Khi bạn thừa cân, béo ph́, t́nh trạng tích lũy mỡ quá mức làm gia tăng nguy cơ mắc 13 loại ung thư như gan, dạ dày, thận, tử cung, tụy, đại tràng…
Béo ph́ là t́nh trạng tích lũy mỡ quá mức và không b́nh thường tại một vùng cơ thể hay toàn thân đến mức ảnh hưởng tới sức khỏe.
Để phân loại mức độ béo ph́, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thường dùng chỉ số khối cơ thể (BMI) được tính bằng cách chia cân nặng (kg) cho b́nh phương chiều cao (mét) theo công thức: BMI = W (kg) / H (m2); W: cân nặng, H: chiều cao.
Theo đó, một người trưởng thành có chỉ số BMI trong khoảng 25-29,9 được xem là thừa cân, và một người trưởng thành có chỉ số BMI >= 30 được xem là béo ph́.

Béo ph́ nguyên nhân thứ 2 gây ung thư sau hút thuốc
Theo thống kê của Hiệp hội Ung thư Mỹ năm 2017, béo ph́ là nguyên nhân thứ 2 gây ung thư sau hút thuốc lá và được các chuyên gia dự đoán sẽ trở thành nguyên nhân hàng đầu trong thập kỷ tới. Hàng năm có khoảng 1,7 triệu người Mỹ được chẩn đoán ung thư, trong số đó có 40% trường hợp có liên quan với các dấu hiệu thừa cân, béo ph́.
Tại Anh, cứ 20 người được chẩn đoán ung thư th́ có 1 người bị béo ph́. Theo thống kê của Tổ chức nghiên cứu ung thư Anh, béo ph́ là nguyên nhân gây ra 18.100 ca ung thư mỗi năm và có xu hướng tăng lên 670.000 ca trong 20 năm tới.
Theo BSCKI. Trần Thu Hạnh, Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), béo ph́ làm tăng nguy cơ phát triển rất nhiều loại ung thư khác nhau. Theo kết quả khảo sát của nhiều trung tâm nghiên cứu ung thư trên thế giới, tỷ lệ tăng nguy cơ mắc 13 bệnh ung thư của người thừa cân, béo ph́ so với người b́nh thường như sau:
- Ung thư tử cung: 40% số ca mắc ung thư tử cung liên quan đến béo ph́. Tỷ lệ tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư tử cung ở người béo ph́ là 4-7 lần so với người b́nh thường.
- Ung thư thực quản: tăng cao gấp 2-4 lần.
- Ung thư dạ dày: tăng cao gần gấp đôi
- Ung thư gan: tăng cao gấp đôi
- Ung thư thận: tăng cao gấp đôi
- Đa u tủy: tăng nguy cơ từ 15- 20%
- U màng năo: tăng lên từ 25- 50%
- Ung thư tụy: tăng cao gấp 1,5 lần
- Ung thư đại tràng: tăng cao hơn 30%
- Ung thư túi mật: tăng cao 60%, phụ nữ cao hơn nam giới
- Ung thư vú: trước măn kinh tăng 15%, sau măn kinh tăng từ 20- 40%. Béo ph́ cũng là một yếu tố nguy cơ ung thư vú ở nam giới.
- Ung thư buồng trứng: tăng 10%
- Ung thư tuyến giáp: chỉ tăng nhẹ 10%.
Tại sao thừa cân hoặc béo ph́ có thể làm tăng nguy cơ ung thư?
Một số nghiên cứu đă khám phá lư do tại sao thừa cân hoặc béo ph́ có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư. Những lư do khiến béo ph́ có liên quan đến ung thư bao gồm:
- Tăng mức độ insulin và yếu tố tăng trưởng insulin-1 (IGF-1), có thể làm một số bệnh ung thư phát triển.
- Viêm măn tính, viêm cấp..., thường gặp ở những người béo ph́ có liên quan đến nguy cơ ung thư tăng.
- Lượng estrogen cao hơn được tạo ra bởi mô mỡ, có thể thúc đẩy sự phát triển của một số bệnh ung thư, chẳng hạn như ung thư vú và ung thư nội mạc tử cung.
- Các tế bào mỡ có thể ảnh hưởng đến quá tŕnh điều chỉnh sự phát triển của tế bào ung thư.
Pḥng chống béo ph́ cũng là pḥng chống ung thư
Để pḥng chống béo ph́ và các bệnh ung thư liên quan đến béo ph́, một trong những yếu tố quan trọng nhất là duy tŕ trọng lượng cơ thể hợp lư. Để kiểm soát cân nặng, trước hết cần có lối sống lành mạnh, tích cực, tăng cường vận động, chế độ ăn cân bằng giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu hao trong ngày.
Cần thực hiện tốt các khuyến nghị sau:
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thịt nạc và ngũ cốc nguyên hạt.
- Hạn chế ăn nhiều thức ăn có nguồn gốc từ động vật, đồ ăn có nhiều năng lượng như thức ăn nhanh, đồ ăn và đồ uống có nhiều đường, đồ rán xào.
- Hạn chế uống rượu bia, hút thuốc lá thuốc lào
- Tăng cường vận động: đi bộ, chơi thể thao, lao động chân tay...; tập thể dục ít nhất ít nhất 30 phút mỗi ngày.
VietBF@sưu tập