Hiệu phở nằm như một thách thức trong khu phố phần lớn hàng quán là của người Mỹ.
Bên ngoài mặt tiền xập xệ, không tô điểm sơn phết ǵ nhiều, nhưng tấm bảng hiệu viết vài chữ đơn sơ có chọc nọc lắm bạn đồng nghiệp trong vùng:
Phở Hách – Mở 9 giờ sáng, đóng 4 giờ chiều
Chẳng rơ có bí quyết gia truyền ǵ mà đi tới đâu mở phở hiệu của lăo Hách luôn luôn đắt khách. Điều này nếu có ai ṭ ṃ cũng vô phương t́m biết. Người ở đây chỉ biết sau ngày hoàng phái rủi thua xích phái, lăo Hách cũng bỏ hết cơ ngơi – một xe phở nức tiếng đường Công Lư – chạy giặc sang Mỹ.
Dĩ nhiên sang đây lăo không thể tiếp tục chiếm một góc phố, chơi một xe phở, để sáng trưa chiều tối ngụp lặn trong khói phở thơm lừng, vừa đẩy những đường dao thiện nghệ vào khúc thịt ḅ mềm mại, vừa nhai vài câu Kiều lẩy cho nổi bật thêm phần cá tính; hoặc có lúc tự tin chơ mồm góp vài nhận định thời cuộc với đám thực khách, thường toàn giới cổ cồn cà vạt, thừa quyền lực xă hội đến ho một cái đời lăo đă có thể mềm ra như sợi bánh phở.
Điều kiện mở hiệu ăn nơi xứ Mỹ văn minh quả có rất nhiều điểm xâm phạm nghiêm trọng đến quy luật, đến văn phạm phở.
Pḥng máy lạnh được trần thiết sang trọng, bàn ghế đều và đẹp như lính duyệt binh, thảm trải trong ngoài như dinh quốc khách đều là những thứ vô duyên và thừa nhất trên đời đối với phở. Nó dị như ăn thịt chó chấm với Maggie.
Mà thế thật! Trong suốt mười bốn năm qua, điều kiện mở hiệu ăn nơi đây quả có đánh tàn rụi ư chí nhiều tổ sư chính phái phở có tự trọng, muốn trở lại phục vụ khẩu vị người đồng hương.
Riêng lăo Hách th́ khác. Năm năm đầu lăo ngậm miệng lăn lưng vào làm đủ thứ việc để tích luỹ tư bản.
Nếu một ông tướng nhất định không chịu sống cảnh vợ đẹp con khôn với nghề sơn nhà xứ người, quyết bỏ tất cả về lập chiến khu cho đúng với tầm vó lịch sử của ông, th́ lăo Hách cũng nuôi ư chí tương tự.
Làm sao một người như lăo lại có thể chui măi dưới sàn tàu, hàn x́ quanh năm để miệng lưỡi ăn toàn cứt sắt?
Hoặc ngày tám tiếng dúi mũi vào đống hồ sơ, giải quyết mấy chuyện nhảm nhí trong những văn pḥng bảo hiểm lừa lọc, hay trên một bàn giấy cán sự xă hội cùn mằn?
Nếu ông nhà văn trời đày vắt óc đến chết để cung cấp món ngon bổ cho tim óc con người, th́ lăo cũng mang nỗi dằn vặt tương tự.
Lăo mơ ngày nào sẽ trở lại chốn giang hồ, động dao động thớt phục vụ những người đồng hương khốn khổ, đang ngày đêm bị phường hắc đạo đầu độc bằng những thùng nước dùng đầy bột ngọt rẻ tiền.
Sau năm năm tích luỹ được chút vốn tạm đủ, lăo Hách sang lại cửa tiệm pizza sắp chết của một anh Ư già nơi góc đường Winona và Ơrange, rồi động viên cả nhà vào công tác tu sửa.
Không mang trong người căn bệnh bi quan của các đồng nghiệp, lăo nghiên cứu kỹ để biến mọi khuyết điểm thành ưu điểm cho hiệu phở tương lai.
Mọi chi tiết trong việc bố trí một hiệu phở đều có quy luật cả.
Bạn tưởng đôi ba cánh ruồi vo ve là điều đáng trách?
