Người đoạt giải Nobel hòa bình bị dọa giết

[june04]

Liên Hợp Quốc đã triển khai lực lượng bảo vệ bác sĩ Congo Denis Mukwege, người đoạt giải Nobel Hòa bình năm 2018, sau khi ông bị dọa giết.

Bác sĩ Mukwege gần đây bị đe dọa qua mạng xã hội và qua các cuộc điện thoại trực tiếp tới gia đình ông, "sau hành động lên án của ông về việc giết hại dân thường ở miền đông Congo và những kêu gọi của ông về trách nhiệm liên quan vấn đề vi phạm, lạm dụng nhân quyền", Liên Hợp Quốc hôm 10/9 cho hay.

Gia đình và đồng nghiệp của ông Mukwege tại bệnh viện Panzi, ở Bukavu, thủ phủ của tỉnh Sud-Kivu, Congo, cũng bị nhắm mục tiêu đe dọa. Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc Michelle Bachelet đánh giá Mukwege phải đối mặt với "rủi ro nghiêm trọng".

"Chúng tôi hoan nghênh việc triển khai lực lượng MONUSCO tới Panzi sáng nay để đảm bảo an toàn cho các bệnh nhân và nhân viên của chúng tôi", ông Mukwege đăng Twitter hôm 10/9. "Cảm ơn Liên Hợp Quốc đã đảm bảo an toàn cho chúng tôi". MONUSCO là phái bộ gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc tại Congo.


Bác sĩ Denis Mukwege phát biểu tại họp báo ở Oslo, Na Uy, tháng 12/2018. Ảnh: AP.

Bác sĩ phụ khoa Mukwege, cũng là một nhà hoạt động nhân quyền, đã cống hiến cho sự nghiệp y tế Congo hơn 20 năm. Ông đã điều trị cho hàng chục nghìn nạn nhân bị cưỡng hiếp trong cuộc chiến kéo dài nhiều năm ở Congo. Ông cùng với nhà hoạt động nhân quyền Nadia Murad được trao giải Nobel hòa bình năm 2018 vì những nỗ lực nhằm chấm dứt bạo lực tình dục trong chiến tranh.

Đe dọa đối với ông Mukwege diễn ra vài tuần sau bài phát biểu của nhà hoạt động này tại Liên Hợp Quốc, nơi ông lên án các cuộc xung đột kéo dài 16 năm ở Congo và kêu gọi công lý. Bác sĩ này cũng khuyến nghị điều tra về báo cáo năm 2010 của Liên Hợp Quốc, thống kê hơn 600 vụ bạo lực xảy ra ở Congo từ năm 1993-2003.

Báo cáo dài 550 trang chỉ ra vai trò của quân đội Rwanda và các bên gây ra cuộc nội chiến ở Congo, khiến hàng triệu người thiệt mạng. Tổng thống Rwanda Paul Kagame đã phủ nhận các cáo buộc này trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình quốc gia cuối tuần trước, gọi báo cáo trên là vô nghĩa. New Times, một tờ báo được cho là thuộc sở hữu nhà nước ở Rwanda, hồi tháng 8 cũng dẫn báo cáo trên của Liên Hợp Quốc, chỉ trích đây là "báo cáo giả tạo".

Bác sĩ Mukwege đã lên án đợt tấn công mới kể từ tháng 7 tại các tỉnh phía nam Kuvu và Ituri của Congo, do quân đội nước ngoài và phiến quân thực hiện. Mukwege cũng đăng Twitter, chỉ trích các nhóm tội phạm đã cưỡng hiếp dã man hàng loạt phụ nữ và trẻ em gái tại các khu vực thuộc Congo trong ba năm qua.

Mukwege từng bị dọa giết trong quá khứ và bị ám sát hụt vào tháng 10/2012, khi một tay súng xông vào nhà ông, xả súng khiến vệ sĩ của ông thiệt mạng. Phó giám đốc khu vực Đông Phi của Tổ chức Ân xã Quốc tế hôm 4/9 cho rằng cần bảo vệ bệnh viện nơi bác sĩ Mukwege làm việc, bởi "bệnh viện này chứa hàng nghìn hồ sơ y tế của những người được bác sĩ Mukwege cứu sống sau các vụ cưỡng hiếp" nhằm vào họ.