Thầy giáo nào được suy tôn là nhà tiên tri số 1 trong lịch sử Việt Nam? Đó là Nguyễn Bỉnh Khiêm. Nguyễn Bỉnh Khiêm, một nhà giáo nổi tiếng thời kỳ Nam - Bắc triều (Lê - Mạc phân tranh) với tính t́nh cương trực, mạnh mẽ cũng như tài tiên tri các tiến triển của lịch sử Việt Nam.
Nguyễn Bỉnh Khiêm là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất của lịch sử cũng như văn hóa Việt Nam trong thế kỷ 16. Ông được biết đến nhiều v́ tư cách đạo đức, tài thơ văn của một nhà giáo có tiếng thời kỳ Nam-Bắc triều (Lê-Mạc phân tranh) cũng như tài tiên tri các tiến triển của lịch sử Việt Nam. Ông được dân gian truyền tụng và suy tôn là nhà tiên tri số 1 của Việt Nam. Người Trung Hoa th́ coi ông là "An Nam lư số hữu Tŕnh tuyền".

Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491–1585), tên huư là Nguyễn Văn Đạt, tên tự là Hanh Phủ, hiệu là Bạch Vân am cư sĩ, được các môn sinh tôn là Tuyết Giang phu tử.

Ông được dân gian gọi là Trạng Tŕnh.

Măi đến năm 1535, đời Mạc Thái Tông, thời thịnh trị và vương đạo nhất của nhà Mạc, Nguyễn Bỉnh Khiêm đi thi và đỗ Trạng Nguyên năm 44 tuổi, được bổ nhiệm làm Đông Các Hiệu Thư (chuyên việc soạn thảo, chỉnh sửa chữa các văn thư của triều đ́nh), sau đó giữ nhiều chức vụ như Tả Thị Lang bộ H́nh, Tả Thị Lang bộ Lại kiêm Đông các Đại học sĩ. Được phong tước Tŕnh Tuyền Hầu, sau đó thăng lên Tŕnh Quốc Công nên dân gian gọi ông là Trạng Tŕnh.

Theo dân gian, đến tuổi trưởng thành, nghe tiếng Bảng nhăn Lương Đắc Bằng ở làng Lạch Triều, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa nổi danh trong giới sĩ phu đương thời, Nguyễn Bỉnh Khiêm đă vào tận Thanh Hóa để bái sư. Lương Đắc Bằng từng là một đại thần giữ chức Thượng Thư dưới triều Lê, nhưng sau khi đưa ra những kế sách nhằm ổn định triều chính không được vua Lê cho thi hành, ông từ quan về quê dạy học. Nguyễn Bỉnh Khiêm vốn thông minh lại chăm chỉ học hành nên chẳng bao lâu đă trở thành đồ đệ tâm đắc của Lương Đắc Bằng. Trước khi qua đời, Lương Đắc Bằng trao lại cho Nguyễn Bỉnh Khiêm bộ sách quư về Dịch học là "Thái Ất Thần Kinh", đồng thời ủy thác con trai cho Nguyễn Bỉnh Khiêm dạy dỗ. Nhờ học tính theo Thái Ất, ông tiên đoán được biến cố xảy ra đến 500 năm sau, được dân gian truyền tụng và suy tôn là "nhà tiên tri" số một của Việt Nam.

Làm quan được 8 năm, ông dâng sớ hạch tội 18 lộng thần không được vua nghe cụ xin cáo quan năm 1542 về ở ẩn lập Am gọi Bạch Vân Am và hiệu Bạch Vân Cư Sĩ. Ông mở trường dạy học cạnh sông Hàn giang c̣n có tên Tuyết giang, nên học tṛ gọi ông "Tuyết giang Phu tử".

Ông để lại cho hậu thế 487 câu sấm kư cách đây đă trên 500 năm. Kỳ lạ là không ít sự kiện lịch sử Việt Nam và thế giới đă xảy ra trong suốt 500 năm qua có không ít điều "ứng” vào các câu ghi trong “Sấm Trạng Tŕnh". Trong Sấm Kư, Trạng ghi rơ về những biến thiên trong lịch sử Việt Nam từ thời Hồng Bàng cho đến hôm nay. Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng được xem là người đầu tiên trong lịch sử nhắc đến hai chữ Việt Nam thông qua câu Sấm "Việt Nam khởi tổ gầy nên". Tên nước lúc ông tiên tri là Đại Việt, 300 năm sau đổi thành Nam Việt và sau đó trở thành Việt Nam như hiện nay.

Theo nhận định của nhiều nhà nghiên cứu, Nguyễn Bỉnh Khiêm có khả năng là người đầu tiên trong lịch sử Việt Nam có một tầm nh́n chiến lược thấu suốt về chủ quyền của đất nước trên biển Đông ngay từ thế kỷ 16. Ngoài câu sấm kư "Hoành sơn nhất đái khả dĩ dung thân", th́ với Biển Đông, cụ Trạng cũng có lời tiên tri rằng: "Biển Đông vạn dặm dang tay giữ/ Đất Việt muôn năm vững trị b́nh". Những lời sấm truyền này được ghi rơ trong Bạch Vân Am Thi tập của Nguyễn Bỉnh Khiêm với bài thơ Cự Ngao Đới Sơn. Với con mắt chiến lược, nh́n thấy đại cục thiên hạ ngàn năm, Trạng Tŕnh đă khuyên thế hệ sau phải nắm giữ được Biển Đông th́ đất nước mới thái b́nh, thịnh trị muôn đời: "Biển Đông vạn dặm dang tay giữ/ Đất Việt muôn năm vững trị b́nh/ Chí những phù nguy xin gắng sức/ Cơi bờ xưa cũ tổ tiên ḿnh".

Ông được suy tôn là Thanh Sơn Đạo sĩ (c̣n được gọi là Thanh Sơn Chơn nhơn), là một trong ba vị thánh linh thiêng của Đạo Cao Đài. Bức tranh Tam Thánh kư ḥa ước được lưu thờ tại Ṭa Thánh Tây Ninh có vẽ chân dung của Nguyễn Bỉnh Khiêm bên cạnh Victor Hugo và Tôn Trung Sơn.
VietBF@ sưu tầm.