Nhầm, vui tai và mang nhiều đặc trưng dân tộc ra phết đấy! Nó hợp lư hơn việc nhồi nhét vào tai thực khách những bài nhạc rên rỉ của một Sài G̣n vô phúc tiền 75, hay loại nhạc phim bộ kiểu Máu Nhuộm Băi Thượng Hải của một tập đoàn con buôn mất trí hậu 75.
C̣n nhiều tiểu tiết khác cần phải xem xét kỹ. Chẳng hạn loại tăm. Chớ tưởng trong hiệu phở tăm nào cũng dùng được. Phải là tăm tre.
Mà sao phải là tăm tre? Thưa v́ trong lúc ngồi đợi, rất có thể một thực khách buồn tính lấy tăm xỉa chơi, và như thế tăm gỗ thông vuốt nhọn hai đầu lắm khi thua đấy. Loại này gịn, dễ găy.
Chẳng may ông khách là người khó tính, bị găy một mẫu tăm trong chân răng, sau một lúc loay hoay măi không lấy ra được, ai cấm ông bực bội đứng lên bước khỏi hiệu vừa khi bạn khệ nệ bưng bát phở đến phục vụ?
Người ta không ăn bắt ḅ người ta được à? Hiệu phở c̣n trăm thứ bà lang Trọc khác nữa. Chắc bạn đă đọc tùy bút Phở của Nguyễn Tuân?
Tuyệt, nhưng lăo Hách bảo rằng nghề phở c̣n lắm cái tẩn mẩn khác mà cỡ tay chơi họ Nguyễn cũng chẳng biết rành, chẳng hạn cái vịt nước mắm.
Theo lăo Hách nước mắm trong hiệu phở phải đựng trong vịt thủy tinh hai mỏ. Đây là loại vịt truyền thống. Đừng dùng loại nào khác. Xịt, rắc, bơm… đều không đúng bí quyết.
Tại sao? Lăo bảo trong cái bầu không khí ngột ngạt mùi phở, mắt trái bận ngó quanh xem có ai quen, ngóc đầu đảo mắt phải liếc ké hàng tít báo hấp dẫn của thằng cha ngồi kế cận, tay ơ hờ cầm lên vịt nước mắm, tai lơ đăng lắng nghe ḍng nước thơm vị mồ hôi công chúa Tiên Dung chảy xuống bát phở bốc khói, chợt như hoảng hốt nhớ ra điều ǵ, khách dựng phắt vịt nước mắm lên, hai mắt quay về lục lọi trong bát phở.
Tâm tư xao xuyến. Tim lỗi đến mấy nhịp đập. Sâu trong thâm tâm khách dâng lên niềm hối hận như vừa phạm một điều cấm kỵ trong đạo phở là sự kém nghiêm chỉnh.
Khách thốt lên một tiếng “chết”!, chỉ thế rồi chú mục vào tô phở như nhà khảo cổ t́m một vết nứt trên chiếc trống đồng Ngọc Lũ.
Dùng đũa đảo ngược phần bánh phở. Run tay cầm th́a múc tí nước dùng dí trên đầu lưỡi. Khói nước dùng làm tăng độ nặng khiến những giọt mồ hôi trên trán vỡ ra, chảy nḥa v́ ba đường nhăn đột ngột biến đi, để lại một vầng trán thảnh thơi vô tư lự.
Khách mỉm nhẹ một nụ cười, nói khẽ: “May quá, phúc bảy mươi đời!” Chỉ một tiếng thầm th́ như thế nhưng dưới con mắt tinh quái của lăo Hách, lăo biết chắc vị thực khách khởi sự thành kính bước vào đạo phở.
Không có vịt nước mắm hai mỏ đố cách ǵ tạo nổi cho khách có một giây phút kỳ thú thế ấy. Nó tương tự như một anh mê vợ, nằm mơ mất vợ và khi choàng dậy vẫn thấy có vợ.
Đối với lăo Hách bí quyết phục vụ các tín đồ của lăo c̣n nhiều.
Như chuyện tương ớt cũng là điều hệ trọng. Ta phải bỏ nó vào một liễn nhỏ, đừng bỏ vào mấy cái ống bóp.
