Loài ong thông minh như con người

[sunshine1104]

Ong là một loài vật quan trọng với chúng ta, và cả chuỗi thức ăn nữa thông qua hành vi thụ phấn. Trong bối cảnh số lượng ong ngày một giảm, các nhà khoa học liên tục kêu gọi và nâng cao nhận thức về sự quan trọng này.

Nhưng sự đặc biệt của loài ong hóa ra không chỉ dừng lại ở đó. Các nhà khoa học xác nhận rằng loài ong thực sự có rất nhiều tài năng: Chúng có thể nhận diện khuôn mặt con người, thậm chí là biết cả làm toán nữa.

Và chưa hết đâu. Mới đây, đã có một video cho thấy loài ong thực sự có những khả năng thông minh đến đáng sợ. Đoạn video được đăng tải trên Twitter, hiện đang nhận được sự chia sẻ dữ dội của đông đảo cư dân mạng.

Đoạn video ngắn thôi, chỉ hơn 10s, với chủ thể chính là... một chai nước ngọt. Nhưng thứ đáng chú ý là 2 con ong đậu trên đầu nắp chai, cùng nhau tìm cách vặn mở chiếc nắp để tiếp cận thứ nước ngọt ngào bên trong.

Theo trang ViralHog, đoạn video trên được ghi lại tại São Paulo, Brazil bởi một công nhân trong giờ nghỉ trưa.

"Tôi được tặng một chai nước ngọt, và giờ lũ ong đang tìm cách trộm nó," - người này viết trong dòng mô tả video.

Việc 2 con ong tỏ ra quá thuần thục khi mở nắp chai đã khiến dân mạng dậy sóng, thắc mắc về việc liệu một khả năng vốn gần như chỉ có ở động vật bậc cao như thế có tồn tại ở loài ong hay không. Dĩ nhiên là trong thời đại của công nghệ, chúng ta cần phải thận trọng bởi đây có thể là sản phẩm CGI (kỹ xảo điện ảnh). Nhưng tạm bỏ qua điều đó, hãy thử nghĩ xem liệu ong có đủ khả năng (và thông minh) để tự tìm cách vặn mở nắp chai nước như vậy không.

Các bình luận trên Twitter của cư dân mạng, với đại ý cảm thấy khó tin và không hiểu bộ não nhỏ bé của loài ong làm sao nhận ra phải vặn nắp chai ngược chiều kim đồng hồ để mở

Tuy nhiên trong các nghiên cứu những năm gần đây, khoa học xác nhận rằng kích cỡ não bộ không phải là tất cả. Những loài vật nhỏ bé có phần cơ thể cần phải điều khiển là quá nhỏ, nghĩa là chúng chỉ cần bộ não nhỏ hơn. Trong khi đó, sự phức tạp giữa các neuron thần kinh lại là yếu tố quan trọng để thực hiện các hành vi liên quan đến nhận thức.

Năm 1962, Karl von Frisch xác nhận não bộ của ong là quá nhỏ để suy nghĩ, và cho rằng toàn bộ các hành vi của chúng đều đơn giản là bản năng tự nhiên. Nhưng kể từ đó, giới khoa học tranh cãi rất nhiều, và cũng thực hiện vô số các thí nghiệm để xác nhận câu chuyện này.

Và theo các nghiên cứu gần đây thì dù ong có kích cỡ não bộ chỉ bằng khoảng 0,0002% so với con người, chúng vẫn cho thấy sự thông minh đáng kinh ngạc. Không chỉ học được cách dùng công cụ, chúng còn có thể biết đếm, thậm chí làm được một số phương trình đơn giản.

Nhưng liệu như vậy có đủ để chúng biết vặn nắp chai
Quan điểm của von Frisch về một bộ não khủng vẫn tồn tại vào ngày nay. Và như đã nêu, các hành vi của ong được ông cho là kết quả của bản năng, và chúng sẽ khó lòng đối mặt với các vấn đề không quen thuộc.

Mở một chiếc nắp chai nước ngọt dĩ nhiên không phải là hành động quen thuộc trong tự nhiên, kể cả khi tính đến sự tiến hóa. Rất có thể, 2 con ong trong video đã may mắn học được điều đó.

Nhưng cũng cần biết rằng, tự nhiên luôn biết cách gây bất ngờ. Một tế bào thần kinh trong não bộ của ong có thể liên hệ với 100.000 tế bào khác. Như trong một nghiên cứu gần đây, ong được huấn luyện lăn bóng đến đích để nhận thưởng. Chúng học hỏi lẫn nhau, từ cả sai lầm lẫn thành công, rồi dần dần trở nên thuần thục hơn. Nói cách khác, chúng có thể "học" cách sử dụng công cụ.

Trên thực tế, sử dụng công cụ là khả năng vốn được cho là chỉ dành cho loài người. Nhưng rồi người ta nhận ra một số loài linh trưởng cũng làm được, sau đó là các loài vật dưới biển, rồi thậm chí cả loài chim (như quạ).