách người nhà của ḿnh đă làm ǵ để đến nỗi bị kỷ luật, khiến cho tốn hao bao công sức tiền của, đi tới nơi mà không được phép gặp?
The Following 2 Users Say Thank You to florida80 For This Useful Post:
Những chi tiết này vẫn do Duyên Anh và Đằng Giao kể lại cho tôi v́ hai anh có khá nhiều đệ tử trong giới tù h́nh sự đă nói lại. Chỉ biết thâm là sau đó, anh Côn được nằm yên trong một cái ḥm gỗ đóng thô sơ, may mà trại có một xưởng cưa máy, nên sẵn ván, nếu không th́ chỉ bó chiếu. Ḥm được đặt trên một chiếc xa cải tiến, loại xe kéo có bánh sắt. Đưa anh đi chỉ có bốn người tù h́nh sự vừa kéo, đẩy xe vừa mang cuốc, xẻng đào hố chôn anh ở đâu đó trong rừng. Ngoài ra cũng vẫn c̣n có thêm mộ vệ binh vác AK để canh giữ 4 người tù h́nh sự này.
Mấy người tù h́nh sự đă đi chôn anh Côn, sau này kể lại là đă đánh dấu nấm mộ bằng những cục đá và chặt khắc lên thân cây cũng gần đó. Nhưng rồi không biết thời gian đă qua đi, có ai c̣n nhớ để chỉ lại cho thân nhân của anh nữa không?
Thế là cũng xong một kiếp người! Hai tay buông xuôi là hết!
Đến lúc ở tù ra, tôi được nghe rất nhiều lời đồn đăi về cái chết của anh Côn là do Duyên Anh gây ra. Sự kiện đă xảy ra, ai cũng có quyền tự do phát biểu bất cứ nhận định nào đă được vo tṛn bóp méo dưới sự chủ quan của ḿnh.
Với tôi, đă có một thời gian ở tù cùng một chỗ và chứng kiến cái chết của anh Côn, nhưng ở ngay đó mà nhiều chi tiết cũng c̣n phải nghe người khác kể lại mới biết, nên không thể qui trách, khẳng định ǵ cả.
Có chăng, chỉ có thể nói là anh Côn đă không biết một tí ǵ về sách lược đấu tranh của người cộng sản. Khi anh can đảm một ḿnh đứng lên tranh đấu với cộng sản, anh đă quá mơ hồ, tưởng rằng chỉ cần một ḿnh anh đứng lên cất tiếng nói, một ḿnh anh đe dọa "Không ăn cơm của trại" thế là đủ để cho cộng sản "sợ". Anh đă một ḿnh tranh đấu trong lúc chính anh, không có một tí chuẩn bị trước, không có một cái ǵ làm chỗ dựa, không một chút hậu thuẫn từ bất cứ đâu và hoàn toàn bị cô lập trong sức mạnh và quyền lực của kẻ đang áp chế ḿnh.
Bài học về tranh đấu chống Cộng sản
Kể lại một sự việc xảy ra đă quá lâu ngày, trong khi đầu óc đă bị ảnh hưởng nhiều trong tù đày và hàng ngày phải lăn lộn kiếm sống ở chợ trời trong chế độ cộng sản. Sau khi được ra tù, tôi không c̣n nhớ được chính xác từng ngày tháng, dữ kiện. Nếu như các anh Đằng Giao, Duyên Anh có t́nh cờ đọc bài này, th́ trước hết hăy cho tôi "Xin lỗi" là đă nhắc nhiều đến các anh ở đây và cũng xin cho biết có điểm nào tôi đă nhớ không đúng sự thật.
Suy ngẫm về việc này, tôi chỉ thấy tiếc rằng, đă là một người từng nghiên cứa về cộng sản, nhưng không biết chính anh, anh Côn có nh́n thấy những tên cai tù cộng sản, trước sự đấu tranh của anh, chúng đă tách anh ra khỏi đám đông khi bảo anh ở riêng một chỗ để "làm việc". Chúng đă thủ đoạn, chơi chữ với anh khi anh tuyên bố "Không ăn cơm của trại" để rồi tàn độc cấm luôn cả nước uống. Thử hỏi từ trước tới nay, đă có một cuộc tuyệt thực nào mà người tham dự đấu tranh lại dám từ bỏ cả nước uống? Rồi cũng chính anh lại tự cung cấp cho chúng bằng chứng chịu nhận bị khuất phục, trên giấy trắng mực đen, qua bài thơ anh ca tụng, tâng bốc kẻ đă hành hạ, đọa đày ḿnh, trong khi không có một sự cưỡng ép nào bắt anh phải làm bài thơ như vậy ngoài bản tự kiểm điểm. Và cuối cùng chính anh đă phải uất ức nhắm mắt chỉ v́ một đ̣n tâm lư rất độc ác của cán bộ Cộng sản đánh trúng vào lúc ấp thiết nhất của nhu cầu vất chất con người.
Dù sao, đến bây giờ anh Côn đă nằm yên trong ḷng đất trên 10 năm rồi. Cầu cho hương hồn anh được yên nghỉ.
Lê Thanh Sơn
Tác giả Lê Thanh Sơn là bút hiệu của cựu phóng viên Việt Tấn Xă ở Sàig̣n trước tháng 4-1975. Anh tốt nghiệp khóa đào tạo phóng viên đầu tiên của Việt Tấn Xă năm 1965, và sau đó làm việc cho cơ quan thông tấn này. Sau tháng 4-1975, anh bị đưa vào trại "cải tạo" của Cộng sản. Anh đă có dịp sống chung với các anh Nguyễn Mạnh Côn, Duyên Anh, Đằng Giao. Bài viết của Lê Thanh Sơn hoàn tất vào cuối tháng năm 1993
The Following 4 Users Say Thank You to florida80 For This Useful Post:
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
Games