Nhiều lúc thực khách chỉ thích nước dùng có tí màu thẹn thùng trên má con gái; cầm ống tương ớt lên, khách bóp cái phẹt, cả một ṿi ớt dài như con giun đỏ ḷm rúc vào bát phở, ngoáy một cái, chửi thầm một tiếng, hào khí của khách biến mất năm mươi phần trăm khi bát phở trở màu đỏ au giống một bát riêu cua.
Rồi nào c̣n tiêu, rau mùi, húng, chanh, ớt… Nói tóm mọi thứ đều là vấn đề cần phải được quan tâm, cân nhắc và thực hiện ở mức toàn hảo cả.
Hộ pháp cho đạo phở khổ lắm nhưng mấy ai biết. Bốn mươi năm trong nghề lăo thừa kinh nghiệm về sự thưởng thức hời hợt đến vô ơn của người đời.
Họ đâu biết trong mớ rau mùi kia không một lá úa, trong những cọng húng kia toàn lá đương th́.
Sự tẩn mẩn công khó gần như cướp đi quá bán những giấc ngủ ngon say của cuộc đời lăo. Nhưng lăo vẫn giữ được kiêu hănh đắng cay.
Ăn hay không ăn, cả đời lăo chưa năn nỉ ai cả. Nhưng đă vào ăn, lăo muốn các tín đồ phải nghiêm chỉnh ở một mức độ tương kính.
Sự săn sóc của lăo dựa trên sự tương kính này. Dù sao lăo đâu phải là Phật!
C̣n nhớ hồi mới khai trương có một vị khách nằng nặc đ̣i giá sống, lăo đă nhỏ nhẹ đến ba lần rằng “Thưa ông bổn hiệu với lối dùng phở cổ truyền không cung cấp giá sống”, nhưng lời nhỏ nhẹ không được đáp ứng.
Ông khách với tấm thân to lớn ngồi phịch xuống ghế. Giọng như lệnh vỡ, ông đảo cặp mắt lồi tấy đỏ như mới trải qua một trận xập xám thâu đêm, nh́n vào những thực khách chung quanh, giơ một cánh tay lông lá lên rao giảng:
– Ăn phở phải có giá sống, phải có một dzĩa bành ki như dzậy nè. Bóp, bóp, bóp”. Ông vừa nói vừa bóp nghiến bàn tay to lớn trên không từng chặp, rồi tiếp: “Bóp như dzậy từng nắm, từng nắm cho đến hết dzĩa giá bỏ vào tô phở.
Lần ấy lăo Hách đă nuốt cơn điên vào bụng như nuốt miếng da ḅ sống. Lăo cố b́nh tĩnh đến gần ông khách, nhỏ nhẹ chỉ ra cửa:
– Ông thứ lỗi cho, thực ḷng nhà cháu muốn giới thiệu với ông quán Đào Viên ḿ gia nằm bên kia đường, họ có món hủ tíu rất khá và có cả giá sống!
Nói xong lăo tủm tỉm quay trở lại với dao với thớt, với câu Kiều lẩy ư ử trước nỗi kinh ngạc đến uất người của một tín đồ không rành lẽ đạo.
Thế mà phở Hách vẫn đông như thường. Phường chuyên trị phở đă lắm kẻ gièm pha, thậm chí giả dạng thường dân mon men vào hiệu nghiên cứu đối phương, khi chuồn họ cố đưa ra một phán đoán sao cho ông bằng, rằng phở ḿnh phở lăo giỏi lắm một chín một mười, v́ đâu lăo đông khách như vậy?
Thực mà nói sự phán đoán gọi là công bằng ấy vẫn đầy chất chủ quan, ngoan cố nữa. Cái ǵ một chín một mười khả bắt khả vượt, chứ phở th́ vô phương, khác nào anh gạo Đỏ so với anh gạo Tám.
Đó là định phận và thánh cũng khó hoán chuyển. Để lằn phấn không thể xóa bỏ, lăo Hách đánh thêm một đ̣n tối hậu.
Đ̣n này sờ sờ trước mắt mà sao lắm anh chuyên trị phở ở Mỹ không nh́n ra!
Lăo quyết định bằng mọi giá phải cho khách nh́n bếp phở, nh́n thấy nồi nước dùng bốc khói, nh́n thấy chủ nhân b́nh thản chững chạc điều dao khiển thớt, với thịt tái chín treo lủng lẳng, với những bó hành hoa xanh tươi.
Nói tóm, dù sau một khung kính, phải cho khách sống lại cảm giác đang ngồi trong một hiệu phở thật, không phải là hiệu phở mà mọi thứ đă được làm sẵn đâu từ tuần trước, tháng trước theo cái đạo ẩm thực hết sức phổ thông và sa đọa ở nước này.
Phải cho khách đói thắt ruột bằng mắt trước đă.
Lăo Hách từng khẳng định yếu tố này đánh tan những khuyết điểm máy lạnh, thảm trải, bàn ghế bóng lộng; vả, theo lăo ví von, hiệu phở nom sẽ vô duyên như một cô em suôn đuột nếu không thấy bếp phở!
Đừng tưởng cứ phải làm cách mạng giải phóng, hoặc t́m đồng chí lập đảng, t́m chân tay lập chính phủ người ta mới cần tới đôi mắt biết nh́n người.
Thành thật mà nói đứng bán phở như lăo Hách cũng phải có đôi mắt như vậy. Nhiều khi đôi mắt ấy c̣n phải biến thành thiên lư nhăn khi cần, đứng một chỗ mà vẫn phải nh́n ra hết những chiêu pháp lén lút của bọn hắc ma giở quẻ hại ḿnh.
Tới đây bạn có thể bỉm môi: Làm cái ǵ mà ghê thế!
Nhưng quả thế đấy bạn ạ. Với vợ con anh em trong nhà, lăo Hách thường dặn ḍ:
“Sống trên đời hơn người đă là một cái tội. Ngồi yên không có kẻ thù, nhưng đă vẽ chuyện làm th́ phải cẩn thận, v́ đó là lúc ta khởi sự có thù trong giặc ngoài.
Một anh chủ báo lá cải hẹp bụng có thể đổ mắm tôm vào thanh danh ta nhiều khi chỉ v́ ta từ chối một cái quảng cáo.
Một tên du đăng nghiện ngập có máu liều có thể nhảy ngang vào hiệu đông khách dí dao xin t́ tiền lẻ.
Một bạn đồng nghiệp có thể bỏ nhẹ một lượng thuốc xổ vào thùng nước dùng dự trữ của ta trên đường đi xuống nhà cầu.
Mọi việc đều cần nh́n thấy trước để kịp hóa giải, kể cả việc phán đoán cho chuẩn xác khi từ chối hay chấp thuận đóng góp tí tiền cho một tổ chức lạc quyên của đồng hương”.
C̣n nhiều, theo lăo Hách c̣n rất nhiều điều lắt léo mà một chủ hiệu phở, dù bận đến không kịp thở, vẫn phải giương mắt lên nh́n cho xa để tránh họa lỗ nhỏ đắm thuyền.
Nhưng dù sao việc nh́n người cấp thiết vẫn là nh́n đám tín đồ thường ngày.
Ba thằng new wave tóc xanh tóc đỏ, ăn mặc như quỷ sứ yêu tinh, vừa bước vào ngồi bàn 12 coi thế chứ không nguy hiểm. Thứ mặt búng ra x́-ke mà đ̣i ăn diện thường không dám hỗn giữa ban ngày.
Ngữ đó giỏi lắm chỉ dám ban đêm ŕnh rập trong một xó băi đậu xe, chờ dịp dí súng gỗ lột tí tiền lẻ của một bà già tàn tật không may. Các cậu này đổ nước vo gạo vào bánh phở thiu cho ăn vẫn thấy ngon.
Cái nhà cô phụ giáo bên trường Jackson, không mặc váy mà luôn phải mặc quần v́ đi dép gai chống tê thấp, tóc chải kiểu công nương Diana, đang ngồi nơi bàn số 4 gần cửa kính trước quầy, là người khó tính.
Ngày đông t́m được một chỗ ngồi đă khó, nhưng cô vẫn lănh đạm lắc đầu nếu chỗ ấy xét ra không vừa ư.
Dù sao lăo Hách tha cho cô cái tính khó khăn này. Đàn bà con gái ăn coi nồi ngồi coi hướng vẫn là điều đáng khuyến khích.
Cái ông có bắp thịt không to nhưng đôi kính dâm th́ to, ngồi yên như tượng dưới bức tranh lợn gà c̣n ai ngoài gă Tám Tàng?
Gă là một tay anh chị bự. FBI có thừa báo cáo nhưng vô phương vồ được gă thu thuế quả tang.
Tám Tàng có thể xấu với cái xă hội bát nháo nhưng chơi được với phở Hách. Bạn chớ vội nghĩ “chơi được” ở đây như là thu thuế nhiều ít.
Dân giang hồ thứ thiệt nhiều tay điệu ra phết. Tám Tàng là một tín đồ chính thống của đạo phở, không cúng th́ thôi dám mà đến thu thuế thánh địa này.
Có thể nói không mấy ai bỏ típ bảnh như Tám Tàng. Ăn tô phở uống ly cà phê sữa đá sáu đô, gă ném trên mười đô và nghiêm chỉnh nói với cô em chạy bàn: “Giữ lấy tiền lẻ, em gái hậu phương!” Típ như thế Mỹ trắng chơi không lại.
Nhưng đổi lại tô phở cho Tám Tàng phải toàn hảo. Thịt đừng nhiều quá ít quá, hành tây đừng lộn lơi, nhất là nước phải trong. Tô phở đem ra mà có những loang mỡ béo vẽ địa đồ trên mặt nước dùng là điều gă rất phiền ḷng.
Lăo Hách hách đúng, không hách x́ xằng, cho nên lăo không tiếc công khi hầu anh bạn này cẩn trọng hơn nhiều người khác.
Thường khi ăn xong ra về, gă hay tḥ đầu vào gian bếp, nhếch môi khen lăo một câu thông lệ “Ngày càng tiến bộ đấy, ông chủ!”; rồi như sợ dư chữ, gă khoan thai đi thẳng ra ngoài.
Ḱa, đang bước vào là cặp vợ chồng chủ hiệu ăn Con Chim Xanh dưới khu Nam. Ông chồng gầy như que tăm bơi trong bộ com-lê quá khổ, trông thảm như con hạc xệ cánh đứng chịu mưa; ấy vậy mà bà vợ lại béo như cái lu, phủ bên ngoài một bộ đồ màu mè quá đáng.
Buồn cười nhất là chính hiệu ăn của họ cũng có nấu phở, nhưng không trưa Chủ Nhật nào họ không dẫn nhau đến đây làm một chầu.
Lăo Hách chưa bắt chuyện với cặp vợ chồng này lần nào, thậm chí chưa biết cả tên thật, nhưng thế hóa hay. Nghề nấu phở, nghề ca sĩ, nghề mở pḥng mạch hay nghề báo có khác ǵ nhau, quen lại đâm khó giấu những ḥn đá lúc nào cũng có sẵn trong túi.
Với cặp vợ chồng này, bát phở chỉ cần đánh đến sáu phần công lực đă đủ thắng lớn. Không phải họ không biết ăn, nhưng chính v́ việc họ làm đă giết chết nhiều phần vị giác và khứu giác của họ.
Họ mở hiệu ăn với những món táp nham, mục đích chỉ để moi tiền mấy ông bà Mỹ mà kiến thức về món ăn Việt Nam chỉ có mỗi chữ “chả gị”.
Thực khách c̣n khối loại người trong cộng đồng Việt Nam nơi đây. Chỉ riêng một xế trưa Chủ Nhật như hôm nay, có muốn lăo Hách cũng không đủ th́ giờ kể hết tiểu sử từng người.
Lăo chỉ có thể nói vắn gọn vài người trong tín đồ đă tụ vào hiệu lăo và hiện chia làm hai phe rơ rệt.
Một phe chiếm được chỗ ngồi, đang x́ xụp húp nước phở, hoặc ngâm tăm, hoặc xem báo, hoặc tán gẫu chờ tới lượt được phục vụ; phe kia là đám người lổn ngổn đứng nơi cửa ra vào với những đôi mắt lơ láo, ŕnh rập như những kẻ đang tham dự một cuộc chiến kiểu lấn đất giành dân.
Bất giác lăo Hách nhăn mặt, rồi lại thản nhiên trở lại với một nụ cười bí hiểm trên môi.
Đó là chuyện công tác mắt. Nhưng nghề phở c̣n đ̣i hỏi hơn thế. Mồm, chân tay, mắt mũi đều có công tác tuốt tuột, đặc biệt lỗ tai.
Ngoài việc phải nghe khách gọi, cự,mắng, khen… là chuyện dĩ nhiên, lăo Hách c̣n phải nghe cả những chuyện lắm khi chả ăn nhập chi tới việc buôn bán của lăo.
Người ta bảo chỉ cần hai cô em với một con cá thối đă đủ họp thành một cái chợ; hoặc chỉ cần ba ông anh với một bát phở đă biến ngay ra một hội đoàn, hai tổ chức và ba vơ đài.
Khám phá trên được chứng nghiệm nơi phở Hách.
Mỗi ngày, từ sáng tới chiều, trong hiệu phở có mười hai bàn mỗi bàn bốn chỗ ngồi, đổ đồng mười đợt khách th́ vị chi lỗ tai lăo Hách đă được nghe đến bốn trăm tám mươi đề tài giang hồ đem vào đây mà tranh luận, thậm chí có lúc thượng cẳng chăn hạ cẳng tay với nhau để giành chân lư về phía ḿnh.
Đứng nơi bếp phở lăo nghe những ǵ?
Bàn 4 có hai ông, một bác sĩ và một nha sĩ. Hai ông này lăo Hách quen mặt quá. Ông nha sĩ đang cạy miếng gân kẹt trong chân răng, bảo:
- Tờ ấy nó chửi lăo ta quá, lôi tới ba đời bốn kiếp ra.
Chắc hẳn ông nha sĩ đang đề cập đến một quan đốc bạn, lâu nay bị một tờ báo địa phương dùng làm thuốc bồi, bắn phá tan nát thành tŕ một số quan đốc tị nạn vốn có đời sống không được lương thiện lắm ở đủ các mặt gia đ́nh, xă hội và chính trị nữa.
Ông bác sĩ mặt lạnh lùng:
– Cháy đứa nào đỡ đứa đó. Phe ta giảm thiểu dân số là vừa. Cứ đà này đến nhân măn!
Bàn 3 có ba người đẹp. Các cô đều là ca sĩ. Một cô nói về một cô thứ tư vắng mặt. Có lẽ cô thứ tư đang là một tai họa sắp tới cho cả ba cô, nên được nhắc đến với giọng đầy báo động:
– Bả sang tới Bidong rồi đó!
Cô tóc dài nhất vén nhẹ mấy sợi tóc mai, cười khẩy:
– Nhằm nḥ ǵ, đánh một đ̣n là tiêu ngay khi vừa cặp bến Cờ Hoa!
Hai cô kia nh́n bạn với nét nghi ngờ. Cô tóc dài lại tiếp:
– Bả cũng biên thư cho em, hỏi bên này đi show thế nào. Em t́nh ngay trả lời dạ “có năm thước một sô!”
Một cô rú khẽ:
– Trời, tiền mă à?
Cô tóc dài lại cười khẩy:
– Th́ thế, cứ sang đây đ̣i năm thước một sô, đến khi hiểu ra năm ḅ một sô cũng không ma nào trả là vừa đủ th́ giờ đi áp-lai một chức át-xăm-lờ!
– Nước béo hành trần đây chứ!
Tiếng réo từ chiếc bàn gần cửa nhắn vào gây nhiễu âm lớn trong tai lăo Hách.
Cô em chạy bàn nghe réo vội dừng cặp chân tất bật, ngửa cổ đáp vọng lên trần:
– Nước béo hành trần một bát có ngay!
Tiếng hỏi đáp như vô t́nh có giá trị giống phát súng lệnh cho một cuộc nổi dậy èo uột cấp làng xă.
Đôi ba ông lăo lụ khụ ngồi nơi bàn số 6 góp tiếng cự nự sự chậm trễ.
Ǵ chứ dẹp cuộc cách mạng cỡ này là phần vụ của các cô cậu chạy bàn, lăo Hách b́nh chân như vại.
Bàn số 1 có hai đôi thanh niên nam nữ vào ngồi. Họ ăn mặc đồng phục màu xanh dương, ra dáng có tính đoàn tịch chi đó, và c̣n tha thêm một cây guitar nhét dưới gầm bàn.
Một thanh niên đập tờ báo đang đọc xuống bàn, chửi đổng:
-Tiên sư chúng nó, xé rào nhiều quá!
Cô gái có mái tóc dài ngạc nhiên hỏi:
– Xé ǵ cơ?
Cô bên cạnh huưch bạn, gắt khẽ:
– Là về chơi với VC ấy!
Anh thanh niên thứ hai gạt đi:
– Ḿnh sắp dùng phở, lại là phở Hách, xin tạm gác mấy chuyện tởm ấy lại để dùng phở cho ngon.
Chữ được chữ không nhưng lăo Hách đă nghe thấy câu “lại là phở Hách”, lăo nảy một nụ cười y như của Cai Xanh.
Nếu Cai Xanh kết thúc tiếng cả cười của gă bằng câu hợm hĩnh “Mấy chú em bán quán ở vùng này cũng đă biết rơ đến ta ư”, th́ lăo Hách lại ngừng tay dao, gơ chiếc th́a vào một cái ly ba tiếng cạch cạch cạch.
Đây là ám hiệu triệu hồi khẩn cấp một cô em chạy bàn. Đúng thế, chỉ sau tiếng gơ vài giây một cô bé chạy vào. Lăo Hách tay xắt đều như máy trên một miếng nạm gịn, hất mặt ra ngoài bảo:
– Ưu tiên bốn tô đặc biệt cho bàn số 1!
Dư biết đây là một sự đao lộn trật tự bất thường của ông chủ, cô bé dạ ngoan một tiếng và bê phở đi.
Lăo Hách nh́n theo bốn tô phở vui vui trong bụng: Một câu nói hay cả bầy được thưởng! C̣n cô chạy bàn vừa bưng vừa nh́n nội dung bốn tô phở. Cô chắc hẳn bốn cô cậu bàn 1 phải là bà con ruột thịt chi đó của ông chủ tiệm.
Quên ngay bàn số 1, lăo Hách nh́n vào thùng nước dùng đă cạn đến ḷi xẩu dưới đáy. Lăo kéo lên một sô nhỏ đổ ồng ộc vào thùng lớn, xong tḥ tay điều chỉnh ngọn lửa ga.
Vừa cầm dao cạo lớp mùn trên thớt lăo vừa nh́n thăm ḍ phía ngoài một ṿng. Lăo đếm thật nhanh số thực khách c̣n lại: “Cân,” lăo nói khẽ.
Bàn 11 có cặp vợ chồng ăn mặc bảnh như dân địa ốc. Sau màn chụm đầu thầm th́ họ buông nhau ra, ngó quanh với khí thế như muốn tiếp tục cuộc nổi dậy ở bàn số 6 ban năy.
Bốn ánh mắt hằn học cùng chiếu vào lăo Hách. Nhưng êm ngay. Một cô em đă kịp bưng bến trước mặt họ hai bát “tái nạm gầu gân hành trần nước béo” như họ đă gọi mười phút trước đó.
Thêm một âm mưu nổi dậy bị dập tắt trong hiệu phở Hách!
– Số 5 số 7 tính tiền!
Bà Hách béo trắng ngồi sau quầy tính tiền. Tiếng gầm của bà khiến mấy cô cậu chạy bàn lúng túng, họ hè nhau rống lên:
– 5, 7 tính tiền!
– 5, 7 tính tiền có ngay!
– 5, 7 có bill đây rồi!
Một cậu chạy bàn cầm hai chiếc đĩa nhựa nhỏ đựng giấy tính tiền chạy đến bàn số 5 trước. Ông khách vừa móc bóp phơi, vừa nh́n anh thanh niên, giọng ngạc nhiên hẳn:
– Ủa Tấn, mày ra trường rồi mà?
Anh thanh niên cũng vừa nhận ra người quen. Lưng anh thẳng lên và giọng có lớn hơn một cách khác thường:
– Dạ chú Năm, chú mạnh giỏi? Cháu ra kỹ sư năm rồi, có điều lóng rày xưởng sập nhiều quá, mà cháu th́… trời ơi…
Anh ta khoa cái đĩa thứ hai lên trời rồi chạy tấp tới bàn số 7.
Chiếc đồng hồ quả lắc hiệu Quartz do chính lăo Hách mua, nhưng nhờ vận động, từ ngày khai trương nó vẫn mang bên dưới hàng chữ “Pḥng Thương Mại Cộng Đồng Thân Tặng” vừa từ tốn buông mấy tiếng điểm ba giờ trưa.
Sắp tới giờ nghỉ, lăo nghỉ bụng. Bốn giờ là đóng cửa, lăo đă viết rành rẽ trên bảng hiệu.
Lăo sẽ chẳng sợ mích ḷng ai, dù hiện trong hiệu vẫn đày những tiếng húp phở, tiếng kéo ghế, tiếng va chạm xin lỗi nhau, tiếng gọi phở, tiếng thúc giục, tiếng năn nỉ của cô em chạy bàn, tiếng nước sôi, chuyện gửi quà, chuyện bang giao…
Lăo Hách vói tay lấy bó hành hoa đặt trên thớt, tay trái giữ chặt bó hành, tay phải ấn mạnh một đường giao, hơn mười củ hành với tóc tai râu ria lăn long lóc như cuộc xử tập thể cải cách ruộng đất.
Lăo nh́n ra ngoài, nghĩ bụng c̣n phải làm thêm ít ra mươi tô nữa.
Gần bốn giờ, khách tự động ngớt rồi chấm dứt hẳn. Lăo Hách cười khẽ. Lăo hănh diện ḿnh có những thực khách khôn ngoan và tự trọng.
Nhưng cái me xừ nhà văn kia th́ không tự trọng tí nào. Phong thái ông ta có vẻ cũng ăn uống cầu kỳ đấy, nhưng ông luôn luôn là một thực khách muộn màng!
Gần như thế, từ ngày mở tiệm đến nay, lăo nhớ ông nhà văn gần như chỉ được phục vụ đâu với hai phần ba phần công lực vớt vát.
Hôm nay bất giác lăo thấy áy náy trong ḷng. Nh́n ông nhà văn ngồi khổ hạnh mà ngay ngắn để ăn bát phở cuối cùng của hiệu, lăo muốn lân la nói một đôi câu cho lương tâm thảnh thơi nhưng không kịp nữa.
Vợ lăo đă dọn cơm ra. Mâm cơm gồm một liễn cơm, một đĩa đậu phụ rán, một bát tương Cự Đà “cụ Chí” và một đĩa cải luộc.
Giữa khi lăo theo dơi đôi bàn tay mập trắng của vợ xới cơm ra bát – bàn tay có những ngón mềm với chiếc nhẫn cưới lẫn vào trong htịt – th́ có tiếng hỏi:
– Ủa ông chủ, sẵn phở sao không làm luôn một tô mà lại vẽ vời cơm nước?
Lăo ngước lên thấy ông nhà văn đang ngó đăm đăm vào mâm cơm đạm bạc, miệng như phà ra mùi mỡ ḅ. Lăo lắng tai nghe sâu trong bếp. Lăo tin đến chín mươi chín phần trăm có cô cậu nào vừa làm mẻ một cái tô.
Lăo nh́n ông khách, và dường như một ngày mệt ngất đă đủ cho giọng lăo đằm xuống, gần với sự hiền ḥa, lăo nói:
– Từ nào vẫn thế bác ạ, bỏ nước đi mười bốn năm qua chúng tôi nào đă được một bữa phở!
-…!?
– Đành kiếm cơm sống qua ngày.
Như không cho khách chen vào, lăo thở dài tiếp ngay:
– Mà bác cứ xem, sang đây quả có thừa mứa đấy, nhưng bánh th́ thế kia, thịt thà thế kia, rau rác thế kia, nhất là người, là cảnh thế kia th́ thử hỏi làm sao có được tô phở, hưởng được bữa phở cho đúng cái đạo phở?
Ơ hờ tiếp lấy bát cơm từ tay vợ, lăo chép miệng:
– Có nhúng tay vào làm mỗi ngày chẳng qua để đỡ nhớ nhà đấy thôi, bác văn sĩ ạ.
